Thứ Ba, 13 tháng 2, 2024

Lễ Valentine - Ngày Tình Yêu

      Ngày Valentine gọi là lễ tình yêu. Hàng năm cả hàng tỷ tấm thiệp được mua và gửi đi khắp thế giới. Người ta biểu lộ tình yêu với nhau qua những lời hay ý đẹp diễn tả một mối tình tuyệt mỹ như từng chưa bao giờ có. Anh yêu em, bảo vệ em hoặc em thương anh, săn sóc anh vô vàn và suốt cuộc đời cho đến chết...

     Hàng triệu người đã gửi những thiệp vào ngày Valentine để tỏ lộ tình yêu của mình với những người đặc biệt. Nhưng ngày Valentine có mừng một tình yêu thực và một săn sóc thực sự không hay chỉ để khuyến khích thúc dục một điều gì khác? Ngày Valentine có từ bao giờ, và sự thực của nó thế nào?

Nguồn gốc ngày Valentine

    Nghĩ đến ngày Valentine các bạn trẻ thường nghĩ đến những bánh kẹo có hình trái tim, những đóa hoa và những gì biểu lộ tình yêu mà ít khi nghĩ đến tại sao hay nguồn gốc của lễ Tình Yêu Valentine ở đâu? 

     Valentine thoạt tiên bắt nguồn từ Giáo Hội Công Giáo sơ khai ở Roma khi Giáo Hội muốn biến ngày lễ lupercalia của những người ngoại giáo ra thành của Kito giáo. Lễ này tôn vinh Lupercus là một anh hùng săn chó sói, rất phổ thông trong dân chúng La Mã thời đó, nên các vị lãnh đạo tôn giáo đã cho ngày lễ này vào trong lịch của họ hy vọng giữ lại -không bị mất- những tân tòng đồng thời biến lễ từ tình yêu sắc dục thành lễ có tính luân lý thánh thiện liên quan đến một vị thánh.

     Vị thánh mà họ chọn cho ngày lễ là Thánh Valentine. Nguồn tin cho biết: “Thánh Valentine là một linh mục Roma đã tử vì đạo vào ngày 14 tháng 2 chừng năm 270 AD. Tại sao thánh Valentine lại trở thành thánh quan thầy tình yêu thì không ai biết rõ. Nhưng có lý thuyết cho là Giáo Hội muốn Kitô giáo hóa ngày lễ Lupercalia xưa cổ của dân La Mã, một ngày lễ hội của dân ngoại được mừng vào giữa tháng Giêng hàng năm rất phổ thông ai cũng biết.

     “Người ta để tên những cô gái vào trong một cái hộp kèm với tên những cậu con trai theo từng cặp và giữ đó cho đến sang năm để rút thăm. Giáo Hội thay tên những cô con gái bằng tên những vị thánh hy vọng các cậu tham dự cuộc chơi khi bắt thăm mà được tên vị thánh nào thì sẽ lấy cuộc sống nhân đức thánh thiện của thánh đó làm mẫu mực cho đời sống của mình. 

    “Nhưng vào thế kỷ 16, tên những cô gái lại xuất hiện trong hộp. Dần dần người ta gửi những cánh thiệp vô danh với những câu tỏ tình cho những người mà họ ưa thích đã trở thành cách mừng ngày lễ Valentine và được nhiều người chấp nhận.”  (Theo Helene Henderson and Sue Ellen Thompson, editors, Holidays, Festivals, and Celebration of the World Dictionary, “Valentine’s Day,” 2005, p.576).

     Dù đa số nguồn đều đưa ra cùng một ý niệm lịch sử về sự biến chuyển của ngày lễ Valentine, nhưng mỗi nguồn lại đưa ra một kiểu khác nhau.

     “Có những người sau này khi thực hành lễ Valentine lại cố gắng nối kết với lịch sử thánh Valentine nói là thánh nhân đã làm lễ thành hôn cho nhiều cặp theo nghi thức Công Giáo vào thời kỳ cấm đạo bất chấp sự chống đối của hoàng đế hoặc ông thánh đã gửi một cái note có chữ ký của ‘người tình Valentine’ đến cho con gái của vị cai tù của anh ta.     

     “Tuy nhiên, thánh Valentine thời Kitô giáo sơ khai có lẽ chẳng có gì để mà làm theo cổ truyền như sau này người ta đã làm. Đơn giản vì tên ngài đã được ghi vào lịch Kito giáo thời đó để kính nhớ ngài vì ngài đã tử vì đạo nên tên ngài đã bị liên hệ vào đó thôi. Sau này danh từ Valentine lại bị lẫn lộn với tiếng Pháp vùng Normandy là Galantine nghĩa là một người yêu thuộc nữ giới thanh lịch; rồi chữ g và chữ v thường được phát âm na ná giống nhau nên người ta đã đọc thành Valentine. 

     “ Trong bất cứ trường hợp nào thì ngày 14 tháng 2 dần dần đã trở thành ngày tình yêu truyền thống để trao đổi những lời tình tứ hoặc bài thơ trữ tình thắm thiết yêu thương hay thanh thoát nhẹ nhàng đầm ấm, và thánh Valentine đã trở thành thánh quan thầy của những cặp nhân tình” (Macmillan Profiles:Festivals and Holidays, 1999, p.363). 

     Có nhiều lý thuyết nói về lễ tình yêu khác nhau được mừng vào tháng 2. Có người nghĩ là chim muông gần nhau đạp mái cũng vào thời gian đó.

     “Có  người theo niềm tin ở vùng quê Âu Châu vào thời Trung cổ, chim muông bắt đầu tìm nhau dập dình cũng vào ngày 14 tháng 2. Chauver -trong ‘Parliament of poules’-  đã tin vào cách thức này: For this was Seynt Valentyne’s day. When every foul cometh ther to choose his mate” (Stephen Christianson, The American Book of Days, 2000, p.139).

     Không kể những nguồn tin khác nhau và lịch sử mơ hồ về ngày Valentine, một số ít đã được xác định là ngày Valentine bắt nguồn từ lễ của dân ngoại ở Roma gọi là lễ Lupercalia như đã nói ở trên. Lễ này dựa trên khả năng sinh dục và dâm dục phóng túng. Vào thế kỷ 3, Giáo Hội Công Giáo La Mã đã cố gắng Kitô giáo hóa cách thức thực hành lễ hội này bằng cách gọi nó bằng tên một vị thánh.

     Hy vọng là lễ được đổi tên như vậy sau này những người thực hành ngày tình yêu sẽ theo gương sống như những vị thánh của Giáo Hội, không còn sắc dục bậy bạ bừa bãi như truyền thống thực hành cổ tự do nhục dục của những thần cũ. Dù có thành công ít nhiều, nhưng ngày lễ này vẫn đưa tới những vô luân ở nhiều nơi với nhiều quan niệm yêu khác nhau một cách kỳ lạ, trai với trai, gái với gái và trai gái lung tung lẫn lộn.  

Ngày nghỉ giả mạo        

     Có những điều giả lại cứ như là thiệt. Như câu truyện về ngày nghỉ này là thực hay giả? Nguồn gốc ngày lễ Valentine là từ ngày lễ của dân ngoại, không thấy nói trong Kinh Thánh. Việc Kitô giáo hóa ngày lễ của dân ngoại, phải chăng đã quên hay không để ý đến một sự thật là ngày nghỉ của Kitô Giáo phản ảnh một quan điểm của Thiên Chúa là tình yêu, một tình yêu thực và duy nhất.    

     Thực vậy, đây là những ngày thánh thật sự của Thiên Chúa và có ý nghĩa. Chúng ta có thể tìm thấy tất cả những ngày thánh của Thiên Chúa và lễ hội được ghi trong sách Levi chương 23. Bạn cũng có thể thấy trong Tân Ước, Chúa Giêsu Kitô các tông đồ và toàn giáo hội sơ khai tất cả đều tuân giữ những ngày lễ này như nhau. Thánh Giuda (con thánh Giacobe) rõ ràng đã nói về những ngày lễ loại Valentine này là bê bối khi ngài viết thư cho những Kitô hữu của giáo hội sơ khai nói về những bữa tiệc tình yêu (Gd 12).

     Những ngày nghỉ Valentine đã được mừng rộng rãi trong Kitô giáo ngày xa xưa thì không thấy nói trong Kinh Thánh lại có nguồn gốc từ dân ngoại thì chỉ coi như lớp sơn mạ hời hợt bên ngoài của Kitô giáo.

Thiên Chúa trong lễ Valentine?

     Chúng ta biết trong Kinh Thánh là Thiên Chúa rất ghét những ngày lễ tôn giáo hay thế tục nào làm cho con người mù quáng trước một sự thật trân quý. Chúa Giêsu đã nói: “Các ông biết sự thật, và sự thật sẽ giải thoát các ông” (Ga 8:32). Thiên Chúa muốn con người, mỗi người chúng ta đều có một tự do thực sự, không bị kìm hãm cầm tù bởi bất cứ một niềm tin hay tư tưởng sai lạc nào. 

     Kinh Thánh cho biết những ngày thánh và những ngày lễ hội thánh của Thiên Chúa. Mỗi ngày đó đều nói rõ một phần ý nghĩa đặc biệt của tình yêu Thiên Chúa được  kết thúc. Đó là kế hoạch cứu chuộc nhân loại của Người, một tình yêu đã khiến Chúa Giêsu Kitô chết cho chúng ta là những kẻ tội lỗi. Lễ Valentine không dự phần trong việc cứu chuộc nhân loại. Nó không có tính cứu chuộc vì bắt nguồn từ việc thờ phượng tội lỗi của dân ngoại.

     Ngày Valentine có thể được cả hàng triệu người chấp nhận, nhưng Thiên Chúa không chấp nhận. Nó dùng lý luận loài người thay cho sự thật của Thiên Chúa. Nó nhắm chủ đích của con người là yêu say mê cuồng loạn, không phải thứ tình yêu vĩnh cửu sâu thẳm “để yêu”, thứ tình yêu ban cho hay hy sinh vì tha nhân. 

     Thiên Chúa cảnh báo tất cả những ai tuyên xưng mình là đại diện Thiên Chúa, là Kitô hữu thì đừng đi theo đường lối của dân ngoại ngày xưa, những ngày nghỉ và lễ hội giả tạo:

     “Anh em phải nghe và giữ những điều Ta truyền cho anh em đây, để anh em và con cháu anh em sau này được hạnh phúc mãi mãi, bởi vì anh em đã làm điều Chúa, Thiên Chúa của anh em, coi như tốt lành và ngay thẳng.

     “Khi Chúa, Thiên Chúa của anh em đã quét sạch các dân tộc khỏi miền đất anh em sắp vào để trục xuất chúng cho khuất mắt anh em, khi anh em đã định cư trên đất của chúng rồi, thì hãy ý tứ đừng mắc bẫy mà theo chúng, sau khi chúng đã bị tiêu giệt cho khuất mắt anh em; hãy ý tứ đừng tìm các thần của chúng và nói: ‘các dân tộc ấy phụng thờ các thần của họ thế nào? Cả tôi nữa, tôi cũng muốn làm như thế.’

     “Anh em đừng thờ Chúa, Thiên Chúa của anh em như thế, vì tất cả đều ghê tởm đối với Chúa; điều Người ghét thì chúng đã làm cho các thần của chúng; ngay cả các con trai con gái của chúng, chúng cũng đã bỏ vào lửa mà thiêu để tế các thần của chúng. Tất cả những điều ta truyền cho anh em, anh em hãy lo đem ra thực hành; anh em đừng thêm bớt gì vào đó hết.”(Dnl 12:28-32).

    Thực vậy, Thiên Chúa đã truyền cho dân Israel là phải tận diệt tận gốc rễ tất cả những gì mà dân ngoại chúng thờ lạy (Dnl 12:1-4).

     Thiên Chúa đã cẩn thận chú ý đến phúc lợi của chúng ta. Người tạo ra và ban cho chúng ta cẩm nang của người là Kinh Thánh để học hỏi và tuân giữ, nên chúng ta có thể thu lượm được những điều tốt đẹp nhất cho cuộc sống chúng ta hầu có một đời sống vĩnh cửu mai sau.  

     Ngày Valentine gọi là ngày tình yêu này có nguồn gốc không do từ Thiên Chúa mà do ngoại giáo. Nó không đến từ Thiên Chúa thật nhưng từ một thế giới trần tục của ma quỷ và Satan (2Cr 4:4).

Fleming Island, Florida
Feb. 13, 2024

Nguyễn Tiến Cảnh       
      

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét