Dẫn: Nhân đi tìm tài liệu về thành Cổ Loa, chợt thấy bài thơ Cổ loa hữu cảm của Chu Mạnh Trinh, bỗng càm thấy có chút hứng thú nên dịch và gửi đến quý bạn đọc thưởng thức.
Thành Cổ Loa là ngôi thành xưa nhất của nước ta, mà đến nay, sau bao vật đổi sao dời, vẫn còn dấu tích. Thành Cổ Loa do An Dương Vương, người kế tục 18 đời vua Hùng, xây dựng. Tương truyền thành cứ xây lên thì sáng hôm sau thành lại đổ vì bị một bọn quỷ trên núi Thất Diệu pháp. Sau đó nhờ có thần Kim Quy đến giúp, dẹp tan bọn quỷ, thành mới xây nên. Rùa thần còn tặng vua một cái móng rùa dùng làm máy nõ để giữ nước. Câu chuyện kế tiếp thì có một nước láng giềng đem quân đánh, nhưng bị nỏ thần làm họ phải thua chạy. Họ liền cầu hòa và xin cầu hôn để kết mối giao hảo, họ đề nghị gửi rể lại đứa con trai tên Trọng Thủy (hàm ý trọng sự thủy chung) để kết duyên với công chúa Mỵ Châu, con của An Dương Vương. Một thời gian, Trọng Thủy nói với vợ là chàng rất ngưỡng mộ sự kỳ diệu của nỏ thần và muốn được xem. Nàng Vô tình nên chiều lòng dẫn chồng đi xem và câu chuyện tiếp theo chắc ai cũng biết cả : Trọng Thủy xin về thăm cha và tiếp theo thì có giặc đến đánh; Nõ hết thiêng vì đã bị ai đó phá hỏng. Vua đrm con nhảy lên ngựa tháo chạy, đến bờ sông thì gặp Rùa thần nổi lên mặt nước, Rùa bảo với vua là giặc đang ở bên ông. Ông ngoái lại thấy con đang bứt lông trên áo liệng xuống đất, ông chợt hiểu ra, liền chém chết con và nhảy xuống nước theo thần Rùa. Dân gian sau đó đã lập miếu thờ nàng, trong miếu có đặt bức tượng nàng Mỵ Châu cụt đầu để răn hậu thế. Trọng Thủy kéo quân đuổi theo dấu lông ngỗng đến đấy, thấy vợ đã chết liền ôm vợ nhảy xuống chiếc giềng gần đấy tự vận. Tương truyền đem ngọc trai đến rửa ở giếng ấy thì ngọc trai sáng ra. Ông Chu Mạnh Trinh nhân qua đây, ông đã xúc cảm đề thơ.
古螺有感 Cổ Loa Hữu Cảm
郎君情重父恩深， Lang quân tình trọng, phụ ân thâm
不白奇冤直到今。 Bất bạch kỳ oan, trực đáo câm.
機爪無靈龜亦去， Cơ trảo vô linh, Quy diệc khứ
明珠有淚蚌猶沉。 Minh châu hữu lệ, bạng do trầm
黃碑古樹千年國， Hoàng bi cổ thụ, thiên niên quốc,
碧海遙天一片心。 Bích hải dao thiên nhất phiến tâm.
寂寞前朝宮外廟， Tịch mịch tiền triều, cung ngoại miếu
杜鵑啼斷月陰陰。 Đỗ quyên đề đoạn, nguyệt âm âm
朱孟楨 Chu Mạnh Trinh
***
Dịch nghía:
Qua Cổ Loa Xúc Cảm
Nghĩa chàng thì trọng, ân cha lại sâu
Cái oan lạ ấy chưa được giải, cho tới tận nay.
Máy vuốt hết linh, Rùa đã đi khỏi
Ngọc trai sáng còn có nước để rửa,
Đất nước ngàn năm, bia thì tàn, cây thì cỗi
Biển xanh, trời xa, một tấm lòng
Triều xưa vắng lặng, cung bên miếu
Tiếng cuốc kêu đứt ruột, trăng mờ mờ.
Dịch thơ:
Qua Cổ Loa Xúc Cảm
Với chồng nghĩa nặng, ơn cha sâu
Oan ấy đến nay, ai giải đâu?
Rùa đã tếch, hết linh móng vuốt,
Trai còn đây, vẫn sáng minh châu.
Bia tàn cây cỗi, ngàn năm hận
Nước biếc trời xanh, một mối sầu.
Triều cũ âm u, cung miếu dựng;
Trăng mờ mờ, cuốc gọi đêm thâu.
Danh Hữu
***
Các Bài Dịch Khác:
Cổ Loa Thành
Nghĩa trọng ân tình phu, phụ sâu
Làm sao giải được, lạ chi đâu…(?)
Móng Rùa hết ứng linh thần nỏ
Trai ngọc nguyên nhân hóa hạt châu
Bia đá ngàn năm cây cối hận
Biển trời muôn thuở gió sương sầu
Triều xưa miếu cổ âm u dựng
Cuốc gọi đêm mờ bóng nguyệt thâu…
Mai Xuân Thanh
***
古螺有感 Cổ Loa Hữu Cảm
郎君情重父恩深， Lang quân tình trọng, phụ ân thâm
不白奇冤直到今。 Bất bạch kỳ oan, trực đáo câm.
機爪無靈龜亦去， Cơ trảo vô linh, Quy diệc khứ
明珠有淚蚌猶沉。 Minh châu hữu lệ, bạng do trầm
黃碑古樹千年國， Hoàng bi cổ thụ, thiên niên quốc,
碧海遙天一片心。 Bích hải dao thiên nhất phiến tâm.
寂寞前朝宮外廟， Tịch mịch tiền triều, cung ngoại miếu
杜鵑啼斷月陰陰。 Đỗ quyên đề đoạn, nguyệt âm âm
朱孟楨 Chu Mạnh Trinh
* Nghĩa bài thơ:
- Tình nghĩa của chồng thì nặng, mà ơn nghĩa của cha thì lại rất sâu.
- Mãi cho đến hiện nay, mối oan khiên ly kỳ nầy còn chưa được ai giải oan cho.
- Móng nỏ đã hết linh, thần Kim quy cũng đã bỏ đi rồi.
- Lệ của hạt minh châu vẫn còn đó, nhưng sò trai vẫn chìm sâu dưới đáy biển.
- Bia đã vàng, cây đã cổ, nước cũng đã trải qua cả ngàn năm rồi.
- Biển vẫn biếc, trời vẫn xa, nhưng một tấm lòng vẫn còn đây.
- Ngôi miếu được dựng ngoài cung của triều đại trước vẫn đứng yên vắng lặng.
- Chỉ nghe tiếng chim cuốc kêu đến đứt hơi trong ánh trăng mờ ảo âm u...
* Diễn Nôm:
Nghĩa chồng thì nặng, nghĩa cha sâu,
Oan ấy đến nay ai giải đâu?
Móng nỏ hết linh rùa đi mất,
Minh châu còn lệ, hến chìm sâu.
Ngàn năm nước bia vàng cây cổ,
Môt tấm lòng trời biếc biển sâu.
Vắng vẻ ngoài cung tòa miểu cũ,
Cuốc kêu tắt tiếng nguyệt rầu rầu!...
Đỗ Chiêu Đức
12-27-2023
***
Qua Thành Cổ Loa
Giữa nghĩa với chồng, ơn của cha
Làm sao chọn lựa...khó chi mà!
Nỏ thần chàng phá, tình tan vỡ
Giếng nước nàng ngâm, ngọc sáng lòa
Giếng cạn, bia mòn cùng tuế nguyệt
Thành xiêu, cột nát với sơn hà
Hoàng triều ngày trước nay trơ miếu
Cuốc gọi trăng sầu vọng thiết tha.
Phương Hà
( 27/12/2023)
***
Oan Tình Mỵ Châu
Cha, chồng đều nghĩa nặng tình sâu
Nỗi khổ bên mình biết gởi đâu?
Kẻ hủy nỏ thần, thần cạn phép
Người trầm giếng nước, nước ngời châu
Uẩn tình chất ngất ngàn năm lụy
Tâm trạng oan khiên vạn kiếp sầu
Chốn cũ chỉ còn bia đá dựng
Trăng mờ, khắc khoải cuốc kêu thâu.
Phương Hà
(27/12/2023)
***
Nợ Nước Tình Nhà Tính Sao Đang?
Nghĩa vợ tình chồng rất đậm sâu
Vậy còn nợ nước để nơi đâu?
Kẻ gian lấy trộm linh thần nỏ
Người hận tuôn nhoà giọt lệ châu!
Bởi nỗi oan khiên đành chết thảm
Vì niềm u uất chịu vương sầu
Đọc trang sách cũ lòng thương cảm
Tâm sự u Hoài gởi Nguyệt thâu
songquang
20231227
***
Nặng nợ tình chàng trọn nghĩa cha
Oan khiên ngần ấy biết đâu là
Tráo linh thần nỏ rùa đà khuất
Nghêu đắm chìm châu hạt lệ sa
Cây cỗi bia vàng non nước đấy
Nỗi sầu kia bể biếc trời xa
Triều xưa miếu cũ giờ hiu quạnh
Khắc khoải chim quyên dưới ánh ngà
Kim Phượng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét