Nguyên bản Dịch âm
贈衛八處士 Tặng Vệ Bát Xử Sĩ
人生不相見 Nhân sinh bất tương kiến,
動如參與商 Ðộng như Sâm dữ Thương
今夕復何夕 Kim tịch phục hà tịch,
共此燈燭光 Cộng thử đăng chúc quang.
少壯能幾時 Thiếu tráng năng kỷ thì,
鬢髮各已蒼 Mấn phát các dĩ thương.
訪舊半為鬼 Phỏng cựu bán vi quỷ,
驚呼熱中腸 Kinh hô nhiệt trung trường.
焉知二十載 Yên tri nhị thập tải,
重上君子堂 Trùng thướng quân tử đường.
昔別君未婚 Tích biệt quân vị hôn,
兒女忽成行 Nhi nữ hốt thành hàng.
怡然敬父執 Di nhiên kính phụ chấp,
問我來何方 Vấn ngã lai hà phương.
問答乃未已 Vấn đáp nãi vị dĩ,
驅兒羅酒漿 Khu nhi la tửu tương.
夜雨剪春韭 Dạ vũ tiễn xuân cửu,
新炊間黃粱 Tân xuy gián hoàng lương
主稱會面難 Chủ xưng hội diện nan,
一舉累十觴 Nhất cử luỹ thập trường.
十觴亦不醉 Thập trường diệc bất tuý,
感子故意長 Cảm tử cố ý trường.
明日隔山岳 Minh nhật cách sơn nhạc,
世事兩茫茫 Thế sự lưỡng mang mang.
Đỗ Phủ
Chú giải:
(Năm 759) Vệ Bát xử sĩ tức Vệ Tân. P cùng Lý Bạch, Cao Thích, Vệ Tân kết bạn. Vệ Tân là người con thứ tám trong gia đình, ở ẩn không ra làm quan. Vệ Tân trẻ tuổi hơn cả thường được gọi là tiểu hữu. Xử sĩ tức là ẩn sĩ. Xử sĩ: ẩn sĩ (xử trái với xuất). Động: hoạt động. Sâm, Thương: 2 sao trong 28 vì sao vận chuyển không bao giờ gặp nhau. Đăng chúc quang: ánh đèn. Năng: khả năng. Các: mỗi một. Thương: tóc hoa râm. Phỏng: tự mình hỏi thăm, dò xét. Yên: há, trợ từ. Tái: năm(nhà Đường gọi năm là tái, nhà Chu: niên. Thương:tự. Hạ:tuế). Thướng: đến. Nhi nữ: con cái. Hốt: hốt nhiên. Di: vui vẻ. Nhiên: trợ từ: ấy, như vậy, nhưng. Phụ chấp: bậc ngang hàng cha. Nãi: trợ từ, hóa ra, mới, mới nên. Dĩ: thôi, xong. Khu: sai. La: bày dàn ra. Tương: các thứ nước uống. Tiễn: cái kéo, cắt, hái. Cữu: rau hẹ. Xuy: thổi nấu. Gián: xen lẫn. Hoàng lương: kê vàng. Lũy: thêm lên. Trường: chén uống rượu. Diệc: cũng. Tử: tiếng xưng hô tôn qúi. Cố: việc cũ. Ý: ý tình. Sơn nhạc: núi non (ngọn cao nhất trong 1 rặng núi gọi là nhạc). Lưỡng: hai. Mang mang: xa xôi, man mác.
Tặng Ẩn Sĩ Vệ Tân
Đời người khó gặp lại
Như Sâm Thương vần xoay
Đêm nay đêm gì vậy?
Chia nhau ánh đèn này
Tuổi xuân không được mấy
Mỗi người tóc đã phai
Bạn xưa tiêu vừa nửa
Ôi kinh động lòng này
Hai chục năm rồi đấy
Ta lại gặp nhau đây
Chia tay anh chưa cưới
Nay trai gái đông đầy
Kính chào ta rồi hỏi:
“Bác từ đâu tới đây?”
Lời hàn huyên chưa dứt
Tiệc rượu sai con bày
Dưới mưa xuân hái hẹ
Nếp mới kê hây hây
Anh nói lâu không gặp
Phải cạn mười bình này
Cảm kích tình khăng khít
Mười bình cũng chưa say
Mai núi sông xa cách
Đôi nẻo đời buồn thay!
Con Cò
Lời bàn:
Chả có gì cho Cò bàn thêm. Chỉ có 3 món (rượu nhạt, kê đầu mùa và hẹ) thì lấy gì mà bàn với luận! Hẹ lại là món đặc biệt nhất; theo lời thơ, dường như nó còn non và mọc hoang ngoài vườn (chả nhẽ đãi bạn 20 năm gặp lại mà chỉ có kê cho nên Vệ Bát Xử Sĩ phải bắt con đội mưa xuân mà hái). Một con cá khô cũng không thấy. Một miếng thịt thiu cũng vắng tanh. Món đáng gía nhất trong mâm cơm là lòng thành.
***
Tặng Vệ Bát Xử Sĩ
Đời người khó gặp gỡ
Tựa hai sao Sâm, Thương
Đêm nay như đêm trước
Một ngọn đèn soi chung.
Tuổi trẻ có bao lăm
Tóc tai đã pha sương
Bạn cũ mất quá nửa
Lòng lửa đốt bàng hoàng.
Hai thập niên nào biết
Lại tới nhà bạn thân
Tiễn biệt chưa gia thất
Nay trai gái đầy hàng
Kính cẩn hỏi rằng bác
Từ đâu tới ghé thăm
Hỏi đáp còn chưa dứt
Rượu nước đã bày bàn
Đêm mưa xuân hái hẹ
Cơm nóng trộn kê vàng
Chủ: gặp nhau khó khăn
Phải mười chén cùng nâng
Mười chén chưa say được
Nhưng lòng rất cảm thông
Mai núi đồi cách trở
Hai nẻo đời mênh mang...
*Bài thơ dịch giữ nguyên thể, độc vận và vần bằng trắc.
Hoàng Xuân Thảo
***
Tặng Vệ Bát Xử Sĩ
Đời người gặp nhau khó
Chuyển như sao Sâm, Thương
Đêm nay như đêm đó
Cùng ánh nến soi chung
Trai tráng được bao lâu
Tóc tai đã điểm sương
Khoảng nửa đà hui hỉ
Kinh hãi sôi trong lòng
Hai mươi năm nào biết
Thăm nhà bạn cố hương
Ngày đó bạn đơn thân
Giờ con cái một hàng
Bạn cha, mời kính cẩn
Hỏi ta chốn tha hương
Hỏi đáp chưa thỏa chí
Sai con bày rượu suông
Đêm mưa hái rau hẹ
Cơm mới kê vàng ươm
Chủ nói khó gặp nhau
Lần uống chục ly thường
Mười ly nào đã xỉn
Chỉ say tình bạn thương
Ngày mai đỉnh núi cách
Thế sự buồn vương vương!
Lộc Bắc
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét