Hồi xưa ở làng Trung Ngãi, ba má tôi buôn bán, sợ lơ là con cái hư nên kiểm soát con cái rất nghiêm minh, anh em chúng tôi không được đi rong trong xóm, nên sân nhà tôi và hai bên lối xóm là địa điểm tụ họp con nít trong làng.
Năm tôi lên năm lên sáu tuổi, thời đó thanh bình lắm, những đêm trăng sáng người lớn ra hàng hiên trò chuyện dây chuyền từ nhà này sang nhà nọ, còn con nít chúng tôi sau khi học bài xong được ra sân đùa giỡn, con nít tụ năm túm ba nhảy dây, bịt mắt bắt dê, tạt lon, kéo tiếp sức… trò chơi không phân biệt trai gái.. còn con nít ké biết gì mà phân biệt.
Trăng là ngọn đèn điện của tuổi thơ! Trước khi giải tán thì kể một câu chuyện ma, kể xong, hù một tiếng mạnh đứa nào nấy chạy về nhà….
Đặc biệt ngày lễ Trung Thu, trước một tháng, chúng tôi đã chuẩn bị tập dợt đi rước đèn thế nào cho ăn nhịp và bài hát phải thuộc lòng. Thường trong nhóm chúng tôi có Lệ Hoa là trưởng nhóm. Lệ Hoa lớn hơn tôi một tuổi nhưng có tài điều khiển con nít và giỏi ca hát. Lệ Hoa ra lệnh là bọn tôi nghe rôm rốp.Làng tôi nghèo nên cha mẹ đâu dư giã mua lồng đèn màu như con nít trên tỉnh.
Chúng tôi nghĩ cách làm lồng đèn, tiền ăn hàng để dành mua dưa hấu loại nhỏ, dạt phần trên, dùng muỗng nạo ruột ăn, nạo sao cho vỏ dưa càng mỏng càng tốt. Sau đó dùng đuôi ngòi viết muỗng hay lá tre, khắc vỏ dưa tùy theo mình chế kiểu. khắc hình cái mặt nạ, hay cánh hoa..v.v.. lấy dây kẻm quấn lại vừa với cây đèn cầy, ghim vào phần dưới đáy trái dưa đế cặm đèn cầy. Cuối cùng làm cái quai và xỏ vào que trúc để cầm.
Khi đèn đốt lên thì ánh sáng tỏa ra những hình dạng đã khắc rất đẹp mắt.
Ngồi chờ trăng lên, chúng tôi đi diễn hành trong khu phố nhỏ, cất tiếng ca, con trai lấy lá dừa quấn làm kèn, lấy thùng làm trống đi theo phụ họa….
“ … Tùng dinh dinh cắt tùng dính dính ..em rước đèn này đến cung trăng…. “
Sung sướng và vui biết bao… Tuổi trẻ hồn nhiên đẹp biết dường nào!
Nhưng rồi giặc giã nổi lên, cuộc sống bình yên không còn nữa, năm Mậu thân làng Trung Ngãi (quận Vũng Liêm) cháy ra tro, gia đình tôi rời làng tản cư lên Vĩnh Long. Bạn bè tứ tán, tôi đã bỏ làng ra đi nhưng ký ức tuổi thơ và những gương mặt của Lệ Hoa, Ánh, Hoa Nhỏ, Mỗi, Bé Em, Nguyệt, Chương (em họ tôi), Mãn, Bảnh, Khởi …. Và nhiều lắm kể sao cho xuể… mãi đi theo tôi suốt đời. Dễ thương quá!
Chúng tôi nghĩ cách làm lồng đèn, tiền ăn hàng để dành mua dưa hấu loại nhỏ, dạt phần trên, dùng muỗng nạo ruột ăn, nạo sao cho vỏ dưa càng mỏng càng tốt. Sau đó dùng đuôi ngòi viết muỗng hay lá tre, khắc vỏ dưa tùy theo mình chế kiểu. khắc hình cái mặt nạ, hay cánh hoa..v.v.. lấy dây kẻm quấn lại vừa với cây đèn cầy, ghim vào phần dưới đáy trái dưa đế cặm đèn cầy. Cuối cùng làm cái quai và xỏ vào que trúc để cầm.
Khi đèn đốt lên thì ánh sáng tỏa ra những hình dạng đã khắc rất đẹp mắt.
Ngồi chờ trăng lên, chúng tôi đi diễn hành trong khu phố nhỏ, cất tiếng ca, con trai lấy lá dừa quấn làm kèn, lấy thùng làm trống đi theo phụ họa….
“ … Tùng dinh dinh cắt tùng dính dính ..em rước đèn này đến cung trăng…. “
Sung sướng và vui biết bao… Tuổi trẻ hồn nhiên đẹp biết dường nào!
Nhưng rồi giặc giã nổi lên, cuộc sống bình yên không còn nữa, năm Mậu thân làng Trung Ngãi (quận Vũng Liêm) cháy ra tro, gia đình tôi rời làng tản cư lên Vĩnh Long. Bạn bè tứ tán, tôi đã bỏ làng ra đi nhưng ký ức tuổi thơ và những gương mặt của Lệ Hoa, Ánh, Hoa Nhỏ, Mỗi, Bé Em, Nguyệt, Chương (em họ tôi), Mãn, Bảnh, Khởi …. Và nhiều lắm kể sao cho xuể… mãi đi theo tôi suốt đời. Dễ thương quá!
Khi tôi lên Vĩnh Long, ba tôi đổi nghề làm nhà máy xay lúa ở Mây Tức, Càng Long, gia đình ổn định. Má tôi chỉ nhiệm vụ ở nhà chăm sóc và kèm chị em tôi học, những giờ rảnh má thích học đàn Mandolin, anh Tư tôi viết nốt nhạc dán lên cây đàn cho má tự học, má tôi rất giỏi, học rất nhanh và có thể reo đàn dòn dã. Má tôi thích đàn những bài ca hùng tráng Hòn Vọng Phu, Bạch Đằng Giang và những bài hát của nhi đồng.
Những năm 1969 -1971, trước một tháng Trung Thu, chúng tôi mua giấy purlure đủ màu, quậy bột làm hồ, những chiếc lồng đèn cánh hoa do chị Sáu tôi sáng chế. Đến ngày đó lồng đèn được treo từ cổng vào nhà, hai cây xoài và cây mận trước nhà cũng đầy lồng đèn. Trước sân trải một chiếc đệm, bày bánh mứt, hột sen rang, tàng cây xoài và mận che khuất ánh trăng, lồng đèn thắp sáng trưng rất đẹp, vui mắt biết bao.
Má tôi đàn Mandolin, cậu em họ đàn Guitar, cậu em Út nhịp trống, Ba và chúng tôi cùng quây quần vỗ tay ca hát “Bóng trăng trắng ngà có cây đo to có thằng cuội già ôm một mối mơ…..” hay “ Tết Trung thu rước đèn đi chơi, em rước đèn đi khắp phố phường….lòng vui sướng với đèn trong tay, em hát ca dưới ánh trăng rằm....tùnh dinh dinh cắc tùng dính dính....”
Trẻ nít trong xóm nghèo không có lồng đèn, không bánh mứt bu quanh nhìn, trông ánh mắt thèm thuồng, má tôi bảo mở cửa rào cho chúng vào chơi chung, tụi nhỏ hớn hở vào ngồi và vỗ tay phụ họa…..
Rồi chiến tranh lại tiếp tục, niềm vui tuổi thơ cũng bị ảnh hưởng và má tôi buồn không muốn làm Trung thu như thế nữa. Ba má tôi bảo thương cho những người lính chiến lặn lội gió sương, nằm gai nếm mật cho mình được ấm no sung sướng, mình vui không đành. Ba má tôi là thế!
Từ đó về sau, mỗi độ Trung Thu về, trước cửa nhà chúng tôi chỉ treo một lồng đèn con cá, hoặc con bươm bướm mà thôi. Bọn trẻ chúng tôi ngồi ở hành lang đàn hát vừa đủ nghe….
Tuổi thơ tôi đi qua…!!!
Những năm 1969 -1971, trước một tháng Trung Thu, chúng tôi mua giấy purlure đủ màu, quậy bột làm hồ, những chiếc lồng đèn cánh hoa do chị Sáu tôi sáng chế. Đến ngày đó lồng đèn được treo từ cổng vào nhà, hai cây xoài và cây mận trước nhà cũng đầy lồng đèn. Trước sân trải một chiếc đệm, bày bánh mứt, hột sen rang, tàng cây xoài và mận che khuất ánh trăng, lồng đèn thắp sáng trưng rất đẹp, vui mắt biết bao.
Má tôi đàn Mandolin, cậu em họ đàn Guitar, cậu em Út nhịp trống, Ba và chúng tôi cùng quây quần vỗ tay ca hát “Bóng trăng trắng ngà có cây đo to có thằng cuội già ôm một mối mơ…..” hay “ Tết Trung thu rước đèn đi chơi, em rước đèn đi khắp phố phường….lòng vui sướng với đèn trong tay, em hát ca dưới ánh trăng rằm....tùnh dinh dinh cắc tùng dính dính....”
Trẻ nít trong xóm nghèo không có lồng đèn, không bánh mứt bu quanh nhìn, trông ánh mắt thèm thuồng, má tôi bảo mở cửa rào cho chúng vào chơi chung, tụi nhỏ hớn hở vào ngồi và vỗ tay phụ họa…..
Rồi chiến tranh lại tiếp tục, niềm vui tuổi thơ cũng bị ảnh hưởng và má tôi buồn không muốn làm Trung thu như thế nữa. Ba má tôi bảo thương cho những người lính chiến lặn lội gió sương, nằm gai nếm mật cho mình được ấm no sung sướng, mình vui không đành. Ba má tôi là thế!
Từ đó về sau, mỗi độ Trung Thu về, trước cửa nhà chúng tôi chỉ treo một lồng đèn con cá, hoặc con bươm bướm mà thôi. Bọn trẻ chúng tôi ngồi ở hành lang đàn hát vừa đủ nghe….
Tuổi thơ tôi đi qua…!!!
Thời cuộc sau 1975 phải xa rời Việt Nam, định cư ở Úc tôi lại tìm được tuổi thơ qua hai con tôi, khi chúng sinh hoạt với cộng đồng thiếu nhi ở trường Việt ngữ.
Nhưng rồi…. tuổi thơ của hai con cũng đi qua…!!!
Thời gian cũng không dừng lại…!!!
Tôi thường lặng lẽ trong những đêm trăng lên. Đôi lúc tôi sợ nhìn trăng … vì trong trăng nhốt trọn hình ảnh tuổi thơ có ngôi làng thanh bình, có ba má, có anh em, có con cái, có bạn bè… mà tôi với …với hoài ….
Xa quá trăng ơi!
Kim Oanh
Đêm Trung Thu 2012
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét