Lâm Giang Tống Hạ Chiêm 臨江送夏瞻 - Bạch Cư Dị

 

Lâm Giang Tống Hạ Chiêm

Bi quân lão biệt lệ triêm cân
Thất thập vô gia vạn lý nhân
Sầu kiến chu hành phong hựu khởi
Bạc đầu lãng lý bạch đầu nhân

Bạch Cư Dị
***
Dịch nghĩa

Tới Bờ Sông Đưa Tiễn Hạ Chiêm

Thương cảm lúc chia tay bạn già, nước mắt đẫm khăn
Người 70 tuổi không nhà đi xa vạn dặm
Lòng buồn khi thuyền dời bến cũng là lúc gió nổi lên
Trên ngọn sóng bạc đầu,có mái tóc bạc của người

Bản dịch của Tản Đà

Muôn dặm thương anh, lệ biệt sầu,
Bảy mươi tuổi tác cửa nhà đâu ?
Buồn trông ngọn gió theo thuyền nổi,
Sóng bạc đầu quanh khách bạc đầu.

Bản dịch của Chi Điền

Đưa tiễn thương ông lệ thấm bâu,
Bảy mươi ! ngàn dặm biết về đâu ?!...
Gió xao thuyền lẻ thêm thương cảm,
Sóng bạc vây quanh khách bạc đầu !!....

Bản dịch của Mai Lộc 

Tiễn bạn già cảm thương lệ đẫm,
Thân bảy mươi vạn dặm không nhà 
Buồn theo gió nổi thuyền xa
Nhấp nhô sóng bạc chan hòa đầu sương!

Tiễn Người

Thất thập không nhà, cảnh cám thương
Đưa người, lặng lẽ ráng chiều vương
Tóc mai trắng xóa pha sương tuyết,
Đôi má nhăn nheo nhuốm bụi đường.
Tách bến buồm giương cơn sóng lớn,
Giong thuyền gió bạt nước triều cường.
Nhấp nhô sóng bạc nhòa đâù bạc,
Xao xuyến lòng ta, luống đoạn trường!

Mailoc
***

Bản dịch:

Tiễn Bạn Hạ Chiêm

Thương cảm khăn tay lệ đẫm sầu
Bảy mươi tuổi chẳng biết nhà đâu
Thuyền dong tách bến theo cơn gió
Sóng bạc tung lên tóc trăng đầu

Họa Vần"Tiễn Người" 

Nhà đâu, thất thập, thấy mà thương
Tiễn bạn bơ vơ dạ vấn vương
Mái tóc trăng phau già tuổi hạc
Làn da nhăn nhúm kẻ phong sương
Dong thuyền tách bến ba đào nổi
Buồm trụ căng dây sóng gió thường
Khách trắng đầu lô nhô nước bạc
Bâng khuâng cảm động nỗi can trường

Mai xuân Thanh
***
臨江送夏瞻            Lâm Giang Tống Hạ Chiêm
白居易                    Bạch Cư Dị

悲君老別我沾巾， Bi quân lão biệt ngã triêm cân,
七十無家萬里身。 Thất thập vô gia vạn lý thân.
愁見舟行風又起， Sầu kiến chu hành phong hựu khởi,
白頭浪裏白頭人。 Bạch đầu lãng lý bạch đầu nhân.

CHÚ THÍCH:
* Lâm Giang 臨江: là Đến bên bờ song.
* Hạ Chiêm 夏瞻: Một người bạn già của Bạch Cư Dị đã trên bảy mươi tuổi còn sống trôi nổi không nhà.
* Bi Quân 悲君: là Buồn thương cho bạn.
* Triêm Cân 沾巾 : là Thấm ướt khan.
* Bạch Đầu Lãng 白頭浪 : là Sóng bạc đầu.
* Bạch Đầu Nhân 白頭人 : là Người Đầu bạc.

 
NGHĨA BÀI THƠ:
Đến bờ sông tiễn Hạ Chiêm

Thương cho anh đã già nua còn phải chịu cảnh biệt ly mà lệ của ta đẫm ướt cả khăn. Bảy mươi tuổi rồi mà không có được một mái nhà, tấm thân phải phiêu bạc xa xôi ngàn dặm. Buồn trông theo cảnh thuyền của anh đi trong khi gió đang nổi lên, ta chỉ thấy trong những đợt sóng bạc đầu đang lẩn khuất hình bóng của người đầu bạc !

Bài thơ nầy còn có một dị bản như sau:
Câu 1:
悲君老別淚沾巾， Bi quân lão biệt LỆ triêm cân,
là: Thương cho bạn già nua còn phải biệt ly nên LỆ thấm ướt cả khăn.
LỆ 淚 ở đây là Phiếm chỉ, không biết là LỆ của Bạn hay là LỆ của ta !?

Câu 4:
白頭浪裏白頭翁. Bạch đầu lãng lý bạch đầu ÔNG.
là: Trong sóng bạc đầu có Ông Già đầu bạc.
BẠCH ĐẦU ÔNG 白頭翁: là Ông già đầu bạc, còn...
BẠCH ĐẦU NHÂN 白頭人: là Người đầu bạc.

Dị bản nhưng nghĩa cũng như nhau, chỉ nêu lên để tham khảo mà thôi!

Diễn Nôm:

Ra Bờ Sông tiễn bạn Hạ Chiêm

Thương người giả biệt lệ đầm khăn,
Bảy chục không nhà chỉ một thân.
Gió nổi thuyền đi trong sóng bạc,
Bạc đầu sóng vổ bạc đầu ông.

Lục Bát:

Giả từ bạn, lệ ướt khăn,
Bảy mươi muôn dặm lang thang không nhà.
Buồn trông gió cuốn thuyền xa,
Bạc đầu người lẩn sóng xa bạc đầu!

Đỗ Chiêu Đức

2. Họa Vần bài Cảm tác của Thầy:

 
Tiễn Bạn

Bảy mươi viễn xứ lắm buồn thương,
Đưa bạn phương trời những vấn vương.
Thân đã tha hương còn tiễn biệt,
Người vừa hội ngộ lại lên đường.
Thuyền đi nước cuốn thuyền xa tít...
Sóng vỗ trời xa sóng sính cường.
Lẫn khuất bạc đầu trong sóng bạc...
Vẫy tay đưa tiễn quặn sầu trường!

Đỗ Chiêu Đức