Tử Dạ Tứ Thời Ca - Lý Bạch

Bài này thường được đăng với 4 thủ cùng lúc. Mộc bản nguyên thủy trong sách Lý Thái Bạch Tập Chú - Đường - Lý Bạch 李太白集注-唐-李白 không được rõ ràng bằng mộc bản của Ngự Định Toàn Đường Thi - Thanh - Thánh Tổ Huyền Diệp 御定全唐詩-清-聖祖玄燁. Mộc bản Lý Thái Bạch Văn Tập - Đường - Lý Bạch 李太白文集-唐-李白 có tựa là Tử Dạ Ngô Ca (Xuân Hạ Thu Đông). Chúng ta quen thuộc với văn bản của NĐTĐT bên dưới.

Nguyên Tác:
子夜四時歌

春歌
秦地羅敷女
採桑綠水邊
素手青條上
紅妝白日鮮
蠶飢妾欲去
五馬莫留連

夏歌
鏡湖三百里
菡萏發荷花
五月西施採
人看隘若邪
回舟不待月
歸去越王家

秋歌
長安一片月
萬戶搗衣聲
秋風吹不盡
總是玉關情
何日平胡虜
良人罷遠徵

冬歌
明朝驛使髮
一夜絮徵袍
素手抽針冷
那堪把剪刀
裁縫寄遠道
幾日到臨洮

***
Phiên Âm:
Tử Dạ Tứ Thời Ca

Xuân Ca
Tần địa La Phu nữ
Thái tang lục thủy biên
Tố thủ thanh điều thượng
Hồng trang bạch nhật tiên
Tàm cơ thiếp dục khứ
Ngũ Mã mạc lưu liên

Hạ Ca
Kính hồ tam bách lý
Hạm đạm phát hà hoa
Ngũ nguyệt Tây Thi thái
Nhân khan ải Nhược Da
Hồi châu bất đãi nguyệt
Quy khứ Việt Vương gia

Thu Ca
Trường An nhất phiến nguyệt
Vạn hộ đảo y thanh
Thu phong xuy bất tận
Tổng thị Ngọc quan tình
Hà nhật bình Hồ lỗ
Lương nhân bãi viễn chinh

Đông Ca
Minh triêu dịch sứ phát
Nhất dạ nhứ chinh bào
Tố thủ trừu châm lãnh
Na kham bả tiển đao
Tài phùng ký viễn đạo
Kỷ nhật đáo Lâm Thao

Dịch Thơ:
Ca Tử Dạ Bốn Mùa

Bài Ca Mùa Xuân
La Phu cô gái Tần
Hái dâu bến nước gần
Cành xanh bàn tay trắng
Áo hồng mặt đỏ hân
Thôi về kẻo tằm đói
Ngũ Mã chớ ân cần.

Bài Ca Mùa Hè
Hồ Kính ba trăm dặm
Nơi nơi sen trổ hoa
Tháng năm Tây Thi hái
Lạch nhỏ ngắm nàng qua
Chẳng buồn chờ trăng nữa
Thuyền quay trở về nhà.

Bài Ca Mùa Thu
Mảnh trăng chiếu Trường An
Nhà nhà chày dội vang
Gió thu không ngớt thổi
Ðưa tình đến Ngọc quan
Bao giờ yên giặc giã
Ðể chàng hết gian nan.

Bài Ca Mùa Đông
Mai có người ra ải
Suốt đêm may chiến bào
Luồn kim tay trắng lạnh
Sao cầm nổi kéo dao
May kịp gởi tiền tuyến
Ngày nào đến Lâm Thao.

***

Dịch Nghĩa:

Xuân Người con gái La Phu đất Tần  Hái dâu bên bờ nước xanh biếc Bàn tay trắng ngần vịn cành lá xanh  Ánh nắng ban ngày chiếu chiếc áo hồng  Tằm đói rồi thiếp phải về nhà ngay  Xin chàng Ngũ Mã đừng lưu luyến. Hạ Hồ Kính rộng ba trăm dặm Hoa sen nở đầy khắp nơi Tháng năm Tây Thi hái hoa  Người xem trên con lạch Nhược da  Chẳng chờ trăng lên nàng quay thuyền Trở lại cung điện của vua Việt. Thu  Mảnh trăng mọc trên Trường An  Tiếng chày đập áo vang lên khắp vạn nhà  Gió thu thổi không ngừng  Gởi tất cả nhớ nhung đến Ngọc môn quan  Ngày nào dẹp xong giặc Hồ  Để chồng hết làm lính chiến nơi xa xôi. Đông Sáng mai sẽ có lính trạm ra biên ải  Suốt đêm ngồi may chiếc áo trận  Bàn tay trắng luồn kim lạnh buốt Không sao cầm nổi cái kéo để cắt  May là xong kịp gởi ra miền xa xôi  Ngày nào sẽ đến Lâm Thao. *** English Translation: Ballads of the Four Seasons Spring The lovely Lo Fo of the western land Plucks mulberry leaves by the waterside. On green boughs stretches her white hand; In golden sunshine her rosy robe is dyed. "my silkworms are hungry, I cannot stay. Officer! please don’t hold me, I pray."  Summer On Mirror Lake outspread for miles and miles, The lotus in full blossom everywhere. In fifth moon Xi Shi gathers them with smiles, Watchers o'erwhelm the bank of Yuoye Stream. Her boat turns back without waiting moonrise To royal house amid amorous sighs. Autumn A slip of the moon hangs over the capital; Ten thousand washing-mallets are pounding; And the autumn wind is blowing my heart For ever and ever toward the Jade Pass.... Oh, when will the Tartar troops be conquered, And my husband comes back from the long campaign!  Winter The courier will depart next day, she's told. She sews a warrior's gown all night. Her fingers feel the needle cold. How can she hold the scissors tight? The work is done, she sends it far away. When will it reach the town where warriors stay?    Witter Bynner    Phí Minh Tâm biên soạn