Thư Đàn đỗ tiến sĩ đời vua Tống Anh Tông宋英宗, ủng hộ Vương An Thạch 王安石thi hành “Tân pháp”. Ông đã từng hợp với Lý Định 李定hạch tội Tô Thức 蘇軾trong vụ án gọi là “Ô đài thi án烏台詩案”. Ngày nay còn lưu truyền một quyển “Thư Học Sĩ Từ舒學士詞” gồm 50 bài.
虞美人 - 舒亶 Ngu Mỹ Nhân – Thư Đàn
芙蓉落盡天涵水。 Phù dung lạc tận thiên hàm thủy.
日暮滄波起。 Nhật mộ thương ba khởi.
背飛雙燕貼雲寒。 Bối phi song yến thiếp vân hàn.
獨向小樓東畔、倚闌看。 Độc hướng tiểu lâu đông bạn, ỷ lan khan.
浮生只合尊前老。 Phù sinh chỉ hợp tôn tiền lão.
雪滿長安道。 Tuyết mãn Trường An đạo.
故人早晚上高臺。 Cố nhân tảo vãn thướng cao đài.
贈我江南春色、一枝梅。 Tặng ngã Giang Nam xuân sắc, nhất chi mai.
Chú Thích:
1- Ngu mỹ nhân 虞美人: tên từ bài, tên khác là “Nhất giang xuân thủy一江春水”, “Ngọc hồ thủy玉壶”, “Vu sơn thập nhị phong 巫山十二峰”. Bài này có 56 chữ, chia làm 2 đoạn, trắc và bình vận luân phiên. Cách luật:
X B X T B B T vận
X T B B T vận
X B X T T B B đổi B vận
X T X B B T T B B vận
X B X T B B T đổi T vận
X T B B T vận
X B X T T B B đổi B vận
X T X B B T T B B vận
X: bất luận, B: bình thanh; T: trắc thanh.
2- Công Độ 公度: bạn của tác giả.
3- Phù dung 芙蓉: hoa sen.
4- Hàm 涵: bao hàm.
5- Thương ba 滄波: sóng xanh lục nhạt.
6- Bối phi song yến 背飛雙燕: đôi chim yến bay hai hướng ngược nhau, ám chỉ bằng hữu chia tay.
7- Thiếp 貼: sát với.
8- Đông bạn東畔 = đông biên東邊: mé phía đông.
9- Lan 闌: lan can.
10- Phù sinh 浮生: sống trôi nổi ví với đời người vì cuộc sống bất định.
11- Hợp 合: nên, phải.
12- Tôn尊 = tôn 樽: chén uống rượu.
13- Tảo vãn早晚: sớm và tối, ý nói nhiều lần.
14- Thượng cao đài 上高臺: lên đài cao trông ngóng, tưởng nhớ bạn.
15- Tặng ngã Giang nam xuân sắc, nhất chi mai 贈我江南春色、一枝梅: mượn ý bài thơ của Lục Khải 陸凱 làm để tặng Phạm Diệp 范曄, chứng tỏ tình bạn thắm thiết:
“折梅逢驛使，Chiết mai phùng dịch sứ, bẻ mai gặp người đưa thư,
“寄與隴頭人。Ký dữ Lũng đầu nhân. Gửi cho người ở Lũng đầu.
“江南無所有，Giang nam vô sở hữu, Giang Nam không có gì cả,
“聊贈一枝春。Liêu tặng nhất chi xuân. Hãy tặng một cành xuân”.
Dịch Nghĩa
Ghi chú của tác giả: Thư gửi Công Độ
Hoa phù dung đã rụng hết, trời như ngậm nước.
Buổi chiều sóng xanh nổi lên,
Hai con chim én quay lưng đối nhau bay sát mây lạnh lẽo.
Một mình đi về hướng phía đông căn lầu nhỏ, dựa lan can ngắm cảnh.
Kiếp phù sinh (phiền não) nên phải uống rượu mà già đi.
Tuyết rơi đầy thành Trường An.
Bạn tôi hết sáng lại tối lên đài cao (nhớ đến tôi).
Gửi tặng tôi 1 cành hoa mai đại biểu cái đẹp mùa xuân của đất Giang Nam.
Phỏng Dịch
1 Ngu Mỹ Nhân - Gửi Bạn
Hoa sen tàn tạ trời ôm nước
Ngày tối sóng xanh lướt.
Đối lưng chim yến sát mây ngàn.
Lầu nhỏ đông biên đơn chiếc, dựa lan can.
Nâng ly già cỗi, phù sinh kiếp,
Khắp phố Trường An tuyết.
Bạn xưa sớm tối lên cao đài,
Gửi tặng Giang Nam xuân thắm, một cành mai.
2 Gửi Bạn
Hoa sen tàn tạ nước mây trời,
Chiều đến sông xanh sóng lả lơi.
Đôi yến kề lưng mây lạnh lẽo,
Lan can lầu nhỏ dựa đơn côi.
Nâng ly già cỗi phù sinh kiếp,
Khắp chốn Trường An đường phủ tuyết.
Cố nhân ngày, tối lên đài cao,
Gửi tặng cành mai xuân thắm thiết.
HHD
4-30-2021
***
Ngu Mỹ Nhân – Thư Đàn
1-
Hoa sen rụng tất, trời nước đọng
Ngày tàn sông nổi sóng
Đôi yến quay lưng sát mây ngàn
Mình hướng mé đông lầu nhỏ, dựa lan can
Đời phiền uống rượu mau già cỗi
Tuyết ngập Trường An lối
Người xưa sớm tối bước lên đài
Gởi mỗ Giang Nam xuân thắm-một cành mai!
2-
Sen hồng tàn, trời cao sũng nước
Chiều tàn buông, sóng vượt vô vàn
Đâu lưng đôi yến mây ngàn
Về đông lầu nhỏ dựa lan ngắm nhìn
Đời phiền não rượu vin già cỗi
Tuyết Trường An, ngập lối trong ngoài
Người xưa sớm tối lên đài
Giang Nam gởi mỗ cành mai xuân tình!
Lộc Bắc
Mars23
bài rất hay
Trả lờiXóa