Thứ Năm, 2 tháng 7, 2020

Lưu Linh 刘 伶


Lưu Linh (刘 伶) tên chữ là Bá Luân (伯 伦), sống vào những năm cuối nhà Ngụy (Tào Tháo) đầu nhà Tấn (Tư Mã Ý) bên Tàu (Có bản ghi năm sinh và mất của ông là 210-270), là thành viên của nhóm Trúc Lâm thất hiền (nhóm 7 người tài), rất nổi tiếng về văn chương, gồm: Nguyễn Tịch, Kê Khang, Lưu Linh, Sơn Đào, Vương Nhung, Hưởng Tú, Nguyễn Hàm…Thời đó, các thế lực phong kiến tranh giành quyền lợi, xâu xé, tàn sát lẫn nhau. Xã hội đầy rẫy bọn mua quan, bán tước hợm hĩnh. Mọi người đều chán ghét xã hội, nhất là giới trí thức, học giả. Họ trốn tránh chốn quan trường, tìm vui trong văn chương, và rượu. 

Trong nhóm Trúc Lâm Thất hiền, nói về văn chương thì Kê Khang, Nguyễn Tịch nổi tiếng hơn, nhưng về rượu thì Lưu Linh, Nguyễn Tịch quả là cực kỳ…vĩ đại. Tương truyền, Nguyễn Tịch uống rượu hàng đấu, hàng vò. Còn Lưu Linh, tuy học rộng, tài cao nhưng không hề màng một chút gì về chuyện đời, về danh lợi. Ông thường ngồi trên một chiếc xe hươu kéo, chở theo những vò rượu lớn và uống rượu triền miên, rồi sai người vác cuốc theo sau bảo nếu ông chết ở đâu thì chôn ở đấy. 

Vợ Lưu Linh thấy chồng uống nhiều rượu quá, thì can ngăn. Lưu Linh xin vợ được uống một lần cho say khướt, rồi chừa. Sau đó Lưu Linh khấn:

天 生 刘 伶 Thiên sinh Lưu Linh
以 酒 为 名 Dĩ tửu vi danh
一 饮 一 斛 Nhất ẩm nhất hộc (*)
五 斗 解 酲 Ngũ đấu (**) giải trình
妇 人 之 言 Phụ nhân chi ngôn
慎 不 可 听 Thận bất khả thính...
刘 伶          Lưu Linh

Khấn xong, uống say mềm, Lưu Linh lăn ra ngủ. Tuy say suốt ngày, nhưng đối xử với mọi người, Lưu Linh là người thâm hậu, lễ nghĩa, không bao giờ làm phật lòng ai. Ông cũng không bị bả vinh hoa, nạn thi cử để tiến thân khổ sở. Ông suốt đời chỉ lấy bạn và rượu làm niềm vui. Để ca ngợi rượu, Lưu Linh đã viết Tửu Đức Tụng (ca ngợi đức rượu) coi như một tuyên ngôn, đến đời sau đám tửu đồ coi đấy là một áng danh văn về rượu. 

Dịch Nghĩa Nôm

Trời sanh ra Lưu Linh này
Do rượu mà được nổi tiếng
Một lần uống là một hộc
Uống đến năm đấu thì say mèm (***)
Vợ nhà có lời khuyên
Coi trọng nhưng chẳng nghe theo.

Theo đo lường cổ của Tàu:
(*) 1 hộc = 1/10 lít
(**) 1đấu = 10 lít
(***) Tôi nghĩ 5 thăng (5 lít) có lý hơn. Bụng dạ nào chứa tới 50 lít rượu.

Dịch Thơ:

Lưu Linh trời sanh 
Nhờ rượu vang danh
Một hớp nửa xị
Năm lít ngủ yên
Vợ sợ nên khuyên
Ừ nhưng khó quá.

Quên Đi

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét