Thứ Ba, 21 tháng 3, 2023

Ức Tần Nga 憶秦娥 – Lý Chi Nghi


憶秦娥 - 李之儀 Ức Tần Nga – Lý Chi Nghi

用太白韻                 Dụng Thái Bạch vận


清溪咽。                 Thanh khê yết.
霜風洗出山頭月。 Sương phong tẩy xuất sơn đầu nguyệt.
山頭月。                 Sơn đầu nguyệt.
迎得雲歸,             Nghinh đắc vân quy,
還送雲別。             Hoàn tống vân biệt.

不知今是何時節。 Bất tri kim thị hà thời tiết.
凌歊望斷音塵絕。 Lăng Hiêu vọng đoạn âm trần tuyệt.
音塵絕。                 Âm trần tuyệt.
帆來帆去,             Phàm lai phàm khứ,
天際雙闕。             Thiên tế song khuyết.

Chú Thích

1- Ức tần nga 忆秦娥: tên từ bài. Tên khác là “Tần lâu nguyệt 秦樓月”, “Bích vân thâm 碧雲深”, “Bích vân mộ hợp 碧雲暮合”, “Song hà diệp雙荷葉”, “Bồng lai các 蓬萊閣”, “Hoa thâm thâm花深深”. Truyền thuyết cho rằng Lý Bạch đã sáng tác ra điệu này. Bài này có 46 chữ, có khi trắc vận, có khi bình vận hoặc có cả trắc, bình vận trong một bài. Thường có thêm điệp vận. Cách luật:

X X T vận
X B X T B B T vận
B B T điệp vận
X X X X cú
X X B T vận

X B X T X B T vận
X B X T B B T vận
B B T điệp vận
X B X T cú
X X B T vận

2- Thanh khê 清溪: suối trong.
3- Yết 咽: nức nở, róc rách.
4- Sương phong霜風: gió lạnh.
5- Tẩy xuất 洗出: rửa giải, elute.
6- Sơn đầu 山頭: đỉnh núi.
7- Hoàn 還: còn, hãy còn.
8- Thời tiết 時節: nhiệt độ không khí nóng hay lạnh, trời mưa hay nắng.
9- Lăng Hiêu 凌歊: tức Lăng Hiêu đài 凌歊台, thuộc tỉnh An Huy 安徽, TH. Vua Tống Hiếu Võ đế Lưu Tuấn 宋孝武帝劉駿thời Nam Tống 南宋 từng xây dựng cung tránh nóng bức ở đây. Lý Chi Nghi làm bài này khi bị đầy ải đi xa khỏi kinh đô.
10- Vọng đoạn 望斷: nhìn thật xa.
11- Âm trần音塵 = âm tín 音信: tin tức.
12- Tuyệt 絕: mất hẳn, dứt hẳn, ngừng hẳn.
13- Phàm 帆: buồm, đại chỉ thuyền.
14- Thiên tế天際: chân trời.
15- Song khuyết雙闕: tức là cung khuyết宮闕, cửa cung vua, đại chỉ cung vua.

Dịch Nghĩa

Dùng vận (của bài Ức Tần Nga) của Lý Bạch.

Suối trong róc rách,
Gió lạnh (thổi tan mây) hiện ra trăng trên đầu núi.
Trăng đầu núi.
Nghinh đón mây về,
Còn đưa tiễn mây đi.

Không biết bây giờ thời tiết thế nào.
Nhìn thật xa nơi tháp Lăng Hiêu không thấy tin tức gì cả.
Không tin tức gì cả.
Thuyền buồm đến thuyền buồm đi,
Cung vua ở nơi chân trời.

Phỏng Dịch

1 Ức Tần Nga - Nhớ Thành Đô

Suối róc rách,
Gió sương rửa sạch đầu non nguyệt.
Đầu non nguyệt.
Trăng đón mây về,
Cùng mây ly biệt.

Bây giờ ai biết đâu thời tiết,
Lăng Hiêu nhìn tận không tin biết.
Không tin biết.
Buồm đi buồm đến,
Cung vua xa tít.  

2 Nhớ Thành Đô

Suối reo róc rách âm vang
Gió sương gột sạch trăng vàng đầu non.
Mây về tụ với trăng tròn,
Cùng mây ly biệt trăng còn treo cao.

Bây giờ thời tiết ra sao,
Lăng Hiêu trông vọng hôm nào vắng tin.
Cánh buồm đi, đến liên miên,
Đế vương cung khuyết thiên biên cách vời.

HHD
08-2021
***
Ức Tần Nga – Lý Chi Nghi

1-
Suối trong biếc
Gió thổi sương, lộ trăng núi khuyết
Trăng núi khuyết
Nghinh đón mây về
Còn đưa mây biệt
Chẳng biết giờ ra sao, thời tiết
Nhìn xa Lăng Hiệu, không tin tức
Không tin tức
Buồm đi, buồm đến
Chân trời cung khuyết!

2-
Suối trong róc rách nguồn cơn
Sương tan gió thổi đầu non trăng tà
Trăng tà nghinh đón mây xa
Còn đưa mây nổi trôi qua chốn nào?
Bây giờ thời tiết ra sao?
Nhìn xa Lăng Hiệu âm hao mịt mờ
Tin buồm đi, đến ai ngờ
Chân trời cung khuyết chơ vơ lạnh tràn!

Lộc Bắc
Mars23

1 nhận xét: