Tác Phẩm Thơ Ngày Vội Của Lê Mỹ Hoàn

Cái chết luôn luôn là một ám ảnh lớn đối với con người. Thế nhưng, có người lại còn đưa trí tưởng tượng đi quá một bậc, nghĩ đến hẳn cái cõi u linh huyền hoặc mà người chết sẽ phải đi tới. Ở cái cõi giao thoa giữa sống và chết ấy vì còn mang đặc tính hoạt náo của dương thế nên được tác giả đặt cho cái tên là Phiên Chợ Âm Cung. Với món cháo lú ăn vào trước khi đi đầu thai được bán trong quán.

Rộn ràng như có tiếng cười

Nghe trong quán lú ai mời mọc suông

Một đêm phiên chợ âm cung

Phần kia mộ địa đang cùng đợi ai

Ly tan cũng một nơi này

Về đêm bất tận, về ngày hư không

Những bài thơ trong Ngày Vội hầu như chưa bao giờ xuất hiện trên văn đàn hải ngoại cho dù những bài thơ ấy đã được viết ra từ lâu, rất lâu…Như lời tâm sự của tác giả:

Mỹ Hoàn lúc nhỏ đã bị ảnh hưởng của cha mẹ và các cô chú trong nhà về một nền âm nhạc và thi ca đổi mới, trong đầu luôn phảng phất âm hưởng của những bản nhạc lãng mạn như “Giọt Mưa Thu”, “Con Thuyền Không Bến”, ‘Buồn Tàn Thu” v.v… mà thỉnh thoảng những người lớn thường hát, Cho đến ngày hôm nay vẫn còn nhớ những câu thơ mẹ đã từng đọc cho nghe:

Ngày Xuân chị em đi hái hoa

Vườn mai đứng dưới gốc mai già

Hoa mai trắng xóa trong xuân tươi

Một chị một em xuân mấy mươi

Bao nhiêu năm cho tới bây giờ vẫn không quên, vẫn sống một đời sống không được thiết thực cho lắm, bởi vì thi ca, âm nhạc ảnh hưởng con người. Mỹ Hoàn rất thích làm thơ nhưng chỉ làm vài bài thơ con cóc rồi vội cất đi không dám đưa cho ai coi, chỉ có một độc giả duy nhất là chính mình, lo đi học rồi đi làm không bao giờ mơ tới giấc mơ làm thơ để trở thành thi sĩ.

Nhưng rồi biến cố 75 đã làm cho bộ mặt miền Nam hoàn toàn thay đổi, từ ấm no sung túc trở nên nghèo đói lạc hậu bởi sự xâm chiếm của quân Cộng Sản Bắc Việt, Nghe những chuyện kể về sự tận cùng cơ cực ngoài Bắc, hốt nhiên Mỹ Hoàn viết nên những vần thơ đầu tay tự trái tim mình, và đã trải tâm sự qua những bài thơ “Thiên Đàng Quay Lộn” hay “Một Lần Nữa Em Qua Bờ Bến Hải”… Đến khi thoát được nạn cộng sản và nhiều năm trôi qua, cũng chỉ là trăn trở những mất mát đau thương, những hoài niệm cố quốc. Những vần thơ thiếu lãng mạn, thiếu những âm từ bay bổng nên cam đành nằm im trong mộ địa mà thôi.

Cơ duyên dun rủi, nhờ người chị họ là Nguyễn Tường Nhung khuyến khích, nên Lê Mỹ Hoàn đã lục lại, và gom thành tập thơ. Với một quãng đường thơ trải dài hàng mấy chục năm với gần trăm bài thơ diễn tả nhiều hoàn cảnh, nhiều tâm trạng khác nhau,

***

Tại sao lại là "Ngày Vội"?

Hãy thử nghĩ, nếu một người còn sống, và còn mạnh khỏe như Mỹ Hoàn mà dám viết những giòng thơ tả cái cõi âm u huyền hoặc mà ít ai dám nghĩ tới thì với người ấy hẳn là đời sống con người quá ngắn ngủi, năm tháng đi quá mau, một ngày như mọi ngày mà vẫn quá … vội.

Một đời người thường có những điều gì? Tình Yêu e ấp, Tình Thương đầm ấm, những Biến Động không ngờ, và rồi Đau Thương, rất nhiều đau thương . Lê Mỹ Hoàn cũng không ngoại lệ . Tuổi mới lớn, ai đã không từng yêu? Người con gái mới lớn, lần đầu nếm vị ngọt và cũng vị đắng tình yêu – Nên cô học trò Mỹ Hoàn làm một bài thơ, đặt là Yêu:

Yêu

Đang đi trên con đường thong thả

Mùa xuân êm ả đưa cánh tay mềm mại

dâng đời những bông hoa mới

Chân bước từng bước

hồn là những câu thơ buông nhẹ

Đường đời cũng nhẹ buớc cung mây

Sao bỗng dưng khựng lại

Tâm tư nghiêng ngả bóng vai gầy

tấm khăn quàng tơi tả

Cứ tưởng như đường đời bằng phẳng

Hôm qua ra đường những trận mưa

ướt mặn môi

mới biết nước mắt rơi

Xót xa đám cỏ run rẩy bên vệ đường

Mình yêu thực hả?

Thôi đi, rồi cũng như chiếc lá

bay ngoài cửa sổ

Rồi cũng như cụm mây kia

đủ màu lục, tím, đáng yêu

Biến hóa hình dạng phù thủy

lờ lững dần qua…

***

Hẳn quý vi đều từng nghe ca khúc Kỷ Vật Cho Em của Phạm Duy với người Anh trở về hết sức thương tâm . Còn với Lê Mỹ Hoàn, người Anh trở về không trên chiếc băng ca, không trên trực thăng sơn màu tang trắng, cũng không chống nạng gỗ tật nguyền … Thế nhưng, người Anh ấy mang trong lòng những vết thương sâu thẳm, những nỗi đau không bút mực nào tả xiết.

Anh Trở Về

Tôi thấy anh trở về

Chân không đi giày đinh

mình không mặc chiến bào

không ba-lô

vai không đeo súng

Anh thẫn thờ mắt nhìn vô tận

Và

anh thì thào, anh đã mất tất cả rồi

chúng đã lấy sạch của anh, cả nền

hòa bình mà anh đang chiến đấu.

Tôi thấy anh trở về

Giọng buồn như ngàn năm tôi chưa thấy

Chưa bao giờ anh lại buồn như vậy

Anh tiếp tục lập lại, thì thầm

mắt vẫn không hồn

Tự do dân chủ đã mất rồi

Anh không bảo vệ được non sông,

đất mẹ của chúng ta

Anh úp mặt vào hai bàn tay

Và

Anh bật khóc nức nở

Những giọt nước mắt cùa anh

Nhỏ vào trong tim tôi.

Tôi thấy anh trở về

Mái hiên nhà thật là yên lặng

Không nắng buổi chiều

Nhưng bóng anh vẫn đổ

chiếc bóng đậm màu và thê lương

Anh vẫn thì thầm

Mẹ ơi! Con không giữ được non sông này

không bảo vệ được mái nhà ngàn năm cho mẹ

con không còn súng đạn

không còn vũ khí

không máy bay, xe tăng

chiến trường tan nát

Anh nức nở hơn lên

Những giọt nước mắt của anh chảy qua tim tôi.

Những giọt nước mắt của các anh chảy qua tim tôi,

qua tim mọi người,

cho Quê Hương,

cho một Nền Cộng Hòa đã mất.

***

Trở lại với tập thơ Ngày Vội, sẽ thấy Lê Mỹ Hoàn không cố định trong một thể loại thơ nào . Nhiều bài là thơ Lục Bát, thơ bảy chữ, thơ năm chữ, và cả thơ tự do . Dường như các giòng thơ tự động bật lên mỗi khi tác giả xúc động, và thế là bắt buộc phải cầm lấy cây bút … Bình An rất thích những bài thơ tự do của Chị Mỹ Hoàn, nhưng có những bài thơ vần điệu trồi lên thật bất ngờ, như bài thơ "Đôi Bạn"

Thoạt nghe tựa, ta sẽ nghĩ ngay đến "Đôi Bạn" Dũng và Loan của Nhất Linh, nhưng sẽ bị chưng hửng, vì Đôi Bạn của Lê Mỹ Hoàn là tình bạn giữa người và ...sách.

Đôi Bạn

Tủ sách nghiêng dựa mé tường vôi

Sách vở dường như đã mệt nhoài

Bên cạnh thân ngồi yên bất động

Tuyết sương bạc trắng một thời trôi

Lớp bụi thời gian chừng không hẹn

Nhưng ta cùng đi tận cõi đời

Bâng khuâng mỏi lối về trăm tuổi

Nhìn nhau héo hắt nụ cười vui.

***

Với chỉ 3 bài thơ, Bình An không thể giới thiệu tuyển tập "Ngày Vội" cho thật trọn vẹn, nhưng hy vọng, quý vị có thể thấy được vài đặc điểm của thơ Lê Mỹ Hoàn: giản dị, chân thật và đầy trân trọng đối với cuộc sống, cho dù đó là vui hay buồn, cho dù rồi sẽ qua đi, quá nhanh, quá …vội .

(TBA 2018)