Ngọn Nguồn Lục Bát

 

1.
Từ đi cách biệt phương trời
Bước chân lữ thứ phận người đa mang
Hai câu lục bát dùng dằng
Nửa lơi khúc ruột nửa dằn cuống tim

Bên trời nẻo gió đường chim
Sào Nam Việt Điểu mong tìm đến nhau
Chung tay bắc một nhịp cầu
Để dòng lục bát dài lâu nghĩa tình

2.
À ơi…
"Ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắt lẻo gập ghềnh khó đi
Khó đi, mẹ dắt con đi
Con đi trường học, mẹ đi trường đời"

Học năm ba chữ con ơi
Để qua cầu ngói, cuộc đời lên hương
À ơi… mau théc* mẹ thương
Để mẹ đi chợ mua đường mía lau

Ru hời ru hỡi ca dao
Ấy thơ lục bát ban đầu mẹ cho
Tao nôi đưa đẩy giọng hò
Thả câu vần điệu vào mơ ngọt bùi

Chim non reo hát trên đồi
Cánh diều bay bổng mây trời nhẹ tênh
Cầu tre lắt lẻo gập ghềnh
Để câu lục bát thương mình khó đi

***
Trên sông vẳng điệu mái nhì
Thuyền ai gác mái chèo khuya giữa vời
Tơ vàng sóng sánh buông lơi
Ánh trăng với ánh sao trời đầy khoang
Ngày xưa có những ông Hoàng
"Nửa đêm Trẫm nhớ, Trẫm"…choàng dậy, đi…
Tìm người diễm mộng tình si
Kim Luông gái đẹp nhất nhì Huế đô
Trăm năm một cuộc hẹn hò
Bến trong bến đục ai dò được sao?

***
"Bây giờ mận mới hỏi đào"
Chùm hoa năm ngoái nở chào đón ai
Đào rằng quân tử đơn sai
Nay lần mai lữa đã ngoài mấy xuân
Tình quân ơi, hỡi tình quân
Bày chi vạn dặm trường đình cách chia
Rô đồng nhớ cá lia thia
Từ khi nước lụt ngập đìa khỏa sông
Rau răm đưa tiễn cải nhồng
Quýt cam hết ngọt, bưởi bòng thấm chua
Ngày buôn buốt ngọn gió lùa
Để câu lục bát nửa mùa chênh vênh
Hoa trôi bèo giạt cuối ghềnh
Bóng trăng gãy nửa mảnh tình vỡ đôi
Chiều chiều cắp rổ lên đồi
Hái rau không hái, hái chồi tương tư
Xuống vườn ngắt nụ hoa mơ
Ủ trong gối mộng đêm chờ hương yêu

***
"Một liều ba bảy cũng liều
Cầm bằng như trẻ chơi diều đứt dây
Ra về cởi áo lại đây
Đêm khuya em đắp gió tây lạnh lùng"
Lòng riêng đòi đoạn tình chung
Răng không mang thiếp đi cùng chàng ơi
Để dành cơm nguội cầm hơi
Lắm khi trái nắng trở trời, cậy ai
Chong đèn đợi ánh sao mai
Còn thơm kỷ niệm mà phai đá vàng
Nhớ xưa tát nước bên đàng
Tiếc anh "múc ánh trăng vàng đổ đi"
Thôi em chớ có bấc chì
Anh xin ở lại đền nghì trúc mai
Mùa xuân chiếc bóng còn dài
Có đôi lục bát nối bài trường thiên

3.
Chắp tay vái cụ Tiên Điền
"Cảo thơm lần giở trước đèn" sáng trưng
Làu làu nghìn cú trăm chương
Một thiên lục bát Đoạn Trường Tân Thanh
Lầu vàng thoắt tới gác xanh
Niềm kia nỗi nọ xé giằng Kiều nhi
"Người ơi gặp gỡ làm chi
Trăm năm biết có duyên gì hay không"
Bởi xưa tạc một chữ đồng
Giữa cơn luân lạc còn mong được nào?
"Vầng trăng khuyết, đĩa dầu hao
Mặt tơ tưởng mặt, lòng ngao ngán lòng
Lạ gì bỉ sắc tư phong"
Trót sinh ra phận má hồng phải cam
Chàng Kim có đợi cầu Lam**
Người ơi hoa đã sắc tàn nhụy phai!
Mười lăm năm chặng đường dài
Đã qua qua hết đọa đày truân chuyên
Cậy Vân chắp mối hương nguyền
Cung đàn nối điệu giọng huyền ngân nga
"Khúc đâu đầm ấm dương hòa"
Ai ngờ sum họp một nhà hôm nay
Bồi hồi tay lại cầm tay
"Đốt lò hương cũ" dạn dày so tơ
Am mây mượn chốn nương nhờ
Câu kinh sớm tối, đàn thơ giải sầu…

***
Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng
Lời thô chẳng dám dài dòng
Vài câu lục bát tỏ lòng hậu sinh

4.
Tú Xương, cụ ở Vị Xuyên
Có vần lục bát chạnh niềm nước non
"Sông kia rày đã nên đồng
Chỗ làm nhà cửa chỗ trồng ngô khoai
Đêm nghe tiếng ếch bên tai
Giật mình cứ ngỡ tiếng ai gọi đò
Người đi Tam Đảo, Ngũ Hồ
Kẻ về khóc trúc thương ngô một mình"
Năm canh leo lét ngọn đèn
Mắt giương, trong bụng có thèm ngủ đâu
"Dạ Hoài" ai biết đêm thâu
Lòng riêng riêng một mối sầu thế nhân
Chợ chiều nghiên bút phân vân
Thầy thông thầy ký bội phần thầy nho
Ông về đắp chiếu nằm co
Chẳng thèm mơ thứ sữa bò, sâm banh

Gửi về ông Thủ Khoa Phan***
Bài thơ ông viết chứa chan nỗi lòng

5.
Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người…
Những trang lục bát để đời
Nhà thơ Nguyễn Bính thốt lời "Tương tư"
Nhớ ai vào ngẩn ra ngơ
Trầu xanh có nhớ cau tơ liên phòng?
Vì ai, ai bị hớp hồn
Sáng chiều trong dạ bồn chồn, vì ai?
Năm canh chưa đủ đêm dài
Để thao thức nhớ, để mài miệt trông
Mai rồi" Lỡ Bước sang Ngang
Là tan vỡ giấc mộng vàng từ đây"
Người đi sông nước vơi đầy
Có người đứng tựa bóng cây bên đình
Tương tư là giống hữu tình
Anh xin em gắng giữ gìn "Chân Quê"

6.
Em theo lục bát bước về
Đôi tà áo lụa bộn bề ca dao
Lân la mận nói với đào
Người xuân như mộng dạt dào suối hương
Em về lục bát thêm chương
Cho tròn điệu lý mười thương vẹn mười
Chiếu hoa trải đợi em ngồi
Chuyện xưa nhắc lại để cười với nhau
"Hẹn em bên bụi chè tàu
Ngồi trên ổ kiến moóc quào cả đêm"
Em về lục bát vui thêm
Thăng hoa vần điệu ngọt mềm lời ca

***
Sáu về cho Tám đơm hoa
Đẹp tươi mai nở chan hòa nắng reo
Ngày xuân én nhạn dặt dìu
Sánh đôi lục bát nhiệm mầu thi ca

Quang Hà

Nov 10, 2024

-Những câu, chữ in nghiêng trong phân đoạn 2 & 6 là Ca Dao

-Những câu, chữ in nghiêng trong phân đoạn 3 là trích thơ Truyện Kiều

- Những câu, chữ in nghiêng trong phân đoạn 4 là trích thơ Trần Tế Xương

- Những câu, chữ in nghiêng trong phân đoạn 5 là trích thơ Nguyễn Bính

*théc: ngủ, phương ngữ Thừa Thiên, Quảng Trị

**cầu Lam: cầu ở Lam Điền, Thiểm Tây, Trung Hoa. Theo tích xưa là nơi trai gái hẹn hò. “Xăm xăm đè nẻo Lam Kiều bước sang”

***Bài thơ gửi cụ Phan Bội Châu.