Ngày Ra Trường

 

(Hình do tác giả cung cấp)

Hằng năm vào khoảng cuối tháng năm khi trăm hoa đua nở, khí hậu ôn hòa vừa nắng ấm vừa mát mẻ, thì khắp nơi xứ cờ Hoa, học trò các cấp lớp được nghỉ hè, rời mái trường thân yêu một thời gian. Khi ấy các cô cậu có thể đi du ngoạn với gia đình, tìm việc làm ngắn hạn trong mùa hè, hay chỉ nghỉ ngơi thỏa thích bù thời gian vất vả thức khuya dậy sớm suốt niên học.

Cô cậu nào hoàn tất 4 năm Đại Học thì bận bịu rộn ràng cho lễ tốt nghiệp và chuẩn bị hành lý trở về nhà sau ngày lãnh bằng, chia tay với trường lớp, quý vị giáo sư và các đồng môn. Tốt nghiệp Đại học, mỗi người sẽ đi một nơi. Bạn cùng trường có khi còn gặp lại nhưng các thầy cô mấy khi có cơ hội? Thật là buồn vui lẫn lộn. Các Tân Cử Nhân sẽ tìm được việc làm tốt hay tiếp tục đến trường học Hậu Đại học.

Không những các cô cậu Cử Nhân vui khi ra trường mà gia đình, bạn hữu, quý vị giáo sư cũng mừng và tự hào khi học trò, con em mình hoàn tất việc học, bỏ công đèn sách, thức khuya dậy sớm nay có kết quả tốt đẹp.

Tôi biết có những em do sức khỏe, tài chánh, hay hoàn cảnh gia đình phải bỏ dở dang trường lớp trước khi hoàn tất học trình thật tội nghiệp. Vì thế những gia đình, họ hàng các cô cậu Cử có người ở tiểu bang khác xa xôi cũng bay đến dự lễ Tốt Nghiệp để chúc mừng con cháu mình dù tốn kém và mất thì giờ. Cuối tháng 5 hay đầu tháng 6 mới có lễ ra trường, nhưng ai muốn dự lễ tốt nghiệp phải giữ phòng khách sạn trước từ đầu năm.

Lễ tốt nghiệp thường là vào ngày thứ Bảy hay Chủ Nhật nhưng giữ phòng khách sạn ít nhất là 3 ngày và giá đắt gấp đôi gấp 3 ngày thường. Năm nay tôi may mắn có hai cháu tốt nghiệp, một cháu gái tốt nghiệp Cử Nhân trường Đại học UVA. Đặc biệt, một người cháu trai gọi tôi bằng Cô vừa tốt nghiệp Thạc sĩ ở Đại học Harvard, Boston. Cậu tốt nghiệp ở Harvard mới …65 tuổi thôi, mới khỏi bệnh ung thư yết hầu (throat) và vẫn còn tiếp tục uống thuốc! Một cô bạn văn nghệ tôi kể mà phục lăn! “Anh ấy tuổi không còn trẻ mà tốt nghiệp được Thạc Sĩ ở trường đại học danh tiếng Hoa Kỳ Harvard trong lúc đang chữa bệnh hiểm nghèo thì quả là đáng ngưỡng mộ, khen ngợi! Phải chi chị phỏng vấn anh và viết một bài chia sẻ cho độc giả thì quý biết bao!” Bạn nói.

Cậu cháu này của tôi là người vô cùng có chí, tôi cũng đồng ý với cô bạn, cháu rất đáng được khen ngợi vì đã làm gương cho con cháu và giới trẻ trong cộng đồng Việt nơi hải ngoại. Bất kể tình trạng sức khỏe thế nào, bất kể chương trình học ở Harvard khó khăn ra sao, cháu vẫn cố gắng vượt qua để mang được tấm bằng rất giá trị về nhà. Tính cháu rất khiêm nhường, dù tôi cũng có một số hình tốt nghiệp Harvard nhưng vì cháu ngại ngùng nên tôi cũng không dám chia sẻ.

Tiện đây, tôi xin ghi lại những điều nghe thấy về các trường đại học để quý vị ở xa có chút khái niệm dù không đầy đủ hầu khuyến khích em, cháu mình cố gắng học hành. Trước kia nơi quê nhà người trung lưu Việt Nam không có khả năng và cơ hội gởi con em đi du học các nước văn minh vì quá tốn kém. Ngày nay Hoa kỳ có nhiều chương trình như học bổng, trợ cấp, cho vay… để sinh viên nghèo có thể tiếp tục học Đại Học .

ĐẠI CƯƠNG Đại học UVA (University of Virginia)

UVA là Đại học công, đẹp, thành lập năm 1819 ở Charlottesville, VA cách thủ đô Hoa Thịnh Đốn 3 tiếng rưỡi lái xe. Trường rộng khoáng 135 mẫu Anh gồm 8 phân khoa và 3 trường chuyên nghiệp: Luật, Y khoa, Kinh Doanh (School of Business). Sinh viên đến từ 148 quốc gia thế giới và 50 tiểu bang Hoa Kỳ. Trường có sinh viên nam và nữ. Theo báo USNews & World Report năm 1922, UVA được xếp hạng 25 trong các Đại học Hoa Kỳ và thứ 3 trong các Đại học công lập. Năm 2023 UVA có khoảng 40,815 đơn xin nhập học nhưng được nhận khoảng 24%. Trường có độ 16,655 sinh viên học 4 năm và 7,705 sinh viên hậu Đại học. Các sinh viên năm thứ I được nội trú, cư ngụ trong ký túc xá nhà trường.

BUỔI LỄ TỐT NGHIỆP

Địa điểm, ngày tháng cho buổi lễ tốt nghiệp được thông báo từ đầu năm 2024. Mỗi sinh viên tốt nghiệp được 4 vé mời. Ai gia đình xa không tiện đến dự lễ có thể tặng vé mời cho bạn mình. Khi vào nơi hành lễ chỉ được mang ví nhỏ và trong suốt có thể thấy vật dụng bên trong. Có an ninh kiểm soát khi qua cổng. Buổi lễ được tổ chức ngoài trời trong phạm vi nhà trường. Hôm ấy trời mưa nên sinh viên và gia đình phải che dù hay mang áo mưa. Có vài lều có nóc che nhưng số người tham dự đông quá không chứa hết…

Gần đến giờ khai mạc, các Tân Cử Nhân lần lượt và thứ tự với áo mũ xênh xang vào chỗ ngồi của mình trước khán đài. Kế đến các vị giáo sư, khoa trưởng lần lượt lên khán đài. Tất cả mọi người đứng nghiêm chào quốc kỳ, quốc ca Hoa Kỳ theo lời người hướng dẫn chương trình điều khiển. Thật ra tôi chỉ nhìn thấy sinh hoạt buổi lễ trên màn ảnh lớn gắn xung quanh hội trường, nhưng cũng rất rõ ràng. Bầu không khí thật trang nghiêm, trịnh trọng, và cảm động vô cùng.

Khoa trưởng và vài vị Giáo Sư khác lên ban huấn từ. Tiếng vỗ tay vang dội khắp nơi mỗi khi vị giáo sư dứt lời, những sinh viên ai nấy đều mặt mày rạng rỡ, tràn ngập nét vui mừng. Bên ngoài trời vẫn mưa rỉ rả suốt buổi lễ, như để tắm mát và chúc mừng các Tân Cử nhân sau những năm sách đèn vất vả suốt sáng thâu đêm…

Buổi chiều các Tân Cử Nhân vào lãnh bằng trong hội trường theo phân khoa của minh, ấm áp không sợ gió mưa ướt át. Số sinh viên và quan khách không quá đông như buổi sáng. Ngoài hành lang trước khi vào hội trường có nhiều quầy nhỏ bán hoa tươi, thiệp mừng, quà tặng như búp bê, gấu nhồi bông, và nước giải khát… Cũng có nhiều người mua và cô bán hàng bận tíu tít.

Trong phòng nhiều hàng ghế ghi chỗ ngồi dành cho sinh viên và quan khách. Hội trường nhỏ, ấm cúng. Trên những hàng ghế dành cho quan khách để sẵn quyển chương trình buổi lễ, danh sách các vị giáo sư và các tân Cử Nhân. Phân khoa của cháu gần 200 cô cậu Cử Nhân nhưng chỉ có 3 người Việt Nam mà thôi. Có nhiều cô cậu giống như người Việt Nam nhưng họ là người Trung Hoa, Đại Hàn, hay Nhật. Quan khách ngồi chật hội trường.. Nhiếp ảnh viên chụp ảnh mỗi khi giáo sư trao bằng cho các tân Cử Nhân.

Chiều hôm ấy (5/18/24) sau khi xong lễ tốt nghiệp, chúng tôi kéo nhau ra dạo phố. Ngoài phố thật đông đảo người qua lại, do gia đình các sinh viên về tham dự buổi lễ. Các nhà hàng đầy kín thực khách, thường là dành chỗ trước cả mấy tháng trước. Thức ăn ngon hơn và đắt hơn một chút vì đặc biệt dành cho ngày RA TRƯỜNG theo lời ghi trên thực đơn.

Ăn uống xong chúng tôi trở về nhà sau khi viếng thăm vài thắng cảnh Charlottesville như vườn nho, vườn táo, thưởng thức rượu nho, thăm Shenandoah National Park…

LỄ RA TRƯỜNG ĐẠI HỌC HARVARD-BOSTON

Người cháu trai 65 tuổi của tôi ở California đã học xong Cử Nhân từ khi chưa có vợ. Nay ba người con trai của cháu cũng đã tốt nghiệp Đại Học mấy năm.

Cuối tháng 5 năm nay cháu bay từ Cali qua Virginia, ghé thăm người viết và sau đó hai vợ chồng đi Boston. Cháu nói “Tụi con ghé thăm Cô và tụi con sẽ đi Boston dự lễ tốt nghiệp.” Hỏi ai tốt nghiệp thì cháu bảo “Con“. Tưởng như cháu nói đùa vì cháu đã lớn tuổi lại bị ung thư phải nghỉ việc để chữa trị. Như thế cháu vừa chữa bệnh vừa học. Nay cháu đi lãnh bằng Master! Tôi thật ngạc nhiên vô cùng, vừa thương vừa cảm phục cháu!

Hỏi cháu Cali có nhiều trường tốt sao phải học tận Boston xa xôi và học phí mắc mỏ. Cháu cho biết theo Fortune Magazine và Business Week trường Đại Học Harvard nổi tiếng về Tài chánh & Kinh doanh như Đại Học Berkeley, Cali nổi tiếng về Khoa học… Tiện lợi là, Harvard có dạy online nên cháu ghi tên học. Lúc trẻ học xong 4 năm là lo đi làm vì mới định cư, gia đình Ba Má tiền bạc cũng eo hẹp. Nay các con lớn nên cháu muốn học xong ngành và ngôi trường Harvard cháu thích. Vợ cháu cũng đồng ý, khuyến khích chồng nhưng bạn bè và gia đình không mấy người biết. Có thể cháu ngại họ sẽ cho ý kiến không thuận lợi như học phí mắc, đã đến tuổi hưu nghỉ ngơi cho khỏe, học làm gì, ai thuê… Thật là mỗi người mỗi ý.

Vợ chồng cháu dạy con rất tốt. Các con của cháu đều ra đời ở Hoa Kỳ nhưng nói và viết thạo tiếng Việt. Lúc các con còn ở Tiểu học dù bận rộn hay mưa nắng, vợ chồng cũng dành thì giờ đưa con các đến trường học Việt ngữ vào cuối tuần. Thật tuyệt vời, nay người con út đến trường Việt Ngữ dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở Cali mỗi thứ Bảy. Trong khi mấy người cháu họ và con mấy người quen của tôi ra đời ở Hoa Kỳ phần lớn nói tiếng Việt không rành và không biết viết tiếng Việt. Tôi bảo cháu tôi là một gia đình mẫu mực về bảo tồn Việt Ngữ và Văn Hóa nước Việt Nam. Trên đường đi lãnh bằng tốt nghiệp cháu còn ghé vùng Hoa Thịnh Đốn thăm người Cô 91 tuổi dù hai vợ chồng có thể bay thẳng từ Cali đến Boston đỡ mệt và tốn kém. Nghĩ mà thương cháu…

Khi dự lễ trở về hai vợ chồng rất vui tuy lái xe đường xa, 9 tiếng. Hai cháu giữ phòng khách sạn ở Boston từ đầu năm nhưng hết khách sạn gần trường nên phải đi taxi đến nơi hành lễ. Hỏi về lễ phục cho ngày ra trường thì cháu cho biết có nơi cho thuê. Cháu đặt trước, chỉ đến lấy mà thôi. Vả lại cháu đến sớm nên thì giờ rộng rãi. Hỏi cháu dâu có định “ăn khao cho bỏ công đèn sách không”. Cháu dâu trả lời: “Nhà con không muốn”. Còn cô cháu gái thì bố mẹ mở tiệc mừng cháu Tốt Nghiệp và cho đi nghỉ hè 1 tuần. Thật là cha mẹ lúc nào cũng mong cho con vui và hạnh phúc.

ĐẠI CƯƠNG ĐẠI HỌC HARVARD, BOSTON

Hỏi hai cháu cho biết tổng quát về trường Harvard vì trong gia đình, bằng hữu tôi chưa ai có con cháu học ngôi trường xa xôi và đắt đỏ đó. Theo cháu Harvard là Đại Học tư thục gần 400 tuổi, xây cất từ năm 1636 với diện tích ban đầu 85 mẫu (ha). Sau này trường nới rộng thêm cả 100 mẫu, xây phòng thí nghiệm, sân vận động, ký túc xá cho sinh viên năm thứ I. Trường Harvard được xếp hạng tốt thứ 2 ở Hoa Kỳ, thứ 4 trên thế giới. Tuy học phí mắc, khó được nhận vào nhưng học Harvard là niềm mơ ước của các sinh viên không những ở Hoa Kỳ mà nhiều quốc gia trên thế giới .

Có 8 vị Tổng Thống và Phó Thống Hoa kỳ xuất thân từ trường Harvard như Tổng Thống Obama, George Bush, Phó Tổng Thống Al Gore…Có nhiều tỷ phú (188 người), nhiều người được giải thưởng Nobel: 191 người từ năm 1914 đến năm 2019. Ông nhà giàu Bill Gate và chủ nhân Facebook Mark Zuckerberg cũng từng là sinh viên Đại Học Harvard.

Trước đây có lần tôi theo đoàn du lịch ghé thăm trường Harvard, đến nhà ăn sinh viên, phòng đọc sách, nhà nguyện của trường. Tôi bị thu hút bởi sự quy mô rộng lớn của ngôi trường nổi tiếng này cho đến tận bây giờ.

Hai vợ chồng cháu tôi cho biết rất thích Đại Học Harvard, nơi có nhiều phương tiện tốt cho sinh viên học hành, nhiều giáo sư giỏi. Cháu mong ước thế hệ trẻ Việt Nam được học các ngôi trường danh tiếng ở các nước văn minh hải ngoại để làm rạng danh con cháu Lạc Hồng.

Tôi đồng ý với cháu, cầu mong thế hệ trẻ Việt Nam trong và ngoài nước, ai cũng có cơ hội học hành nơi trường tốt hầu giúp người và giúp mình hữu hiệu hơn. Cầu mong cho các cô cậu học sinh, sinh viên và gia đình, mọi người Việt Nam được bình an khỏe mạnh, sống trong yêu thương, vui tươi, ấm no và hạnh phúc.

Khi tôi kết thúc bài này, bên ngoài chim hót líu lo, ánh nắng bình minh phủ lên vạn vật, hoa rực rỡ, cỏ xanh tươi, phong cảnh đẹp xinh, như niềm vui của gia đình và các sinh viên vừa Tốt Nghiệp...

Virginia, Mùa Ra Trường 2024

Ngọc Hạnh