Sau những ngày mưa dầm dề, bao nhiêu hoa lá trong vườn nhà tôi đều ủ rủ, gục đầu đến thảm thương. Riêng cái sân cỏ thì ôi thôi mọc nhanh như thổi, có bông phất phơ! Sáng nay thức dậy, tiếng chim hót líu lo trên cành cây đào bên cửa sổ phòng ngủ khiến tôi thấy người ngợm cũng sảng khoái. Bước đến cạnh cửa sổ, vén màn nhìn ra ngoài sân. Ôi chao nắng rải vàng khắp nơi. Hoa lá trong vườn cũng vui vẻ vươn mình trong nắng sớm. A ha! Có vẻ là một ngày tuyệt vời đây. Mình sẽ làm gì hôm nay:
- Không thể thiếu ly cà phê sữa nóng hổi buổi sáng. Chắc như đinh đóng cột!
- Một lát bánh mì nâu. Bữa nay không kèm bơ cũng không mứt miết gì cả. Qua đám cưới cô cháu + party hè lu bù, bề ngang đã tăng ào ào so với chiều cao khiêm nhường! Nhất định phải giảm cân. Nhưng sao mà khó thấu mây xanh trời ạ! Cố gắng lên nào!
- Thanh toán cái sân cỏ! Một ngày nắng ráo như hôm nay, không làm, mai mưa là...lúa vàng. Ồ! Chuyện nhỏ!
Rồi sau đó...? À, sau đó sẽ viết tiếp bài tối hôm qua viết chưa xong.
A lê hấp! Nói là làm. Vừa uống cà phê vừa liếc sơ qua tờ nhật báo. Trời, toàn tin tức ác ôn: giết vợ rồi tự sát. Bắt giữ con tin làm thiệt mạng tám người. Bốn mươi chiếc xe đụng dồn cục bên Ý cũng chết mấy mạng (là ít), rồi nhà cháy (may quá, mọi người nhảy qua cửa sổ từ lầu hai, nhưng không ai sứt cùi gãy gọng chi cả!) thợ mỏ bị sụp hầm (tuy sâu hơn 70 m dưới mặt đất, nhưng không ai chết nhờ được tiếp tế thức ăn bằng một sợi dây thừng)... Ứ hự! Sinh mạng con người càng ngày càng rẻ như bèo. Ngày nào cũng có người chết như rạ. Không tai nạn xe đụng, máy bay rơi, tàu hỏa trật đường rầy, thì tai bay vạ gió cũng từ trên trời rớt xuống lu bù như lũ lụt bên Tàu, bên Ấn...khiến dân chúng lầm than. Khổ!
Nhiều người bạn đã nói với tôi "Ta cứ sống vui, sống thoải mái. Đàng nào đến năm 2012 cũng tận thế!". Gì chứ triết lý sống vui, sống thoải mái thì chúng tôi (ông xã và tôi) đã áp dụng từ lâu rồi. Mỗi lần có chuyện lo nghĩ, cái bao tử của tôi tiết ra hàng lít a xít khiến tôi đau đớn oằn oại. Đó là chưa kể bệnh đau đầu thống cũng làm tôi điêu đứng. Trông bề ngoài ai cũng lầm, tưởng tôi khỏe lắm, đâu biết rằng coi dzậy mà hổng phải dzậy. Trường hợp của tui chỉ là "trong héo ngoài tươi" mà thôi! Cho nên "nửa kia" của tôi vẫn khuyên "quẳng gánh lo đi mà vui sống". Ai thương thì cám ơn, ai ghét cũng ...cười! Ở sao cho vừa lòng người phải không quý vị? Hơn nữa nhăn nhó hoài tất da mau nhăn. Mà da nhăn thì ...mau già. Đến tuổi lục tuần, ai cũng muốn thời gian chậm (nếu không muốn nói là ngừng) bước kia mà!
Sân cỏ phía sau nhà tôi không lớn lắm. Chỉ nửa giờ là thanh toán xong. Nhưng chăm sóc cái đám hoa lá cành mới mất thì giờ bộn. Hầu như ngày nào tôi cũng phải bỏ ra hai tiếng đồng hồ cho cái vườn.Tỉa, tưới, nhổ cỏ và ngắm hoa. Cũng như mọi năm, hoa cỏ nhà tôi bước vào tháng tám là nở rộ. Trong vườn trồng vài chục loại hoa, nhưng thú thật tôi chỉ biết tên vài thứ. Còn thì nhiều loại tôi "chôm" hột từ vườn nhà người ta nên mù tịt tính danh! Hơn nữa, dù có biết tên tây, cũng không thể dịch ra tiếng Việt.
Cách đây lâu lắm, lúc còn đi làm (tôi về hưu được gần bốn năm), buổi trưa sau khi ăn xong tôi hay đi dạo loanh quanh cho nhẹ bụng. Bên hông sở làm là một con hẻm rộng, hai bên là sau hè nhà của hai con đường lớn chạy song song. Người Ý rất thích trồng hoa và rau. Sau khi ăn trưa, tôi thường thả bộ dọc theo con hẻm, ngắm hoa lá, rau cỏ trồng hai bên hè. Đến mùa thu, thích hoa nào là tôi xin hạt giống, nếu sát hàng rào, không thấy chủ nhà thì...chôm! Vì vậy trong vườn nhà tôi có một loại hoa mà tôi không thấy nhà nào quanh đây có trồng (và dĩ nhiên là không biết tên!).
Tamaris
Hoa có thân giống như cây trúc, lá gần giống lá bồ đề, to hơn bàn tay, màu xanh tươi như ngọc thạch. Hoa rủ xuống từng chùm, do hàng trăm hạt màu hồng tươi kết thành, đẹp vô cùng. Đến cuối thu, hạt chín trở thành màu nâu, chim chóc kéo đến ăn dài dài cho đến mùa đông...Thật là một loài hoa quý. Vừa đẹp vừa hữa ích.
Còn một cây nữa tôi rất yêu, ngắm hoài không biết chán tên Tamaris. Thân và lá hơi giống cây phi lao. Lá màu xanh biêng biếc, hoa từng cọng dài mảnh mai, kết thành một chùm to màu hồng tươi, rất ẻo lả. Mỗi lần gió thoảng qua là hai loại hoa này đong đưa theo gió đẹp không tả được!
Cắt xong hai bãi cỏ và dẹp máy cắt cỏ vào nhà kho xong, đứng ngắm tới ngắm lui, thấy nhiều hoa cúc tàn, tôi phải dùng kéo tỉa. Trong vườn có năm sáu loại cúc. Phần lớn màu vàng. Có loại hoa cánh nhỏ, vàng một màu. Loại hoa cánh to, ngoài vàng trong nâu. Loại có lá vừa xanh vừa trắng. Loại có lá nhọn. Loại có lá bầu. Cúc hoa đỏ đậm và lợt. Cúc vàng sinh sôi nảy nở nhanh không thua cỏ dại là mấy. Chả thế mà sân trước, sân sau nhà tôi vàng một màu hoa cúc. Tôi định bụng đặt tên cho căn nhà mình là "Tư gia Hiên Cúc Vàng". Tất nhiên là "chôm" tựa đề của một bản nhạc mà tôi được xem PPS trên net. Đùa thôi, chứ tôi mà làm thật chắc không ít bạn bè sẽ nhìn tôi với ánh mắt...thiếu thiện cảm, sau khi phán cho một câu xanh dờn: "vẽ chuyện!".
Dợt xong đám cúc, nhìn những bông hồng tàn cũng kém nghệ thuật ra gì. Hồng đẹp thật nhưng rất khó săn sóc. Năm nào cũng vậy, đầu xuân những cụm hồng nhà tôi xum xuê hoa lá. Hoa đủ màu rực rỡ một góc sân. Chớm thu là lá đổi vàng và rụng kín gốc. Thân cây cũng ốm khẳng khiu. Trước kia trong vườn có trên ba chục gốc hồng. Nhưng chết lần hồi, giờ chỉ còn chín gốc. Trong đó đặc biệt nhất là loại rằn ri. Cánh hoa màu đỏ, sọc trắng, nên có tên là Hồng Cọp! (Tiger Rose). Cạnh đó là cụm hồng có cánh màu hồng nhạt bên ngoài, trong đậm hơn tỏa mùi thơm nhẹ nhàng. Bên cạnh là một loại hồng rustique. Thân cao đầy gai, mạnh mẻ nhất trong đám hồng (gái quê mà lị!). Loại này cho những đoá hoa rất nhiều cánh, thơm dịu dàng. Nhìn nó ta liên tưởng ngay đến những đóa hồng trong tranh cổ xưa mà ta thường thấy bên Âu Châu và đây là loại hồng thuần giống. Bước qua bên kia chiếc cầu gỗ tí hon là hai cụm hồng. Một cụm có hoa màu đỏ mặt trên và mặt dưới màu vàng. Cụm kia hoa màu hồng đậm. Thẳng góc hai cây này là một gốc hồng màu cam, cánh dầy, hết hàm tiếu là nỡ bung trông hệt như hoa Trà (Camélia), lâu lắm mới tàn. Cạnh cây này là một gốc hồng có cánh màu đỏ đậm, ánh như tuyết nhung. Hai cây này hữu sắc vô hương. Giống như người đẹp lộng lẫy mà thiếu sự duyên dáng! Bên kia sân cỏ có hai gốc hồng. Một gốc của bà chị tặng cách đây hơn mười năm. Cây này cánh hoa phía ngoài màu hồng, trong màu vàng, tỏa mùi thơm ngào ngạt. Bao giờ đi ngang, tôi cũng phải đặt lên những đóa hoa vài chiếc hôn (hít!). Cây bên cạnh hoa màu hồng đậm khá đẹp. Tôi có cây hồng tím, nhưng đã chết.
Glycine
Từ khi chiết bớt cành của cây Mộc lan phía gần hàng rào và chặt bỏ cây cerise trong góc vườn, đám cây nhỏ phía dưới vui vẻ hẳn lên. Bằng chứng là cây Đỗ quyên màu tím năm nay cho nhiều hoa hơn năm ngoái. Tôi cũng chặt bỏ luôn cây cerise trái màu vàng chua lè, chim chóc còn chê không thèm ăn, bên trái hông nhà nên cây Đỗ quyên trắng và cây Clématis tím cũng tươi tỉnh hẳn, hoa nở tưng bừng. Cây Hoàng đậu (Glycine) thì ôi thôi, bỏ vòi leo tứ tung, tôi phải "xử lý" mệt nghỉ. Chẳng thế mà nó còn tràn qua làm phiền cây cối nhà hàng xóm. Tôi căn dặn ông bà ấy cứ thẳng tay trừng trị nếu không thích. Mà thích sao nổi khi nó cứ "vô tư" bỏ vòi qua siết cổ đám hồng leo nhà người ta cơ chứ?!
Cái cây miền ôn đối này lạ lắm quý vị ơi. Số là một lần sang California thăm cô bạn thân. Sân sau nhà cô ấy có trồng một cây Hoàng đậu tím. Gặp ngay mùa xuân, hàng trăm chùm hoa tím buông lòa xòa dọc theo hàng rào. Tôi ngắm ngây ngất. Trở về nhà là hối cậu con trai phải đi tìm cho mẹ một cây giống vậy cho bằng được. Đằng đẳng sáu năm trời, mỗi mùa xuân dù có căng mắt ra tìm cũng chỉ thấy lá là lá! Trong lúc tuyệt vọng, bỗng một hôm đọc trong mục cây cỏ của báo La Press, nhà chuyên môn khuyên ta nên đối xử thật tàn tệ với nó. Không bao giờ bón thuốc bổ và một điều khiến tôi không khỏi sửng sốt, là ông ta khuyên nên chưởi bới nó thậm tệ thì mới hy vọng nó ra hoa! Ui cha, sao mà giống bên An nam ta thế. Ngày xửa ngày xưa, dưới quê ấy mà, cây nào không cho hoa trái, gia chủ cầm con dao, dứ dứ vào thân cây, đe dọa sẽ chặt bỏ nếu nó còn ngoan cố, ỳ ra không đơm bông kết trái!.
Tôi thầm nghĩ cứ làm thử, có mất mát gì đâu. Vậy là tôi đã thực hành y chang bài bản đó. Mắng mỏ và đe dọa kịch liệt. Thế mà phép lạ đã xảy ra quý vị ơi. Năm đó cây Hoàng đậu cho chúng tôi hơn ba mươi chùm bông tím. Nhưng những năm sau thì bổn cũ soạn lại: lá, lá và lá!!! Tôi chắc nó sợ quá nên cố gắng một hơi "đẻ" ra được mấy chục chùm bông rồi...tịt ngòi! Thôi thì cho nó nghỉ mệt ít lâu. Mùa thu năm ngoái, sau ba bốn năm chờ đợi, tôi hết kiên nhẫn nói với cậu con trai, hai mẹ con đang đi thăm vườn, chắc mẹ chặt cây Hoàng đậu. Để đây um tùm muỗi nhiều quá. Không ngờ mùa xuân năm nay nó nở liền tù tì mấy chục chùm và đầu tháng tám lại ra thêm hơn chục chùm nữa. Thế là thế nào? Chỉ có trời hiểu chứ tôi thì đầu hàng. Chẳng lẽ mỗi năm tôi phải dỡ giọng côn đồ ra hăm dọa, mắng mỏ thì nó mới chịu ra hoa?! Và một điều quái dị nữa, không lẽ cây Hoàng đậu nhà tôi già quá thành tinh nên biết nghe? Hơi Liêu Trai Chí Dị đó nha! Không chừng trong một đêm trăng sáng lung linh, một cô con gái đẹp như tiên, mặc áo tím yểu điệu từ trong cây Hoàng đậu bước ra!
Nhìn mấy con cá màu đỏ, trắng, đen...nhỏ xíu lội tung tăng trong cái hồ (cũng nhỏ xíu, cậu con đào cách đây gần hai mươi năm) cũng vui vui. Trong hồ thả hoa súng. Mỗi năm cho vài đóa màu hồng xinh xinh. Cá trong hồ có lần lớn được bằng ngón tay cái, đêm xuống bị lũ chồn hôi bắt lên chén sạch. Cách đây một tuần, trận mưa như trút làm tràn nước trong hồ sang tận nhà hàng xóm, khiến bà ta chạy qua mắng vốn. Mở cửa sau nhìn ra vườn. Ôi thôi, nước ngập lênh láng cả sân cỏ sau nhà. Hoa lá chìm trong biển nước! Mẹ con phải sắn quần múc từng thùng đem đổ chỗ khác. Mấy con cá theo dòng nước lội tứ tung. Phải vạch cây túm cổ từng chú đem thả lại trong hồ. Nhưng vẫn thiếu vài con. Có lẽ chúng đã khăn gói quả mướp di cư sang nhà hàng xóm!
Trong góc vườn bên trái là vườn rau. Cũng chẳng có gì ghê gớm. Vài cụm hành, hẹ. Trồng nhưng không ăn, để ra hoa cho đẹp mắt. Chúng tôi bắt chước nhạc sĩ Trường Sa, cho đất vào những chậu to bằng nhựa rồi trồng tía tô, húng quế, kinh giới, ngò gai, rau chua...Vậy mà tốt ra trò. Cây nào cũng lên phơi phới. Dưới đất có húng lủi và dấp cá. Thứ này nhiều người không thích ăn, chê tanh nhưng nếu biết ăn thì ghiền. Lúc sinh tiền, ký giả Trường Kỳ ăn rau dấp cá thay sà lách. Ngay cả "nửa kia" của tôi, dù là dân BK 54 chính cống cũng thích ăn dấp cá. Chỉ có đám con "lai" giá sống và rau muống của tôi không bao giờ dám đụng đủa! Điều kinh hoàng là "NÓ" luồn dưới đất rồi chui lên bất cứ nơi nào, ngay cả hóc bà tó! Tràn lan như cỏ dại. Vừa ăn vừa biếu cả làng cũng không hết!!!
Năm nay tôi được bà chị cho một cây khổ qua. Tôi thích cây này vì lá nó đẹp, hoa vàng nhỏ nhắn xinh xinh. Cây leo lên hàng rào rất mạnh mẻ. Nhưng tôi đi du ngoạn vắng nhà sáu ngày, vì cây trồng bên hông nhà, con gái không thấy nên không tưới. Lúc tôi về lá đã vàng. Cuối cùng thu hoạch được hai trái. Tôi để chín đỏ mới hái lấy hạt gầy giống. Thật đáng tiếc!
Đầu xuân, anh chị Trường Sa mang từ Toronto lên cho mấy cây dâm bụt tím. Tôi trồng thế vào chỗ cây Tú cầu vừa mới chết. Vậy mà nó đã có vài nụ. Mỗi ngày nhìn những nụ hoa tim tím lớn dần, trong lòng thấy vui thật vui. Năm nay lần đầu tiên chúng tôi trồng mấy dây hoa bìm bìm màu xanh da trời. Mỗi ngày tôi chăm bón, tưới nước và ngắm nghía say sưa những bông hoa màu xanh biếc. Nếu có cảm giác, chắc chúng nó cũng phải e thẹn vì bị chiếu tướng kỹ quá!
A, bên cạnh chậu hoa Loa kèn màu hồng (tên do tôi đặt, vì nó giống cái loa kèn đồng) cây Hoàn ngọc lá xanh bóng đang vươn mình kiêu hãnh với mấy chậu Phong Lữ thảo (Géranium). Cây này do cô bạn thân, nhà văn Nguyên Nhung bên Texas, lúc sang chơi Montréal đã giấu kỹ trong valy mang sang làm quà. Rau này ăn vào chữa được nhiều thứ bệnh. Mùa đông vừa qua mang vào garage, tôi tưới nước nhiều quá nên ủng gốc. Tưởng chết cả chậu, nào ngờ vừa vào xuân dưới đất bỗng trồi lên một mầm non và cứ thế mà lớn lên, xanh tốt như xưa!
Quên kể cùng quý vị về cây đào đang mang mấy chục quả xanh như ngọc, trồng sát cụm hồng leo của tôi. Cây đào do cô cháu mua tặng cách đây vài năm. Nó mọc nhanh lắm, những cành khẳng khiu đầy gai nhọn. Mỗi lần tôi dọn vườn là bị nó đâm xước cả tay nên ghét quá, cứ hết hoa là tôi cắt trụi lủi. Năm ngoái chặt bỏ cây táo (chỉ cho trái vừa chua vừa bị sâu sia), cây đào lớn như thổi và mùa xuân năm nay cho hoa chi chít. Hoa màu đỏ nhụy vàng đẹp ơi là đẹp. Giống hệt hoa đào bên Trung Hoa. Mọi năm chỉ có hoa dưới gốc, nhưng năm nay hoa lên tới ngọn, rực rỡ gì đâu! Sau khi hoa tàn, tôi chưa có thì giờ tảo thanh những nhánh đầy gai, thì một ngày đẹp trời, nhìn cây đào, tôi tưởng mình hoa mắt. Ối cha mẹ ơi, từng chùm trái xanh đeo lắt lỉu. Tôi vạch đám cúc vàng để nhìn kỹ gốc đào. Cũng đầy cả trái. Mừng như bắt được vàng!
Còn lịch sử cây hồng leo của tôi thì ly kỳ lắm. Số là ngày các cháu còn bé, gia đình chúng tôi hay qua nghỉ hè ở bờ biển Cap Cod, Massasuchette. Một hôm cùng cậu con đi dạo, tôi thấy cạnh con rạch nhỏ, một bụi hồng leo to đùng, mang những chùm hoa màu hồng nho nhỏ tuyệt đẹp. Ngó trước ngó sau không thấy ai, tôi nhờ cậu con trai canh, rồi dùng hết sức kéo bật rễ một gốc nhỏ. Mẹ con vội vàng về Hotel cắm gốc hồng trong ly nước. Tôi gói kín giấu trong va ly quần áo đem về nhà trồng. Thế mà đã hơn hai mươi năm, gốc hồng vẫn đều đều trổ bông không ngừng nghỉ.
Vừa ngắm, vừa cắt tỉa một lúc, mệt quá tôi bèn kéo ghế ngồi. Trước kia giữa sân này có trồng một cây thông màu xanh lơ (sapin bleu). Nó là nơi trú ẩn của vài chục chú chim đủ loại. Đẹp nhất là cặp chim áo đỏ Cardinal, một chú chim Vàng anh toàn thân màu vàng, cánh có vệt đen. Đứng trong bếp nhìn ra, thấy lũ chim chui ra chui vào nhộn nhịp thật vui mắt. Nhưng một mùa đông cách đây khoảng hơn mười năm, giữa tháng hai một trận bão tuyết dữ dội đánh bật rễ cây thông già, khiến lũ chim mất nơi trú ngụ, bay đi tứ tán. Tôi buồn một thời gian. Vừa mất cây thông đẹp, vừa mất lũ chim đáng yêu
Dọn xong cây thông, chúng tôi bắt chước gia đình bên cạnh cất một cái nhà mát, bên trên cho dây leo rợp bóng, nền lát gạch, kê một chiếc bàn dài, thỉnh thoảng rủ bạn bè hoặc họ hàng đến làm BBQ. Bốn cây cột bốn góc cũng trồng cây leo. Mỗi năm đổi một loại hoa cho khỏi...chán!. Nhớ một năm, cô bạn thời thơ ấu của tôi ở Dallas gửi qua cho một nhúm hạt tóc tiên. Tôi gieo xuống một chân cột. Mùa hè năm đó những dây tóc tiên lá lăn tăn mang những chiếc hoa đỏ tươi rất xinh, quấn quanh cột lên tới nóc. Vậy mà không ngờ loại hoa bé nhỏ này đã quyến rũ được những chú chim ruồi tí hon đến thăm vườn. Những chú chim nhỏ xíu có bộ lông lộng lẫy đáng yêu.
Từng làn gió nhẹ mơn man, mơn man... Trên bầu trời xanh thăm thẳm, những đám mây trắng như bông lững lờ trôi. Chung quanh tôi cả một khu vườn rực rỡ sắc màu. Đám ong bay nhẹ nhàng, vờn hết hoa nọ tới hoa kia hút mật. Mấy chú bướm cũng chập chờn, loang loáng cặp cánh màu vàng nhạt trong nắng tươi, tôi thấy tâm hồn bình yên đến lạ lùng và quyết định mình sẽ ngồi đây, sẽ không làm bất cứ chuyện gì khác. Đơn giản ngồi đây để ngắm nhìn thỏa thích hoa lá trong vườn đang cùng nhau phô trương tất cả sự lộng lẫy của chúng.
Hôm kia nhận được Email của một người bạn. Đọc bài "Một Ngày Không Vội Vã" và thấy thấm thía lạ lùng. Tại sao cứ phải tất bật chuyện nọ chuyện kia vậy cà? Nhiều lúc thở không ra hơi. Ai bắt mình vậy? Thì mình bắt mình chớ ai vô trồng khoai đất này! Vậy người nào buộc, người ấy ráng gỡ nhá. Cho nên hôm nay, một này chan chứa nắng vàng, gió thổi hiu hiu, mát rượi đến tận tâm can tì phế. Cả lũ ong bướm cũng hân hoan, hoa cỏ reo vui, hà cớ gì tôi phải giam mình trong bốn bức tường, cặm cụi viết???
Và tôi ngồi đó, dựa lưng vào chiếc ghế nhựa màu xanh, hai chân gác lên một chiếc ghế khác, bâng quơ nhìn trời mây và những con ong vo ve bay giữa những bụi hoa đủ màu, rồi bỗng dưng thắc mắc: "Ủa, sao mình chưa bao giờ thấy tổ ong. Vậy chúng từ đâu tới kìa?" Những chú bướm thì tôi biết, chúng bay từ vườn nọ sang vườn kia. Có lần tôi còn bắt gặp một chú bay băng qua đường. Từ vườn nhà tôi sang vườn nhà hàng xóm đối diện.
Tôi ngồi trong khu vườn yên tĩnh, lòng bình yên và hạnh phúc.
Thật đơn giản phải không quý vị?
Tiểu ThuMontrél 24-08-2010
