Bạc Hãnh 薄倖 - Hạ Chú

 

(Tống Từ Chú Giải)

薄倖 - 賀鑄 Bạc Hãnh - Hạ Chú

淡妝多態， Đạm trang đa thái,
更的的、頻回眄睞。Cánh đích đích, tần hồi miện lãi.
便認得、琴心先許，Tiện nhận đắc, cầm tâm tiên hứa,
欲綰合歡雙帶。 Dục oản hợp hoan song đái.
記畫堂、風月逢迎、Ký họa đường, phong nguyệt phùng nghinh,
輕顰淺笑嬌無奈。 Khinh tần thiển tiếu kiều vô nại.
向睡鴨爐邊， Hướng thụy áp lư biên,
翔鴛屏裏， Tường uyên bình lý,
羞把香羅偷解。 Tu bả hương la thâu giải.

自過了、燒燈後， Tự quá liễu, thiêu đăng hậu,
都不見、踏青挑菜。Đô bất kiến, đạp thanh khiêu thái.
幾回憑雙燕， Kỷ hồi bằng song yến,
丁寧深意， Đinh ninh thâm ý,
往來卻恨重簾礙。 Vãng lai khước hận trùng liêm ngại.
約何時再， Ước hà thời tái,
正春濃酒困， Chính xuân nùng tửu khốn,
人閒晝永無聊賴。 Nhân nhàn trú vĩnh vô liêu lại.
厭厭睡起， Yêm yêm thụy khởi,
猶有花梢日在。 Do hữu hoa tiêu nhật tại.

Chú Thích:

1- Bạc Hãnh 薄倖: tên từ điệu, gồm 108 chữ, đoạn trước 9 câu 5 trắc vận, đoạn sau 10 câu 5 trắc vận. Chữ bạc hãnh có nghĩa là bạc tình, vô tình, phụ tâm. Cách luật:

T B B T vận
T X T, B B T T vận
T X T, B B B T cú
X T X B X T vận

T X B, B T B B cú
B B T T B B T vận
T T T B B cú
X B X T cú
X T B B X T vận

X X T, B B T cú
X T T, X B X T vận
X B X X T cú
B B X T cú
X B X T B B T vận
T B B T vận
T B B X T cú
B B T T B B T vận
B B T T cú
X T B B T T vận

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

2- Đạm trang 淡妝: trang sức sơ sài.
3- Đa thái 多態 = xước ước đa tư 綽約多姿: thường dùng để chỉ thiếu nữ có tư thái mềm mại yêu kiều.
4- Đích đích: 的的: liền liền, luôn luôn. Bản khác chép là trích trích滴滴 có nghĩa là khoé mắt chú ý nhìn.
5- Tần 頻: nhiều lần.
6- Miện lãi (lái) 眄睞: liếc mắt, nhìn xéo. Bản khác chép phán lãi 盼睞, cùng 1 ý nghĩa.
7- Cầm tâm琴心: dùng tiếng đàn để biểu đạt ý tứ của mình.
8- Hứa 許: bằng lòng, chịu.
9- Dục oản 欲綰: muốn nối kết.
10- Hợp hoan đái 合歡帶 = hợp hoan kết 合歡結: kết hợp vui với nhau.
11- Phùng nghinh 逢迎: gặp nhau.
12- Khinh tần 輕顰: hơi nhíu chân mày.
13- Thiển tiếu 淺笑: mỉm cười, cười mím chi.
14- Kiều 嬌: xinh đẹp uyển chuyển, mềm mại.
15- Vô nại 無奈 = vô khả nại hà無可奈何: không làm sao được. Kiều vô nại 嬌無奈: ý nói rất xinh đẹp mỹ lệ, đẹp không chịu nổi.
16- Thụy áp lư (lô) 睡鴨爐: cái lư đúc theo hình con vịt ngủ hoặc cái lư có chạm hình con vịt đang ngủ.
17- Tường uyên bình 翔鴛屏: bình phong có vẽ hình chim uyên ương đang bay. Bản khác chép tường uyên trướng 翔鴛帳: cái màn có vẽ hình chim uyên ương đang bay,
18- Tu 羞: thẹn thùng, mắc cỡ.
19- Hương la 香羅: chỉ áo lụa.
20- Thâu giải 偷解: kín đáo tháo cởi, lén cởi ra. Bản khác chép ám giải 暗解: cùng 1 ý nghĩa.
21- Thiêu đăng 燒燈: đèn đốt sáng, ở đây chỉ tiết nguyên tiêu rằm tháng giêng.
22- Đạp thanh 踏青: lễ hội đi chơi mùa xuân ở vùng ngọai ô. Tùy theo thời và địa phương khác nhau, có thể là tháng giêng, tháng 2 hay tháng 3 âm lịch.
23- Khiêu thái 挑菜: lễ tiết khiêu thái vào tháng 2 âm lịch, ra ngoại thành tìm hái những loại rau mọc hoang dã về chế biến các món ăn, vì vậy gọi là khiêu thái (chọn rau).
24- Bằng song yến 憑雙燕: nhờ đôi chim yến.
25- Đinh ninh丁寧: dặn dò.
26- Vãng lai 往來: qua lại, một số lần, nhiều lần.
27- Trùng liêm ngại重簾礙: trở ngại vì trùng trùng trưóng màn.
28- Tửu khốn 酒困: uống rượu, Nùng tửu khốn濃酒困: uống nhiều rượu.
29- Trú vĩnh 晝永: ngày dài đăng đẳng.
30- Vô liêu lại 無聊賴: buồn tẻ, chán nản.
31- Yêm yêm厭厭: trong bài này, chữ yêm yêm đồng nghĩa với yêm yêm懨懨 = tinh thần bị áp ức không thoải mái. Ngoài ra yêm yêm cũng có nghĩa là yên tĩnh.
32- Hoa Tiêu 花梢: ngọn cành hoa. Chữ hoa tiêu cũng ám chỉ mầu sắc đẹp đẽ, fancy.

Dịch Nghĩa

(Cô ta) trang điểm sơ sài, yểu điệu yêu kiều.
Lại luôn luôn, nhiều lần liếc mắt nhìn (tôi).
(Tôi) đã nhận ra rằng trong lòng cô ta đã chịu rồi.
Muốn giao thiệp vui vẻ với nhau.
Còn nhớ đã gặp nhau ở họa đường có trăng thanh gió mát.
Cô ta hơi nhíu chân mày, hàm tình cười mím chi, kiều mỵ mỹ lệ.
Chúng tôi đi đến bên lư hương hình con vịt ngủ,
Ở sau tấm bình phong có vẽ hình đôi chim uyên ương đang bay.
Vẻ e thẹn cô ta kín đáo cởi cái áo lụa.

Từ sau ngày hội nguyên tiêu,
Cho đến ngày hội Đạp thanh và hội Khiêu thái, đều không thấy (cô ta).
Nhiều lần nhờ đôi chim yến đưa tin,
Dăn dò chúng đem cái thâm tình của tôi,
Một số lần đưa tin nhưng hận vì trướng màn trùng trùng làm trở ngại đường đi của chim yến (không tìm thấy tin tức của nàng ở đâu).
Bao giờ mới lại được hẹn hò với nhau?
Đang trong mùa xuân, tôi ngày ngày uống rượu tưng bừng.
Mình thì nhàn rỗi trong ngày dài buồn tẻ.
Ấm ức nằm ngủ,
(Tỉnh lại) còn thấy mặt trời trên ngọn cành hoa.

Phỏng Dịch:

1/ Bạc Hãnh – Hẹn Hò

Nhạt trang đa thái.
Có lắm lúc, nhiều lần ngó lại.
Vậy thấy được, con tim nàng đã,
Muốn kết hợp hoan hai dải.
Nhớ lầu hoa, trăng gió bên nhau,
Nàng cười bẽn lẽn kiều vô nại.
Đến cạnh cái lư hương,
Uyên bay màn đậy,
Thẹn lén đem thân áo cởi.

Từ sau tiết, nguyên tiêu ấy,
Đều mất bóng, những ngày lễ hội.
Mấy lần gửi thư tín,
Trình bầy thâm ý,
Hận thay lắm bận xa xăm ngại.
Biết bao giờ mới.
Chính xuân nồng rượu đắm,
Ngày dài tẻ nhạt luôn nhàn rỗi.
Bần thần ngủ thiếp,
Bóng nắng cành hoa chính tại.

2/ Hẹn hò

Trang điểm qua loa vẻ mỹ miều,
Thu ba linh động nỗi niềm yêu.
Tiếng đàn réo rắc tình như đã,
Kết nối đôi lòng dải lụa điều.

Nhà vàng gặp gỡ gió trăng thanh,
Cúi mặt mỉm cười nét đẹp xinh.
Màn vẽ uyên ương lư vịt ngủ,
Thẹn thùng buông áo lụa hàm tình.

Lễ hội nguyên tiêu qua đã lâu,
Đạp thanh Khiêu thái thấy nàng đâu?
Mấy lần nhắn gửi thâm tình ý,
Không tới nơi người, đường hút sâu.

Bao giờ ước hẹn lại người đây?
Chìm đắm rượu xuân ngày quá dài.
Chán nản ngủ vùi lòng khắc khoải,
Mặt trời chót vót ngọn cành cây.

HHD 

10-2019

***

Bạc Tình

1/
Điểm sơ, nhiều lối
Đuôi mắt lại luôn luôn theo dõi
Nhận ra rằng, lòng đà hứng chịu
Muốn được hợp hoan hai giải

Nhớ gặp nhau trăng gió nhà sang
Nhíu mày, cười mỉm xinh khỏi nói
Lư vịt ngủ hướng bên
Bình phong uyên liệng
Thẹn thùng áo buông lụa cởi

Đã qua rồi Nguyên tiêu hội
Cũng chẳng gặp Đạp thanh, Khiêu thái
Bao lần nhờ đôi én
Dặn dò thâm ý
Nhiều lần hận màn quây chặn lối
Khi nao gặp lại?
Đương xuân luôn uống rượu
Nhàn rỗi, ngày dài buồn tê tái
Ngủ dậy ấm ức
Ngọn hoa, mặt trời đậu lại!

2/
Trang điểm sơ, mày xinh mắt liếc
Nhận ra rằng tình thiệt muốn trao
Hợp hoan hai giải tuôn trào
Gặp nhau trăng gió nhà cao cửa dày

Xinh quá đỗi, nhíu mày, mỉm miệng
Vịt ngủ lư, bước tiến kề bên
Bình phong, bay liệng chim uyên
Thẹn thùng tháo giải, áo liền rớt nhanh

Sau Nguyên tiêu, Đạp thanh, Khiêu thái
Chờ mãi hoài chẳng thấy tăm hơi
Bao lần nhờ én một đôi
Dặn dò thâm ý, bấy hồi màn quây!

Bao giờ mới rồng mây gặp gỡ?
Đương mùa xuân, rượu mở uống tràn
Ngày dài buồn tẻ, rỗi nhàn
Ngủ dậy uẩn ức, trời đang ngọn cành!

Lộc Bắc
Avr24
 ***

Hẹn Hò

Điểm trang sơ, vẫn dáng kiều
Gặp nhau mắt liếc hồn xiêu má đào
Chắc rằng đã phải lòng nhau
Trăng thanh hòa khúc chờ trao ân tình
Nhíu mày, cười mỉm thật xinh
Kề đôi đứng trước vịt bình ngủ say
Bình phong vẽ chim uyên bay
Lỏng dây áo lụa rời vai thẹn thùng!

Sau Nguyên Tiêu, chẳng tương phùng
Đạp Thanh, Khiêu Thái muôn trùng vắng ai
Nhờ chim én, chuyển tin hoài
Đường bay chướng ngại, lạc loài màn vây
Bao giờ mới được xum vầy?
Đắm chìm men rượu suốt ngày đương xuân
Ngày buồn tẻ, tối bần thần
Trời cao, thức dậy, ngọn tầng hoa bay!

Kim Oanh