Con Đường Văn Nghệ - Nhạc Sĩ Vũ Thành An, Lời Tâm Tình

 

 ( Đỗ Bình,Vũ Thành An)

Thời gian thoáng nhanh như giấc mộng, những kỷ niệm buồn vui cũng phai dần theo năm tháng. Nhiều lúc tôi bỗng thấy đời hoang vu vì bằng hữu cũng đi lần về miền miên viễn! Những dòng kỷ niệm của tôi về nhạc sĩ Vũ Thành An, là người bạn từng có những nhạc phẩm hay mà tôi yêu thích trước năm 1975. Trong số 100 ca khúc của nhạc sĩ Vũ Thành An có thể xem Bài Không Tên Số 8 là giai điệu mở đầu cho những sáng tác sau này của ông. Thuở ấy nốt nhạc được hình thành nhưng chưa có lời, được viết năm 1962, lúc ông đang học lớp đệ nhất ở trường Hưng Đạo ở đường Cống Quỳnh – Sài Gòn. Mãi nhiều năm sau đó ông mới viết lời cho bài hát, nhưng ca khúc này không chất chứa nỗi đau nhân thế, nên không nằm trong phong cách nhạc quen thuộc của Vũ Thành An:

“Chiều thơm du hồn người bềnh bồng Chiều không im gọi người đợi mong Chiều trông cho mềm mây ươm nắng Nắng đợi chiều nắng say Nắng nhuộm chiều hây hây “

Nhạc sĩ Vũ Thành An, tên thật là Vũ Thành, sinh năm 1943 tại huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Cùng gia đình di cư vào Sài gòn 1954, sau đó làm giấy khai sinh là Vũ Thành An. Ở Sài Gòn Vũ Thành An theo học trường tiểu học Nguyễn Tri Phương, sau đó chuyển qua nhiều trường khác như trung học Hồ Ngọc Cẩn, Chu Văn An, Trần Lục, Nguyễn Trãi, Hưng Đạo và đại học Luật khoa, trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức (khóa 25).

Tốt nghiệp trường Đại học Luật khoa Sài gòn năm 1971.

Về Sự Nghiệp:

Trong thời chính quyền VNCH, Vũ Thành An dù tuổi còn trẻ nhưng là một người thành đạt, thăng tiến nhanh trên con đường công danh sự nghiệp lẫn văn nghệ. Năm 1967 ông cộng tác với Đài phát thanh quân đội để thực hiện chương trình Vũ Thành An. Cũng như bao thanh niên cùng thế hệ, nhạc sĩ Vũ Thành An bị động viên vào Trường SQTBTĐ, ra trường phục vụ trong đơn vị Quân Cảnh, rồi thì biệt phái trở lại Đài Phát Thanh Sài Gòn. Năm 1973 mới 30 tuổi đã làm trưởng Ty Dân vận Chiêu hồi tỉnh Gia Định. Sau đó, ông còn trải qua nhiều chức vị khác như : Trưởng khối văn hoá (tương đương Giám đốc khối), Trưởng khối chương trình, Trưởng khối phân phối kế hoạch hệ thống truyền thanh của Đài phát thanh Sài Gòn (1974). Đầu năm 1975 ông qua làm Bộ Thông Tin, rồi trở lại làm tại Đài Phát Thanh Sài Gòn vào những ngày cuối tháng 4. Biến cố 30 tháng tư năm 1975 xảy ra, ông rớt xuống đáy vực thẳm bị đi tù trên 10 năm. Ở trong tù ông vào đạo Công giáo.

Ngày 23/11/2002, Vũ Thành An được phong chức phó tế vĩnh viễn – Một chức phận trong giáo hội công giáo, dưới linh mục, phụ giúp các công việc cho linh mục và nhà thờ như phục vụ bàn thánh, làm việc bác ái, mở quỹ từ thiện giúp đỡ mọi người.

Sáng tác 100 ca khúc gồm nhạc Tình và Thánh ca.

Một thoáng thăng trầm:

Ông tâm sự với tôi, nhờ quen biết với ông Hoàng Đức Nhã, một vị tổng trưởng Dân Vận đương thời, đã tiến cử ông về giữ chức vụ thông tin báo chí. Dù dù lúc ở đỉnh cao ông vẫn cảm thấy cô đơn với chức vụ mới, lạc lõng giữa bằng hữu cũ vì cái buồn vui lộ rõ trên mặt. Lúc đó ông mới chợt hiểu ra thế nào là "đời đá vàng", ông cảm thấy nỗi bẽ bàng trên khuôn mặt người sếp lớn bị mất chức nhưng vẫn chưa đi, còn ông, đến thế chỗ vẫn chưa thực thụ đảm nhận chức vụ. Ông và người sếp lớn đều nhận rõ sự bấp bênh của quyền lực ! Nhạc phẩm Đời Đá Vàng khởi viết từ thời kỳ này vào cuối năm 1974 nhưng sau đó ông trải qua những năm dài tù đày khốn khổ, thấm thía đời viễn xứ. Đêm về, ông nằm kiểm nghiệm lại cuộc đời và nhận thấy thân phận con người như bèo bọt, nổi trôi theo vận nước. Ca khúc Đời Đá Vàng được hoàn tất ở hải ngoại mang một ý nghĩa nhân sinh.

Gặp lại Bạn cũ:

Nhân một buổi đại lễ 2017 Giáo xứ VN Paris có mời vị Phó tế Vũ Thành An từ Mỹ sang đồng tế. Trong dịp này Nhạc sĩ Vũ Thành An muốn đến nhà thăm gia đình chúng tôi. Để chào đón người bạn cũ phương xa đến Paris, tôi mời một số bạn đến họp mặt tâm tình. Trong số người hiện diện hôm nay quen biết cũ, ngoài chúng tôi còn có hai người bạn với nhạc sĩ thuở còn học trò, đó là Nhà Nghiên cứu, biên khảo Phật học Minh Nhật Phạm Văn Đức và TS Võ Hùng Anh. GS Nguyễn Bảo Hưng, GS Trần Văn Cảnh, GS Trương Thị Quỳnh Hạnh, Bác Sĩ-Nhạc Sĩ Phạm Đăng Thiện, LS Dương Minh Châu, Nhà biên khảo Nguyễn Đức Tăng, KS-Nhạc Sĩ Lê Như Quốc Khách, Ca nhạc sĩ Đình Đại.

Tôi có một điều may mắn là các bằng hữu thương mến, dù ở khắp nơi, xa gần đều ghé thăm. Cứ mỗi lần như thế tôi lại mời các bạn đến gặp gỡ trao đổi văn nghệ. Hôm nay hơi đặc biệt, vì ngoài tình bạn văn nghệ còn có tình bạn thuở học trò.Trong lúc uống rượu khai vị, bỗng TS Võ Hùng Anh lên tiếng hỏi lớn làm mọi người đều chú ý. GS Võ Hùng Anh nói:

“An, mày có nhớ tao không? "

Nhạc sĩ Vũ Thành An ngơ ngác nhìn tôi chẳng hiểu gì, có lẽ ông không ngờ trong đám trí thức vẫn có người dùng ngôn ngữ mày tao ! Nhạc sĩ Vũ Thành An chưa kịp trả lời, thì nhà biên khảo, nghiên cứu Phật học Minh Nhật liền hỏi:

“Toi còn nhớ Moi không?"

Tôi biết hai người bạn này muốn trêu chọc Vũ Thành An xem phản ứng người bạn cũ thế nào? Nhưng các bạn hiện diện đều biểu lộ sự ngạc nhiên về cách lên giọng hỏi kém lịch thiệp đó. Riêng Vũ Thành An bị hỏi dồn dập sắc mặt của ông hơi nhạt đi tưởng đang bị kiếm chuyện, nên rất bối rối vì dù sao ông cũng là vị tu sĩ chức thầy Sáu. Tôi biết là nhạc sĩ Vũ Thành An hiểu lầm nên lên tiếng liền:

“ Hai ông này là bạn cùng lớp thời trung học Nguyễn Trãi, sau đó đi du học, hơn nửa thế kỷ mới gặp nhau làm sao nhớ được ! Còn một người nữa là nhà nghiên cứu Hán Nôm Phạm Xuân Hy trước ở Cổng xe lửa Trần Quý Cáp vì tuổi già nên không đến được, có gởi lời thăm anh."

Lúc đó nhạc sĩ Vũ Thành An mới cười lớn và vỗ trán cố nhớ hai người bạn năm xưa đã ngoài tuổi thất thập! Phải nhắc đến nhiều kỷ niệm ông mới nhớ, vì hai người này là học trò ngoan nên lẫn vào số đông. Sau khi nhận ra nhau không khí trong phòng vui nhộn, nhất là Võ Hùng Anh, Minh Nhật và Nhạc sĩ Vũ Thành An xúm xít hỏi han, pha trò dí dỏm y như thuở học trò quên đi tuổi đời.

Mở đầu sinh hoạt văn nghệ, tôi giới thiệu vài nét về ông. Tiếp theo Nhạc sĩ Vũ Thành An với gương mặt trong sáng, ánh mắt hiền hậu, giọng nói trầm ấm và khiêm tốn gửi lời tâm tình:

"Không biết phải dùng chữ gì để diễn tả sự đón tiếp ân cần này. Nhưng được tham dự buổi họp mặt hôm nay với các anh chị, An có cảm giác đặc biệt lắm nên rất là xúc động cảm thấy văn hóa văn nghệ thật là cần thiết. Bởi vì những sinh hoạt văn nghệ cùng nhau ca hát, An đã từ giã nó lâu lắm từ 20 năm rồi. Năm 1995 An ra một CD là "Tình Ơi Giã Biệt", chấm dứt một đoạn đời để đi sang một đoạn đời mới, mình dùng cuộc đời của mình để toàn tâm toàn ý phục vụ cho lý tưởng về tôn giáo mà mình tự tìm thấy khi mình mất hết tất cả. Trong suốt mười năm của người tù, không những mất tất cả về vật chất lẫn tinh thần, mất luôn cả hy vọng. Sống trong tình trạng tuyệt vọng như một cái xác mà phải tồn tại, ở khoảng tối tăm đó thì mình tìm thấy lý tưởng tôn giáo giải thoát. Khi biết mình có thể đi học để làm Phó tế của đạo Công giáo thì mình dứt khoát cuộc đời cũ để làm một cuộc đời mới…".

Sau đó nhạc sĩ Vũ Thành An hát cho nghe bài Đời Đá Vàng và giải thích ca khúc là một tâm tình của tác giả trải dài mấy mươi năm, từ trước năm 1975 và sau này qua nhiều giai đoạn biến đổi của cuộc đời. Đỗ Bình và Lê Như Quốc Khánh đệm đàn. Sau cùng Vũ Thành An hát và tâm tình về Những Bài Không Tên, những bản tình ca vang bóng một thời. Ông kể:

“ Bài “Không Tên Cuối Cùng” được sáng tác liền một mạch trên đoạn đường chưa đầy một cây số từ trường Luật về nhà đường Trần Quý Cáp.”

Nhạc sĩ Lê Như Quốc Khánh trình bày kế tiếp tình khúc Bài Không Tên Số Bảy và Nhạc sĩ Đình Đại với bài “Anh Đến Thăm Em Đêm Ba Mươi”, của Vũ Thành An, thơ Nguyễn Đình Toàn.

Nhạc sĩ Vũ Thành An vì bận việc nên xin về sớm, trước khi từ giã ông hát thêm một sáng tác mới: Hạt Giống Tình. Theo nhạc sĩ, ca khúc không hoàn toàn là bài tình ca về đôi lứa nhưng nó cũng có tình yêu tôn giáo, lấy cảm hứng từ câu thơ của Thi sĩ Đỗ Vẫn Trọn: "Mối tình đầu là hạt giống trăm năm":

"Ai có hỏi xin người hãy nói mối tình đầu là hạt giống trăm năm. Hạt giống tình rơi trên đất tốt sẽ nở tươi thành đóa thi ca. Hạt giống tình ươm trong lòng tôi kết tinh thành một khối long lanh. Bạt sóng xô tình về cuối trùng dương. Lời hát si tình vọng tới mười phương. Nhớ ôi vô cùng làm sao người biết, nỗi đau êm đềm quặn thắt trái tim. Gió đâu rồi hỡi gió bâng khuâng. Thắp cùng người ngọn nến thơm hương. Tôi yêu người thiên thu vĩnh viễn. Xin được gặp chốn ấy bình yên".

Sự đời bả vinh hoa như bóng nước, mây trôi, quyền lực danh vọng thoáng đến rồi đi cũng không giữ được lâu, thời thế thay đổi đã đẩy ông rớt xuống đáy vực thê thảm, biến ông thành một người xa lạ với chính mình, chịu bao sự đắng cay, xa cách của bằng hữu! Trong nhạc phẩm "Xa Lạ" sáng tác sau này của ông đã nói lên tâm sự:

" Lang thang giữa dòng người xa lạ..

Rưng rưng đáy hồn niềm xót xa..

Đời đông đảo quá ngược xuôi vội vã...

Gần bên mà cứ như xa ! "

Trải qua bao gian khổ, sóng gió, bỗng có một ngày nhạc sĩ Vũ Thành An đã tìm được sự bình yên trong tâm hồn qua Đức tin tôn giáo là chấp nhận vào đạo để được vác Thánh giá theo Chúa. Nhưng tâm hồn ông vẫn đầy chất nghệ sĩ nên khi nghĩ đến đời sau linh hồn ông vẫn bay xa bay xa, và cuối cùng về Nước Chúa. Ông giãi bày tâm sự trong ca khúc “Ngày Mai Rồi Mình Cũng Già”:

“Ngày mai rồi mình cũng già, không thể nào níu lại nữa. Ngày xưa như mới hôm qua, một cánh hoa trong cơn phong ba. Thời gian tựa cánh chim bay, tiếng cầu kinh đời đời vẫn vậy. Từ nghìn trùng ta gặp nhau đây, rồi thiên thu mãi mãi sum vầy. Ngày mai rồi mình cũng già, thân thể này sẽ tàn úa. Được thua thì cũng thế thôi, một tiếng yêu xin trao cho nhau. Còn dăm ngày nữa vui chơi, hãy nhìn xem vẻ đẹp cõi đời, được làm người ôi diệu kỳ thay, tạ Ơn Trên cho sống chốn này. Ngày mai rồi mình cũng già, nhưng đời người không thể hết, hồn ta là đốm tinh hoa về viễn phương bay xa.. bay xa.. "

Trong bữa tiệc thân mật tối năm 2017 tại nhà hàng của nhạc sĩ Saxophone Trần Vĩnh, họp mặt các văn nghệ sĩ Paris để chia tay nhạc sĩ Vũ Thành An sáng hôm sau trở về Mỹ. Đêm càng khuya các anh chị còn được nghe nhà thơ Đỗ Bình ngâm thơ, nhạc sĩ Vũ Thành An hát và tâm tình. Những hình ảnh ấy đã để lại ấn tượng thật đẹp đẽ trong lòng các bạn ở Paris.

Mới đây ngày 26 tháng 11 năm 2023, nhạc sĩ Vũ Thành An có đến dự buổi họp mặt những văn nghệ ở Paris tại tư gia ông bà Minh Triết & Mộng Huyền, gồm những khuôn mặt nổi tiếng trong cộng đồng. Trong buổi họp mặt đó nhạc sĩ Vũ Thành An rất vui khi gặp lại tôi, một người bạn cũ, cũng từng quen biết người chồng và người tình đầu của ông. Nhạc sĩ nhắc lại những kỷ niệm về cuộc xưa, và hát liên tục những Bài Không Tên, tôi và nhạc sĩ Đình Đại thay nhau đệm dương cầm cho ông. Hôm đó tôi nhắc lại chuyện cũ, là cách nay nhiều năm nhạc sĩ Vũ Thành An muốn tôi viết lời thơ cho những nhạc phẩm của ông, nhưng tôi từ chối. Hôm nay nhân dịp có nhiều người tôi giải thích lý do: “Cách nay 5 năm, nhạc sĩ Vũ Thành An điện thư và phôn cho tôi muốn tôi cùng ông chung tác phẩm, tôi viết lời còn ông viết nhạc. Tôi phôn sang Mỹ cảm ơn lời đề nghị đó, nhưng viết lời cho nhạc của ông thì quả rất khó. Vì trong vườn nhạc Việt Nam những giai điệu và lời nhạc của Vũ Thành An, Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Phạm Mạnh Cương, Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên… đã thấm sâu vào tâm hồn của tôi từ thuở còn trẻ. Ca từ và giai điệu của nhạc sĩ Vũ Thành An có một chỗ đứng riêng, cho dù ông có viết dòng nhạc mới thì phong cách nhạc vẫn là Vũ Thành An. Điều đó đã tạo cho ông chỗ đứng riêng biệt trong dòng nhạc Việt mà không lẫn vào đám đông của trào lưu sáng tác nhạc hôm nay. Bài Tình Khúc Thứ Nhất, thơ của Nguyễn Đình Toàn, ông đã phổ tuyệt vời, giai điệu đi vào lời thơ hòa theo cung bậc riêng tạo nên những biến cung chảy theo dòng nhạc FA DO, nếu dạo trên guitare hay piano sẽ thành khúc nhạc không lời. Những ca khúc Không Tên biểu trưng cho dòng nhạc Vũ Thành An, nó đã đi sâu trong lòng người do đó tôi không dám viết lời trong air nhạc của ông ! Vì nếu tôi có viết, cho dù thật bay bướm lãng mạn thì cũng bị âm hưởng từ những ca khúc cũ mà thôi, như thế sẽ làm hỏng cái đẹp xưa trong hồn tôi ! Hơn nữa lời thơ của tôi ngôn từ quá lãng mạn, đôi khi còn hư cấu để thêm màu sắc cho thơ, do đó sẽ không hợp với ông bây giờ là một tu sĩ. Tôi sợ người đời hiểu sai về ông ! Nếu thơ của tôi ghép vào thì cũng chỉ là chắp nối giữa hai tâm hồn có những nỗi niềm riêng. Vì tôn trọng âm nhạc và tôn trọng khoảng trời riêng rực rỡ của nhạc sĩ Vũ Thành An tôi nên không dám đặt lời nhạc. "

Nhạc sĩ Vũ Thành An nghe xong nắm hai tay tôi xúc động!

Những Tác phẩm âm nhạc và Tình Duyên:

Từ ngày vào miền Nam năm 1954 cho đến tháng tư năm 1975, đời sống và sự nghiệp công danh của Vũ Thành An như một dòng sông chảy êm đềm chưa dậy sóng, nhưng ông lại lận đận đường tình duyên. Người nhạc sĩ tài danh và đa tình ấy đã trải qua nhiều mối tình đẹp nhưng dang dở. Phải chăng đó lại là chất liệu, nguồn cảm hứng giúp ông sáng tác những ca khúc cho mình cho đời ?

Những Ca khúc mang dấu ấn:

Nhạc sĩ Vũ Thành An cho tôi biết ông bắt đầu sáng tác vào đầu năm 1960 nhưng mới ở dạng bản thảo nên không phổ biến. Sau đó ông vẫn tiếp tục sáng tác. Cuối năm 1963, Vũ Thành An được nhận vào làm phóng viên tại Đài Phát Thanh Sài Gòn, phụ trách chương trình sinh viên, phát sóng hàng tuần trên đài. Thời gian này Vũ Thành An đã gặp mối tình đầu, và tình yêu nồng thắm đó đã trở thành nguồn cảm hứng để nhạc sĩ viết những ca khúc đầu tiên trong sự nghiệp : Tình Khúc Thứ Nhất, Em Đến Thăm Anh Đêm 30, Bài Không Tên Cuối Cùng.

Năm 1965 ông là biên tập viên đài phát thanh Sài Gòn cùng với nhà thơ, nhà văn Nguyễn Đình Toàn, người sáng lập ra chương trình nhạc chủ đề trên đài phát thanh Sài Gòn vào mỗi tối thứ năm. Những ca khúc Không Tên được phát trên đài phát thanh phổ biến khắp nơi, nên được công chúng biết và yêu mến. Tên ông sáng chói trong làng âm nhạc từ đó. Vào thập niên 60, 70 của thế kỷ trước, những nhạc sĩ viết về đề tài tình yêu lứa đôi được công chúng yêu mến như : Phạm Duy, Hoàng Trọng, Dương Thiệu Tước, Hoàng Thi Thơ, Văn Phụng, Nguyễn Thiện Tơ, Châu Kỳ, Y Vân, Lâm Tuyền, Khánh Băng, Minh Kỳ, Lê Dinh, Nhật Bằng, Nguyễn Văn Đông, Phạm Mạnh Cương, Phạm Đình Chương, Lam Phương, Mạnh Phát, Trúc Phương, Anh Bằng, Trịnh Công Sơn, Cung Tiến, Thanh Trang, Thanh Sơn, Trần Thiện Thanh, Trầm Tử Thiêng, Huỳnh Anh, Nhật Ngân, Trường Hải, Đỗ Lễ, Từ Công Phụng, Lê Uyên Phương, Trường Sa, Ngô Thụy Miên…

Bài Tình Khúc Thứ Nhất của Vũ Thành An được viết theo yêu cầu của người yêu, để kỷ niệm mối tình đầu khi hai trái tim đang yêu nhau tha thiết hòa cùng nhịp. Vũ Thành An kể lại rằng:“ lúc đó cô người yêu của tôi muốn tôi viết một ca khúc để kỷ niệm cuộc gặp gỡ của 2 người. Vào một buổi chiều mùa xuân năm 1965, trên chuyến xe từ Vũng Tàu về Sài Gòn, một dòng âm thanh vang lên trong đầu, tôi viết vội giai điệu với câu đầu tiên là: Bài ca anh hứa cho em bấy lâu nay vẫn còn dang dở”…

Đây là ca khúc phổ thơ hay và độc đáo nhất của Vũ Thành An vì giai điệu và cấu trúc nhạc cầu kỳ rất mới trong dòng nhạc trữ tình thuở đó.. Sáng tác dựa theo lối guitare bán cổ điển Tây phương rất phức tạp. Bài Tình Khúc Thứ Nhất được nhạc sĩ Vũ Thành An viết nhạc trước dựa trên giai điệu mềm mại, rất lãng mạn, chủ âm Mi thứ, một cung bậc trong guitare để diễn tả nỗi buồn nhẹ nhàng, sâu lắng với hành thể Ad Libitum tự do, tùy ý. Sau khi soạn xong nhạc, Vũ Thành An đã mang cho nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn viết lời. Thuở đó nhà thơ Nguyễn Đình Toàn theo khuynh hướng thơ tự do, ngôn ngữ thơ kỳ bí, độc đáo, ý thơ hay, và phần thanh âm trầm bổng nên rất hợp để làm ca từ cho nhạc. Vì gần gũi Vũ Thành An nên ông hiểu tâm tình người bạn trẻ. Khi viết lời ông dựa đã vào lời và ý của Vũ Thành An cho ca khúc, và cũng mượn ẩn dụ chuyện tình dang dở để diễn tả tâm tình của mình với quê hương đất Bắc bằng ngôn từ trầm bổng mang chất triết lý, đượm màu sắc hình tượng hội họa nên ca từ trong ca khúc Tình Khúc Thứ Nhất thành một bài thơ độc đáo.

“Thần tiên gãy cánh đêm xuân bước lạc sa xuống trần, thành tình nhân đứng giữa trời không khóc mộng thiên đường. Ngày về quê xa lắc lê thê, trót nghe theo lời u mê. Làm tình nhân nuôi cánh bay đi, thương còn dăm phút vui trần thế. ”

Nhà thơ Nguyễn Đình Toàn cũng chính là người hát lần đầu tiên ca khúc này trong chương trình Văn học nghệ thuật của Đài phát thanh Sài Gòn. Bài Tình Khúc Thứ Nhất, ý nhạc đẹp như thơ, ca từ đãi lọc lóng lánh màu sắc. Do đó thơ nhạc hòa quyện nhau nên bài ca được chắp cánh bay cao và xa, ra mãi hải ngoại đã hơn nửa thế kỷ vẫn còn thấm trong lòng giới mộ điệu. Lời bài Tình Khúc Thứ Nhất rất lãng mạn và trừu tượng. Trong đó có những câu nửa trần nửa thần tiên. Xin chép nguyên bài:

“Tình vui theo gió mây trôi, ý sầu mưa xuống đời.

Lệ rơi lấp mấy tuổi tôi, mấy tuổi xa người. Ngày thần tiên em bước lên ngôi đã nghe son vàng tả tơi. Trầm mình trong hương đốt hơi bay mong tìm ra phút sum vầy. Có biết đâu niềm vui đã nằm trong thiên tai, những cánh dơi lẻ loi mù trong bóng đêm dài. Lời nào em không nói em ơi, tình nào không gian dối? Xin yêu nhau như thời gian làm giông bão ..... mê say. Lá thốt lên lời cây, gió lú đưa đường mây. Có yêu xin những ngày thơ ngây. Lúc mắt chưa nhạt phai, lúc tóc chưa đổi thay, lúc môi chưa biết dối cho lời.

Tình vui trong phút giây thôi, ý sầu nuôi suốt đời. Thì xin giữ lấy niềm tin, dẫu mộng không bền. Dù Trời đem cay đắng gieo thêm cũng xin đón chờ bình yên. Vì còn đây câu nói yêu em, âm thầm soi lối vui tìm đến. Thần tiên gãy cánh đêm xuân, bước lạc sa xuống trần. Thành tình nhân đứng giữa trời không khóc mộng thiên đường. Ngày về quê xa lắc lê thê trót nghe theo lời u mê. Làm tình yêu nuôi cánh bay đi, nhưng còn phút vui .......trần thế ” (Nguyễn Đình Toàn).

Có lẽ tâm hồn thi nhân bồng bềnh, phiêu du trong cõi đời nên vẫn ca ngợi tình yêu lứa đôi cho dù bị dang dở! Mặc dù ôm những nỗi niềm xót xa nhưng thi sĩ vẫn thả hồn thăng hoa nỗi đau đó thành thú yêu đương, để cảm tác những vần thơ mang ý đẹp về cuộc tình. Nhưng đối với nhạc sĩ Vũ Thành An mối tình đầu như chuyện thần tiên, quá si nặng, nên khi mất tình yêu nhạc sĩ cảm thấy cuộc đời bị hụt hẫng.

Ông viết trong hồi ký :“Em yêu dấu, Em bỏ đi làm anh hụt hẫng, nhất là không còn biết tin vào ai nữa. Anh đã tin những lời em hứa, thế rồi em bỏ đi. Anh trở thành kẻ mất đức tin không còn biết bấu víu vào đâu. Đức tin là quan trọng nhất của một đời người. Chính đức tin sẽ cho ta hy vọng, có thể giúp ta chịu đựng được những điều phi thường và vượt lên khỏi sự bình thường. Mất đức tin ta sẽ rơi xuống hố thẳm của tuyệt vọng. …Bây giờ, sau 50 năm hồi tưởng lại, anh vẫn thấy tình yêu anh dành cho em là có thật. Tình yêu đó đã theo anh trên mọi nẻo đường. Tình yêu ấy đã cho anh bay vút lên trời cao và rớt chúi xuống vực sâu. Một lần tình cờ anh được gặp lại em trong chuyến đi sang Paris cùng với Du Tử Lê và Từ Công Phụng năm 1998, tim anh như vỡ trong lồng ngực. Đó có phải là bằng chứng của mối chân tình ?”

Gặp lại Người Tình Xưa:

Đại văn hào Benjamin Disraeli (1804-1881) người Anh đã nói về mối tình đầu:“Sự thần diệu của mối tình đầu, đó là không biết nó có thể chấm dứt một ngày nào đó.”

Có lẽ ca khúc “Một Lần Nào Cho Tôi Gặp Lại Em” của nhạc sĩ Vũ Thành An viết về mối tình đầu đã khắc sâu trong tim là ca khúc trữ tình nhất. Ca khúc đẹp từ giai điệu đến lời. Nghe chính tác giả trình bày thì mới cảm thấy nỗi nhớ nhung da diết thấm vào trong từng ca từ, giai điệu:

" Một lần nào cho tôi gặp lại em

Đôi môi đó đêm nay còn nồng

Một lần nào cho tôi gặp lại em

Rồi thiên thu sẽ là nhung nhớ.

Dòng đời nào đưa em đi về đâu

Sao không thấy qua đây một lần

Một lần nào cho tôi gặp lại em

Những bến bờ xưa cũ đã mờ…. "

Hè năm 1998 trong một sinh hoạt văn học nghệ thuật ở Paris ra mắt tác phẩm của nhà thơ Du Tử Lê và nhạc sĩ Từ Công Phụng. Hôm đó có sự tham dự của nhạc sĩ Vũ Thành An từ Mỹ và nhạc sĩ Miên Đức Thắng từ Đức quốc sang. Nhạc sĩ Vũ Thành An ngày đó chưa đi tu để làm Thầy Sáu, ông không hề biết trong số khách tham dự hôm nay có người tình đầu của ông. Ban tổ chức mời nhạc sĩ Vũ Thành An lên trình bày tác phẩm. Hôm đó tôi giới thiệu thi phẩm của thi sĩ Du Tử Lê nên ngồi hàng đầu để dễ lên sân khấu. Khi nhạc sĩ Vũ Thành An lên trình bày ca khúc bài Không Tên Cuối Cùng với chất giống hay, rất truyền cảm tha thiết và buồn rười rượi.

Trong lúc trình bày ca khúc ông nhìn tôi, còn tôi quay sang bà bạn ngồi bên cạnh để chia sẻ lời ca. Bà là một vị cựu giáo chức, chồng bà ngồi ở hàng ghế sau. Tôi thấy đôi mắt của bà đẫm lệ! Bà chính là nàng thơ, cảm hứng âm nhạc mà một đời Vũ Thành An mang mối tình tuyệt vọng! Lời mới của ca khúc Bài Không Tên Cuối Cùng trái ngược với lời cũ đầy trách móc, oán hận:

“Này em hỡi, con đường em đi đó, con đường em theo đó đúng hay sao em? Mưa bên chồng có làm em khóc; có làm em nhớ những khi mình mặn nồng ?“…

Trong lúc sáng tác trong cơn hờn giận, có đôi từ đã cường điệu để cho ý đậm đà hợp vần, hợp ý nhạc nên lời ca trở nên nặng trĩu tiếng đời, sau này nhạc sĩ đã viết thêm lời hai cho ca khúc, đã hát với tiếng lòng trước người yêu cũ, thì đó là lời chân thành tha thiết đầy ý nghĩa như một lời giải kết. Vì bấy lâu những ca khúc không Tên như lời oán trách cũng làm giao động đến tâm hồn nàng, và ông sửa lại:

“Này em hỡi, con đường em đi đó, con đường em theo đó, Đúng đấy em ơi !.... .”

Sau buổi sinh hoạt đó nhạc sĩ Vũ Thành An cùng hai vợ chồng bà nhà giáo đó đi ăn cơm với nhau vui vẻ trong nhà hàng của chính bà tại Paris.

Như thế Vũ Thành An đã trả xong món nợ tình văn nghệ mà xua tan đi tiếng hờn. Từ đó ông thong dong bước vào trường tu theo con đường bác ái vị tha.

Nhạc sĩ Vũ Thành An tâm sự với bằng hữu và viết: “Em đã từng muốn anh ghi lại kỷ niệm cho cuộc tình chúng mình. Và anh đã viết nhưng chưa bao giờ nghĩ rằng “Bài Không Tên Cuối Cùng” anh đã viết ra trong sự thảng thốt khi em đột ngột bỏ anh đi, sau đó lại được phổ biến rộng như thế! Chắc chắn những lời ca đó đã gây ảnh hưởng đến em. Anh hoàn toàn không muốn như vậy. 25 năm sau, năm 1991, anh đã mừng là có dịp để viết lại những điều anh không nên viết. Anh vẫn mong một lần hỏi chuyện em: Nhớ rất nhiều câu chuyện đó. Ngỡ như là ngày hôm qua Ôi ước ao có một ngày Gặp lại em hỏi chuyện em lần cuối cùng Vẫn con đường, con đường cũ Vẫn ngôi trường, ngôi trường xưa Mưa vẫn bay như hôm nào Người ở đâu mình ở đây bạc mái đầu Này em hỡi con đường em đi đó, con đường em theo đó Chắc qua bao lênh đênh Bao gập ghềnh có làm héo hắt Có dập tắt mất nét tươi nhuận nụ cười? Này em hỡi con đường em đi đó, Con đường em theo đó đúng đấy em ơi Nếu chúng mình có thành đôi lứa Chắc gì ta đã thoát ra đời khổ đau? Nếu không còn được gặp nữa Giữ cho trọn ân tình xưa xin gửi em lời cầu nguyện Được bình yên được bình yên về cuối đời…”

Sau bao năm dài xa cách họ đã gặp lại nhau trên xứ người, mối tình cũ đã cuốn trôi theo thời gian của dòng đời. Họ vẫn trân trọng giữ mãi tình bạn quý, nhưng mối tình đầu vẫn ghi khắc trong tim người nhạc sĩ đến tuổi bạc đầu.

Tình dang dở qua thi ca âm nhạc:

Thơ là là tiếng nói của tâm hồn, là những bài hùng ca sông núi bất tử, là thông điệp của tình yêu, của những mối tình dang dở, nhất là tuổi học trò. Bài thơ Ngập Ngừng của thi sĩ Hồ Dzếnh vang bóng một thời làm rung động bao con tim đang yêu, đã có câu:

“Tình mất vui khi đã vẹn câu thề,

Đời chỉ đẹp những khi còn dang dở.."

( Hồ Dzếnh)

Bài thơ được phổ biến rộng rãi trong công chúng nên hầu hết mọi người đều thuộc, và đã đổi lại để dễ nhớ:

“Tình chỉ đẹp những khi còn dang dở,

Đời mất vui khi đã vẹn câu thề.”

Bài thơ còn được phổ thành nhạc, lấy ý cho bài vọng cổ, lời thoại cho tuồng cải lương xã hội. Nói về những chuyện tình dang dở, ca dao Việt Nam có câu:

“Tóc mai sợi ngắn sợi dài,

Lấy nhau chẳng được thương hoài ngàn năm.”

Những Ca khúc tự tình tiêu biểu thập niên 60, 70:

Trong lãnh vực âm nhạc Vào những năm cuối thập niên 60 đầu những năm 70, những bài hát Không Tên của nhạc sĩ Vũ Thành An như làn hương thơm cỏ lạ đã đến với công chúng khắp nơi qua đài phát thanh, cũng như các phòng trà, các quán cà phê nhạc hay những quán bên đường. Vào thập niên 60, 70 là giai đoạn chiến tranh đang khốc liệt lan tỏa khắp nơi trên quê hương, những sáng tác nghệ thuật thuở ấy bị ảnh hưởng của chiến tranh nên có khuynh hướng ca ngợi những mối tình lứa đôi của người trai thời chiến giã từ người yêu để lên đường ra tiền tuyến. Những bài Không Tên của Vũ Thành An xuất hiện thuần túy trữ tình không đượm màu sắc chiến chinh. Dòng nhạc mang sắc thái riêng, giai điệu buồn man mác, ca từ rất tha thiết ẩn chứa những giọt lệ tình đắm đuối, lẫn oán hận về những chuyện tình dang dở, nhưng đượm chút triết lý. Khác với dòng nhạc trữ tình của các nhạc sĩ Phạm Duy, Phạm Đình Chương (Xóm Đêm), Đan Thọ & Đinh Hùng (Chiều Tím), Văn Phụng (Suối tóc), Lê Hoàng Long(Gợi Giấc Mơ Xưa), Y Vân (Ngăn cách), Đỗ Lễ (Sang Ngang), Thanh Tranh (Duyên Thề), Trịnh Công Sơn (Diễm Xưa), Phạm Mạnh Cương (Thương Hoài Ngàn Năm), Cung Tiến (Hương Xưa), Hoàng Nguyên (Ai Lên Xứ Hoa Đào), Vũ Đức Nghiêm (Gọi Người Yêu Dấu)…vv…

Những ca khúc tình yêu lứa đôi thời chiến thuở đó thịnh hành, như:

"Sương Lạnh Chiều Đông" của Mạnh Phát, " Nỗi Buồn Gác Trọ " của Hoài Linh & Mạnh Phát, " Chiều Mưa Biên Giới, Hàng hàng Lớp Lớp " của Nguyễn Văn Đông, " Tàu Đêm Năm Cũ " của Trúc Phương, “Chuyến Đò Vĩ Tuyến”, “Tình Anh Lính Chiến” của Làm Phương, " Cánh Thiệp Đầu Xuân" của Minh Kỳ, " Nếu Vắng Anh" của Anh Bằng, " Đám Cưới Đầu Xuân " của Trần Thiện Thanh, " Vì sao Lạc" của Anh Việt Thu,"Những Đóm Mắt Hỏa Châu" của Hàn Châu, " Qua Cơn Mê " của Nhật Ngân … .”

Những ca khúc tình yêu lứa đôi thời Tiền chiến như: “Thiên Thai" của Văn Cao, "Biệt Ly" của Doãn Mẫn, "Cô Láng Giềng" của Hoàng Quý, "Nỗi Lòng" của Nguyễn Văn Khánh, "Dư Âm" của Nguyễn Văn Tý, "Trăng Mờ Bên Suối" của Lê Mộng Nguyên, "Thu Quyến Rũ" của Đoàn Chuẩn Từ Linh, "Hướng Về Hà Nội" của Hoàng Dương, "Em Tôi" của Lê Trạch Lựu, "Bến Xuân" của Phạm Duy, "Bóng Chiều Xưa" của Ngọc Bích, "Nhạc Sầu Tương Tư", “Dừng Bước Giang Hồ” của Hoàng Trọng, "Hoa Soan Bên Thềm Cũ" của Tuấn Khánh, "Dạ Khúc" của Nguyễn Văn Quỳ,“Dạ Khúc" của Nguyễn Mỹ Ca,“Người Em Nhỏ" của Nguyễn Hiền, "Nắng Chiều” của Lê Trọng Nguyễn, "Giấc Mơ Hồi Hương" của Vũ Thành ...vv…đã thấm vào tâm hồn công chúng miền Nam.

Những Bài Không Tên

Bài Không Tên Cuối Cùng đánh dấu sự chấm dứt của mối tình đầu, nhưng hình bóng người tình vẫn luôn mãi ở bên ông. Sau cơn đau tình ái tâm hồn nhạc sĩ Vũ Thành An trở lại với những cảm hứng sáng tác tiếp theo Tình Khúc Thứ Nhất và Bài Không Tên Cuối Cùng là những bài tình ca Không Tên số 2,3,4,5,6,7…

Năm 1967, ông viết ca khúc Bài Không Tên Số 2 để ghi dấu cuộc tình thứ 2 của mình, ông viết: “Đầu năm 1967, một ngày thật trống rỗng và ảm đạm, định mệnh đã cho anh được gặp em. Như một tia nắng ấm cuối Đông, em đã sưởi ấm tâm hồn anh ngay buổi đầu gặp mặt”

Đầu năm 1967, Vũ Thành An yêu một cô nữ sinh Trưng Vương xinh đẹp con nhà giàu, mới đậu tú tài. Cuộc tình rất lãng mạng, say đắm nhưng lại dễ tan vì chàng sinh viên sĩ quan Thủ Đức kiêm nhạc sĩ chưa phải là tiêu chuẩn người lý tưởng để gia đình nàng chọn lựa cho con gái, vì thân phận người lính thời chiến sinh tử rất bấp bênh. Do đó nàng phải theo lệnh gia đình đi lấy chồng. Nhạc sĩ nghèo một lần nữa nhìn người con gái nhà giàu như cánh chim trời bay đi!

“ Lòng người như lá úa, trong cơn mưa chiều. Nhiều cơn gió cuốn, xoay xoay trong hồn, và cơn đau này vẫn còn đây….Xin một lần siết tay nhau, một lần cuối cho nhau. Xin một lần vẫy tay chào, ôi dòng đời đó, cuốn người theo.”

Bài không Tên số 3

Năm 1966, thuở ấy Vũ Thành An đang say đắm mối tình đầu nên khi gặp em người bạn là cô nữ sinh Đà Lạt ông chỉ xem cô như là em gái, dù ông biết rằng cô yêu mình tha thiết. Đến năm 1967 Khi viết bài không Tên số 3 cho cô, lúc đó cô đã trở thành người tình thân thiết, nhưng trong hồn nhạc sĩ vẫn còn vương vấn về mối tình tan vỡ. Do đó giai điệu ca khúc buồn như ai oán. Điểm đặc biệt là lời bài không Tên số 3 ông cùng người yêu hợp soạn. Ông viết: “Chúng ta đã có thời gian bên nhau thân thiết nhưng chúng ta xa cũng lâu rồi. Anh còn nhớ Em đã cùng anh soạn lời cho Bài Không Tên Số 3. Anh đã viết : Yêu nhau cho nhau nụ cười Thương nhau cho nhau cuộc đời Mà đời đâu biết đợi Để tình nhân kết đôi… Và Em đã viết: Để rồi đánh mất nhau Tay buông lơi tình mềm Chân không theo tình bền Chẳng giữ được nhau…"

Bài không Tên số 4:

Ngoài những ca khúc không tên diễn tả những cuộc tình dang dở của mình, nhạc sĩ Vũ Thành An còn gởi chút tình cho tha nhân về thân phận con người trong cõi vô thường. Bài Không Tên Số 4, lời ca và giai điệu ông viết cho một người phụ nữ mà ông rất tha thiết, đó là một đồng nghiệp phụ trách phần thu âm cho chương trình Nhạc Chủ Đề phát trên đài phát thanh ngày đó. Ông viết trong hồi ký:

“Khởi đầu anh rất quý trọng em như một đồng nghiệp giỏi giang. Sau đó từ từ thân hơn, trở thành bạn bè. Chúng ta đã có những buổi hẹn để chuyện trò. Mỗi lần gặp anh là em khóc như mưa, khóc để trút hết những đau buồn em đang mang…"

Lời ca khúc:

“Khóc cho vơi đi những nhục hình, nói cho quên đi những tội tình. Đời con gái cũng cần dĩ vãng, mà em tôi chỉ còn tương lai. Mai về sau nước mắt có cạn, khi xa đời thương cho đàn con, triệu người quen, có mấy người thân, khi lìa trần có mấy người đưa ?!"

Bài không Tên số 5:

Năm 1969, ông gặp một nữ sinh Nguyễn Thị Thoa, tính tình hiền lành, đôn hậu. Cô vừa đi học vừa đi làm để phụ giúp gia đình cô khó khăn. Sau thời gian tìm hiểu và yêu nhau ông quyết định cưới cô làm vợ cùng nương tựa và sẻ chia với nhau.

.Nhạc sĩ Vũ Thành An viết lại trong hồi ký:

“Khi có em bên cạnh, anh cảm thấy bình yên. Anh đã quá mệt mỏi với những cuộc tình đã qua, cho nên muốn đến với em và cùng em xây dựng gia đình. Hình ảnh em ra khỏi lớp học ban đêm trong chiếc áo dài ngày đó, bây giờ anh vẫn còn nhớ như in. Anh hiểu vì sao anh đã si mê em. Chúng ta quen nhau và rồi em đã đồng ý về với anh để cùng “chia nhau nghèo khó, quên lo tương lai mịt mờ”.

Bài Không Tên Số 5 nhạc sĩ Vũ Thành An viết tặng người vợ, trong đó có những ca từ:“Hãy đến chia nhau nghèo khó Quên lo tương lai mịt mờ Hãy cố yêu người mà sống Lâu rồi đời mình cũng qua ....” Trong thời gian mới lập gia đình ông cảm thấy sự nghiệp của hai vợ chồng chưa có gì, nên e ngại tương lai sẽ mịt mờ, nhưng chỉ vài năm sau con đường công danh của Vũ Thành An thăng tiến rất nhanh. Hơn nữa vào thời điểm đó ông đang làm quan nên đồng lương ổn định, nhất là ông lại ở thành phố nên không sợ súng đạn. Phải chăng từ “mịt mờ” ở đây ông nghĩ đến người lính ngoài mặt trận sinh tử rất mong manh!

Biến cố chính trị 30 tháng tư năm 1975 đã xảy ra làm thay đổi chính quyền miền Nam, khiến cho bao gia đình thuộc chế độ cũ VNCH bị tan tác phân ly. Cuộc sống đang hạnh phúc của gia đình nhạc sĩ Vũ Thành An cũng cùng trong số phận. Ông bị đi tù hơn 10 năm. Khoảng thời gian này đời sống kinh tế cả nước bị nghèo đói cùng cực. Vợ ông ở nhà phải tần tảo nuôi con và chờ đợi ngày ông trở về, nhưng ông vẫn đi biền biệt ! 1984 ở trại Nam Hà ông đã ký giấy ly hôn để vợ hoàn tất thủ tục đưa con sang định cư ở Hoa Kỳ. Vợ ông vừa đi chưa được bao lâu thì năm 1985, Vũ Thành An được ra tù. Trong hồi ký, nhạc sĩ đã nhắc đến người vợ bằng những lời tri ân và trân trọng: “Anh cảm phục em mấy mươi năm qua đã một mình nuôi dạy con trai chúng ta khôn lớn và nên người. Xin cho em cuối đời được bình yên”.

Năm 1985 ông mới ra tù, ngỡ ngàng trước sự thay đổi của xã hội mới. Vợ cũ ly hôn đã cùng con sang định cư ở Mỹ, một mình thấy bơ vơ lạc lõng trước cảnh đời. Lúc đó tương lai của ông mới thật sự mịt mờ !

Người Bạn Đời Như Bản Tình Ca Tuyệt Vời:

May thay sau đó ông gặp bà quả phụ Nguyễn Thị Vân có hai con, vợ của một sĩ quan pháo binh VNCH đã tử trận. Bà ở vậy nuôi con suốt 15 năm và duyên số đã dẫn đưa ông bà gặp nhau để chắp nối duyên nợ vợ chồng. Câu nhạc:“Hãy đến chia nhau nghèo khó, và tương lai quên lo mịt mờ”, phải đổi là: tương lai ta đang mịt mờ, mới thật là đúng với hoàn cảnh thời bấy giờ! Khi đến với cuộc hôn nhân, cả hai đều đã trải qua những năm tháng mất mát, những gian khổ nơi quê nhà và chia sẻ những đắng cay, ngọt bùi trong những năm dài mưu sinh nơi hải ngoại. Vào năm 2019, trong một lần trả lời phỏng vấn khi được hỏi về mối tình đáng nhớ nhất trong đời mình, nhạc sĩ Vũ Thành An trả lời ngay rằng: “Là mối tình mới nhất cũng là người bây giờ tôi đặt hết tất cả tình thương thực sự là vợ tôi.”

Năm 1974 ca khúc Đời Đá Vàng đã lóe ý nhạc trong tâm hồn ông một phần giai điệu và ca từ. Ngày đó ông đang ở đỉnh cao danh vọng nên chưa lĩnh hội được ý nghĩa sâu thẳm về thân phận kiếp người. Nhưng thời gian sau đó khi thế sự thay đổi ông trải qua bao nghiệt ngã đọa đày trong tù, và những năm tháng nổi trôi nơi xứ người bằng hữu cũ nhìn nhau hững hờ vì những muộn phiền trong tù năm xưa.Từ đó ông mới thấm thía được thế nào là đời đá vàng, những lần giông bão mất mát, Hoàn thành ca khúc Đời Đá Vàng năm 1993 như một lời ước vọng xin được bình yên bên người bạn đời để có thể đi hết con đường trần. Có lẽ đây là ca khúc có ca từ mang tính triết lý nhân sinh nhất của ông: “Ta lần mò leo mãi không qua được vách sầu. Ta tìm một tiếng yêu thấy toàn là sầu đau! Ước vọng ngày thơ ấu chưa xin được chút nào. Suốt đời còn ước ao khát vọng còn cấu cào. Ôi thôi, đời ta phung phí trong cơn buồn phiền ! Ta xin tháng ngày rồi bình yên. Ô hay, tại sao ta sống chốn này, quay cuồng mãi hoài có gì vui?! Có một lần mất mát, mới thương người đơn độc. Có oằn mình đớn đau, mới hiểu được tình yêu. Qua dầm dề mưa tuyết, mới vui ngày nắng về. Có một đời khóc than, mới hiểu đời đá vàng.”

Cái tên Đời Đá Vàng được nhạc sĩ Vũ Thành An giải thích: Đá nghĩa là sự buồn tủi, nỗi đau khổ, còn Vàng là niềm hân hoan hạnh phúc. Đời Đá Vàng có nghĩa là cuộc sống của bất kỳ ai cũng luôn tồn tại song song nỗi khổ đau và niềm hạnh phúc. Vì vậy ai cũng nên mở lòng để đón nhận những yêu thương hạnh phúc lúc nào cũng ở cạnh bên mà có thể chúng ta không nhận thấy, từ đó có thể vơi đi được những nỗi khổ đau của một kiếp người. .”

Bài Không Tên Số 7

"Một làn khόi trắng ru đời vào quên lᾶng, nâng sầu thành hσi ấm, xoa dịu tὶnh đau ! Ngày tàn im lắng, yêu người làm tόc trắng, tâm sự rồi đến đắng, như lệ giờ biết nhau !Đêm vỗ về nuôi nấng, đêm trao ngọt ngào hưσng phấn. Buông lσi dὸng tόc mở trên vὺng ngày thάng vật vờ. Thân em rồi hoang phế, lê theo thời gian giông giό. Thôi cũng đành cύi xuống, cho mộng đời thoάt đi…

Một đời đổ cho tὶnh yêu từng đêm dὸng nước mắt.

Sẽ nâng niu đời nhau ư?Đớn đau anh! Sẽ cho nhau đời nhau ư? Xόt xa em ! Dắt đưa nhau mối hận đời người…"

Nhᾳc sῖ Vũ Thành An đã tâm sự về bài hάt như sau:

“Khi tôi viết bài đό, tôi nghῖ rằng là thân xác của chúng ta rồi một ngày sẽ không cὸn nguyên vẹn nữa. Nό sẽ biến đổi… Tôi làm bài đό, khi cὸn rất trẻ, mới hai mưσi mấy tuổi thôi. Tôi đᾶ nhὶn thấy thân phận con người sẽ như vậy. Ai cũng phἀi trἀi qua như thế thôi. Nhưng cό người đόn nhận nό, hay cό người giữ gὶn nό, tùy hoàn cἀnh…”

Kết

"Một lần nào cho tôi gặp lại em, đôi môi đó đêm nay còn nồng. Một lần nào cho tôi gặp lại em, rồi thiên thu sẽ là nhung nhớ! Dòng đời nào đưa em đi về đâu? Sao không thấy qua đây một lần! Một lần nào cho tôi gặp lại em, Những bến bờ xưa cũ đã mờ. .."

Xin trích lời của Vũ Thành An gặp các bạn cũ để thay lời kết:

“…An đã từ giã nó lâu lắm từ 20 năm rồi. Năm 1995 An ra một CD là "Tình Ơi Giã Biệt", chấm dứt một đoạn đời để đi sang một đoạn đời mới, mình dùng cuộc đời của mình để toàn tâm toàn ý phục vụ cho lý tưởng về tôn giáo mà mình tự tìm thấy khi mình mất hết tất cả….”

Paris 20 tháng 12 năm 2023

Đỗ Bình