Ôm Gối - Le Traversin(Nguyễn Trí Thành)

Ôm Gối

Hạnh phúc ai kia biết chữ nhàn
Chẳng màng vương tướng, lụy hồng nhan
Mặc người ôm mộng, ta ôm gối
Ôm cả cái không trên thế gian

Nguyễn Trí Thành
***

Các Bài Dịch:

 

Tiếng Tây Ban Nha: Abrazo La Almohada Del Cuerpo 

Feliz quien conoce la palabra ocio
No me importa el poder del rey,
No me importa la belleza de la reina
Abrazas el sueño como quieres,
Yo abrazo la almohada del cuerpo
Abrazo la nada en este mundo.

Mùi Quý Bồng
(Poema original de Nguyễn Trí Thành)

***

Tiếng Pháp: Le Traversin

Heureux sont ceux qui savent garder leur ame sereine,
Dedaigner gloire des rois et beaute des reines !
Ami, tu es libre de vivre ton reve d' or,
Mais laisse-moi pour dormir serrer mon traversin
Et le néant des choses dont cette terre est pleine.

Nguyễn Trí Thành
Fair Oaks, 4-12-2022

***

Tiếng Anh: The Body pillow

Happy are those who can keep their soul serene,
Disdaining the glory of kings , scorning the beauty of queens!
Friends, you are free to live your golden dream,
But allow me to sleep, squeezing my body pillow
And the nothingness of all earthly things .

Nguyễn Thượng Vũ

***

Kính chào cô chú bác.

Kính cảm ơn bác DS Thành đã làm thơ và bác BS Vũ đã chuyển và dịch. Thật hay và đầy ý nghĩa.

Bản tiếng Pháp và tiếng Anh - “rêve d’or” và “golden dream” cũng có thể hiểu “lệch” ra thành “giấc mộng kê vàng”!

Chuyện “Giấc mộng kê vàng và cái gối toại nguyện”:

Giấc mộng kê vàng ẩn dụ phú quí như ảo mộng bong bóng, xuất phát từ “Ghi chép trong mộng” của Trầm Ký Tế thời nhà Đường.

"1. Lư Sinh gối đầu vào mộng

Năm khai nguyên thứ 7 Đường Huyền Tông có một vị đạo sỹ họ Lã trên đường đi tới Hàm Đan. Lúc nghỉ ở khách sạn thì có gặp một vị thiếu niên tên Lư Sinh. Sau khi hai người cười nói một hồi. Lư Sinh vì quần áo cũ bẩn nên cảm thán việc bản thân không thuận lợi, vận mệnh khốn khổ. Lã đạo sỹ nhìn anh ta thấy da thịt tươi nhuận, không bệnh tật gì hơn nữa lời nói thú vị khôi hài thì lấy làm khó hiểu. Sau đó mới gặng hỏi thêm thì Lư Sinh tâm sự rằng: “Tôi mong có thể làm nên nghiệp lớn, khiến danh vọng truyền xa, hưởng thụ phú quí, khiến gia tộc họ hàng phồn thịnh, có như vậy trong lòng mới thoải mái. Đáng tiếc là tôi tuy khổ công đọc sách mà không cách nào thi cử thuận lợi, đạt công danh. Quá 30 tuổi thì đành vất vả nơi ruộng đồng.”

Nói xong anh ta liền cảm thấy tinh thần mịt mờ và muốn ngủ. Lúc này chủ khách sạn đang nấu nồi kê, đang chuẩn bị làm cơm.

Lã đạo sỹ lấy từ trong túi một cái gối và đưa cho Lư Sinh: ” Anh gối đầu bằng cái này, mong mỏi của anh sẽ toại nguyện.” Lư Sinh đang tiến vào mộng thì nhìn thấy hai bên gối có chỗ rất sáng, anh ta liền tiến vào….

… Lư Sinh sau đó về nhà, lấy người con gái tên Thanh Hà. Không những xinh đẹp mà gia sản còn giàu có sung túc. Nhà anh ta ngày càng giàu có. Năm sau Lư Sinh thi Tiến Sỹ, bắt đầu con đường quan trường thuận lợi. Lư Sinh làm việc rất tận tâm, vì dân mà bỏ đi lo lắng khổ sở của họ, chủ động tòng quân dẹp loạn vì vua mà chia sẻ ưu tư. Vì thế trăm họ lập bia đá khắc công đức, vua cũng dùng lễ mà đối đãi, nhớ công đức mà thưởng. Nhưng không ngờ, anh ta tuy là quan lại cốt lõi của triều đình nhưng gặp phải sự đố kỵ của tể tướng mà bị cách chức. Rồi làm thứ sử ở Đoan Châu. Ba năm sau, anh lại quay lại triều đình, không những đảm nhiệm chức thượng thư bộ hộ mà còn lên tới tể tướng, thành trọng thần để vua hỏi han việc chính sự và cùng Tiêu Lênh Tung lo việc triều chính trong 10 năm, được nhìn nhận như hiền tướng. Nhưng mà tai họa lại đến.

Lư Sinh quyền cao chức trọng thì gặp phải chuyện các quan thần lật đổ. Thậm chí bị vu vào tội cấu kết với bộ phận phòng thủ biên giới. Quan binh phụng chỉ tróc nã đi đến dinh phủ Lư Sinh. Lúc đó anh ta khóc rồi nói với vợ anh ta: “nhà ta gốc ở Sơn Đông, có ít ruộng tốt, cũng đủ qua ngày giá lạnh, vì cớ gì khổ sở cầu công danh lợi lộc. Bây giờ chìm nổi như này, nhớ trước kia mặc áo lông cừu ngắn, cưỡi ngựa đi Hàm Đan, trên đường xem phong cảnh. Bây giờ chẳng thể được nữa rồi.” Lư Sinh rút kiếm ra tự sát ,hưng bị vợ ngăn lại. Trong vụ án này các quan lại có dính dấp đều bị giết, chỉ có Lư Sinh được người che chở, chỉ bị giáng chức tới Hoan Châu. Sau vài năm, vua biết bị oan, lại đem về thăng lên Lệnh Trung Thư, phong làm Triệu Quốc Công, ban thưởng cho rất hậu, Lư Sinh vinh quang tột cùng.

Phúc đức của Lư Sinh còn truyền đến con cháu. Anh ta có 5 người con đều làm quan chức, và lấy vợ là con cái nhà danh gia vọng tộc. Và Lư Sinh có thêm 10 đứa cháu.

2. Trong mộng nhìn thấu cuộc đời thật vô thường

Sau 30 năm, Lư Sinh hai lần trải qua giáng chức rồi thăng chức. Anh ta đã hưởng chức quan cao lộc lớn, rồi sau đó có cuộc sống xa hoa, an dật hưởng lạc. Vua ban thưởng cho anh ta ngựa hay người đẹp không kể hết. Lúc về già Lư Sinh thỉnh cầu cáo lão về quê, nhưng không được chấp nhận. Trong lúc anh ta bị bệnh, người đến thăm rất rất đông, qua lại không nghỉ, danh y đến cửa hiến tặng thuốc quí rất nhiều. Vào lúc Lư Sinh lâm chung còn dâng sớ cảm tạ ân sủng của vua, rằng giờ đã về già, không dám ở nơi vị trí cao thì sẽ phụ ơn của vua. Vì thế muốn từ quan về quê, giờ chỉ xin vua chấp thuận.

Vua biết chuyện hạ chỉ, không những cảm tạ Lư Sinh nhiều năm phò tá vua trị quốc khổ nhọc mà còn tự thân mong mỏi tin tức Lư Sinh khỏe lại. Bây giờ nghe bệnh càng lúc càng nặng, còn phái Cao Lực Sỹ tới an ủi thăm hỏi. Vua còn dặn dò Lư Sinh châm cứu thêm cho nhanh khỏi lại để sớm nghe tin tốt. Nhưng rồi tối đó Lư Sinh qua đời.

Lư Sinh duỗi chân dãn lưng mà tỉnh lại, anh ta phát hiện mình đang ngủ ở khách sạn.

Lã đạo sỹ đang ở bên cạnh còn ông chủ khách sạn đang nấu nồi kê nghi ngút còn chưa chín. Tất cả vẫn như vậy không có gì khác lạ. Lư Sinh kinh hoảng nói: ” Thế nào mà tất cả chỉ là một giấc mộng đã qua vậy?” Lã đạo sỹ cười nói: “nhân gian thế sự, đều chỉ như thế.” Lư Sinh nghe rồi buồn bã như đã đánh mất. Anh ta cảm tạ Lã đạo sỹ nói: ” Người trong đời, phú quí, vinh nhục, sống chết rồi đến vận mệnh đều như vậy cả. Tiên sinh đã ngăn những dục niệm của tôi, tôi lẽ nào dám không tiếp nhận bài học.” Lư Sinh bái lạy 3 lần cảm tạ rồi sau đó rời đi."

“Thế thượng hoàng lương nhất mộng dư,

Giác lai vạn sự tổng thành hư.

Như kim chỉ ái sơn trung trú,

Kết ốc hoa biên độc cựu thư.”

(Đời chỉ là một giấc kê vàng

Tỉnh ra vạn sự thành hư không.

Nay chỉ thích ở giữa núi non,

Nhà cỏ bên hoa cùng sách xưa)

“Ngẫu Thành” của Nguyễn Trãi

Nếu Nguyễn Trãi đã lên non giũ sạch muộn phiền chỉ đọc sách để giải khuây, và hưởng chữ “NHÀN” thì cụ đâu đã phải chịu kết cuộc thảm thương tru di tam tộc.

“Nhưng người trần thế muốn nhàn sao được?…

Chữ nhàn là chữ làm sao?”

Thị tại môn tiền náo

Nguyệt lai môn hạ nhàn

So lao tâm lao lực cũng một đàn

Người trần thế muốn nhàn sao được?

Nên phải giữ lấy nhàn làm trước

Dẫu trời cho có tiếc, cũng xin nài

Cuộc nhân sinh chừng bảy tám chín mười mươi

Mười lăm trẻ, năm mươi già, không kể

Thoắt sinh ra thì đà khóc choé

Trần có vui sao chẳng cười khì?

Khi hỷ lạc, khi ái dục, lúc sầu bi

Chứa chi lắm một bầu nhân dục

Tri túc, tiện túc, đãi túc, hà thời túc

Tri nhàn, tiện nhàn, đãi nhàn, hà thời nhàn

Cầm kỳ thi tửu với giang san

Dễ mấy kẻ xuất trần xuất thế

Ngã kim nhật tại toạ chi địa

Cổ chi nhân tằng tiên ngã toạ chi

Ngàn muôn năm âu cũng thế ni

Ai hay hát mà ai hay nghe hát?

Sông Xích Bích buông thuyền năm Nhâm Tuất

Để ông Tô riêng một thú thanh tao

Chữ nhàn là chữ làm sao?

“Chữ Nhàn” của Nguyễn Công Trứ

Kính chúc cô chú bác và mọi người sẽ luôn được hưởng chữ “NHÀN”.

Kính,

Đông Châu