Riêng gửi các em học trò cũ 1955-1962.
Một trưa nắng hạ, trời im gió , tôi về thăm lại ngôi trường xưa. Bước vào lớp ,giờ dạy toán đầu tiên,60 năm về trước, tôi thật sự ngỡ ngàng. Lớp trống vắng, nhưng quang cảnh vẫn y như ngày nào. Bảng đen, bục giảng, bàn giáo sư, và từng dãy bàn ghế gỗ mộc sơn đen. Tưởng như trước mắt, các em học trò yêu quí đã ngồi ngay ngắn, náo nức chờ đón bài giảng đầu tiên của thầy. Sáu chục năm qua rồi thật sao. Tôi chìm vào trong hồi tưởng.
Thuở mới vào đời, nổi trôi đến một tỉnh nhỏ, tôi đã tin là đã tìm được chốn giữ thân cho qua thời khói lửa. Ngày ngày an phận, dạy học, tình nguyện làm ông giáo làng ,đưa trẻ qua sông, bỏ mộng khoa bảng, không luyến tiếc cử nhân, tiến sĩ, kỹ sư hay bác sĩ. Thật sự, khoảng thờI gian đầu, tôi đã tìm thấy ở nơi đây một không gian còn giữ được ít nhiều "quân sư phụ", ngày tháng miệt mài lo dạy học, hết dạy cho lớp các anh các chi. rồi lai lo đến lớp các em của mấy đứa học trò, cứ ngỡ là nếu không có mình thì tội nghiệp, chắc chúng nó không thể có được một ông thày dạy toán nào " hay" như vậy. Lại thêm, được sự quí mến của phụ huynh học sinh, ban giám hiệu, và các bạn đồng nghiệp, ông giáo tôi làm sao nghĩ đến chuyện thay đổi ,bỏ đi nơi khác được. Ôi chao tuổi trẻ, hồn nhiên ,giản dị, ngây thơ thật dễ thương đến tội nghiệp của tôi!
"Bố ạ, thôi ta về, bố bước lên bục giảng cho con chụp tấm hình làm kỷ niệm ". Tiếng nói của người con trưởng kéo tôi về với thực tại. Ông giáo già, ngôi trường cũ, và khoảng cách 60 năm.
Ông Giáo Già, Ngôi Trường Cũ Và Khoảng Cách 60 Năm
Một trưa nắng hạ,trời im gió
Tôi về thăm lại ngôi trường xưa
ThờI gian như đọng từng viên gạch
Trên lối đi mòn dấu nắng mưa
Chân bước ngỡ ngàng vào lớp học
Ô hay , bụi phấn vẫn còn bay
Bảng đen, bục giảng, y như cũ
Sáu chục năm rồi, đâu có hay
Dãy ghế, dãy bàn đầy vết mực
Gái trai cùng lớp học chung nhau
Ngày xanh lưu bút còn đây đó
Đám học trò xưa nay ở đâu?
Ngơ ngẩn nhìn ra ngoài cửa vắng
Tưởng như lũ trẻ còn ham chơi
Chuông reo đã báo, chưa vào lớp
Phải phạt "công xin" mấy đứa thôi
Đang đứng mơ màng con bướm trắng
Tiếng người con trưởng vẳng bên tai
Ta đi bố ạ, kẻo về tối
Ông giáo tôi xưa, những cảm hoài
Phạm Khắc Trí
20/5/2015
Chú Thích:
1 - "Công xin" , từ tiếng Pháp "consigne", ở đây có nghĩa là "cấm túc",
phạt học trò vài giờ ở lại trường, ngoài giờ học.
2 - "Mơ màng con bướm trắng" ý nói tâm trạng lẫn lộn giữa thực
và mộng . Từ câu chuyện Trang Tử nằm mơ hoá bướm, khi tỉnh dậy
lơ mơ,lại tự hỏi mình là bướm đang mơ thành người hay sao đây.