Tình Bidong - Nhạc & Lời: Trần Thanh Đông - Hoà Âm: Anh Tú - Ca Sĩ Dzoãn Minh

Nhạc & Lời: Trần Thanh Đông
Hoà Âm: Anh Tú
Ca Sĩ: Dzoãn Minh

Bidong Hoài Niệm

(Thương gửi đến các thuyền nhân

Từng trú ngụ trên Đảo Bidong một thuở)

 

Trơ vơ nằm giữa biển xanh

Bidong đảo nhỏ vang danh khắp trời

Đêm ngày sóng dậy trùng khơi

Đem màu tươi thắm tô bồi đảo xinh

Cưu mang bao vạn sinh linh

Ôm người tị nạn thoát nghìn hiểm nguy

Tháng ngày kẻ đến người đi

Lệ buồn vương mắt, lệ rơi ngậm ngùi

Chia tay dạ luống bồi hồi

Mắt nhìn tận mặt bùi ngùi cách xa

Bao giờ ta được gặp ta?

Đường đời vạn lối bao la đất trời

Bidong chiều tím dần trôi

Chạnh lòng thổn thức vọng hồi cố hương

Việt Nam trăm nhớ ngàn thương

Nghìn trùng xa cách vấn vương não nề

Ngày đi không hẹn ngày về

Quê Cha Đất Tổ tái tê cõi lòng

Bidong ngày tháng chờ trông

Sớm chiều lặng bước lòng mong ước gì?

Hỏi người muôn nẻo đường đi?

Lắng lòng hoài niệm… nhớ gì Bidong???

Tiêu Nhơn Lạc

Viết tại Trại Tị Nạn Sungei Besi – Malaysia

Đêm 15.10.1990( Kỷ niệm 19 tháng ở đảo Bidong( thuyền nhân gọi là Bi Đát)

Thuyền Trên Sông

 

Thuyền xa rồi bến đổ
Trên dòng nước dâng cao
Lênh đênh thuyền xuôi ngược
Tiếng mái chèo lao xao

Có dòng sông che chở
Cho con thuyền ngược xuôi
Nghe lời reo của gió
Thuyền ưu phiền không nguôi

Khách đi thuyền chờ đợi
Người lái thuyền ngoài khơi
Đưa ai về xứ lạ
Thương cho người đi xa

Những lúc không còn khách
Thuyền một mình bơ vơ
Những ngày vui đã mất
Dòng sông cũng ngậm ngùi

Khi thuyền về bến đổ
Vui ngơi nghỉ bên bờ
Không thấy thuyền sang nữa
Sông lặng lẽ nhớ nhung

Thuyền với sông là bạn
Muôn thuở không rời xa
Thuyền vẫn đi xuôi ngược
Trên dòng sông thân yêu

Hồng Vân

Hạnh Phúc Nhọc Nhằn

 

Anh và em gặp nhau

Khi cả hai đều một lần dang dở

Vẫn còn trong trái tim những mảnh vỡ

Cuộc hôn nhân đầu, vết hằn chưa phai

Nỗi đau năm xưa, rồi cũng nguôi ngoai

Em đã hiểu những gì cần gìn giữ

Bạc tiền, danh vọng là phù du hư ảo

Khi cuộc đời chưa có phút bình yên

Anh cũng dặn lòng không bao giờ quên

Niềm đắng cay từng làm anh tê tái

Thời gian vô tình, chẳng quay trở lại

Cho anh nâng niu những ngày tháng đã qua

Nên chúng mình, như duyên nợ kết se

Nắm tay đi hết con đường định mệnh

Trân trọng từng ngày, yêu thương, rộng lượng

Quá khứ là bài học nhắc nhở nhau

Nên chúng mình, từ những vết thương đau

Một lần nữa, cùng làm lại tất cả

Dẫu buồn vui, gập ghềnh hay êm ả

Xin được mãi bên nhau, dù hạnh phúc nhọc nhằn

Kim Loan

Hương Xuân Mùa Cũ

Bài Xướng:

Hương Xuân Mùa Cũ

Như tách cà phê hơi tản bay
Xuyến xao chi lạ cái thân này
Đang chìm với mộng tìm hương cũ
Thể lướt cùng mây kiếm chén say

 
Cho thỏa niềm vui nơi đất khách
Để tan nỗi nhớ chốn lưu đày
Bao ngày khắc khoải chờ xuân đến,
Như tách cà phê hơi tản bay.

Thái Huy 

12/29/24
***
Bài Họa:

Say Tình Mộng Cũ

Vườn hoa lan tỏa vẫn hương bay
Hiu hắt đèn khuya ở chốn này
Một bóng cô đơn chìm cõi mộng
Hai lòng lặng lẽ cạn nguồn say

Đôi phương khắc khoải xa biền biệt
Bốn góc âm u lắm đọa đày
Nửa thế kỷ trôi ngờ đã tận
Say tình mộng cũ vẫn hương bay.

Kim Oanh
30.12.2024

***

Tình Vẫn Nồng Say

Cà phê thơm ngát tỏa hương bay
Nơi chốn ngày xưa, góc quán này
Tâm trạng luyến lưu dào dạt mộng
Cõi lòng mê đắm vật vờ say

Thời gian xa cách dường vô tận
Năm tháng chia ly ngỡ đọa đày
Gặp lại nào hay tình vẫn đậm
Cà phê thơm ngát tỏa hương bay.

Phương Hà
(30/12/2024)
***
Hương Cũ Vườn Xưa

Vườn xưa hương cũ ngát cao bay
Trút hết tâm tư gửi chốn này
Tô chuốt thơ văn nguồn bất tận
Thả rong chữ nghĩa ý nồng say

Thăng trầm thế sự vui mùi thế
Cúc tửu thanh lương thấm vị đày
Bừng khắp lòng yêu dường có phải
Vườn xưa hương cũ ngát cao bay

Kim Phượng
31.12.24
***
Xuân Biên Phòng
Cuối trời nghe rõ tiếng tàu bay
Rộn rã ngang qua chỗ đợi này
Chạnh nhớ thời xưa vui pháo nổ
Thầm thương thủa trước ngó rừng say


Nửa trăm năm vẫn than đau xót
Mấy chục Xuân còn sống đoạ đày
Trấn thủ lưu đồn nơi chiến tuyến
Tân niên chim hót đón mây bay …

Hawthorne 30 - 12 - 2024
Cao Mỵ Nhân

***
Hương Xuân Mùa Cũ

Thời gian mau tựa áng mây bay,
Nhìn lại quanh ta cuộc sống này.
Già trẻ thoáng như bao giấc mộng...
Vui buồn qua tợ một cơn say!

Nhẹ nhàng phớt tỉnh luôn nhàn tản...
Sầu khổ ghét ghen vốn khổ đày!
Xuân đến xuân đi xuân lại đến...
Mở lòng theo với áng mây bay!...

Đỗ Chiêu Đức
01-01-2025

Chúc Nhau Sống Vui Sống Khỏe Năm Mới Nhé

Đây là bài số bảy trăm bốn mươi ba (743) của người viết về chủ đề Thiền Nhàn trong khu vườn Một Cõi Thiền Nhàn của trang văn nghệ ORTB.

Tôi vừa mới loay hoay dọn cây Giáng Sinh ra để trang hoàng đèn xanh đèn đỏ chớp chớp nhấp nha nhấp nhánh làm ấm áp vui nhà một tí. Rồi lại lo gửi thiệp chúc mừng Giáng Sinh cho vui bạn vui bè, nấu ăn cho tiệc mừng sum họp gia đình thành viên họ Nguyễn Hữu, viết bài chủ đề Mừng Giáng Sinh cho mục Một Cõi Thiền Nhàn v...v... Bận thật!

Cô hàng xóm tốt bụng Maria đem biếu thức ăn Christmas kiểu Romania để gia đình tôi ăn cơm tối mừng Lễ Christmas. Vui thật!

Mời bạn cùng vui với gia đình chúng tôi youtube ăn tối mừng Giáng Sinh năm 2024 cho vui nhé:

Youtube Merry Christmas From Maria to Minh Suong 2024

https://www.youtube.com/watch?v=Upwn-S1qeME

Rồi mùa Giáng Sinh cũng qua, bây giờ tôi lại loay hoay tiếp tới mục Mừng Năm Mới 2025. Lại sẽ bận nữa nhỉ?

Nhiều khi chúng ta cảm thấy vui khi được bận để kết nối tình cảm thân ái với thân nhân, bạn hữu, hàng xóm v..v.. chứ nhiều người muốn được "bận" mà không được đấy như bệnh hoạn, già yếu v..v.. Bạn đồng ý chứ?

Ở đời có những điều nghịch lý vì các cô cậu tí hon thích mình mau lớn để có thể được làm những gì mình thích, còn mấy ông bà lớn tuổi thì lại muốn sống lại thời son trẻ. Nhưng có được đâu vì chúng ta phải tuân thủ theo luật thời gian, cái gì cũng phải tuần tự vi tiến, cái gì đã qua rồi thì không thể trở lại được, phải không Bạn?

Đối với những ai "không còn trẻ nữa", sau nhiều lúc "dấn bước thăng trầm" trên bước đường danh lợi, nếm đủ vị nhục vinh trong cuộc sống, bây giờ nhận chân ra được đời chỉ là những giấc mộng lớn, mộng nhỏ, như một thoáng mây bay mà thôi.

Người viết là một trong nhóm "không còn xuân xanh" đó xin được lui bước ẩn thân nơi chốn thiền nhàn, tìm vui trong sự chia sẻ kiến thức qua những bài sưu tầm, tâm tình qua thơ văn để sưởi ấm lòng nhau.

Xin đa tạ những bạn bè đồng tâm cảm và cũng xin tạ lỗi với những ai không cùng chung một cảm quan về cuộc đời, miễn là đừng làm đau lòng nhau là được.

Người viết bây giờ cũng không thích tranh luận nhiều vì có tranh luận nhiều cũng chẳng đi tới đâu và cũng chẳng lợi ích gì, mà đôi khi lại còn làm mất hoà khí với nhau, làm mất tình cảm quý mến nhau nữa là khác. Ngày xưa còn trẻ, tính tình còn nóng nảy, thành công dễ dàng trên đường học vấn và sự nghiệp, tôi cũng thích tranh luận lắm đấy chứ. Sức mấy mà tôi chịu thua ai vì nghĩ rằng mình giỏi mình tài. Bây giờ trải qua bao cuộc bể dâu của cuộc đời và được dịp đi nhiều nơi trên thế giới, tôi mới thấy còn có nhiều người còn giỏi hơn mình gấp bội. Tôi nhận ra rằng sở học và kiến thức của mình chẳng đáng vào đâu vì “Núi này cao còn có núi khác cao hơn nữa”. Đối với giới trẻ ngày nay, chúng ta phải khen phục các bạn trẻ này vì nói theo phim kiếm hiệp Hồng Kông thì đúng là “trường giang sóng sau dồn sóng trước” rồi.

Người viết cũng rất tâm đắc với nhận xét của nhà văn Tràm Cà Mau, một người bạn có lối văn rất dí dỏm của tôi, qua bài viết Tuổi Già Nên Phiên Phiến Mọi Chuyện, xin được chia sẻ cùng bạn nhé.

“Trong tình vợ chồng cũng vậy, nhiều ông nhiều bà tranh hơn thua từng ly, từng tí, cãi vã nhau tưng bừng về những điều không ích lợi chi cho ai cả. Rồi giận nhau, nói nặng nhau, làm nhau đau đớn vì lời nói thiếu tử tế, thiếu lịch sự. Có ích lợi gì đâu. Tranh nhau thắng thua, làm sứt mẻ hạnh phúc gia đình, làm mất đi thì giờ quý báu bên nhau, làm không khí gia đình nặng nề. Đừng bao giờ nói là phải làm cho ra lẽ, không thì hoá "lừng". Hãy cứ để cho chồng mình, vợ mình "lừng" đi, cho họ sướng. Tại sao đi ra ngoài, không dám "lừng" với thiên hạ, mà về nhà lại "lừng" nhau làm chi cho mất vui. Ông thường nói, cứ chịu thua đi là khoẻ nhất. Ông đã thua, thì không việc chi mà ai đó gây hấn thêm. Đúng hay sai, ông tự biết. Không cần tranh luận nhiều. Có tranh luận, thì cũng chưa chắc đã thuyết phục được đối phương mà không gây mất mát. Mỗi lần phải tranh luận với ai, thì ông nhớ lại chuyện ông Pol Pot. Ông nầy đã giết chết hơn hai triệu dân vô tội, tức khoảng một phần ba dân số Kampuchia của ông thời đó. Thế mà cuối đời, khi sắp chết, ông Pol Pot nói với một phóng viên Tây phương rằng, những điều ông đã làm, là lợi ích cho dân tộc của ông. Nhớ chuyện đó, làm ông đỡ ngứa miệng xen vào những cuộc tranh luận.”

(Nguồn: Trích trong Tuổi Già Nên Phiên Phiến Mọi Chuyện của Tràm Cà Mau)

Người viết thiển nghĩ, dù ở lứa tuổi nào, chúng ta cũng cần làm đời sống chúng ta được thêm vui vì khi chúng ta vui thì hình như chúng ta thấy mình khỏe hơn một tí, yêu đời thêm một tí và ham sống thêm một tí tị nữa. Bạn nghĩ sao?

Xin được chia sẻ những việc cần làm cho đời sống vui mà người viết sưu tầm được trên internet. Người viết đem về đây làm món quà tặng quý bạn để mừng năm mới sắp đến nhé.

Việc cần làm cho đời sống vui

2 việc nên làm khi gặp phải điều không vui:

1. Hãy bình thường hóa nó một chút.

2. Hãy nhìn khía cạnh tích cực chứa ẩn trong đó.

3 thứ cần phải quên:

1. Quên đi tuổi tác.

2. Quên đi quá khứ không vui.

3. Quên đi điều làm mình bực mình và sự oán giận.

4 thứ cần có:

1. Cần có được người hiểu và yêu mình chân thành.

2. Cần có người tri kỷ.

3. Cần có tư tưởng hướng thiện, lạc quan và thăng tiến.

4. Cần có được mái ấm gia đình.

5 thứ cần phải biết:

1. Biết ca hát, dù hát không hay. Vì khi gặp điều buồn, nếu bạn cố gắng hát nho nhỏ được một bài nào đó, bạn sẽ thấy nỗi buồn của bạn vơi đi rất nhiều.

2. Biết nhảy múa, dù múa không giỏi.

3. Biết nhìn ra được cái đẹp và cái tích cực trong cuộc sống.

4. Biết mỉm cười với cuộc đời, để cuộc đời mỉm cười lại với bạn.

5. Biết tha thiết và ân cần, rộng lượng và hào hiệp.

6 thứ không được làm:

1. Không để quá đói rồi mới ăn.

2. Không để quá khát rồi mới uống.

3. Không để nhíp mắt lại rồi mới đi ngủ.

4. Không để quá mệt lã rồi mới chịu nghỉ.

5. Không để bệnh quá nặng rồi mới chạy chữa.

6. Không chờ đến lúc quá muộn, để rồi ngồi ân hận.

(Nguồn: sưu tầm trên internet)

Lòng từ bi giúp đỡ những người nghèo khó không phân biệt chủng tộc, tôn giáo. Mời xem youtube buổi phát quà mừng NEW YEAR cho dân nghèo xứ Phật được thực hiện tại hai làng Kenari và Haripur Village, dưới chân núi Kê Túc Sơn, cách Bồ Đề Đạo Tràng khoảng 40 cây số do Hội Từ Thiện Trái Tim Bồ Đề của Thầy Thích Tánh Tuệ thực hiện.

Thành phần quà tặng cho 282 hộ gia đình nghèo, mỗi hộ gồm có: 10 ký Gạo và bột Chapati, 1 tấm Chăn, 1 bộ áo Sari, muối, đường, bánh ngọt cho trẻ em, và phát thêm 100Rupees tiền mặt.

Youtube Phát Quà NewYear 2025 tại Núi Kê Túc INDIA- Thích Tánh Tuệ

https://www.youtube.com/watch?v=FCDBC4sA9u4

Cuối năm để cho tinh thần thư giãn một chút, người viết xin mời bạn đọc bài thơ hay hay, đầy thiền vị dưới đây nhé:

Những Ngón Tay Lao Xao

 

Những ngón tay lao xao

Tranh giành từng cấp bậc .

Ngón tay Giữa cao đầu

Bảo rằng: "Tôi lớn nhất!"

Thôi đi anh, trật lất! "

Ngón tay Trỏ cất lời

" Tôi mới là quan trọng

Sai xử mọi việc đời.

- Chẳng phải đâu ông ơi!

Tôi mới là chủ yếu

Ngón đeo Nhẫn đời người

Thiếu tôi, ai lo liệu?

Ngón tay Cái không chịu

"Tất cả nói sai rồi" .

Tôi mới là số một

Sức mạnh về tôi thôi !...

Từng ngón tay cứ thế

Chẳng ai chịu nhường ai

Chỉ ngón Út lặng lẽ

Nhìn các anh thở dài…

Khi bàn tay chắp lại

Trang nghiêm trước Phật Đài .

Ngón Út đứng trước cả

Đối diện cùng Như Lai.

(Nguồn: sưu tầm trên internet)

Nơi chốn hồng trần lao xao này, các ngón tay cũng lao xao theo, chỉ có ngón Út tuy nhỏ bé, hiền lành, không thích tranh giành với ai, vẫn là được đứng trước Phật Đài để diện kiến Như Lai trước tiên. Con người cũng vậy, nếu Bạn không thích bon chen trên đường danh lợi, lắng tâm tĩnh lặng thì Bạn có thể dễ dàng tìm được cái Chân Như ngời sáng của mình trước tiên. Bạn nghĩ sao?

Một năm cũ đã qua và một Năm Mới sắp đến, người viết xin chúc quý bạn được dồi dào sức khỏe, thân an trí lạc để có thể sống vui sống khỏe giữa chốn bụi hồng lao xao này, Bạn nhé!

Happy New Year!

Chúc quý bạn có nhiều sức khỏe, thân tâm an lạc, sống vui từng ngày trong hiện tại với duyên nghiệp của mình nhé.

Người giữ vườn Một Cõi Thiền Nhàn

Sương Lam

(Tài liệu và hình ảnh sưu tầm trên mạng lưới internet, qua điện thư bạn gửi-MCTN 743-ORTB 1174 1-1-25)

Kỷ Niệm - Nhạc & Lời: Nguyên Bích - Hòa Âm: Quang Đạt - Ca Sĩ: Ngọc Quy

Nhạc & Lời: Nguyên Bích
Ca Sĩ: Ngọc Quy

Trăng Sao!

 

Con chữ thì thầm lời thật
Ngày vui thơ đêm ngây ngất dường bao
Sao treo như ánh đèn màu
Ngỡ đôi mắt đượm ngọt ngào sáng soi
Chạm vào tận trái tim tôi
Xôn xao nhịp đập trói đời cho nhau

Trăng thao thức quyện ngàn sao
Nghê thường vũ khúc bước vào vườn yêu
Thướt tha khoác áo lụa điều
Vòng tay xoay bước tim khêu lửa lòng
Trăng khuya khuất bóng ngoài song
Giấc mơ huyền ảo chìm trong canh tàn

Dòng xoay k​ý ức mơ màng
Bao mùa luân chuyển vẫn mang dáng hình
Suốt thời bóng mắt lung linh
Ấm êm nhè nhẹ qu​ấn quanh chỗ nằm
Như sợi tơ buộc trăm năm
Trăng sao ​kế​t chặt ​mố​i tằm se duyên!

Kim Oanh

Hôm Nay

 

Anh thấy em trong mơ

Hay đang ở ngoài đời…

Ô kìa…hồn anh là mộng mơ!

Còn cõi đời thì đầy ngang trái!

Anh nhớ em trong quá khứ…

Hay mơ tưởng ở tương lai…

Tình yêu nào…rồi cũng lạc phai!

Tương lai…thì đời nhiều lối rẽ!

Em ơi, thôi đừng để trễ…

Hãy dồn hết cho hôm nay!

Tim anh đang ngất ngây!

Hồn anh đang bay bổng!

Xin gió mây đừng lạc lõng

Hởi nắng vàng đừng phôi pha

Cho men tình say đắm mặn mà

Và xin đời ta… cứ như thế!

Nhưng thời gian chẳng ngừng trôi

Ôi…vừng hồng sắp khuất lưng đồi

Kim đồng hồ không chạy ngược

Mộng mơ…về chốn đời đời!

Tô Đình Đài

Quê TôI

 

Qua cầu Dinh cảnh đẹp như hoa
Cây trái xanh tươi, khí dịu hòa
Núi Vọng giăng mây chờ nắng ngã
Hòn Hèo đội mũ gọi mưa sa
Tối nghe trống sấm rền Thiên Bửu
Chiều thấy cò bay sáng Ổ Gà
Thương kẻ chân quê đời vất vả
Nên sông Dinh chở nặng phù sa

Vinh Hồ

Chớm Hạ Có Chi Vui

Sau hai ngày vui chơi đầy sức khỏe, bữa ni trước khi làm việc khác cũng muốn viết tường trình vài hàng, để các bạn Nữ Trung Học Thành Nội đọc cho vui hỉ.

Bởi ngày xưa rất mê hình ảnh người lính phóng viên tiền tuyến, nên giờ chừ hắn lạm vô máu ảnh hưởng hồi mô chăng? Ai dè bà già đã “thất thập cổ lai hy “ mà đi mô cũng cầm cái phone ưa chụp hình từ đám tang, họp mặt, lễ lượt vui chơi. Nhiều lúc bạn bè nói “ chụp một phone sẽ chuyển lại, nhưng tánh tui ưa ăn chắc sợ mấy bạn già có lúc nhớ nhớ quên quên giống mình, nên nhất định muốn có hình trong phone mình mới được, khi tường thuật có hình ảnh kèm mới hấp dẫn chớ bộ.

          5 giờ sáng thứ bảy, Đặng Nga nhắn “ Nga đang ở Mỹ, bằng mọi cách phải thăm Cô hiệu trưởng, làm răng chị em mình có thể gặp mặt”. Nhắn qua lại vài dòng, Nga gọi phone trực tiếp

_ chiều ni Nga lên San jose nè

Tôi mừng rỡ

_ Ồ như rứa trên tuyến đường về Sacramento, xe sẽ ngang qua nhà mình, ngày mai nếu có thể đón được từ 2 giờ trở xuống, vì buổi sáng mình bận đi dự lễ ngày “ QLVNCH “.

_ À , như rứa xe Nga sẽ ghé đón chị

_ ôi mừng quá, tụi mình đã đủ duyên rồi

           Ngày thứ bảy tui lật đật đi chợ, vui chơi vẫn không quên nhiệm vụ nấu vài món cho ông dôn, vì chương trình sẽ ngủ lại nhà Cô một đêm. Tối nớ gọi xe đò Hoàng đặt vé cho chuyến về ( vì gia đình Đặng Nga sẽ ra phi trường về lại Seattle ), nhưng thứ hai không có hành trình về San jose, thứ ba mới bán vé. Tui ham vui vẫn theo Nga, nghĩ “ tới mô thì tới, ở lại thêm đêm nữa cũng không răng mô, chẳng lý không có ai chở được mình ra bến xe sáng sớm thứ ba ?!!

            Chủ Nhật đúng 2 giờ tui về tới nhà sau buổi dự lễ thì xe gia đình Nga đến trước 5 phút. Chao ơi! gặp lại Nga sau 9 năm vẫn tươi trẻ duyên dáng, đặc biệt anh Phước (anh xã Nga) nét mặt hiền hoà lịch sự ...lễ phép lạ thường, một chút anh “dạ”, hai chút anh “thưa” răng mà nghe dễ mến, thấy bình dân gần gũi lắm. Đã rứa ra xe anh còn ngồi chui sau góc, dù tui mời gọi anh ra ngồi trước duỗi chân cho thoải mái, nhưng anh lắc đầu lia lịa và giọng nhỏ nhẹ “ dạ tui ngồi đây cũng thoải mái “.

Trên đường chạy xe con trai Nga lái, ngồi bên là dâu, hàng ghế giữa tui và Đặng Nga thao thao bất tuyệt đủ thứ chuyện, ghế sau anh Phước im lặng từ đầu tới cuối, làm tui liên tưởng mấy O con gái Huế“ một chiếc lá rơi cũng làm em hoảng sợ..”

      Vê tới gặp Cô, ui chao đứa học trò cưng từ Việt Nam xa xôi cách nửa quả địa cầu xuất hiện trước mặt Cô, mần răng Cô không cảm động cho được. Cô trò ôm nhau chặt, Đặng Nga ôm Cô mò ...bụng, không phải mò túi tiền của mạ mô nợ, mấy mạ xưa may túi áo lót rộng đựng tiền kè bên mình cho ăn chắc, chứ mạ ni tiền hưu được chuyển trực tiếp vô bank, nên không sợ ban đêm ngủ say bị ai mò tiền hết á.

Chiều dùng cơm có Kim Xuân đem mít tới, cô trò nói chuyện rộn ràng khiến thầy Fred nhìn bằng ánh mắt trìu mến, chắc thầy nghĩ “ răng mà vợ tui được học trò thương yêu dữ rứa, ngôi nhà luôn tiếp đón học trò từ mọi phương tới thăm, tổ chức những buổi đi chơi cùng Cô nữa …”. Nói chuyện cho đến khi ánh nắng ngoài song cửa đã tắt, và màu hoàng hôn đang phủ dần, Kim Xuân hoảng hốt đứng lên kiếu từ ra về, nhưng câu chuyện của Đặng Nga hấp dẫn quá, bao nhiêu lần Xuân đứng lên rồi lại ngồi xuống, bị thôi miên theo mấy bài thơ tếu, nhất là có bài kèm hình ảnh Nga đứng trên cao bên hàng rào chưởi..., có lẽ chưởi ông hàng xóm, chưởi bằng giọng Huế của mấy mạ xưa nghe mới thích chớ, mới nhớ quê hương đó nợ.

Cũng giới thiệu thêm ở vùng Sacramento có Kim Xuân, Huỳnh Thơ và Vinh Phạm là ba học trò, được xem như ba O con gái gần gũi lo cho mạ, khi đem thức ăn, khi chở mạ đi đây đó, khi tới chăm sóc việc này kia rất yêu thương. Có lúc trò …la vì cái tật mạ hay quên, nhưng mạ cười hì hì nói “ tụi bây la là thương, la chi tao cũng khoái cả, vì có thức ăn đem tới ngập mặt, nhất là mỗi khi có học trò khác tới thăm”.

         Đêm khuya bắt Cô đi ngủ đúng giờ, nhưng Cô cứ nấn ná hoài theo những câu chuyện về lịch sử mà Nga phân tách bình luận thiệt rõ ràng và hay. Nga đưa hình ảnh thuê xe trèo núi, trèo đèo lên tận mấy miền thật xa gặp người thượng du, đem thực phẩm, và tiền bạc lên phát. Khi người miền Thượng du nghe thông báo tin trước một ngày, họ đã thức dậy đi bộ từ 3 giờ sáng, tính cả 7, 8 tiếng mới đến nơi nhận quà, nghe thương chi lạ. Ngoài ra tại thành phố Nga có mở quán chè, chỗ cơm chay, cơm mặn chủ yếu phục vụ những người lao động ( đạp xích lô, lượm ve chai, già nua nghèo khổ ..v..v..) miễn phí không trả tiền. Tiếp tục là danh sách những bà cụ neo đơn trên 80 tuổi khổ cực được phát tiền cố định hàng tháng. Nga nói “tất cả những việc từ thiện trên đều nhờ những tấm lòng tốt từ mọi nơi gởi đến, đồng thời các thiện nguyện viên cũng góp một bàn tay mới được hoàn thành tốt đẹp như vậy”. Tui không ngạc nhiên với con người năng nổ về những chuyện giúp đời, đã hoạt động trên 10 năm nay, nhưng rất phục với sức khỏe của tuổi không còn trẻ mà dám liên tục đi những vùng xa xôi hẻo lánh đầy nguy hiểm.

Nga cười

- Mạ Nga thường nói “ ở tốt không lo lỗ vốn “, Nga nghiệm lại chắc là rứa, gặp mọi chuyện khó khăn rồi cũng qua, và ông trời bè thêm sức khỏe như..trâu vật mới đi được như vậy.

Cố níu kéo thời gian thì cũng phải đi ngủ thôi. Câu chuyện tạm chấm dứt, bàn tròn giải tán. Hai đứa vừa bước về phòng thì giật mình, ui chao ...Cô đã sửa soạn hai giường song song được trải nệm gối, mền ngay ngắn. Thiệt là ốt dột bởi mắc cái tội ham nói chuyện, vì trước đó có vào phòng thay quần áo chưa thấy gì. Hai đứa gọi Cô

- Cô làm hồi mô ri, xấu hổ hai đứa để Mạ già chăm sóc

Cô cười hề hề

-  Thì bây tới mạ phải lo chứ, thôi ngủ đi hai cô nương

Giấc ngủ thẳng dài thiệt ngon không mộng mị vì mộng đã gặp.

***

Sáng Cô vô kéo mền

- Mấy O ơi, ngủ kiểu chi mà nắng đã lên cao rồi tề ...

- hì ..hì....

Thức dậy uống cà phê, tiếp tục nghe Đặng Nga kể chuyện tếu, sáng sớm lại chào nhau bằng cái ôm bụng vì cười nhiều. Tui cũng học hỏi rất nhiều điều từ cách điều chỉnh hệ thống Photoshop, đi chơi đâu muốn airdrop thì tắt WiFi, nghe ôn về lịch sử nước VN, cách nấu nhiều món ăn sáng chế kiểu Huế, và hiểu thêm những sự kiện trong nước. Nếu còn được gần lâu hơn thì sẽ  học thêm về cách xử dụng internet, phone, Facebook  thỏa thích biết mấy nữa hè!!!

           9 giờ sáng vợ chồng Huỳnh Thơ tới. Nhà hàng Tiểu Bích bắt đầu mở cửa, đầu bếp Huỳnh thơ ra tay sửa soạn nào gỏi xoài cà rốt, mì xào seafood , chả giò, chè Khúc Bạch, trái cây hái từ nhà lên, đặc biệt món chính là mì quảng với dĩa rau bắp chuối xắt thiệt mỏng nhìn đã chảy nước miếng rồi. Kế tiếp Vinh Phạm tới đem theo hộp trái cây Cherry với vẻ mặt bực dọc. Tui hỏi

- bị dôn la hay răng mà u sầu như rứa

Vinh thở dài

- Chị xem có tức tánh đãng trí của em không, nhà em bữa ni kỵ bà nội, em nghe bên ni có chị Đặng Nga tới cùng mấy chị, dậy 4 giờ sáng làm kem Flan bỏ tủ lạnh, và nấu vài món cúng, trưa cháu gái rảnh nhờ chở tới thăm chị Nga một tý, để chồng ở nhà lo cúng quẩy dùm tiếp. Em quýnh quáng quên mất kem Flan đem theo, giữa đường ghé chợ mua đỡ ít trái cây, thiệt là bực mình …

Tui nói

- Bực mình chi em, các chị đã nhận tấm lòng của em rồi, ăn chỉ là phụ, tình mới quý.

Rứa rồi buổi cơm trưa có chồng con của Đặng Nga tới ( ở khách sạn ), vợ chồng đầu bếp Huỳnh Thơ, Vinh và hai con trai Niệm, Đức của Cô tình cờ đến. Vui ơi là vui, thức ăn ngon, duyên gặp gỡ hiếm quý nên câu chuyện râm ran cả buổi. Sau cùng vợ chồng Mai Trang tới, để tui kể dài dòng chút nghe….

            Chủ nhật vợ chồng Mai Trang tình cờ về nhà bà con mừng cháu ra trường, lẹ làng đến thăm Cô, đi ăn trưa chung có Kim Xuân, chiều về nhà bà con dự tiệc. Xuân kể tụi tui nghe lúc ăn chiều tại nhà Cô, tui tức tốc gọi phone liên lạc, Mai Trang hứa sẽ ở lại thêm ngày nữa, ngày mai ( thứ hai ) sẽ  quay trở lại gặp Nga, luôn tiện chở tui về San jose.

Giới thiệu: Mai Trang, tui, Đặng Nga, chị Xuân Ba, Tuyết Hạnh năm 2013 lần đầu tiên họp mặt trường Nữ Thành Nội ( chi nhánh trường Đồng Khánh ). Bọn tui làm thơ cho vui về ngôi trường, chị XB và TH quen anh Bảo Trâm chuyên làm tranh thơ, chị nhờ làm trang Tranh Thơ cho trường, tụi tui được ké và duyên hội ngộ sáu anh em kết nhóm. Mỗi tối sau khi cơm nước xong xuôi, đúng 8 giờ là nhóm tụi tui có mặt trên Mail nói dốc, làm thơ đùa nghịch nối tiếp nhau tìm niềm vui. Sau này ai cũng bận rộn nên từ từ tắt tiếng, nhưng thỉnh thoảng vẫn liên lạc hỏi thăm nhau.

            Tụi tui mừng rỡ khi Mai Trang xuất hiện, kéo Cô ra chụp hình dưới trưa, quên tuổi Cô đã gần 90. Cô vẫn hiền hoà ai chỉ răng làm rứa một cách vui vẻ. Vô ngồi bàn ăn chè Khúc Bạch và trái cây, Cô ra câu đố nghịch, học trò được dịp cười muốn vãi nước...mắt, và tấn công lại Cô, bị Cô la “ Mấy con yêu bánh nậm…” vui chi lạ hè.

Kể thêm chút về con dâu của Nga thiệt lễ phép lanh lợi. dành rửa chén bát, mấy Dì và Mẹ chen vô cháu không cho, bảo “ ra hết cho con làm”. Cháu còn chụp hình đủ cảnh đủ kiểu cho Bà, Mẹ và mấy Dì, nói tiếng Việt rành. Đi ngang chợ cháu dành phần ghé vào mua trái cây đặc biệt thăm bà dùm mẹ. Chời ơi!ở xứ Mỹ này tìm con gái như rứa cũng hiếm chớ hỉ ?!!!

           Cuộc vui nào rồi cũng phải chấm dứt. Chiều gia đình Nga ra phi trường trở lại Seattle. Tui theo xe Mai Trang, anh Quang về San jose. Đúng như tui thường nói trong tử vi “có cung nhờ bạn “. Đi liều về, nói ra là có Kim Xuân dong tay “ em chở chị ra bến xe “, Cô nói “ mi lo chi rứa, Xuân bận thì có Thầy đây chở đi mà. Thiệt tình nhìn Thầy tuổi đã hơn 90 , thấy Thầy đi bằng walker nên tui rất ái ngại. Nghe Cô, Kim Xuân nói mà tui cảm động và vui rứa thê. Phút cuối thì đúng là số luôn được hưởng ké bè bạn.

          Ngồi viết tường thuật mà trong lòng hắn vui dễ sợ, nhìn hình ảnh mà con tim ấm áp chi lạ luôn, như đoạn văn của Mai Trang trong bài viết mô đó, răng tui cứ nhớ hoài rứa tề “ Về với ký ức tuổi xanh, nơi có bạn bè hiền như thỏ, đêm đêm nằm gặm cỏ dưới ánh trăng thanh ...” . Nếu có cảnh ni hoài chắc tuổi thọ mình sẽ được tăng thêm phải không các bạn ơi !!!?

Cám ơn Đặng Nga trèo đèo lội suối từ Việt Nam qua đây đùm theo tui đi đến nhà Cô. Cám ơn anh Phước chịu khó ngồi co chân quãng đường dài, có hai bác sĩ trên xe làm tui yên tâm với bệnh cao áp huyết bất thường. Cám ơn O Xuân cho hưởng mít ngon ngọt, và luộc thêm hột mít theo cách Nga chỉ ăn bùi bùi. Cám ơn O Thơ làm đầu bếp cho nhà hàng Tiểu Bích thịnh soạn. Cám ơn O Vinh trái cây tươi mát. Cám ơn Mai Trang chở tui về đến chốn an toàn.

Cám ơn Cô luôn dang vòng tay ôm lũ học trò bằng tình thương bao la rộng lớn dưới mái trường xưa, nhớ thầy cô dạy điều trước nhất “ Tiên học lễ, hậu học văn” . Ngày ni dầu đã gần 50 năm, dầu đám học trò tung cánh lưu lạc khắp muôn phương, nhưng luôn áp dụng câu “ Nhất tự vi sư, bán tự vi sư “. Tụi tui đang quay về mái trường một thời có cô Tôn Nữ Tiểu Bích làm hiệu trưởng.

Minh Thuý Thành Nội

Tháng 6/18/2024

Mỗi Độ Thu Về - Thơ: Dư Thị Diễm Buồn - Nhạc: Nguyên Bích - Hòa Âm: Nam Vĩnh - Ca Sĩ: Đan Phượng

Thơ: Dư Thị Diễm Buồn
Nhạc: Nguyên Bích
Hòa Âm: Nam Vĩnh
Ca Sĩ: Đan Phượng

Thuở Ấy & Bây Giờ

 

(Tặng Ngọc Thuỳ Giang
Nhớ những ngày xuôi ngược ở Long Thành (ĐN).)

Thuở ấy gặp nhau
Đời không vướng bận.
Như nước như mây,
Mặc tình bể dâu.

Anh tìm tôi những chiều bên Suối Cạn
Mái tranh xưa nghiêng bóng đổ hoàng hôn.
Những cung bậc dặm đời phiêu bạt,
Để lời thơ lãng đãng với sương hôm.

Đến giữa khuya trăng tà soi gác vắng
Khi giấc đời vừa tàn cuộc tiêu pha.
Gió hôn lạnh lên nỗi niềm sâu lắng,
Đốt cháy lòng đêm xao xác mấy canh gà.

Tôi tìm anh qua căn nhà xiêu vẹo
Vách phên thưa gió lọt lạnh từng đêm.
Vẫn đủ ấm khi đem vần thơ vá víu,
Bên chiếc võng trần lay lắc lời tim.

Rồi những lúc tiếng đàn khuya rơi tõm
Vào hồn trăng cho nát mấy cung sầu !
Anh hát, tôi nghe quanh đời bề bộn,
Cõi thơ tràn tơ phím nhập đêm sâu.

Bây giờ,
Tháng năm qua rồi xa lắc
Mỗi người mỗi cảnh nỗi lo toan.
Kiếp tằm trót nợ dâu xanh ấy,
Nhưng với vần thơ vẫn sắc son.

Nay võng xưa cuốn lại,
Gác tranh xưa bỏ rồi.
Chỉ có thơ còn mãi,
Theo vầng trăng lên khơi.


Long Thành (ĐN) 2001
Mặc Phương Tử

Phố Xưa

 

 

Đêm nghe sóng biển vỗ xa bờ
Âm vọng tình quê trong cõi mơ.
Nhớ em, nhớ phố đầy hoa mộng,
Là mấy vần tthơ thuở học trò.

Những lần em học về qua lối
Cùng bước bên nhau hồn chung dôi
Ngày xanh như cánh diều bay mất,
Em mộng về đâu, ta cuối trời!

Giọt mưa tí tách ngoài song cửa,
Ta nhớ nắng hồng chiều phố mưa
Chẳng biết con đường cây bóng mát,
Còn thắm tình xanh trên lối xưa?

Tháng giêng ta mơ trời kỷ niệm
Chỉ thấy trăng vàng bông tuyết bay
Đã lâu chưa về thăm phố cũ
Dòng đời trôi phai những nỗi niềm!

Đỗ Bình

Mùa Đông Thứ Hai

 

Thêm một mùa Đông ở chốn nầy
Trời chiều lạnh giá xám chân mây
Và lòng sương phụ càng hiu quạnh
Nỗi nhớ Quê hương lại ngút đầy
Vài chiếc lá vàng chưa chịu rụng
Hẳn còn tiết nuối một thời xuân?
Như ta vẫn trốn trong thơ, mộng
Nhớ nhung kỷ niệm sống bên chồng…
Xuân Hạ Thu Đông đều khổ cực
Nhọc nhằn cay đắng chẳng hề vơi
Nghiệp dày phước mỏng bao giờ dứt
Quê người xứ lạ có gì vui?
Chim bầy rời tổ tìm phương ấm
Còn ta lưu lạc tận trời Tây
Thương nhớ cháu con thêm héo hắt
Biết bao giờ mới gặp lại đây?…

ThanhSong ntkp

Killeen, TX.18/12/2008

Tương Khẩu Tống Hữu Nhân 湘口送友人 - Lý Tần (Vãn Đường)

Lý Tần 李頻 (818-876) tự Đức Tân 德新, người Thọ Xương 壽昌, Mục Châu 睦州, nay là trấn Lý Gia 李家, Kiến Đức 建德, tỉnh Chiết Giang, đỗ tiến sĩ năm 854, nhậm huyện lệnh huyện Vũ Công 武功 (nay thuộc thành phố Hàm Dương 咸陽, tỉnh Thiểm Tây), tính tình ngay thẳng, làm việc giỏi, được thăng Thị ngự sử 侍禦史, Đô quan viên ngoại lang 都官員外郎.

Năm 874 niên hiệu Can Phù 乾符, Lý Tần dâng biểu tự tiến cử xin nhậm chức Thứ sử Kiến Châu 建州刺史 (nay là Kiến Âu 建甌, Phúc Kiến) là vùng đất loạn vì ảnh hưởng của Hoàng Sào đang hoạt động mạnh tại Cù Châu 衢州, Chiết Giang. Ông bình định được Kiến Châu, giữ vững an ninh, phát triển kinh tế, được dân chúng thương mến quý trọng. Năm 876, ông chết tại nhiệm sở, được dân làm lễ tống táng rất lớn. Sau đó con cháu dời mộ định đem về cải táng tại quê nhà nhưng không được vì chiến loạn, phải chôn dọc đường.

Nguyên tác            Dịch âm

湘口送友人         Tương Khẩu Tống Hữu Nhân

中流欲暮見湘煙 Trung lưu dục mộ kiến Tương yên,

岸葦無窮接楚田 Vi ngạn vô cùng tiếp Sở điền.

去雁遠衝雲夢雪 Khứ nhạn viễn xung Vân Mộng tuyết,

離人獨上洞庭船 Ly nhân độc thượng Động Đình thuyền.

風波盡日依山轉 Phong ba tận nhật y sơn chuyển,

星漢通霄向水連 Tinh Hán thông tiêu hướng thuỷ liên.

零落梅花過殘臘 Linh lạc mai hoa quá tàn lạp,

故園歸醉及新年 Cố viên quy túy hựu tân niên.

Chú giải

岸葦 vi ngạn: cỏ lau mọc trên bờ (sông Tương).

* 楚田 Sở điền: ruộng Sở; ám chỉ ruộng của dân Hán (nước Sở thời Chiến Quốc rất lớn, chiếm gần 1/3 đất đai của nước Tàu nên dân Sở gần như đồng nghĩa với dân Tàu.

衝 xung: đi thẳng tới phía trước.

** 去雁遠衝雲夢雪 Khứ nhạn viễn xung Vân Mộng tuyết: Nhạn trốn lạnh bay trên đầm Vân Mộng phủ đầy tuyết. Câu này rất khó dịch thành thơ. Con Cò dịch thoát là: Lũ nhạn tếch** trên Vân Mộng tuyết,

雲夢 Vân mộng: Tên đầm ở gần hồ Động Đình. Vân Mộng tuyết: theo văn phạm Việt phải dịch là tuyết trên đầm Vân Mộng nhưng thơ không nhất thiết phải theo văn phạm của văn xuôi nên để nguyên cụm từ Vân Mộng tuyết không dịch.

洞庭船 Động đình thuyền: Thuyền trên hồ Động Đình, nay tại huyện Nhạc Dương, phía bắc tỉnh Hồ Nam. Cũng để nguyên cụm từ Động Đình thuyền không dịch, giống như cụm từ Vân Mộng tuyết.

通霄 thông tiêu: xuyên qua mây.

連 liên: nối liền. 水連 thủy liên: nước liền nhau, nước mênh mông. Dịch là nước êm (yên lặng).

Dịch nghĩa

Tiễn bạn tại bến sông Tương

Giữa dòng sông sắp tối thấy khói sông Tương bốc lên,

Bờ lau ngút ngàn tiếp liền với ruộng Sở.

Nhạn trốn lạnh bay trên đầm Vân Mộng phủ đầy tuyết,

Khách biệt ly một mình lên thuyền ở hồ Động Đình.

Sóng gió chuyển mạnh suốt ngày vỗ vào sườn núi,

Sao Hán xuyên mây chiếu xuống mặt nước mênh mông.

Hoa mai rụng đầy qua tháng chạp muộn,

Hẹn nhau năm mới về lại vườn xưa.

(Hồ khẩu là nơi cửa sông Tương nhập nước vào hồ Động Đình)

Dịch thơ

Tiễn bạn tại bến sông Tương

Trên sông chập tối khói Tương lên,

Lau lách bờ đê nối Sở điền*

Lũ nhạn tếch** trên Vân Mộng tuyết,

Biệt ly khách xuống Động Đình thuyền

Sóng xô suốt buổi vào sườn núi,

Sao Hán xuyên mây chiếu nước êm.

Mai rụng tràn đầy cuối năm trễ,

Hẹn nhau năm mới tại vườn đêm.

Lờn bàn: 

Con Cò dịch bài Tương Khẩu Tống Hữu Nhân toát mồ hôi hột mà vẫn chưa hoàn hảo bởi vì gặp nhiều cụm từ Hán rất khó nuốt (Sở điền, Tiêu Tương, khứ nhạn, ly nhân, Vân Mộng tuyết, Động Đình thuyền, thủy liên… xin xem trong chú giải ).

Nói thêm về cụm từ Sở điền và cụm từ Tiêu Tương:

- Phí Minh Tâm và Huỳnh Kim Giám đã viết rất nhiều về chữ Sở như sông Sở, núi Sở, nước Sở, gái Sở. y phục Sở… nhưng vẫn chưa giải hết nghĩa của chữ Sở, một chữ rất phổ thông trong thơ Hán. Thời Chiến Quốc, nước Sở lớn nhất, chiếm gần 1/3 dân số và đất đai của vùng Trung Nguyên nước Tàu. Con Cò chiếu theo lịch sử và địa dư của nước Tàu thời Chiến Quốc (như vừa nói ở trên) hiểu một cách giản dị rằng các thi sĩ thời Đường gần như đồng hóa Sở với Tàu. Vậy Sở điền, theo như ÔC hiểu, đơn giản là ruộng của nước Tàu. Sẽ để nguyên cụm từ Sở điền không dịch (cho hợp vận).

- Sông Tiêu Tương có 2 nhánh: nhánh phía đông (sông Tương) khi tới gần hồ Động Đình thì nhập với nhánh phía tây là sông Tiêu thành sông Tiêu-Tương trước khi chảy vào hồ này. Phong cảnh sông Tiêu-Tương rất hùng vĩ nhưng vô cùng thê lương (nơi mà các thi nhân thời Đường làm thơ tình rất thảm).

Con Cò

***

Tiễn Bạn Bên Sông Tương

Giữa dòng sắp tối khói Tương lên

Lau lách mênh mông ruộng Sở liền

Cánh nhạn bay cao Vân Mộng tuyết

Một thân ly khách Động Đình thuyền

Cả ngày sóng gió đầu non chuyển

Đêm suốt sao trời mặt nước chen

Rơi rụng hoa mai qua tháng chạp

Vườn xựa về khướt lúc tân niên!

Lộc Bắc

Dec24

***

Tiễn Bạn Bến Sông Tương

Chiều tàn khói nhả lượn sông Tương

Lau sậy giáp liên Sở ruộng vườn

Vân Mộng, nhạn bay lên tránh tuyết

Động Đình đưa tiễn bạn ly hương

Sóng to vỗ mạnh vào sườn núi

Sao sáng chiếu ngời nước đẫm sương

Tháng chạp hoa mai rơi lả tả

Vườn xưa năm mới hội Trùng Dương*

Thanh Vân

***

*Người Tàu có tục lệ ngày 9 tháng 9 âm lịch, gọi là ngày Trùng Cửu hay Trùng Dương (vì theo họ số 9 là số dương). Ngày này con cái trong nhà đến chúc thọ cho cha mẹ, rồi đưa cha mẹ lên núi để hưởng không khí trong lành trước khi mùa lạnh đến. Những người “lớn tuổi” thường tụ họp nhau vui vầy để uống rượu cúc, ngắm hoa cúc. Tết Trùng Cửu hay Trùng Dương là một ngày Lễ quan trọng trong đời sống của người dân Trung Quốc, DĐ LTCD 21 của Ông Cò đã nhiều lần đưa những bài thơ nói về ngày Lễ này

Tiễn Bạn Tại Bến Sông Tương.

Chiều tối sông Tương khói nhạt nhòa,

Bờ lau đất Sở nối bao la.

Đầm Vân Mộng tuyết bay chim vượt,

Bến Động Đình thuyền độ khách qua.

Sóng vỗ cả ngày bên vách đá,

Sao in đáy nước bóng Ngân Hà.

Hoa mai tháng chạp tơi bời rụng,

Hẹn Tết năm sau trở lại nhà.

Mỹ Ngọc phỏng dịch.

Dec. 21/2024.

***

Nguyên tác: Phiên âm:

湖口送友人-李頻 Hồ Khẩu Tống Hữu Nhân – Lý Tần

中流欲暮見湘煙 Trung lưu dục mộ kiến Tương yên

葦岸無窮接楚田 Vi ngạn vô cùng tiếp Sở điền

去鴈逺衝雲夢澤 Khứ nhạn viễn xung Vân Mộng trạch

離人獨上洞庭船 Ly nhân độc thượng Động Đình thuyền

風波盡日依山轉 Phong ba tận nhật y sơn chuyển

星漢通宵向水連 Tinh Hán thông tiêu hướng thủy liên

零落梅花過殘臘 Linh lạc mai hoa quá tàn lạp

故園歸醉及新年 Cố viên quy túy cập tân niên

Dị bản:

Hán bản bên trên là nguyên tác chép từ sách của Lý Tần. Lý Tần có cho một số dị bản như bên dưới:

Câu 2: thiên天 thay vì điền田

Câu 3: tuyết雪 thay vì trạch澤

Câu 8: khứ去 thay vì quy歸

khứ hựu去又 thay vì túy cập醉及

Ngự Định Toàn Đường Thi của nhà Thanh còn cho một số dị bản khác.

Sách có mộc bản đăng bài thơ:

Lê Nhạc Tập - Đường - Lý Tần 黎嶽集-唐-李頻

Tài Điều Tập - Thục - Vi Hộc 才調集-蜀-韋縠

Đường Thi Kỉ Sự - Tống - Kế Hữu Công 唐詩紀事-宋-計有功

Thạch Thương Lịch Đại Thi Tuyển - Minh - Tào Học Thuyên 石倉歷代詩選-明-曹學佺

Ngự Định Toàn Đường Thi - Thanh - Thánh Tổ Huyền Diệp 御定全唐詩-清-聖祖玄燁

Ghi chú:

Hồ khẩu: danh từ chung chỉ cửa sông Tương chảy vào bờ nam hồ Động Đình ở bắc tỉnh Hồ Nam. Nhiều trang web chữ Hán viết là Tương湘 trong tựa bài thơ, có lẽ theo dị bản của đời Minh Thanh. Tuy nhiên trong lịch sử không thấy có địa danh Tương Khẩu/Hồ Khẩu trên sông Tương cũng như trên bờ hồ Động Đình. Bài trên Thiviện cũng viết chữ Tương湘 trong tựa bài thơ, lại có ghi chú giải thích hai chữ Hồ khẩu “Hồ khẩu là nơi cửa sông Tương nhập nước vào hồ Động Đình” dù hai chữ này không có được xài nơi nào trong bài thơ.

Ngạn vi: bờ sậy

Sở: lưu vực sông Tương là lãnh thổ của nước Sở ngày xưa

Khứ nhạn: ngỗng rừng bay về bắc

Vân Mộng: tên đầm nước ngọt khoảng 50km đông bắc Động Đình Hồ, nằm ở đồng bằng giữa sông Dương Tử và sông Hán của tỉnh Hồ Bắc, là một trong những hồ nước ngọt lớn nhất trong lịch sử Trung Hoa, suy ra là ngày xưa có diện tích rộng nhất là 40.000 km vuông, ngày nay hầu hết đã trở thành đất liền, chỉ để lại các vùng nước rải rác như Hồng Hồ 洪湖. Đứng ở hồ khẩu, bờ nam Đông Đình Hồ thấy nhạn bay về bắc qua Vân Mộng có hơi xa.

Tinh Hán: dải Ngân Hà

Lạp nguyệt: tháng mười hai âm lịch

Túy: say rượu

Dịch nghĩa:

Hồ Khẩu Tống Hữu Nhân Tiễn Bạn Ở Cửa Sông Tương

Trung lưu dục mộ kiến Tương yên

Hơi nước sông Tương phủ mờ dòng sông lúc trời sắp tối,

Vi ngạn vô cùng tiếp Sở điền

Hai bờ lau dài vô tận tiếp liền với đất Sở.

Khứ nhạn viễn xung Vân Mộng trạch

Nhạn ra đi bay xa qua đầm Vân Mộng,

Ly nhân độc thượng Động Đình thuyền

Người ly biệt một mình lên thuyền đậu trên hồ Động Đình.

Phong ba tận nhật y sơn chuyển

Sóng gió chuyển động suốt ngày vỗ mạnh vào núi,

Tinh Hán thông tiêu hướng thủy liên

Dải Ngân hà xuyên màn đêm liền với mặt nước mênh mông.

Linh lạc mai hoa quá tàn lạp

Hoa mai rụng đầy qua cuối tháng chạp,

Cố viên quy túy cập tân niên

Hẹn sẽ về lại quê hương kịp năm mới để uống cho say sưa.

Dịch thơ:

Tiễn Bạn Về Quê

Chiều xuống sông Tương khói phủ mờ,

Hai bờ lau sậy liền đồng trơ.

Nhạn bay cùng nhóm qua Vân Mộng,

Người biệt cô đơn thuyền tách bờ.

Sóng gió ngày đêm vỗ núi thẩm,

Ngân Hà tiếp nước như trong mơ.

Hoa mai rơi rụng tháng năm hết,

Về lại quê hương không đợi chờ.

See Off a Friend at the Xiang River Estuary on Dong Ting Lake by Li Pin

Water vapor darkens the middle flow of the Xiang river at dusk,

Reeds on the river sides run infinitely to join the Chu lands.

The leaving wild geese flew across the Cloud Dream pond in the distance,

The going away person lonely boarded the boat on the Dong Ting lake.

Wind and waves beat the mountain sides all day long,

The Milky Way pierced the dark night to join the immense water surface.

Plum flowers fell sparsely through the late twelfth month,

Will go home by year end the get drunk in the New Year.

Phí Minh Tâm

***

Góp Ý Cho BàiTương Khẩu Tống Hữu Nhân Của Lý Tần.

Đây là lần đầu tiên BS đọc bài thơ này; Đọc xong thì toát mồ hôi và rớt nước mắt, vì thấy nó trúc trắc, rất khó dịch, và khó diễn tả được ý của tác giả. ÔC đã giải thích rõ ràng, nghe cũng xuôi tai. Đọc bài của Đạo Mò và anh Tâm thì BS hoa mắt thêm. Mấy tấm hình Đạo Mò đưa ra nhỏ quá, BS coi xong mà không nắm vững được địa hình. Bèn tra lấy và ghi tóm tắt ra đây để ACE coi cho biết.

Hồ Động Đình là 1 trong 4 hồ lớn của Tàu, 3 hồ kia là Bà Dương, Thái Hồ và Tây Hồ. Hồ Động Đình xưa là lớn nhất, nhưng sau nhỏ lại vì dân lấp đất để cày ruộng, bây giờ diện tích là 2820 km2. Nếu so với ngũ đại hồ ở Bắc Mỹ, hồ nhỏ nhất là Ontario cũng rộng tới 19500 km2, thì hồ Động Đình không thấm vào đâu.

Có 4 con sông đổ vào hồ: sông Tư, Nguyên giang, Lễ thủy, và sông Tương. Sông Tiêu nhập vào sông Tương trước khi sông này chảy vào hồ nên vùng đó được gọi là Tiêu Tương. Chỗ sông đổ vào hồ chính là Hồ Khẩu hay Tương Khẩu.

Hồ nổi tiếng đến nỗi người Tàu đã dùng nó làm trọng tâm để đặt tên 2 tỉnh Hồ Bắc và Hồ Nam.

Đầm Vân Mộng ở trong địa phận tỉnh Hồ Bắc, theo bản đồ thì khá xa Hồ Khẩu. Nhạn là loài chim thiên di, thường về miền nam trốn lạnh, sao lúc Lý làm thơ là mùa đông mà còn nhạn ở đó?

Các chữ khó, ÔC đã giải thích rồi, BS xin bổ túc thêm:

* Xung là con đường cái lơn, hướng về, xông vào, đụng vào, dựng thẳng lên ( tráng sĩ phát xung quan )

* Tận là hết, chấm dứt, hết sức như tận hoan.

* Chuyển là vận chuyển, dời chỗ, tránh né… y sơn chuyển hơi khó hiểu, có lẽ tác giả muốn nói: cả ngày phong ba, bão táp, nên “áo” tức vẻ ngoài của núi bị thay đổi. Và BS dịch theo cách hiểu của mình.

*Linh lạc, từ kép, là rơi rụng, tan tác, tàn lụi (như dương hoa linh lạc ủy thương đài trong Chinh Phụ Ngâm)

Nếu so sánh bài thơ ÔC đăng, và bài thơ trong Thi Viện thì câu chót khác nhau:

- ÔC: Cố viên quy khứ hựu tân niên. (tân niên là sẽ trở lại cố hương)

- Thi Viện: Cố viên quy túy cập tân niên. (say sưa trở lại cố hương đúng tân niên)

Chắc anh Tâm sẽ cho coi dị bản.

Câu này ÔC giải thích là: hẹn nhau năm mới trở lại vườn xưa. BS đâu thấy gì là hẹn nhau.

Và cũng thắc mắc là ai sẽ trở lại cố viên?

Tiễn Bạn Bến SôngTương.

Sông Tương trời tối, khói la đà,

Bờ lau liền ruộng Sở bao la,

Nhạn bay vượt tuyết đầm Vân Mộng,

Ly khách lên thuyền chỉ bác a,

Gió bão cả ngày non cũng đổi,

Sao Hán xuyên mù chiếu nước xa,

Tơi tả hoa mai rơi cuối chạp,

Tân niên là sẽ trở lại nhà.

Nếu dịch theo Thi Viện, thì câu này sẽ là:

Tân niên say khướt trở lại nhà.

Bát Sách.

(Ngày 25/12/2024)

***
Góp ý:

葦=vĩ là từ tắt cho 蘆葦=lô vĩ. cây sậy/reed/roseau. Lau sậy trong thi ca là hình ảnh tượng trưng cho cảnh tiêu điều, hoang vắng.

星漢=tinh hán là một tên cổ của Ngân Hà (银河/Milky Way/Galaxie), ngoài các tên 天河=thiên hà, 星河=tinh hà, 天漢=thiên hán, và 銀漢=ngân hán.

Chữ 臘 có hai lối đọc i) tịch với nghĩa thịt hay cá khô; và ii) lạp với nghĩa lễ tế cuối năm. Lối phát âm lạp cho ta nghĩa tháng chạp.

Vân Mộng, toàn tên là Vân Mộng đại trạch (雲夢大澤) là một địa danh trong lịch sử để chỉ một đầm nước ngọt rộng đến 40,000 km² (tùy mùa nước). Theo Tả Truyện và Quốc Ngữ, các vua Sở ngày xưa có một vùng săn bắn tên Vân Mộng ở hướng đông Vũ Hán bây giờ. Từ thời tiền Tần, đầm Vân Mộng đã dần thu nhỏ lại, biến thành một số hồ nhỏ vì bị lấp dần bởi phù sa từ các sông Hán Thủy và Trường Giang, và bởi hiện tượng "sông kia rày đã nên cồn" rồi thành ruộng đồng nên bây giờ tên Vân Mộng chỉ còn là một địa danh trong lịch sử hay tên của một cái huyện hướng tây của Vũ Hán. Các bạn nào tò mò tìm thử thì có thể thấy một cái hồ vuông tên Vân Mộng bên lề tây Vũ Hán, mỗi bề chừng 200 m.

Trong bản đồ địa thế bên trên đầm Vân Mộng (ngày xưa) là vùng đồng bằng hình tam giác ngược thuộc lưu vực Trường Giang từ Kinh Môn (Jingmen/荆門) qua Hoàng Cương (Huanggang/黄岡) ở hướng bắc xuống đến Nghi Xương (Yiyang/宜昌) ở cực nam. Hồ Động Đình nằm ngang phía trên Nghi Xương. Vũ Hán (Wuhan/武漢) nằm ở phia tây của Hoàng Cương và thế có nghĩa rằng thành phố Vũ Hán - nguồn gốc của nạn dịch covid-19 - được thành hình trên một vùng đầm lầy nước đọng và vì thế người Tàu bảo Vũ Hán là “thành phố nổi trên nước” (武汉一座漂 浮在水上=Vũ Hán nhất tọa phiêu phù tại thủy thượng).

Sông Tương là nhánh hữu ngạn đổ vào hồ Động Đình. 湘口=Tương Khẩu bây giờ là tên một thành phố nhỏ trên bờ Trường Giang, 30km tây-nam Vũ Hán nhưng Tương khẩu trong bài thơ có thể là nơi sông Tương đổ vào bờ nam của hồ Động Đình, cách Vũ Hán chừng 150 km. Cụm từ 湖口=hồ khẩu rất có thể không phải là tên riêng của một địa danh mà chỉ có nghĩa là cửa sông đổ vào hồ, tương đường với cụm từ Tương khẩu. Cái tên hồ khẩu này, nếu có, thì đã biến mất trong lịch sử rồi (trừ tên một thành phố ở Đài Loan) và trang 洞庭湖大桥 này cho ta thấy địa điểm của Tương khẩu ngày nay là cây cầu bắc ngang qua nơi sông Tương đổ vào hồ Động Đình ở Nhạc Dương (Yueyang/岳阳).

岳阳洞庭湖大桥是岳阳市跨越洞庭湖口的一座特大型桥梁. Nhạc Dương Động Đình hồ đại kiều thị Nhạc Dương thị khóa việt Động Đình hồ khẩu đích nhất tọa đặc đại hình kiều lương.

Chỉ hiểu thế mới hình dung được cảnh thi nhân tiễn bạn đang một mình lên thuyền ở hồ Động Đình và thấy hơi nước trên sông Tương. Vùng đất dọc tả ngạn Trường Giang trên hồ Động Đình là đồng bằng nên nhà thơ có thể hình dung cảnh nhạn/ngỗng bay về vùng Vân Mộng nhưng người ni không hiểu tại sao ngỗng lại bay ngược về vùng Vân Mộng đầy tuyết (去雁=khứ nhạn trong bài thơ) ở hướng bắc những ngày cuối năm.

Vì đầm Vân Mộng đã biến mất từ thế kỷ VI, từ Vân Mộng trong bài thơ này không chỉ cái đầm nào cả mà chỉ nhắc người đọc đến một địa danh trong lịch sử. Người ni không đồng ý với Con Cò về ý nghĩa của từ Sở trong cổ thi. Thời Xuân Thu-Chiến Quốc, Sở là một quốc gia độc lập và nguồn gốc của người Sở cũng mù mờ không kém gì tổ tiên người Việt. Nước Sở bị Hán diệt và người Sở bị Hán hóa. Đã đành rằng bây giờ phần đất cũ của Sở đã thành Hán, hay Trung Quốc, các thi/văn sĩ ngày thời Đường vẫn có khuynh hướng hoài cổ và các địa danh Sở, Vân Mộng, Tiêu Tương luôn luôn là những biểu tượng hay điển cố để nói đến chuyện vật đổi sao dời, chiến chinh, xâm lăng và tiêu diệt hay các chuyện biếm truất, đày ải, tha phương cầu thực.

Bài thơ này mượn cảnh tiễn bạn ở vùng Tiêu Tương để nói lên tâm tư hoài cổ của Lý Tần thời Đường mạt.

Huỳnh Kim Giám

@ Phí Minh Tâm bổ sung:

Cám ơn anh Giám! Các địa danh Tương Khẩu trên Trường Giang, Ngô Giang…chắc chắn không phải là địa điểm tiễn biệt nói trong bài thơ. Đúng ra nguyên tác của Lý Tần không có nói đến Tương Khẩu 湘口, mà là Hồ Khẩu 湖口, chỗ sông Tương chảy vào hồ Động Đình.
Tựa bài thơ trong các sách Đường, Thục, Tống… là 湖口送友人 Hồ Khẩu Tống Hữu Nhân.

Phí Minh Tâm

Vĩnh Biệt Juliet!

William! Shakespeare (1564–1616) là một diễn viên, nhà soạn kịch và nhà thơ vĩ đại nhất trong lịch sử văn học Anh cũng như văn học thế giới.

Shakespeare sinh ra tại Stratford-upon-Avon, một thị trấn nhỏ ở Anh, vào ngày 23 tháng 4 năm 1564. Ông qua đời vào ngày 23 tháng 4 năm 1616, đúng vào ngày sinh nhật của mình, và được chôn cất tại nhà thờ Holy Trinity ở Stratford-upon-Avon.

Shakespeare là một thành viên của nhóm kịch "Lord Chamberlain's Men", sau này đổi tên thành "King's Men" khi được Vua James I bảo trợ. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã viết khoảng 39 vở kịch, 154 bài thơ sonnet, và nhiều tác phẩm khác. Các vở kịch của ông được chia thành ba thể loại chính: bi kịch (như *Romeo và Juliet*, *Hamlet*, *Macbeth*), hài kịch (như *Twelfth Night*, *A Midsummer Night’s Dream*), và sử thi lịch sử (như *Henry V*, *Richard III*).

Ngoài tài năng viết kịch, Shakespeare còn có ảnh hưởng sâu rộng đến ngôn ngữ Anh. Nhiều câu nói và cụm từ trong các tác phẩm của ông đã trở thành một phần của tiếng Anh hiện đại, và ông được cho là đã tạo ra hàng trăm từ ngữ mới.

Romeo và Juliet là một vở bi kịch nổi tiếng của William Shakespeare, kể về mối tình oan trái giữa Romeo và Juliet, hai người trẻ tuổi thuộc hai gia đình thù địch nhau ở thành Verona, Ý.

Cốt truyện: Romeo Montague và Juliet Capulet gặp nhau tại một buổi tiệc và yêu nhau ngay từ cái nhìn đầu tiên. Tuy nhiên, do mối thù giữa hai gia đình, tình yêu của họ gặp nhiều trắc trở. Họ bí mật kết hôn nhưng không thể sống hạnh phúc bên nhau. Cuối cùng, cả hai đều chọn cái chết để được ở bên nhau mãi mãi.

 

Nhân vật chính:

- **Romeo Montague**: Con trai của gia đình Montague, yêu Juliet.

- **Juliet Capulet**: Con gái của gia đình Capulet, yêu Romeo.

- **Friar Laurence**: Thầy tu giúp đỡ Romeo và Juliet.

- **Mercutio**: Bạn thân của Romeo.

- **Tybalt**: Anh họ của Juliet, người gây ra nhiều xung đột.

Vở kịch này đã được chuyển thể thành nhiều bộ phim, vở nhạc kịch và tác phẩm nghệ thuật khác nhau, nổi bật nhất là phiên bản phim năm 1968 của đạo diễn Franco Zeffirelli.

Và phiên bản hiện đại năm 1996 của đạo diễn Baz Luhrmann. Phiên bản 1996, dù được hiện đại hóa, vẫn giữ nguyên ngôn ngữ gốc của Shakespeare.

- **Đạo diễn**: Baz Luhrmann

- **Diễn viên chính**: Leonardo DiCaprio (Romeo), Claire Danes (Juliet)

Claire Danes và Leonardo DiCaprio được đánh giá là rất ăn ý, tạo nên một cặp đôi Romeo và Juliet đầy sức sống và cảm xúc. Claire Danes đã giành giải Blockbuster Entertainment Award cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất trong phim lãng mạn.

Leonard Whiting** là một diễn viên và ca sĩ người Anh, nổi tiếng nhất với vai Romeo trong bộ phim *Romeo và Juliet* năm 1968 của đạo diễn Franco Zeffirelli.

- **Ngày sinh**: 30 tháng 6 năm 1950

- **Nơi sinh**: Wood Green, Middlesex, Anh

- **Gia đình**: Là con trai duy nhất của Arthur Leonard Whiting và Peggy Joyce O'Sullivan, có hai em gái.

- **Khởi đầu**: Leonard bắt đầu sự nghiệp diễn xuất từ khi còn nhỏ, tham gia các vở kịch tại trường học và nhà thờ địa phương. Ông từng đóng vai Artful Dodger trong vở nhạc kịch *Oliver!* tại London.

- **Đột phá**: Vai diễn Romeo trong *Romeo và Juliet* đã mang lại cho ông giải Quả cầu vàng cho Ngôi sao mới của năm vào năm 1969.

- **Các vai diễn khác**: Leonard còn tham gia nhiều bộ phim và chương trình truyền hình khác như *Say Hello to Yesterday* (1971), *Frankenstein: The True Story* (1973), và *The Dreamstone* (1990–1995).

**Đời sống cá nhân**: Leonard đã kết hôn hai lần và có hai con.

Olivia Hussey Eisley** là nữ diễn viên nổi tiếng người Anh, đặc biệt được biết đến với vai Juliet trong bộ phim chuyển thể từ tác phẩm *Romeo và Juliet* của William Shakespeare vào năm 1968.

- **Tên đầy đủ**: Olivia Osuna (sau khi kết hôn là Olivia Hussey Eisley).

- **Ngày sinh**: 17 tháng 4, 1951

- **Nơi sinh**: Buenos Aires, Argentina

- **Quốc tịch**: Anh (mặc dù sinh ở Argentina, cô có quốc tịch Anh).

Olivia Hussey bắt đầu sự nghiệp diễn xuất từ khi còn rất trẻ và trở thành một trong những ngôi sao điện ảnh nổi bật nhất vào thập niên 1960. Cô được biết đến rộng rãi nhất qua vai Juliet trong bộ phim *Romeo và Juliet* (1968), bộ phim chuyển thể từ tác phẩm nổi tiếng của Shakespeare do đạo diễn Franco Zeffirelli thực hiện. Ở tuổi 16, Olivia Hussey đã hóa thân xuất sắc vào vai Juliet, người yêu trẻ tuổi, ngây thơ nhưng mạnh mẽ.

“Romeo và Juliet” là bước đột phá lớn của nữ diễn viên người Anh gốc Argentina, giúp Olivia Hussey giành được Quả cầu vàng cho vai diễn Juliet. Sau thành công vang dội của *Romeo và Juliet*, Olivia tiếp tục tham gia vào nhiều bộ phim khác như *The Story of the Trapp Family Singers* (1970), *Airport 1975* (1974), *Black Christmas* (1974) và *Jesus of Nazareth* (1977). Tuy nhiên, không có vai diễn nào nổi bật hơn Juliet trong *Romeo và Juliet*.

Olivia Hussey Eisley vừa qua đời vào ngày 27 tháng 12, 2024. Trong một tuyên bố trên Instagram, gia đình cô cho biết: “Olivia đã ra đi thanh thản tại nhà, được bao bọc bởi những người thân yêu. Olivia đã sống một cuộc đời đầy đam mê, tình yêu và sự cống hiến cho nghệ thuật. Cô để lại một gia đình yêu thương— các con của cô, Alex, Max và India, cùng người chồng 35 năm của cô, David Glen Eisley, và cháu trai, Greyson. Di sản tình yêu của cô sẽ mãi mãi được trân trọng trong trái tim chúng tôi.”

Vĩnh biệt Juliet! Vĩnh biệt Olivia Hussey. Vĩnh biệt một thời tuổi trẻ của chúng ta!

Đoàn Xuân Thu.

Melbourne.