(Kính tặng Hương Hồn Thi Sĩ Hoàng Xuân Thảo)
Ôn Đình Quân 溫庭筠 (812-870), vốn tên Kỳ 岐, tự Phi Khanh 飛卿, người Thái Nguyên thời Vãn Đường (nay thuộc tỉnh Sơn Tây), là cháu của tể tướng Ôn Ngạn Bác 溫彥博. Ông tinh thông âm nhạc, là một thi nhân tài tử mẫn tiệp, từ trẻ đã nổi danh thi từ và thường chu du đây đó. Thơ của ông lời rất đẹp, phái Hoa gian liệt ông vào người đứng thứ nhất thời Đường.
Nhóm LTCD thế kỷ 21 mượn bài này để kỷ niệm 100 ngày của đại ca Hoàng Xuân Thảo.
Nguyên tác Dịch âm
贈少年 Tặng thiếu niên
江海相逢客恨多 Giang hải tương phùng, khách hận đa,
秋風葉下洞庭波 Thu phong diệp há Động Đình ba.
酒酣夜別淮陰市 Tửu hàm dạ biệt Hoài Âm thị,
月照高樓一曲歌 Nguyệt chiếu cao lâu nhất khúc ca.
溫庭筠 Ôn Đình Quân (812-870)
***
Các Bài Dịch:
Chú Giải:
下 há, hạ: đi xuống; Diệp hạ: lá rơi.
Động Đình: Thuộc tỉnh Hồ Nam ngày nay.
酣 hàm: uống rượu say sưa; miệt mài, ham.
Hoài âm: Thuộc tỉnh Hồ Nam ngày nay, ở gần hồ Động Đình.
市 thị: thị xã, cái chợ.
Dịch nghĩa:
Tặng Thiếu Niên
Gặp nhau trong bước giang hồ, ngậm ngùi cho thân đất khách,
Gió thu thổi lá rụng trên làn sóng hồ Động Đình.
Uống rượu say, đang đêm từ biệt phố Hoài Âm,
Trăng rọi lầu cao, hát lên một khúc (tiễn biệt).
Dich thơ:
Tặng Thiếu Niên
Sông biển gặp nhau khách hận sâu,
Gió thu trút lá Động Đình đau.
Uống say giã biệt Hoài Âm nhé,
Nguyệt chiếu lầu cao một khúc sầu.
Lời bàn của Con Cò:
Đầu đề là Tặng-Thiếu-Niên mà sao cảm súc lại mênh mông đến thế! Bởi vì tình bạn kết nghĩa không đóng khung trong tuổi thiếu niên. Hãy xét kỹ từng câu trong bài.
- Câu 1:
Khách sông-biển (thường gọi là khách giang hồ) làm quen khi mới gặp nhưng gây hận khi chia tay. Tình bạn trong ý này vượt ra ngoài tuổi thiếu niên. (Đối với nhóm LTCD thế kỷ 21, anh-chị-em chơi với nhau cốt vui vẻ, trẻ trung).
- Câu 2:
Gió thu trút lá (vàng) trên mặt hồ Động Đình! Cảm súc trong câu này thật là lênh láng. Nhân tìm một chữ để vần với chữ sâu của câu (1) mà Con Cò moi ra cái ý đau cho hồ Động Đình.
- Câu 3:
Đêm nay ta phải uống say để giã biệt người bạn thiếu niên mới gặp ở Hoài Âm (bên cạnh hồ Động Đình). Mối tình của người xưa sơ giao mà thắm thiết quá. (Đối với nhóm LTCD thế kỷ 21, HXT lớn tuổi nhất nhưng tính tình trẻ trung nhất trong bọn).
- Câu 4:
Cũng đêm nay, nhìn chị Nguyệt chiếu trên lầu cao (nơi chúng ta đang thù tạc), chúng ta hãy ca lên một khúc sầu-biệt -ly để chia tay bạn. (Anh-chị-em trong nhóm LTCD thế kỷ 21 nhớ tới người bạn cao niên kết nghĩa trễ mà chia ly sớm).
Mối tình bằng hữu chóng vánh giữa chốn giang hồ của người xưa mà cảm khái đến thế. Anh em trong nhóm LTCD thế kỷ 21 làm sao tránh khỏi nỗi đau buồn khi phải vĩnh biệt Hoàng Xuân Thảo!
Ngày 9 tháng 9 năm 2021, 99 ngày sau ngày HXT lìa trần.
Chủ bút nhóm LTCD thế kỷ 21 kính viến
Con Cò
***
Tặng Thiều Niên.
Góp ý cho bài Tặng Thiếu Niên.
Cám ơn ÔC đã chọn một bài thơ rất hay để đưa lên diễn đàn vào dịp 100 ngày anh Hoàng Ngọc Khôi qua đời.
Bài thơ ngắn gọn, không có chữ nào khó, đọc xong thì thấy xúc cảm bồi hồi. Ta tưởng tượng ra chàng lãng tử là Ôn Đình Quân, một đêm thu, trên gác trọ, bên bờ hồ Động Đình, bất ngờ gặp chàng thiếu niên, cũng lang thang như mình trên xứ lạ… Cả hai, tuy chênh lệch tuổi tác, nhưng có cùng một nỗi buồn của kẻ tha hương, bơ vơ nơi đất khách quê người. Bên ngoài, gió thu ào ào thổi, làm những chiếc lá vàng rơi lả tả trên mặt hồ, trôi bập bềnh trên sóng. Đồng bệnh tương lân, hai người ngồi uống rượu say khướt trong đêm để rồi ngày mai ly biệt. Người đã buồn, cảnh cũng buồn, lại thêm ánh trăng mơ hồ làm nỗi buồn thêm da diết. Bèn cất tiếng hát... Chắc chắn không phải là một ca khúc hùng tráng hay vui tươi, mà là một bản nhạc buồn, nói về tình hoài hương, nỗi nhớ gia đình, thân quyến…
Anh Khôi của chúng ta cũng vậy, lang thang rầy đây, mai đó, trong suốt cuộc đời, từ quốc nội, tới hải ngoại. Hãy tưởng tượng một đêm nào đó, trước quầy rượu của khách sạn nơi xứ lạ, anh vô tình gặp một đàn em, hai người vừa uống rượu, vừa tâm sự… Sao mà giống như trong bài thơ của họ Ôn, tràn đầy cảm xúc…
Đây là bài dịch thoát của Bát Sách:
Tặng Thiếu Niên.
Bèo nước gặp nhau, lắm hận sầu,
Gió thu lá rụng Động Đình sâu,
Hoài Âm, tiễn biệt, đêm say khướt,
Trăng rọi lầu cao, hát mấy câu.
Bát Sách
Ngày 10/09/2021,
(Để tưởng nhớ anh Khôi)
***
Tặng Thiếu Niên
(Tưởng nhớ 100 ngày anh Hoàng Ngọc Khôi)
Bèo dạt gặp nhau nỗi xót xa
Động Đình gợn sóng lá thu qua
Hoài Âm túy lúy đêm từ biệt
Trăng rọi mái lầu tiễn khúc ca.
Kim Oanh
Melb.10/9/2021
***
Tặng Thiếu Niên
(Nhân giỗ 100 ngày của anh Hoàng Ngọc Khôi)
Gặp gỡ sông hồ khách hận đau
Gió thu lá rụng Động Đình cau
Rượu say tối bỏ Hoài Âm phố
Trăng chiếu lầu cao hát khúc sầu
Lộc BắcGió thu lá rụng Động Đình cau
Rượu say tối bỏ Hoài Âm phố
Trăng chiếu lầu cao hát khúc sầu
***
Nguyên bản: Phiên âm:
贈少年- 溫庭筠 Tặng Thiếu Niên – Ôn Đình Quân
江海相逢客恨多 Giang hải tương phùng khách hận đa,
秋風葉下洞庭波 Thu phong diệp há Động Đình ba.
酒酣夜別淮陰市 Tửu hàm dạ biệt Hoài Âm thị,
月照高樓一曲歌 Nguyệt chiếu cao lâu nhất khúc ca.
Mộc bản trong các sách:
. Ngự Định Toàn Đường Thi Lục - Thanh - Từ Trác 御定全唐詩
錄-清-徐倬
. Thạch Thương Lịch Đại Thi Tuyển - Minh - Tào Học Thuyên
石倉歷代詩選-明-曹學佺
. Đường Nhân Vạn Thủ Tuyệt Cú Tuyển - Tống - Hồng Toại 唐
人萬首絕句選-宋-洪遂
. Ôn Phi Khanh Thi Tập Tiên Chú - Đường - Ôn Đình Quân 溫
飛卿詩集箋注-唐-溫庭筠
Ghi chú:
Giang hải: giang hồ, sông hồ biển
Tương phùng: gặp gỡ nhau
Khách hận: nỗi buồn của người xa nhà
Hồ Động Đình: ở tỉnh Hồ Nam
Tửu hàm: uống thoải mái, cho đã hứng
Hoài Âm: theo Thiviện, nay là thị trấn Thanh Giang, Giang Tô. Lưu ý là Giang Tô cách Động Đình Hồ cả ngàn dặm. Thi nhân nhìn thấy lá thu rơi trên sóng Động Đình Hồ, thì đêm uống rượu cũng gần đâu đó, không thể ở Giang Tô được.
Bài thơ đầy tình cảm ngậm ngùi ly biệt. Tình cờ gặp nhau nơi đất lạ quê người, cùng vui một chén, rồi từ biệt. Phải chăng đó là định luật muôn đời của hợp tan, tan rồi hợp (chúng ta hy vọng như thế). Cùng cảnh ngộ, cùng tình cảm. Nếu tác giả không nói ra, chúng ta không thấy sự khác biệt giữa hai người trong cuộc.
Dịch nghĩa:
Tặng Thiếu Niên
Gặp nhau trong bước giang hồ, đầy ngậm ngùi cho thân phận nơi đất khách,
Gió thu làm lá rụng trên làn sóng hồ Động Đình.
Đang đêm uống thật say rồi giã biệt nhau ở phố Hoài Âm,
Trăng sáng trên lầu cao, hát lên một khúc ca tiễn biệt.
Dịch thơ:
Giã Biệt
Lưu lạc giang hồ gặp gỡ nhau,
Gió thu lá rụng chìm hồ sâu.
Cùng say thoải mái nơi xa lạ,
Trăng sáng lầu cao biệt đượm sầu.
Gift to a Youth by Wen Ting Yun
We met by chance on our wandering, sharing same feelings of uneasiness,
Wind dispatched autumn leaves to the waves of Dong Ting lake.
We drank heartedly into the night and said farewell in the strange city,
The moon shone on the high tower when we sang goodbye.
Phí Minh Tâm
***
Bài Cảm Tác:
Niên Trưởng trong nhóm “Liễu Trai”
Văn chương chữ nghĩa chẳng ai sánh bằng
Toàn tài văn võ vinh thăng
Thêm tài viết sử rất hăng
Trăng sao thật tuyệt còn năng thích hài
Tính tình hoà nhã hơn ai
Trời thương nên mới thỉnh đài thiên thu
Đồ Cóc
***
Tại Sao Xuân Thảo Phải Xa Anh Em LTCD Thế Kỷ 21?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét