Hoa Thủy Tiên

Quý vị có biết hoa gì đây không? Sao Khuê khoe với quý vị mấy đóa Thủy Tiên vừa mới nở thơm ngát cả nhà. Qúy vị biết hoa thủy tiên không nhỉ? Thủy tiên là cô Tiên nằm trong nước mà nhạc sĩ Lê Thương đã kể cho chúng ta biết về sự tích hoa Thủy Tiên qua bài hát Hoa Thủy Tiên:

Hoa Thủy Tiên

Một nghìn năm trước

Trong đời Trần Nam quốc

Có cô công chúa lòa

Cả đời chỉ nuôi nấng hoa

Trời làm nắng gió

Sau một chiều giông tố

Các hoa trên gác lầu

Phải một cơn đớn đau

Nàng bạch mẫu đơn

Trôi lạc mất con

Khấn xin công chúa lòa

Hãy đền nụ hoa cho bà

Lòng nàng công chúa

Thương người và hoa quá

Đến đêm kêu khấn trời

Xin đền nụ hoa đã rơi

Nàng bày trên gác

Ước chừng mười tô nước

Khấn trong ba tháng ròng

Nhưng trời chỉ cho nước trong

Ngày tháng chóng qua

Thu hè đã xa

Cuối đông năm đó trời

Cho nàng thủy tiên xuống đời

Nằm chìm trong nước

Đang chờ thời gian lướt

Thấy cô công chúa lòa

Cô nàng Thủy Tiên tiến ra

Trình bày trên bát

Ba lồng vàng thơm ngát

Khiến cho đôi mắt loà

Của nàng công chúa sáng ra

Nàng mở mắt xong

Trông vào tô nước trong

Thấy xuân năm đó trời

Cho nàng Thủy Tiên xuống đời

(Sao Khuê mời quý vị nghe bài ca.)

Quý vị thấy không lòng thành của cô công chúa động tới Trời và Trời cho nàng Thủy Tiên xuống đời. Nàng nằm chờ trong nước, đến khi thấy cô công chúa lòa mới bước ra với xiêm y trắng toát, đôi hài vàng và hương thơm ngát và lạ lùng thay đôi mắt lòa của nàng công chúa sáng ra....

Những người dân miền Bắc thường có thú chơi thủy tiên vì người ta thấy cô nàng này hiền lành, dễ uốn nắn. Muốn ra hoa lúc nào thì phải ra hoa lúc đó. Muốn lá nghiêng về phía nào thì phải nghiêng về phía đó. Muốn lá quăn thì lá phải quăn, muốn lá thẳng thì lá phải thẳng và đặc biệt người ta cứ muốn cô ấy nở hoa vào đúng đêm giao thừa vì người ta tin điều đó sẽ mang lại may mắn cho cả năm. Tuy vậy, để uốn nắn cô nàng này thì phải dùng tới dao kéo để cắt, tỉa. Để có được một chậu Thuỷ Tiên đẹp, trắng muốt thì quý vị trước hết phải mua một bộ dao- kéo- kẹp rồi sau đó dĩ nhiên là phải đi mua những củ thủy tiên. Khi có đủ hai thứ này rồi thì chúng ta bắt đầu cái công việc gọi là tỉa gọt thủy tiên. Công việc tỉ mỉ này đòi hỏi nhiều khéo léo vì chỉ cần chạm nhẹ một cái không cẩn thận là cái giò hoa đó sẽ không còn ra hoa được nữa và cả cái củ không còn cân bằng đẹp đẽ nữa:

Nắng sớm em ngồi tỉa thủy tiên,

Hồn em say đắm cảnh thiên nhiên

Bóng ai thấp thoáng ngoài hiên vắng

Em đã vô tình vội ngẩng lên

Em vội ngừng tay ngồi ngó ra

Dao cầm xảy chạm tới giò hoa.

Giò hoa ngày lụi màu hoa úa

Hoa đã vì em chịu xót xa

Rễ tuy trong trắng lá xanh tươi

Mầm nhánh đều xinh đẹp mấy mươi

Nếu chẳng vì em hoa phải lỗi

Trời xuân sao chẳng nhởn nhơ cười

…

(bài thơ Vết thương lòng- Lan Sơn)

Hoa thủy tiên đẹp không những vì bông hoa trắng tinh khiết vươn ra từ những giò hoa, lá xanh mảnh dẻ dịu dàng mà đến rễ cũng đẹp. Từng sợi rễ tròn nhỏ dài cứ như là chùm râu của một tiên ông nên khi hoa được bầy chiếc ly thủy tinh để thấy cả hoa, lá và rễ thì thật là đẹp.

Thông thường muốn có một chậu hoa nở vào dịp tết thì khoảng 20 đến 25 ngày trước Tết người ta bắt đầu phải tỉa hoa. Muốn biết tỉa hoa như thế nào thì quý vị chịu khó gõ đầu ông Google là ra hết. Muốn cho lá cong xoắn thì quý vị phải khía lá nhiều theo vòng tròn, muốn lá ngả chiều nào thì gọt lá về phía đó, ngay cả đến cái giò hoa muốn cao hay muốn thấp cũng đều được hết, chỉ cần chạm nhẹ lưỡi dao vào thân hay lá, tạo nên một vết thương làm cho cành, lá chậm phát triển, nhưng cẩn thận nhé, phải rửa sạch vết khía kẻo bị thâm. Lá hay cành đều có khuynh hướng hướng về phía có nắng, quý vị cứ theo ánh nắng mà điều chỉnh chậu hoa. Quý vị cứ chịu khó tỉa vài chục củ thì có kinh nghiệm để tỉa đẹp và theo ý muốn, coi nè, giống bình nước không?

Sao Khuê biết bài hát về Hoa thủy tiên từ năm 10 tuổi khi từ quê chạy loạn ra tỉnh, cả ngày được nghe máy quay cái đĩa này nên còn nhớ sau mấy chục năm nhưng bông hoa thủy tiên thì Sao Khuê chỉ thấy sau khi qua sống tại Montréal và được má nuôi chỉ cách tỉa nên về lý thuyết thì tài lắm nhưng chưa bao giờ có một bát thủy tiên nào ra hồn. Vào những năm 1985- 90 chúng ta có thể tìm mua củ thủy tiên dưới phố Tàu Montréal nhưng sau này không hiểu vì lý do gì những củ hoa này không còn được nhập cảng. Tuy vậy vài năm gần đây Sao Khuê tìm thấy một loại giống y như hoa thủy tiên nhưng nhỏ hơn và ít hoa hơn được bán ở Reno Dépot cùng với những củ hoa Narcissus, dưới cái tên White paper.

Những củ hoa thủy tiên nước, Narcissus (Daffodil), Jonquille gần giống nhau vì chúng cùng loại (genre) Narcissus.

Trái với sự tích hoa Thủy Tiên màu trắng nhuỵ vàng từ Trung Quốc (Chinese Narcissus) cũng thuộc loài Narcissus, có một nguồn gốc rất dễ thương thì hoa Narcissus màu vàng, màu trắng, màu tím Âu Mỹ... bắt nguồn từ một thần thoại Hy Lạp. 

Truyện kể rằng là Narcissus là con trai của thần sông Cephissus và nữ thần Liriope. Narcissus đẹp lắm, đẹp đến nỗi mẹ là nữ thần Liriope lo sợ, phải giấu hết gương soi và nữ thần Echo thì thầm thương trộm nhớ nhưng chàng vẫn luôn luôn tỏ ra lạnh lùng và không bao giờ đáp lại tấm chân tình của Echo.

Một ngày nọ Narcissus đi lang thang trong rừng vắt. Đây là lần đầu tiên đến bên một hồ nước trong chàng nhìn thấy dưới nước một vẻ đẹp quá hoàn hảo đến nỗi chàng không thể yêu ai khác ngoài hình ảnh phản chiếu của chính mình. Chàng cúi xuống tìm cách vớt lên nhưng sóng cũng đồng thời gợn lên làm biến mất hình ảnh khiến chàng buồn bã tuyệt vọng và tưởng rằng cái người dưới nước đó đang chạy trốn chàng. Khi sóng yên thì khuôn mặt lại hiện ra và Narcissus lại say sưa nhìn ngắm chính mình, nhưng hình ảnh đó luôn luôn ngoài tầm tay với.

Tuy vậy chàng luôn luôn mê say cái hình bóng đó rồi ngày lẫn đêm không rời đi một bước. Chàng vẫn quỳ bên hồ, đắm đuối nhìn ngắm hình bóng mình và một ngày gục chết, nơi đây mọc lên một bông hoa tuyệt đẹp được đặt tên là narcissus.

Sau này người ta dùng từ Narcissist, tức Ái kỷ, NPD narcissistic personality disorder, là một bệnh lý rối loạn nhân cách, tự yêu mình thái quá, cho mình là quan trọng và khao khát sự ngưỡng mộ từ mọi người.

Í a, coi bộ các cô các bà đều có ít nhiều cái tính Narcissist.

Không à? Thế thì ai là người soi gương suốt ngày rồi lại còn đi xăm môi, sửa mắt xăm lông mày? Lại còn những người làm Youtube rồi cứ trông chờ một cái Like, chả yêu mình là gì nhỉ.

Đố ai nằm ngủ không mơ, thấy gương không ngó, thấy mình cũng xinh…

Mà lạ ghê, ai cũng tự thấy mình xinh đẹp nhưng đồng thời cũng lại tự thấy mình xấu chỗ này, chưa được đẹp chỗ kia, thế là hùa nhau đi mỹ viện để cho bác sĩ cắt, tỉa, độn... cứ làm như mình là hoa thủy tiên ...

Không biết quý vị nghĩ sao, riêng Sao Khuê thấy hoa thủy tiên

trong nước vừa đẹp lại vừa thơm, người Trung Quốc gọi Chinese narcissus này là Nàng Tiên Nước (water goddess= shuixian= goddess who stands above the waves) là loài hoa hương sắc vẹn toàn...

Sao Khuê

Sưu tầm và Biên Soạn