Thứ Ba, 26 tháng 10, 2021

Hoa Phi Hoa 花非花 - Bạch Cư Dị




Nguyên tác           Dịch âm

花非花                  Hoa Phi Hoa

花非花                  Hoa phi hoa
霧非霧                  Vụ phi vụ
夜半來                  Dạ bán lai
天明去                  Thiên minh khứ
來如春夢幾多時  Lai như xuân mộng kỷ đa thời
去似朝雲無覓處  Khứ như triêu vân vô mịch xứ.

Bạch Cư Dị
***
Dịch thơ:

Hoa Chẳng Hoa

Hoa chẳng hoa
Mây chẳng mây
Nửa đêm đế́n
Sáng đi ngay
Đế́n như xuân mộng chẳ̉ng lâu dài
Đi như mây mờ không dấu tích.

Con Cò
***

***
Hoa Chẳng Phải Hoa

1-
Hoa chẳng hoa
Móc chẳng móc
Đến nửa khuya
Tinh mơ khuất
Đến như xuân mộng vội tan mau
Đi tựa mây sầu không bến đáp!

2-
Chẳng là hoa chẳng phải sương
Nửa đêm em đến, mờ đường em đi
Đến như mộng hẻo xuân thì
Đi tựa mây sớm cách chi tìm nàng!

Bài Hoa phi Hoa của Bạch Cư Dị, không viết theo thể thất ngôn cổ phong mà viết theo thể Từ, gồm 6 câu, gieo trắc vận ở cuối các câu 2, 4, 6.

Lộc Bắc
***
Giải nghĩa:

Hoa chẳng phải hoa,
Sương chẳng phải sương,
Nửa đêm tới,
Sáng sớm đi,
Khi đến thì như giấc mộng xuân, không được bao lâu,
Khi đi thì như mây sớm, chẳng biết đâu mà tìm

Dịch thơ:

Hoa chẳng phải hoa,
Sương chẳng phải sương,
Nửa đêm em tới,
Sáng em lên đường,
Đến tựa mộng xuân trong thoáng chốc,
Đi như mây sớm vút ngàn phương.

Đọc bài này, ta phải nghĩ ngay tới một mối tình liêu trai rất thơ mộng, lãng mạn: Nàng chẳng phải hoa, chẳng phải sương, nhưng phải là một người rất đẹp, yểu điệu thục nữ, nửa đêm nàng tới cùng ta ân ái... Nàng đến, đem cho ta giấc mộng xuân, vô cùng hạnh phúc, thắm thiết, nhưng sao phù du, mau tàn, và khi nàng đi thì thoảng như mây buổi sáng, nào biết tìm đâu!?

Bát Sách.
***
Hoa chẳng hoa mà sương chẳng sương
Em đến rồi đi thoảng chút hương
Nấn ná cùng ta đừng vội bước
Để ta thỏa thích mộng lạ thường!

Thanh Vân
***

Nhìn cấu trúc bài thơ, ta liên tưởng đến bài thất ngôn tứ tuyệt (4 câu 7 chữ) của thơ Đường luật. Hai câu đầu được ngắt ra thành 4 câu, mỗi câu 3 chữ. Hai câu cuối giữ nguyên 7 chữ. Bản phiên âm Hán Việt không cho thấy vần của bài tứ tuyệt, nhưng bản bính âm (Pinyin) chữ quan thoại cho thấy rõ vần trắc wù, qù và chù. 


花非花              Huā Fēi Huā                         Hoa Phi Hoa

花非花,霧非霧    Huā fēi huā,wù fēi wù         Hoa phi hoa,Vụ phi vụ
夜半來.天明去    Yè bàn lái tiān míng qù       Dạ bán lai, Thiên minh khứ
來如春夢幾多時 Lái rú chūn mèng jǐ duō shí Lai như xuân mộng kỷ đa thì
去似朝雲無覓處 Qù sì zhāo yún wú mì chù    Khứ tự triêu vân vô mịch xứ.

Ghi chú:

Lai như: khi đến
Kỷ đa thì: (không) có bao nhiêu thời gian
Khứ tự: sau khi đi
Triêu vân: mây sáng. Theo điển tích trong bài phú Cao Đường của Tống Ngọc, Sở Tương Vương mộng gặp Vu Sơn Thần Nữ. Nàng nói: Thiếp ở Vu Sơn hiểm trở, sáng sáng làm mây, tối tối làm mưa trên Dương Đài.

Dịch nghĩa:

Hoa Không Phải Hoa

Đó là hoa không phải hoa, là sương không phải sương, Đến vào nửa đêm và đi lúc bình minh. Đến như một giấc mơ mùa xuân ngắn và đẹp Đi giống đám mây sớm không nơi nào để nhìn.

Dịch thơ:

Là Hoa hay Không Phải Hoa
Là hoa không phải, chắc yêu tinh?
Lúc đến nửa đêm, đi bình minh.
Đến với mộng Xuân dù ngắn ngủi
Đi cùng mây sớm nơi nào nhìn.

A Flower or Not a Flower by Bai Ju Yi

Say it is a flower or not a flower, is it fog or not?
Come at midnight and go at dawn.
When coming, it is like a short and beautiful spring dream.
When going, it is like the morning cloud with no features to look for.

Phí Minh Tâm
***
Chẳng Là Hoa

Chẳng phải hoa, mà sương cũng không
Nửa đêm nàng đến, sáng nàng dông
Đêm Xuân chớp mắt, như cơn mộng
Một bóng mây mờ, để vấn vương!

Chẩm Tá Nhân
10/28/2021
***
Hoa Không Là Hoa

1/
Hoa chẳng phải, sương cũng không,
Nửa đêm chợt đến hừng đông vội rời,
Tàn mau giấc mộng xuân thời,
Đi như mây sớm biết nơi nao tìm.

2/
Hoa không phải,
Sương cũng không.
Đến đêm tối,
Đi rạng đông.
Tựa mộng xuân, tàn mau ngắn ngủi,
Như mây sớm, tản biệt mù tông.

Mỹ Ngọc
Oct. 28/2021.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét