Chúng ta hãy nghe Bùi Giáng phát biểu về thi ca : “Thơ là cái gì không thể bàn tới, không thể dịch, diễn được. Người ta có thể diễn tả một trận mưa bằng lời thơ, thì có lẽ muốn diễn tả một bài thơ, người ta chỉ có thể phát động một trận mưa rào hoặc một cơn gió thu, mà muốn thực hiện điều đó, thì ngoài việc làm thơ ra, con người không còn phép gì khác. Thế có nghĩa là muốn bàn tới thơ, diễn dịch thơ, người ta chỉ có thể phải làm một bài thơ khác.
Người xưa am hiểu sự đó, nên họ chỉ vịnh thơ, chớ không bao giờ điên rồ gì mà luận bàn về thơ. Người đời nay trái lại, họ buộc phải luận thơ có mạch lạc, luận lý, không được bốc đồng vịnh lăng nhăng. Cái chỗ ngu si đó là điều bất khả tư nghì vậy.” Cho nên, ở đây người viết không dám luận bàn về thơ Bùi Giáng mà giản dị chỉ là cảm nhận một phần nào hương vị suối nguồn thi ca lai láng dạt dào, quá sức dữ dội của thi nhân mà thôi.
Hỏi rằng: Người ở quê đâu
Thưa rằng: Tôi ở rất lâu quê nhà
Hỏi rằng: Từ bước chân ra
Vì sao thấy gió dàn xa dặm dài
Thưa rằng: Nói nữa là sai
Mùa xuân đang đợi bước ai đi vào
Hỏi rằng: Đất trích chiêm bao
Sá gì ngẫu nhĩ mà chào đón nhau
Thưa rằng: Ly biệt mai sau
Là trùng ngộ giữa hương màu Nguyên Xuân
Tại sao Nguyễn Du thường sử dụng chữ biết trong thơ và ít khi dùng chữ hiểu ? Đây là một sự việc quảng mật cần nên biết trong tương lai của văn hóa Việt Nam. Thơ là cái gì mà chỉ nên biết chứ không thể hiểu, may ra thì chúng ta có thể biết được cái thâm mật, cái quảng mật và cái thâm quảng mật, có thể biết được sơ sơ qua loa, chứ không thể nào hiểu được.
Vào miền cõi thơ Bùi Giáng là tha hồ tự do lang thang tang bồng, rong rêu phiêu lãng ngàn phương mọi chốn, trên rừng dưới biển đầy kỳ hoa dị thảo, dạo chơi giữa ngả ba, ngả bốn những con đường sương mù, mây trắng rồi bất ngờ mở ra một phương trời xanh biếc Nguyên Xuân, đồngthanh tương ứng, tương giao theo điệu chào sơ ngộ xưa sau:
Mơ
Nằm mơ gặp Cụ Nguyễn Du.
Gặp luôn Kim Trọng, Thúy Vân, Thúy Kiều.
Cụ Du cụ ở chốn nào?
Đoạn trường sao chẳng bao giờ gặp nhau?
Thúy Kiều áo lụa hoa đào.
Hoa xinh vẫn thắm, sắc màu không phai.
Thúy Vân da trắng tuyết pha.
Chị em mỗi vẻ mười phân vẹn mười"
Thư sinh Kim Trọng mỉm cười.
Chẳng hay huynh đã có người trăm năm?
Cùng ta kết bạn vong niên.
Thuyền chèo ta trước huynh sau vững chèo.
Thúy Vân e thẹn cuối đầu....
Chấp tay ta vái Tiên Điền xin thưa,
Cùng Vân gá nghĩa tào khang.
Cùng nàng kết mối tơ duyên đá vàng.
.................
Tỉnh ra khi mộng đã tàn...
Đêm qua đọc sách Đoạn trường Tân Thanh
Nên mơ gặp cụ Tiên Điền...
Chia tay cụ bảo thơ mi...dở òm!
Tức mình ta lại làm thơ.....
Làm Thơ
Làm thơ tóc trắng thành đen
Làm thằng thi sĩ ngất ngây men tình.
Làm thơ thấy bóng của mình.
Vẫn đi lặng lẻ một mình với ta.
Làm thơ ca ngợi tình già.
Làm thơ đi khắp ta bà thế gian.
Làm thơ yêu cái ngàn vàng.
Cùng nàng hai đứa hoang đàng yêu nhau.
Làm thơ đời đẹp muôn màu.
Làm thơ ta lại ngọt ngào yêu em.
Làm thơ đôi lúc lem nhem.
Yêu em quá độ làm em mệt nhoài!
Làm thơ yêu mãi yêu hoài.
Làm thơ ca ngợi muôn loài chúng sinh.
Làm thơ độc ẩm một mình.
Cô đơn rảo bước đường tình thiên thu.
Làm thơ lẩm cẩm lù đù.
Làm thơ giải thoát ngục tù CôVi.
Làm thơ thiền tịnh ta đi.
Làm thơ tìm lại bờ mi, mắt tình.
Ngộ ra chẳng phải tại mình.
Tại đời điên đảo nên tình đảo điên.
Thôi thì ta chẳng làm thơ!
An nhiên tự tại mộng mơ yêu người!
Nguyên Xuân là mùa xuân rực rỡ sơ nguyên trong lòng người, là Diệu Tâm trầm ẩn nhiệm mầu của chúng ta. Từ cõi quê lòng thanh tịnh đó, thi sĩ bước ra hòa điệu cùng cát bụi phù hoa phố thị, ngao du ngày tháng ta bà qua biết bao heo hút dặm dài, giáp mặt với sơn cùng thủy tận của mộng đời hư huyễn phù du. Nhà thơ chứng kiến cõi người ta cứ lo tranh đấu, tranh cãi đúng sai, phải trái, hơn thua giành giật nhau mãi, ai ai cũng phát huy cái bản ngã to bự của mình bằng cách chạy theo danh lợi, địa vị, dấy khởi hoài tham lam, sân hận, si mê... để vô tình quên đi mất cái bản tâm thực tánh, cái mặt mũi xưa nay, cái cõi miền Tâm Xuân thuần nhiên huyền diệu giữa lòng mình, cho nên thi nhân chạnh lòng trắc ẩn, thương xót cho những cảnh đời quá nhiều thống khổ điêu linh, bởi con người cứ mãi đắm chìm trong vọng tưởng, vô minh, hiểu lầm ngộ nhận:
Trần gian thơ mộng xiết bao
Mà buồn vô tận ai nào biết ai
Chưa yêu dấu đã lạc loài
Chát chua ngộ nhận tự ngoài vào trong
Một Cõi Đi Về
Tôi từ dỉ vãng bước ra.
Từ nghìn muôn thuở nụ cười trăng sao.
Lao đao nỗi nhớ quê nhà.
Vẫn mong tao ngộ thật thà gái quê.
Bên khung cửa trăng rơi hoài kỷ niệm.
Một vầng trăng đã chết giữa tịch liêu.
Lạnh hồn đi trong mù sương gió lốc.
Tìm nắng vàng sáng thế buổi bình minh.
Đi...để nhớ hương yêu màu ủ rũ.
Đi...để quên lối cũ đẫm trăng vàng.
Chiều châu thổ bềnh bồng con nước lớn.
Đêm quê hương đom đóm lập lòe bay.
Chiều hoàng hôn dáng ai qua ngõ vắng.
Lá xanh trời lam khói đượm tình quê
Niềm nhung nhớ ráng chiều sao cô quạnh.
Nhớ vườn sau rau đắng mọc bên mương.
Đi...đi mãi tìm quê trong bảo nhớ.
Hạt cát nào xoáy động nỗi niềm đau.
Chiều Đông Hải sóng dâng tràn biển nhớ.
Quê hương xa trắng xóa mộng phù du.
Cái đam mê nghiệp nghề KT trải dài từ thưở tóc xanh cho đến lúc đầu bạc phơi sương. Mượn cái hồn của Trung niên Thi sĩ Bàng Dúi mà vẻ lại căn nhà của thương yêu….
Bùi Giáng nói cười khề khà theo kiểu tự chế giễu, bỡn cợt khôi hài nhưng trái tim thi sĩ luôn luôn rực hồng ngọn lửa tình yêu thương vô lượng vô biên đối với cuộc đời đang sống trong túy sinh mộng tử
này. Nhà thơ đau nỗi đau của con người, sầu nỗi sầu thiên cổ của kiếp nhân sinh tàn úa phai nhàu:
Nỗi buồn khôn tả từ đâu
Đi về phảng phất nỗi sầu thiên thu
Giữa đêm chén tạc chén thù
Một mình độc ẩm sương mù dưới trăng
Nỗi thương nỗi nhớ hằng hằng
Nhớ thương vô cớ cầm bằng như không
Cái tài hoa trác việt, độc đáo của mình, đáng lẽ nên tự hào, hãnh diện nhưng thi sĩ tự mình làm cho chìm khuất, tiềm ẩn đi, chứ không huênh hoang phách lối, khoe khoang, kiêu ngạo phô bày ra như kẻ phàm phu tục tử thường tình. Đó là nhân cách cao thượng của bậc đại trượng phu. Tự mình vượt
lên trên vòng đối đãi thị phi phải trái, thoát ra ngoài mọi sinh hoạt quy ước của xã hội, để sống tự do theo ý mình, thi nhân thực hiện một bước nhảy trọng đại, ngoạn mục phi thường lả tự nguyện làm người điên khủng, khờ dại, lãng trí, tự mình trách móc, mắng nhiếc mình theo cách điệu thể thái tùy nghi:
Lão già say rượu nói nhăng
Làm thơ lẩm cẩm gia tăng tâm tình
Máu tim chia sẻ tâm tình
Nửa dâng Thần Rượu nửa trình Nàng Thơ
Tình yêu của Bùi Giáng lai láng như trường giang đại hải mênh mông, cứ tự nhiên trôi chảy, thường
hướng đến những tầng lớp nghèo khổ trong xã hội như anh đạp xích lô, cô quét rác hay cô mua bán ve chai. Niềm thương cảm của thi sĩ có cái gì đó thật khác thường kỳ lạ:
Kính thưa đồng chí đại ca
Xích lô vô lượng kể đà bao phen
Từng phen lay lất ưu phiền
Niềm vui vô tận thường hằng đeo đai
Các em quét rác mỗi ngày
Mỗi năm mỗi tháng kéo dài muôn năm
Ve chai giày dép cũ càng
Em mua giúp hết dịu dàng em mua
Tơ trời thêu dệt bốn mùa
Đổi thay thời tiết nắng mưa luống từng
Dạn dày cho rõ phong sương
Âm thầm ý nghĩa muôn phương mây vàng
Không được như Bùi Giáng nên tôi phải đi tìm em trong cái cõi ta bà lồng lộng khói mây… để cuối cùng với tay bắt được vì sao của em trên cõi vũ trụ hư không.
..tìm em, gặp em … và để yêu em.
Bùi Giáng yêu từ cô thôn nữ ở đồng quê chân lấm tay bùn đến cô em mọi nhỏ ở trên rừng truông rú thẳm hoang lương, thi nhân cũng chia sẻ tỏ bày rất đỗi ân cần trìu mến:
Cày sâu cuốc bẫm cấy bền
Tháng ngày thanh thản êm đềm buồn vui
Thương em ngày tháng ngậm ngùi
Nhớ em ngày tháng sụt sùi giữa đêm
Thương em như thương một nường
Thiên thu là gái bình thường nhà quê
Em từ thôn nữ năm kia
Về đây phút chốc sẻ chia tấm long
Kể từ vô tận tiêu tao
Yêu em mọi nhỏ chốn nào đầu non
Thấy em như thấy vuông tròn
Thành thân thiên hạ biển non dịu dàng
Yêu em như nước lan tràn
Nhớ em như nhớ những tràng giang xa
Nguồn thơ xanh ngát lại mênh mang chảy tràn qua cổng chùa tu viện, vào thăm viếng thùy mị ni cô.
Trước những tâm hồn thanh thản đoan trang, chàng thi sĩ lóng cóng theo cách điệu bông đùa cà rỡn quý ni cô thuần hậu, thuần phác thảnh thơi :
Đi tu em nhớ một lời
Đừng bao giờ trở lại đời làm giai nhân
Đừng đẹp đẽ đến vô ngần
Chỉ cần chút đỉnh đẹp tần ngần tu ( đi )
Còn gì đẹp hơn là buông bỏ hết những phiền não, vọng mê để lên đường xuất gia, đi tu một trận ly kỳ, hy hữu giữa ảo mộng tồn sinh ? ‘‘Tu là cội phúc tình là dây oan’’ Nguyễn Du đã nói như thế, còn Bùi Giáng thì:
Tu là cội phúc phôi pha
Tình là oan nghiệt chiết ma đoạn trường
Đó là thứ tình dính mắc ràng buộc, chiếm hữu nên luôn luôn giận hờn ghen ghét, gây nên bao tan nát đoạn trường. Vượt qua thứ tình yêu nô lệ đó là tự do cất bước thong dong với chiếc áo nâu sồng mộc mạc, thoát khỏi mọi nỗi khổ niềm đau:
Nâu sồng đã bén muối dưa
Còn tình đâu nữa dây dưa tâm tình?
Sự đời tắt lửa tồn sinh
Hồng quần quên mất rằng mình đã quên
Chép tờ địa lý đầy vai
Hùng tâm thánh nữ thiên tài ni cô
Định thần mừng rỡ bước vô
Song trùng chúc phúc hai cô một lần
Ni cô ? Thánh mẫu nhu mì
Thành thân vô tận thuận tùy đầu tiên
Ni cô ? Thục nữ thuyền quyên
Tìm đâu thấy được Nguyên Tuyền Ni Cô?
Nâu Sòng
Em làm Phật tử thuần thành.
Ghé chùa thăm Phật tâm lành đốt hương.
Theo hương bỏ cõi vô thường,
Phật thương, Phật bảo quay về thế gian.
Trần gian cõi tạm thôi mà,
Trả xong nghiệp chướng ta bà hãy đi.
Đi cho đến hết xuân thì.
Thì em trở lại nhu mì nguyên sơ.
Nguyên sơ thân thể ngọc ngà.
Lá xanh che phủ cung vàng nở hoa.
Mặc đời cặp mắt gian tà,
Thiên tiên dáng ngọc mượt mà thơm hoa.
Bây giờ Phật trọ trong tâm.
Cõi trời vô lượng lung linh nắng vàng.
Em tu niệm Phật vô vàn,
Mây vàng cánh hạc hồn vàng Tây Phương.
Cái đặc biệt trong thơ của Bùi Giáng là tính cách dí dỏm trong những ý nghỉ chân thành. Tôi học được ở ông qua những bài dưới đây…
Tắm Trăng
Thấy em tắm dưới trăng vàng!
Cỏ cây hoa lá hai hàng song đôi.
Nước trôi ẩm ướt bờ môi,
Động lòng ta muốn hôn đôi môi mềm.
Nước trôi ve vuốt thân mềm.
Hình hài diểm tuyệt êm đềm suối reo
Đồi hoang đá núi cheo leo.
Suối ngàn róc rách lá treo hoa cồn.
Trời ơi hồn chợt bồn chồn.
Vì yêu em quá nên hồn đi hoang.
Nhạc tình ngân khúc tình tang.
Đê mê, choáng váng , tình ngang....rã rời!
Phở Hồng Mai
Ghé qua quán phở Hồng Mai.
Thịt bò tái, chín, nạm, gầu lai rai.
Thương cô chủ quán Hồng Mai,
Order phở tái hai mồng của cô.
Mồng hai mỗi tháng một lần.
Phở mồng đặc biệt ăn không tính tiền.
Ăn rồi để lại "của ông"
Để cô ướp lạnh thong dong cô dùng.
Phở ngon lài gốn nước trong.
Bốn lành cô tặng khách quen đem về.
Ăn xong giữ lại cái mề,
Để khi thèm phở cồn lề ...nhớ hương.
Câu Đôi Chữ Hán
Nhất nhật tồn lo tu phải đạo!
Tam niên khu động bất niên sầu.
12 Câu Thơ Chữ Hán
Cồn la ca ngợi cổng trời
Cồn lên nối lại hai miền bướm hoa.
Cồn lạp chết đứng em la.
Cồn lo lạnh buốt co ro em ngồi .
Cồn lần những lúc cô đơn.
Cồn lu hai đứa đôi mình có nhau.
Cồn lề gió lộng mưa sa.
Cồn lâm không nói vì em đang thiền
Cồn liền khóa chặt động đào.
Cồn lau em giận mặt cau em sầu.
Cồn lâu cá chẳng mắc câu.
Cồn là em lại nở hoa vô thường ....
Em Vẫn Đẹp Dù Đời Kông Trang Điễm....
Thưa em, em vẫn tuyệt vời!
Nở hoa, phơi lá đón mời trăng lên
Thuyền tình con nước lênh đênh.
Để ta say đắm chông chênh cõi lòng!
Thưa em, ta vẫn một lòng...
Cùng em rượu uống mở lòng cho nhau.
Mặc thiên thu có qua mau.
Một giây say đắm ngàn sau vẫn còn.
Dù em nhan sắc có mòn.
Ngộ hen ta vẫn, vẫn còn yêu em.
Thưa em đời có lem nhem,
Nhưng ta vẫn cứ yêu em...mặc đời!
Em là giấc mộng ban đầu.
Chiêm bao đoạn cuối luân hồi lại mơ.
Mơ em giấc mộng trăm năm.
Ngàn năm vẫn mộng cõi âm lại về!
Em về tuổi ngọc vẫn xanh.
Nhành khô bỏ lại hoa xuân em chào.
Tình xưa hé nở nhụy đào.
Để ta say đắm ngọt ngào hơn xưa.
Em về mặc nắng mặc mưa.
Da thơm hoa nở lưa thưa cỏ hồng.
Tình nồng ta lại viễn mơ,
Đôi bờ sương ngậm vương tơ chỉ hồng.
Yêu em gió lộng mây chào.
Dắt vào vườn mộng la đà sương yêu.
Yêu em đời có biển dâu.
Vẫn yêu tha thiết...lâu lâu một lần!
Nghỉ yêu người lại bần thần!!!
Cà Phê
Cà phê đen đá một mầu.
Uống dô một lát cái đầu tưng tưng.
Nhìn em chỉ thấy cái lưng.
Nguồn thơ bất tuyệt muốn ngưng chẳng đừng.
Cà phê đen đắng nữa chừng...
Em thêm chút sữa, ngọt mừng em lên.
Cùng em phố thị lênh đênh.
Cùng em nhịp bước xang xênh phố phường.
Em ơi em đẹp vô thường.
Vì em có cái nõn nường bên trong.
Nõn nường em dấu dưới mông.
Lâu lâu em lại chổng mông show hàng.
Chổng mông show cái lạ lùng.
Tim ta trống đập tùng tùng tình lên.
Cùng em ta lại lênh đênh,
Thuyền tình lướt sóng mông mênh biển tình.
Cà phê giờ chẳng...ép phê!!!
Của...Em
ngày xưa nàng thích ăn quà,
me, xoài, cóc ổi ăn hoài vẫn ngon.
lưởi nàng nếm riết cũng mòn.
nhờ ta cọ quẹt lưởi còn như xưa.
rình em mơ mộng sau vườn.
ôm hôn, đệ tử cúng dường trái tim.
lim dim môi hé mộng mềm.
giao thoa đôi lưởi quấn tròn mộng mơ.
ngực em đồi núi đôi bờ,
tay ta phiêu lãng xuống đồi lên non.
rồi khi đến đỉnh non hồng.
hé môi cắn nhẹ ...em gồng chết trân!
Rún em sâu thẳm tình ta.
nở hoa dâm bụt nhụy hoa điểm vàng.
ta làm du thủ hoang đàng,
cuống hoa ta hái, hoa vàng ta yêu....
Dê!
Hôm qua thữ nghiệm máu...me!
Lab ghi trong giấy máu D...chua lòm!
Đàn ông thì phải máu...D.
Không D đem hoạn... cho xong cuộc đời!
D là bản tính trời cho.
Không D đâu phải là thằng đàn ông.
Đàn ông D chuyện bình thường,
Không D là chuyện bất thường bác ơi!
Máu D từ óc xuống...tim.
Thấy em xinh đẹp máu D rần rần.
Thấy em áo mỏng bầy hàng.
Máu D tự động lên đàng rong chơi.
Nghiệp nghề D phải...khéo D.
Để cho em biết là D...dở òm!
D sao em chẳng đề phòng
Lòng vòng D chạy ...vào lòng của em!
Cái D đâu tại đàn ông
Tại em mông ngực em phơi em bày.
Khen em bưởi ngọt mông tròn.
Em cười em khoái...lối mòn D vô!
Hoan hô D cụ, D ông.
Đời D trẻ mãi , không D chóng già!
D xong lẹ lẹ...về nhà.
Không bà nó biết,chổi chà ...đập D!!!
Dê Cụ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét