Bóng cản quang tròn bên phổi trái sau này được định bệnh là ung thư phổi
Hút thuốc lá là nguyên nhân chính của bệnh ung thư phổi.
Cộng đồng người Việt ở hải ngoại, nhất là thế hệ thứ nhất (first generation), có nhiều người hút thuốc lá và sau đó chết về bệnh này.
Hút thuốc lá rất có hại. Người hút thuốc lá dễ bị các bệnh của nhiều cơ quan trong cơ thể như tim mạch, nhất là phổi, trong đó có ung thư và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Riêng về ung thư phổi, tuy tử suất khá cao, nhưng trong giai đoạn mới bị bệnh vẫn có thể chữa đươc.
Nhưng chỉ khám bệnh và chụp hình phổi loại thường hầu như không thể khám phá ra được bệnh.
Bộ phổi và khói thuốc
Cơ quan US Preventive Task Force (USPSTF) gần đây ra một khuyến cáo (recommendation) về vấn đề chụp phim phổi hàng năm để truy tìm ung thư phổi với low-dose computed tomography (annual screening for lung cancer with low-dose computed tomography (LDCT) cho những bệnh nhân từ 55 đến 80 tuổi đã từng hút thuốc lá 30 gói thuốc-năm (30 pack-year) mà vẫn còn đang hút thuốc hay đã bỏ hút thuốc trong vòng 15 năm.
Những người không cần chụp phim phổi LDCT hàng năm nữa là những người đã bỏ hút thuốc lá hơn 15 năm, hoặc đang mắc bệnh sắp chết, hay không có khả năng (ability) chịu hoặc ý chí (willingness) muốn một cuộc giải phẫu cho khỏi bệnh (curative surgery).
Nhiều hãng bảo hiểm PPO và HMO đã có những chương trình và chấp thuận cho bệnh nhân được chụp hình phổi theo khuyến cáo trên.
Medicare cũng vừa chấp thuận chụp phim phổi hàng năm để truy tìm ung thư phổi với low-dose computed tomography với các tiêu chuẩn như sau:
1. Cho bệnh nhân từ 55 đến 77 tuổi.
2. Không có triệu chứng của ung thư phổi.
3. Có bệnh sử tối thiểu 30 gói thuốc-năm và đang hút thuốc hay đã bỏ thuốc nhưng chưa quá 15 năm.
4. Được bác sĩ viết đơn cho chụp hình và trong hồ sơ bệnh lý phải có viết (documented) là:
a. Đã ghi rõ những điều kiện (như là tuổi tác, không có triệu chứng ung thư phổi, bệnh sử về hút thuốc…)
b. Đã bàn (discussed) về chuyện lợi và hại của chụp hình phổi cũng như kết quả có thể sai (over diagnosis, false positive) và nguy hại của phóng xạ quang tuyến.
c. Đã khuyên (counseled) bệnh nhân phải tiếp tục chụp hình phổi như vậy hàng năm và có khả năng cùng ý chí sẽ trải qua giải phẫu chữa bệnh.
d. Đã khuyên bệnh nhân đã bỏ thuốc không được hút thuốc lại, và bệnh nhân đang hút thuốc phải bỏ thuốc ngay.
Lá phổi người hút thuốc lá so với lá phổi bình thường
Chú Thích:
Số gói thuốc-năm = (số gói thuốc hút mỗi ngày) × (số năm bệnh nhân hút thuốc).
Thí dụ: bệnh nhân hút 2 gói một ngày trong 16 năm thì số gói thuốc năm sẽ là 32 (2 x 16)
hoặc:
Số gói thuốc-năm = (số điếu thuốc hút mỗi ngày / 20) × (số năm bệnh nhân hút thuốc). Thí dụ: bệnh nhân hút 15 điếu thuốc lá một ngày trong 45 năm, số gói thuốc-năm sẽ là 33.75 (15/20 x 45).
BS Phạm Anh Dũng, ABFP
Tháng 6, 2015
Santa Maria, California USA
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét