Trường Môn Chúc 長門燭 - Vương Kiến

Mỗi đêm, trong suốt cuộc đời, thắp nến ngồi chờ Quân vương, không có thì giờ ngủ, chỉ có thì giờ chờ đợi; nếu thay xiêm y chợp mắt một phút mà quân vương đến đúng phút ấy thì mình sẽ ân hận suốt đời vì sẽ không bao giờ có lần thứ hai. Đó là ý của Vương Kiến tả mối sầu đời của những cung nữ trẻ.

Nguyên tác           Dịch âm

長門燭                Trường Môn Chúc

秋夜床前蠟燭微 Thu dạ sàng tiền lạp chúc vi,

銅壺滴盡曉鐘遲 Đồng hồ trích tận hiểu chung trì. 

殘光欲滅還吹著 Tàn quang dục diệt hoàn xuy trước, 

年少宮人未睡時 Niên thiếu cung nhân vị thuỵ thì. 

Chú giải: 

Trường Môn: cung Trường Môn. Tàn quang: ánh sáng mờ. Dục diệt: muốn tắt. Trích tận: giọt hết. Trước: áo. Vị thụy: chưa ngủ

Dịch nghĩa

Ngọn Nến Trường Môn

Đêm thu trước giường ngọn nến mờ

Giọt đồng hồ cạn, chuông báo sáng rung trễ

Muốn tắt ánh sáng mờ nhưng áo còn mặc

Cung nữ trẻ chưa tới giờ ngủ

Dịch thơ

Ngọn Nến Trường Môn

Đêm đợi bên giường ngọn nến mờ,

Đồng hồ cạn giọt chuông chưa khua.

Đèn mờ muốn tắt còn xiêm áo,

Cung nữ măng non vẫn thức chờ.

Lời bàn:

Hãy nghe Vương Kiến tả nỗi lòng của cung nữ trẻ nằm chờ quân vương tại cung Trường Môn: 

- Câu 1: Đêm thu ngồi chờ vua trước ngọn nến mờ bên giường (người cung nữ trẻ đẹp này nằm chờ cuộc giao hoan bánh vẽ mỗi đêm trong suốt tuổi thanh xuân của mình như vậy đó).

- Câu 2: Đồng hồ đang nhỏ những giọt cuối cùng, chuông báo sáng rung trễ (đã hết đêm rồi). 

- Câu 3: Muốn tắt ngọn nến mờ ảo kia đi nhưng xiêm y vẫn còn mặc (muốn thay quần áo ngủ đỡ một tí nhưng sợ nhỡ vua đến thì sẽ hụt một dịp may vàng ngọc mà không bao giờ gặp lại).

- Câu 4: Ban đêm (mỗi đêm) cung nữ trẻ không có thì giờ ngủ, chỉ có thì giờ chờ đợi mà thôi! 

Trong văn thơ thế giới chưa hề thấy hai câu thơ nào đơn sơ, nhẹ nhàng mà bi thảm như hai câu 3 & 4 của bài này.

Con Cò

***

Ngọn Nến Trường Môn

Đêm thu giường vắng nến lu mờ
Giọt cạn hồ chuông chậm điểm giờ
Muốn thổi ánh tàn còn mặc áo
Cung nhân tươi trẻ chửa thôi mơ !!!

Lộc Bắc
***
Vương Kiến 王建 Wáng Jiàn

Nguyên Tác:

長門燭- 王建

秋夜牀前蠟燭微
銅壺滴盡曉鐘遲
殘光欲㓕還吹著*
年少宮人未睡時**

Phiên Âm:

Trường Môn Chúc – Vương Kiến

Thu dạ sàng tiền lạp chúc vi
Đồng hồ tích tận hiểu chung trì
Tàn quang dục diệt hoàn xuy trước
Niên thiếu cung nhân vị thụy thì.

Dị bản:
* thay quang dục光欲 với hoa xuy花吹
** thay vị 未 với bất 不

Ghi Chú:

Trường Môn: một cung của vua Trung Hoa, để cho các cung phi thất sủng ở. 

Đồng hồ: hồ, chậu, bầu làm bằng đồng để không sét rỉ, ngày xưa người ta đựng nước cho nhỏ từng giọt ra, dùng để đo thời gian. 

Tàn quang: ánh sáng mờ vì nến sắp tàn. 

Cung nhân: những sống trong cung gồm cung phi, thái giám, người hầu…, nhưng ở đây có lẽ nói người cung nữ. 

Dịch Nghĩa:

Ngọn Nến Trường Môn

Đêm thu trước đầu giường ngọn nến sáp suy mờ
Đồng hồ giọt cuối cùng, chuông báo sáng rung trễ
Muốn thổi tắt ánh sáng đã mờ nhưng còn mặc áo
Chưa tới giờ đi ngủ của cung nữ còn trẻ.

Dịch Thơ:

Cung Trường Môn

Đêm thu nến sáp đã mờ
Đồng hồ nghỉ giọt, chuông giờ đã reo
Áo y trang sức còn đeo
Giờ ngủ chưa đến hắc heo đợi chờ.

Phí Minh Tâm
***
In Chang Men Palace  

An autumn night by the bed, the wax candle flickered
The water clock used its last drop, and the morning bell rang late
Wanted to blow off the light but still wearing cloths
For young palace maidens it was not yet time to go to sleep.

Wang Jian 

Notes: Although it was late, the young palace maiden did not want to go to bed, hoping for the king to stop bye. Poor girl in imperial time!