1990
CANADA
E. Donnall Thomas, Joseph Murray
- Tháng 3: Hội tuyển nữ Canada lần đầu tiên thắng giải vô địch thế giới về băng cầu / Hockey on ice.
- Tháng 7: Khi thành phố Oka dự định mở rộng sang vùng đất của thổ dân Mohawk thì bị thổ dân lập hàng rào cản và thành phố kêu gọi cảnh sát tới trợ lực. Hai bên gầm gừ, đụng độ kéo dài tới tháng 9 và sau khi một cảnh sát bị giết thì thành phố kêu quân đội tới. Chính phủ Liên bang phải đứng ra dàn xếp, mua đất rồi không cho thành phố khai triển nữa.
THẾ GIỚI – Dân số: 5.3 tỷ
GIẢI NOBEL
- Giải Y học được trao cho J.E.Murray và E.D.Thomas do các khám phá liên quan tới sự cấy tế bào để trị bệnh.
. Joseph Edward Murray (1919- ) sinh tại Milford, Massachusetts, học tại Holy Cross College và Harvard University, rồi sau trở thành giáo sư giải phẫu tại đây. Ông là người đầu tiên năm 1954 ghép một thận của Ronald cho Herrick là hai anh em đồng sinh và thử nghiệm thuốc Azathioprine chế tạo bởi một người Anh tên Roy Calne để giết các tế bào của hệ miễn nhiễm. Sau này cũng chính hóa học gia Calne chế tạo ra thuốc Cyclosporine để thay thế cho Azathioprine.
. Donnald Thomas (1920 - ….), một khoa học gia Mỹ dùng phương pháp cấy tủy sống để trị bệnh ung thư máu, một vài bệnh ung thư xương di truyền và bệnh rối loạn huyết ngặt nghèo. Thomas sinh tại Texas, học tại ĐH Texas, Austin và ĐH Y khoa Harvard, Boston.
- Giải Hóa học được trao cho Elias James Corey (1928 - ….), người Mỹ do công trình tổng hợp các phân tử phức tạp dùng trong y khoa. Ông đả tổng hợp được hơn 100 hợp chất trong đó có terpene và ginkgolide B ( lấy ra từ câu bạch qủa/ginkgo để trị bệnh xuyễn).
- Giải Vật lý được trao cho Richard E. Taylor, người Mỹ gốc Medicine Hat, Alberta trong khi đang làm tại ĐH Stanford, chia giải này cùng với Jerome Friedman và Henry Kendall, cả hai cùng làm tại MIT.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Tháng 9.1990, một bé gái bốn tuổi tên Ashanthi Desilva là bệnh nhân đầu tiên được điều trị bằng chích DNA thay thế cho sự không có diếu tố adenosine deaminase để kích động hệ miễn nhiễm. Đây là Di thể liệu pháp/ Gene Therapy sau được dùng để trị các bệnh ung thư, bệnh AIDS, Cystic fibrosis và một số bệnh di truyền khác.
- Sự chế tạo hóoc-môn tăng trưởng bằng kỹ thuật gene mở rộng sự áp dụng ngoài việc giúp sự tăng trưởng cho thiếu niên như giúp cho người già làm nẩy nở các cơ đã bị teo hay làm lớn các cơ quan khác.
- Một dự án gọi là Human Genome Project, bắt đầu được tiến hành để vẽ đồ thị cho khoảng 100,000 di thể trong 46 nhiễm sắc thể.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- FDA chấp thuận cho việc sử dụng Norplant, một phương pháp ngừa thai bằng cách cấy hoóc-môn vào dưới da cánh tay, thủ thuật lâu chừng 15 phút mà ngừa thai được 5 năm.years. Norplant tuy nhiên gây hậu qủa phụ là khinh nguyệt kéo dài cả tháng, người cấy bị lên cân, khoảng 40 pound nên bị bỏ luôn. – Theo một thống kê, hơn 30% đàn ông Mỹ và 20% đàn bà Mỹ 26 tới 34 tuổi đã dùng thuốc cocaine. Khoảng 23 triệu người Mỹ dùng Cocaine trong trường hợp đặc biệt còn khoảng 5 triệu người dùng thường xuyên.
- Tới năm 1990, home video games trở thành một vật không thể thiếu được cho thiếu niên. Tới năm 1994, video games là một kỹ nghệ trị giá $6 tỷ (riêng Nintendo đã chiếm 80%)
- Các thời trang có nhãn hiệu từ T-shirts tới túi xách, ly tách vv...trị giá $91 tỷ trên toàn cầu.
- Premarin, một hỗn hợp hai hóoc-môn bán chạy nhất để dùng trong trường hợp cần hóoc-môn thay thế.
Thống kê
- 100 triệu phụ nữ thiếu phương tiện ngừa thai. Phụ nữ ít học, các nước nghèo trung bình có hơn 6 con; phụ nữ có học, các nước giầu có ít hơn 2 con
- Tại các nước giầu tỷ lệ tử vong năm đầu tiên khi sinh ra là 1/100 trong khi tại hầu hết các nước Phi châu và một số nước Á châu tỷ lệ này là 1/10.
- Tuổi thọ cho người mới sinh là 72 cho nam, 78 cho nữ; tuổi thọ cho người 65 tuổi là 79 cho nam và 84 cho nữ.
- Một phần tư các nguyên do tử vong vẫn là bệnh tim mạch.
- Các bệnh ung thư gây ra 1/10 các tử vong. Tuy nhiên theo tin tức y tế năm 2019 thì 50% các phụ nữ Canada sẽ chết vì bệnh ung thư.
Thứ tự các tử vong do ung thư tại Mỹ từ nhiều tới ít cho người nam là: Phổi, Nhiếp hộ tuyến, đại tràng, tụy tạng, hạch bạch huyết,máu, bao tử, thực quản; cho người nữ là: phổi, vú, đại tràng, tụy tạng, buồng trứng, tử cung, hạch bạch huyết, máu.
Tại China, cho người nam: phổi, gan, bao tử,thực quản, đại tràng, máu, mũi họng, bàng quang và cho người nữ: bao tử,phổi, gan, thực quản, đại tràng, vú, cổ tư cung, máu.
- HIV: 1/250 người thành niên trên thế giới bị nhiễm vi trùng HIV. Mỗi ngày có thêm 5000 người mới nhiễm. Đã có khoảng 2 triệu người mắc AIDS, và hơn 10 triệu người mang siêu vi HIV.
- Chết vì súng trong năm 1990: Úc 10, Thụy Điển 13, Anh quốc 22, Canada 68, Mỹ 10,567.
Bệnh trầm cảm:
- Bệnh trầm cảm mỗi năm tại Mỹ: hơn 6 triệu.
- Khoảng 9% đàn ông Mỹ khai mắc bệnh trầm cảm.
- Tâm thần trị liệu chiếm khoảng 2% trên tổng số lần khám bệnh.
- Phụ nữ thường khai bệnh trầm cảm gấp hai lần nam giới.
- Nghịên rượu nặng ( 18 tuổi trở lên) Nam: 7.7%; nữ: 6.4%.u
- Dùng thuốc phạm pháp ( 12 tuổi trử lên) Nam: 7.7%, nữ: 5.0%.
- Rối loạn tâm trí: 1/7 người trong một thời điểm nào đó của cuộc đời.
Linh tinh:
- Bị mắc bệnh Alzheimer, bệnh nhân Janet Adkins, 54 tuổi là một trong 20 bệnh nhân đã được BS tại Detroit Jack Kevorkian trợ lực để tự chọn cái chết. BS Kevoekian do đó được mệnh danh là Bác sĩ Tử thần.
- Hút thuốc bị cấm trên các chuyến bay nội địa.
- Simplesse dùng thay thế cho mỡ vì có số lượng calorie ít hơn.
- Bản báo cáo của WHO 1990 khuyên dùng đường tới mức 10% của tổng số calorie cần thiết. Người Mỹ trước đó trung bình dùng đường để cung cấp khoảng 28% tổng số calorie.
1991
CANADA – Dân số: 27,296,856
-Thuế GST Good and Services Tax có hiệu lực từ 1.1. mặc dầu bị đa số dân chúng phản đối.
- Bệnh osteoarthritis tại Canada sẽ tăng từ 2.9 triệu trường hợp trong năm 1991 lên 6.5 triệu trong vòng 40 năm và khi đó hơn 50% những người trên 55 tuổi sẽ bị một mức độ tàn tật nào đó.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học được trao cho Erwin Neher và Bert Sakmann, hai khoa học gia người Đức do khám phá ra sự điều hòa xuất nhập của các ion đối với các tế bào.
.Erwin Neher (1944- ) sinh tại Landsberg, Germany học tại Munich và ĐH Wisconsin, cùng làm việc với Sakmann tại ĐH Yale.
.Sakmann (1942- ) sinh tại Stuttgart và học tại ĐH Stuttgart, sau làm giám đốc Khảo cứu tại viện Max Planck. Heidelberg.
- Giải Hoá học được trao cho Richard R. Ernst (Thuỵ sĩ) do sự cải tiến kỹ thuật chụp hình MRI Magnetic Resonance Imaging.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- FDA chấp thuận cho dùng thuốc DDL để trị bệnh AIDS.
- Trận dịch tả lớn nhất từ thế kỷ XIX xảy ra tại Peru, lan ra 14 nước Mỹ La-tinh gây bệnh cho nửa triệu người và làm thiệt mạng 4,000.
- Thành công đầu tiên của Gene liệu pháp được công bố tại Hoa Kỳ.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Tim Berners-Lee, một khoa học gia trẻ tuổi Anh làm việc tại Geneva loan báo sự khai triển dự án WorldWideWeb WWW.
- A Framework of Research on the Human Dimensions of Global Environmental Change, 1. 1991 ấn hành bởi hội đồng International Social Science Council, thuộc UNESCO, phân định bốn hiện tượng xâm hại toàn cầu:
1. Sự biến đổi khí hậu với chiều hướng nóng lên
2. Sự thiếu hụt tầng ozone của khí quyển do sự thải ra không khí chất fluorocarbon từ các máy điều hoà không khí, máy lạnh và các lọai hơi xịt.
3. Mưa Acid từ các xưởng kỹ nghệ phát ra.
4. Sự tuyệt chủng.
- Thi hài của cổ tổng thống Hoa kỳ Zachary Taylor được khai quật để tìm nguyên do cái chết của ông năm 1850 là do bị đầu độc bởi chất arsenic hay bệnh tiêu hóa cấp tính, kết quả là không có dấu vết arsenic.
1992
CANADA
- Ngày 22.1 BS Roberta Bondar trở thành nữ phi hành gia không gian đầu tiên của Canada, trên phi thuyền Discovery trong thời gian 8 ngày 14 phút 8 giây.
Bondar sinh tại Sault Ste. Marie, Ontario có cha là người gốc Ukraine, mẹ là gốc Anh. Bà học Tung học tại nơi sinh trưởng, tốt nghiệp Cử nhân Động vật học tại ĐH Guelph, bằng Cao học về Khoa học và Bệnh lý học tại ĐH Western Ontario, Tiến sĩ Y khoa tại ĐH McMaster năm 1977 Cao học về Khoa học và Y khoa tại ĐH Western Ontario và chuyên về bệnh thần kinh. Năm 1981 bà có bằng chuyên môn về Bệnh thần kinh, chuyên biệt về Thần kinh nhãn khoa.
Bà làm Viện trưởng ĐH Trent hai nhiệm kỳ trong thời gian 2003-2009.
- Hệ thống thử nghiệm I -Stat bắt đầu được dùng trong các phòng thí nghiệm, thử được 12 thứ trong 90 giây mà chỉ cần vài giọt máu.
Hệ thử nghiệm này được phát minh bởi BS Imant Lauks tại Kanata, Ontario.
- Giải Nobel Hoá học: Rudolph Marcus, một Ph.D. tại McGill University do sự khảo sát các phản ứng của electron transfer trong phản ứng hóa học.
Marcus sinh tại Montreal, có bằng Cao học rồi Tiến sĩ khoa học tại ĐH Mcgill năm 1946. Sau ông sang Mỹ làm việc tại ĐH Công nghệ New York, ĐH Illinois rồi Viện Kỹ thuật California.
- Mulroney sau khi bị thất bại về thoả ước Hồ Meech lại tổ chức một hội nghị khác tại Charlottetown ngày 28.8 với chủ đích mời Quebec thoả thuận về hiến pháp 1982, lần này được toàn thể các tỉnh bang đồng ý nhưng lại bị dân chúng bác bỏ trong cuộc trưng cầu dân ý ngày 29.10.
- Đôị Hockey Ottawa Senators sau khi gia nhập NHL đấu trận đầu tiên ngày 8.10.
- Canada được xếp hạng nhất năm 1992 và liền mấy năm 1994 - 1999 trong bảng danh sách các quốc gia tốt nhất cho sự phát triển con người.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học được trao cho Edmund Fisher và Erwin Krebs ( USA) do tách phân được và mô tả tác động của một nhóm diếu tố protein kinase biến các proteintừ thụ động sang hoạt động. Từ đó người ta khám phá ra thêm cả hàng trăm protein kinase.
. Krebs (1918- ) sinh tại Lansing, Iowa, tốt nghiệp ĐH Illinois sau về cộng tác với Fisher tại ĐH Washington.
. Edmond Fisher (1920- ) sinh tại Thượng Hải, cha mẹ là người Thụy Sĩ. Ông học tại ĐH Geneva và năm 1953 chuyển tới làm việc tại ĐH Washington, Seattle.
- Giải Hoà Bình đặc biệt được trao cho bà Rigoberta Menchu, một người sắc tộc tại Guatemala đã tranh đấu cho quyền lợi của thổ dân Quiche Indian chiếm tới 80% dân số. Chính gia đình bà Menchu cũng bị thiêt mạng năm người do những sự áp bức bất công.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- FDA chấp thuận cho dùng băng thuốc dán Nicoderm để cai hút thuốc lá.
- Các nghiên cứu gia tại ĐH California thử nghiệm trên chuột chứng tỏ các tế bào não vẫn sinh sản sau khi sinh trái với sự tin tưởng cố hữu là sinh vật sinh ra với một số tế bào não nhất định.
- DepoProvera được chích để ngừa thai đã phổ biến trong 20 năm qua trên hơn 90 nước nhưng mãi tới 1992 mới được FDA chấp thuận. Các phản ứng phụ thường thấy: lên cân khoảng 5-pound, kinh nguyệt bất thường và kéo dài, trầm cảm, giảm khoái cảm tình dục.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Nghiên cứu năm 1993 của National Institute of Health cho thấy rằng những người theo chế độ tiết thực thì 90 tới 95% lấy lại 1/3 to 2/3 of số cân đã mất và trong 5 năm thì số cân lại hoàn lại như cũ.
- Từ 1992, khi các BS nhi khoa khuyên bỏ cách cho trẻ sơ sinh ngủ nằm sấp thì số tử vong giảm đi 40%.
- Toà thượng thẩm New York phán quyết là kỳ thị giới tính trong viêc cho người nam tự do cởi trần nơi công cộng còn người nữ thì bị cấm. Toà phán nếu người nữ không có hành vi khiêu dâm thì sự ngực cởi trần là quyền tự do cá nhân.
1993
CANADA
- Ngày 25.6 Kim Campbell trở thành thủ tướng nữ đầu tiên của Canada sau khi lên thay Mulroney làm lãnh tụ đảng PC. Tuy nhiên sau đó trong cuộc bầu cử Liên bang ngày 25.10 đảng của bà bị thua Jean Chrétien và đảng Liberal một cách nhục nhã, đang từ đa số tuyệt đối trong quốc hội chỉ còn lại trơ có hai ghế và chính bà cũng thất cử luôn.
- Ngày 4.11 Jean Chrétien lên làm thủ tướng Canada.
- BS Hans Christian Fibiger, giáo sư Phân tâm học tại ĐH British Columbia, được trao tặng Gold Medal of Canada về Y tế do khám phá ra các neuron trung não chứa dopamine và dopamine cần thiết cho các tiến trình điện hóa từ đó con người có nguồn cảm khoái, do sự khám phá này từ đó người ta trị bệnh trầm cảm bằng các thứ thuốc giữ mức cân bằng của dopamine tại trung não.
Fibiger sinh tại Đan Mạch, di cư tới Canada, học tại ĐH Victoria, B.C. sau đó học và tốt nghiệp Ph. D. Tại ĐH Princeton năm 1970.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học được trao cho Richard John Roberts (1943- ) và Philip Sharp (1944- ) chứng minh riêng rẽ rằng có những chuỗi dài DNA có đoạn không chứa đựng di thể, gọi là “ đoạn vô nghiã” và có thể cắt bỏ.
. Roberts sinh tại Derby, England, học tại University of Sheffield. Ông di cư sang Mỹ năm 1969 và làm nghiên cứu tại Harvard University, sau trở thành giám đốc New England Biolabs, Massachusetts 1992.
. Kentucky sinh tại Kentucky, học tại Union College và University of Illinois. Ông làm việc tại Cold Spring Harbor Laboratorie, New York rồi tại MIT, Boston.
- Giải Hoá học : trao cho Kary Mullis [1983], US, về ohản ứng dây chuyền của polymerase; và Michael Smith [1980s], Britain-Canada, về sự biến dịch của mật mã di truyền.
Michael Smith (1932- ) tốt nghiệp hóa học tại Manchester University và sau khi có bằng Ph.D năm 1956, chuyển tới Vancouver, Canada và sau trở thành giáo sư sinh hóa tại University of British Columbia.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Vị trí cuả di thể bệnh run Huntington được định vị
- Kỹ thuật truyền di thể được áp dụng để sữa cừu có thêm nhiều protein của người.
- Di thể liệu pháp để trị bệnh cystic fibrosis đươc khai triển đầu tiên tại Hoa Kỳ.
- Các hóa học gia Mỹ tổng hợp kháng sinh rapamycin.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Nhà văn Toni Morrisson trở thành người phụ nữ Mỹ đen đầu tiên được giải Nobel Văn chương. Các đề tài của bà thường là cuộc sống của những phụ nữ Mỹ gốc Phi châu.
- Giáo hoàng John Paul II cho ấn hành Veritatis Splendor, dày 179 trang về lập trường của giáo hội đối với ngưà thai, đồng tính, thủ dâm, tiền dâm hậu thú và phá thai. Lập trường vẫn kiên định là không, không, không, không và không.
- Hoà Lan cho phép Trợ tử
- Nữ quân nhân Mỹ được công nhận vai trò chiến đấu thật sự thay vì chỉ trợ tá.
- Bảng kiểm tra The Janus Report : ( 3,000 đàn ông và phụ nữ Mỹ)
3/5 cho rằng sex khả quan hơn sau hôn nhân
54% tự coi là hoạt động với mức độ tốt trong khi với giới độc thân là 47%
54% đàn ông khêu dục trước trong khi 67% thích là người mào đầu
50% đàn ông nói cần phải làm tình với nhiều vị trí thay đổi
58% cả hai giới thích nói tục tĩu trong khi làm tình
Thủ dâm là hiện tượng thông thừơng với 44% đàn ông có vợ và 16% đàn bà có chồng.
Về khẩu dục, 88% đàn ông và 87% đàn bà cho là bình thường.
Đa số khởi làm tình trong lớp tuổi 15 tới 18.
1/3 đàn ông và ¼ đàn bà có ngoại tình.
1994
CANADA
- Ngày 1.1 Hiệp ước Tư do Mậu dịch giữa ba nước mỹ, Canada và Mexico chính thức có hiệu lực, tạo thành một trong những kkhu vực thương mại lớn nhất trên thế giới.
- Victoria, thủ đô cuả BC tổ chức Vận động hội Liên hiệp Anh vào tháng 8 với sự tham dự của 65 quốc gia.
- Hockey và lacrosse được liệt kê là môn thể thao quốc gia mùa đông và mùa hè của Canada.
- Giải Nobel Vật lý: Bertram N. Brockhouse, Canada và Clifford G. Shull do phát minh ra atomic particle analyzer.
. Brockhouse sinh năm 1918 tại Alberta, trưởng thành tại Vancouver. Ông học tại University of British Columbia và tốt nghiệp về Vật lý và Toán năm 1948. Ông có bằng Ph.D. về Vật lý tại University of Toronto và trở thành giáo sư năm 1962 tại McMaster University, Hamilton, Ontario.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học được trao cho hai người Mỹ, Alfred Gilman và Martin Rodbell o khám phá ra loại G protein đã chuyển thông điệp từ ngoài tế bào vào trong dưới hình thức hóoc-môn hay các tín hiệu hóa học khác.
. Alfred Gilman (1941- ) sinh tại New Haven, Connecticut, học tại Yale University và Case Western Reserve University về dược học. Ông làm NIH, Bethesda 1969-71, dạy tại University of Virginia 1871-81 rồi làm trưởng phân khoa dược học tại University of Texas in Dallas.
. Rodbell (1925- ) , sinh tại Baltimore, học tại Johns Hopkins University và University of Washington. Ông làm tại NIH tới 1985 rồi làm tại National Institute of Environmental Health Sciences, North Carolina.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Một Toán khoa học gia Mỹ loan báo đã tách phân thrombopoietin, một hóoc-môn kich thich tủy sống ể sản xuất tiểu huyết cầu qua một kỹ thuật truyền di thể.
- Di thể kích thíc sự phát triển 50% ung thư vú di truyền đã được tách phân bởi người Nhật Yoshio và đồng sự.
- FDA chấp thuận việc dùng cà chua qua kỹ thuật di truyền Flavr Savr tomato. Cà chua này ăn không có vị, cao giá nên không thành công trong thương mại.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Tháng 5.1994 nữ hoàng Anh Elizabeth II và tổng thống Pháp Mitterand chính thức khánh thành dự $15 Channel Tunnel, hay Chunnel giúp xe hoả đi giữa hai nước mất khoảng có 35 phút.
- Sex in America, một cuộc kiểm tra bởi University of Chicago qua các cuộc phỏng vấn:
. Đàn ông trung bình trong suốt cuộc đời có sáu tình nhân trong khi đàn bà có hai.
. Hành động thông thường nhất khi làm tình là nhét dương vật vô âm đạo, thứ hai là ngắm nghía người kia thoát y và thứ ba là khẩu dâm. Khẩu dâm nhiều hơn với người da trắng hơn là da đen. Người được người kia làm khẩu dâm cảm thấy thú vị hơn.
. 75% đàn ông và 85% đàn bà có gia đình tuyên bố không hề ngoại tình. Người thủ dâm nhiều là người từng làm tình nhiều.
- Trong một cuộc nói chuyện tại Liên hiệp quốc nhân dịp ngày AIDS Tổng giám đốc Y tế Mỹ khi được hỏi có nên khuyến khích học sinh tự sướng để tránh các nguy hại khác thì bà trả lời đó là một vấn đề thuộc phạm trù tính dục con người và có thể nên được giảng dậy. Sau đó, tổng thống Bill Clinton kêu gọi bà từ chức vì đã tán thành việc dậy thủ dâm tại trường học.
- Digital TV và Digital camera chào đời.
- Chứng metabolic syndrome : 23% cho cả nam lẫn nữ. Được coi là có chứng Metabolic syndrome nếu có ba điều trong những điều sau: vòng eo bụng >102 cm cho nam và >88 cm cho nữ, TGR>150mg/dl, HDL< 40mg/dl cho nam và <50mg/dl in women, BP>130/85 và lượng đường khi nhịn ăn glucose >110mg/dl.
- Wonder Bra có mặt tại Anh do Gossard 25 years về trước nhưng khi Sara Lee quảng cáo và bán tại Macy’s, New York thì số lượng bán là một wonder bra trong mỗi 15 giây.
1995
CANADA
- Ngày 30.10 Quebec lại tổ chức trưng cầu dân ý thêm một lần nữa và phe ở lại với liên bang đã thắng với tỷ số khít khao. Tuy nhiên chính phủ Liên bang phải tuyên bố Quebec là một thực thể đặc biệt trong Canada.
- Cả hai hội tuyển bóng rổ Raptors, Toronto và Grizzlies, Vancouver đấu lần đầu tiên trong thẩm quyền của NBA National Basketball Association. Tuy nhiên sau đó đội Grizzlies sau khi bị đổi chủ đã chuyển về Memphis năm 2001 kết cục chỉ còn Raptors còn nằm trong NBA, tương tự như các môn khác như baseball, football, soccer và hockey Toronto là đại diện duy nhất của Canada trong Bắc Mỹ.
Tháng 6.2019 đội Raptors đã đoạt giải vô địch bóng rổ Bắc Mỹ do NBA tổ chức. Đội đã được Toronto tổ chức một cuộc diễn hành chào mừng với gần một triệu người tham dự.
- Sự khám phá ra các di thể gây bệnh Alzheimer di truyền bởi Peter St. George-Hyslop, một giáo sư thần kinh học tại University of Toronto, vào tháng 6.1995, gây chấn động thế giới.
Tại Canada khoảng 10% các bệnh nhân Alzheimer ( 30,000) thuộc lọại bệng Alzheimer di truyền với lớp tuổi 30 - 60. Số còn lại 90% mắc bệnh Alzheimer thường già hơn tuổi 65.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học được trao cho hai người Mỹ: Edward B Lewis và Eric F Wieschaus với một người Đức Christine Nusslein-Volhard do khám phá ra các di thể kiểm soát sự phát triển của thai nhi.
. Edward B Lewis (1918- ) học tại University of Minnesota, có bằng Ph.D năm 1942 tại CIT và trở thành giáo sư Sinh học tại đây từ năm 1956 cho tới khi về hưu năm 1988.
. Eric F Wieschaus (1947- ) và Nusslein cùng làm việc tại European Molecular Biology Laboratory, Heidelberg, Germany.
. Christine Nusslein-Volhard (1942- ) từ năm 1986 là giám đốc phân khoa Di truyền học của Max Planck Institute for Developmental Biology, Tubingen, Germany.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Craig Venter vàồng sự là người đầu tiên giải mật mã di thức của vi trùng Haemophilus Influenzae.
- Sự hoán vị giữa các di thể BRCA1 và BRCA2 genes liên hệ tới các bệnh ung thư di truyền vú, buồng trứng và nhiếp hộ tuyến.
- Testosterone liệu pháp dưới hình thức băng dán khởi đầu.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Bệnh lao vẫn là nguyên nhân của hơn một phần tư tử vong tại các nước đang phát triển.
- Bệnh sốt xuất huyết Ebola haemorrhagic fever xuất hiện từ thập niên 1980s, tái phát năm 1995 tại Zaire làm thiệt mạng ¾ trong số 316 bệnh nhân.
- Kỹ thuật PCR và dấu tay DNA được dùng trong vụ điều tra và xử án mưu sát O.J.Simpson.
- Vào tháng 7 một đợt nóng sáu ngày đã cướp đi 800 sinh mạng từ Chicago tới New York City.
- Aum Shinrikyo tại Nhật rắc các vi khuẩn bệnh anthra và botulinm tại các subway Tokyo chín lần nhưng rất may các vi khuẩn cấy traong phòng thử nghiệm này thuộc loại dùng để lãm vac-xin nên không độc.
- The Nation of Islam, dưới quyền lãnh đạo của Louis Farrakhan tổ chức một cuộc diễn hành Million Man March tại Washington, D.C. để chống đối sự bất công vầ kinh tế và xã hội. Tuổi thọ trung bình của người da đen là 65, so với 73 của người da trắng.Nguyên do tử vong chính của thanh niên da đen là án mạng. Gần 1/3 thanh niên da đen tuổi 20 - 29 bị ở trong các nhà tù, trai giam hay được tạm thời tại ngoại.
- Windows 95 Operating System (Microsoft) ra mắt.
- Polyurethane condoms ( Avanti).
- Cuộc nghiên cứu Marketing Pornography on the Information Superhighway bật mí nhiều sự kiện:
Hình ảnh khiêu dâm là cái thú giải trí căn bản của những người dùng computer users; tại một trường đại học, 13 trên số 40 các nhóm mới thành lập có thú vui chung là ảnh khiêu dâm. Hội viên các hội ảnh khiêu dâm thì 98.9% là nam giới. Tổ chc khiêu dâm trên mạng có mặt trên hơn 2,000 thành phố thuộc tất cả 50 tiểu bang Hoa Kỳ và trong 40 quốc gia.
1996
CANADA
(Trương Công Hiếu)
- Từ ngày 19.2 đồng tiền $2 chính thức dùng thay cho tiền giấy $2 và được gọi là đồng toonie do ghép hai chữ two và loonie (đồng tiền $1). Đồng toonie là đồng tiền lần đầu tiên trên thế giới đươc in hai mầu: mầu bạc và mầu vàng. Kỹ thuật đúc tiền hai mầu này là do sáng kiến của một kỹ sư Việt Nam: ông Trương Công Hiếu, giám đốc kỹ thuật của Công ty đúc tiền Mint Canada.
Đồng toonie một mặt có hình nữ hoàng Elizabeth II, một mặt có hình con gấu vẽ bởi Brent Towsend. Công ty Minh đã đúc ra đợt đầu tiên 375 triệu đồng, mỗi đồng nặng 7.3 g.
“I always wanted the Royal Canadian Mint and Canada to be first in the world. As an immigrant of Vietnamese origin, I had set my goal to do the best for Canada. This was my way of thanking Canada for opening its doors to accept Vietnamese people. As a Vietnamese Canadian, I am proud to have served the Royal Canadian Mint well and to make Canada the leader in the global minting industry.” – Dr. Hieu C. Truong
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm huy chương Order of Canada kỹ sư Trương Công Hiếu là người Việt Nam đầu tiên được ân thưởng huy chương này
Kỹ sư Trương sinh ngày 23.9.1941 tại Sài Gòn, học trường Jean Jacques Rousseau, đậu tú tài vào hạng đầu 1% của các thí sinh toàn quốc. Ông được học bổng sang Mỹ học và đậu đầu hạng năm 1964 trường Kỹ sư hóa học tại ĐH New York. Ông trở về Việt Nam và làm giáo sư trường kỹ sư Phú Thọ rồi làm giám đốc trường kỹ sư hoá học.
Ông trở về lại Mỹ tiếp tục học tại ĐH New York và tốt nghiệp Ph. D. về kỹ sư năm 1971.
Ông Trương di cư sang Canada năm 1971, làm việc tại nhiều nơi trước khi gia nhập năm 1978 công ty đúc tiền Mint Canada có trụ sở chính tại Winnipeg và tiếp tục làm việc với công ty cho tới khi về hưu năm 2014. Để ghi nhớ công lao của ông, công ty đã lấy tên ông đặt cho một trụ sở của công ty.
- Trong Thế vận hội muà hè tại Atlanta lực sĩ Canada Donovan Bailey đã đoạt huy chương vàng trong cuộc chạy thi 100 m với thời gian kỷ lục 9.84 giây.
- Trường nội trú cuối cùng cho thổ dân đóng cửa vào tháng 11. Hệ thống trường nội trú khởi đầu từ thập niên 1880 trên toàn Canada với mục đích để đồng hóa các thiếu niên sắc tộc vào nếp sống tây phương nhưng trên thực tế đã gây ra nhiều kết qủa tai hại hơn là có lợi ich. Năm 2008 Thủ tướng Stephen Harper đã nhân danh Canadda ngỏ lời xin lỗi các cựu học sinh các trường này.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học được trao cho Peter Doherty, người Úc và Rolf Zinkernagel, người Thụy Sĩ do khám phá ra hệ miễn nhiễm đã nhận biết và diệt các tế bào bị nhiễm siêu vi như thế nào.
. Doherty (1940- ) học tại Queensland rồi tại và có bằng Ph.D. năm 1970.
. Rolf Zinkernagel ( 1944- ) tốt nghiệp y khoa tại University of Basle năm 1970. Ông lấy bằng Ph.D. năm 1975 tại Australian National University, Canberra.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Ngày 24..1996, James Finn tiếp nhận hàng triệu neurons của heo qua những lỗ khoét sọ để trị bệnh Parkinson.
- Ann Harrison tại Toronto, 55 tuổi là người đầu tiên được ghép thành công hai lá phổi. - The first genetically engineered insect, a predator mite, was released in Florida. Researchers at the University of Florida hope it will eat other mites that damage strawberries and other crops.
- Genzyme Transgenics loan báo sự chào đời cuả con dê tên Grace. Grace là một con dê sinh ra bởi kỹ thuật di truyền và mang trong mình một di thể có thể sản xuất ra chất BR-96, một lọai kháng tthể monoclonal để tạo ra thuốc chống ung thư. Grace trị giá $1 triệu, trở thành con dê qúy nhất trong lịch sử.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Thuốc trụ sinh được FDA chấp thuận chi dùng để trị bệnh loét bao tử.
- Các công ty về di truyền học nộp xin bản quyền tới tấp, riênng công ty Celera Genomics, Maryland đã nộp bản quyền cho 6,500 di thể của con người..
- Người ta ước lượng số bệnh ung thư nhiếp hộ tuyến được chẩn đoán trong năm 1996: 317,000. Công việc trị liệu ung thư nhiếp hộ tuyến tùy thuộc vào tuổi của bệnh nhân. Vì loại ung thư này thường thường tiến triển rất chậm nên đôi khi không trị liệu lại là phương cách tốt nhất.
- Vải được chế biến thành plastic qua kỹ thuật di truyền.
- Rosie, một con bò sinh ra do kỹ thuật di truyền sinh ra sữa có protein của con người.
- Sô người hút thuốc lá giảm đi rõ rệt: từ 42% những người thành niên năm 1970, xuống dưới 30% năm 1996.
1997
CANADA
- Cầu “Liên bang” nối giữa Prince Edward Island với New Brunswick được khánh thành ngày 31.5 và là cây cầu dài nhất thế giới bắc qua vùng nước có tuyết phủ.
- Jean Chrétien và đảng Liberal thắng cử đa số lần thứ hai trong cuộc bầu cử 2.6.
- Lilith Fair, ban âm nhạc lưu diễn do Sarah McLachlan tổ chức thu hút nhiều thính giả nhất trong muà he năm nay với hàng triệu mỹ kim thu được cho các công việc từ thiện.
- Tại Canada khoảng 3000 bệnh nhân được dùng điện liệu pháp (ECT Electroconvulsive treatment) mỗi năm kể cả 700 tại Quebec.
- Theo thống kê 1,651 người Canada đã được ghép tạng phủ tại 28 bệnh viện Canada.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học: Stanley B. Prusiner do khám phá ra Prions, một tác nhân gây nhiễm trùng mới( Proteineous Infectious Particle) khác hẳn các siêu vi, vi khuẩn, nấm và tât cả những tác nhân đã gây ra cac bệnh nhiễm trùng khác và chính prions đã gây ra bệnh thần kinh scrabie và các bệnh tương tự khác về não do việc ăn thịt người tại New Guinea gây ra gọi là TSE Transmissible spongiform Encephalopathies..
Stanley Ben Prusiner (1942- ) tốt nghiệp MD tại University of Pennsylvania năm 1968. Năm 1972 ông làm BS thường trú tại University of California School of Medicine, San Francisco rồi trở thành giáo sư thần kinh học tại đó.) Ông còn khám phá ra prion chỉ chứa có một lọai protein PrP bao gồm 15 loại amino acid. Tuy nhiên các khoa học gia sau đó lại cho rằng prion thật ar cũng chỉ là một loại siêu vi.
- Giải Hoà Bình: Phong trào Quốc tế cấm chỉ Mìn gài trong chiến tranh. Người ta ước lượng khoảng 24,000 người, đa số là dân sự, bị chết hay bị thương về mìn mỗi năm.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Các nhà nghiên cứu tại PPL. Therapeutics ở Blacksburg, Virginia, loan báo sự chào đời của Rosie, một con bò sinh ra do kỹ thuật di truyền và trong sữa cuả nó có chất protein của người alpha-lactalbumin, chất này có thể sản xuất ra các amino acid cần thiết rất bổ dưỡng cho các trẻ sinh thiếu tháng. Tai Boulder, Colorado người ta chũng do kỹ thuật di truyền trênheo lấy được chất somatogen để sinh sản ra chất hemoglobin của người.
- Các nhà nghiên cứu tại viện Roslin, tại Edinburgh, Scotland, làm chấn động thế giới ki loan báo vào tháng 2 trên báo Nature là từ một tế bào của tuyến vú một con cừu đã tạo ra được con cừu Dolly dưới sự hướng dẫn của Ian Wilmut. Trước kia họ chỉ mới thử nghiệm trên tế bào một bào thai mà thôi.
Dolly khi tới ba tuổi đã sinh ra Bonnie năm 1998 rồi lần có thai thứ hai đã sinh ba con, nhưng sau đó Dolly đã chết non khi mới 6 tuổi. Sau khi Dolly sinh ra ịt lâu Wilmut lại cùng với Keith Campbell báo cáo một con cừu sinh ra với di thể của con người, tên là Polly.
Việc sinh con thú vật theo kỹ thuật cloning này đã trở thành một đề tài tranh cãi về pháp lý và đạo lý khi nói tới cloning cho con người. Chính Wilmut cũng tuyên bố việc cloning con người phải cấm đóan sau khi tổng thống Clinton đòi điều tra về pháp lý và đạo lý. Các nước Ý và Pháp sau đó đều ra luật cấm cloning con người và cho đó là một tội hình sự đối với nhân loại. - Shortly after the announcement of Dolly’s birth, Wilmut and a research team led by Dr. Keith Campbell of PPL. Therapeutics reported the birth of a second cloned sheep named Polly who contains a customized human gene in her biological code.
- Các kỹ thuật di truyền và sinh sản vô tính /cloning sau đó được kỹ nghệ triệt để áp dụng như là tạo ra các thú vật với tỷ lệ thịt nạc nhiều hơn và chế tạo các dược phẩm cho cả hàng triệu triệu người dùng hiện nay để trị các bệnh tim, ung thư, tiểu đường, thận, stroke, AIDS, multiple sclerosis, cystic fibrosis vv...
- Tại các trường University of Pennsylvania, Philadelphia và University College Medical School, London, người ta thử nghiệm làm vắc-xin bằng kỹ thuật di truyền
- Tháng 4.1997, tại Case Western University Medical School, Cleveland, Ohio, các khoa học gia loan báo đã chế tạo được di thể nhân tạo đầu tiên và trong tương lai người ta sẽ cấy các di thể này vào bào thai và làm thay đổi bản chất một thai nhi.
- Các tiến triển vượt giai đoạn hay nhảy vọt của các thử nghiệm về di truyền khiến cho hóa học gia Robert F. Curl, một khôi nguyên Nobel tuyên bố nếu Thế kỷ XX là thế kỷ cuả Vật lý và Hóa học thì Thế kỷ XXI sẽ là thế kỷ của ngành Sinh học.
- Một cuộc điều tra sâu rộng năm 1997 chứng tỏ rằng người nam với mức độ cao nhất CRP( C – Reactive Protein) có nguy cơ gấp ba lần bị cơn heart attacktrong tương lai và gấp hai lần bị stroke so với người nam có CRP thấp nhất.
Nguy cơ cho người nữ có cao nhất CRP còn gấp 7.3 lần ngườ nữ có CRP bình thường cả về heart attack lẫn stroke. Người ta chỉ biết một loại thuốc duy nhất có thể làm giảm CRP là aspirin với liều (81mg). Một số các nhà nghiê cứu cho là vì CPR cao là triệu chứng của một thứ nhiễm trùng nào đó. Có người còn cho đó là nhiễm trùng về răng miệng.
Sự khác biệt giữa con người và vượn về Di Thể
- Simon Easteal và các đồng nghiệp tại Australian National University, Canberra, căn cứ trên sự nghiên cứu các DNA cho rằng con người và loài vượn có hệ di thể tương tư là do cả hai giống đều có chung một tổ tiên khoảng 3.6 tới 4 triệu năm trước đây. Năm 1998, Jared Diamond, giáo sư Sinh lý học tại University of California, Los Angeles, nói ” 98.4% các chuỗi căn bản DNA của người và vượn giống nhau.”
Cho tới thập niên 1980s các nhà khảo cổ học lý luận rằng con người và vượn đã tiến hóa riêng rẽ từ khoảng trên 20 triệu năm. Các di thể liên quan tới thính gíac và khưú giác đã liên hệ tới tiếng noí và phân biệt người với vượn theo như từơng trình trong báo Science năm 2003.
Loài dun chỉ có khoảng 40% các chuỗi DNA giống như con người nhưng tới loài vượn thì giống 98.4%. Giữa hhai con người không có liên hệ máu mủ sự giống nhau là khoảng 99% , nhưng giữa những người có liên hệ thì tăng lên là 99.5%.
Jared Diamond còn nói “ chúng ta với vượn thật ra không khác gì nhau về phương diện di thể.”
Tất cả các xương trong cơ thể vượn, ta đều có. Không có hoá chất nào có trong bộ não vượn ma ta lại không có. Không có phần nào của hệ miễn nhiễm, hệ tiêu hóa, hệ bạch huyết, hệ thần kinh, hện huyết mạch chúng ta có mà vượn lại không có và ngược lại.
Tuy nhiên có điều khác biệt là trong khi loài vượn có 24 cặp nhiễm sắc thể thì con người lại chỉ có 23 đôi. Không phải con người thiếu một đôi nhiễm sắc thể mà hai nhiễm sắc thể của loài vượn đã dính lại thành một trong cơ thể con người. Thật vậy, NST số 2, lớn thứ hai trong tất cả các NST chính là sự hợp nhất của hai NST kích thước trung bình của loài vượn. Người ta giả thuyết rằng trong qúa trình phát triển, hai NST đột nhiên sát nhập làm một và cái gọi là linh hồn đã chọn nằm ngay quãng giữa của NST số 2.
- Nguyên nhân tử vong tại Hoa Kỳ:
Năm 1997 so với Năm 1900.
1. Bệnh tim (Sưng phổi & Cúm)
2. Ung thư (Bệnh lao)
3. Đột trụy & Bệnh não (Tiêu chảy & Bộ tiêu hóa)
4. Bệnh phổi (Bệnh tim)
5. Tai nạn (Đột trụy & Bệnh não)
6. Sưng phổi & Cúm (Viêm thận)
7. Tự tử (Tai nạn)
8. Alzheimer (Ung thư)
9. Viêm thận (Lão suy)
10. Bệnh gan (Viêm yết hầu).
- Chừng 14 triệu người Mỹ có bệnh tim và 500,000 chết hàng năm vì heart attack.
- Định nghĩa mới về Cao Huyết Áp:
Trung bình: SBP<120 DPB<80
Cao Huyết Áp: SBP 120-139 hay DBP 80-89
- Tử vong do hen xuyễn tăng lên 56% trong thời gian 1970 - 1997 tại Hoa Kỳ.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Hiệp ước cấm dùng mìn sát nhân kể cả sản xuất lẫn sử dụng, tồn trữ được ký kết bởi hơn 100 quốc gia vào tháng 9 nhưng vẫn có một số nước không chịu ký như Hoa Kỳ, Trung quốc, Nga và Ấn Độ. - Garry Kasparov loses a chess match to IBM’s Deep Blue computer.
- Giữa Con người và máy computer đọc tâm điện đồ ECG thì bên nào chính xác hơn? Lars Edenbrandt, người Thụy Điển đã thí nghiệm trên hơn 10,000 bệnh nhân. Trong số 1120 bị heart attack thì BS tim Ohlin đọc được trúng 620; máy computer đọc ra trúng 738. Máy đã thắng người với tỷ số 20%.
- Theo CDC (Centers for Disease Control) hơn 6,000 teenagers bắt đầu hút thuốc mỗi ngày và trong số đó 3,000 sẽ trở thành nghiền thuốc
- Mặc dầu đã hút thuốc lá khoảng 90 năm, bà Jeanne Louise Calmette một người Pháp qua đời ngày Aug.4.1997 thọ 122 năm, 5 tháng và 14 ngày, và là người thọ cao tuổi nhất trong lịch sử ghi chép được. Bà cho rằng đó là nhờ dầu olice, rượu chát và vui nhộn trong cuộc sống.
- Digital radio ra đời.
- DVD giúp cho việc xem movie tại gia được cải thiện.
- Ngày 31.8 công nương Diana, 36 tuổi, tử nạn xe hơi tại hầm cầu Alma tại Paris cùng với người tình Dodi Fayed, 42, và tài xế lái xe limo Henri Paul, 41 tuổi nhưng người cận vệ của Diana là Trevor Rees-Jones thì chỉ bị thương nặng. Theo tài liệu mới nhất của nhà báo Colin McLaren thì một người Việt Nam tên Lê Văn Thành xác nhận mới đây, năm 2019, là xe của Diana đã đụng vào xe của ông, một chiếc xe Fiat Uno sơn trắng trong khi cả hai xe cùng chui vô đường hầm. Theo lời Francois, bố của Thành nói năm 2006 thì ngay nửa đêm hôm xảy ra tai nạn, Thành đã bắt đứa em sơn lại xe fiat màu đỏ nhưng Thành lại khai với cảnh sát là đã đổi xe sơn sang màu đỏ vài giờ trước khi tai nạn. Trevor chỉ còn nhớ mang máng là hình như có một chiệc xe hơi màu trắng theo sau xe mercedes của Diana và tới hầm cầu thì vượt lên và chặn trước mặt. Thành khi Diana bị tai nạn mới 22 tuổi và chỉ bị cảnh sát Paris thẩm vấn khoảng 6 tiếng rồi cho tự do trong khi Thành từ chối sang Anh để thẩm vấn. Theo báo cáo của cảnh sát Paris thì tài xế Paul đã uống rượu qúa mức luật pháp ấn định và lái với tốc độ 121 mph khi đâm vào thành hầm cầu. Phần toà án hoàng gia Anh ngày 7.4.2008 tuyên bố Diana chết hoàn toàn do tai nạn do sự bất cẩn của tài xế lái xe Mercedes và những xe lái theo sát sau. (National Enquirer 21.1.2019)
- Mẹ Teresa mất ngày 5.9.1997. Bà sáng lập dòng Thừa sai Bác ái tại Kolkata, Ấn độ năm 1950. Bà sinh ngày 26.8.1910 tại Skopje khi đó còn thuộc Đế quốc Ottoman, nay thuộc Macedonia. Tên đầy đủ của bà là Anjezë Gonxhe Bojaxhiu.
Dưới đây là trích dẫn những lời nói của bà:
Nếu bạn phán xét người khác, bạn chẳng còn thời gian để yêu thương họ nữa.
Chúng ta hãy luôn gặp nhau với nụ cười, vì nụ cười là sự khởi đầu của tình yêu.
Chúng ta cảm thấy điều chúng ta đang làm chỉ là một giọt nước trong đại dương. Nhưng đại dương sẽ ít hơn chỉ bởi thiếu đi giọt nước ấy
Mẹ Teresa khi về già và thời tuổi trẻ
1998
CANADA
- Tháng 1 một trận bão lớn đã ao tới thung lũng sông St. Lawrence làm chết 35 người, bị thương 945 người và khiến 600,000 người phải di tản.
- Mỏ kim cương đầu tiên của Canada được khai thác tại địa hạt Tây Bắc vào tháng 10. Tới năm 2003 Canada trở thành quốc gia sản xuất nhiều thứ ba trên thế giới.
- Tiến sĩ Keith Ingold, được trao tặng Canada Gold Medal for Science and Engineering do những công trình nghiên cứu về free radicals và anti-oxidants đã giúp ích cho việc phòng ngừa hay kìm hãm sự phát triển các bệnh như đột qụy, ung thư, bệnh nhồi máu cơ tim, và viêm khớp. Ông sinh tại Anh năm 1929, có bằng Ph.D. về hóa học tại Oxford University rồi di cư sang Canada năm 1931.
- Khoảng 5% người Canada hay 1.5 triệu người bị chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường trong số những người thực sự bị bệnh này là khoảng 10%.
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học: Robert Furchgott (1916-), Louis J. Ignarro (1941-) và Ferid Murad (1936-) U.S. do khám phá riêng rẽ về các tín hiệu của các tế bào (1977-80).
. Robert F. Furchgott (1916- ) có Ph.D. về sinh hóa tại Northwestern University và sau trở thành giáo sư tại State University Of New York và State New York University Health Science Center. Ông khám phá ra Nitrogen monoxide, sản xuất bởi một tế bào, thẩm thấu qua một tế bào khác và điều hòa chức năng của tế bào mới này.
. Louis J. Ignarro (1941- ) có bằng Ph.D. về dược học University of Minnesota. Năm 1985 ông trở thành giáo sư tại UCLA School of Medicine. . . . Ferid Murad (1936- ) tốt nghiệp MD tại Western Reserve University School of Medicine, Cleveland. Năm 1965, ông có thêm bằng Ph.D. về dược học tại cùng trường và sau đó làm việc tại Northwestern University Medical School.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Cuộc ghép tay thành công đầu tiên được thực hiện tại Pháp.
- Tế bào mầm của thai nhi lần đầu tiên được cấy trong phòng nghiệmbởi giáo sư James A. Thompson tại University of Wisconsin. Những tế bào này có khả năng sinh ra mọi loại tế bào của cư thể.
- Dự án Human Genome Project dự tính sẽ hoàn tất vào năm 2005
- Fred Gage, một chuyên viên thần kinh sinh học tại Salk Institute và University of California, San Diego, chứng tỏ não bộ của người trưởng thành, kể cả cuả người già vẫn có thể sinh sản ra các tế bào mới, điều đó giúp cho các trị liệu các bệnh Alzheimer và Parkinson trong tương lai.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Viagra (Sildenafil) do hãng Pfizer đưa ra thị trường năm 1998 có thể đi vào lịch sử với danh hiệu Year of the Erection.
Sự bất lực đã chiếm khoảng 1 trên 20 người từ 40 years trở lên và 1 trên 4 người trên 65 tuổi. Viagra lập tức trở thành thứ thuốc được biên toa nhiều nhất trong lịch sử. Ngay cả với phụ nữ, 67% bà dùng tuyên bố sự cực khoái tới dễ dàng với thuốc và hơn 70% nói họ cảm thấy nhậy cảm hơn tại bộ phận sinh dục trong suốt cuộc làm tình từ đầu tới chót.
Cấu tạo của âm vật / clitoris
- Một BS chuyên về niệu khoa người Úc Helen O’Connell khám phá ra nhiều điều mới lạ về âm vật, trước nhất nó lớn gấp đôi và cấu tạo phức tạp hơn các sách từ trước vẫn viết về nó.
Âm vật được mô tả lần đầu tiên bởi người Ý Mateo Renaldo Colombo trong cuốn sách De re anatomica, Venice, 1559 và ông đặt tên nó là Amor Veneris, vì tin tưởng rằng nó là nguồn gốc của tình dục và tình yêu. Âm vật không phải chỉ đơn thuần là là một cái mòng đóc ( gland) bọc da mà có còn cấu tạo gồm cả thân, chân, các cơ và hành ( shaft, legs, muscles and bulbs)..
Helen mô tả cái mòng đóc được nối với một cái thân hình tháp cấu tạo bởi một lọai mô có thể dãn nở lớn bằng đốt đầu ngón tay cái trong đó có đủ các sợi thần kinh , mạch máu và cơ mềm hệt như dương vật và cũng cương nở ra khi bị kích thích. Chiều dài của cả cái thân lẫn mồng đóc khoảng 2 tới 4 cm. Dính với thân là hai cái cẳng âm vật dài khoảng 9 tới 11 cmchạy vô trong và bám vô mé dưới của xương chậu nên ta không sờ và cảm thấy được. Hai hành âm đạo – thường gọi là hành tiền đình / vestibule bulbs chạy hia bên ngoài âm đạo và bọc quanh lỗ tiểu. Trong khi bị kích dục toàn thể các hành, cẳng, thân âm đạo và mòng đóc đều có máu dồn tới làm căng cứng lên. Cẳng và hành âm đạo đều có các cơ, giúp cho sự căng cứng và làm co giật trong cơn cực khoái.
- Cơ quan FDA chấp thuận thốc ngừa thai dùng sáng hôm sau Morning After cho phụ nữ muốn ngừa thai sau khi làm tình tự nhiên, tuy nhiên thuốc phải dùng trong vòng 72 sau khi giao hợp.
- Sự liên hệ giữa ung thư và chế độ dinh dưỡng được hầu hết mọi người công nhận.
- Các khảo sát năm 1998 của hai toán Manson và Hodis chứng tỏ rằng HRT Trị liệu thay thế bằng hóoc-môn có thể làm gia tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch.
- Xenical, thuốc làm giảm mập phì ra đời.
- John Glen mặc dầu đã 77 tuổi vẫn làm phi hành gia không gian lần thứ hai, lần đầu vào năm 1962 và là phi hành gia không gian đầu tiên của Hoa Kỳ.).
- Theo cuộc thăm dò của Time/CNN 74% người Mỹ chống lại sự sinh vô tính con người.
- Việc mua bán qua E-Shopping khởi đầu năm 1998 và thương vụ lên tới $6.1 tỷ. Tới năm 2000, thương vụ này trị giá $20 tỷ.billion, tăng lên 233%.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Mặc dầu tổng thống Bill Clinton từng làm tình với Monica Lewinsky qua nhiều cung cách kể cả phone sex lẫn trực tiếp giao hợp, ông vẫn tuyên bố trước toà là “ No sexual relation” và “ No affair “ với Lewinsky.
- Chỉ có chừng 67% phụ nữ Mỹ tuổi 35 - 44 là có chồng theo pháp lý trong khi tỷ số là 81% rong thời kỳ 1890-1940.
1999
CANADA
(Dr.Duncan Sreward)
- Ngày 1.4 Nunavut chính thức trở thành Địa hạt thứ ba do sự tách chia ra khỏi Địa hạt Tây Bắc.
- BS Duncan Sreward, trưởng bộ môn Tim tại St. Michael’s Hospital là bác sĩ Canada đầu tiên trị bệnh tim mạch bằng kỹ thuật di truyền. Ông chích cho bệnh nhân trong khi mổ bypass chất VEGF Vascular Endothelial Growth Factor là một di thể có tác dụng kích động sự sinh ra các mạch máu mới.
- Bệnh ung thư tại Canada:
Loại bệnh Trường hợp mới Tử vong
Phổi 20,500 17,400
Vú 18,700 5,400
Ruột 16,600 6,300
Nhiếp hộ tuyến 16,600 4,100
Bướu bạch huyết Non-Hodgkin5,800 2,500
Bàng quang 4,800 1,400
Thận 3,800 1,400
Bướu hắc sắc tố/Melanoma 3,500 770
Tử cung 3,400 650
THẾ GIỚI
GIẢI NOBEL
- Giải Y học: Gunther Blobel (1936-), gốc Đức, làm việc tại Rockefeller University, do đã giải được mật mã về cách thức protein tìm đường vô các tế bào, một khám phá có thể đưa tới sau này các phương thưức trị các bệnh Alzheimer’s, ung thư hay vài bệnh khác như cystic fibrosis. Cuộc khám phá này đã giúp các khoa học gia sáng tạo đại quy mô các protein như erythropoietin, có tác dụng kích thích sự sản xuất hồng huyết cầu.
- Giải Hoà Bình: Medecins sans Frontieres / Physicians without Borders, một tổ chức tại Pháp, hiện đang lãnh đạo bởi BS James Orbnski tại Montreal nhằm cung cấp những dịch vụ về sức khoe căn bản và các trường hợp khẩn cấp tại những vùng cần cứu cấp như bị hiên tai hay ảnh hưởng của chiến tranh. Tổ chức “ Y sĩ không biên giới” được thành lập năm 1971 bởi một nhóm bác sĩ Pháp gồm hơn 2,000 thiện nguyện viên trên 80 quốc gia.
KHÁM PHÁ VÀ PHÁT MINH
- Các khoa học gia tại Texas A&M University in College Station, Texas, đã tạo sinh được qua kỹ thuật vô tính một con bê từ một con bò mộng đực 21 tuổi tên là Chance. Con bê đực giống y trang bò bố và được đặt tên là Second Chance. Các quan sát viên còn tuyên bố “đó không phải là Second Chance mà là Chance.”
- Carol Greider, giáo sư sinh học tại Johns Hopkins cho rằng telomere, một thứ DNA tại đỉnh Nhiễm Sắc Thể có cơ nguyên điều hoà sự sinh sản của một tế bào trong một số lần nhất định trước khi tế bào chết hoặc sẽ sinh sản vô hạn định và dẫn tợo một khối u.
- Một toán chuyên gia về thần kinh sinh học Princeton University hướng dẩn bởi Joe Tsien qua kỹ thuật di truyền đã cải tạo một di thể liên hệ tới trí nhứ và thụ huấn, đã tạo ra một con chuột thông minh hưn con chuột bình thường. Việc này có thể giúp người ta chế tạo ra thuốc giúp trí nhớ. – Người Mỹ đầu tiên bị chết bởi di tuyền liệu pháp là Jesse Gelsinger, 18 tuổi
- Ingo Potrykus và Peter Beyer chế tạo ra loại gạo vàng / golden rice, rất giàu về chất carotene.
- Năm 1988, chất trụ sinh sirolimus hay rapamycin, trước được dùng để trị các bệnh nấm, nay được FDA công nhận cho dùng như một thứ chống lại hệ miễn nhiễm và có tác dụng ngăn ngừa sự tắc nghẽm mạch máu sau khi thông tim. Sau đó người ta đã đặt các stent có chất sirolimus cho những người được thông tim.
XÃ HỘI VÀ ĐỜI SỐNG
- Bệnh nhiễm trùng
- Brundland, Giám đốc Tổ chức Y tế Quốc tế WHO tuyên bố “ Tại các nước lợi tức kém thì đối với ấu nhi cứ hai em chết thì một em chết vì nhiễm trùng.” Cũng theo WHO bệnh nhiễm trùng hàng năm vẫn cướp sinh mạng của 17 triệu người, tức là khoảng 1,900 người mỗi giờ.
Bệnh tim và ung thư có thể là nguyên nhân chính của tử vong tại Bắc Mỹ, tuy vậy nó vẫn là nguyn nhân tử vong khoảng 20% trong năm 1992.
Năm nguyên nhân tử vong chính do bệnh nhiễm trùng tại các nước đang phát triển là: viêm phổi cấp tính, lao phổi, tiêu chảy, HIV/AIDS và sốt rét.
Mỗi năm trên toàn thế giới có 300 triệu trường hợp bệnh sốt rét đem lại tử vong cho khoảng hơn 1 triệu người.
Người ta ước lượng khoảng 1/3 dân số trên thế giới mắc bệnh lao. Riêng tại Canada mỗi năm có thêm 2000 bệnh lao mới.
- Thuốc xịt zanamivir ( Relenza) được FDA công nhận cho dùng để trị bệnh cúm nhưng phải dùng trong vòng hai ngày từ lúc mắc bệnh. Trước đó các thuốc Amandatine và Rimandatine có thể dùng cho bệnh cúm nhưng phải uống phòng ngừa trước.
- Hơn 45,000 bệnh nhân phì mập đã được trị liệu bằng phương pháp mổ gastric-bypass tại Mỹ năm 1999, và số này sẽ tăng gấp đôi vào năm 2003.
- Theo WHO cơ rủi một phụ nữ bị ung thư vú là 8% - 11%.
- Theo một nghiên cứu tại Cambridge University, Anh thì đàn bà ăn nhiều chất béo có cơ rủi gấp đôi bị ung thư vú..
- Theo một khảo sát tại Thụy Điển các bà già gầy dễ bị bệnh Alzheimer hơn.
- Theo một báo cáo trong tập san Archives of Internal Medicine, thì BMI (body mass index) cho người 70 tuổi cứ tăng lên thì cơ rủi bị bệnh Alzheimer tăng lên 36%.
- Chỉ số thông minh IQ
Chỉ số thông minh trung bình của con người là 100. IQ trung bình của các sinh viên đại học là 120. Ba người có IQ cao nhất 195 trong lịch sử nhân loại là Leonardo da Vinci, Ludwig Wittgenstein, and Rene Descartes.
Tuy nhiên, Christopher Michael Langan, một thợ nề và lính cứu hỏa, sống tại Eastport, Long Island, là người thông minh nhất nước Mỹ năm 1999 với IQ cũng là 195.
- Theo một cuộc kiểm tra tháng 7. 1999 thì tại My có khoảng 72,000 người già hơn 100 tuổi.
- Cuộc khảo sát đăng trên báo JAMA thấy ra có khoảng 43% phụ nữ Mỹ và 31% đàn ông Mỹ bị trục trặc về khả năng tình dục.
- TV digital video recorder chào đời.
***
Y SĨ KHÔNG BIÊN GIỚI (MEDECINS SANS FRONTIÈ) - TỪ UYÊN
Một năm trước khi bước vào thập niên 1990-2000, một tổ chức nhân đạo nổi tiếng trên thế giới đã được giải Nobel:
Tổ chức Y sĩ không biên giới
Tổ chức này do y sĩ, y tá và một số chuyên viên khác đã không quản gian khổ khó khăn, đã tới khắp mọi nơi đang cần cứu trợ khẩn cấp đã vinh dự đoạt giải Nobel năm 1999 và mang danh dự cho toàn y giới và các thiện nguyện viên bỏ công đóng góp.
Tổ chức Y sĩ không biên giới đã thực hiện các công cuộc nhân đạo trên khắp mọi nơi trên thế giới. Các nhân viên đã hoạt động tại trên 80 nước và đã cứu nhiều triệu nạn nhân. Ngoài việc cứu trợ, tổ chức còn được biết tới công lao : < Tố cáo những bạo lực và những bất công trong thế giới >
Trước công trạng ấy hầu hết y giới đều cảm thấy vinh hạnh và tìm hiểu nguồn gốc của tổ chức khả kính này.
Ta cũng nên tìm hiểu lý do ra đời và thành tích của tổ chức < Khôi nguyên giải Nobel > ra sao.
Năm 1967, xứ Biafra thuộc Nigeria ly khai và ngay lập tức Nigeria đàn áp và cô lập ngay và tạo nên cảnh chết đói vô cùng bi thảm. Hồng thập tự không được phép vào can thiệp vì đây là phạm vi một nước. Các nước khác trên quốc tế cũng làm ngơ. Phi cơ chở đầy thực phẩm ở ngay đảo Fernado trước mặt bị cấm bay vào trước thảm cảnh đói và bệnh của dân Biafra.
Trước thảm trạng đó một số y sĩ người Pháp đã đồng ý thành lập một tổ chức phi chính phủ có thể giúp đỡ tất cả những người đang đau khổ vì chiến tranh và tật bệnh nhưng không được nhận cứu trợ từ Hồng thập tự vì lý do chủ quyền quốc gia ngăn cấm. Tổ chức đó mang tên là Y sĩ không biên giới sẽ không ràng buộc với một chính quyền nào và sẽ đem lại những trợ giúp cho người đau khổ không phân biệt chủng tộc hay chính kiến.
Thành lập từ năm 1971 tổ chức này ra đời và đã là một tổ chức từ thiện chỉ nhận người thiện nguyện và chỉ nhận tài trợ của tư nhân nên không thiên vị một chính quyền nào.
Hoạt động của Y sĩ không biên giới đã giải quyết nổi nhiều nỗi đau thương của một số lớn nhân dân trong trên 80 nước với nhân viên hiện nay lên tới 30.000 và ngân sách tới 1,6 tỷ dollars. Chủ tịch đương kim là BS Johane Liu, bác sĩ nhi khoa tại Canada.
Tổ chức YSKBG được nổi danh trong các cơn biến động lớn như hoạt động tích cực trong tình trạng chiến tranh diệt chủng tại Rwanda, cũng như những hoạt động ngăn chặn các bệnh truyền nhiễm như Viêm gan C tại Cambodge, HIV ở Phi châu, như dịch Eola tại Congo. Tổ chức này còn là cố vấn cho uỷ ban kinh tế xã hội của Liên hiệp quốc.
Năm 1978 tổ chức YSKBG đang thực hiện tại Thái lan và cứu giúp nạn nhân Cambodge trốn chạy Pol Pot và thực đáng kính, nhưng chưa đồng ý đóng góp vào việc cứu thuyền nhân Việt Nam lúc này ào ạt không kể nguy hiểm đang dùng đủ mọi loại thuyền phần lớn nhỏ bé và số người chết trên đường tìm tự do đã khiến thế giới rung động. Vì vậy tới đầu năm 1979 những thuyền nhân Việt Nam phần đông không ai nghe biết có tổ chức < Y sĩ không biên giới > để mong chờ cứu giúp khi họ đang gần cái chết trên biển cả, trước gian nguy vì bão tố, vì thiếu thực phẩm và nước ngọt lại thêm lo sợ nạn hải tặc và nhửng người tị nạn sau này qua cơn khổ cực tới được nước tạm trú và số phận do các nuớc Mã lai, Phi luật Tân hay Nam dương tự ý quyết định cho vào bến cho sống hay đuổi ra biển cả chờ chết. Cao ủy tị nạn chỉ ra đời vào tháng 12 năm 1979.
Trước tình trạng đó Bác sĩ Bernard Koucher cưu chủ tịch tổ chức Y sĩ không biên giới tới 1977 đã cùng BS Nguyễn Duy Cung (ở lại Việt Nam mổ bệnh nhân tại BV Nguyễn Văn Học tới 30 tháng tư 1975 sau đó bị tống xuất ngay khi VC vào tới BV), đã cố tìm ra giải pháp.
Khi thấy cả trăm ngàn thuyền nhân Việt nam dang lâm vào cảnh bi đát, bác sĩ người Pháp Bernard Kouchener đề nghị hội < Y sĩ không biên giới> tổ chức thành lập một con tàu vớt người vượt biển nhưng Bác sĩ Claude Malhuret chủ tịch năm đó và một số y sĩ khác trong ban quản trị không chấp thuận.
Bernard Kochener và một số bạn như Alain Deloche, Patrick Aebenhard Jacques Beres, Pierre Fyot, Monique Donabidian rút lui khỏi tổ chức và bàu Giáo sư Paul Milliez làm Chủ tịch danh dự và thành lập một Tổ chức khác mang tên « Medecin du monde » và vận động mọi giới tại Pháp để đưa ra ý kiến vớt người vượt biển đang lâm nạn qua chương trình
“ Un bateau pour le Viet Nam” và đặt tên tàu là “ Ile de Lumière”.
Bernard Kouchener đã đánh động lương tâm mước Pháp và các phe phái chống nhau như Jean Paul Sartre và Raymond Aron cùng hòa giải và được một số nghệ sĩ như Simone Signoret, Yves Montan. André Glucksmann ủng hộ. Các báo như La Croix, Minute ủng hộ và truyền thông liên tiếp lên tiếng. Chính phủ Pháp cũng chú ý tới dự án này.
Và từ Noumea Caledonia một chủ hãng thương thuyền là ông Michel Cordier đã cho mướn và giúp cho một con tàu chở hàng để thuyền trưởng Francois Herbelin và thủy thủ đoàn biến cải thành con tàu bệnh viện 80 giường có đủ y sĩ, các khoa và có cả phòng mổ và máy điện tuyến. Công việc tiến hành trong bí mật vì tại Caledonie trước đây có một số người Việt làm công nhân cho Pháp, nay thân Cộng sản Việt Nam nên cũng không có thiện cảm với công tác nhân đạo này.
Dầu vậy tất cả công việc được Thuyền trưởng và thủy thủ thực hiện trong 1 tháng và tàu ra khơi tới Singapore vào tháng Mars 1979 và đem theo trên đường di chuyển một số thuyền nhân đang lênh đênh trên biển cả.
Được phóng viên quốc tế loan tin, các con thuyền vượt biên khác đã bám sát và được cứu giúp. Tới 18 Avril 1979 tàu Ile de Lumière tới Poulo Bidong và nơi đây có tới 25.000 dân tị nạn tạm trú và đầy đói khát và tật bệnh. Tàu Ile de Lumière lúc này mang lại lương thực và y tế cho đảo. Bác sĩ Nguyễn Sơ Đông làm trưởng trại đã kể lại trong nhiều cuộc phỏng vấn và trên báo chí và đều ca tụng công đức của Bernard Kouchener và phái đoàn y tế gồm Eric Cheysson, Vladan Radoman, Patrik Laburthe, Pierre Bonniaud, Jean Claude Senechal và cô Ghislaine Martin. Tàu đã khám bệnh cho 1927 người, giải phẫu 151 trường hợp và đỡ cho 18 em bé chào đời. Tổng Lãnh sự Pháp ông Jean Blattes cũng tới và cấp thông hành ngay cho những ai muốn định cư tại Pháp.
Ngáy 5 tháng 07 năm 1979 tàu rời Poulo Bidong và để lại cho trại tị nạn này toàn bộ y cụ nhờ đó đảo có 1 Bệnh viện 65 giường đủ tiện nghi và sau này được Cao ủy tị nạn tiếp tay tới ngày trại đóng cửa.
Tàu Ile de Lumière tiếp tục hải trình cứu thuyền nhân và tới tháng Janvier 1980 trở lại và hoàn trả cho chủ hãng. Tuy nhiên nhờ tiền quyên tàu Ile de Lumière 2 tiếp tục công tác nhân đạo.
Ban nhạc của Gold cũng nhân dịp này tung ra một bài ca rất thịnh hành:
Les capitaines abandonnés
Ils sont partis pour gagner
Ils ne sont jamais rentrés
Les rugissants de Pacifique
Les remous des torrents d’Afrique
Ont brisé le rêve magique
Où ils sont tombés
Vous que l’océan secret
Le vent les a emportés
Ils ont retrouvé la lumière
ou la liberté
Ohé, Ohé capitaine abandonné
Mets des ailes à ton voilier
Sonnez les sirènes au vent salé
Sonnez sonnez les dernières traversées
Ils sont partis pour gagner
Ils ne sont jamais rentrés
Les rugissants de Pacifique
Les remous des torrents d’Afrique
Ont brisé le rêve magique
Où ils sont tombés
Vous que l’océan secret
Le vent les a emportés
Ils ont retrouvé la lumière
ou la liberté
Ohé, Ohé capitaine abandonné
Mets des ailes à ton voilier
Sonnez les sirènes au vent salé
Sonnez sonnez les dernières traversées
Sau khi tàu Ile de Lumière hiện diện, hai nhà từ thiện Ông Rupert và bà Chistel Neudeck từ Đức đã thành lập tổ chức Cap Anamur với những con tàu mang tên này và các con tàu kế tiếp. Các tàu này đã cứu 10.315 thuyền nhân và chữa trị cho 35.000 trưòng hợp. Tàu Mary cũng trong hệ thống này nhưng trưng bảng Medecins sans frontières trên đó có BS Nguyễn Thượng Vũ và Trang Châu đã cứu được BS Phùng Văn Hạnh vào tháng 3 năm 1986. Xin coi lời kể của Bác sĩ Hạnh liền sau phần này.
Sau khi liên lạc và được Bác sĩ Hạnh cho biết trường hợp của ông chúng tôi mới tin rằng sau ngày Bernard Kouchener rời tổ chức và tàu Ile de Lumière sáng tỏ trong việc cứu thuyền nhân, tổ chức Y sĩ không biên giới cũng dùng các con tàu Cap Anamur và Mary mang nhãn hiệu MSF để vớt thuyền nhân tới bến như trường hợp gia đình Bác sĩ Hạnh và từ đó chúng tôi mới thực sự cảm phục tổ chức này và khôi nguyên giải Nobel năm 1999 trao tặng thật xứng đáng.
Lời Bác sĩ Phùng văn Hạnh:
Tôi ra tù tháng giêng 1988 sau 12 năm cải tạo lao động. Cuối tháng ba năm ấy tôi vượt biên. Chuyến đi xuất phát từ sông Saigon trong đêm, mọi sự êm xuôi, chỉ có một sơ xuất nặng nề là tàu tiếp tế lương thực và nước uống không tới kịp giờ. Ra khơi ngày đầu phải cặp một tàu đánh cá Việt nam để mua thực phẩm. Rất may tàu này chịu bán với giá cắt cổ, bao nhiêu tiền Việt Nam và một số chỉ vàng đáng kể.
Ngày thứ hai phải cặp tàu đánh cá khác để xin mua nước và thực phẩm. Lại gần mới thấy là tàu Thái Lan. Hoảng hốt các phụ nữ trên thuyền đều chui xuống hầm May là tàu đánh cá Thái lan lương thiện có một tượng Phật lớn dưới sàn tàu. Tôi nói tiếng Anh với họ và họ vui vẻ giáp sát tàu chúng tôi. Rất hào sảng họ cho không nước uống và dư trữ cơm nóng, cá kho và hai bao gạo.
Tối hôm ấy tôi thấy một tàu to xa xa chạy song song với chúng tôi. Tàu to có đèn vàng trên boong. Sáng ra tàu ấy lại gần và có mang tên Medecins Sans Frontières cứu người biển đông. Mọi người chúng tôi reo to SOS. Tài công bẻ lái về hướng tàu MSF. Trên tàu đã thấy lố nhố các thủy thủ ra dấu cho thuyền cập vào thành tàu và có một nơi thả dây dàu và lưới xuống. Thế là người lớn lần luợt leo lên tàu. Thủy thủ xuống bế trẻ em và giúp người già leo lên. Vưà bước lên boong tôi gặp Bác sĩ Trang Châu, hai anh em ôm nhau trong thắm thiết, Thủy thủ trên tàu thả ca-nô kéo thuyền trống ra xa và đốt cháy.
Tàu MSF là một tàu chở hàng có một số phòng cho thủy thủ trong đó có phòng B.S Châu. Tất cả độc nhất có một phòng chứa hàng 25m x 75 m và cao 15 m.
Từ boong xuống là một câu thang dài. Căn phòng lót gỗ và được phủ bằng các tấm drap hoặc chiếu chứa được 300 người. Gia đình tôi gồm 2 vợ chồng và 4 con cùng nằm trên một tấm drap và có chiếu đắp.
Tàu đi thêm 3 tuần và cứu thêm được tất cả 280 người và cặp bến Puerto Princess thuộc đảo Palawan Phi luật tân.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét