Vịnh Sử

 

1/Triệu Đà

An Dương Vương dựng Cổ Loa Thành
Cạy có nỏ thần biếng giữ ranh
Trọng Thỉ chủ tâm sang dọ thám
Mỵ Châu vô ý lộ tinh anh
Triệu Đà tiến đánh vào Âu Lạc
Thục đế lui binh xuống Nghệ Thanh
Lông ngỗng đưa đường, con hại bố
Giếng sâu tự tận, rể tiêu danh.

2/Trưng Nữ Vương

Đầu voi nữ tướng chít khăn tang
Nợ nước thù nhà gắng đảm đang
Hợp Phố vạn lòng dân phấn khởi
Cửu Chân muôn vó ngựa rền vang
Sáu-lăm thành quách tan tro bụi
Vạn đại sơn xuyên biết đá vàng
Nhi nữ điểm tô nền tự chủ
Mê Linh, Sông Hát sử huy hoàng.

3/Ngô Vương Quyền

Quân ta đại phá quân Nam Hán
Đây Bạch Đằng Giang đại chiến công
Hoằng Tháo thả thuyền trên sóng nước
Ngô Quyền đóng cọc dưới lòng sông
Thủy triều… mắc cạn thây chồng chất
Gươm giáo ngổn ngang máu nhuộm hồng
Thiên cổ lưu danh trang tuấn kiệt
Thời kỳ Tự Chủ ấy Ngô Vương.

4/Lý Thường Kiệt (1036-1105)

“Nam quốc sơn hà Nam đế cư
“Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
“Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
“Nhử đẳng hành khan thủ bại hư!"(*)
Bảo quốc an dân công đại định
Bình Chiêm, phá Tống… lịnh ban sư
Tuyên Ngôn Độc Lập An Nam Quốc
Đại Việt thiên thu tuyệt diệu từ.

(*) Thơ Lý Thường Kiệt

5/Đinh Tiên Hoàng – Lê Đại Hành

Dẹp loạn sứ quân gom một mối
Mười-hai lãnh chúa sớm qui hàng
Đinh Tiên hoàng đế công an định
Vạn Thắng đại vương nghiệp chỉnh trang
Quân lữ phân chia mười đại đạo
Nhân tâm qui phục một tiên hoàng
Lê Hoàn thập đạo quân binh tướng
Dựng nghiệp Tiền Lê khá vẻ vang

6/Trần Quốc Tuấn (1226-1300)

Hai phen đại phá giặc Nhà Nguyên
Xã tắc giang sơn giữ vẹn tuyền
Tướng sĩ thân thương tình phụ tử
Quan quân khắng khít nghĩa gia tiên
“Binh Thư Yếu Lược” từng ôn tập
“Hịch Tướng Sĩ Văn” kíp phổ truyền
Quên mối thù nhà, lo nợ nước
Đại Vương Nhân Trí Dũng trung kiên.

7/Phạm Ngũ Lão (? – 1320)

Gươm giáo xông pha công hãn mã
Nam nhi võ dũng chí tung hoành
Vào nơi gió cát không nao núng
Giữa chốn mưa tên chẳng hổ danh
Phụ tử chi binh tình gắn bó
Quân thần chi đạo nghĩa tri hành
Trần triều danh tướng kiêm văn võ
Kỷ luật nghiêm minh rạng sử xanh.

8/Trần Bình Trọng (1259-1285)

Trần Bình Trọng đối trận Thiên Trường
Ngăn giặc Nguyên Mông giữ Hải Dương
Thất thế bốn bề đều thọ địch
Sa cơ một trận thoắt cùng đường
Thoát Hoan dụ dỗ lời ngon ngọt
Bình Trọng hiên ngang giọng quật cường
“Quỷ nước Nam hơn Vương đất Bắc
Chẳng thà thọ tử với quê hương!”

9/Đặng Dung

Non nước đầy vơi tuổi luống già
Đất trời nghiêng ngả cõi người ta
Gặp thời bần tiện trông vênh váo
Lỡ vận anh hùng ngó xót xa
Tiếc thuở tung hoành nơi trận mạc
Buồn khi lận đận chốn can qua
Quốc thù chưa báo đầu râu bạc
Súng gãy gươm cùn hận đáo gia.

10/Lê Lai

Vương phải lui về núi Chí Linh
Bốn bề vây hãm bởi quân Minh
Sức cùng lực kiệt nan đương địch
Thân quả thế cô khó động binh
Lê Lợi cởi bào trao sứ mệnh
Lê Lai khoác áo quyết liều mình
Cỡi voi xông trận mang vương phục
Cứu chúa đền ân nghĩa chí tình.

11/Bình Ngô

Bình Ngô đại cáo mực chưa phai
Gian khổ mười năm há chẳng dài
Khôi Huyện tàn quân khi nếm mật
Lam Sơn chướng khí lúc nằm gai
Biên thùy gió thét tan thây giặc
Lăng miếu rêu in thoảng dấu hài
Vó ngựa chập chùng lên ải Bắc
Núi rừng vang vọng khúc Nam Ai


12/Chiến Thắng Xuân Kỷ Dậu

Kiếm lệnh Vương truyền đột tiến công
Thăng Long Sĩ Nghị rượu say nồng
Quân Nam giáo dựng san thành quách
Giặc Bắc thây trôi ngập bãi sông
Một trận Thanh triều nghe mất vía
Đòi phen Việt tộc đập tan gông
Đống Đa sừng sững gò xương trắng
Lịch sử còn ghi máu nhuộm Hồng!

13/Bùi Thị Xuân

Nghệ An thất thủ hận vô phương
Nữ tướng sa cơ thọ pháp trường
Thành bại lẽ thường thương xã tắc
Tử sinh xem nhẹ, xót quân vương
Một thời oanh liệt phò tiên đế
Mấy thuở suy vi loạn miếu đường
Quang Diệu chàng ơi chờ thiếp nhé
Hồn thiêng sông núi ngát hoa hương.

14/Phạm Thái Độc Ẩm

Đối tửu hề duy ngã nhất nhân
Mang mang thiên địa hề phong trần
Tàn quân đất hỡi lìa trăm mảnh
Loạn thế trời ơi khó hợp quần
Trí đoản đơn đao khôn phục quốc
Sa trường độc mã khó toàn thân
Rượu say hồ dễ quên năm tháng
Người đẹp đi rồi... nhớ gót chân...


Hồ Công Tâm