Giá Cô Thiên 鷓鴣天 - Án Kỷ Đạo

鷓鴣天 - 晏幾道 Giá Cô Thiên - Án Kỷ Đạo

彩袖殷勤捧玉鍾，Thải tụ ân cần phủng ngọc chung,
當年拚卻醉顏紅。Đương niên biện khước tuý nhan hồng.
舞低楊柳樓心月，Vũ đê dương liễu lâu tâm nguyệt,
歌盡桃花扇底風。Ca tận đào hoa phiến để phong.

從別後，                Tùng biệt hậu,
憶相逢，                Ức tương phùng,
幾回魂夢與君同。Kỷ hồi hồn mộng dữ quân đồng.
今宵剩把銀釭照，Kim tiêu thặng bả ngân cang chiếu,
猶恐相逢是夢中。Do khủng tương phùng thị mộng trung.

Chú Thích:

1- Giá cô thiên 鷓鴣天: tên từ bài. Tên khác là “Tư giai khách思佳客”, “Bán tử đồng半死桐”, “Tư Việt nhân思越人”, “Túy mai hoa醉梅花”. Từ điệu Giá Cô Thiên của Án Kỷ Đạo gồm 55 chữ, 2 đoạn, mỗi đoạn 3 bình vận. Cách luật được tìm thấy trên trang mạng Từ Phổ 詞譜:

X T B B X T B vận
X B X T T B B vận
X B X T B B T cú
X T B B X T B vận

B T T,
T B B vận
X B X T T B B vận
X B X T B B T cú
X T B B X T B vận

B: bình thanh; T: trắc thanh; X: bất luận; cú: hết câu; vận: vần

2- Thải tụ彩袖: tay áo mầu, chỉ ca nữ mặc áo lụa mầu sắc đẹp.
3- Phủng (bổng) 捧: nâng như nâng khay trà.
4- Ngọc chung玉鍾: cái chén quý dùng để uống rượu.
5- Đương niên當年: năm ấy.
6- Biện khước拚卻: cam nguyện, không tiếc. Khước: dùng làm trợ từ.
7- Túy nhan 醉顏: vẻ mặt uống rượu say.
8- Lâu tâm樓心: tức là trên lầu. Cũng có thể hiểu Lâu tâm nguyệt 樓心月 = trăng chiếu vào giữa lầu = chỉ lúc nửa đêm.
9- Vũ đê dương liễu lâu tâm nguyệt 舞低楊柳樓心月: tác giả không nói trăng chìm xuống mà nói khiêu vũ làm chìm trăng xuống.
10- Đào hoa phiến 桃花扇 = cái quạt có vẽ hoa đào dùng trong lúc ca vũ.
11- Phiến để 扇底: có thể hiểu là phiến ảnh.
12 Ức 憶: ghi nhớ.
13 Kỷ hồi 幾回: mấy lần, ám chỉ nhiều lần.
14- Hồn mộng 魂夢: hồn, linh hồn, bản khác chép Quy mộng 歸夢.
15 Đồng 同: tụ lại một chỗ.
16 Thặng 剩: chỉ chú ý đến, chỉ quản. Bả把: cầm, nắm.
17- Ngân cang 銀釭: còn đọc là ngân giang, cây đèn bằng bạc.
18- Thặng bả ngân cang 剩把銀釭 = chỉ chú ý việc cầm cây đèn bạc.
19- Chiếu 照: soi.
20- Do 猶: còn. Do khủng 猶恐: còn sợ rằng.

Dịch Nghĩa:

Bài từ theo điệu giá cô thiên của Án Kỷ Đạo

Tay áo mầu ân cần nâng chén ngọc,
Năm đó cam nguyện say đỏ mặt.
Khiêu vũ từ lúc trăng chiếu trên đỉnh cây liễu (lúc chiều gần tối), chiếu vào giữa gian lầu cho đến lúc trăng chìm xuống (canh khuya).
Xướng ca cho đến lúc cái quạt hoa dùng trong lúc ca múa 

không còn huy động nữa.
(Tác giả nói tiếng ca làm ngưng gió của cái quạt hoa)

Từ sau khi ly biệt
Nhớ lúc gặp nhau
Mấy lần gặp nàng trong cơn mộng
Đêm nay cầm cây đèn bạc soi chiếu
(Gặp lại người xưa, cầm đèn soi rõ dung nhan)
Còn sợ gặp nhau là đang trong mộng.

Phỏng Dịch:

Nâng Chén Rượu Mời

Áo hoa nâng chén ngọc mời
Năm xưa say đắm bên người hồng nhan.
Điệu múa còn, ánh trăng tan,
Ca thanh không dứt, dần tàn quạt hoa.

Chia tay rồi,
Nhớ ngày qua,
Bao lần trong mộng vui đùa cùng ai.
Đêm nay cầm cái đèn soi,
Muốn xem cho rõ mặt người tình xưa,
Biết đây là thật hay mơ.

HHD 

11-13

Các Bản Dịch Khác

Ân Cần Rượu Đưa

1/

Áo gấm ân cần nhẹ nâng chung
Năm xưa say khướt má môi hồng
Múa chìm dương liễu vào trăng úa
Ca ngắt gió lay tự quạt nồng

Sau ly biệt
nhớ trùng trùng
Bao phen mộng gặp khách tình chung
Đêm nay đèn bạc soi người cũ
Chẳng phải mộng mơ, thật tương phùng!

2/

Áo gấm ân cần nhẹ nhấc chung
Năm xưa say khướt má môi hồng
Múa chìm dương liễu vào trăng úa
Ca ngắt gió lay tự quạt nồng

Sau lúc biệt ly nhớ chập trùng
Bao phen mộng gặp khách tình chung
Đêm nay đèn bạc soi người cũ
Chẳng phải mộng mơ, thật giải phùng! *

Lộc Bắc
22Nov2013
*giải cấu tương phùng = Tình cờ không hẹn mà gặp
***
Tay Nâng Chén Ngọc Mời Chàng

Tay ngọc mời nhau cạn một chung
Say tình hay rượu má ai hổng
Cành dương trăng chiếu nhìn ai múa
Quạt hoa gió lặn tiếng ca còn

Từ ly biệt
Nhớ khôn cùng
Gặp đưọc nhau là chốn mộng trung
Run tay đèn bạc soi nhìn mặt
Ai đã về đây phải thật không

Thamh Lam 

(24-11-13)