月 Nguyệt
過水穿樓觸處明 Quá thủy xuyên lâu xúc xứ minh,
藏人帶樹遠含清 Tàng nhân đới thụ viễn hàm thanh.
初生欲缺虛惆悵 Sơ sinh dục khuyết hư trù trướng,
未必圓時即有情 Vị tất viên thì tức hữu tình...
Lý Thương Ẳn
***
Dịch thơ
Trăng
Xé nước xuyên lầu vẫn sáng xanh
Người cây ẩn hiện dưới trăng thanh
Tuần đầu* cuối tháng chê rằng khuyết!
Chả nhẽ tròn trăng mới hữu tình?
Con Cò
*Tuần: Một tuần có 10 ngày, một tháng có 3 tuần: thượng tuần trung tuần và hạ tuần. Trăng tròn vào trung tuần.
Cả nghĩa đen và nghĩa bóng của bài này đều dễ hiểu nhưng bài dịch cần bao hàm cả hai nghĩa thì mới đúng ý của họ Lý. Con Cò diễn ý ấy (nghĩa bóng in nghiêng) như sau:
Câu 1
- Trăng, dù chiếu qua nước hay xuyên lầu, cũng sáng (người nữ, ở tuổỉ nào cũng hấp dẫn).
Câu 2: Lúc đầu, Cò hiểu theo một dị bản chép là Tàng nhân đới thụ viễn hàm tình và dịch là cây đa chú cuội ẩn trong mình. Nhưng sau này Huỳnh Kim Giám và Phí Minh Tâm tìm lại trong mộc bản (xin đọc bài góp ý của HKG & PMT) thì sửa lại như dưới đây:
- Trông xa, người ẩn nấp và cây phô bày đều thấy được dưới ánh trăng. [Ngắm sơ, qua người nữ (dưới trăng thanh) thì thấy cả dâm lẫn yêu]
Câu 3
- Trong thượng tuần (10 ngày đầu) và hạ tuần (10 ngày cuối) của mỗi tháng, cứ thấy trăng khuyết là tưởng không hấp dẫn. (Người đời, hễ thấy gái trẻ hoặc bà gìa là tưởng không quyến rũ).
Câu 4
- Ôi! đâu phải chỉ trăng tròn mới hũu tình? (Ôi! đâu phải chỉ gái xồn xồn mới đa tình?)
Giải nghĩa cặn kẽ như trên mới rõ ý sâu sắc của họ Lý: Người nữ ở tuổi nào cũng hấp dẫn, trẻ thì thơm, lớn thì ngậy, gìa thì ngầu. Bái phục.
Nguyệt:
Soi nước rọi lầu vẫn sáng trong.
Người cây hiện rõ phận long đong.
Già non tròn khuyết luôn xinh đẹp.
Không đợi ngày rằm mới thong dong.
Phí Minh Tâm
***
Trăng
Qua nước, xuyên lầu thẩy sáng tinh
Cây xa người ẩn rõ in hình
Khi non, lúc khuyết sao buồn bã?
Chưa hẳn tròn vo mới hữu tình!
Lộc Bắc
***
Xé nước xuyên lầu ánh sáng tinh
Cây người ẩn dấu vẫn in hình
Thượng hạ tuần trăng sao buồn thế?
Chả lẽ tròn trăng mới nổi tình?
Đỗ Tước
***
Rẽ nước xuyên lầu vẫn sáng choang
Người cây lấp ló dưới trăng vàng
Đầu tuần cuối tháng chê cùng khuyết
Chẳng lẽ tròn vo mới thấy sang
LạcThủyÐỗQuýBái
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét