Chủ đề hai.
Một số quốc gia trên thế giới trong lịch sử sản xuất rượu vang (đúng nghĩa là rượu nho) của họ đã có một thời rất phát triển. Nhưng vì lý do nào đó nó đó bị mai một không phát triển được. Nhưng vào khỏang 20,30 năm cuối của thế kỷ 20 kỹ nghệ này được phát trển rất mạnh. Chỉ với khoảng thời gian rất ngắn ngủi, trên dưới 10 năm với những nỗ lực đổi mới trong sản xuất và luật lệ. Ngành sản xuất rượu nho của họ đã có một bước tiến nhẩy vọt, mang đến hàng triệu việc làm cho giới trồng nho và các công ty sản xuất rượu, đóng góp vào nền kinh tế của họ nhiều tỷ USD vì xuất cảng rượu vang ra thế giới.
Trong số các quốc gia đó phải kể đến 5 quốc gia là Mỹ, Úc, Chile, Argentine và Nam Phi là vững mạnh hơn cả. Người ta gọi 5 quốc gia này là vùng sản xuất rượu vang tân thế giới, để phân biệt với những quốc gia đã có ngành sản xuất rượu vang tuyền thống, cổ xưa. Nhóm này được gọi là nhóm sản xuất rượu vang thế giới cổ xưa, đó là các quốc gia như Pháp, Ý, Tây ban Nha, Bồ đào Nha, Đức, Thuỵ Sĩ, Áo, Anh quốc..v..v...
Chủ đề này chỉ đề cập một cách khái quát về hiện trạng của 9 quốc gia hiện đang đứng đầu thế giới về lượng rượu vang sản xuất cùng với một vài loại rượu vang coi như đại diện cho phẩm chất của kỹ nghệ rượu vang của quốc gia đó. Ngoài ra bài viết cũng đề cập Thuỵ sĩ môt quốc gia sản xuất rượu không nhiều vì diện tích trồng trọt nhỏ bé, sản lượng không đủ cho tiêu dùng trong nợi địa. Nhưng rượu Thuỵ Sĩ rất được ưa chuộng với khách du lịch.
1.- Rượu vang Pháp
Nước Pháp được coi là vương quốc của rượu vang về phẩm chất cũng như về sản lượng. Hiện nay diện tích trồng nho của Pháp chiếm khoảng 3% đất nông nghiệp ( khoảng 850’000 Hectar). Với lượng nho này, mỗi năm Pháp đã sản xuất gần 8 tỷ chai rượu vang với trên 300 công ty hay nhà sản xuất rượu. Trong đó 1/3 rượu vang được xuất khẩu đi khắp thế giới , mang về cho Pháp gần 6 tỷ USD mỗi năm. Người Pháp được coi là giống dân uống rượu vang nhiều nhất thế giới, khỏang trên 60 lít/năm/người
Vùng trồng nho được rải khắp nước Pháp, từ Nam xuống Bắc, tử Tây sang Đông cũng như đồng bằng đến cao nguyên. Mỗi vùng trồng những loại nho chuyên biệt dùng cho chế biến rượu. Chính vì vậy khi nói đến rượu của vùng trồng nho nào tại Pháp, người ta có thể biết loại rượu đó được chế biến từ loại nho nào và có đặc điểm ra sao. Tòan nước Pháp có 14 vùng trồng nho chính và quan trọng trong kỹ nghệ sản xuất rượu. Nhưng cũng có một số vùng trồng nho khác, nhỏ bé và không quan trọng như Lyon, Lorraine ..v..v.. Trong số 14 vùng miền trồng nho quan trọng đó thì có 6 vùng trồng nho và sản xuất rượu nho nổi tiếng của Pháp đó là vùng Champagne; Bordeaux; Burgrundy; Loire Valley; Rhône Valley và Sauternes
1. - Champagne:
Vùng này trồng 3 giống nho chính là Pinot noir, Pinot Meunier và Chardonney . Đây là vùng sản xuất một loại vang nổ còn gọi là vang có hơi hay Champagne ( Sâm Panh ) là một sản phẩm độc đáo và nổi danh trên thế giới. Tên Champagne đã được quốc tế bảo hộ thương hiệu. Để giữ được tính độc đáo và phẩm chất của Sâm panh chính phủ Pháp đã đưa rất nhiều qui định rất chặt chẽ trong kiểm soát, chế biến cũng như tồn trữ, đóng chai… của loại rượu vang này. Có rất nhiều công ty sản xuất rượu vang nổ (vang có hơi )trong vùng này và được xử dụng danh từ Champagne. Trên thị trường có những chai Champage khá rẻ, chỉ khoảng 30 Sfr/chai, nhưng có những chai đặc biệt với giá trên 2000Sfr/ chai. (Sfr = 1USD, 2022)
-Moèt & Chandon, Champagne Brut ( làm từ loại nho Pinot Noir; Pinot Meunier & Chardonnay), 2014, gía khoảng trên 50Sfr/chai. Đây là loại champage được thị trường ưa chuộng và bán chạy nhất .
- Cédric Bouchard, Champagne Brut, La Bolorée Blanc, 2009 (100% Chardonnay ), được cho điểm 96/100 , với giá 140Sfr/chai.
-Champage R.B. Bollinger, 2002 ( Pinot Nour + Chardonnay ), có giá là 204.50Sfr/chai.
-Champage Clos d’Ambonnay, Krug, 2001 ( 100% Chardonnay ) được cho điểm 98/100, có giá 2’268 Sfr/chai. (trong danh sách rượu qúi hiếm )
2. -Bordeaux:
Đây là một vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng của Pháp và thế giới. Rươu vang của Bodeaux được xếp hạng rất cao trong danh sách rượu vang hiếm và qúi trên thế giới, nhiều chai rượu đạt đến số điểm tuyệt đối (100/100 ), như chai rượu La Mission Haut Brionisson (1982) có giá 1’031 Sfr; Chai Mouton Rothschild , Pauillac(1986) có giá 1’026 Sfr.( Château Mouton Rothschild) .
Hầu hết các nhà sản xuất rượu vang cùa Bordeaux là những Châtaux, và có tổng cộng 88 châteaux, trong đó có 61 châteaux sản xuất rượu vang đỏ và 27 sản xuất vang trắng. Bốn loại nho được trồng và dùng cho sản xuất rượu là Cabernet Sauvignon; Merlot, Cabernet Franc và Petit Verdot. Rất ít loại rượu được biến chế từ một loại nho duy nhất mà phần lớn được pha trộn 4 loại với nhau theo tỷ lệ riêng biệt cho từng nhà sản xuất.
-Chateau Maison Blanche, Bordeaux 2014 ( Merlot+ Cabernet Sauvignon + Cabernet Franc ), đánh gía 4,5 sao giá 16 Sfr/chai.
-Chateau Larteau, Bordeaux Supérieur, 2011 (50% Cabernet Sauvignon + 50% Merlot) giá 15 Sfr/chai.
-Smith Haut Lafitte Blanc,Graves, Pessac-Léognan, 2013 (64% Cabernet Sauvignon + 30% Merlet + 5% Cabernet Franc + 1% Petit Verdot) có giá 61 Sfr/ chai.
3. -Bourgogne:
Đây cũng là một vùng sản xuất rượu vang, đặc biệt là vang đỏ nổi tiếng ở miền Đông nước Pháp, giống nho trồng nhiều nhất là Pinot noir dùng cho rượu vang đỏ và vang hồng (rose) còn giống nho Chardonnay dùng cho vang trắng. Phần rất lớn rượu vang của Burgrundy được phân loại dựa theo kiểm định phẩm chất (AOC) của chính phủ. Nhiều thập niên về trước rượu vang Burgrundy đã được xem là ngang ngửa với vang Bordeaux, nhưng sau này có phần thua sút. Trên thị trường vang Burgrundy hiện nay khá rẻ so với vang Bordeaux, chỉ khoảng 20Sfr cũng có thể mua được chai burgrundy thuộc hàng khá ngon.
-Bourgogne Rouge (Ex-Leroy),2012 (100% Pinot Noir ) giá 38Sfr/ chai.
-Vougeot le Clos Blanc de Vougeot,(100% Chardonney ), 2012 Hiệp hội 1er Cru, đánh giá phẩm chất là 89 – 97 /100 , giá 70.20Sfr/chai.
4. -Loire Valley:
Đây là vùng sản xuất vang trắng quan trọng nhất của thung lũng sông Loire thuộc trung bộ nước Pháp. Giống nho trồng nhiều nhất là sauvignon Blanc; Melon de Bourgogne; Chardonney; Cabernet Franc và Chemin Blanc dùng sản xuất vang trắng. Còn giống Chinon và Bourgueil dùng sản xuất vang đỏ. Vang vùng này có tí chút vị chát do chất tanin có nhiều trong các giống nho này, đó cũng là đặc tính của rượu vùng này vậy.
-Domainne de Ladoucette, poulliy Fumé de Ladoucette, 2011 (100% Sauvignon Blanc) giá 52.90Sfr/chai.
5. -Rhône Valley:
Vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng thứ 2 của Pháp, chỉ sau Bordeaux. Những vùng trồng nho nổi tiếng nhất của vùng này đều qui tụ tại các vùng đồng bằng chạy dọc theo sông Rhône. Loại nho chính, trồng nhiều nhất và quan trọng cho sản xuất vang đỏ nổi tiếng là nho Syrah. Tuy nhiên có những loại nho khác, trồng ít hơn như Marsanne,Viognier và Grenache. Hầu hết vang sản xuất tại vùng này đều được đang ký kiểm định VOA.
-Paul Jacboulet Ainé, La Petite Chappelle, 2011 (100% Syrah), đánh giá 91/100, giá 49.70 Sfr/chai.
-Domaine de Trévallon, Trévalon Blanc, 2014 ( 34% Roussanne + 34% Marsanne + 12% Clairette + 12% Chardonney + 10% Grenache Blanc), gía 28. Sfr/chai.
6. -Sauternes:
Một thị trấn cách Bordeaux khoảng 40km về phía nam, Sauternes là địa danh nổi tiếng sản xuất loại rượu vang trắng ngọt được dùng làm rượu khai vị cho những bữa tiệc. Rượu này được làm từ 3 loại nho Semillon, Sauvignon Blanc và Muscadelle trong đó nho Semillon được dùng với tỷ lệ cao nhất. Rượu ở đây có vị ngọt và mùi rất độc đáo làm cho người ta ngon miệng trước khi ăn đó là nhờ một loại nấm tên là Botrytis( gọi là nấm vương gỉa ) làm cho trái nho teo khô lại nên gia tăng độ ngọt cùng với mùi vị thơm ngon do loại nấm này tạo ra.
-Sauternes, de Malle, 2 ème Cru, 2005 ( Sémillon + Sauvignon Blanc + Muscadelle ) giá 30.20Sfr/chai.
-Chateau Rieussec, Sauternes, 1 er Cru, 2009 ( Sémillon + Sauvignon Blanc ) giá 42.00 Sfr/chai.
2. Rượu vang Italy
Italy là quốc gia sản xuất rượu vang đứng hàng thứ 2 về lượng rượu vang sản xuất và xuất cảng ra thế giới, chỉ đứng sau Pháp. Nhưng nếu xét về phẩm chất rượu và tài chánh do rượu vang hay các loại rượu khác ( vang nổ, vang ngọt… ) thì vẫn thua xa vang của Pháp. Vang của Ý có mùi vị nồng mạnh, độ chua cao và ít ngọt hơn vang Pháp, có thể do khác biệt loại nho được trồng tại Ý và Pháp. Tuy nhiên đó cũng là đặc tính riêng của vang Ý và cũng làm cho nhiều người thích vang Ý. Vùng trồng nho và kỹ nghệ chế biến vang trải dài khắp nước Ý và được chia ra làm 20 vùng. Nhưng 3 vùng được coi là nổi tiếng về chế biến rượu vang nhất, đó là Toskana ; Venetien và Piemont.
1.-Toskana:
Rượu vang Chianti là sản phẩm nổi tiếng của Ý được sản xuất tại vùng này từ giống nho Sangiovese, là giống nho làm lên thương hiệu của Chianti trên thị trường quốc tế với khoảng 100 triệu lít/năm.Chính vì muốn giữ cái độc đáo cho Chianti nên chính phủ Ý đưa ra một quy định bắt buộc rượu Chianti phải được sản xuất bởi 70-80% nho Sangiovese. Ngoài ra vùng Toskana cũng trồng các giống nho khác như Canaiolo, Colorino hay một ít nho của Pháp như Cabernet Sauvignon,Merlot để sản xuất rượu vang trắng và đỏ. Sau đây là một số loại rượu nổi tiếng cả vùng này:
-Mandonino, Chianti Classico, 2012 ( 70% Sangiovese + 15%Melot + 15% Cabernet Sauvignon) gía 65 Sfr/ chai.
-Tignanello, Antinori, 2012 (Sangiovese; Cabernet Sauvigon; Cabernet Franc ) được định phẩm chất là 94/100 , giá 52 Sfr/chai.
- Le Macchiole, Paleo Rosso, 2012, đây là hãng rượu chuyên sản xuất vang đỏ nổi tiếng của Toskana với loại nho Merlot. Giá 35Sfr/chai.
2.- Venetien:
Thuộc vùng đông bắc Ý với thành phố du lịch nổi tiếng thế giới là Venice, được coi là vùng sản xuất rượu vang lâu đời nhất của Ý. Rượu vang đỏ Valpolivella , Amarone và Bardolino và vang trắng Saove và Prosecco được coi là những loại rượu vang nổi tếng của Venetien. Vài loại rượu vang được bán rộng rãi trên thị trường:
-Masi, Amarone Costasera, 2010 (70% nhi Corvina + 25% Rondinella + 5% Molinara) Định phẩm chất là 90/100 có giá 39Sfr/chai.
-Silvio Jermann, Sauvignon, 2014, Vang trắng (100% Sauvignon Blanc), giá 15Sfr/ chai.
-Dal Forno, Amarone della Valpolicella, 2013, được đánh gia là loại rượu ngon nhất trong năm của Venice, giá khoảng 265 Sfr/chai. Thuộc danh sách vang qúi hiếm.
3.- Piemont:
Vùng này thuộc Tây Bắc Ý, tiếp giáp với Pháp, nằm dọc theo triền núi Alpes, rượu vang đỏ là sản phẩm nổi tiếng của vùng này, nó được sản xuất bời 3 loại nho chính là Nebbiolo, Barbaresco và Dolcetto. Rượu vang đỏ Piedmont làm từ 100% nho Nebbiolo là loại rượu rất nổi tiếng của Piemont. Vùng này có những loại rượu mang mùi vị giống của Pháp nhưng giá khá rẻ.
-Barono Mosconi, E. Pira Chiara Boschis (90% Barbaresco + 10%Nebbiolo), gá khỏang 12 -15 Sfr/chai
-Barbera Al Suma, Braida, loại vang đỏ được tiêu thụ rộng rãi trong vùng , giá khoảng 15Sfr/chai.
3. Rượu vang Tây Ban Nha
Tây ban Nhà là quốc gia sản xuất rượu vang hạng 3 thế giới, sau Pháp và Ý, hàng năm Tây ban Nha cho ra thị trường khoảng hơn 1tỷ gallon ( khoảng 4,5 tỷ chai rượu ). Diện tích trồng nho dùng cho sản xuất rượu khoảng 1,16 triệu Hectar, nhiều nhất là ở miền trung Tây ban Nha như Rioja; Catalonia; Castilla..v..v..
Giống nho Tempranillo được trồng nhiều nhất ở khắp Tây ban Nha, chiếm khoảng 20% diện tích và được dùng cho sản xuất những loại rượu nổi tiếng của Tây ban Nha như Rioja; Toro và Ribera Dueco… Giống nho Bobal trồng ít hơn với khoảng 7% diện tích, trồng nhiều ở các vùng miền Đông như Valencia, Manchuela và nhất là Uitiel-Requena. Bên cạnh đó một số nho giống ngoại nhập, phần lớn từ Pháp càng lúc càng được xử dụng nhiều hơn trong kỹ nghệ sản xuất vang của Tây ban Nha như giống nho Cabernet Sauvignon, Syrah (dùng cho vang đỏ ) và nho Chardonnay và Sauvignon Blanc ( dùng cho vang trắng và vang nổ ). Tây ban Nha chia ra làm 17 đặc khu sản xuất rượu vang, trong đó mỗi đặc khu sản xuất một loại vang có đặc tính khác nhau, rượu vang ở các khu sản xuất miền nam thường có độ cồn cao hơn vang ở miền Bắc.
Những loại rượu vang nổi tiếng của Tây ban Nha được sản xuất tại các vùng như Galicia; Catalonia; Castilla y leon ; Andalucia; Ribera del Duero và Rioja. Sau đây là 3 vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng của Tây ban Nha:
1.- Rioja:
Là vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng nhất của Tây ban Nha với giống nho Tempranillo, loại nho này cho ra những lại rượu rất ngon và phẩm chất của rượu càng ngon hơn nếu được tồn trữ 8 – 12 năm. Hiện nay rượu vang của vùng này được trồng thêm giống nho Pháp như Cabernet Sauvignon để cho thêm vào cùng với nho Tempranillo nguyên thuỷ. Sự trộn lẫn này tạo ra những loại rượu ngon không kém gì rượu vùng Bordeaux hay Burgundy của Pháp nhưng giá cả rẻ hơn nhiều.
-Vina Real, Gran Reserva, 2010 ( 80% Tempranillo + 20%Graciano), loại vang đỏ đã nhiều năm thẩm định phẩm chất từ 90 - 94/100, giá khá cao so với các rượu vang nội địa khác của Tây ban Nha, khoảng 26 - 28Sfr/chai.
-Castillo de Albai,2016 (100% Tempranillo ), loại vang đỏ bình dân của Spanien, nhưng cũng khá ngon, với dưới khảng 5 - 6Sfr/chai.
-Marqués de Murrieta 2013, (Tempranillo +Garnacha Tinta), vang đỏ rất ngon nếu dùng với những món ăn tinh bột ( pasta) và fromage, giá khỏang 12 - 18 Sfr/chai.
2.- Catalonia:
Thủ phủ của vùng này là Barcelona, thành phố lớn thứ 2 của Tây ban Nha, sau Madrid. Đây là quê hương của rượu vang xủi bọt ( Vang nổ ).Tuy nhiên cũng sản xuất một số lớn vang đỏ nổi tiếng với sự kết hơp giồng nho Tempranillo và những giống nho đỏ của Bordeaux .
-Ramon Roqueta, 2013 ( nho Tempranillo và Cabernet Sauvignon) loại vang đỏ mùi trái cherry khá rõ rệt. Giá phải chăng khoảng 10 Sfr/chai.
-Los Condes Gran Reserva, 2010 loại vang đỏ có chút chát và đắng của cacao làm bời Tempranillo và Cabernet Sauvignon giá khoảng 12 Sfr./chai.
3.- Ribera del Duero:
Vùng sản xuất này ở miền bắc Madrid, nơi đây cho ra những chai rượu vang đỏ nổi tiếng, nhiều chai rượu được xếp vào danh sách rượu qúi hiếm trên thị trường , chẳng hạn như chai rượu vang Vega-Sicilia Unico ( sản xuất bởi 80% nho Tempranillo và 20% nho Cabernet Sauvigon ) hay chai Domino de Pingus (2006) với giá 778 Sfr.
-Astrales, Los Astrales (100% nho Tempranillo ) đây là loại rượu bình dân của khu vực nhưng được xếp vào loại rượu ngon vì đã được định phẩm chất với đểm 90/100, giá mổi chai khoảng 18Sfr/chai.
-Vega Sicilia,Tinto Vabuena, (95% Tempranillo + 5%merlot ), Đây là công ty sản xuất rượu vang đỏ nổi tiếng ngon và giá khá mắc của Tây ban Nha.Trong hầm rượu của công ty này có những chai rượu giá từ 50Sfr đến 300 hay 400 Sfr. Hầu hết có điểm thẩm định phẩm chất từ 90 – 97/100.
4. Rượu vang Bồ Đào Nha
Diện tích trồng nho dùng cho kỹ nghệ sản xuất rượu ở Bồ đào Nha khoảng hơn 240’000 hecta, chiếm hạng thứ 7 thế giới. Hàng năm Bồ đào Nha sản xuất khoang 6 - 7 triệu Hectolit rượu xếp hàng thứ 11 thế giới.Trung bình một người Bồ đào Nha uống khoảng 42 – 43 lít rượu vang/năm , thuộc hàng “ khủng “ thế giới. Có rất nhiều loại nho cổ xưa được trồng khắp toàn quốc, nhưng giống nho Touriga Nacional, Tinta Barroca, Tinta Roriz, Tinta Amarela, Touriga Francesca… là những giống nho trồng nhều nhất.
Loại vang ngọt Porto với độ cồn khoảng 20% là loại rượu vang nổi tiếng của Bồ đào Nha được dùng như một loại rượu khai vị. Vào thế kỷ 17 giữa Pháp và Anh có chiến tranh nên người Anh không thể mua được rượu của Pháp nên phải mua rượu vang của Bồ đào Nha thay thế vào. Nhưng người Anh đã trộn rươu vang của Bồ đào Nha với những loại rượu mạnh của Anh như Whisky và tạo ra rượu Porto ( có nghĩa là Potugal ). Ngày nay với mùi vị độc đáo và độ cồn cao hơn rượu vang bình thường mang đậm sắc thái của rượu Bồ đào Nha, thường dùng như món rượu khai vị. Có nhiều công ty sản xuất rượu Porto nổi tiếng trên thế giới với tên tiếng Anh như Taylor’s ; Graham’s; Cockburn’s ; hay Churchill..v..v.. Sau đây là vài loại rượu Porto đại diện cho Bồ đào Nha có trên thị trường :
-Porto Late Bottled Vintage, 2011 ( hỗn hợp nho Touriga Nacional + Touriga Franca + Tinta Borroca + Tinta Roriz), 19.5% cồn, rượu ngọt khá bình dân, giá khoảng 30Sfr/chai
-JP Azeltao Tinto, vang đỏ làm từ 3 loại men Castelai, Barroca; Syraz và Tinta Roriz, xuất cảng nhiều tại các QG Âu Châu, khá ngon giá phải chăng khoảng 7-8 Sfr/chai.
-Fonseca, Porto Vintage,2012 với nho Touriga Nacional, Touriga Francesca, Tinta Barroca, Tinta Cao, Tinta Roriz và Tinta Amarela, đây là công ty sản xuất những chai rượu nổi tiếng ngon của Bồ đao Nha và có trong danh sách rượu qúi hiếm của Thuỵ sĩ, giá khoảng 60 - 90 Sfr/chai
5. Rượu vang Thuỵ Sĩ
Nếu xét về sản lượng rượu vang của Thuỵ Sĩ với các quốc gia lân cận như Pháp, Ý, Tây Ban Nha … thì Thuỵ sĩ thua xa. Lý do Thuỵ sĩ có 90% là núi nên không có những cánh đồng nho rộng lớn như các quốc gia khác. Nhưng điều đó không có nghĩa là kỹ nghệ sản xuất rượu vang của Thuỵ sĩ thua kém về phẩm chất. Rượu vang của Thuỵ sĩ nhìn chung thuộc hàng rất khá, đồng nhất về phẩm chất, nghĩa là ở Thuỵ sĩ không có loại vang rẻ ở mức dưới trung bình như tại các quốc khác như Pháp, Tây ban Nha, Bồ Đào nha. Khách hàng khi bỏ tiền ra mua rượu vang của Thuỵ sĩ rất an tâm, không sợ bị lầm lẫn hay giả dối. Đó là nhờ phẩm chất của rượu vang Thuỵ sĩ rất đồng đều và hệ thống kiểm soát rất khắt khe .
Có thể nói khắp Thuỵ sĩ đều có những nhà sản xuất rượu vang ở mức nhỏ, khoảng vài ba ngàn hectolit rượu/ năm. Nhưng chỉ có 3 khu vực là Wallis ; Waadt và Tessin là có những nhà sản xuất rượu vang khá lớn mà thôi. Rượu vang Thuỵ sĩ rất khó kiếm ở ngoại quốc, do là số lượng sản xuất không đủ cho dân Thuỵ sĩ uống. Dân Thuỵ sĩ có niềm tin rất tốt với sản phẩm của chính mình sản xuất nhờ lòng tin và nhất là không có chuyện mua phải hàng giả hàng nhai! Dân Thuỵ sĩ coi việc uống rượu vang là một thứ uống trong giao dịch và thân hữu. Trung bình một người Thuỵ sĩ tiêu thụ khoảng 33 lit rươu vang/năm, xếp hạng 4 thế giới.Sau đây là 3 vùng sản xuất rượu vang quan trọng nhất của Thuỵ Sĩ:
1.- Wallis(Valais):
Vùng cao nguyên chạy dọc theo dẫy núi Alpes, với hàng chục ngọn núi cao trên 4000m. Giống nho được trồng nhiều nhất ở vùng này là Pinot noir, Gamay, Garanoir, Humagne Rouge và Syrah dùng cho sản xuất rượu vang đỏ. Giống nho Chasselas, Chardonnay; Pinot Gris, Heida, Chasselas… dùng sản xuất vang trắng. Rượu vang đỏ như Humagne Rouge (Carmelin); Helveticam ( Pinot Noir) và vang trắng như Petite Arvine (Carmelin) và Heida du Valai ( Carmelin ) là những chai rượu rất ngon. Sau đây là vài loại rượu sản xuất tại khu vực này:
-Le Muzot Réserve, Cuvée Rouge du Valais, 2015, một loại rượu đỏ rất ngon, mùi rất êm nhẹ của gia vị như cam thảo, hồi… Nho Pinot noir là thành phần chính trong sản xuất và một ít nho Humagne Rouge, giá khoảng 18Sfr/chai.
-Carmelin, Humagne Rouge du Valais, 2015, 100% nho Humagne Rouge, có mùi thơm và ngọt rất dịu của trái bery rừng ( Waldbeeren) , loại rượu vang này bán rất chạy tại Thuỵ Sĩ, giá khoảng 16Sfr/chai.
-Carmelin, Petite Arvine du Valais, 2016, rượu vang trắng làm từ 100% nho Petite Arvine, có tí mùi chanh dây ( Passion ), nhiều năm phẩm chất được đánh giá 4,5 sao, giá khoảng 16Sfr/chai.
2.- Waadt (Vaud ):
Thuộc vùng nói tiếng Pháp Thuỵ sĩ, chạy dọc theo hồ nước Lehmann, vùng này nổi tiếng sản xuất rượu vang trắng. Những loại vang trắng nổi tiếng như Yvorne Grand Cru hay Mont sur Rolle hay Féchy là những chai rươu trắng ngon, phổ biến trên thị trường, nó được biến chế từ loại nho trắng Chasselas.
-Yvorne Grand Cru, Chablais Sélection Terravin, 100% nho Chasselais, loại vang trắng rất ngon khi dùng với các món ăn fromages. Được đánh giá 4.5 sao. Người ta cũng dùng nó như món rượu khai vị trong các bữa tiệc, giá khoảng 18Sfr/ chai.
-Féchy, La Pied de Vigne, 2016, Loại rượu trắng làm bới nho Chasselas, vị rất dịu, giá khoảng 9Sfr/chai.
-Gamaret/ Maranoir (GG) Assemblage Vaud, rượu vang đỏ rất đậm mầu, làm bởi nho đỏ Gamared và Garanoir có chất phụ gia là dâu tây, được đánh giá cao trong các cuộc triển lãm rượu tại Thuỵ sĩ , giá khoảng 10 - 12 Sfr./chai.
3.- Tessin (Ticino):
Thuộc vùng Thuỵ sĩ nói tiếng Ý, giáp biên giới với Ý cho nên rượu sản xuất tại đây mang khá nhiều mùi vị của Ý. Có nhiều chai rượu vang đỏ rất nổi tiếng do vùng này sản xuất từ loại nho Merlot, là giống nho được trồng nhiều nhất tại đây. Ngoài ra loại nho Cabernet Sauvignon cũng được trồng một ít dùng để pha trộn với Merlot trong sản xuất. Vùng này có nhiều loại rượu đỏ rất nổi tiếng như Merlot del Ticino (Tenuta la Minerva) hay Merlot del Ticino ( Zanini Donaggio ).
-Viti, Merlot del Ticino, 100% nho Merlot vời một vài chất phụ gia , rợu có tính hơi chua và hơi chát. Giá khoảng 11Sfr/chai.
-Castello Luigi,Mendrisio, 2013 (90% nho Merlot + 10% Cabernet Sauvignon ), đây là chai rượu được liệt vào danh sách qúi hiếm của Thuỵ sĩ, giá khoảng 120Sfr./chai.
-Sole, Merlot del Ticino, 2015, 100% với nho Merlot, Được huy chương đồng trong hội chợ vang của tỉnh, mùi thơm nhẹ và hơi chát. Giá khoảng 12 Sfr./chai.
Ghi chú:
Qua nhiều năm sống và làm việc của tôi tại Thuỵ Sĩ, dĩ nhiên rất nhiều lần tôi đã được thưởng thức những chai rượu vang ngoại quốc rất ngon, chắc chắn giá cả khá mắc. Nhưng theo tôi nếu bỏ tiền ra với giá thông thường ( khoảng 15 Sfr/chai ) tôi vẫn nghi ngờ vì: Nhiều khi bị mua phải hàng giả hay phẩm chất không đồng đều (với giá này tại TS cho chai rượu của Italy, Sapnien hay Portugal … tôi nghĩ là hạng khá sang rồi )! Xui mà mua phải chai không đúng chuẩn hay hàng giả thì rất bực mình. Nhưng nếu cùng số tiền đó mua chai rượu của Thuỵ Sĩ ( hàng trung bình ) thì tôi khỏi lo lắng vì khá ngon mà không lo chuyện rượu giả.
Tôi chắc chắn “ Thuỵ sĩ tiền nào của nấy “không sai với món tiền tôi bỏ ra. Nhưng cũng nên chú ý, hiện nay ở Thuỵ Sĩ những chai rượu vang đỏ ( cùng tên chẳng hạn Pinot Noire … đóng bằng nắp sắt, loại này giá rẻ khoảng 50% chai cùng hãng so với chai đóng bằng nút bần! ) Phẩm chất khác nhau rất rõ !!! Vậy nếu ai sang Thuỵ Sĩ đừng ngại ngần bỏ tiền ra mua rượu đỏ đóng nắp bần là chắc có phẩm chất tốt hơn so với chai nắp sắt dù cùng tên, đừng nhìn cùng tên rượu mà sai lầm !!! . Tuy nhiên đó chỉ là rượu vang đỏ còn vang trắng, gần như hầu hết đóng bằng nắp sắt.
6. Rượu vang Mỹ
Mặc dầu công nghệ sản xuất rượu vang của Mỹ đã có từ lâu theo bước chân của những di dân từ Âu châu đến Mỹ lập nghiệp. Nhưng bị tác động của luật cấm sản xuất rượu tại Mỹ năm 1920 đã làm cho nền kỹ nghệ này gần như bị tan rã. Những cánh đồng nho bị chặt bỏ, chỉ sau 5 năm thi hành luật, sản lượng rượu vang của Mỹ đã giảm sút khoảng 95% , thói quen uống rượu của dân Mỹ cũng bị mất đi rất nhiều.
Năm 1933 bộ luật này được bãi bỏ, nhưng khỏang thời gian 35 năm sau đó ( 1933-1968) phong trào sản xuất rượu vang của Mỹ được trở lại nhưng trong không khí sản xuất xô bồ, không đồng nhất về phẩm chất, giống loại nho và cả về kỹ thuật… Kết quả cho ra những loại rượu vang rẻ tiền, độ cồn không đúng chuẩn và thay đổi theo từng nhà sản xuất ( quá cao, thường trên 20% độ cồn so với khoảng 14% rượu vang truyền thống )
Từ năm 1960 nhờ sự nhẩy vào của các đại học, các giáo sư chuyên ngành và cả các nhà sản xuất rượu đã sang Âu châu, nhất là Pháp để học hỏi . Họ mang những giống nho của Âu châu về Mỹ tìm cách thuần hoá cho hợp với thổ nhưỡng của Mỹ. Đặc biệt nhờ những nỗ lực những nhà tài phiệt, như hãng Coca Cola… dám bỏ vốn vào đầu tư. Kết quả chỉ sau một thời gian rất ngắn, ngành sản xuất rượu vang của Mỹ đã có những bước tiến rất ngoạn mục về phẩm chất và cả về lượng, làm cho thế giới ngẩn ngơ. Hiện nay lượng rượu vang sản xuất tại Mỹ ( phần lớn từ Cal.) đã ở vị trí hạng 4 thế giới, chỉ sau Pháp, Ý và Tây ban Nha.
Năm 1976 có cuộc thi “ thử mùi mù” ( Blind tasting) tại Paris. Với 300 chai rượu khác nhau che dấu nhãn được đem ra thử. Cuối cùng 6 trong 10 chai được xếp hạng ngon nhất được sản xuất tại vùng Napa Valley, California, Mỹ. Kết quả đã làm cho thế giới ngạc nhiên và nhờ đó lượng sản xuất rượu vang của Mỹ nhẩy vọt. Để bảo đảm danh tiếng và gia tăng tín nhiệm cho sản phẩm, hai năm sau (1978) chính phủ Mỹ ban hành một bộ luật “ xuất xứ rượu vang “ AVA ( American Viticultural Area). Bắt buộc nhà sản xuất rượu vang tại Mỹ phải công bố rõ ràng giống loại cũng như tỷ lệ bắt buộc của loại nho được dùng trong sản phẩm. Nhờ bộ luật này mà tất cả sản phẩm rượu nho của Mỹ được đồng nhất về phẩm chất. Thật vậy ngày nay, khi bỏ tiền ra mua một chai rượu vang của Mỹ, người ta có thể yên tâm vì ngay trên Ê-ti-két đều ghi rất rõ ràng phẩm chất và thành phần hoá học trong sản phẩm.
Có thể nói tất cả 50 tiểu bang của Mỹ đều có những nhà sản xuất rượu vang nhưng tiểu bang Cali được coi là vương quốc rượu vang Mỹ về phẩm chất ( đem về nhiều giải thưởng nhất trong các hội chợ quốc tế ) cũng như lượng số ( vị trí thứ nhất, khoảng 84% rượu vang sản xuất tại Mỹ).
Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là rượu vang của các bang khác không ngon hay không được khách hàng ưa chuộng. Chẳng hạn như rượu vang của Oregon với những vùng trồng nho Pinot Noir nhập cảng từ Pháp, họ đã cho ra những chai rượu vang không hề thua kém loại vang của Cali. Chẳng hạn như chai rượu Erath 2014.
Cũng vậy tại Columbia Valley thuộc tiểu bang Comlumbia, chai rượu Grand Estates Merlot sản xuất từ nho giống Merlot. Đó là những chai rượu vang có tên tuổi và được ưa chuộng trên thị trường Mỹ và thế giới, hoàn tòan không thua kém gì vang sản xuất tại Cali. Hay các quốc gia truyền thống rượu vang khác như Pháp, Ý…
Trong phạm vi bài này, tôi chỉ đề cập đến vài loại rượu vang nổi tiếng trong hai vùng sản xuất rượu nho quan trọng nhất của Mỹ thuộc bang California đó là vùng Napa valley ( Bắc Cal.) và vùng Trung Cal. (Central Coastal Cal.). Thêm vào đó vài loại vang ở vùng khác, ngoài Cali, những chai rượu có tên trong danh sách rượu ngon và hiếm trên thị trường.
1.- Rượu vang vùng Napa Valley:
Vùng này trồng nhiều nhất là loại nho Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot và môt ít giống nho khác ít hơn như Malbec, Petit Verdot đó là những giống nho được mang từ Pháp về và đã được thuần hoá với thổ nhưỡng của California,vùng này sản xuất phần lớn là vang đỏ. Sau đây là vài loại vang nổi tiếng được sản xuất trong vùng :
-Pahlmeyer, 2012 ( 79% Cabernet Sauvignon +11% Merlot +5% Cabernet Franc + 4% Malbec và 1% Petit Verdot), có giá khoảng 141 Sfr /chai.
-Caymus , 2011 ( 100% Cabernet Sauvignon) gúa khoảng 118 Sfr/chai
Cả hai chai trên được xếp trong danh sách qúi hiếm của Thuỵ Sĩ nên giá khá mắc. Ngoài ra còn có những loại rượu vang khác cũng từ Napa Valley khá nổi tiếng với giá phải chăng, được xuất cảng nhiều sang Âu châu như Robert Mondavi Woodbridge ; Newton, Napa Valey…Giá trong khoảng 15 - 20 Sfr/chai
2.- Rượu vang vùng Central Coast:
Cũng là vùng sản xuất ra nhiều loại vang đỏ cũng như vang trắng rất nổi tiếng của Mỹ.
-Calera Chardoney và Delicator Chardoney là 2 loại vang trắng nổi tiếng và sản xuất nhiều nhất trong vùng này. Giá khoảng 12- 15 Sfr/chai
-Calera,Selleck Pinot noir được sản xuất bởi 100% nho Pinot Noir giá mỗi chai khoảng 18 - 26Sfr ( tuỳ thuộc vào năm đóng chai từ 2011-2014).Trong đó chai sản xuất năm 2011 giá 46.50 Sfr/chai.
-Delicato Cabernet Sauvignon 2011: Được sản xuất bởi 100% nho Cabernet Sauvignon, rượu này được đánh giá 94/100 trong danh sách rượu vang hiếm và qúi của hội Master of Wine, Thuỵ si năm 2016. Giá khoảng 42 Sfr/chai
3.- Rượu vang khác của Mỹ:
Ngoài Cali. ra, ở Mỹ còn nhiều nhà sản xuất rượu vang , dù không nhiều nhưng vẫn có những chai rượu vang rất nổi tiếng trên thị trường. Chẳng hạn như :
-Columbia Crest được làm từ hỗn hợp nho merlot; Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc và Syrah, rượu này khá đậm mầu và có chút vị chát, đã được thẩm định thuộc nhóm rượu 4,5 sao trong thị trường Âu châu. Giá khoảng 15 Sfr./chai
-Betz La Serenne, Syra 2014 , Washington state : làm từ 100% nho Syrah, giá khoảng 30 Sfr/chai.
Ghi chú:
Tôi sang Mỹ nhiều lần, đã mua và uống rượu vang của Mỹ, tôi đã rất ngạc nhiên với phẩm chất rượu vang cua Mỹ ! Phải nói là tuyệt vời đã làm tôi ngạc nhiên vì quá ngon !!! Chính vì vậy trong những chuyến đi đó tôi thường bê về 4, 5 chai ( Đóng thuế rất nhẹ tại Thuỵ Sĩ nếu khai báo! Tôi cũng ghi chú cho những ai đến Thuỵ Sĩ nếu mang đếnThuỵ sĩ quá hạn 2 chai rượu ngoại quốc thì nên khai báo đàng hoàng vì thuế chỉ khoảng 25 - 30 cents/ chai . Nhưng nếu không khai báo mà bị nhân viên hải quan khám xét thì tiền phạt theo tôi biết trên 100 USD/ chai, không có chuyện xin lổi hay xin đóng thuế !!!!). Đó là Thuỵ Sĩ còn các quốc gia khác tôi không biết rõ.
7. Rượu vang Úc & Tân tây Lan
Úc và Tân tây Lan chỉ thực sự bước vào nghề trồng nho để sản xuất rượu vang chỉ khoảng trên dưới 60 năm nay mà thôi. Nhưng cũng như Mỹ, hai quốc gia này dù bước vào lãnh vực này chậm nhưng đã có những thành quả đáng kinh ngạc. Hiện nay toàn nước Úc có 62 khu vực trồng nho với diện tích tổng cộng là 160’000 héc-ta. Những giống nho chính được trồng nhiều nhất ở Úc là Shiraz, Cabernet Sauvignon , Merlot, Pinot noir, Chardonney, Riesling, Semillon và Sauvignon Blanc, Grenache, Verdelho và Viognier. Hầu hết các ruộng nho và cơ sở làm rượu vang đều tập trung tại 4 bang có khi hậu thuận lợi cho việc trồng nho, đó là bang South Australia ; New South Wales; Victoria và bang Western Australia. Rượu vang được sản xuất tại các bang có những nét đặc trưng, phản ảnh sự khác biệt về điều kiện địa hình, khí hậu và thổ nhưỡng nơi trồng nho. Sau đây là vài loại rượu vang sản xuất tại 2 bang quan trọng nhất của Úc.
1. -Rượu vang vùng Nam Úc ( South Australia):
Nhờ điều kiện khí hậu và địa hình đa dạng cho nên tiểu bang này có thể trồng được nhiều giống nho khác nhau, giống nho trắng Riesling, Chardoney, Sauvignon Blanc dùng để sản xuất vang trắng. Còn các giống khác như Pinot noir, Merlot… dùng cho vang đỏ.Tiểu bang này sản xuất hơn 50% rượu vang của Úc, cho ra những chai rượu vang nổi tiếng như :
- Clarendon Hills, Astralis 2010 được sản xuất với 100% nho Shiraz tại làng Mc LarenVale, chai rượu này được cho điểm tuyệt đối 100/100, và định giá là 265 Sfr/chai, trong danh sách rượu vang qúi hiếm. Tuy nhiên những chai khác trên thị trường của công ty này cũng chỉ có giá khoảng 25 – 40Sfr/chai.
-Grange Hermitage, Penfolds là công ty sản xuất rượu vang cổ nhất Úc châu. Loại rượu này được làm từ 51% nho Shiraz và 49% Cabernet Sauvignon, 2009. Được định giá 20 Sfr./chai.
-Bellmount, Winemaker’s Choice , cũng sản xuất từ nho Shiraz ( 35%) và Cabernet (65%), có chút vị chát do nhà sản xuất cho thêm vào chất gia vị tạo đắng. Giá cả rất phải chăng, khoảng 12 Sfr/chai
2. -Rượu vang vùng New South Wales:
Dù sản lượng của vùng này chiếm vị trí số 2 với khoảng 30% sản lượng rượu vang của Úc, nhưng rượu vang tại đây không được đánh gía cao mà chỉ có tính cách đại trà, nhắm vào giới bình dân của Úc và xuất cảng sang các quốc nghèo. Loại nho chính trồng trong bang này là Cabernet Sauvignon, Chardonnay , Shiraz , Grenace và Semillon.
-Tar & Roses ( Heathcote Shiraz), 2015 được biến chế từ 100% nho Shiraz , rượu có mầu đỏ đậm và vị hơi ngọt vì chất phụ gia là táo đen và loại berry đen ngọt. Giá khỉang 7-10 Sfr/chai.
3.- Rượu vang Tân Tây Lan:
Rượu vang Tân tây Lan chỉ thực sự mới phát triển khảng 40 năm nay, năm 1977 người ta mới biết về kỹ nghệ rượu vang của Tân tây Lan nhờ sự thành công loại vang trắng của vùng Marlborough được làm từ nho Sauvignin Blanc. Cũng từ đó Tân Tây Lan đã có tiếng với nhiều loại vang trắng.
Hiện nay vang trắng của Tân Tây Lan được sản xuất khỏang hơn 200 triệu lít/năm hay 80% tổng số rượu vang sản xuất trong nước, so với 20% là vang đỏ. Vang sản xuất tại Tân tây lan thường có giá rẻ và ở mức trung bình về phẩm chất tuy nhiên hàng năm cũng mang về cho Tân tây Lan khỏang gần 1 tỷ USD. Sau đây là 2 loại vang trắng của Tân tây Lan thường thấy trên thị trường rượu Âu châu:
- Cloudy Bay 2014 ( 100% Chardonnay ), Marlborough giá khoảng 16 Sfr/chai, được đánh giá 4 sao.
- Tahuna Sauvignon Blanc, 2016 ( 100% Sauvignon ) giá khoảng 7 – 10 Sfr/chai
Ghi chú:
Vài ba năm trước tôi có quen với một anh người Úc chuyên môn về thực phẩm anh ta cho biết hiện nay rượu nói chung của Úc và Tân tây Lan ở các quốc gia Đông nam Á và nhất là tại Trung Quốc bị làm giả rất nhiều. Ngay như tại Singapore là nơi rất thận trọng mà anh ta cho biết thống kê khảng trên 10% là rượu giả ! Họ làm giả rất tài năng đến mức người bình thường không dễ nhận ra, trừ những người rất chuyên môn và phòng thí nhiệm với các máy sắc kế (ion exchange )thì mới xác định được sự khác biệt mà thôi. Trong phần kế tiếp tôi sẽ viết sơ sài về vài “ tai nạn rượu giả “ mà tôi đã gặp !
8. Rượu vang Argentina
Argentina là quốc gia rộng lớn ở Nam bán cầu, với diện tích trồng nho khoảng 260’000 hécta, hàng năm sản xuất khoảng hơn 15 triệu hectolít rượu vang, xếp hàng thứ 6 thế giới sau Pháp, Ý, Tây ban Nha, Mỹ và Đức. Trong đó 60% là vang đỏ. 90% rượu sản xuất ra được tiêu thụ trong nước, chỉ 10% dành cho xuất khẩu.
Hai giống nho được trồng nhiều nhất tại Argentina là nho trắng Torontes dùng sản xuất vang trắng và Melbec mầu đen xậm dùng cho sản xuất vang đỏ và cũng là loại nho quan trọng và mang đặc tính cho vang đỏ của Argentina. Loại nho Melbec này chiếm khoảng 30% sản lượng nho toàn quốc, được trồng phần lớn ở vùng Mendoza, nơi đây có khoảng 700 công ty sản xuất rượu vang với những cánh đồng nho bất tận và cho ra những loại rượu vang khá nổi tiếng của Argentine.
Ngoài 2 giống nho chính trên, Argentine còn trồng những loại nho khác như Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Petit Verdot; Chardonnay, và Bonarda. Những giống nho nổi tiếng gốc Pháp này được trồng nhiều hơn là vì năm 1959 công ty rượu vang nổi tiếng của pháp là Moet & Chandon thành lập chi nhánh đầu tiên ngoài lãnh thổ Pháp nên họ cần những loại nho này cho việc sản xuất.
Trước năm 1970 rượu vang của Argentine không có tiếng tăm gì trên thế giới, họ chỉ sản xuất ra những chai rượu rẻ tiền dành cho quốc nội. Nhưng sau đó với sự đầu tư của các công ty rượu ngoại quốc, nhất là từ Pháp, với những kỹ thuật tân tiến và sự đa dạng hoá giống nho nên đến năm 1990 kỹ nghệ rượu vang của Argentine đã tiến triển vượt bậc. Hiện nay rượu vang Argentine đã có mặt khắp thế giới, riêng thị trường Mỹ đã nhập vào khoảng 12 triệu lít/ năm.
Nhìn chung rượu vang của Argeentine có giá phải chăng, phần lớn là vang đỏ và được sản xuất tại vùng Mendoza, là vùng sản xuất rượu quan trọng và lớn nhất của Argentine. Sau đây là một số loại rượu vang của Argentine đã có mặt trên thế giới với vị trí càng ngày càng cao trong sự lựa chọn của giới tiêu thụ.
-Cheval des Andes, Mendoza (bởi nho: Malbec; Cabernet Sauvignon; Cabernet Franc, Merlot và Petit Verdot), giá thị trường khoảng 12 Sfr/chai.
-Argento, Cabernet Sauvigon (100% Cabernet Sauvignon), Mendoza và Trivento, Carbernet, Malbec ( 70% Cabernet Sauvignon, 30%Malbec , Mendoza ). Cả 2 loại rượu này có giá khoảng 8 Sfr./chai.
-Argento, Malbec ( 100% Malbec ), Mendoza, huy chương đồng tại Wine Challnger, 2016, London. Giá khoảng 10 Sfr./chai.
-Trapiche Vineyards (100% nho Torrontes) Mendoza, vang trắng có chút vị chua. Giá khoảng 8 Sfr/chai.
9. Rượu vang Chile
Cũng như Argentine, Chile đã có ngành sản xuất rượu vang từ lâu, nhưng dậm chân tại chỗ. Cho mãi đến vài thập kỷ cuối của thế kỷ 20 cùng với Mỹ, Nam Phi, Úc, Tân tây lan mới thực sự phát triển nhờ chính sách hợp lý của chính phủ cũng như nhờ sự đầu tư của các nhà tài phiệt trong và ngoài quốc. Các quốc gia mới phát triển kỹ nghệ chế biến rượu nho này được gọi là tân thế giới của rượu vang.
Hiện nay Chile đứng hàng thứ 7 thế giới về sản lượng rươu vang và đứng thứ 5 về xuất khẩu rượu vang ra thế giới. Giống nho chính và nhiều nhất được trồng tại Chile là Cabernet Sauvignon khoảng gần 100’000 hecta, chỉ thua vùng Bordeaux của Pháp ; Tiếp theo là Merlot và Carménère, mỗi giống khoảng 25’000 Hecta; giống Syrah khoảng 17’000 Hecta và giống Pinot noir khoảng 8’000 Hecta.
Nho được trồng trải dài khắp nước, chia ra làm 4 vùng chính là:
1.- Atacama:
Vùng này chuyên sản xuất rượu nho có độ cồn cao. Vang trắng được sản xuất phần lớn từ giống nho Syrah, Chardonnay và Sauvignon Blanc.
2.- Aconcogua:
Trồng nhiều nho Cabernet Saubignon, Merlot , Pinot noir và Chardonna, sản xuất những lại rươu bình dân, giá rẻ ban trong nội địa.
3.- Central Valley ( vùng thung lũng trung tâm )
Đây là vùng sản xuất chính, sản xuất phần lớn rượu vang của Chile và những loại rượu vang nổi tiếng, thuộc hạng ngon của Chile là Premium Wines và Ultra Premium Wines. Vùng này chia ra làm 4 khu trồng nho chính là Maipo, Rapel, Curico và Maule. Tại đây có những nhà sản xuất rượu lớn nhất và nổi tiếng nhất của Chile.
4 -Nam Chile (South Chile )
Vùng này sản xuất những loại rượu vang thông thường, giá rẻ như vùng vùng Aconvogua.
Sau đây là những loại rượu được Chile xuất cảng ra ngoại quốc, mang về rất nhiều ngoai tệ cho Chile và được khách hàng ưa chuộng:
- Almaviva(Rothschild & Concha Y Toro) bởi hỗn hợp nho Caberne và nho Sauvignon; Cabernet Franc; Carménère; Melot và Petit Verdot. Đây là loại rượu được sản xuất theo kỹ thuật của rượu Bordeaux và được xếp vào hàng tuyệt hảo( Untra Premium Wines) của Chile. Sản xuất tại quận Puente Alto thuộc vùng Maipo valley ( Central Valley )khá gần thủ đô Santiago, giá khoảng 22Sfr/chai.
-Marqués de Casa Concha,100% Cabernet Sauvignon, vùng Central ( Maipo Valley) và chai Terraced Carménère, 100% Carménère vùng Central ( Colchagua Valley ) Cả hai chai này giá khoảng 15 Sfr/chai.
-Cono sur ( Reserva Especial) là vang trắng khá ngon, sản xuất bởi 100% nho Chardonnay, thuộc vùng Casablanca (Avoncogua ) miền bắc Sandiago. Giá giao động từ 10 – 12 Sfr/chai
10. Rượu vang Nam Phi
Kỹ nghệ sản xuất rượu vang của Nam Phi cũng như các quốc gia khác như Argentine, Chile, Mỹ… đều trải qua một thời kỳ suy xụp trước khi đứng dậy vào năm 1980, trở thành một nơi sản xuất rượu vang có tiếng trên thế giới. Hiện nay diện tích trồng nho của Nam Phi vào khoảng 117’000 hecta, sản lượng khoảng 7 triệu hectolit rượu vang, trong đó xuất cảng khoảng 400 triệu lít ( 57%), mang về cho Nam Phi khoảng 7 tỷ USD ( khoảng 2%GDP) , tạo ra khoảng 300’000 lao động.
Giống nho được trồng tại Nam Phi phần lớn có gốc từ Châu Âu, nhất là Pháp. Rượu vang đỏ của Nam phi được sản xuất từ giống nho địa phương, nổi tiếng là Pinotage, giống này được lai tạo giữa nho Pinot noir và Cinsault. Gần đây các giống nho đỏ khác như Cabernet Sauvignon; Merlot, Shiraz và Pinot noir càng lúc càng quan trọng vì nó được pha trộn với giống nho địa phương cho ra những loại rượu vang đỏ mà nhiều người ưa thích. Rượu vang trắng chiếm khoảng 90% tổng sản lượng rượu vang của Nam phi và được làm từ loại nho địa phương Chemin Blanc ( tên địa phương là Stein ), giống nho này chiếm khoảng 30% , còn lại là các giống nho trắng ngoại nhập như Sauvignon Blanc; Chardonnay; Colombard; Riesling.
Các vùng sản xuất rượu nho nổi tiếng của Nam phi thường nằm dọc theo bờ biển hay gần bờ biển. Có thể chia Nam phi ra làm 4 vùng chính trồng nho và sản xuất rượu vang là :
1. -Vùng Constantia:
Vùng này tuy nhỏ nhưng lại là vủng sản xuất rượu nho trắng và đỏ lâu đời và nổi tiếng nhất Nam phi, chẳng hạn như loại rượu Constantia Utsig.
2. -Vùng Stellenbosch:
Ở phía đông Cape Town là vùng sản xuất khoảng 14% tổng sản lượng vang cua Nam Phi, nỗi tiếng với loại vang đỏ.
3. -Vùng Pearl:
Là trung tâm sản xuất rượu vang và được xuất cảng nhiều nhất với khoảng 25% tổng sản lượng toàn quốc, rượu vùng này rất hợp với khẩu vị Âu châu vì vậy được xuất cảng phần nhiều sang Âu châu.
4. -Vùng Overberg:
Là vùng rượu vang mới, trồng nhiều giống nho để sản xuất rượu vang trắng như nho Chardonnay, Sauvignon Blanc .
Sau đây là một số loại rượu vang được Nam Phi xuất cảng sang Âu châu nhiều nhất trong khoảng 10 năm trở lại đây :
-Anwilka, Stellenbosch 2008, vang đỏ được làm từ 63% Cabernet Sauvignon và 37% Syrah , năm 2000 được giải thưởng Top-Winzer-Hubert. Giá khoảng 25 Sfr/chai.
-Boschendal , Pinotage với 100% nho Pinotage, vang đỏ, đóng chai 2016 gá khoảng 10Sfr/ chai.
-Glen Carlou, Chardonney, với 100% nho Chardonney, vang trắng vùng Constantia, giá khoảng 12Sfr/ chai.
Ghi chú:
Nhiều năm về trước, khi tôi còn đi làm việc, hàng năm tôi thường tham dự với bạn bè Thuỵ Sĩ tại các cuộc hội thảo hay triển lãm giới thiệu về rượu vang quốc tế. Chẳng hạn hàng năm vào tháng 10 đương lịch tại hồ nước của Zuerich luôn luôn có tổ chức : “ Wine Expose “ trên 2 chiếc tầu thuỷ rất lớn. Khách vào xem và thử rượu chỉ trả vé vào cửa ( thời đó khoảng 15 Sfr/người ). Khách thử rượu miễn phí, nếu thích có thể đặt rượu, giá hơi rẻ so với giá trên thị trường nhưng chắc chắn là thật và đặc biệt hơn… công ty mang đến tận nhà. Khi thử rượu,khách có phiếu để tỏ bầy ý kiến khi thử rượu . Cuối cuộc thử ( 2 tuần lễ ) người ta sẽ thống kê điểm của những loại rượu và xếp hạng rượu. Tôi chưa bao giờ thấy rượu từ các QG Nam Mỹ hay Nam Phi có mặt trong danh sách rượu ngon. Phần lớn rượu ngon đến từ Âu châu và sau này là Mỹ, đôi khi có Úc châu. Dĩ nhiên những rượu đem đến quảng cáo đó thường là rượu hạng sang, hạng tốt. Chính vì vậy những người thích, yêu rượu họ thường đến để có dịp “ đê mê “ với rượu ngon .
Hết chủ đề hai
(xin xem tiep)
Thuỵ sĩ, Zuerich tháng 3 năm 2023
Lưu An, Vũ ngọc Ruẩn
Chủ đề 3:
Phẩm chất rượu vang & thời gian tồn trữ
Có lẽ rất nhiều người đều cho rằng chai rượu nào càng để lâu càng ngon. Điều này không đúng hoàn toàn với tất cả ! Có những chai rượu chỉ tồn trữ khoảng 2,3 năm là xuống cấp, nếu để lâu hơn nữa nó chỉ được dùng như một loại dấm làm sà lát hay để dùng nấu nước sauce cho các món ăn như ragout, spaghetti… Ngược lại có những chai rượu để lâu 20, 30 năm hay lâu hơn nữa , phẩm chất vẫn ở mức tốt, nó lại là một chai rượu quý hiếm, ngon đến lịm người và dĩ nhiên có giá rất cao trên thị trường hay trong các cuộc đấu giá rượu trên thế giới.
Theo kiến thức chuyên môn dựa vào những kiểm chứng đo lường trong phòng thí nghiệm thuộc lãnh vực chuyên môn của tôi ( như máy HPLC, những ai liên hệ đến hoá phân tích trong sinh hóa, hóa thực phẩm ..v..v.. chắc biết về dụng cụ phân tích này ), thông thường với những chai rượu được sản xuất bài bản, đúng kỹ thuật… Sau khoảng 6 tháng hay một năm của thời kỳ ủ rượu, rồi đóng chai, phẩm chất của rượu sẽ tăng lên dần dần theo thời gian tồn trữ. Nhưng đến một điểm cực đại nào đó độ ngon của rượu sẽ dần dần xuống cấp, nhanh hay chậm tuỳ theo kỹ thuật biến chế, loại nho, hoá chất (tiểu xảo )… của nhà sản xuất.
Chính vì vậy, nhiều nhà sản xuất, nhóm thử rượu cũng như các hiệp hội chuyên môn về rượu thường đưa ra những khuyến cáo giới hạn xử dụng cho những chai rượu đặc biệt nào đó. Chính những khuyến cáo đó đã khoác “ giá cả “ cho những chai rượu trên thị trường. Theo tôi thì với những chai rượu thông thường, có qua sự kiểm định của các hiệp hội của chính phủ địa phương như AOC (Thuỵ sĩ và Pháp ); AVA (Mỹ ) hay DOCG (Italy) …v..v.. thì phẩm chất sẽ tăng lên đến mức tối đa ở khoảng thời gian nào đó rồi giảm xuống. Điểm ngon nhất này tùy thuộc vào từng loại rượu. Có loại chỉ 5, 6 năm rồi suy giảm, nhưng có loại tăng độ ngon lên cực điểm và kéo dài hàng chục năm sau đó!
Trên thị trường rượu quý hiếm, đôi khi người ta “ tôn vinh “ một chai rượu nào đó có phẩm chất không thay đổi với thời gian hay hàng nhiều trăm năm tồn trữ ( Sic!)! Đó chỉ là chuyện tầm phào, nói cho vui! Hoạ chăng đó là một vật thể dành cho thế giới Đồ cổ ( Antique )hay có chút khôi hài ( Antic)!
Nghĩ cho cùng con người vốn dĩ là một động vật rất giàu cảm tính. Chính vì sự phong phú cảm tính đó người ta đã bước vào thế giới lãng mạn của văn chương , thơ nhạc, phim ảnh, hội hoạ..v..v… cho ra những bóng mây tuyệt vời trong nghệ thuật. Nào là những vần thơ diễm lệ, đa tình của G. Appollinaire! Những cuốn phim đầy nhân bản, làm cho thế nhân cười vui nghiêng ngả nhưng nước mắt lại ướt vòng mi của C. Chaplin… Nhưng đôi khi chính những cảm tính đó, con người ta trở nên điên khùng, ngây dại như một lũ ngu đần khó giải thích!
Thật vậy, chúng ta, ai dám giơ tay lên để nói là đã hiểu rõ cái đẹp, cái tuyệt tác của những bức tranh lập thể không giống ai của P. Picasso như bức “ Le Rêve” hay bức “ Le Femmes d’Alger “ giá mỗi bức khoảng 160 triệu USD ! Hay khi xem bức tranh ” Violet , Green và Red “ của họa sĩ M. Rothko, người ta sẽ phải nghĩ hoạ sĩ là một tên điên, một kẻ bệnh thần kinh! Chỉ với 3 màu sắc lem nhem ghép vào nhau mà giá bán gần 200 triệu USD!
Con người là thế! Không phải chỉ có trong lãnh vực nghệ thuật mà tất cả các lãnh vực khác nữa. Nếu chúng ta vô tư mà nghĩ như vậy thì chúng ta cũng chẳng cần gì phải nhăn mặt, cau mày khi trên một sàn đầu giá nào đó ở New York, ở London, ở Paris hay ở Genève… đã có kẻ hư não bộ ( hay thông thái, khôn ngoan !? ) dám bỏ ra một món tiền kinh hoàng để mua một chai rượu vang mà nó chẳng còn là rượu nữa mà là “ kim cương hoá lỏng “ như:
-Chai Château Cheval Blanc , 1947 của Bordeaux với giá 305’000 USD trong kỳ đấu giá tại Genève, Thuỵ sĩ .
-Chai Chateau Margaux, 1785 trong sưu tập rượu của cố tổng thống Mỹ, J. Jefferson với giá khoảng 500’000USD ! nhưng may mắn thay khi mang nó đến khách sạn Four Seasons người hầu bàn đã vô tình làm vỡ nó !
Để kết luận bài viết về rượu, theo tôi, chúng ta hãy làm một kẻ bình thường, rất bình thường! Khi muốn thưởng thức cái ngọt ngào, cái thơm ngon của rượu trong những bữa ăn tiếp đãi bạn bè hay vui thú với người thân thương. Chẳng cần gì phải ngu ngốc bỏ ra hàng trăm USD cho một chai rượu vang mà lại còn bị mang tiếng háo danh, khoe mẽ ! Hãy nhìn rất kỹ vào những chai rượu 20, 30 USD cũng dư đủ cho chúng ta hay bất cứ ai muốn nhâm nhi, mơ màng để nhờ nó mà tìm đến cái khoái cảm của giao tế, của lịch lãm. Biết đâu cũng nhờ nó mà ta lại được ngụm lặn trong suy tư, tưởng tượng để làm ra những vần thơ lãng mạn hay sáng tác một cuốn phim, một vở kịch hay ?! ( dĩ nhiên chỉ với ai có tâm hồn ướt át, biết dùng những ngôn từ, những sắc màu và trí tưởng tượng, còn những kẻ tâm tư, cảm xúc thô kệch thì dù có là mỹ tửu cũng vẫn là trò ngưu ẩm mà thôi ! ) ./.
Hết
Lưu An
( December, 2017 )
PS. Bài viết được thu kiến thức gom từ :
-Wikipedia theo từng đề tựa, quốc gia liên hệ đến rượu.
- The Swiss Bank of Fine and Rare Wines ( Wein Portfolio ) 2014
-Weinführer (2017 & 2018) & Wein Liebhaber ( 2015 & 2016), Denner
-Mondovino ( Die Weinwelt für Jeden Geschmack ) 2016 Schweiz.
-Baur au Lac vins (Weingeschäft , Hauftbahnhoft Zürich )
-Weinclub. CH
-Các quảng cáo… của những hãng rượu trong những hội chợ về rượu tại Thuỵ Sĩ ( Zürich Weine Expose, 2015 ); Mövenpick Weinkeller ..v..v
