Đề Bình Dương Quận Phần Kiều Biên Liễu Thọ 題平陽郡汾橋邊柳樹 - Sầm Tham

(Bản viết tay của Đỗ Chiêu Đức năm 1972)

Góc Đường Thi:

SẦM THAM 岑參（715～770）thi nhân đời Đường. Ông người đất Nam Dương, thuộc tỉnh Hà Nam hiện nay; đậu tiến sĩ trong những năm Đường Thiên Bảo (742-756); làm quan đến chức Thứ sử Gia Châu, nên còn được gọi là Sầm Gia Châu 岑嘉州.Ông mất ở đất Thành Đô (Tứ Xuyên). Năm Thiên Bảo thứ 5,6 (746-747) Ông từng về thăm lại đất Tấn quận Bình Dương tỉnh Sơn Tây, nơi mà trước đây ông đã từng cư trú 8,9 năm, nên cảm xúc mà làm bài thơ Ngũ ngôn tuyệt cú nầy.

題平陽郡汾橋邊柳樹 Đề Bình Dương Quận Phần Kiều Biên Liễu Thọ

此地曾居住, Thử địa tằng cư trú,

今來宛似歸. Kim lai uyển tự quy.

可憐汾上柳, Khả lân Phần thượng liễu,

相見也依依! Tương kiến dã y y!

岑參              Sầm Tham

* Chú thích:

- Một dị bản của tựa nầy là 題汾橋邊柳樹 Đề Phần Kiều Biên Liễu Thọ : Đề Hàng liễu bên cầu sông Phần.

- 曾 Tằng : là Đã từng.

- 宛似 Uyển Tự : Giống như là; Ngỡ như là...

- 歸 Quy: là Về lại nhà, về lại quê hương.

- 可憐 Khả Lân: là Đáng thương, đáng yêu, Tội nghiệp...

- 依依 Y Y: là Quyến luyến, nắm níu, dựa dẵm vào nhau...

* Nghĩa bài thơ:

Đề Hàng liễu bên cầu sông Phần thuộc quận Bình Dương

Ta đã từng cư trú ở nơi nầy (tám chín năm). Nay có dịp về thăm lại, nên có cảm giác thân thiết như là về lại quê nhà. Khá thương thay cho hàng liễu bên cầu trên bến sông Phần, gặp lại nhau cũng phất phơ quyến luyến như không nở rời xa nhau vậy!

Rõ khéo nhân cách hóa hàng liễu bên cầu ven bến sông Phần, Sầm Tham đã là người đa tình rồi; Trở lại chỗ ở trọ khi xưa mà xúc động như là trở về quê cũ, nên ông thấy mọi vật ở đây đều như có tình cảm tựa con người, cả hàng liễu theo gió phất phơ vướng víu vào mình, ông cũng ngỡ là dương liễu quyến quyến mình như mình đã quyến luyến nơi ở trọ nầy vậy !

Vừa chân thật, vừa đa tình nên lời thơ thật nên thơ tràn đầy thi vị dễ làm xúc động lòng người... Trông người lại ngẫm đến ta, mang thân lưu vong nơi xứ lạ quê người, không phải chỉ có tám chín năm như Sầm Tham, mà những hai, ba, bốn chục năm trời nơi đất khách... Nếu có dịp lại phải rời xa, chúng ta có xem nơi tạm dung nầy như là quê hương thứ hai của ta để mà quyến luyến chăng ?!...

* Diễn Nôm:

Đề Bình Dương Quận Phần Kiều Biên Liễu Thọ

Nơi nầy từng cư trú,

Về lại tựa về quê.

Thương thay bờ liễu rũ,

Gặp nhau mãi vân vê!

Lục bát:

Ngày xưa từng trọ nơi đây,

Giờ quay lại ngỡ nơi nầy cố nhân.

Thương thay bờ liễu sông Phần,

Gặp nhau quyến luyến như không nở rời!

(Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm)

杜紹德

Đỗ Chiêu Đức

***

Liễu Xưa

Nơi này đã hằng sống
Nay về ngỡ quê xưa.
Sông Phần tơ liễu động
Thương cảm nói sao vừa!
***
Nơi nầy đã hằng lâu cư trú
Nay về lại chốn cũ tình thâm.
Cảm thương liễu rũ sông Phần
Tương phùng vương víu bâng khuâng không rời!

Mailoc
5-16-24

***

Đề Bình Dương Quận Phần Kiều Biên Liễu Thọ

Mảnh đất từng sinh sống
Về thăm lại chốn xưa
Bến Phần thương liễu rũ
Lưu luyến mấy cho vừa

Lục Bát:

Nơi đây chốn cũ một thời
Bồi hồi trở lại ngỡ nơi quê nhà
Bến Phần thương liễu la đà
Thấy nhau quyến luyến tình là tình thân

Kim Phượng

***

Cội Liễu Sông Phần

Nơi đây ở tám chín năm

Nay quay về lại nhớ thăm quê nhà

Sông Phần cội liễu thiết tha

Gặp nhau quyến luyến cách xa sao đành!

Kim Oanh