Đây là một trong những bài hát được coi như hay nhất của thế kỷ 20, tôi nhớ những năm 65, 66 và sau đó kỷ niệm với nó đong đầy. Thực vậy, Hè tháng 7 của năm 1965, chính là thời điểm lịch sử đăng quang bài tình ca bất hủ Unchained Melody, khi bản cover của đôi song ca The Righteous Brothers (gồm ca sĩ Bobby Hatfield và Bill Medley) ra đời đã dành được tình cảm yêu mến của công chúng khắp thuộc thế giới tự do cho phép nhạc Anh Mỹ lưu hành. Mặc dù trên danh nghĩa do nhóm The Righteous Brothers trình bày, nhưng thực tế chỉ có Bobby Hatfield hát solo chính ca khúc này mà thôi.
Tôi nhớ khi xem báo trong bản tin trên tờ Los Angeles "Remembering Bobby Hatfield", vào ngày November 11, 2003 của ký giả Randy Lewis, không khỏi nuối tiếc khi mình chạnh nhớ đến ca khúc Unchained Melody, tin buồn về tay key vocalist này đã ra đi. Ôn lại tí ti về nhóm ca nhạc này.
Bobby Hatfield (1940-2003, cư dân Anaheim, theo học ở CSU Long Beach) và cùng Bill Medley (1940 hiện ở Los Angeles), một thời vàng son tạo nên sóng gió trên các bảng xếp hạng Bilboard. Hai ca sĩ này gặp nhau và hát tại phòng trà The Black Derby nightclub thuộc vùng Santa Ana, họ kết hợp ca chung từ năm 1962. Bobby Hatfield, một nửa của ban song ca Righteous Brothers lừng danh, đã ra đi đột ngột ở tuổi 63, tại phòng riêng một khách sạn ở Kalamazoo, Michigan không rõ nguyên do, trước khi buổi trình diễn âm nhạc của nhóm diễn ra tại đây.
Hatfield mang chất giọng nam cao (ténor) ảnh hưởng của dòng nhạc thánh ca(gospel), còn Bill Medley có giọng nam trung đầy đặn; hai người đã gặp nhau năm 1961, năm sau đó họ đã kết hợp thành cặp đôi (duo) hát chung ăn ý nhất trong thập niên 1960, duo này từng đạt nhiều bài hit thuộc dạng top 10 trong suốt 15 tháng liền trước khi nhóm tan rã vào năm 1968 và tái hợp nhau vào 1974.
Những chuỗi ngày cho những ai cô đơn, tìm bóng hình tri kỷ chia sẻ lẽ sống, yêu thương vô tận, giai điệu nhạc của bài tình ca Unchained Melody miên man, mang đến nỗi trút bỏ sự đơn côi để giải thoát linh hồn cho đôi tình nhân, bài hát tựa như câu thần chú dịu dàng yêu thưong (a tender spell of love), để rồi kỷ niệm nhẹ nhàng sống mãi mãi với thời gian.
Hy Zaret (left), Alex North (right)
Bốn năm sau khi ca sĩ hát bài Tình Ca Muôn Thuở (Unchained Melody) mất, thì vị thi nhạc sĩ đặt lời bài ca này cũng đã giả từ cuộc sống. Nhạc sĩ Hy Zaret (1907-2007), tốt nghiệp luật khoa tại Brooklyn Law School, New York, vốn là người giỏi văn thơ ông đã viết lời và nhạc sĩ Alex North viết nhạc cho phim tình cảm xã hội nhuốm nét tù tội "Phá Bỏ Gông Xiềng" (Unchained, tên phim và bài nhạc thuở ban đầu vào năm 1955 có cùng tên). Rồi sau đó 52 năm kế Hyman Zaret cũng đã qua đời tại nhà riêng ở tại vùng Westport, Connecticut, hưởng thọ gần tròn 100 tuổi.
Bài Unchained sau này được cải danh là Unchained Melody, ngoài The Righteous Brothers ca, bài hát còn được các ca sĩ Elvis Presley, Diana Ross, WilLie Nelson, Lena Horne, Joni Mitchell, Robson-Jerome,... trình bày. Nhưng đôi song ca The Righteous Brothers mới thực sự đã đưa tên tuổi ca khúc này bay lên cao vào hàng giai điệu bất tận được yêu chuộng, và Bobby Hatfield đã thực sự lột tả nội dung bài hát qua những lời van lơn, van vĩ yêu đương. Phải kể là bài tình ca Unchained Melody đã được quần chúng trên thế giới nhận biết qua phần trình bày của nhóm Righteous Brothers thuở xa xưa vào năm 1965. Hồi ấy tôi nhớ nhà đối diện là căn 24 ngó xéo sang nhà tôi căn số 15, nhạc sĩ Võ Tá Hân là ông láng giềng tốt bụng vì sở hữu chủ dàn máy Akai "xịn" nhất cư xá Bạch Đằng nơi tôi ở, máy hát xử dụng bằng băng dạng tròn từ tính mà đường kính độ gang tay người lớn. Khi mỗi chiều đi học về ông Võ nhạc sĩ yêu chuộng âm nhạc cho bà con lối xóm nghe nhạc chung, giai điệu yêu đương mà hồi ấy tôi nghe rõ ở âm độ stereo surround sound 100dB tỷ số sóng tín hiệu trên âm độ ồn (Signal to Noise hay S/N ratio) của lớp điện tử năm thứ ba đại học, lớp Electronics 365 tôi còn nhớ ngày nào mài đáy quần trên ghế trong campus đại học California.
Về thuở nhỏ 1965 ấy tôi nghe nhạc ông láng giềng làm DJ phát thanh mà chả cần hiểu lời gì cả, hiểu được chết liền đi thôi, khi lứa tuổi 12 thơ ấu "under ESL level", tôi chỉ biết giọng chàng key vocalist Bobby Hatfield van nài, than vãn, rên rỉ nghe sao đã đã lổ tai, những âm thanh vang dội nghe sao mà ngồ ngộ:
"Lonely rivers flow to the sea to the sea
To the open arms of the sea, yeah!
Lonely rivers sigh "Wait for me, wait for me"
I'll be coming home, wait for me..."
Bây giờ ngồi đây viết bài này, tôi lắng lòng tìm mình về thế kỷ trước, và muốn cám ơn quý ông Hyman Zaret, Alex North, Bobby Hatfield, Bill Medley và Võ Tá Hân đã cho tôi những ngày dĩ vãng vui vui, ngày cũ ấy đã qua rồi với bài tình ca bất tử Unchained Melody. Bởi vì quý ông cho nghe gì thì mình nghe thôi, nên tối thức khuya tha hồ tra chữ nghĩa, khi ôm hai quyển Hit Parade (English song books) và tự điển Nguyễn Văn Khôn dính chặt vào người. Giáo sư âm nhạc Lê Văn Khoa viết nhiều bài biên khảo về âm nhạc ảnh hưởng đến đời sống, mấy lúc này tôi nghiền ngẫm bài ông email sang cho đọc ké. Thực sự âm nhạc có hai loại căn bản là thanh nhạc (nhạc có lời ca) và khí nhạc (nhạc trình tấu bởi dụng cụ âm nhạc, nhạc hòa tấu,...). Nhạc hòa tấu hay trình tấu solo dễ vượt hàng rào ngôn ngữ như của Paul Mauriat, Richard Clayderman, Giovanni Marradi, Mari Cruz Soriano, Vô Thường, Ernesto Cortazar, Laura Sullivan, Liberace,... Nhưng với Unchained Melody sẽ dễ rung động khi thanh nhạc quyện lời ca của thuở "khi đã yêu thì mơ mộng nhiều" hay "Oh, my love, my darling, I've hungered for your touch".
(Bobby Hatfield, Bill Medley)
Cũng nên nói thêm là Unchained Melody đã được dùng làm nhạc nền cho phim ma quái vào năm 1990, với những hoạt cảnh phim "Hồn Ma" (Ghost), mà trong đó ca khúc Unchained Melody làm soundtrack đệm cho phim với sự tham dự vai chính của hai diễn viên Demi Moore và Patrick Swayze. Kết quả ngay sau đó, một lần nữa bài nhạc lại được xếp vào hàng top hit. Thành thử ra Unchained Melody hay tên đầu tiên chỉ có một chữ là "Unchained" được liệt vào hàng một trong những bản tình ca hay nhất của thế kỷ 20. Theo Hiệp hội sáng tác và xuất bản âm nhạc Mỹ (The American Society of Composers, Authors and Publishers, hay ASCAP), bài tình ca Unchained Melody đã được thu âm tổng cộng là 300 lần và năm 1999 được liệt vào danh mục một trong 25 bản tình ca được trình diễn nhiều nhất của thế kỷ 20. Tưởng cũng ghi nhận nhóm Righteous Brothers (Bobby Hatfield and Bill Medley), cả hai đã là cư dân Orange county, California, dù Santa Ana hay Anaheim là những tên cúng cơm không còn xa lạ đối với đồng hương Quận Cam nữa đâu nhé. Dù là năm 1962 đã chìm sâu vào dĩ vãng.
(Demi Moore và Patrick Swayze phim Ghost 1990).
Ca khúc bất hủ của bài viết này cũng đã mang lại cho thi sĩ viết lời Hyman Zaret và nhạc sĩ Alex North một đề cử giải Oscar bài hát đệm cho phim (theme song) hay nhất. Lời bài ca ru ngủ bà con thiên hạ khi nghe kẻ nam nhân đang yêu cuồng si và than vãn, van rên trong cơn đói khát tình yêu, khao khát tình em quá lâu. Nghe ca khúc này với những giai điệu tình tứ sâu lắng, nó khiến cho tâm hồn thính giả chơi vơi trong cảm xúc sự thăng hoa đề cao tình yêu là lẽ sống, là sự cần thiết, dù rằng sự ràng buộc tâm hồn đôi ta kèm lẫn thể xác qua lời bài hát. Yêu nhau là cần nhau, hãy ca toạc móng heo, vì sẽ không còn khoảng cách nào nữa về không gian và thời gian, mà chỉ còn đó hai tâm hồn đồng điệu đang hòa quyện vào làm một để tận hương thú yêu đương đắm say...
Sau đây tôi xin trích dẫn hai lời Anh và Việt của bài ca. Phiên bản (version) Việt ngữ do nhạc sĩ Lữ Liên chuyển ngữ.
Lyrics: Unchained Melody
Oh, my love, my darling
I've hungered for your touch
A long, lonely time
Time goes by so slowly
And time can do so much
Are you still mine?
I need your love
I need your love
God speed your love to me
Lonely rivers flow
To the sea, to the sea
To the open arms of the sea
Lonely rivers sigh
"Wait for me, wait for me"
I'll be coming home, wait for me
Oh, my love, my darling
I've hungered, for your touch
A long, lonely time
Time goes by so slowly
And time can do so much
Are you still mine?
I need your love
I need your love
God speed your love to me
Lonely mountains gaze
At the stars, at the stars
Waiting for the dawn of the day
All alone I gaze
At the stars, at the stars
Dreaming of my love far away
Oh, my love, my darling
I've hungered, for your touch
A long, lonely time
Time goes by so slowly
And time can do so much
Are you still mine?
I need your love
I need your love
God speed your love to me
Songwriters: Hyman Zaret, Alex Notrth.
(Nhạc sĩ Lữ Liên)
Nhấp vào Link: Sáng Tác nhạc sĩ Lữ Liên - Khánh Hà ca
Tình Ca Muôn Thuở - Lời Việt: Lữ Liên
Em dấu yêu anh ước mơ
Trong vòng tay em ngất ngây
Những đêm dài cô đơn
Thời gian lướt trôi như bóng mây
Nên lòng người cũng chóng thay
Hởi em còn nhớ
Tiếng yêu ban đầu phút giây nhiệm mầu
Chúng ta trọn đời có nhau
Giòng sông tia lướt êm
Nước cuốn xa vào biển khơi
Vòng tay em âu yếm vẫn mong chờ
Buồn vương theo nhánh sông
Vẫn ngóng trông hoài nhớ mong
Về đây em dấu yêu mãi bên nhau
Em dấu yêu anh ước mơ
Trong vòng tay em ngất ngây
Những đêm dài cô đơn
Thời gian lướt trôi như bóng mây
Nên lòng người cũng chóng thay
Hởi em còn nhớ
Anh, anh vẫn yêu nàng
Anh, anh vẫn mong chờ
Chúng ta trọn đời có nhau...
Tên bài ca Unchained Melody được dịch ra Việt ngữ được ghi nhận tùy dịch giả, có người cho tựa là: Bài Tình Ca Bất Tử, Bài Tình Ca Bất Diệt, Tình Khúc Yêu Đương đến những tên như Tình Khúc Phá Bỏ Gông Xiềng, Tình Ca Cởi Trói Cho Nhau, Đợi Em Về,... Không biết ông nhà văn, nhà viết kịch bản kiêm tài tử nghệ thuật thứ bảy, ông Lê Tuấn mà sở trường Anh ngữ một bồ, sẽ chuộng tên nào nhỉ.
Link nhạc được ca sĩ Khánh Hà ca dưới tên Đợi Em Về, tác giả chuyển lời bài ca có nội dung khá giống với phiên bản của cố nhạc sĩ Lữ Liên. Tuy nhiên, tôi thích đề tựa Tình Ca Muôn Thuở của nghệ sĩ Lữ Liên hơn.
Sau đây là những bài ca:
Unchained Melody, Paul Mauriat:
Unchained Melody, Richard Clayderman:
Unchained Melody, Giovanni Marradi:
Trần Việt Hải, Los Angeles
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét