Người Nghèo Mần Thơ

Câu nói nghe chói tai! Người nghèo biết mần thơ sao? Sao lại không? Ca dao cũng là thơ chứ! các cụ coi khinh thơ con cóc, thơ bình dân, thơ với… thẩn!!! 

Nhưng quả thật có những câu phát xuất từ quê nghèo nhưng… nhưng… các cụ nghe… thì… hết hồn! 

Những câu dung tục, thô tục thì… vẫn cứ là thơ! 

Có lẽ các cụ gọi những bài mình sáng tác là… thi. Ừ, thì Thi vẫn cứ là Thơ nhưng… cao cấp hơn (?) 

Ông Trương Tửu chả biết có thần phục mẫu quốc(?) không? Nhưng ông gọi Ca Dao là Kinh Thi Việt Nam!!! 

Cha mẹ ơi! Người nghèo nghe chữ Kinh… thì hết hồn rồi! Bởi Kinh chỉ dành cho Phật Gia, Đạo Sĩ, Nho Sĩ!!! 

Quốc Sĩ vô song là ngươi Hàn Tín! Ông Hàn Tín chuyên giết người được… khoác chữ Sĩ! Ông Doãn Quốc Sĩ không làm thơ cũng xưng Quốc Sĩ??? . Nhưng nòi chung, hình như có chữ SĨ thì người ta kính trọng! 

Dân nghèo chẳng bao giờ khoác trên vai chữ SĨ! 

Có những bài rõ ràng là của dân nghèo, rõ ràng là sáng tác từ quê… nhưng rất hay, rõ ràng là từ người có học  nhưng học lóm!!! 

Đặc biệt là con cò! Con cò thân thiết với dân quê Việt Nam lắm! Có ông sưu tầm những bài về con cò! Không biết mấy trăm bài, hay lắm! 

Con cò đậu cọc cầu ao 
Ăn sung sung chát ăn đào đào chua 
Chiều chiều ra đứng cổng chùa 
Trông lên Hà Nội thấy vua đúc tiền 
Ruộng tư điền không ai cầy cấy 
Liệu cô mình ở vậy được chăng 
Mười lăm cửa bể anh đã đóng đăng 
Cửa nào lắm cá anh quăng chài vào 
Anh quăng phải ngọn cái con sông đào 
Vừa sâu vừa chảy 
Anh bỏ anh đi 
Kén vợ đã bẩy năm nay 
Tình cờ anh gặp nàng đây 
Như cá gặp nước như mây gặp rồng 
Mây gặp rổng bát văn bát vũ 
Cá gặp nước con ngược con suôi 
Chồng Nam vợ Băc em ơi 
Sao em không kiếm một người như anh 
Chim vàng đậu đám cỏ xanh 
Kìa kìa chim phượng đỗ cành dâu da 
Ta thương người , người chẳng thương ta 
Cành kiêu kiêu bổng cành na na chìm 

Bài ca rất hay, nhiều tâm sự, có hồn thơ! Chả biết tâm sự hỗn độn như thế nào nhưng cứ là thơ, là ca 

Người nghèo cũng biết thả thơ ca vào nghề ươm tơ , nghề buôn chè Tầu: 

Cô kia thắt giải lưng xanh 
Có về Nam định với anh thì về 
Nam Định có bến đò chè 
Có tầu Ngô Khách có nghề ươm tơ 
Ươm tơ phải giữ mối tơ 
Một trăm mối đứt phải chờ mối anh 
Dân nghèo khoái nói về con chim , con cá , con … chó ! 
Sông dài cá lội biệt tăm 
Phải duyên chồng vợ , ngàn năm cũng chờ 

Con ngựa thì: Tuấn mã phi nước đại qua cửa quan lớn. Đúng lúc bà lớn đánh địt… Ngựa phi qua phi lại ba vòng mà lỗ đít bà lớn chưa khít (?) 

Con chó thì: 

Khi nằm với vợ thì phải đứng 
Quanh năm chẳng được chén chè Tầu .

A Ha! Thơ người nghèo nhiều sắc thái quá . Nhiều mầu sắc , nhiều tâm sự , nhiều tưởng tượng quá ta 

Người nghèo chỉ mua vui cho người giầu thôi… chẳng có tài vật gì để… trả ơn!!! 

Ơn này biết lấy gì mà trả 
Xin quỳ hai gối chống hai tay 

Nhất là những người diễn viên (chả biết giầu hay nghèo, dĩ nhiên người ta liệt vào hạng nghèo!) Những ứng khẩu của các ông này chẳng được kể là thơ. 

Vua chèo còn chẳng ra chi 

Quan chèo đi nữa khác chi thằng hề 

Cụ Nguyễn Khuyến đã mượn lời vợ người phường chèo. Còn tôi, tôi đã gặp một anh Kép có hồn thơ(!) 

Tôi là anh kép Minh Tơ 
Tôi đi quân dịch lơ mơ bên rừng 
Gặp cô bán rượu tôi ưng 
Tôi dắt vào rừng uống rượu với tôi 
Uống xong quên cả đất trời 
Miệng thơm mùi rượu hai người ngủ chung 
Giữa rừng căng một chiếc mùng 
Chiều xuân gió lộng đì đùng súng vang 

Chân Diện Mục