MAO BÀNG 毛滂（1056—1124）tự là Trạch Dân 澤民. Người đất Thạch Môn Cù Châu (thuộc tỉnh Chiết Giang ngày nay). Thi nhân đời Bắc Tống. Lớm lên trong một gia đình Nho gia thế tộc, cha là Duy Chiêm, Bác là Duy Phiên, chú là Duy Phủ đều đậu Tiến sĩ. Từ nhỏ Mao Bàng đã thích thi từ ca phú. Năm Nguyên Phong thứ 2 đời Bắc Tống kết duyên cùng Triệu Anh ở Tây An. Mất vào cuối năm Tuyên Hòa, để lại 10 quyển Đông Đường Tập. Dưới đây là bài thơ Tết của ông.
玉樓春 Ngọc Lâu Xuân.
己卯歲元日。 Kỷ Mão Tuế Nguyên Nhật
一年滴盡蓮花漏。 Nhất niên trích tận liên hoa lậu,
碧井酴酥沉凍酒。 Bích tỉnh Đồ Tô trầm đống tửu.
曉寒料峭尚欺人， Hiểu hàn liệu tiễu thượng khi nhân,
春態苗條先到柳。 Xuân thái miêu điều tiên đáo liễu.
佳人重勸千長壽。 Giai nhân trùng khuyến thiên trường thọ,
柏葉椒花芬翠袖。 Bách diệp tiêu hoa phân thúy tụ.
醉鄉深處少相知， Túy hương thâm xứ thiểu tương tri,
只與東君偏故舊。 Chỉ dữ đông quân thiên cố cựu.
宋.毛滂 Tống. Mao Bàng
* Chú thích:
- Ngọc Lâu Xuân 玉樓春 : là tên một loại Tống Từ. Ngọc Lâu Xuân còn có tên là Trình Tiêm Thủ 呈纖手, Xuân Hiểu Khúc 春嘵曲, Tích Xuân Dung 惜春容, Quy Triều Hoan Lệnh 歸朝歡令... Ngọc Lâu Xuân song điệu gồm có 56 chữ. Bốn câu trước và bốn câu sau đều gieo ba vần trắc. Biến điệu thì bốn câu sau chỉ gieo hai vần trắc mà thôi.
- KỶ MÃO TUẾ NGUYÊN NHẬT 己卯歲元日 : là Tựa chính của bài Từ nầy : NGÀY ĐẦU CỦA NĂM KỶ MÃO.
- Liệu Tiễu 料峭 : Bén nhọn; 曉寒料峭 Hiểu Hàn Liệu Tiễu : chỉ Cái lạnh của buổi sáng còn se sắt, buốc giá.
- Miêu Điều 苗條 : là Ẻo lả, mảnh khảnh; 春態苗條 Xuân Thái Miêu Điều : là Cái Dáng vẻ ẻo lả yểu điệu của mùa xuân.
- Bách Diệp Hoa Tiêu 柏葉椒花 : Lá của cây Bách, hoa của cây tiêu, 2 chất dùng để ủ rượu uống cho ấm những ngày Tết.
- Thúy Tụ 翠袖 : Tay áo màu xanh biếc của các nữ nhân ngày xưa; nên THÚY TỤ cũng có nghĩa là người đẹp.
- Túy Hương 醉鄉 : là Làng say, là Quê hương của những người say, chỉ chung các tay bơm nhậu với nhau.
- Đông Quân 東君 : là Ông vua ở hướng Đông, là Chúa Xuân đó.
* Nghĩa bài thơ:
- Cái đồng hồ có hình hoa sen đã nhỏ hết nước của một năm.
- Rượu Đồ Tô ngâm trong giếng biếc cho đong lại.
- Cái lạnh da diếc của buổi sáng còn ập vào người.
- Vẻ yểu điệu của mùa xuân thấm vào cây liễu trước tiên.
- Người đẹp cứ mời rồi lại mời rượu uống cho trường thọ.
- Mùi lá bách, hoa tiêu ướp trong rượu lẫn với mùi tay áo xanh của người đẹp (dễ làm say lòng người).
- Sâu thẩm trong làng say, người say chung thì nhiều mà người tri kỷ thì có được mấy ai đâu ! Thôi thì đành phải...
- Cùng với Chúa Xuân mà nhận tình cố cựu. Chúa Xuân mới là người bạn tri kỷ vì mỗi năm cứ đúng hẹn lại về, không sai chạy bao giờ !
* Diễn Nôm:
NGỌC LÂU XUÂN:
KỶ MÃO TUẾ NGUYÊN NHẬT
Suốt năm dài đồng hồ sen nhễu,
Rượu Đồ Tô giếng ngâm không thiếu.
Sáng xuân hơi lạnh buốt lòng người,
Dáng xuân yểu điệu như nhành liễu!
Người đẹp mời ngàn ly trường thọ,
Tay áo xanh bách tiêu hương lạ.
Làng say sâu thẳm thiếu tri âm,
Chúa xuân tri kỷ đà bao nả!
* Song thất Lục bát:
Đồng hồ sen một năm nhỏ suốt,
Giếng nước ngâm lạnh buốt Đồ Tô.
Sáng xuân hơi lạnh đổ xô,
Vẻ xuân yểu điệu như bờ liễu xanh.
Rượu trường thọ khuyên anh uống cạn,
Bách tiêu hoa thoang thoảng hương xanh,
Làng say tri kỷ mong manh,
Đông Quân đúng hẹn đành rành cố nhân!
Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm
杜紹德
Đỗ Chiêu Đức
***Đầu Xuân Kỷ Mão
1-
Một năm cạn nước, hoa sen rỏ
Giếng biếc Đồ Tô ngâm đọng tửu
Lạnh buốt sớm mai thấm nhập người
Yểu điệu trước tiên xuân thấm liễu
Giai nhân mời mọc, rượu trường thọ
Lá bách, hoa tiêu, hương ngát áo
Sâu thẳm làng say tri kỷ đâu?
Chỉ có chúa xuân luôn bạn cũ!
2-
Sen đồng hồ cuối năm cạn nước
Giếng Đồ Tô, ngâm được rượu ngon
Sớm mai lạnh buốt thân thon
Trước tiên yểu điệu xuân luồn liễu xanh
Luôn trường thọ chân thành mời khách
Áo ngát hương, lá bách, hoa tiêu
Làng say tri kỷ bao nhiêu!?
Chúa xuân cố cựu đến đều mỗi năm!
Lộc Bắc
Jan24
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét