Nỗi Xa Người - Sáng Tác: Nguyễn Thanh Cảnh - Ca Sĩ: Xuân Phú

Sáng Tác: Nguyễn Thanh Cảnh
Ca Sĩ: Xuân Phú

Là Lần ....

  

Một lần mở cửa đón xuân
Là lần thầm trộm bâng khuâng bóng hình
Một lần tim khẽ trở mình
Là lần mắt chạm ánh nhìn luyến thương

Một lần mơ mộng vấn vương
Là lần chung bóng cùng đường sánh đôi
Một lần người đã ngỏ lời
Là lần chấp nhận trọn đời khắc tâm

Một lần cuộc sống thăng trầm
Là lần chia biệt âm thầm cách xa
Một lần rời bỏ quê nhà
Là lần ngụp lặn can qua xứ người

Một lần xuân thái lai tươi
Là lần tim sống lại thời ngày xưa
Một lần nắng nhat màu mưa
Là lần hồi ức vẫn chưa phai nhòa

Một lần gửi trọn nhận, cho

Là lần san sẻ chẳng do dự gì

Một lần tim đã trao đi

Là lần kiên định cố ghi vào lòng

Một lần níu ánh trăng trong

Là lần hai bóng song song vượt đèo

Một lần đời bước ngoằn ngoèo
Là lần đứng lại nhìn theo lưng người

Một lần ai sánh đẹp đôi
Là lần sầu đắng mặn môi lỡ làng
Một lần buông bỏ trái ngang
Là lần chấp nhận dở dang mộng đầu

Một lần chôn chặt tình sâu

Là lần con tạo cơ cầu riêng mang

Một lần nuốt tiếng thở than

Là lần hạnh phúc tâm an nhé người!

 

Kim Oanh

21.9.24

Nơi Chốn Này - Nhạc Và Lời: Vũ Lương Đúng

Nhất Tùng Hoa 一叢花 - Tần Quan

 

一叢花 - 秦觀           Nhất Tùng Hoa - Tần Quan

年時今夜見師師。   Niên thời kim dạ kiến sư sư.
雙頰酒紅滋。           Song giáp tửu hồng tư.
疏簾半卷微燈外，   Sơ liêm bán quyển vi đăng ngoại,
露華上、煙嫋涼颸   Lộ hoa thượng, yên niểu lương ty.
簪髻亂拋，               Trâm kết loạn phao,
偎人不起，               Ôi nhân bất khởi,
彈淚唱新詞。           Đàn lệ xướng tân từ.

佳期誰料久參差。    Giai kỳ thùy liệu cửu sâm si.
愁緒暗縈絲。            Sầu tự ám oanh ty.
想應妙舞清歌罷，    Tưởng ưng diệu vũ thanh ca bãi,
又還對、秋色嗟諮。Hựu hoàn đối, thu sắc ta tư
惟有畫樓，                Duy hữu họa lâu,
當時明月，                Đương thời minh nguyệt,
兩處照相思。            Lưỡng xứ chiếu tương tư.

Chú Thích

1- Nhất tùng hoa一叢花: Từ bài này có 78 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 7 câu, 4 bình vận. Cách luật:

X B X T T B B vận
B T T B B vận
B B T T B B T cú
T X X, X T B B vận
X X X X cú
X B X T cú
B T T B B vận

X B X T T B B vận
X T T B B vận
X B X T B B T cú
T X X, X T B B vận
X X X X cú
X B X Tcú
X T T B B vận

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

2- Niên thời 年時 = đương niên 當年: năm đó, hay lúc đó.
3- Sư Sư 師師: tên người ca nữ nhưng không phải là Lý Sư Sư nổi tiếng thời vua Tống Huy Tông, vì lúc tác giả làm bài này thì Lý Sư Sư còn bé lắm.
4- Giáp 頰: má. ở 2 bên mặt.
5- Tửu hồng tư 酒紅滋: vẻ mặt ửng hồng khi uống rượu.
6- Sơ liêm 疏簾: bức rèm thưa.
7- Vi đăng 微燈: ánh sáng lờ mờ, ảm đạm.
8- Lộ hoa 露華: giọt sương trên hoa lá cây cỏ.
9- Yên niểu (niệu, niễu) 煙嫋: làn khói mềm mại nhẹ nhàng.
10- Lương ty 涼颸: gió mát.
11- Trâm kết 簪髻 = kết trâm髻簪: cái trâm cài tóc, cái kim cài tóc.
12- Ôi偎: dựa, áp vào người khác.
13- Đàn lệ 彈淚: tràn nước mắt.
14- Giai kỳ 佳期: kỳ ước hội của đôi nam nữ.
15- Sâm si 參差: so le cao thấp, ngắn dài. Trong bài này chữ sâm si có nghĩa là lỡ cơ hội để gần gũi nhau.
16- Sầu tự 愁緒: nỗi buồn.
17- Oanh ty縈絲: quẩn quanh, vấn vít, vấn vương.
18- Tưởng ưng 想應: tưởng nên, nghĩ rằng.
19- Ta tư 嗟諮: than thở.
20- Họa lâu畫樓: nhà lầu hoa lệ.
21- Tương tư 相思: nhớ nhung lẫn nhau.

Dịch Nghĩa

Bài từ Nhất Tùng Hoa của Tần Quan. Trong thời gian ở kinh sư khoảng 4 năm, Tần Quan thường xuyên lai vãng thanh lâu kỹ viện, cùng ca nữ giao du thân mật vì vậy ông bị che bai là hạnh kiểm xấu. Bài từ này, ông làm để tặng cho 1 ca nữ nào đó.

Năm ấy cũng đêm này tôi gặp nàng Sư Sư.
Đôi má nàng ửng hồng vì men rượu.
Bức rèm thưa cuốn lên một nửa, bên ngoài ánh sáng lờ mờ,
Trên những giọt sương đêm, hơi khói vòng vo bay lên cùng gió mát.
Không cài trâm, mái tóc nàng buông thả,
Nàng dựa vào lòng tôi không muốn rời,
Nàng hát bài từ tôi mới làm vừa tuôn đôi hàng lệ.

Ai biết đâu hẹn ước không thực hiện được từ lâu.
Nỗi sầu ám ảnh quanh quẩn bên tôi.
Tưởng đến nàng chắc bây giờ sau khi ca múa xong,
Lại nhìn cảnh thu than thở.
Chỉ còn trong căn nhà lầu,
Đương lúc trăng sáng,
Hai chốn, tôi và nàng, nhớ nhung lẫn nhau.　　

Phỏng Dịch

1 Nhất Tùng Hoa - Mối Duyên Xưa

Đêm này năm ấy gặp cô em.
Đôi má đỏ hơi men.
Rèm thưa lấp lửng đèn mờ ngoại,
Hoa sương đọng, hương khói bay lên.
Mái tóc buông lơi,
Dựa người quấn quít,
Vừa hát lệ tràn hoen.

Ai hay ước hẹn sớm lem nhem.
Luẩn quẩn nỗi sầu len.
Liệu rằng múa hát vừa xong đó,
Lại ngẩn trông, thu sắc than duyên.
Chỉ có lầu cao,
Cùng vầng trăng sáng,
Nhung nhớ chiếu hai bên.

2/ Mối Duyên Xưa

Năm ấy đêm này gặp gỡ em,
Ửng hồng đôi má đượm hơi men.
Rèm thưa nửa cuốn đèn mờ ảo,
Làn khói phủ sương nhẹ tỏa lên.

Mái tóc chẳng cài buông lả lơi,
Dựa người âu yếm quyết không rời.
Tân từ ngâm vịnh tuôn hàng lệ,
Một thoáng u buồn đến với người.

Ai hay hẹn ước lỡ từ lâu,
Quanh quẩn bên mình một chữ sầu.
Liệu tưởng giai nhân xong múa hát,
Nhìn thu than thở mối tình đầu.

Chỉ còn mỗi đứa trong lầu hoa,
Trăng sáng đêm về buồn thấm hòa.
Tưởng người yêu mến lòng nhung nhớ,
Tiếc nuối duyên tình năm tháng qua.

HHD 

05-2021

Nhất Tùng Hoa, Tần Quan

1/

Đêm này, năm ấy gặp Sư nương
Đôi má rượu ửng hường
Rèm thưa nửa cuốn ngoài mờ sáng
Gió lành khói quyện ám hoa sương
Tóc thả trâm lơi
Không rời lòng uốn
Hát tân từ lệ vương

Hẹn ước ai hay lâu chẳng xuông
Mối sầu ám vấn vương
Nghĩ rằng ca múa giờ đây dứt
Thu sắc lại nhìn, xót thương
Chỉ còn lầu hoa
Đương lúc trăng sáng
Hai chốn nhớ nhau cùng!

2/
Đêm này, năm ấy gặp Sư nương
Đôi má rượu say ánh sắc hường
Nửa cuốn rèm thưa, ngoài nắng nhạt
Gió lành khói quyện ám hoa sương
Tóc xỏa trâm lơi
Không rời ôm ấp
Ca từ lệ vương!

Hẹn ước ai ngờ đã chẳng xuông
Mối sầu ám ảnh mãi còn vương
Nghĩ rằng ca múa giờ đây dứt
Thu sắc lại nhìn ý xót thương
Mỗi kẻ lầu hoa
Đương khi trăng tỏ
Hai ngõ tương tư!

Lộc Bắc 

 Oct23      

 

Giữa Trời Bơ Vơ

   

Buồn vui gửi lại thế nhân
Ta đi thanh thản không cần tiễn đưa
Đường đời đã lắm nắng mưa
Đường tu không có chỗ thừa cho ta

Lẽ đâu về chỗ quỷ ma
Lẽ đâu về chỗ không nhà không quê
Nắng cũng ngại mưa cũng chê
Hai tay ôm trọn lời thề ngây thơ

Thân cây cỏ hồn mộng mơ
Lang thang mòn mỏi bơ vơ giữa trời
Kiếp sau nếu có dạo chơi
Bốn mùa hoa trái gọi mời cũng vui

Kiếp nầy đày đọa đủ rồi
Không cần an ủi đền bồi thêm đau
Sao bỏ nhau sao lạc nhau
Tình nào chết yểu phai màu áo thơ

Đường mây còn dấu đợi chờ
Trăm năm ngồi khóc cuối bờ suối khô
Sống không nhà chết không mồ
Mênh mông sau trước nhấp nhô bọt bèo

Cá to cá nhỏ lội theo
Bao nhiêu sóng gió hiểm nghèo gần xa
Dấu chân cát bụi đã nhòa
Vết thương đau vẫn nở hoa vô tình

Nắng không về gọi bình minh
Chim không làm tổ mái đình ngóng trông
Mưa bên tây nắng bên đông
Đổi thay tan hợp mấy dòng ngược xuôi

Ta đi gửi lại tiếng cười
Cho nhân gian chút màu tươi cuối cùng
Mai sau dù có bão bùng
Trăng tròn trăng khuyết còn chung tình buồn...

MD 05/22/03
LuânTâm

Thanksgiving Canada

Canada có nhiều ngày Lễ giống như người bạn láng giềng Hoa Kỳ, nào là Christmas, New Year, Halloween, Mothers Day, Fathers Day…nhưng cũng có hai ngày Lễ không trùng ngày. Thứ nhất, đó là ngày Quốc Khánh (dĩ nhiên rồi, không lẽ cũng lấy ngày July 4th, ngoại trừ Canada muốn là tiểu bang thứ 51 của Mỹ! Vì thế mà Canada dời lên chút xíu, mừng Quốc Khánh vào ngày July 1st)), và ngày khác nữa là Thanksgiving. Nếu xứ Mỹ mừng Thanksgiving vào ngày Thứ Năm của tuần lễ thứ tư của tháng 11, thì Canada lại mừng Thanksgiving vào ngày Thứ Hai của tuần lễ thứ hai của tháng 10. (Còn nếu muốn biết tại sao khác nhau, thì xin hỏi nhà thông thái Googles, chớ tôi mà viết ra thì sợ bị lạc đề.)

Tuy nhiên, ý nghĩa và nguồn gốc Thanksgiving của hai đất nước Bắc Mỹ này khá giống nhau, cũng như cách thức ăn mừng truyền thống với con Gà Tây, tạ ơn mùa màng tươi tốt. Hàng năm, tới mùa Thanksgiving, chúng ta, những người Việt tha phương, cũng đều có những tâm tình tạ ơn giống nhau. Cám ơn xứ sở mới đã giang rộng vòng tay đón chào chúng ta. Cám ơn những người xung quanh, cám ơn gia đình, bè bạn khắp nơi.

Với tôi năm nay, xin được có vài lời tri ân đặc biệt đến thành tựu rực rỡ của nền khoa học công nghệ hiện đại, đã cống hiến cho cuộc sống nhân loại biết bao điều mới mẻ, thuận lợi, và vô cùng hữu ích.

Với Facebook, mạng xã hội toàn cầu đã nối kết mọi người rất mau chóng, diệu kỳ. Bạn bè cũ, hàng xóm xưa, ân nhân thất lạc, “người dưng khác họ mà thương” thuở ấy…được tìm thấy nhau. Người ta trao đổi thông tin, chia sẻ tin tức nóng hổi “chỉ trong vòng một nốt nhạc”. Nhiều sự thật được phơi bày mà những chính quyền độc tài (trong đó có Việt Nam) rất đau đầu, khổ sở tìm cách đối phó.

Mạng Googles thì khỏi nói rồi he! Đó là cuốn từ điển bách khoa bao la cho nhiều người. Dù là mấy bà nội trợ, ngồi ở nhà cũng có thể tìm đọc về mọi thứ trên cõi đời này. Từ những kiến thức lớn lao thuộc lĩnh vực văn hoá, chính trị, lịch sử, địa lý, xã hội, sức khỏe, cho đến những mẹo vặt linh tinh trong nhà ngoài phố, kể sao cho hết!

Tôi vốn là “tiểu thư con nhà nghèo”. Gia đình thuộc loại thường thường bậc trung, nhưng được cái…đông con, tôi lại thuộc nhóm út ít, nên mọi việc trong nhà đều có các anh chị lớn đảm đương. Từ bé cho đến lúc học xong cấp ba, rồi ra trường đi dạy học, hầu như tôi chỉ biết học và chơi, không phải động tay động chân vào các việc nhà. Vì vậy, chuyện bếp núc may vá đối với tôi là chuyện…xa vời, chỉ là con số không. Thực ra, cũng có đôi lần tôi được giao việc canh bếp củi nấu nồi cơm, nhưng hình như “chẳng nên cơm cháo gì”. Một thời gian sau, nhà có nồi cơm điện thì thỉnh thoảng tôi mới được giao lại nhiệm vụ…cắm nồi cơm.

Đến khi vượt biên qua trại tỵ nạn Thailand, tôi lại may mắn (hay xui xẻo không biết nữa!) ở chung một nhóm 4 cô gái, trong đó có 2 cô thích nấu ăn, giành luôn phần cơm nước để cho tôi thoải mái đi làm thiện nguyện. Bởi vậy khi qua Canada định cư rồi lấy chồng, ngày cưới tôi, nhóm bạn thân bên Việt Nam đã gửi tặng món quà “đầy ý nghĩa”, là hai cuốn sách dạy nấu ăn của tác giả Triệu Thị Chơi. Tôi mừng húm mở sách ra bắt đầu áp dụng, nhưng chẳng có các món cơm canh thông thường như rau luộc, thịt kho, trứng chiên mà toàn là những món nem công chả phượng, bánh trái dành cho tiệc tùng. Còn những món cuối tuần như cà ri, bò kho thì cách trình bày công thức sơ sài, khó hiểu, chưa kể nguyên vật liệu không phù hợp hoặc khó kiếm tìm nơi hải ngoại, nên tôi đành xếp hai cuốn sách đó vào tủ để ngắm chơi.

Tôi bắt đầu học hỏi từ thực tế, từ những lần đến nhà bạn bè, người quen xung quanh, thấy món nào ngon là hỏi ngay bí kíp rồi ghi chép vào cuốn sổ tay, dần dần cũng đầy những món cần thiết. Tôi đã có những ngày cuối tuần cặm cụi làm bánh bao cho chồng con mang đi làm, đi học. Những ngày tuyết đổ tôi nổi hứng “làm siêng” nướng bánh đậu xanh để uống trà, làm món lẩu Thái ăn cho ấm bụng và những bữa cơm gia đình cũng khá đầy đủ các món căn bản của ba miền, canh rau, đồ mặn, đồ xào…

Nhưng chỉ đến khi có kênh Youtube thì khả năng nấu nướng của tôi đã bắt đầu có tiến bộ, vượt trội. Chỉ cần “nhấp con chuột” là có biết bao công thức các món, được tận mắt trông thấy phần hướng dẫn thực hành, rồi áp dụng làm theo là có ngay thành phẩm. Lần đầu chưa vừa ý, thì vài lần sau sẽ gần “như ý”. Chồng con tôi cũng quen dần với những lần “bị” bất ngờ khi bữa cơm chiều xuất hiện các món “mới và lạ” trên bàn ăn: Cơm Gà Hải Nam, Bún Hến, Bánh Bột Lọc, Mì Xào Lobsters, Bánh Tôm Tây Hồ, Bún Chả Obama (không phải chả làm từ…thịt ông Obama, mà là bún chả cựu Tổng Thống Mỹ đã ăn khi thăm Việt Nam). Đến mùa Thanksgiving hay Giáng Sinh, tôi cũng ngang nhiên rộn ràng làm món Roasted Turkey đúng kiểu truyền thống với đầy đủ stuffing, mashed potato, salad, cranberry sauce như mọi người bản xứ. Và chẳng nhớ đã từ bao lâu, hai cuốn sách của bà Triệu Chơi đã bị lãng quên trên tủ sách trong phòng, giờ chỉ còn là kỷ niệm của mấy đứa bạn biết rõ khả năng nấu nướng của tôi.

Dĩ nhiên, với một người vụng về, không có khiếu nấu ăn, thì dù có cây đũa thần hay đôi hia bảy dặm như trong truyện thần thoại cổ tích, thì tôi cũng không thể biến hoá trở thành một đầu bếp nhà nghề, đảm đang. (Những người có năng khiếu bẩm sinh thì chỉ cần phẩy tay là có ngay dĩa gỏi đẹp mắt, nồi soup thơm lừng đúng khẩu vị, hay chén nước mắm pha không chê vào đâu được). Nhưng ít ra, tôi cũng có thể tự hào, (với sự trợ giúp của Youtube), là tôi không “ngán” nấu bất cứ món gì khi chồng con yêu cầu. Có thể là chưa được xuất sắc, chưa được gọi là “tuyệt vời” nhưng bảo đảm rất “chất lượng” và so với thời “ tôi, chính tôi ngày xưa đó” khi còn trẻ và chưa có Youtube thì đã khá hơn rất nhiều. Thậm chí mới đây chồng tôi còn tuyên bố, kể từ khi tôi biết nấu Phở và Bún Bò Huế thì anh ấy không cần ra nhà hàng ăn hai món này nữa.

Như thế cũng đủ để Tạ Ơn chưa quý vị?!

Bốn Mùa Tạ Ơn

Sáng nay thức giấc nhìn lá rơi

Mùa hạ ngày hôm qua đâu rồi?

Có phải thu vàng xao xuyến tới

Rồi đông về mang tuyết trắng tươi?!

Cảm tạ Thiên Chúa trên trời cao

Tình miên man như suối dạt dào

Bốn mùa nối tiếp nhau tha thiết

Gian trần chiêm ngắm ngỡ chiêm bao

Vì có tay Ngài vẫn chở che

Buổi sáng bình minh hay đêm khuya

Núi đồi chập chùng bên ghềnh thác

Mây trôi biêng biếc, biển xanh lơ

Để con biết yêu đời nồng thắm

Nắng sớm mưa chiều đẹp ý thơ

Hoa nở cười trong sương lấp lánh

Hư ảo màn đêm bóng trăng mờ

Để con nhớ phận mình nhỏ bé

Ngày từng ngày với những buồn, vui

Khi hồn yếu đuối hay mạnh mẽ

Phó thác một lòng nơi Chúa thôi

Xuân Hạ Thu Đông, quà Chúa ban

Say sưa con đón nhận hồng ân

Phút giao mùa bồi hồi xao xuyến

Ơn Ngài, tim con biết bâng khuâng!

Kim Loan

(Edmonton)

Em Vẫn Hẹn Anh Về - Thơ: Lê Mỹ Hoàn - Phổ Nhạc: Trần Đại Bản - Tiếng Ca: Lý Thu Thảo

Thơ: Lê Mỹ Hoàn
Phổ Nhạc: Trần Đại Bản
Tiếng Ca: Lý Thu Thảo

Trăng Muôn Đời Vẫn Sáng

 

Liễu rũ trăng nghiêng soi bóng cửa,
Trải dòng suối bạc ngỡ rừng xưa.
Vói tay mới biết làn hư ảo
Ðêm vẫn còn thơ mộng sớm thừa!

Ai nỡ kéo trăng xuống chốn này
Để màu trăng biếc nhạt chân mây!
Thích trăng ta đến bên bờ suối
Ttìm chút nguồn thơ, phút đắm say.

Đêm khuya ta sợ trăng trôi mất
Sợ gió lên nhiều thổi trăng bay!
Viễn xứ ngàn trùng thương xóm cũ
Hạ về hoa đỏ rực quanh đây

Chợt nhớ phượng xưa trăng phố nhỏ
Áo em vàng lụa tưởng vần thơ
Phố trăng huyền diệu tình chung bước
Ôi mộng thần tiên thuở học trò!

Nửa đêm tỉnh giấc buồn tê tái
Đời tựa mây trôi cánh hoa phai
Lặng lẽ mùa đi nào có biết,
Phố xưa phảng phất nỗi u hoài!

Trăng muôn đời vẫn là trăng mộng
Tỏa ánh tơ vàng thắm khoảng không
Lộng lẫy trong đêm đầy diễm ảo
Sớm mai trăng lẫn cõi phiêu bồng.

Thế sự thăng trầm trăng vẫn sáng
Con thuyền xuôi ngược bến đò ngang.
Bóng trăng có lúc tròn trăng khuyết
Trăng của riêng ta mãi dịu dàng.

Đỗ Bình

Tiếng Mưa Đêm

 

Tiếng Đêm Mưa

Lặng ngồi trong bóng đêm
Nghe tiếng mưa bên thềm
Gió rít như hờn dỗi
Khiến lòng khó dịu êm
Im lìm căn gác nhỏ
Luyến tiếc vành môi mềm
Vương vấn lòng như muốn
Thêm

Quên Đi
***
Thơ Cảm Tác:

Mỏi Mòn

Mơ hồ cơn gió đưa
Mang lén chút hương thừa
Gối mộng xuôi dòng nước
Giọt buồn thay tiếng mưa
Khôn nguôi cơn mộng ảo
Vương vấn mảnh tình xưa
Mòn mỏi mong tin nhạn
Chưa

Kim Phượng

Hoài Thu

 

Bài Xướng:

Hoài Thu

Chân chiều nhẹ bước giữa rừng phong
Ray rứt bâng khuâng chạch cõi lòng
Mới đó mà sao vàng sắc lá?
Vừa thôi lạ thế lạnh cô phòng?
Cảnh xưa đậm nét mình thương mãi
Thu hiện phai màu bạn nhớ không?
Chẳng lẽ xa lòng khi vắng bóng,
Chân chiều nhẹ bước giữa rừng phong?

Thái Huy 

10/05/24
***

Bài Họa:

Mộng Ảo

Chợt tiếng ai vừa giẫm lá phong
Ngờ đâu chẳng gặp sắt se lòng!
Canh dài tĩnh mịch sầu tư dáng
Gối lẻ buồn thiu vắng lặng phòng
Cặp bến xin người thôi hẹn nữa
Xuôi đò hỏi bậu có về không?
Hoài say mộng ảo trong tiềm thức
Chợt tiếng ai vừa giẫm lá phong.

Như Thu
10/07/2024

***
Hoài Cảm Thu

( Bát điệp Thu)

Ta hận Thu làm úa lá phong
Rồi buồn Thu đến sắt se lòng
Hoài thương Thu cũ nhiều vô kể
Mãi nhớ Thu xưa lắm biết không?
Vì bởi Thu sầu thân giả biệt
Cho nên Thu chết kiếp đơn phòng
Bâng khuâng đất khách Thu xa xứ
Vời vợi tình Thu úa sắc phong

Songquang
20241007

La Force D'aimer (Martin Luther King)- Sức Mạnh Của Yêu Thương(Thái Lan Dịch)

    (Martin Luther King 1964)

La Force D'aimer

Que nous en ayons ou non conscience

chacun de nous est éternellement endetté.

Nous sommes les débiteurs perpétuels

d'hommes et de femmes connus et inconnus.

Nous ne pouvons achever notre petit déjeuner

sans nous être rendus dépendant

de plus de la moitié du monde.

En nous levant, le matin,

nous allons à la salle de bain,

nous saisissons une éponge

que nous procure

un insulaire du Pacifique.

Nous utilisons le savon

créé pour nous par un Français.

La serviette nous vient d'un Turc.

À table, nous buvons du café

fourni par un Sud-Américain,

du thé par un Chinois

ou du cacao par un Africain.

Avant de partir à notre travail,

nous sommes redevables

à plus de la moitié du monde.

En un sens très réel, toute vie est

en inter-relation avec les autres.

Tous les hommes sont pris

dans un réseau inévitable de réciprocité,

entraînés dans une destinée commune.

Tout ce qui atteint directement l'un

atteint tous les autres indirectement.

Je ne puis être ce que je dois être

sans que vous soyez ce que vous devez être

et vous ne pouvez jamais être ce que vous devez être

sans que je sois ce que je dois être.

Source: Martin Luther King

===

Bài Dịch:

Sức Mạnh Của Yêu Thương

Cho dù ta có nhận thức hay không

Mọi người trong chúng ta đều mang nợ đến thiên thu đấy

Chúng ta là những con nợ vĩnh viễn của những người nam và nữ mà ta đã quen hoặc chưa hề biết.

Ta không thể có được bữa ăn mà không phụ thuộc vào hơn nửa thế giới ta đang sống.

Vào buổi sáng Khi ta thức dậy,

Vào phòng tắm

Ta xử dụng một miếng xốp

Từ người dân đảo Thái Bình Dương.

Rồi đến miếng xà phòng

Lại do một người Pháp chế biến

Chiếc khăn tắm từ bàn tay người Thổ Nhĩ Kỳ.

Khi ăn sáng, ta lại uống cà phê

Do người Nam Mỹ cung cấp,

Trà từ xứ Trung Quốc

Hoặc cacao của người châu Phi.

Trước khi đi làm,

Ta đã phải chịu ơn của hơn một nửa thế giới.

Trong thực tế, cuộc sống của tất cả mọi người luôn quan hệ tương tác với những người quanh ta.

Tất cả nhân loại đều liên hệ với nhau trong một mạng lưới hỗ tương nhau không thể không hiện hữu, lôi cuốn vào cùng một định mệnh đã an bài.

Tất cả mọi việc đều ảnh hưởng trực tiếp đến một người thì sẽ ảnh hưởng đến tất cả những người khác một cách gián tiếp.

Tôi không thể sống còn như hôm nay như tôi phải hiện hữu theo những điều kiện hiện tại nếu không có sự hiện hữu của bạn theo những điều kiện bạn phải có để tồn tại

Và bạn cũng không bao giờ có thể hiện hữu như hôm nay mà không có tôi tồn tại theo những điều kiện ắt có và buộc phải có.

Thái Lan

Nguồn: Martin Luther King .www.lespasseurs.com

Thương Tiếc Bạn Tôi

(Văn Cường 1960)

( và để chia sẻ cùng Văn Thị Xuân Thùy, cô em gái yêu thương, thân thiết nhất của bạn tôi)

Đang lang thang với mấy người bạn trên bờ biển Alicante ở Tây Ban Nha, tôi bàng hoàng khi nhận được tin nhắn từ cô em gái của Cường: “Anh Cường vừa mới ra đi! Thùy đang khóc đây.”
Tôi không nghĩ là bạn tôi lại trút bỏ cuộc đời phiền muộn này nhanh như thế. Vì chỉ cách đây vài hôm, khi biết Cường vừa phải vào bệnh viện, tôi gọi thăm. Hai thằng vui vẻ chuyện trò, cười đùa với nhau, và tôi rất mừng khi nghe Cường khoe là bác sĩ bảo nằm dưỡng sức để chờ giải phẫu.
Cùng trang lứa bọn tôi, ai cũng biết đã đến lúc xếp hàng để lần lượt chờ đến phiên mình rời khỏi thế gian này. Bởi đó là luật trời, không ai ngăn được. Chỉ mong sao được ra đi một cách thanh thản nhẹ nhàng, như ngủ một giấc rồi không bao giờ thức dậy nữa, đừng phải ốm đau để làm khổ vợ con. Nhưng riêng sự ra đi của Cường làm bọn tôi cảm thấy đau lòng, tội nghiệp. Bởi vì bạn tôi chỉ mới vừa tìm lại được chút ít niềm vui, yên ả sau bao đắng cay nghiệt ngã gần cả một đời. Chưa kịp hưởng được khoảnh khắc hạnh phúc muộn màng thì đã phải bỏ lại tất cả cho trần gian.
Tôi quen biết Cường khi hai thằng cùng vào học lớp đệ lục trường Văn Hóa. Khi ấy nhà Cường ở trong một con hẻm lớn trên Phường Củi, gần nhà trọ của mấy người bạn đồng hương Vạn Giã với tôi, nên những ngày nghỉ tôi thường ghé lại đây thăm bạn cùng quê và chơi với Cường. Nhà Cường ở gần tư gia bà Lâm Thị Khương, chủ nhà hộ sinh lớn nhất ở Nha Trang. Không biết đó có phải là nguyên nhân để sau này Cường có ông anh rể mang họ Trần Lâm?

Ông cụ thân sinh của Cường là một công chức cao cấp trong ngành Quan Thuế, nên thời gian sau đó, gia đình Cường được cấp một ngôi biệt thự trên đường Duy Tân, ngay bờ biển, bên cạnh Viện Pasteur. Khu vườn khá rộng, nên ông cụ cho cất thêm một căn nhà tôn phía sau để các cậu con trai thoải mái sinh hoạt, đùa giỡn, học hành. Lúc ấy tôi đang trọ học ở nhà ông chú, một tiệm buôn ở đầu đường Quốc Lộ 1, gần Ty Thông Tin, bên cạnh nhà Thầy Võ Thành Điểm, nhưng hầu hết những ngày nghỉ và cả những lúc chuẩn bị thi cử, tôi thường xuống ở với Cường. Thực ra để học thì ít mà tắm biển và đi chơi thì nhiều, nhất là tránh bị ông chú tôi sai vặt.

Gia đình Cường có khá nhiều anh chị em, tất cả đều rất vui vẻ dễ thương. Hầu hết đều học ở trường Võ Tánh và Nữ Trung Học. Ông anh cả lớn hơn bọn tôi nhiều tuổi và đã sớm nhận lấy trách nhiệm “quyền huynh thế phụ”, hết lòng lo lắng, dạy dỗ, làm gương cho em út. Bà chị kế, học trên bọn tôi hai lớp, rất thùy mị, hiền lành chăm học, đặc biệt lúc nào cũng vui vẻ yêu đời, vì dường như đang lúc có tình yêu, cô em kế của Cường là một trong những giai nhân của Trường Nữ, nên mới năm đệ lục mà cũng đã có khối chàng si tình, lại toàn là những “anh hùng hào kiệt”, nên bọn tôi cũng được hưởng “phước” lây. Cô em này còn giới thiệu cho tôi làm quen với cô bạn học cùng lớp thân thiết, ở trên đường Hoàng Tử Cảnh. Cường còn mấy đứa em nữa, và bà cụ còn cưu mang nuôi một đứa cháu mồ côi. “Ông cụ rất đẹp trai và nổi tiếng đào hoa”, Cường thường khoe với tôi như thế. Lúc ấy tôi nghĩ có lẽ rồi Cường sẽ thừa hưởng cái “nghiệp” này của ông cụ. Vì Cường trông cũng phong độ lắm. Bà Cụ người Huế, là ái nữ của một vị đại thần triều Nguyễn, nhưng rất bình dị, hiền lành, phúc hậu, sẵn sàng chấp nhận mọi hệ lụy từ cái giá của sự đào hoa mà ông trời đã phú cho chồng mình. Bà rất thương con, lo lắng cho con từng ly từng tý. Đúng là một bà mẹ mẫu mực đáng kính của truyền thống Việt nam.

Biết tôi thân thiết với Cường, bà xem tôi như con cháu trong nhà, thường nhắc tôi, mỗi lần tôi đến chào bà để đi về: “Con nhớ xuống đây ở chơi và học với thằng Cường nghe!”

Lúc còn học đệ nhất cấp ở trường Văn Hóa, có lẽ nhờ vào lòng yêu thương của Thầy Hiệu Trưởng Nguyễn Bá Mậu, đặc biệt là Cô Tùng Linh, phu nhân của Thầy, cô giáo hướng dẫn lớp tôi, cũng có thể lúc ấy tôi chưa tập tành yêu đương, chưa hề “chết ở trong lòng một ít”, nên luôn chăm chỉ và học hành khá giỏi, tháng nào cũng đươc lãnh bảng danh dự. Cường khoe “thành tích” này của tôi với bà cụ, cốt để cho bà yên lòng mà “giao” Cường cho tôi. Tôi được bà cụ và các anh chị em của Cường quí mến. Thỉnh thoảng Cường theo về quê Vạn Giã của tôi chơi, khi trái tim chàng ta bắt đầu đập lạc nhịp mỗi khi nhìn con gái đẹp. Lúc ấy ở quê tôi có cô Hồng N, cũng là một trong những giai nhân bên trường Nữ, học sau bọn tôi hai lớp, mà Cường mới làm quen, có lẽ nhờ cô em gái giới thiệu.

Đầu năm Đệ Tứ, một số học sinh từ các trường tư thục khác “đầu quân” vào lớp tôi. Trong số này có hai cô có cùng tên Phương nhưng khác họ. Đễ dễ phân biệt,trong lớp gọi Phương Hòa và Phương Huế. Hai cô lại là đôi bạn thân nhau từ trước và ở chung một nhà ngay trước chợ Đầm. Cả hai đều thuộc hạng “mỹ nhân” và Cường bắt đầu trồng cây si Phương Hòa. Lúc ấy tôi nghĩ bọn tôi vẫn là những thằng con nít, bắt chước các nhân vật trong Hồn Bướm Mơ Tiên hay Đoạn Tuyệt của mấy ông nhà văn Tự Lực Văn Đoàn, hoặc ảnh hưởng mấy bài thơ của TTKh và ông Xuân Diệu, nên đóng vai “si tình” cho có vẻ người lớn vậy thôi, chứ biết yêu đương là cái gì đâu.

Nhưng tôi đã lầm, bạn tôi si tình thiệt. Chưa học được cách tỏ tình như thế nào, Cường thiết tha làm sao tìm được một tấm hình của Phương Hòa để có cớ làm quen và treo trên đầu giường cho đỡ nhớ.

Và đúng như là chuyện được ông tiên cho chiếc đèn thần. Một hôm ghé thăm anh bạn Cao Minh Thống, cũng ở Phương Sài, gần nhà cũ của Cường, bất ngờ tôi thấy Phương Hòa từ trong nhà anh Thống đi ra. Tôi “rồ ga” đi thẳng để Phương không nhìn thấy, rồi quẹo vào nhà anh Thống bằng một con hẻm khác. Tôi khá thân tình với anh nên hỏi anh quen biết thế nào với Phương Hòa. Anh bảo hai ông bà già là bạn thân thiết kết nghĩa huynh đệ tự ngày xưa, nên đám con xem nhau như anh em ruột thịt trong nhà. Tôi thực thà trình bày tự sự, và hỏi anh có tấm hình nào của Phương Hòa. Anh Thống đi lấy tập Album gia đình và chỉ cho tôi mấy tấm hình của Phương Hòa. Anh còn cho tôi được quyền tuyển chọn. Dĩ nhiên tôi chọn tấm chân dung đẹp nhất, và hứa ngày mai sẽ mang trả lại, mặc dù anh bảo “toa cứ giữ luôn cũng được!”

Cường trố mắt ngạc nhiên khi tôi đến tìm và chìa ra tấm hình của Phương Hòa. Tôi lên mặt ra lệnh cho Cường “mày chỉ có đúng hai tiếng đồng hồ để làm bùa phép gì đó mà thôi!” Chàng ta ríu rít tuân lệnh, bảo tôi chở ra tiệm ảnh Mai Ngôn trên đường Phan Bội Châu, năn nỉ ông chủ sang gấp ra ba tấm cỡ lớn, và sẵn sàng trả tiền phụ trội. Ông chủ mỉm cười, hiểu ý, bảo đúng hai giờ nữa ghé lại lấy. Cường rủ tôi ra Hưng Hoa thưởng công hai cái paté chaud và một ly sữa đậu nành, ngồi đấu láo để chờ đợi. Thời ấy tôi được ông chú giao cho một chiếc Lambretta mới toanh để chở bà thím đi đòi nợ, và giao dịch các nhà thầu, nên tôi thường lợi dụng “công vụ”, xách xe xuống đón Cường đi chơi. Sau đó, không biết Cường đã nhờ tay họa sĩ nào vẽ lại tấm hình của Phương Hòa rất đẹp, mang tới lớp tặng nàng. Phương Hòa trố mắt ngạc nhiên, tra hỏi tấm ảnh này ở đâu ra, Cường gãi đầu cười:

– Đêm nào cũng nằm mơ thấy Phương nên nửa đêm thức dậy vẽ thôi mà!

Phương Hòa nhìn vào mắt Cường với một chút cảm động và nở nụ cười.

Khi hai đứa ra ngoài, tôi đập vai Cường:

– Không ngờ mày cũng có tài tán gái, chắc mày học ông già?

Phương Hòa từ quê vào trọ học ở nhà Phương Huế. Một ngày Chủ nhật, Cường rủ tôi ghé lại thăm. Bọn tôi đến bất ngờ, bước vào cửa thì gặp ngay ông bà già của Phương Huế. Nhìn thấy bọn tôi, hai nàng xanh mặt. Cường lóng ngóng, ấp úng không ra lời. Nhờ không có tình ý gì, nên tôi bình tĩnh, bảo đến mượn bài tập, vì hai đứa bị bệnh, vắng mặt ngày hôm qua. Hai nàng biết ngay là tôi nói dối, nhưng cũng ríu rít đi lấy sách vở. Ông bà già tưởng bọn tôi hiếu học quá, nên vui vẻ rút lui để bọn tôi nói chuyện. Mà thực ra cũng có biết chuyện gì để mà nói! Chỉ vờ hỏi một vài câu không đâu vào đâu, rồi tôi kéo tay Cường đi, không dám ở lâu, sợ lộ tẩy. Vậy mà sau cái lần “đột nhập gia cư bất hợp pháp” này, bọn tôi và hai cô bạn tên Phương lại thân tình nhau hơn.

Cường nắn nót viết thư nhờ tôi thêm mắm muối, nhưng rồi “lá thư cứ còn hoài trong vở giữa giờ chơi mang đến lại mang về”. Cuối cùng phải cầu cứu tôi, vờ mượn sách của Phương Hòa rồi bỏ cái thư của Cường vào. Tôi nghĩ tối hôm ấy cả hai cô nàng đọc thư Cường mà tha hồ cười khúc khích. Không biết là Phương Hòa có tình ý gì, hay chỉ có chút cảm tình với Cường như một người bạn nhỏ. Vì thời ấy, dù học cùng lớp, nhưng các cô đều như lớn trước tuổi, và nhiều cô đã lấy chồng. Ngay trong lớp tôi cũng có cả hai cặp vợ chồng.

Không hiểu có thể gọi đó là cuộc tình đầu đời của Cường hay không, nhưng rồi cũng sớm kết thúc sau khi bọn tôi thi xong Trung Học Đệ Nhất Cấp. Cường có rủ tôi ra quê tìm Phương Hòa mấy lần nhưng không gặp. Bà cụ của Phương bảo nàng đi chơi trên Đà Lạt với bạn bè, nhưng không biết ở đâu. Giá mà biết thì chắc chắn tôi cũng đã có dịp đi Đà Lạt với Cường.

Sau Hè, mỗi người một ngả. Tôi vào Võ Tánh, Cường vào Bá Ninh, còn hai cô Phương không biết đi đâu. Đùng một cái, nghe tin Phương Hòa lấy chồng. Cường buồn đứt ruột, và dường như đó là lần đầu tiên trong đời, Cường biết tương tư!

Dù học khác trường nhưng bọn tôi vẫn thường xuyên gặp nhau ở nhà Cường như lúc trước.Vào thời điểm này, ông bà già Cường mới mua được khu nhà số 5 Lê Lợi, chung một hàng rào dâm bụt với nhà bác sĩ Nguyễn Gia Quýnh. Bọn tôi thường được bà Quýnh gọi sang đánh bóng bàn với bà ở sau vườn. Bà rất đẹp, quí phái, tốt bụng và vui vẻ. Nhiều lúc hai thằng cứ mải lo nhìn bà mà không thấy quả banh đang ở đâu!.

Rồi nhờ cao ráo đẹp trai, và cũng có thể nhờ mai mối của cô em gái, nên không lâu sau đó Cường quen biết thêm vài cô bạn nữa. Cô nào cũng xinh đẹp. Nói tên các cô nàng này thì trong đám học trò chắc ai cũng biết. Dù vậy hình ảnh của Phương Hòa vẫn còn trên vách, trên các tập bìa sách của Cường và chắc chắn là vẫn còn rất đậm nét trong trái tim Cường.

(Văn Cường 2011)

Bọn tôi nhập ngũ khi chiến trường miền Nam bắt đầu sôi động. Tôi ra Bộ Binh đánh đấm ở khắp Vùng 2, Cường vào lính sau và được chọn vào Nhảy Dù, nên đi khắp bốn Vùng Chiến Thuật. Thỉnh thoảng hai đứa mới có dịp liên lạc được, hẹn một lần gặp lại ở Nha Trang.

Nhưng rồi cuộc chiến càng lúc càng khốc liệt, chúng tôi không còn cơ hội để rời khỏi chiến trường. Mãi đến ngày 20.4.75, khi tôi lái xe xuống Bến Bạch Đằng để đón một số quân nhân của đơn vị di tản, thất lạc từ miền Trung, được tàu Hải Quân chở về đây, bất ngờ gặp Cường trong một quán ăn, đang ngồi với vợ. Đây là lần đầu tiên tôi biết bà xã của Cường, mặc dù tôi đã gởi quà mừng đám cưới hơn hai năm trước đó. Vợ chồng khoe với tôi đã có đứa con gái đầu lòng ba tháng tuổi, đang gởi cho bà ngoại. Uống với Cường một ly bia, tôi phải vội vã chia tay, trở về đơn vị đang hành quân ở Cần Giuộc, Long An. Trong cảnh dầu sôi lửa bỏng này, tôi bắt tay và ôm lấy Cường mà lòng dạ thật bùi ngùi, thầm nghĩ sau này không biết có còn gặp lại.

Lúc tiễn tôi ra xe, Cường ôm vai tôi hỏi:

– Mày biết tao đặt tên con bé con tao là gì không?

Tôi ngần ngừ chưa kịp trả lời thì Cường cười:

– Mỵ Cơ.

Tôi biết đó cũng là tên của một người con gái đẹp, nhưng hỏi Cường:

– Tao cứ tưởng mày đặt tên cháu là Phương Hòa chứ?

Cường cười to và siết tay tôi thật chặt.

Sau ngày 30.4.75, nỗi bất hạnh của đất nước đã kéo bọn tôi theo với bao cuộc trầm luân. Bạn bè kẻ tù tội người ra đi, tản mát khắp bốn phương trời.. Nhớ tới lần bất ngờ gặp nhau ở Bến Bạch Đằng, tôi lại hy vọng là vợ chồng Cường đã tìm đường ra đi, không phải tù tội như tôi.

Mùa hè 1984, chỉ vài tháng ra tù, tôi cùng vợ con vượt biển. Được tàu Na Uy vớt trước khi một cơn bão lớn ập tới, nên gia đình tôi đến định cư ở một nước tận Bắc Âu xa xôi. Một xứ thiên đường nhưng đầy băng giá và quanh năm tĩnh mịch.

Hai năm sau, trong một buổi tiệc Giáng Sinh, tôi có dịp quen biết vợ chồng một anh chị bạn, lớn tuổi hơn tôi. Khi nghe anh chống giới thiệu chị vợ tên là Nga, có họ là Văn, và bảo là khi vào quốc tịch NaUy, sở dân số thắc mắc bảo Văn là tên lót của đàn ông Việt Nam chứ sao lại là họ. Nghe họ Văn tôi bỗng nghĩ ngay đến Cường, bởi những người mang cái họ này không nhiều lắm. Tôi hỏi chị:

– Chị Nga họ Văn, vậy chị có biết bác Văn Thưởng ở Nha Trang?

– Ô, đó là ông chú ruột của tôi mà. Ba tôi thứ hai, còn chú ấy thứ năm.

Rồi chị ngạc nhiên, hỏi lại tôi:

– Mà sao anh biết chú Thưởng?

Tôi cười:

– Em là bạn thân của Văn Cường và biết gần như cả nhà bác Thưởng.

Chị Nga trố mắt khi nghe tôi kể từng người trong nhà Cường, và kể cả việc anh Nguyễn Mộng Giác cũng từng vào Nha Trang học và ở trọ nhà Cường. Anh Nguyễn Mộng Giác là anh, em cô cậu với Cường và chị Nga.

Chị cho biết Cường vừa sang Mỹ theo diện HO, và đang ở gần chị Như Khuê, rồi mở điện thoại gọi ngay. Tôi nói chuyện với chị Khuê và chị cho tôi số điện thoại của Cường.

Tối hôm đó, Cường và tôi tâm tình hơn hai tiếng đồng hồ. Cô vợ mà tôi gặp trong quán ăn với Cường ở bến Bạch Đằng vài ngày trước 30.4.75, đã lẳng lặng dắt đứa con gái ra đi, khi Cường vừa mới ra tù trong cảnh khốn cùng. Và từ ngày ấy không còn liên lạc với Cường. Cháu Mỵ Cơ giờ đã hơn 20 tuổi, nhưng Cường chưa hề gặp lại. Chỉ có Xuân Thùy, cô em gái của Cường liên lạc với cháu đôi lần, nhưng đã bặt tin từ lâu lắm.

Những ngày ra tù và khốn khó, Cường tập tành đi buôn bán với đám bạn học ngày xưa, thỉnh thoảng đến Bưu Điện nhận quà của bà chị và cô em từ Mỹ gởi về, lúc ấy chưa gởi được tiền nên chỉ là các thùng thuốc Tây và một ít vải vóc. Và tại Bưu Điện, Cường có cơ hội quen biết một phụ nữ trẻ làm việc ở đây. Cô ta đã ly dị chồng và có một cô con gái. Hai người làm đám cưới khi Cường có danh sách sang Mỹ theo diện HO. Cuộc hôn nhân chắp nối lần này cho Cường một thằng con trai.

Nhưng rồi sóng gió bất ngờ ấp xuống. Cuộc hôn nhân lại gãy đổ trong đau đớn mà tác nhân lại là cô con gái riêng của vợ, muốn hãm hại Cường nên đã dàn cảnh để truy tố Cường . Ra tòa, Cường không hề có lỗi. Vợ chồng chia tay, đường ai nấy đi. Cường nhường ngôi nhà cho vợ và cậu con trai, dọn ra, share phòng một người đồng hương và cũng là đồng nghiệp, làm chung sở với Cường.

Mùa hè 2011, theo lời hẹn, từ Bắc Âu tôi sang gặp Cường ở San Jose khi Cường về đây tham dự cuộc họp mặt Nhảy Dù. Chúng tôi có hơn một tuần bên nhau, rong chơi, đùa giỡn, tâm tình. Thỉnh thoảng có cả Xuân Thùy, cô em gái gần gũi và thân thiết nhất của Cường, từ Sacramento xuống. Trải qua nhiều thăng trầm, mất mát, Cường có gầy và già đi, nhưng vẫn còn ít nhiều phong độ. Cường nhắc tới Phương Hòa và bất ngờ cho tôi xem hình ảnh của Phương Hòa trên mặt chiếc điện thoại của Cường. Tấm ảnh ngày xưa, tôi mượn của anh Cao Minh Thống đưa cho Cường sao lại ở tiệm Mai Ngôn. Tôi ngạc nhiên, không ngờ thời gian đã quá lâu và trải qua quá nhiều sóng gió trong đời mà Cường vẫn còn nhớ tới cô bạn học xinh đẹp ngày xưa.

***

Một hôm, rất tình cờ tôi gặp lại Phương Hòa. Qua một người bạn thân, Phương Hòa biết tôi đang ở Cali, nên nhờ đưa đến thăm tôi. Tuổi đã lớn, nhưng Phương Hòa là một người đàn bà vẫn còn mặn mà nhan sắc, tính tình vui vẻ, yêu đời và gần gũi, dễ mến. Phương Hòa kể cuộc đời mình khá lao đao với một cuộc hôn nhân sai lầm, không hạnh phúc. Có lẽ hồng nhan thì thường bị đa truân. Bây giờ Phương Hòa sống một mình. Định cư ở Mỹ khá lâu và kinh doanh khá thành công, nhưng từ hai năm nay Phương Hòa về sống ở Nha Trang, chỉ thỉnh thoảng trở lại Mỹ thăm con cháu. Bọn tôi ngồi kể chuyện xưa, Phương Hòa tỏ ra luyến tiếc một thời son trẻ, nhất là lúc cắp sách đến trường. Tôi cười, nhại một câu ca cũ“Ai bảo lấy chồng sớm làm gì cho lời ru thêm buồn!” Phương Hòa cười rất tươi, nhưng vội nhìn lên trần nhà, long lanh đôi mắt. Phương Hòa cũng cho biết cô bạn Phương Huế vẫn sống cùng chồng con ở Ninh Hòa, và “hai cô Phương ngày xưa” vẫn thường gặp nhau ở đó. Chồng Phương Huế vốn là một giáo sư dạy Anh Văn ở trường Lê Quí Đôn, “phải lòng” khi Phương Huế còn là cô học trò đệ nhị.

Tôi nhắc lại những ngày Cường si tình rồi tương tư, khi nghe tin Phương Hòa đi lấy chồng, và kể cho Phương Hòa nghe về những phong ba, bất hạnh trong cả cuộc đời Cường. Sau một thoáng bùi ngùi, Phương Hòa nhắc tới chuyện tấm ảnh ngày xưa, hỏi tôi ở đâu mà có. Tôi khai thật là đã mượn của anh Cao MinhThống để cho Cường sao, vẽ lại. Tôi còn nói thêm, tấm ảnh ấy của Phương Hòa, lúc nào Cường cũng mang theo, và bây giờ đang nằm trên mặt chiếc điện thoại của Cường. Phương Hòa cảm động, bảo tôi gọi Cường để hai người nói chuyện.

Qua lời tâm tình, tôi biết Cường rất xúc động khi gặp lại Phương Hòa (dù chỉ qua Facetime) và được nghe Phương Hòa nói những lời thân ái. Tôi nghĩ hình bóng của Phương Hòa, một cô bạn cùng lớp đệ tứ ngày xưa, đang thức dậy mãnh liệt trong lòng Cường. Tôi hình dung tới những ngày đi học, khi bọn tôi vẫn còn là những thằng con trai mới lớn, tập tễnh chuyện yêu đương. Tôi nhớ tới tấm hình của Phương Hòa với mái tóc thề, khuôn mặt thơ ngây xinh đẹp như một thiên thần mà tôi đã mượn của anh Thống để cho Cường dùng “làm bằng cớ yêu thương”.

Đầu tháng 6/2016, theo lời hẹn, Cường về lại Việt Nam thăm Phương. Hai người bạn học ngày xưa, giờ tóc ai cũng bạc Họ dành nhiều thời gian cho nhau. Cùng đi thăm lại ngôi trường xưa, những con đường kỷ niệm cũ. Không biết những dấu tích ngày xưa có lấp được phần nào khoảng trống từ những bất hạnh của cuộc đời họ?

Sau hai tuần, Cường trở về lại Mỹ. Đi làm được vài hôm, thấy trong người mỏi mệt, Cường đến gặp bác sĩ gia đình và được đưa vào bệnh viện, phát hiện có dấu hiệu ung thư.

Tôi đang nghỉ hè ở Tây Ban Nha thì nhận hung tin này. Nói chuyện mấy lần với Cường qua điện thoại. Nghe Cường nhắc tới những ngày ở Nha Trang với Phương Hòa, cười vui và hy vọng bệnh tình sẽ sớm được chữa trị, tôi mừng. Nhưng chỉ hơn hai tuần sau đó, tôi ngỡ ngàng khi nhận được tin nhắn của Xuân Thùy:“Tình hình anh Cường tệ lắm rồi, ung thư lá lách đã lan ra gan, chắc không có gì cứu vãn được. Bác sĩ cho biết thời gian không còn nhiều nữa. Cả nhà đang giấu, không cho anh Cường biết sớm. Anh Cường quí anh lắm, nhắc anh luôn nên anh nhớ thường gọi sang thăm, an ủi anh Cường nghe!”

Cô em gái thân thiết nhất của Cường đã từ Sacramento (CA) lên tận Easton (PA) chăm sóc, ở bên cạnh an ủi anh mình.

(Văn Xuân Thùy 19-8-2016)}

Điều bất ngờ và như một phép mầu, mò mẫm trên Facebook mấy ngày liền, Xuân Thùy liên lạc được với cháu Mỵ Cơ, cô con gái lớn mà trên 50 năm rồi Cường chưa bao giờ gặp lại, giờ đã là một bác sĩ trung niên. Cô Thùy tâm tình, báo tình trạng của Cường, và khuyên cháu nên nói với ba nó một đôi lời trìu mến. Trước giờ phút lâm chung, Cường vẫn còn tỉnh táo để được nghe cô con gái đầu lòng gọi tiếng “Daddy” và cả hai cha con cùng khóc. Không biết đó là những giọt nước mắt hạnh phúc hay xót xa, mà Thượng Đế đã dành cho con người, khi đã trải qua bao chia lìa, tang thương dâu bể? Và chỉ mấy giây sau đó, Cường ngả đầu sang một bên, lặng lẽ ra đi, để lại trên gò má hai dòng nước mắt.

Hiểu được anh mình, nên hôm ấy Xuân Thùy đã tìm những bộ quân phục và mấy chiếc nón sắt, nón đỏ Nhảy Dù mặc vào cho tất cả mọi người trong gia đình, tạo niềm vui cuối cùng cho Cường, một người lính Nhảy Dù bất hạnh, nhưng luôn hãnh diện, hết lòng với binh chủng và đồng đội của mình.

Tôi phân vân mãi chưa dám gọi về Nha Trang báo tin buồn này cho Phương Hòa. Liệu Phương Hòa có còn “dư nước mắt để khóc người ngày xưa”, khi cuộc hôn nhân của chính Phương Hòa vẫn còn để lại nhiều vết thương đau đớn trong lòng mình?

***

Văn Cường ơi, thằng bạn thân thiết nhất của tao cả một thời đi học! Tới tuổi bọn mình thì ai cũng đã đến lúc sẽ phải lần lượt rời khỏi thế gian vô thường đầy đớn đau phiền muộn này. Bọn mình vốn là những thằng lính chiến, lăn lóc trên khắp chiến trường rồi bất ngờ phải buông súng, bị tù đày khổ ải, mà sống được tới hôm nay cũng đã là may mắn lắm. Mày đi trước một bước. Tao buồn vì từ nay trong đám bạn bè thân thiết sẽ thiếu vắng mày, nhưng tao cũng mừng cho mày, hy vọng là trước lúc ra đi, mày cũng đã tìm lại những gì mất mát mà mày từng tha thiết, cho dù không toàn vẹn. Mà trên đời này có cái gì là toàn vẹn đâu, hả Cường? Hãy yên nghỉ nghe Cường!

Hẹn gặp lại mày.

Phạm Tín An Ninh
(Alicante – Spain)

Tiếng Hát Liêu Trai - Nhạc: Phạm Anh Dũng - Tiếng Hát: Mạnh Tuấn

Nhạc: Phạm Anh Dũng
Tiếng Hát: Mạnh Tuấn

Rượu Trăng

 

Chia em ngụm rượu trăng đầu
Trăng sau, trăng nữa, trăng nào cũng… say
Má hồng, em nóng hây… hây
Ánh trăng soi cửa mát hoài thân nhau.
Rượu Trăng nồng cháy ngọt ngào
Ngàn sau, đêm nảo đem nao… nhớ hoài!

Á Nghi

26.3.2010

Khi Sự Sống

Ta vẫn thấy nát chiều đời lữ thứ
Bước moi mòn,
Áo bạc vá muôn phương.
Màu dau bể
Nổi chìm màu con mắt
Như đọng lời mây nước những chiều hôm.
Ta chợt nghe tiếng thời gian vọng lại
Nào phải đâu lời của những tha nhân
Quay quắc nhớ bao kiếp đời trôi mãi
Tận xa khơi
Tận sâu thẳm, non ngàn.
Đời muôn mặt,
Nhưng ta vẫn tồn sinh
Vẫn vai áo
Vẫn bước thầm phiêu bạt
Khi đôi mắt đã sẫm màu sương gió
Thì cần chi nhũng ước vọng Xuân tình.
Đường sẵn có,
Một con đường sáng lạn
Khi tâm hồn ướm nở đóa hoa Xuân
Khi sự sống
Tươi mầm muôn ý sống
Thì mạch nguồn đạo lý
vẹn muôn phần!

Westminster, thu 2024
Mặc Phương Tử