Những Đêm Trăng Sáng - Từ Kế Tường

 

 

Ông Tám Đạo đã tới nhận việc lột dừa. Việc đầu tiên là tìm chỗ xóc cây dằm. Một người sáng mắt, nếu không quen việc xóc cây dằm để lột dừa cũng rất khó. Trước tiên là phải chọn vị trí thuận tiện, kế đến là chỗ đất thịt không cứng lắm nhưng cũng không được “ nhão” để cây dằm lún thật sâu, hơi nghiêng một góc 45o, và vừa tầm tay khi xóc trái dừa vào lột nhanh gọn, nhẹ nhàng. Thế nhưng ông Tám Đạo không thấy đường, vẫn xóc được cây dằm lột dừa đúng ý mà không cần ai giúp.

Ông Tám Đạo lột dừa rất nhanh, chỉ cần “ phập” trái dừa khô vào lưỡi dằm, nạy đúng hai lần là lấy nguyên được phần vỏ dừa, động tác rất nhịp nhàng, dứt khoát. An ngồi nhìn ông Tám Đạo lột dừa không chớp mắt, nó thầm phục người đàn ông khiếm thị này và cảm thấy áy náy cho công việc nặng nhọc mà ông đang làm, lẽ ra phải thuộc về một thanh niên khỏe mạnh, sáng mắt. Chị Chiêm và chị Én cũng đã tới, để đảm nhận việc đập dừa. Dì Tư Ảnh không lấy nước dừa, mà cho người đập lấy để “ thắn” nước màu rồi chia thành quả lại dì Tư Ảnh với tỉ lệ 7/3. Dì Tư Ảnh lấy 3, người đập dừa lấy 7. Nước màu dừa là một loại gia vị không thể thiếu trong việc kho cá từ thôn quê tới thành thị, cá kho không có nước màu thì không ngon đã đành, lại không đẹp mắt. Người ta có thể “ chế” nước màu chữa cháy bằng cách “ thắn” một muỗng đường cát hoặc một miếng đườn tán để trở thành nước màu. Nhưng loại nước màu đường này không thể so sánh với nước màu dừa.

Một mùa dừa của riêng nhà dì Tư Ảnh, chị Chiêm và chị Én “ thắn” mỗi người cũng được vài chục lít nước màu, bán cũng được một khoản tiền, nên đây là một nguồn lợi khác của cây dừa mà ít người biết. Hôm nay chỉ còn lại An, Tiếp, Mạnh làm việc ở khâu bưng dừa đã đập xong ra sân phơi, Phiến và Trang đảm nhận việc phơi dừa. Những trái dừa phơi ba nắng là có thể cạy được để trở thành sản phẩm vô bao mang lên tỉnh cân bán cho các vựa thu mua. Tới mùa giật dừa, nhà vườn nào cũng bân rộn nhưng rất vui, người ta có thể làm việc cả ngày rồi đến đêm theo yêu cầu của chủ vườn, nhất là những đêm trăng sáng.
Chị Én ngồi nhìn ông Tám Đạo lột dừa một lúc rồi lên tiến trêu chọc:
-Nhanh lên anh Tám ơi, người ta đang chờ đập dừa lấy nước mà anh lột chậm như rùa bò vậy?
Ông Tám Đạo nghiêng hai con mắt chỉ còn tròng trắng cười vô tư:
-Hai bà cứ đập thoải mái đi, sợ đập không kịp nữa, ở đó mà kêu chậm với mau?
-Anh lột nãy giờ có đếm được bao nhiêu trái không?
-Tôi không đếm nhưng biết được cả trăm trái rồi.
Chị Chiêm cười:
-Một trăm trái tui và con Én đập ba mươi giây là xong. Đêm nay có trăng, anh Tám ở lại lột dừa luôn cho tụi tui đập lấy nước kịp “ thắn” nước màu luôn nghen.
-Lột ngày rồi ở lại lột đêm nữa mệt lắm.
-Bà Tư Ảnh sẽ nấu cháo già bồi dưỡng, lo gì. Đêm trăng mà nghe anh vừa đàn vừa ca sáu câu “ Chuyện tình Lan và Điệp” chắc con Én…nó bỏ nhà theo anh luôn.
Chị Én dập thùm thụp lên vai chị Chiêm ngượng nghịu nói:
-Cái bà này…vô duyên. Có bà theo ảnh thì có.
-Thôi mày ơi, tao có chồng con rồi anh Tám đâu có chịu, mày còn con gái nheo nhẻo ảnh mới ô kê.

Ông Tám Đạo tánh tình hiền khô, hình như ông không biết giận ai bao giờ, nên trước những lời trêu ghẹo của chị Chiêm và chị Én ông Tám Đạo vẫn cười hồn nhiên, không giận mà cũng chẳng tỏ vẻ buồn phiền.
An lên tiếng:
-Đêm nay trăng sáng lắm chú Tám ơi, chú ở lại lột dừa rồi ca cho tụi con nghe đi. Tụi con mê chú ca sáu câu lắm.
-Mày là đứa nào?
-Con là thằng An.
Ông Tám Đạo cười:
-Tao nghe tiếng mày rồi, mày đã chỉ huy tụi nhóc truy bắt con sấu hoa cà sổng chuồng của ông Sáu Xê phải không?
Chị Chiêm nói:
-Nó đó chứ ai.
-Mày làm gì ở đây?
-Chờ bưng dừa đem phơi, rồi mai mốt cạy dừa luôn.
Chị Én bỗng nói:
-Anh Tám ơi, thằng An nó muốn làm đệ tử anh để học đàn, học ca đó, anh nhận đi. Thằng này có… “ chí khí” lắm đấy, nó rất xứng đáng để anh nhận làm đệ tử.
Ông Tám Đạo dừng tay hỏi:
-Mày muốn thiệt không An?
-Dạ thiệt.
-Mày suy nghĩ kỹ chưa?
-Dạ rồi.
-Xưa nay tao không nhận đệ tử, nhưng vì tao khoái mày là đứa có “ dũng khí” dám chơi con sấu hoa cà nên tao phá lệ. Mày về hỏi má mày đi, nếu má mày cho học thì tao nhận.
An sướng phồng mũi, nó không ngờ việc xin học đàn, học ca với ông Tám Đạo lại diễn ra nhanh chóng và dễ dàng như vậy, bởi An nghe nói ông Tám Đạo rất khó tính.
Chị Én vui vẻ nói:
-Vậy là mày ngon rồi nghe An, được ông Tám Đạo nhận làm đệ tử không phải dễ đâu. Mau bái sư phụ đi mày.
-Ừ, phải làm gà, làm vịt nấu cháo cúng thầy đi, không thì ổng đồi ý đó.
Ông Tám Đạo cười dòn:
-Mấy bà này bày chuyện hù dọa con nít. Tôi nhận là tôi nhận, chẳng cúng bái gì cả. Bao giờ mày học cứ tới nhà tao cho biết là coi như xong nghe An.
-Dạ, để con về hỏi má con đã.
-Được rồi, mày cứ xin phép má mày đi. Còn bây giờ tối nay tao ở lại lột dừa…ngoài giờ. Trăng lên tao sẽ ca cho tụi bây nghe.
Chị Chiêm gật gù:
-Vậy là ngon rồi, công mày lớn lắm nghen An?
-Tui có công gì?
-Tại ông Tám Đạo khoái mày nên mới chịu ở lại chứ tao và con Én nãy giờ nói gãy lưỡi mà ông co chịu nhận lời đâu?
An không biết có đúng như chị Chiêm nói không, nhưng nó cũng lấy làm hãnh diện vì được ông Tám Đạo chấp nhận cho học đàn và chịu làm sư phụ nó. Một chuyện mà không phải đứa trẻ con nào cũng làm được.
Ông Tám Đạo giục:
-Hai bà lo đập dừa đi, ở đó mà ngồi nhiều chuyện.

Đập dừa là một công đoạn tuy dễ nhưng mà khó. Nếu không biết đập, trái dừa không bể làm đôi mà bể làm ba, bốn miếng thì khó phơi và cũng rất khó cạy.Thành phẩm cơm dừa đã không đạt chuẩn mà nhà vườn khi thu miễng gáo cũng rất khó bán. Người đập dừa “ chuyên nghiệp” tay trái đỡ trái dừa, tay phải trở sóng dao đập một phát mạnh, trái dừa bể làm đôi, hai phần bằng nhau như cắt. Thế là đạt yêu cầu.

An đã thử đập nhiều lần, nhưng vẫn chưa “ chuyên nghiệp” bằng chị Én và chị Chiêm, hai bà này chỉ cần hai thao tác: tay trái cầm trái dừa, tay phải trở sóng dao đập “ bụp” một cái, trái dừa bể làm hai, kê vào thùng hứng nước rồi ném qua bên cho tụi An chất vào cần xé khiêng ra sân phơi là xong.

Phiến và Tranh đã quét dọn hai nền sân rộng làm chỗ để phơi dừa, An và Tiếp một khiêng một cần xé, Mạnh và Na một cần xé thi chạy nước rút từ chỗ đập dừa tới sân phơi. Phiến và Tranh cũng thi đua nước rút, xếp những mảnh dừa ngửa lên theo hàng lối đều tăm tắp ra sân để phơi dưới nắng. Đứng trên khoảng sân rộng, nheo nheo mắt nhìn ánh nắng mặt trời đang chiếu xuống gay gắt, thằng Na chép miệng nói:
-Nắng này, chỉ cần hai ngày là cạy dừa được.
-Cạy xong còn phải phơi hai nắng nữa chứ?- An nói.
-Tao nghĩ chỉ cần một nắng thôi.
-Tùy mày, nhưng dừa khô không đạt yêu cầu thì má mày chửi ráng mà nghe đấy.
Na cười khì:
-Đến giai đoạn này thì khỏe rồi.
An biết ý nghĩa tiếng “ khỏe” của thằng Na vừa nói, vừa khỏe vì công việc đã nhàn hạ, vừa khỏe vì…nó có thể ăn cắp một bao dừa cạy lén đem bán lấy tiền bỏ túi riêng mà má nó không biết.
Phiến đang phơi dừa, vụt ngửng lên nhìn an hỏi:
-Thế là An định học đàn với ông Tám Đạo thật à?
-Thật.
-Đàn kìm khó lắm đấy, chỉ có hai sợi dây mà sao đàn réo rắt thế?
-Phiến thích nghe đàn kìm không?
-Thích.
Tranh cười dòn:
-Phiến ơi, làm thân con gái chớ nghe đàn kìm.
-Sao vậy?
Người ta nói con gái mà nghe đàn kìm không tốt đâu.
-Không tốt là sao?
-Ai biết, Tranh chỉ nói vậy thôi.
Tiếp cười ranh mãnh:
-Tiếp biết.
-Là sao?
-Má Tiếp nói con gái mà nghe đàn kìm là…bỏ theo anh đánh đàn kìm.

Nói xong Tiếp bỏ chạy, Phiến và Tranh ngượng ngùng cúi xuống phơi dừa. An không biết thằng Tiếp phịa chuyện ra nói hay đúng là do má nó nói. An tủm tỉm cười nghĩ thầm, chắc là thằng Tiếp xạo chứ nếu đúng thì tại sao tới giờ này “ sư phụ” nó vẫn còn sống cu ki một mình? Sao không có cô gái nào theo?

***

Sư phụ của thằng An rất uy tín, nói là giữ lời. Buổi chiều hết giờ làm việc, sau khi ăn cơm ở nhà thằng Na xong, ông Tám Đạo về nhà, có lẽ để tắm rửa, thay quần áo. Đúng giờ 7 giờ tối như đã hẹn, sư phụ An quay trở lại. Khi nghe tiếng gậy khua trên lối đi vào nhà thằng Na, An biết là sư phụ nó tới nên vội chạy ra đón. An hơi bị bất ngờ vì sư phụ nó bây giờ rất “ phong độ” chứ không lùi xùi như lúc sáng nữa. Áo sơ mi trắng, quần Tây xanh đen, đôi dép Lào đỏ dưới hai bàn chân to bè, tóc chải gọn gàng và hình như có mùi dầu thơm. Sư phụ mang theo trên vai cây đàn kìm quen thuộc mà An thường thấy, cây đàn cũ, lên nước bóng ngời, trục đàn có cẩn xà cừ rất đẹp.

Chị Chiêm và chị Én có mặt từ rất sớm, hai bà này cũng diện quần áo đẹp như đi ăn đám cưới. Tiếp. Mạnh, Phiến, Tranh cũng có mặt. Mọi người đều háo hức chờ ông Tám Đạo tới. An nắm đầu gậy của sư phụ định dẫn qua bậc thềm tam cấp nhà thằng Na nhưng sư phụ nó khua gật nạt:

-Mày kéo đầu gậy tao làm gì thế?

-Để con dẫn sư phụ đi, sợ sư phụ vấp té.

-Khỏi, chưa bao giờ tao nhờ ai dẫn tao đi cả. Tao…thấy đường.

Bữa tiệc cháo gà được dọn lên bộ ván gõ, thằng Na mang lên một xị rượu và cái ly nhỏ. Ai cũng biết rằng để ông Tám Đạo lấy hứng, đàn hay, ca mùi thì cho ông uống một xị rượu. Ông Tám Đạo chỉ uống một xị thôi, có nài ép cũng không uống thêm và bữa tiệc nào cũng thế, khi ra về, ông Tám Đạo tay lần gậy, miệng ca sáu câu suốt dọc đường và khi đó người ta mới biết là ông say.

Ông Tám Đạo vừa ngồi xuống chỗ của mình đã khịt khịt mũi:

-Chà, có rượu ngon đây.

-Biết ý anh Tám nên làm sao thiếu chất…men cay đắng được- Chị Én tủm tỉm cười.

-Ừ, có vài ly ấm bụng nó mới hứng.

Dì Tư Ảnh mời:

-Thôi mời chú Tám ăn miếng cháo cho nóng.

-Hồi chiều tôi ăn cơm còn no, giờ ăn cho vui thôi, chủ yếu làm vài ly cho ấm bụng. Có ai uống với tôi cho vui không?

Chị Chiêm vỗ vai chị Én cười:

-Có con Én nó “ đối ẩm” với ông chứ ai, không lẽ bắt mấy đứa con nít uống rượu?

Chị Én giãy nẩy:

- Bà này…vô duyên, ai biết uống rượu hồi nào mà “ đối ẩm”?

- Mày làm bộ chứ …khùng lên mày uống thầy chạy luôn.

- Nhưng bữa nay tui…chưa khùng. Thôi ăn cháo đi bà ơi, nhiều chuyện thấy ghê luôn.

Ông Tám Đạo ngửng mặt hỏi:

-Mày đâu rồi An?

-Con ngồi kế sư phụ nè.

Chị Chiêm cười:

-Chà, chưa học ngày nào mà kêu sư phụ ngọt xớt vậy mà?

-Nhất tự vi sư bán tự vi sư mà chị.

-He he…thằng An bữa nay xổ nho nữa ta- chị Chiêm cười dòn.

Ông Tám Đạo giọng cao hứng:

-Mày rót rượu chưa An?

-Ủa, sư phụ…không thấy đường hả?

-Ừ, cái gì tao cũng tự làm được, nhưng chuyện rót rượu tao…thua.

An rót rượu vào ly cho sư phụ. Ông Tám Đạo uống một hơi, đặt cái ly xuống chép miệng nói:

-Chà, rượu ngon…xé mang tai.

An lại rót rượu vào ly cho ông Tám Đạo. Khi xị rượu đế đã vơi hết nửa thì trăng cũng đã lên sáng vằng vặc bên ngoài. Một tấm đệm lớn đã được chị Chiêm trải sẵn ngoài sân phơi. Chị Én pha một bình trà, Phiến và Tranh cầm theo mấy cái tách.

Chị Én vừa đặt bình trà xuống giữa tấm đệm, ngước mắt nhìn trăng nói:

-Chà, đêm nay trăng sáng quá ta.

-Trăng mười bốn rồi không sáng sao được?- Chị Chiêm nói.

-Đêm trăng mà nghe đàn ca tài tử thì hết ý.

Thằng Na mang ra một dĩa đường tán để mọi người ăn đường tán uống nước trà, đây là cái “ gu” uống trà của người nhà quê, không chỉ người lớn thích mà trẻ con như bọn An cũng khoái. Có lần anh Tân con chú Đồng về chơi, An cũng cho anh Tân uống trà với đường tán, mới đầu anh Tân không quen vì ở thành phố không ai uống trà kiểu này, hoặc là uống trà khơi khơi, không cần “ mồi”, nếu có “ mồi” thì phải là kẹo đậu phộng hay bánh ngọt, hoặc thứ gì đó chứ không ai uống trà với đường tán bao giờ. Nhưng khi anh Tân đã quen rồi thì mê luôn và khen “ tuyệt cú mèo”.

Mọi người đều kéo ra ngồi thành vòng tròn quanh tấm đệm, người lớn ngồi một bên, trẻ con ngồi một bên, sư phụ Tám Đạo ngồi giữa và đang vặn trục lên lại dây đàn. Thật kỳ lạ, nhiều lần An nhìn xoáy vào đôi mắt của sư phụ như muốn tìm ra đằng sau hai tròng mắt “ trắng dã” vô hồn ấy là cái gì nhưng An không thể biết được. Đó là một điều hoàn toàn bí ẩn mà chắc chỉ có…ông Tám Đạo biết thôi. An ngồi cạnh Tiếp, kế đến là Tranh, Phiến, Mạnh rồi tới thằng Na. Lần đầu tiên ngồi cạnh con gái mà không phải trong lớp học, thằng Tiếp có cảm giác rất lạ, nó vừa thích thú vừa…run.

Tiếp ghé vào tai An nói:
-Tóc con gái thơm thật mày ạ. Nhỏ Tranh chắc không gội đầu bằng xà bông. Nó gội bằng cái gì ấy.
-Con gái thường gội đầu bằng…dầu gội đầu chứ cái gì?- An tỏ vẻ thành thạo.
-Nhưng dầu gội đầu tên gì mà thơm quá vậy?
-À, chắc là “ đúp bô-rích”.
-Sao mày biết?
-Ừ, tao…nghe quảng cáo trên tivi.
-Nhỏ Phiến gội dầu gì?
An thụi vào bụng Tiếp:
-Mày vô duyên quá, làm sao tao biết được. Mày ngồi gần làm bộ quay qua hỏi chuyện nó rồi… ngửi tóc nó xem.
Tiếp nhe răng cười:
-Rủi hồi chiều vội quá nó không kịp gội đầu thì sao?
-Mày ngu quá, tóc con gái lúc nào cũng thơm, không gội đầu cũng vẫn thơm.
An tưởng nói chơi thôi, không ngờ thằng Tiếp làm thật, nó nghiêng người qua chỗ Tranh để hỏi chuyện nhỏ Phiến, mũi nó cố tình dí sát vào tóc Phiến rồi quay lại nói vào tai An:
-Tao biết nhỏ Phiến gội đầu bằng dầu gì rồi?
-Dầu gì?
-Đúp-bô-rích.
-Sao mày biết?
-Thì mày…vừa nói đó.

An mắc cười quá mà không dám cười. Trời ơi, cái thằng này thậm ngu, con gái thường gội đầu bằng dầu gội đầu thì đúng rồi, nhưng đâu phải đứa nào cũng gội “ Đúp –bô- rích”?

Nhưng sư phụ Tám Đạo đã lên xong dây đàn và đàn dạo trước khi ca, dưới chân sư phụ là cây “song lang” dùng để đánh nhịp, nói là “ đánh” chứ thật là đạp, mỗi dứt câu, xuống hò, xuống xề người giữ cây “song lang” đạp nhẹ bàn chân, cây “ song lang” sẽ kêu “ cốp” một tiếng rất thanh, rất giòn làm điểm nhấn cho cả giọng ca và tiếng đàn nghe rất hay.
Sư phụ Tám Đạo gõ mấy tiếng “song lang” cốp cốp cốp rồi hỏi:
-Giờ tôi ca bài gì đây?
-Chuyện tình Lan và điệp.
-Võ Đông Sơ Bạch Thu Hà.
-Tình anh bán chiếu.
-Gánh nước đêm trăng.
-Tống tửu Đơn Hùng Tín.
Mọi người tranh nhau yêu cầu bài ca mà mình thích. Nhưng ông Tám Đạo thì chỉ có một, không thể đáp ứng hết tất cả yêu cầu của mọi người trong cùng một lúc được. Sư phụ cười rất hồn nhiên:
-Trời ơi từ từ…rồi cháo nó cũng nhừ. Tôi sẽ lần lượt đáp ứng hết mọi yêu cầu của mấy cô, mấy chị và mấy cháu. Đêm nay trăng sáng…ca tới sáng luôn. Giờ tôi chơi bản ruột trước nghe, một lớp “ Tây Thi” trước khi vô sáu câu. Đó lài bài “ Tống tửu Đơn Hùng Tín”
-Vỗ tay tụi bây- Chị Chiêm nhắc.
Tiếng vỗ tay lốp bốp, giọng sư phụ Tám Đạo cất lên:

“ Dạ thưa Đơn nhị ca chính em đây là Giảo…danh tánh họ Trình
Thủa nhỏ chuyên nghề bán muối lậu, ăn cướp bạc vua
Lớn lên em mới ra đầu Đường…”

Ông Tám Đạo thật kỳ lạ, càng về khuya, trăng càng sáng, ông càng ca thật hay, thật mùi. Khi ông Tám Đạo ca tới bài “ Gánh nước đêm trăng” thì An nhìn lên bầu trời đêm lấp lánh ánh sao và vầng trăng như càng thêm sáng. Giọng ông Tám Đạo càng ngọt ngào, nghe như tiếng thổn thức:

“ Trăng ôi, trăng sáng làm chi khi lòng của tôi đang u tối

Nước giếng sâu trong vắt sao lòng của ai kia như vũng nước trong bùn…

Đêm nay tôi lại thẫn thờ ra đi gánh nước

Ngồi trên bờ giếng một mình

Có ai giải mối hận tình tôi không…”

Ông Tám Đạo nhịp “song lang” cái cốp, An thấy chị Én đưa tay lên dụi mắt.
An và các bạn chưa kịp vỗ tay đã nghe chị Chiêm cất giọng nói:
-Ông Tám ơi, ông ca mùi quá làm cho con Én nó khóc rồi nè.
An nghe sư phụ thở ra một hơi nhẹ, nhưng cái giọng vẫn hồn nhiên:
-Hóa ra cô Én cũng mau nước mắt quá nhỉ.
-Ông ca mùi rệu làm tui cũng muốn khóc luôn chứ nói gì con Én- chị Chiêm cười.
-Thôi nghỉ- Ông Tám Đạo nói gọn- Tôi cũng buồn quá ca hết nổi rồi.
-Một bài nữa đi- Chị Chiêm yêu cầu.
-Thôi, tôi nói thôi là thôi.
Tánh ông Tám Đạo là vậy. Nói xong tay trái ông tìm cây gậy, tay phải ông xách cây đàn, đứng lên nói:
-Chào bà con và mấy cháu nghen. Tôi về đây.

Thế là ông Tám Đạo lọc cọc chống gậy lần đường về nhà không cần chờ đợi ai. Ông mày mò lần bước dưới ánh trăng, cái bóng cô độc của ông khuất dần.

***

An và các bạn cũng ra về ngay sau đó. Do Tranh ở gần nhà Tiếp và tiện đường về nhà Mạnh nên An nói với Tiếp:

-Hai đứa mày phải có trách nhiệm đưa Tranh về tới nhà nhé.
-Được rồi, còn mày?- Tiếp hỏi.
-Còn tao có trách nhiệm đưa Phiến về.
Mạnh cười:
-Tao có ý kiến này, hay là tụi mình cùng đưa nhau về cho vui.
-Là sao?
-Tao, mày, Tiếp, Tranh đưa Phiến về.
-Rồi sao nữa?
-Tới phiên Phiến đưa Tranh, tao, mày, Tiếp về.
-Rồi sao nữa?
-Tao, Phiến, Tranh, Tiếp đưa mày về.
Tiếp thụi vào lưng Mạnh:
-Vậy là tới sáng chẳng ai về nhà được. “Tối” kiến của mày hơi bị…khùng rồi Mạnh ơi.
-Ừ, ước gì mình không phải về nhà mà đi hoài suốt đêm trăng như thế này nhỉ?
Tiếp rờ trán Mạnh nói:
-Thằng này bị ấm đầu thật rồi.
-Là sao?
-Bị khùng chứ sao.
An gật gù:
-Ừ, tao cũng chợt có suy nghĩ như thằng Mạnh, ước gì được đi lang thang trên đồng, ra bãi sông…ngắm trăng thì tuyệt cú mèo.
-Mày cái gì cũng tuyệt cú mèo.
Phiến so vai nói:
-Phiến bị lạnh rồi, phải về nhà thôi. Giờ này ở nhà không có ai, thằng Sơn chắc ngủ mất đất rồi.
-Còn Tranh thì buồn ngủ, hai con mắt muốn nhắm lại luôn.
-Ừ, thì về.

Thế là nhóm bạn tách hàng, Tranh theo Mạnh và Tiếp rẽ một hướng, còn An và Phiến rẽ một hướng.. Đúng là gió lạnh thật và sương cũng đang xuống. An ngước nhìn ánh trăng đang treo trên đỉnh đầu, nó rất sáng, và vầng trăng như đang trôi ngược chiều với những đám mây.
An hỏi:
-Phiến lạnh thật hả?
-Lạnh ghê luôn.
-Ước gì có chiếc áo ấm.
-Chi vậy?
-Để Phiến mặc cho hết lạnh.
-Lúc chiều đi Phiến quên đó chứ.
Phiến bỗng nhìn lên bầu trời và hỏi:
-Đố An mặt trăng đang trôi hay đứng một chỗ?
-Mặt trăng thì đứng một chỗ chỉ có mây đang trôi thôi nên dưới này nhìn lên tưởng là vầng trăng đang trôi.
-Lạ nhỉ?
-Đó là quy luật của vũ trụ, chỉ có trái đất là quay vòng vòng bất tận nên mới gọi là hành tinh.
-Còn mặt trời có quay vòng vòng không?
-Mặt trời đứng yên, trái đất quay chung quanh mặt trời.
-Vậy mặt trời là hành tinh hay là gì?
-Mặt trời là định tinh, khác với hành tinh.
Phiến cười:
-Sao cái gì An cũng biết hết vậy?
-Nhờ An đọc sách. Phiến biết không, sách là túi khôn của nhân loại đấy. Mình đọc sách nhiều thì túi khôn của mình càng chứa được nhiều kiến thức.
-An có nhiều sách không?
-Chỉ có vài chục cuốn, anh Tân hứa lần này về chơi sẽ mang nhiều sách về cho An đấy.
-Thích nhỉ, nếu có cuốn nào hay An cho Phiến mượn đọc “ ké” với nhé.
-Sẵn sàng.
-Phiến cũng thích đọc sách lắm đấy, nhưng Phiến không có sách để đọc.
-Mai mốt Phiến tha hồ đọc, An sẽ sưu tầm cho mình một tủ sách lớn.
Phiếp chớp mắt:
-Vậy là An định chứa tất cả túi khôn của nhân loại vào đó hả?
-Ừ.
-Lạnh quá.
-Biết làm sao cho Phiến hết lạnh bây giờ?
-Chỉ có đi thật nhanh là hết lạnh thôi.
An ngẫm nghĩ rồi nói:
-Nhưng đi thật nhanh sẽ…mau về tới nhà Phiến.
-Thì mình cũng mong cho mau về tới nhà mà?
-Không phải vậy- An gãi đầu.
-Phiến không hiểu An muốn nói gì?

An cũng không hiểu nó muốn nói gì, chỉ là buột miệng nói thế thôi, vì đi nhanh con đường cũng sẽ nhanh chóng bị thu ngắn lại, trong lúc An như muốn con đường…dài thêm ra để nó và Phiến được đi dưới ánh trăng như thế này càng lâu càng tốt. Nhưng làm sao giải thích được điều đó cho Phiến hiểu?

Hai đứa đi nhanh hơn, con đường làng đã được tráng nhựa thẳng tăm tắp, hai bên những ngôi nhà đang thiếp ngủ, chỉ có cây lá xạc xào trong những cơn gió đêm thổi qua. Ánh trăng rải xuống đường nhựa một sắc vàng mờ ảo, cây cỏ hai bên đường dường như cũng nhuộm trong sắc vàng mờ ảo này. Đêm trăng đẹp một cách lạ lùng.
Phiến bỗng hỏi:
-Chừng nào An học đàn với sư phụ?
-Chắc vài hôm nữa thôi, khi chú Tám Đạo lột xong dừa nhà thằng Na.
-Bộ chú không nhận lột dừa cho nhà khác à?
-An không biết nữa.
-Chừng nào học xong An đàn cho Phiến nghe nhé, Phiến cũng thích nghe tiếng đàn kìm lắm.
-Người ta gọi đàn kìm là nguyệt cầm. Phiến biết tại sao không?
-Làm sao Phiến biến được.
An giải thích:
-Vì cây đàn kìm hình tròn giống như vẩng trăng đêm rằm tròn vành vạnh. Cái cần dài giống như cây đa trong sự tích chú cuội ngồi gốc cây đa để trâu ăn lúc gọi cha ời ời đấy.
-Chứ không phải chú cuội ngồi gốc cây đa đợi chị Hằng Nga hả?
-Ai biết, nhưng có lẽ thế thật, chú cuội ngồi đợi chị Hằng Nga mà quên mọi thứ đến nỗi để trâu ăn lúa phải gọi cha ời ời…đến cứu đấy.
Phiến cười giòn:
-An giải thích thật là “ siêu”
-Là sao?
-Siêu tưởng tượng ấy mà!
-Phiến thích nghe đàn kìm, bộ không sợ hả?
-Sợ gì?
-Sợ điều Tiếp nói lúc nãy.
-Tiếp nói sao Phiến quên rồi.
-Làm thân con gái chớ nghe đàn kìm.
Phiến cười:
-Câu này Phiến biết Tiếp “ chế” ra để chọc Phiến và nhỏ Tranh thôi. Người ta nói là làm thân con gái chớ nghe đàn bầu chứ không phải đàn kìm.
-Vậy là đàn bầu còn “ siêu” hơn cả đàn kìm?
-Chắc là như vậy.
An nheo mắt hỏi:
-Như vậy là sao?
-Chắc là…buồn hơn cả đàn kìm chứ sao.
-Ừ nhỉ, đàn kìm có hai dây đàn lên nghe đã buồn, nhưng đàn bầu chỉ có một dây mà đàn lên nghe còn buồn…thê thảm hơn. Người ta “chế” ra hai cây đàn này hay thật.

Rồi nhà Phiến cũng hiện ra dưới ánh trăng khi An đưa Phiến về tới chân cây cầu khỉ bắc qua con rạch. Cây cầu làm bằng những thân tre nối nhau “ lên dốc, xuống đèo” có tay vịn, bình thường An không chú ý, nhưng bỗng dưng trong đêm trăng nó hiện ra lừng lững trên dòng nước tắm đẵm ánh trăng vàng đẹp như một bức tranh kỳ ảo, sương khói khiến An sững sờ nhìn không chớp mắt. Rồi ngôi nhà của Phiến cũng thế, nó cũng hiện ra lừng lững dưới cây lá và cũng đẹp như một bức tranh.

-An nhìn gì thế?
-Phiến cũng nhìn đi thì biết- An nói.
Và Phiến chợt hiểu. Phiến cũng sững người trước chân cầu khỉ mà chưa vội bước qua. Cây cầu tre hiện rõ dưới ánh trăng, nó in cái bóng mờ ảo trên mặt nước đầy và cả An và Phiến đều nhìn thấy bóng trăng in xuống mặt nước gợn sóng lăn tăn.
-Đẹp tuyệt vời- Phiến nói rất khẽ.
-Ừ nhỉ, sao mãi bây giờ mình mới nhận ra điều này nhỉ?- an gật gù.
-Có lẽ tại thường ngày mình không để ý.
-Không phải, tại vì lần đầu tiên tụi mình mới đi chơi đêm và lần đầu tiên An mới nhìn thấy cảnh vật trước nhà Phiến vào một đêm trăng sáng như thế này.
Phiến ngước nhìn lạn bầu trời nói:
-An có biết chuyện những ngôi sao làm đám cưới chưa?
-À, chuyện này An có đọc trong sách, hình như của ông nhà văn Dodet thì phải?
-Nếu những ngôi sao trong bầu trời đêm nay cũng đang tổ chức một cái đám cưới trong vũ trụ mênh mông thì sao nhỉ?
An xuýt xoa, chép miệng:
-Thì…thật tuyệt vời, xem như An và Phiến đang dự đám cưới tập thể của những ngôi sao trong bầu trời vậy. - . /.

Từ Kế Tường