Ức Đông Sơn 憶東山 - Lý Bạch

Ðã lâu không về Ðông Sơn (hay quê nhà) / Nơi có động tường vi (hay mai vàng nở muộn) vào cuối xuân đầu hạ / Vào một đêm trăng không trăng mây trắng đầy trời / Còn không vầng trăng xưa dẫn lối tôi về?

Đêm Trăng Nhớ Nhà

PKT - Mây Tần 2013

1/

Quê nhà lâu trở lại 

Mai nở đã bao mùa 

Mây trắng trời phiêu lãng 

Trăng nào rụng lối xưa?

2/
Nhà lâu không về lại
Tường Vi đã bao mùa
Mây trời trôi bàng bạc
Trăng buồn giãi thềm xưa?

Phạm Khắc Trí 

02/28/2017

***

Lâu rồi không ghé Đông Sơn
Tường Vi mấy độ giăng buồn nở hoa
Mây trôi bàng bạc phương xa
Ánh trăng đi lạc vào nhà ai đây

Trầm Vân

***

憶東山其一 Ức Đông Sơn Kỳ 1 

李白 Lý Bạch 

不向東山久， Bất hướng Đông Sơn cửu 

薔薇幾度花。 Tường vi kỷ độ hoa 

白雲還自散， Bạch vân hoàn tự tán 

明月落誰家。 Minh nguyệt lạc thùy gia 

Dịch nghĩa

Nhớ Đông Sơn 

Đã lâu rồi không đến Đông Sơn

Hoa Tường Vi đã nở mấy lần? 

Mây trắng lại tự tan ra 

Trăng sáng rụng xuống nhà nào? 

Dịch Thơ

1/

Đông Sơn xa cách lâu rồi

Tường Vi mấy lượt đâm chồi ra hoa

Mây khi hợp lúc rời xa

Vầng trăng trong sáng ghé nhà ai đây.

2/

Lâu rồi chưa trở lại Đông Sơn

Bao lượt Tường Vi ong bướm vờn

Mây trắng lang thang đi khắp nẻo

Nhà ai thắp sáng ánh trăng đơn.

3/

Quê cũ quá xa vời

Tường Vi mấy lượt rơi

Mây kia còn lạc lối

Trăng ghé nhà ai chơi.

Quên Đi

*** 

憶東山             Ức Đông Sơn

不向東山久， Bất hướng Đông sơn cữu,

薔薇幾度花？ Tường vi kỷ độ hoa?

白雲還自散， Bạch vân hoàn tự tán,

明月落誰家？ Minh nguyệt lạc thùy gia?

李白                Lý Bạch.

CHÚ THÍCH:

1. HƯỚNG: Danh từ là Phương hướng. Động Từ là Quay về phía nào đó, là Trông ngóng. BẤT HƯỚNG: Không có đi về hướng nào đó.

2. ĐỘ : là Lần, là Lượt. là Niên độ : Mỗi năm một lần. KỶ ĐỘ là Mấy lần , Mấy lượt, là Mấy năm trời rồi.

3. HOÀN: Động từ là Trả trở lại. Trạng Từ là Vẫn, Vẫn còn. Trong bài thơ là Trạng từ.

4. LẠC: là Rơi, Rụng. Ở trong bài thơ có nghĩa là Lặn .

Dịch nghĩa

Nhớ Đông Sơn

Đã lâu lắm rồi, không có về thăm lại Đông Sơn. Không biết là hoa tường vi đã mấy lần tàn rồi lại nở?. Không biết là, mây trắng có còn tự mình tan biến trên bầu trời Đông Sơn không, và đêm nay, vầng trăng sáng kia sẽ rụng xuống nhà của ai đây?!

Có tài liệu cho rằng Đông Sơn ở đây là chỗ ở của danh tướng Tạ An, nơi Lý Bạch đã từng 3 lần đến và làm cả thảy 15 bài thơ.

Đông Sơn có Tường Vi Động, có Bạch Vân Hiên và Minh Nguyệt Đường, cho nên bài thơ trên còn có ý nghĩa song quan như sau: 

Đã lâu lắm chưa về thăm lại Tường Vi Động của Đông Sơn, không biết là hoa ở đó đã tàn nở được mấy lần rồi?. Không biết mây ở Bạch Vân Hiên có còn tự mình tan biến, và trăng ở Minh Nguyệt Đường đêm nay rụng xuống nhà của ai đây?!

Diễn Nôm:

Nhớ Đông Sơn

Đông Sơn lâu không đến,

Mấy độ tường vi phai?

Mây trắng còn tan biến,

Trăng vàng rụng nhà ai?!

Lục bát:

Đông Sơn lâu quá không qua,

Tường vi mấy độ hoa đà phôi phai?

Ngẩn ngơ mây trắng còn bay,

Trăng vàng rụng xuống nhà ai đêm này?!

Đỗ Chiêu Đức. 

***

Các Bài Dịch khác:

Nhớ Đông Sơn

( 1 )

Đông Sơn giã biệt lâu rồi

Tường vi năm cũ còn cười trước sân?

Mây trời tản mác bao lần 

Nhà ai ngập bóng trăng vàng đêm nay?

( 2 )

Đông Sơn đã cách xa

Tường vi mấy độ hoa?

Mây trời còn tản mác

Trăng có rụng hiên nhà?

( 3 )

Đông Sơn cách biệt đã lâu rồi

Bao độ tường vi nở rạng ngời?

Mây trắng vẫn còn đang tản mác

Nhà ai trăng xuống ngõ thăm người?

( 4 )

Đông Sơn đã từ lâu cách biệt

Tường vi xưa mấy dịp đơm hoa?

Mây còn tản mác trời xa 

Trăng vàng rơi xuống hiên nhà của ai?

Phương Hà phỏng dịch

***

Đông Sơn Nhớ Lại

1) Lâu rồi không ghé Đông Sơn

Tường vi mấy độ đẹp hơn...hoa tàn

Vân Hiên mây trắng hợp tan

Nguyệt Đường đêm rụng trăng vàng nhà ai !

2) Nhớ lại Đông Sơn lâu chẵng ghé

Thăm Tường Vi đẹp đẻ đổi thay

Hợp tan gió nhẹ mây bay

Nhà ai trăng rụng đêm nay ánh vàng

3) Đông Sơn không ghé lại

Mấy độ hoa Tường Vi

Mây trời còn tan hợp

Trăng rụng nhà ai đi ...!

Mai Xuân Thanh

Ngày 01 tháng 03 năm 2017

***

Nhớ Đông Sơn 

Cách biệt Đông Sơn chưa trở lại

Tường Vi mấy lượt nhụy tàn phai

Mây kia lờ lững dần tan tụ

Trăng sáng sân nhà nhà của ai

Kim Phượng

***

Nhớ Sơn Đông

Chưa về thăm lại non Đông

Tường Vi năm cũ trổ bông bao lần

Mây bay man mác tan dần

Nhà ai vàng ánh một vầng trăng soi?

Kim Oanh