Y Học Thường Thức - Các Điều Cần Biết Về Tai (Bác Sĩ Đinh Đại Kha)

Y HỌC THƯỜNG THỨC 

Các Điều Cần Biết Về Tai 

Cấu tạo 

Tai là cơ quan của thính giác khiến cho chúng ta nghe được các tiếng động. Kể từ phía ngoài tới phía trong thì tai gồm có vành tai hình dáng tương tự như nửa hình tròn khum lại và bao quanh lỗ tai. Kế tiếp là ống tai ngoài. Bộ phận này hình ống, phía ngoài nối liền với lỗ tai rồi tới tận cùng phía trong có một màng mỏng bít lại tức là màng nhĩ. Thành phần do vành tai và ống tai ngoài hợp lại gọi chung là tai ngoài. 

Phía sau màng nhĩ là tai giữa. Tai giữa tương tự như một cái hộp kín thông với mũi và miệng qua một ống nhỏ tên là vòi Eustache. Tai giữa chứa 3 xương nhỏ thính giác là xương búa, xương đe và xương bàn đạp. Xương búa nối liền với mặt ngoài của tai giữa tức là màng nhĩ. Tiếp theo xương búa là xương đe rồi tới xương bàn đạp. Xương bàn đạp nối liền với mặt trong của tai giữa ngay chỗ khu ốc. Tiếp giáp sau tai giữa tới tai trong. Phần dưới của tai trong là khu ốc nối liền với dây thần kinh thính giác. Dây thần kinh này nối liền với trung tâm thính giác ở trong óc. Phía trên khu ốc có 3 ống hình bán nguyệt là cơ quan cảm ứng thăng bằng. 

Chức năng 

Tai dùng để nghe mọi tiếng động. Các thành phần của tai có những chức năng sau đây: Nơi tai ngoài, toàn thể vành tai tiếp nhận tiếng động rồi mang tập trung lại ở lỗ tai khiến cho tiếng động này lớn thêm. Tiếp theo đó tiếng động truyền theo ống tai ngoài và tới màng nhĩ. Nơi tai giữa, tiếng động làm rung chuyển màng nhĩ. Những động tác rung chuyển này truyền qua xương búa rồi tới xương đe và sau cùng là tới xương bàn đạp để truyền sang khu ốc. Nơi tai trong, khu ốc thu nhận sự rung chuyển của xương bàn đạp, biến rung chuyển trở lại thành tiếng động rồi truyền tới trung tâm thính giác ở trong óc qua dây thần kinh thính giác. Cơ quan cảm ứng thăng bằng ở phía trên khu ốc gồm 3 ống hình bán nguyệt và liên quan tới cảm giác thăng bằng của cơ thể chứ không có chức năng về thính giác. 

Phòng bệnh 

Các loại bệnh tai trình bày sau đây gồm có: 

. Rối loạn chức năng 

. Chấn thương 

. Nhiễm trùng 

. Ung bướu 

. Dị vật ống tai ngoài Tai bị rối loạn chức năng gây ra điếc hoặc tiếng rào rào trong tai. 

.Tai điếc cũng chia ra độ điếc nhiều hay ít, xảy ra khi ráy tai đóng quá nhiều hoặc do thần kinh thính giác bị suy yếu.  Điếc vì ráy tai đóng quá nhiều đề phòng được: hãy đi khám bệnh để rửa ống tai ngoài. 

. Thần kinh thính giác bị suy yếu có thể do tuổi già gây ra hoặc vì thường nghe tiếng động quá lớn trong một thời gian nhiều tháng. Điếc do tuổi già tất nhiên không đề phòng được. Muốn đề phòng bệnh điếc do tiếng động lớn gây ra, hãy tránh những nơi có tiếng động lớn, dùng dụng cụ che tai khi cần sử dụng máy móc hay xe cộ có tiếng động lớn, đừng nghe nhạc quá lớn.  Tiếng rào rào trong tai thường xảy ra khi hoạt động thần kinh truyền tiếng động từ khu ốc tới trung tâm thính giác trong óc có trở ngại. Ngoại trừ trường hợp hiếm hoi khi 

bệnh này xuất phát từ tai ngoài (ráy tai nhiều, viêm tai ngoài, dị vật ống tai ngoài) thì tiếng rào rào trong tai không đề phòng được. Chấn thương tai không đề phòng được. Tuy nhiên hãy tránh chấn thương tự mình gây ra: đừng dùng bất cứ dụng cụ gì để ngoáy tai. Tai có thể bị nhiễm trùng nơi tai ngoài hoặc tai giữa. Cách đề phòng nhiễm trùng tai ngoài: đừng dùng dụng cụ để ngoáy tai. Khi nhiễm trùng nhẹ bệnh nhân có cảm tưởng vật thể gì vướng trong ống tai ngoài: hãy để cho nước chảy ra vào tự do để rửa ống tai ngoài trong khi tắm. Nhiễm trùng tai cần đi khám bệnh. Ung bướu tai phải đi khám bệnh. Dị vật ống tai ngoài có thể do vật thể hay côn trùng lạc vào trong đó. Hãy thử rửa ống tai ngoài, nếu không loại được dị vật thì phải đi khám bệnh ngay. 

Trường hợp đi khám tai khẩn cấp 

Có 3 trường hợp sau đây cần khám tai khẩn cấp:  Chấn thương màng nhĩ: có thể do tai nạn hay khi mình tự ngoáy tai quá mạnh. Dấu hiệu chính là ống tai ngoài chảy máu. Trị liệu mau lẹ tránh bị điếc.  Khi bị sốt nặng trên 40 độ C, đau tai và nhức đầu là triệu chứng nhiễm trùng nặng nơi tai giữa, cần cấp tốc khám tai vì vi trùng có thể lan sang não bộ.  Tai đang nghe bình thường mà bất thần bị điếc có thể chỉ là do ráy tai đóng quá nhiều nhưng điều nguy hiểm là cũng có thể do bệnh thuộc về thần kinh trung ương gây ra. Vì vậy bất thần bị điếc cần khám tai khẩn cấp. 

Tóm tắt 

Tai là cơ quan thính giác khiến chúng ta nghe được mọi tiếng động. Về chức năng thì tai ngoài thu nhận và tăng cường tiếng động, tai giữa biến tiếng động thành sự rung chuyển và truyền đến tai trong, tai trong biến rung chuyển trở lại thành tiếng động rồi truyền tới óc. Các thành phần chính của tai dùng khi nghe là màng nhĩ, các xương nhỏ thính giác và khu ốc. Phòng bệnh tai: tránh nghe tiếng động lớn và đừng dùng bất cứ dụng cụ gì để ngoáy tai. 

Bác sĩ Đinh Đại Kha 

Hãy ghi nhớ triệu chứng về các bệnh tai cần điều trị khẩn cấp. 

Đối chiếu danh từ y học Việt-Anh 

Vành tai Pinna 

Ống tai ngoài Ear canal 

Màng nhĩ Eardrum 

Xương nhỏ thính giác Auditory ossicles 

Xương búa Malleous 

Xương đe Incus 

Xương bàn đạp Stapes 

Vòi Eustache Eustachian tube 

Cơ quan cảm ứng thăng bằng Vestibular system 

Dây thần kinh thính giác Auditory nerve 

Khu ốc Cochlea Điếc Deafness 

Tiếng rào rào trong tai Tinnitus