Xuân Hành 春行 - Giả Đảo

Nói đến Hành, trong thơ xưa, thường là một loại thơ, tự sự, trữ tình, tự do, gần như nghĩ sao viết vậy, phóng túng, ít chịu gò bó theo một thể luật nhất định. Như, Đoản Ca Hành của Tào Tháo "Đối tửu đương ca/ nhân sinh kỷ hà / thí như triêu lộ / khứ nhật khổ đa ..." (Trước rượu nghêu ngao / đời người bao lâu / như giọt sương mai / ngày qua khổ nhiều...).Như,Trường Can Hành của Lý Bạch :"Thiếp phát sơ phú ngạch / Chiết hoa môn tiền kịch / Lang kỵ trúc mã lai / Nhiễu sàng lộng thanh mai "(Tuổi thiếp tóc vừa xòa trước trán / đang chơi bẻ hoa đóng tuồng trước nhà / Chàng cỡi ngựa tre ngang qua / Nghịch ném mơ xanh vào đầy giường thiếp). Như, Tỳ Bà Hành của Bạch Cư Dị: "Tầm Dương giang đầu dạ tống khách / phong diệp địch hoa thu sắt sắt/ chủ nhân há mã khách tại thuyền/ cử tửu dục ẩm vô quản huyền..." (mà Cụ Phan Huy Vịnh đã chuyển dịch là "Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách /quạnh hơi thu lau lách đìu hiu/ người xuống ngựa khách dừng chèo/ chén quỳnh mong cạn sớm chiều trúc ty ). Bài Xuân Hành của Giả Đảo đã là một trường hợp hiếm thấy, là một bài hành hay,thanh thoát mà sâu lắng, được viết trong khuôn khổ một bài thơ Đường ngũ ngôn bát cú, cách luật nghiêm chỉnh! Tác giả thật không hổ danh được người đời truyền tụng là một nhà thơ "nhị cú tam niên đắc" (phải mất 3 năm mới làm được 2 câu thơ vừa ý). Ngày xuân đôi lời dông dài cho vui, xin được chia xẻ điều thú vị này với mọi người yêu chuộng thơ xưa. PKT 04/05/2016

Xuân Hành - Giả Đảo (793 - 865)

Khứ khứ hành nhân viễn 

Trần tuỳ mã bất cùng
Lữ tình tà nhật hậu
Xuân sắc tảo yên trung
Lưu thuỷ xuyên không quán
Nhàn hoa phát cố cung
Cựu hương thiên lý tứ
Trì thượng lục dương phong

Dịch Xuôi: Xuân Hành

Người đi là đi mãi / bụi đường mòn vó ngựa / tình lữ chiều nắng tắt / thoáng xuân trong sương mai / suối chảy qua quán trống vắng / hoa trôi từ cung xưa nào / nhớ về quê cũ giờ xa xôi quá / liễu xanh rủ bên hồ gió động lao xao. 

Dịch Thơ

Xuân Hành

(1) Hai bài ngũ ngôn cổ thể tháng 12 năm 2007

Bài 1/

Người đi còn mê mải

Quên ngựa lấm bụi đường

Chiều gợi sầu lữ thứ

Thoáng xuân buồn trong sương

Suối trôi bên quán trống

Hoa lạc từ trời nao

Quê xưa giờ xa quá

Liễu hồ xanh lao xao. 

Bài 2/

Ra đi rồi đi mãi
Ngưa quen bụi đường xa
Chiều dậy sầu lữ thứ
Sương xuân buông nhạt nhòa
Quán vắng buồn soi nước
Tình ai theo hoa trôi
Quê trùng trùng cách trở
Gió liễu hồ chơi vơi 

(2) Bài đường luật ngũ ngôn bát cũ tháng 4 năm 2016

Một đi là mãi mãi
Bụi nản ngựa đường xa.
Chiều nắng tàn vương vấn
Sáng sương xuân nhạt nhòa.
Suối buồn qua quán trống
Hoa lạc nhớ cung xưa.
Quê cũ ngàn trùng cách
Liễu hồ gió nhẹ đưa.

Phạm Khắc Trí
***
Đi Đi Xuân Ơi!

Người đi xa xa mãi,
Dặm hồng ngựa mỏi mòn.
Bóng chiều nghiêng ngã xế,
Sương mờ sáng xuân non.
Suối buồn bên quán vắng,
Cổ cung hoa héo hon.
Nẻo về đâu quê cũ,
Liễu soi hồ gió hôn!

Mai Xuân Thanh dịch
Ngày 05 tháng 04 năm 2016
***
春行 Xuân Hành

去去行人遠， Khứ khứ hành nhân viễn,
塵隨馬不窮。 Trần tuỳ mã bất cùng.
旅情斜日後， Lữ tình tà nhật hậu,
春色早煙中。 Xuân sắc tảo yên trung
流水穿空館， Lưu thuỷ xuyên không quán,
閑花發故宮。 Nhàn hoa phát cố cung.
舊鄉千里思， Cựu hương thiên lý tứ,
池上綠楊風。 Trì thượng lục dương phong.

賈島                 Giả Đảo
***
Xuân Hành

Người sao lại mãi đi xa

Bụi đường theo vó ngựa qua mịt mùng

Khách buồn chiều xuống mông lung

Màu xuân lạc giữa một vùng sương mai

Nước bên quán vắng xuôi dài

Hoa sầu cung cũ sắc phai hương tàn

Nhớ quê xa lắc dậm đàng

Bên hồ dương liễu ngỡ ngàng gió xuân.

Quên Đi dịch

***

Xuân Hành 

Người đi đi miệt mài xa

Dặm đường vó ngựa vụt qua bụi mù

Sầu lòng chiều nhạt âm u

Thoáng xuân bao phủ một vùng sương mai

Suối buồn quán vắng lắc lay

Cung xưa hiu hắt đọa đày đời hoa

Nghìn trùng nhung nhớ quê nhà

Xuân đi liễu rũ gió sa lệ hồ 

Kim Oanh dịch

***

Xuân Hành

Sao người cứ mãi xa đi

Ngựa mòn chân sải bụi thì mù bay

Bâng khuâng dạ khách cuối ngày

Sắc xuân phủ khói u hoài mùa sang

Nước vòng quán vắng xuôi ngàn

Hương phai cung cũ hoa tàn úa hoa

Nhớ thương nghìn dặm quê nhà

Bờ ao xanh liễu la đà gió đưa

Kim Phượng dịch

***

Xuân Hành

Người đi đi bên trời lủi thủi
Vó câu dồn cuốn bụi trần gian
Chiều về lòng khách miên man,
Sớm mai xuân sắc sương lan khói lồng
Ngang quán vắng một dòng suối nhỏ
Cố cung buồn hoa nở nhàn an.
Lòng quê da diết dặm ngàn,
Bên hồ liễu biếc mơ màng phất phơ 

Mailoc phỏng dịch

***

Tản Mạn Xuân

Người đã ra đi là mãi mãi

Bụi mòn vó ngựa quãng đường xa

Nắng tàn vương vấn chiều buông xuống

Sương sớm nhạt nhoà xuân thoáng qua

Suối chảy miên man bên quán vắng

Hoa trôi lờ lững tự cung xa

Đường về quê cũ xa vời vợi

Gió nhẹ đưa cành liễu thướt tha.

Phương Hà phỏng dịch