Bỏ Nhà Ra Đi Bán Báo Rồi Bắp Rang Để Trở Thành...

VĐ đứng vác cuốc ở bên trái

BỎ NHÀ RA ĐI BÁN BÁO RỒI BẮP RANG ĐỂ TRỞ THÀNH ...

Hồi ký sự thật 100% của Tác giả Vương Đằng, giáo chức hồi hưu

Bản phiên dịch sang Anh văn cũng do Vương Đằng thực hiện được kèm ở cuối bản tiếng Việt!

Tiểu chú: Chợ Vũng Tàu được kể trong hồi ký nầy là chợ Vũng Tàu cũ, ở gần Bãi Trước, giờ đây không còn nữa!

Tôi năm nay đã hơn 70 tuổi, gần đất xa trời, cầu mong Trời cho đoàn tụ với tổ tiên càng sớm càng tốt; nhưng bây giờ còn thở thì tôi như con tằm phải nhả tơ nên hôm nay tôi viết hồi ký nầy một cách chân thành theo trí nhớ nhằm mục đích để lại cho con, cháu, chắt và các bạn trẻ rút kinh nghiệm dăm điều về chí hiếu học, tính kiên nhẫn, tâm từ thiện, lòng tự trọng, v.v.. Tôi không có ý đào lại chuyện buồn đã qua vì tôi đã tha thứ cho Ba tôi từ khi biết tin ông chết năm 1987 và cho Dì ghẻ tôi từ năm 1996 khi tôi gặp lại Dì mà gọi Dì, xưng con (chớ không xưng “cháu” như khi còn nhỏ) trong chuyến trở về thăm quê hương lần đầu tiên từ Hoa Kỳ sau khi bỏ đi trước ngày 30/4/1975.

Truyện bắt đầu từ cuối tháng Năm, 1958, khi bà dì ghẻ của tôi chỉ hơn tôi một con giáp tức 12 tuổi, nên được tôi gọi bằng Dì nhưng xưng là cháu vì nghĩ rằng bà không thể đẻ ra tôi; có lẽ chính vì thế mà tôi thường được ba tôi “nưng niu” bằng roi, ống vố (= ống điếu) hay tay chân, một hai lần bằng ghế đẩu liệng từ xa đến chiếc ngực tong teo của tôi vì thiếu ăn; có một lần, sau khi đã cho tôi no đòn, ba tôi trói ngược tay tôi ở cột nhà bằng cây, chỉ cho tôi mặc quần cụt, đứng suốt đêm làm mồi cho muỗi Xóm Ruộng.

Bấy giờ Dì tôi đang sinh đứa em thứ hai (cùng cha, khác mẹ) chưa đầy tháng nên tôi có nhiệm vụ là mỗi chiều đi học (trường trung học Petrus Ký) về tôi phải nấu cơm, nước; rồi dọn, bưng vào giường đang được phủ mùng và gọi mời Dì dậy ăn cơm.

Chiều chạng vạng hôm đó, tôi có gọi Dì dậy ăn cơm và được Dì trả lời đại ý rằng Dì nghe và sẽ dậy. Thế là, sau khi ăn một bụng, tôi đi bộ lên xóm Ông Ba ở cách nhà khoảng 200m để nói chuyện lông bông với bạn trẻ cùng lứa tuổi, rồi ghé nhà chị Nguyệt làm thợ may trò chuyện tiếp. Trường đã bải lớp, ba tháng sau mới đi học lại nên tôi ở chơi đến khoảng 9 giờ 30 tối mới trở về nhà.

Ai ngờ, khi về nhà, tôi bị Dì chưởi mắng đại ý rằng “Tao đẻ còn non ngày, non tháng mà mầy nấu cơm không kêu tao dậy ăn cho nóng, để tao phải ăn cơm nguội lạnh. Tối nay tao về mét ba mầy đánh cho mầy một trận đáng tội...” Tôi cố gắng giải thích rằng tôi đã gọi và nghe tiếng Dì trả lời sẽ dậy ăn nên tôi mới đi chơi; nhưng Dì không nghe, không tin, cứ khăng khăng tối nay về mét ba cho tôi bị một trận đòn mới hã dạ...

Tôi nằm trên cái đi-văn mà lòng vừa lo lắng và run sợ khi nghĩ đến trận đòn ác liệt mà Ba tôi sẽ dập lên thân xác gầy ốm của tôi trong đêm nay hay sáng mai. Cuối cùng, khoảng 11 giờ thì tôi ngồi dậy sau khi quyết định bỏ nhà ra đi trong khi Dì tôi ngủ say sưa...

Nửa giờ sau, tôi rời nhà: tay trái xách cặp-táp mà tôi thường dùng để đi học và tay mặt xách chiếc va-li tí hon bằng vải, cũ kỹ, đầu đội nón rộng vành, chân mang giày ba-ta. Tôi đi bộ từ nhà thuộc Xóm Ruộng ở trong khu Xóm Đình, đường Vạn Kiếp, cách Trường Mỹ Thuật Gia Định độ 1 cây số.

Khuya rồi, tôi đi bộ đến Cầu Bình Lợi với dự định sẽ đón Ba Tèo (một người tình cũ của Má tôi cách đấy khoảng 10 năm) đang lái xe lô-ca-xông (chở khoảng 8-9 người) rước khách trên con đường Sài Gòn-Vũng Tàu. Tôi ngồi, nằm ngủ dật dựa trong một cái chòi cuối dốc cầu và buổi sáng may mắn thay tôi đón được chiếc xe của Ba Tèo. Tôi xin Ba Tèo cho tôi có giang ra chợ Bà Rịa với dự định đến gặp và xin sống nhờ với bà Mười Thập (một bà con trong dòng họ bên Nội, nhưng rất thân với Má tôi—đang theo chồng mới sống ở bên Pháp.).

Tôi được bà Mười Thập tiếp đón vui vẻ và thông cảm hoàn cảnh của đứa cháu thiếu may mắn. Nhưng chỉ một tuần thì tôi quyết định rời bà bởi vì bà chỉ là một người phụ bán quán cà phê, không có nhà riêng hay phòng riêng để bà cháu sống lây lất bên nhau.

Bà cho tôi năm chục đồng và sáng sớm hôm sau tôi lại quá giang xe hàng đi ra Vũng Tàu với hy vọng tìm được nhà ông bà Chín là láng giềng ở đối mặt với nhà Má tôi ở Thị Nghè; ông bà Chín rất thân với Má tôi và thương tôi; ông bà về hưu, mua và dọn nhà ra Vũng Tàu và Má tôi đã dẫn tôi đi thăm họ và nhà ở Vũng Tàu. Nhà của họ chỉ cách chợ Vũng Tàu khoảng một cây số về hướng Trường Thiếu Sinh Quân.

Tôi xách cặp táp và cái va-li nhỏ đi tìm nhà ông bà Chín suốt ngày mà không ra bởi vì tôi không biết, không nhớ tên đường và số nhà. Tôi ăn bánh mì không và uống nước phông tên trọn ngày. Buổi tối, tôi ra Bãi Trước; đợi khuya vắng người, chủ quán ra về, tôi mới kiếm được chỗ ngủ trên một chiếc ghế xếp rách bươm.

Sáng hôm sau, tôi phải thức dậy thực sớm e chủ quán đến đuổi hay kêu cảnh sát bắt. Tôi lang bang dọc theo đường tráng xi-măng dành cho khách dạo bãi biển. Đến khoảng 8 giờ thì may mắn cho tôi làm quen được một thằng Tàu con (mà tôi không còn nhớ tên) có lẽ nhỏ hơn tôi 1-2 tuổi, rất vui vẻ và thân thiện; cha mẹ nó bán xe bánh mì dạo. Tôi kể hoàn cảnh của mình. Nó chạy về nhà, đem ra cho tôi hai ổ bánh mì không, một hộp cá mòi và muối tiêu. Ngon ơi là ngon khi bụng tôi đã cồn cào.

Sau đó, nó dẫn tôi về nhà nó cho biết nhà rồi đưa tôi qua nhà hàng xóm trong hẻm để giới thiệu vì biết vợ chồng nhà nầy (mà bây giờ tôi cũng chẳng nhớ tên!) không con và đang đi tìm con nuôi. Tôi hơi phân vân vì gia đình nầy theo đạo Thiên Chúa trong khi tôi thờ cúng ông bà và tin tưởng vào đạo Phật. Nhưng tôi cứ tạm ở đó trong tình thế quẫn bách. Hôm đó là ngày Thứ Tư. Người chồng làm nghề thợ hồ, thường lảnh các công trình xây cất rồi kêu thêm thợ làm; bấy giờ người chồng đang lảnh việc làm ở Bà Rịa, dự định chiều tối Thứ Bảy sẽ trở về nhà. Và người vợ nói rằng Thứ Hai tuần tới người chồng sẽ dẫn tôi vô Bà Rịa và bắt đầu dạy tôi học nghề làm thợ hồ.

Sáng hôm sau, người vợ dẫn tôi đến gặp Cha xứ nhà thờ lớn nhứt ở gần chợ và vừa gần Bãi Trước để hỏi ý kiến thì có vẻ Cha xứ thấy không gì trở ngại trong hoàn cảnh bỏ nhà ra đi của tôi. Buổi chiều, sau khi xin phép người vợ (trong tương lai sẽ là má nuôi của tôi), tôi theo thằng bạn nhỏ người Tàu đi quanh quẩn khu chợ, bến xe, các khách sạn, v.v.. Tối thì tôi về ăn cơm và ngủ trên ván (có giăng mùng hay không bây giờ tôi chẳng nhớ nữa!). Sáng hôm sau thì tôi xin phép đi chơi quanh quẩn nữa với thằng bạn Tàu nhỏ con, đến trưa thì về ăn cơm. Buổi trưa hôm ấy (Thứ Sáu), tôi suy tính nhiều và quyết định không chịu làm con nuôi của gia đình đạo Thiên Chúa và phải bỏ học chữ mà đi làm nghề thợ hồ.

Khoảng 4 giờ chiều, tôi tắm rửa, ăn mặc sạch sẽ, rồi đến xin phụ việc bán sách báo ở nhà sách nho nhỏ Quốc Hiệp nằm ngay đầu chợ cũ Vũng Tàu, phía bên trái, đối diện với Ủy Ban Hành Chánh … (?). Tôi lấy tên mới là Thủy. Bấy giờ, chị Cúc (kêu ông chủ bằng bác) và chị Mai (con gái của ông chủ) hân hoan đón nhận tôi xin việc và sau 5 giờ chiều thì ông chủ vừa là Chủ tịch Ủy Ban, vừa là chủ khách sạn tên … (?), chấp thuận cho tôi giúp việc.

Khách sạn nhỏ (nhưng là khách sạn duy nhứt nằm cuối dãy phố bên mặt trước chợ Vũng Tàu, chỉ cách Bãi Trước độ 200m) vừa là nhà ở cho cả gia đình chỉ cách nhà sách khoảng 150m nên rất thuận tiện cho mọi người trong gia đình. Tôi có chỗ ngủ hẳn hoi; đôi khi khách sạn ế khách, tôi lên ngủ luôn trong một phòng của nó.

Ngoài việc phụ bán sách báo khi đông khách cho nhà sách, tôi là người đầu tiên có sáng kiến bán báo dạo khắp chợ cho mọi người (thay vì trước kia, bạn hàng phải vô các nhà sách để mua báo), bán báo dạo dọc theo Bãi Trước (trước kia du khách cũng phải vô chợ mua báo mới có báo mà đọc!). Thêm nữa, tôi còn nhận bỏ báo cho các tư gia, biệt thự và hàng quán trong vòng 2 cây số đường kính của chợ Vũng Tàu. Và điều quan trọng là tôi được các con của ông chủ ở Chợ Lớn nhiều lần ra thăm ba (đang sống với cô vợ nhỏ, người Bắc, lúc nào cũng môi son, má phấn kỹ lưỡng, mới có 1 con biết đi với ba mình) ưa thích trong đó có anh Hoàng (lớn hơn tôi độ 7-8 tuổi) và Liên (nhỏ hơn tôi 1-2 tuổi).

Nhờ bán báo quá đắc, chỉ hai tháng rưỡi tôi đã để dành được khoảng một ngàn đồng sau khi sắm quần áo, giày vớ đầy đủ. Dù vậy, với bản tính hiếu học, đến gần cuối tháng Tám thì tôi quyết định bỏ Vũng Tàu để về Sài Gòn tiếp tục vô học lớp 5C (Đệ Ngũ C) ở trường Petrus Ký, nên tôi nhờ ông chủ, anh Hoàng và chị Mai gởi gắm cho tôi về sống nhờ ở nhà người vợ chính của ông chủ ở trong hẻm, đường Minh Mạng (bây giờ là Ngô Gia Tự), cách Ngã Sáu Chợ Lớn khoảng 50m.

Bà chủ lớn ốm o, gương mặt khắc khổ, nhưng hiền hậu, sống trong một căn nhà mái ngói âm dương với 4 cô con gái: chị Lan, Liên, Thành và Tài. Hai người con trai lớn là anh Minh (Trần Quang Minh, giáo sư triết, cựu giám học trường trung học Nguyễn Đình Chiểu ở Mỹ Tho) và anh Hoàng sống ở một căn nhà xây gạch và gỗ khá giả hơn, cùng một hẻm nhưng gần đầu hẻm.

Nhà chật chội nên buổi tối tôi ngủ trên tấm bố trải trên sàn nhà gạch Tàu, không mùng mền, đầu kê lên chiếc va-li nhỏ; cách khoảng tôi độ 2m, ba chị em của Liên ôm nhau ngủ trên một chiếc chiếu với mùng, mền và gối.

Mỗi sáng khoảng 5 giờ, tôi thức dậy, ra đường đón xe buýt đến trạm góc đường Cống Quỳnh và Bùi Thị Xuân thì xuống để lảnh bắp rang bơ từ máy chế ở nước ngoài trong tiệm ở đường Bùi Thị Xuân, cách ngã ba 4-5 căn. Lộ trình bán bắp của tôi bắt đầu từ đầu đường Nguyễn Tri Phương ở Ngã Sáu Chợ Lớn, chủ yếu nhắm vào các trường tiểu học công lập hay trung học tư thục, đến đường Lý Thái Tổ thì quẹo mặt, đến Ngã Bảy thì quẹo mặt qua đường Minh Mạng; có khi gặp bữa bán ế thì lặn lội thêm các đường Vĩnh Viễn hay Nguyễn Duy Dương. Thường thường tôi trở về nhà lúc 10: 45; tôi rửa mặt và chuẩn bị cặp-táp sách vỡ, đi ăn trưa, đón xe buýt đến công trường Cộng Hòa, rồi tôi đi bộ vào trường trung học Petrus Ký và sau đó vào lớp của mình.

Được 4 tháng, nhưng khoảng lễ Giáng Sinh thì tôi bị cảm thật nặng, chắc có lẽ vì nằm ngủ dưới đất, không mùng mền trong một hai tháng đầu, thức khuya học bài, dậy sớm đi lảnh bắp rang. Nhưng, Trời cứu tôi (chuyện dài dòng, không cần thiết viết ra ở đây!) nên tôi hết bịnh vì: a. Mới 6-7 tuổi mà đã biết hằng tuần cho một ông già ăn mày ăn uống đầy đủ; và b. 11 tuổi (đang học lớp Nhứt B của thầy Cường ở trường tiểu học Lê Văn Duyệt trên đường Phan Đình Phùng—tên mới là Nguyễn Đình Chiểu—nằm giữa hai đường Đinh Tiên Hoàng và Mạc Đỉnh Chi, Quận Ba, Sài Gòn), nghèo nàn, nhà ở là thùng xe cứu thương được lợp thêm mái lá cho bớt nóng mà cảm hứng sáng tác bài thơ “con cóc” đầu tiên không tựa đề khi trời đổ mưa:

Chăn ấm, gối êm, nằm co ro;

Phận mình đã trọn vẫn lo cho:

Còn bao kẻ đói không nhà cửa,

Chẳng biết giờ đây họ ấm no.

(Đội ơn thầy Nguyễn Kim Giàu dạy 4 năm Quốc ngữ cho con trong trường tiểu học tư thục Hoàng Văn ở Thị Nghè, tỉnh Gia Định xa xưa!)

Và mới 20 tuổi, tôi và các bạn sinh viên (đều lớn tuổi hơn tôi) thuộc nhiều phân khoa thuộc Viện Đại Học Sài Gòn lập ra Đoàn Thanh Niên Công Tác Xã Hội (Social Activities Youth Group; gọi tắt là SAYG) trụ sở trung ương ở 220 đường Trần Hưng Đạo, Sài Gòn, mà ông bà điêu khắc gia Nguyễn Ngọ có lòng cho chúng tôi mượn phòng khách miễn phí để làm văn phòng hoạt động.

VĐ đứng le lưỡi, đang giỡn, bên tay mặt trước một cô nhi viện Tin Lành ở Quang Trung, Hốc Môn, tỉnh Gia Định, 1966

VĐ đứng cầm cờ ở trại công tác ở Pleiku, 1965

Bác Sĩ, Bộ Trưởng Thanh Niên Nguyễn Tấn Hồng đứng chụp hình trước cửa nhà ba của VĐ trong Trại Xây Dựng II (1966, gồm hơn 20 đoàn thể thanh niên) mà VĐ làm Trại trưởng, trong khi ông Nguyễn Thôn Độ, Phó tỉnh trưởng Gia Định, làm Trại phó.

Không làm sở Mỹ, không đi lính Mỹ, nhưng Trời thương nên giữa tháng 4, 1975, có hai người giúp tôi giấy chứng nhận để tôi và gia đình được di tản khỏi Việt Nam và tôi đã chọn một trong hai. Vợ tôi không đi và giữ các con ở lại; tôi quyết định ra đi một mình.

Đầu tháng 5, 1975, tôi chính thức đặt chân lên đất Hoa Kỳ. Dù đã làm phụ khảo ở Viện Đại Học Cửu Long (Sài Gòn & Gia Định), tôi phải học và tập phát âm theo giọng Mỹ (American English) đến đầu tháng 1 năm 1976 mới được cho đi học khóa huấn luyện văn phòng (clerical training) ở thành phố Rochester, tiểu bang Nữu Ước, rồi mới được tuyển dụng làm thư ký xếp hồ sơ (file clerk) ở công ty bảo hiểm CNA nổi tiếng ở Reading, tiểu bang Pennsylvania; tôi ghi danh khóa huấn luyện Anh Văn Thương Mại và nhận chứng chỉ tốt nghiệp sau 3 tháng.

Được một năm, tôi dọn về NYC (= New York City = thành phố Nữu Ước) với hy vọng tiến thân về nghề ca nhạc hay văn hóa theo sở trường. Nhưng than ôi! Non ba tháng, không tìm ra việc làm, tôi đói meo, bán đồng hồ vẫn đói nên tôi dự định sẽ xách cây đàn ghi-ta đi hát ở ngoài công viên hay đường phố Nữu Ước. Đói hai bữa, dẫu rằng ca sĩ Ngọc Hiếu (đã kiếm căn hộ mướn giùm tôi dọn về NYC) ở cùng bin-đinh với tôi, nhưng vì sĩ diện, tôi chịu đói chứ không dám gõ cửa nhà cô ca sĩ tốt bụng nầy. Có người chỉ tôi đến nhà Cha xứ xin thức ăn. Đói quá, tôi đã phải làm và buổi chiều được Cha cho người mang đến cho tôi một thùng lớn đầy đồ hộp có thể ăn cả tuần. Ngày hôm sau tôi được tin vui là đơn xin học khóa huấn luyện tốc ký (15 tuần) được chấp thuận và tôi bắt đầu nhập học vào Thứ Hai, mỗi tuần được phụ cấp 75 USD.

Trước hai tuần mãn khóa tôi đã được công ty bảo hiểm sức khỏe Blue Cross Blue Shield of New York thu nhận làm thư ký vô hồ sơ (data-entry clerk). Sau hai tháng học nghề dự bị, tôi được chính thức là nhân viên với lương bổng và quyền lợi tương đối ưng ý.

Nhưng lại với chí hiếu học và thăng tiến tháng 9, 1980 tôi bỏ việc làm tốt để theo học một năm chứng chỉ hành nghề dịch vụ du lịch. Cuối tháng 5, 1981, tốt nghiệp nhưng không kiếm được việc làm trong ngành du lịch với lương tháng bằng hay hơn trước nên tôi tiếp tục ghi danh đại học ban điện toán vào tháng 9, 1981. Một năm sau, tôi chuyển qua ban Anh văn và tôi tốt nghiệp bằng cử nhân Anh văn với điểm trung bình 3.29. Trong thời gian đi học lại (1980-1983), cuối tuần tôi phải lái tắc xi ở thành phố Nữu Ước, rồi xe li-mô ở tiểu bang New Jersey để có tiền gởi về Việt Nam giúp gia đình, bà con và một bạn học rất thân ở trung học Petrus Ký (mà người bạn đã trở thành đại, đại gia khoảng từ 10 năm nay!!!).

Thêm nữa, vốn yêu thích tây ban cầm và tiếng Tây Ban Nha nên trong thời gian 1978-1981, tôi học đọc, nói và viết ngôn ngữ nầy ở nhà (mướn sinh viên nói tiếng TBN) và ở đại học; cho nên tôi có thể giao tiếp dễ dàng với người Nam Mỹ hay người TBN sống quá, quá đông ở thành phố Nữu Ước và các tiểu bang lân cận như New Jersey. Và, tôi mơ mộng lẫn dự định khi có dịp về Việt Nam sẽ soạn sách giáo khoa dạy tiếng nầy; nhưng khi về lần đầu tiên vào năm 1996, tôi chạm thực tế là không ai học hay nói tiếng TBN ngoại trừ một số rất ít nhân viên Bộ Ngoại Giao; bởi thế, tôi soạn sách dạy Anh văn và học làm người với ý định đóng góp giáo dục, chứ tiền bạc chẳng được trả bao nhiêu mà còn tốn kém và bỏ thêm tiền túi để mua sách của chính mình viết hầu tặng bà con và thân hữu. Từ 2014, tất cả các sách xuất bản của tôi ở Việt Nam được in lậu và bán công khai trên mạng Internet do năm bảy nhà sách ở Việt Nam, không cần liên lạc với tôi và chẳng hề trả tiền tác quyền cho tôi một đồng; Nhưng tôi không thưa kiện gì cả bởi vì nếu thưa kiện thì sách của tôi sẽ không còn được in bán nữa; thôi, tôi thà hy sinh cho người, cho đời.

Theo thời gian, hoàn cảnh và chí hiếu học tôi học có bằng Cao Học Bang Giao Quốc Tế. Tôi chuẩn bị ghi danh lấy bằng tiến sĩ thì phải bỏ dỡ vì vợ con được bảo lãnh theo diện ODP đến Hoa Kỳ vào ngày 9/1/1990. Ngoài ra, tôi đã phải học thêm lấy 15 chứng chỉ Cao Học Giáo Dục, cộng thêm rất nhiều chứng chỉ khác để có thể được cấp giấy hành nghề dạy các môn Giáo Dục Thương Mại (Business Education).

Thưa quý độc giả! Cũng như hầu hết mọi người, tôi có đời sống cá nhân và gia đình; nhưng tâm tôi dường như luôn nghĩ đến làm một cái gì cho tha nhân. Ngoài công tác thật nho nhỏ làm việc từ thiện từ Hoa Kỳ trở về Việt Nam, tôi chịu tốn kém sưu tầm, biên soạn và xuất bản sách hay dĩa CD cũng là để phục vụ quần chúng chứ không thật sự cho vợ, con, cháu, anh em, v.v., trong gia đình tôi. Bởi thế, tôi thường cảm thấy sự phản đối âm thầm hay sau lưng của gia đình trách móc tôi lo “bao đồng” hơn cho trong nhà.

Bây giờ, gần đầu tháng 7, 2020, tôi không nhà (ở nhà mướn), không xe (chỉ có chiếc xe đạp mini và xe đạp điện), trương mục vãng lai trong nhà băng của tôi thỉnh thoảng có tối đa hai ngàn năm trăm USD, lương hưu non của tôi quá còm cõi (chỉ 750 USD một tháng). Nhưng tôi cảm và nhận thấy rằng TRỜI ĐÃ BAN CHO TÔI MỘT ĐỜI NHIỀU HẠNH PHÚC TỪ 19 TUỔI ĐẾN NAY. Có nghĩa là TÔI SỐNG MỘT ĐỜI THẬT ĐẦY VỀ NHIỀU PHƯƠNG DIỆN DÙ CHƯA BAO GIỜ ĐƯỢC COI LÀ GIÀU; tôi đã thực hiện thật nhỏ vào công cuộc từ thiện; tôi đã và đang góp phần vào việc học Anh văn của người Việt khắp thế giới (đánh bút hiệu vương đằng—với đầy đủ dấu chữ Việt—ở www.google.com.vn thì sẽ thấy sự thật!); tôi đã và đang góp phần thật, thật nhỏ bé vào văn hóa và kiến thức cho người Việt (đánh bút hiệu vương đằng—với đầy đủ dấu chữ Việt—ở www.youtube.com thì sẽ thấy sự thật!); chưa kể các sách và CD đã và sẽ được xuất bản.

Chí hiếu học đã giúp tôi còn sống đến ngày nay (nếu năm 1958, ham tiền kiếm được, tôi mà không bỏ Vũng Tàu để về Sài Gòn tiếp tục đi học thì chắc chắn 4-6 năm sau tôi bị bắt đi quân dịch với cấp bực binh nhì thì nhiều thiếu may mắn để tôi đã nằm ở nghĩa trang Biên Hòa hay dưới đất rồi) và chí hiếu học đã giúp tôi được có cơ hội tiến thân, đạt hạnh phúc đến ngày hôm nay.

Kết luận, tôi bỏ nhà ra đi bán báo, bán bắp rang để trở thành … một người không chỉ sống cho cá nhân và gia đình và không hổ thẹn với lòng tự trọng.

Bản đầu tiên: Tháng 3, 2019

Bản cập nhựt hóa Tháng 7, 2020

Vương Đằng

dayanhvan@yahoo.com

tacgiavuongdang1944@gmail.com

***

RUNNING AWAY FROM HOME TO SELL NEWSPAPERS THEN POPCORN FOR BECOMING ...

VĐ was standing & carrying a hoe on the left.

A 100%-FACT MEMOIRS OF VUONG DANG

Written and translated into American-English by Author Vuong Dang, retired educator

Note: The Vũng Tàu Market in this memoirs was the old Vũng Tàu Market, located very near Bãi Trước; it does not last until now.

Near the soil and far from the sky, I’m older than 70 years of age, wishing God to grant me to reunite with my ancestor as soon as better; but, now, still breathing I’m as a silkworm to provide some kind of work so that today I sincerely write my memoirs based on my memory in order to leave something behind for my children, grandchildren, great-grandchildren, and young people some experiences regarding studiousness, patience, charitable heart, self-respect, etc... I do not have the idea to dig the past, sad story because I already forgave my Dad when I had heard that he died in 1987 and also overlooked my stepmother as of 1996 when I saw her, called Aunt and announced myself as her son (not “nephew” as when I was a teenager).

The story began in the end of May, 1958, when my stepmother who was just older than me 12 years, so that I called her Aunt but announced myself nephew (instead of son) because I thought that she could not bear me; that would have been the reason for me “to be caressed” by my father with rod, smoking pipe or hand and foot, once or twice with a stool being thrown from the distance to my skinny chest due to malnutrition; there was one time, after beating me up, he bound my hands back around the wood column of the house, he only allowed me to wear a short, and I had to stand there until the morning to be a good target for the mosquitoes of the Rice Field Section.

At that time my stepmother was just borning my second stepbrother (same father, different mother) less than a month so I had the duty that every late afternoon after coming home from school (Petrus Ký High School) I had to cook dinner, then put everything on the tray and carried it to the bed covered with mosquito-net, and woke, invited my stepmother to get up to have dinner.

At that dusk, I did wake my stepmother to get up to have dinner and she generally answered that she heard and would have been up. Therefore, after my stomach was full, I walked to Grandpa Ba’s neighborhood far from my home about 200m to chat with friends at the same age or generation; then I stopped by at the house of Miss Nguyệt, who was a tailor, to continue my chat. My school was closed for the summer, I did not have to go there three months later; so I stayed until about 9:30 p.m. then went back home.

I did not expect that I was loudly yelled by my stepmother generally that: “I bear a baby less than a month and you did not wake me up to have dinner while the food was still hot, I had to eat cold food. Tonight I will report to your father to beat you up for your fault...” I tried to explain that I did wake her up and heard her response that she would have got up to have dinner so I went to play; but she did not listen, did not believe, just decided to report the incident to my father so that I would be beaten up for her satisfaction.

I lay down on the divan bed with worry and tremble when I thought of my father’s fierce beating on my skinny body tonight or tomorrow morning. At last, about 11 p.m. I got up after my decision to run away from home while my stepmother slept like a log...

Half an hour later, I left the house: my left hand carried the big briefcase which I often used to go to school and my right hand, a tinny, old suitcase made of fabric; a wide-brimmed hat was on my head and I wore a Bata sneakers. I walked from the house—in Xóm Ruộng (the Rice Field Section) belonged to Xóm Đình (the Temple Section) on Vạn Kiếp Street—which was far from the Gia Định School of Art about 1km.

It was past midnight; I walked to the Bình Lợi Bridge with the plan to wait for Dad Named Teo (my mother’s old boyfriend 10 years ago) who was a driver driving a van as a small bus carrying about 8-9 people between Sài Gòn and Vũng Tàu. I sat and I slept on and off in a hut at the end of the Bridge hill and in the morning luckily I caught Dad Named Teo’s van. I begged him to give me a lift to the Bà Rịa Market with the plan to meet and ask Grandma Mười Thập (a paternal relative, but very close to my Mom who was living with her new husband in France) to stay with her.

I was welcome by Grandma Mười Thập who understood the situation of her unfortunate “grandson”. But, only one week I decided to leave her because she was only a helper in a coffee shop, having no house or own room so that we could live together for while in need.

She gave me 50 Vietnamese dongs and in the next morning, again I hitch-hiked a delivery truck to Vũng Tàu with the hope that I could find the house of Mr. & Mrs. Chín who was our neighbors living across our home in Thị Nghè; they were very close to my Mom and they loved me; they retired, bought a house and moved to Vũng Tàu and my Mom did bring me to visit them at their house in Vũng Tàu. Their house was just far from the Vũng Tàu Market about 1km in the direction of the Military Youth Academy.

I carried the briefcase and the tiny suitcase all day long in looking for Mr. & Mrs. Chín’s house, but I could not find it because I did not remember the name of the street and the number of the house. I ate plain bread and drank water from the public fountain all day. In the evening I went to Bãi Trước (the Front Beach); I waited until midnight and when there were very few people around, the owner left the bar, then I found a place to sleep on a torn, folded chair.

In the next morning, I had to wake up very early because I was afraid that the bar owner pushed me away or called the police to arrest me. I wandered along the cement walkway for tourist along the beach. Approximately 8 a.m., fortunately, I made the acquaintance of a Chinese little boy (which I do not remember his name now) who perhaps younger than me 1-2 years, very joyful and friendly; his parents sold bread plus meat or other food on a pushcart. I told him about my situation. He ran back to his home, then brought two small loaves of bread, a can of sardine and salt mixed with pepper. What was a delicious meal when my stomach was crying!

After that, he led me to his home then brought me to the neighbor’s house to introduce because he knew that the couple (which now I still can’t remember their names) had no children and were looking for an adopted child. I was a little hesitant because they were Catholic followers while I worshipped ancestors and I was a believer in Buddhism. But, I chose a temporary stay there in this no-option situation. That day was Wednesday. The husband was a bricklayer; he was often in charge of a small project then called more people to work for him; at that time he worked in Bà Rịa with the plan to come back home on Saturday evening. And the wife said that on next Monday the husband would have led me to Bà Rịa and begun to train me to become a bricklayer.

In the next morning, the wife brought me to meet the Priest in charge of the Main Church, located near the Vũng Tàu Market and Bãi Trước, in order to ask his advice and it seemed the Priest saw no problem in my case of running away from home. In the afternoon, I asked permission from the wife (who would have been my adopted mother in the future) to go around the market, bus station, hotels, etc… In the evening I came back to the house to have dinner and I slept on the divan (covered with mosquito-net or not, now I can’t remember!). In the next morning, I asked the permission again to go around with my small-size Chinese friend until noon then I came back to have lunch. In that afternoon (Friday), I thought and thought over many times and decided that I would have not been the adopted son of a Catholic family and I would have not had to quit school to work as a bricklayer.

Approximately 4 p.m., I had a shower and wore clean clothes, then I went to ask to be a helper in selling newspapers and books at the small bookstore named Quốc Hiệp, located at the front of the Vũng Tàu Market, on the left, opposite of the Mayor Office … I had a new name as Thủy. At that moment, Sister Cúc (who called the owner “Uncle”) and Sister Mai (who was the owner’s daughter) were glad that I came to ask for work; and after 5 p.m. the owner also the Mayor and the owner of the hotel named … (?) accepted me to be the bookstore helper.

The hotel was small (but it was the only one located at the end of the right small, short street in front of the Vũng Tàu Market, far from Bãi Trước only 200m); it was also the home for the whole family and it was far only 150m from the bookstore; therefore, it was very convenient for everyone in the family. I had a decent place to sleep; sometimes the hotel did not have many customers, I also slept in one of its rooms.

Apart from being a helper when there were crowded customers, I was the first person who had the new idea to walk around, all over the Market in selling newspapers to everyone (before that individual sellers had to leave their places/stalls/kiosks for buying newspapers in bookstores), also I sold newspapers along Bãi Trước (before that tourists had come to the Market to buy newspapers so they had something to read!). In addition, I accepted to deliver newspapers to private houses, villas, and stores within 2km-diameter of the Market. And it was important that sons and daughters of the owner (in which were Brother Hoàng older than me about 7-8 years and Sister Liên younger than me 1-2 years) liked me very much when they came from Chợ Lớn many times to visit their father (who lived with the second, young wife from the North Vietnam who always had careful makeup and had born a male baby for him).

Owing to have a lot of newspaper customers, only two months and a half I could save about one thousand Vietnamese dongs after buying enough clothes, shoes, and socks. However, with my studiousness in academic education, near the end of August I decided to leave Vũng Tàu to come back to Sài Gòn for attending my 5C (Fifth Grade C) class at the Petrus Ký High School; therefore, I asked the owner, Brother Hoàng and Sister Mai recommend me to the owner’s main wife to temporarily stay in her home, located in an alley of Minh Mạng Street (now is Ngô Gia Tự Street), far from the Ngã Sáu Chợ Lớn about 50m.

The owner main wife who was very skinny with an austere face, but very kind, lived in a Yin-and-Yang-roof tile house with four daughters: Sister Lan, Liên, Thành, and Tài. Her two oldest sons were Brother Minh (Mr. Trần Quang Minh, philosophy teacher, former Academy Dean at the Nguyễn Đình Chiểu High School in Mỹ Tho) and Brother Hoàng who lived in a better house made of brick and wood, in the same alley but near the entrance.

The owner main wife’s house was cramped; therefore, in the evening I slept on a large piece of thick fabric spread on the Chinese brick floor, without mosquito-net and blanket; my head was on the tiny suitcase; far from me about 2m, Liên and two younger sisters hugged each other on a mat with mosquito-net, blanket, and pillows.

Each morning, approximately 5 a.m., I woke up, walked to the street and caught the bus to its stop at the corner of Cống Quỳnh & Bùi Thị Xuân Streets to buy popcorn mixed with butter made by a machine at a wholesale price in a store, located on Bùi Thị Xuân Street about 4-5 houses from the intersection. My selling popcorn route began from the beginning of Nguyễn Tri Phương at Ngã Sáu Chợ Lớn; main targets were public elementary schools or private schools; I turned right when I got to Lý Thái Tổ Street; then I turned right again when I got to Minh Mạng Street; sometimes, my popcorn bags were not sold well, I had to walk more to Vĩnh Viễn and Nguyễn Duy Dương Streets. Often I came back home around 10:45 a.m.; I washed my face and prepared my books, notebooks, and briefcase; I went to have lunch and caught the bus to Cộng Hòa Circle; then I walked to the Petrus Ký High School and my class after that.

Four months passed, but around Christmas time I caught cold severely, it would have been because I slept on the floor without mosquito-net and blanket for the first two months, I stayed up late to study, and I got up early to go for my popcorn business. But, God blessed me (the story was long and it is not necessary to write down here!) and I recovered soon because of a. When I was just 6-7 years of age, I knew each week how to feed an old beggar fully and completely; and b. When I was 11 years of age (I was being in the Nhứt B Class of Teacher Cường at the Lê Văn Duyệt Elementary School in Phan Đình Phùng Street—new name is Nguyễn Đình Chiểu—located between Đinh Tiên Hoàng & Mạc Đỉnh Chi Streets), poor, my home was the body of an ambulance covered with some water coconut-tree leaves for being cooler, but when it had rained I had the inspiration to compose my first poem, the so-called “the toad poem” as follows:

Having a warm blanket and a soft pillow, I lie down…

My situation is complete, but I am still worried because

There are still many hungry people who have no home

I don’t know right now are they hungry or full?

(I’m very grateful to Teacher Nguyễn Kim Giàu who taught me the Vietnamese language for 4 years in the private elementary school named Hoàng Văn, located in Thị Nghè, Gia Định Province).

And when I was just 20 years of age, I and some students (all of them were older than me) from various faculties of Viện Đại Học Sài Gòn established Đoàn Thanh Niên Công Tác Xã Hội (Social Activities Youth Group, abbr. SAYG); its main office was located at 220 Trần Hưng Đạo Avenue, Sài Gòn, which Mr. Nguyễn Ngọ, a sculptor, and his wife had very kind hearts to let us use their living room freely as the main office for our activities.

VĐ was standing on the right with his tongue out in joking at the front of a Protestant orphanage in Quang Trung, Hốc Môn, Gia Định Province, 1966.

VĐ was standing and holding the flag at the Activities Camp in Pleiku, 1965.

Dr. Nguyễn Tấn Hồng, National Youth Minister, was standing at the front gate of VĐ’s father for picture taking in Xây Dựng II Camp (1966, including more than 20 youth organizations) in which VĐ was the Camp Leader, while Mr. Nguyễn Thôn Độ, Deputy Chief of Gia Định Province, was the Assistant Leader.

I did not work for the Americans and I was not an American soldier or officer, but God blessed me; consequently, in the middle of April 1975, there were two persons who gave me two credentials so that I and my family would have been evacuated out of Vietnam and I chose one out of two. My wife did not want to go and kept our children; I decided to go alone.

At the beginning of May 1975, I officially set my feet on the American soil. Even though I was already an assistant to professor at the Mekong University (Sài Gòn & Gia Định), I have had to study and practice the American-English pronunciation until the first week of January 1976 I was enrolled in the Clerical Training class in Rochester City, New York State; then I was hired as a file clerk at the famous CNA Insurance Company in Reading, Pennsylvania State; I enrolled in the Business English training course at the CNA and received its diploma after 3 months. One year later, I moved to New York City in the hope that I would have advanced in the musical or cultural career as my fortes. But, alas! After almost three months without a job, I was hungry, I sold my watch but I was still hungry so I planned to carry my guitar to play and sing in the public parks or streets in NYC. No food for two days: Even though singer Ngọc Hiếu—who helped me to find an apartment so that I could move to NYC—lived in the same building, but because of self-respect I would have been hungry rather than have the nerve to knock the door of this kind singer. There was someone showed me to come to the local priest for my food. Being too hungry, I have had to do it and in the late afternoon, the Priest ordered a person who brought to me a big box full of canned food which I could eat for the whole week. In the next day, I had good news that my application was accepted to the Stenoscript training course (for 15 weeks) and I began it on the next Monday and my stipend was 75 USD for each week.

Two weeks before my graduation I was hired by the health insurance company Blue Cross Blue Shield of Greater New York as a data-entry clerk. After two months of probation, I was officially its employee with relatively agreeable salary and benefits.

But, again with studiousness in academic education and advancement, in September 1980 I quit my good job to enroll in the one-year certificate in Travel Service. At the end of May 1981, I graduated but I could not find a job in travel service which would have paid equally or better than before; therefore, I continued to enroll in another college, Computer Science major, in September 1981. One year later, I transferred to English major and I graduated with B.A. degree in English, GPA 3.29. During the time I went back to school (1980-1983), in the weekends I had to drive taxi in the NYC, then limousine in the State of New Jersey so that I had some money to send back to Vietnam in order to help my family , relatives, and my very closed classmate in the Petrus Ký High School (who has been a very, very rich man approximately since the last 10 years!!!).

Furthermore, characteristically I have loved the Spanish guitar and have liked the Spanish language; therefore, between 1978 and 1981, I studied to read, speak and write the language at home (by hiring Spanish-speaker students) and in college; as a result, I could easily make contact to Latin or Spanish people who lived so crowded in NYC and other near states, such as New Jersey. And, I had dreamt and planned that when I had the opportunity to come back to Vietnam I would have prepared textbooks for this language; but when I had come back to Vietnam for the first time in 1996, I faced the fact that nobody had studied or spoken the Spanish language, except very few State Department employees; therefore, I prepared English textbooks and How To Do books in the intention of contributing to education because the sole publisher paid me very little and I had paid with my pocket money to buy my own books so that I could give them to my relatives and close friends. Since 2014, all of my published books in Vietnam have secretly printed and sold officially in the Internet by five to seven bookstores, without contact with me, the author, and they have never paid my book copyrights to me one Vietnamese dong; but I have not sued them because if I do that, my books will not be printed and sold anymore; that is it, I accept to sacrifice the benefit for the people and life.

By my time, situation, and studiousness in academic education, I received an M.A. degree in International Relations. I prepared to register in the doctoral program, but I had to cancel because my wife and children came to the U.S. through the ODP (Orderly Departure Program) on January 9, 1990. Moreover, I would have had to study more in order to receive 15 credits of the M.A. degree in Education, plus many other credits so that I could be issued the license to teach Business Education subjects.

My dear readers! Like most of the people, I have a personal and family life; but it seems that my mind always thinks of doing something for the other people. A part from some very little charitable works from the U.S. to Vietnam, I have accepted the cost to collect, write, and publish books or CDs also for the people, not really for my wife, children, nephews and nieces, brothers and sisters, etc., in my family. Consequently, I have often felt the quiet or behind-my-back opposition of my family members complaining that I care “to everyone” more than the family.

Now, at the beginning of July, 2020, I have no own home (living in a rented house!), no car (only a mini bicycle and an electric one), my checking account in the bank sometimes has 2,500 USD maximum, my early retirement income is very low (only 750 USD per month). But I feel and realize that GOD HAS GRANTED ME A HAPPY LIFE SINCE I WAS 19 YEARS OF AGE UNTIL NOW. That means I HAVE LIVED A FULL LIFE IN MANY ASPECTS EVEN THOUGH I WAS NEVER CONSIDERED BY SOMEONE THAT I AM RICH; I have done very little charitable works; I have contributed to the English learning and studying of the Vietnamese people all over the world (type pen name vương đằng—with complete Vietnamese accents—at www.google.com.vn then you will see the fact); I have contributed very, very little to the culture and knowledge of the Vietnamese people (type pen name vương đằng—with complete Vietnamese accents—at www.youtube.com then you will see the fact), notwithstanding my books and CDs already published or will be published.

The studiousness in academic education has helped me to stay alive up to now (if in 1958, I loved the money that I have made a lot and I did not leave Vũng Tàu to come back to Saigon in order to continue my school, definitely 4-6 years later I would have forced to the military service with the rank as a private, then I would have faced more bad luck so that I was buried in the Biên Hòa Cemetery or under the soil.). And this studiousness helped me to have the opportunity for advancing and reaching my happiness up to today.

In conclusion, I ran away from home to sell newspapers, then popcorn to become... a person who has not lived only for his personal and family and has no shame in terms of self-respect.

Written and translated into American-English by Author Vuong Dang, retired educator

First copy: March 2019

Updated copy: July 2020