Thanh Bình Nhạc 清平樂 – Án Kỷ Đạo

 清平樂 - 晏幾道         Thanh Bình Nhạc – Án Kỷ Đạo
 
留人不住。                 Lưu nhân bất trú.
醉解蘭舟去。             Túy giải lan châu khứ.
一棹碧濤春水路。     Nhất trạo bích đào xuân thủy lộ.
過盡曉鶯啼處。         Quá tận hiểu oanh đề xứ.
 
渡頭楊柳青青。         Độ đầu dương liễu thanh thanh.
枝枝葉葉離情。         Chi chi diệp diệp ly tình.
此後錦書休寄，         Thử hậu cẩm thư hưu ký,
畫樓雲雨無憑。         Họa lâu vân vũ vô bằng.
 
Chú Thích
1 Thanh bình nhạc 清平樂: tên từ điệu, vì dùng thanh nhạc 清樂và bình nhạc 平樂của nhạc phủ 乐府nên có tên này. Tổng cộng bài từ có 46 chữ. Đoạn trên có 4 câu, 4 trắc vận. Đoạn dưới có 4 câu và 3 bình vận. Cách luật:
 
X B X T T vận
X T B B T vận
X T X B B T T vận
X T X B X T vận
　　
X B X T B B bình vận
X B X T B B vận
X T X B X T cú
X B X T B B vận
 
B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần
 
2 Giải 解: cởi, mở (dây cột thuyền).
3 Lan châu 蘭舟: thuyền làm bằng gỗ mộc lan, phiếm chỉ thuyền.
4 Trạo 棹: mái chèo.
5 Bích đào 碧濤: sóng biếc.
6 Xuân thủy lộ 春水路: dòng nước chẩy trong mùa xuân.
7 Hiểu oanh đề xứ 曉鶯啼處: nơi có chim oanh hót vào buổi sáng, ám chỉ cảnh nên thơ.
8 Độ đầu 渡頭: bến nước nơi thuyền bè lai vãng. Nguyên câu thơ này trích dụng ý của 2 câu thơ trong bài “Dương Liễu từ楊柳詞” của Lưu Vũ Tích 劉禹錫:
 
長安陌上無窮樹，Trường An mạch thượng vô cùng thụ,  
唯有垂楊管別離。Duy hữu thùy dương quản biệt ly.
Đường ở Trường An có rất nhiều cây,
Duy có cây dương liễu rủ lo lắng sự biệt ly.
 
9 Cẩm thư 錦書: thư gấm, thư viết trên vải gấm, phiếm chỉ tình thư.
10 Hưu 休: nghỉ, đừng, chớ.
11 Họa lâu 畫樓: nhà lầu hoa lệ.
12 Vân Vũ 雲雨: mây mưa, ám chỉ nam nữ hoan tình.
13 Vô bằng 無憑: không có bằng cớ, không có nữa.
 
Dịch Nghĩa
Giữ người không được.
Say mở dây neo của thuyền lan ra đi.
Một mái chèo vượt sóng biếc trên dòng nước xuân.
Đi qua hết những nơi có chim oanh hót mỗi buổi sáng.
 
Nơi bến nước duơng liễu xanh xanh.
Từng cành từng lá chứa đầy tình cảm xa nhau.
Từ nay về sau thư tình không gửi nữa,
Trên căn lầu hoa lệ không còn dấu tích của mối tình nồng nàn.
 
Phỏng Dịch
Không Giữ Được Người.
 
Không sao giữ được người yêu,
Say sưa cởi mở dây neo con thuyền.
Mái chèo sóng biếc liên miên,
Dòng xuân qua hết những miền nên thơ.
Chim oanh hót sáng tinh mơ,
 
Xanh xanh dương liễu bến xưa hận tình.
Chia ly từng lá từng cành,
Từ nay thư gấm không đành gửi ai.
Lầu cao dấu tích tình say,
Sạch mùi hương phấn ngày ngày bâng khuâng.
 
HHD 8-2019
*** 
Bản Dịch:
 
Thanh Bình Nhạc
 
1-     
Giữ người chẳng đặng
Say, tháo dây đi thẳng
Sóng biếc một chèo sông xuân lặng
Qua hết nơi oanh hót sáng
 
Bến nước dương liễu xanh xanh
Tình ly lá lá cành cành
Thư gấm về sau thôi gởi
Lầu hoa ân ái lạnh tanh!
 
2-
Khẩn khoản giữ người chẳng đặng
Rượu say tháo dây đi thẳng
Một chèo sóng biếc sông xuân
Qua hết nơi oanh hót sáng
 
Bến đò dương liễu xanh xanh
Tình ly lá lá cành cành
Thư gấm về sau thôi gởi
Lầu hoa ân ái lạnh tanh!
 
Lộc Bắc

***

Biệt Ly

Níu không được thôi đành quay bước
Thuyền lan nương sóng nước lênh đênh
Hồn còn chếnh choáng men tình
Sơn ca lảnh lót bình minh đón chào
Nơi rặng liễu lao xao cỏ biếc
Lá trên cành tha thiết gọi nhau
Lửa hương quạnh vắng mái lầu
Uyên ương gãy cánh âm hao tuyệt mù

Yên Nhiên