Cáo Phó Nhạc Sĩ Đan Thọ

 

Toronto Medical Groups Thành Kính Phân Ưu Gia Đình Nhạc Sĩ Đan Thọ

Thành thật chia buồn với anh chị Mùi Quý Bồng, Đan Kim Tâm. Kính cầu nguyện

hương linh cụ Đan Đình Thọ sớm tiêu diêu miền Tiên Cảnh.

Thành Kính Phân Ưu.

Gia đình Đinh Hùng Cường, Virginia.

***

Bồng và Tâm thân,

Xin thành thật chia buồn cùng Bồng, Tâm và đại gia đình, dù biết rằng có những nỗi buồn không chia sẻ được. Ông cụ moa mất tháng 12 năm 2009, thiếu 3 tháng là đủ 100 tuổi, cũng như bác trai. Tuy là đại thọ, hồng tang, nhưng đau thì vẫn đau..

Kính chúc hương hồn bác trai an vui nơi tiên cảnh.

Bình &Hoàng

***

Xỉn được chia buồn với gia quyến BS Mùi Quý Bồng. Cầu xin Hương linh cụ ông sớm được tiêu diêu về miền tiên cảnh.

Hãn-Xuân.

***

Thành thật chia buồn cùng Anh Chị và gia đình. Cầu xin Hương Linh Cụ Ông sớm siêu thoát và phù hộ cho con cháu.

HT

***

THÀNH KÍNH PHÂN ƯU

Thành thực chia buồn cùng Anh chị Bồng và Đan Tâm vá Tang Quyến

Kính xin linh hồn Bác sớm tiêu diêu vùng Tiên Cảnh.

Gia Đình Nguyễn Đình Lộc

***

Xin tưởng nhớ tới nhạc sĩ Đan Thọ, chua chiêu nào có được nhạc Phẩm nhuộm nhiều sắc màu tím như hôm nay 

Thành kính chia buôn cùng gia dình anh Mùi Quý Bồng

H Yen

***

Thành kính phần ưu cùng đại gia đình anh chỉ bổng tâm và nguyện cầu linh hồn bác sớm vào cỏi an bình.

Nguyên Bích và Bình

***

Chánh Châu xin chia buồn với anh chị và tang quyến.

Kính mong hương hồn của người nhạc sĩ của Chiều Tím, Tình Quê Hương…sẽ sớm tìm thấy “ Năng chiều lên mái tóc- tỉnh quê hương đơn sơ “ trong cõi thiên thu.

THÀNH KÍNH PHÂN ƯU

2 em Chánh Châu

***

Chúng tôi xin thành-kính phân-ưu với anh chị

Mùi qui- Bồng và Đan-Tâm.

Kính xin hương-linh cụ ông về miền vĩnh-cữu.

Lưu t-Phi và Kim-Yến.

***

Xin thành thật chia buồn cùng Bồng Tâm và gia đình

MVT -Thúy Hồng.

***

Thành kính Phân Ưu với anh chị Bồng .Cầu nguyên Hương hồn óng sớm về cái Phật

Gia đình Tín cha

***

THÀNH KÍNH PHÂN ƯU

Rất xúc động và xin thành thật chia buồn cùng anh chị Mùi Quý Bồng - Đan Tâm và toàn thể quý Tang Quyến về sự mất mát thật lớn lao này

Kính nguyện cầu Hương Linh Bác sớm được phiêu diêu về Miền Vĩnh Phúc .

Đặng Phú Ân & Kim Nhi ( Montreal )

***

THÀNH KÍNH PHÂN ƯU

Cùng anh chị Mùi Quý Bồng/ Đan Kim Tâm

Nguyện cầu Hương Linh Bác ĐAN THỌ an vị cõi Vĩnh Hằng

Kiều Mộng Hà, Các con& cháu

***

Xin thành kính chia buồn cùng anh chị BS Mùi Qúy Bồng

Lê Duy Sản

***

Thành thật chia buồn cùng anh chị BS Bồng và gia đình cầu chúc Cụ sớm về cõi Phật.

MinhPhammd

***

Xin thành kính chia buồn cùng Anh Chị Mùi Quý Bồng trước sự mất mát to lớn này. Cầu nguyện cho linh hồn Nhạc Sĩ Đan Thọ tiêu diêu nơi miền Cực Lạc với Âm Nhạc Vĩnh Cữu.

Thanh Vân

***

Được tin nhạc phụ của Bs Mùi Quý Bồng, Cụ lão nhac sĩ Đan Thọ vừa mãn phần tại Houston. 

Xin thành thật chia buồn cùng anh chị Bồng và tang quyến và nguyện cầu hương linh Cụ sớm được về cõi vĩnh hằng.

Nguyễn Tích Lai

***

Ngày 6 tháng 9 năm 2023

Nhận được tin buồn ,nhạc phụ BS Mùi Quý Bồng , thân phụ Chĩ Đan Kim Tâm

là Cụ Nhac Sĩ lão thành, Bác ĐAN THỌ

vừa mãn phần tại Houston,Hoa Kỳ,ngày 4-9-2023,hưởng đại thọ 99 tuổi.

Thành thật phân ưu cùng anh Chi BS Mùi quý Bồng Đan KIm Tâm và quý đại tang quyến.

Kính Nguyện Cầu Hương Linh Bác sớm về miền Tiên Cảnh.

Thành Kính Phân Ưu,

Gia đinh Nguyễn Đức Năng Lê Minh Thu Cúc ,TV California.

***

Thành và Tiểu Thu xin chân thành phân ưu cùng Anh Chị Mùi Quý Bồng- Đan Tâm và tang quyến.

Nguyện cầu hương linh Cụ Ông sớm về cõi Niết bàn.

Kính bái,

Thành-Tiểu Thu

***

Thật bất ngờ khi nhận được cáo phó về việc nhạc phụ của anh Bồngvì cách đây không lâu nhạc mẫu của anh đã qua đời. Giờ đây hai bácđã lại hội ngộ cùng nhau nơi tiên cảnh.

Xin chia buồn với chị Đan Tâm, anh Bồng cùng tang quyến vì từ nayphải vĩnh viễn lìa xa người cha, người ông thân yêu.

Nhưng những tác phẩm của Nhạc sĩ Đan Thọ thì ở lại mãi mãi tronglòng người dân Việt.

Phạm Ngọc Lân& Quản Mỹ Lan

***

Xin thành kính chia buồn với anh chị Mùi Quý Bồng về sự mất mát to lớn này. Xin kính nguyện hương Linh cụ ông (nhac sĩ Đan Thọ) sớm về miền vĩnh lạc ạ.

Hồng Thúy

***

Thành Kính Chia Buồn cũng Anh Chi Mùi Quý Bồng và Toàn Thể Tang Quyến.

Nguyên cầu Hương Hồn Cụ Ông sớm về cõi Phật.

Phạm Quang Thuỳ Và Ga Đinh

***

Bồng thân mến

Xin chia buồn với Bồng và Đan Tâm trong dịp chia ly, vĩnh biệt người cha yêu mến.

Nhạc Sĩ Đan Thọ thật tình đã sống 1 cuộc đời Thượng Thọ , quá đầy đủ, được các con, các cháu thương yêu , phụng dưỡng trong nhửng thập niên qua.

Nhửng thế hệ sau còn ghi nhớ, còn hát mãi những bài hát tuyệt vời ông sáng tác hay phổ nhạc.

Nói một cách khác Nhạc Sĩ Đan Thọ vẩn luôn luôn sống trong tim mọi người của thế hệ chúng mình, và các thế hệ con, cháu, chắt chúng mình, và mãi mãi.

Người nghệ sĩ chỉ thật sự qua đời khi những bài hát, những bài thơ của họ không còn được người đời hát, người đời nghe nữa.

Tôi vẫn văng vẳng nghe đâu đây những bài hát tuyệt vời của Tình Quê Hương, của Chiều Tím, và nhất là của Dương Cầm mà ông phổ nhạc thơ của người con rể ông yêu quí như con ruột.

Rất thân mến.

Nguyễn Thượng Vũ

***

Xin thành kính phân ưu cùng anh chị Mùi Quý Bồng- Đan Tâm và Tang quyến

Xin cầu nguyện cho Hương Linh Bác Đan Thọ sớm được tiêu diêu nơi Cõi PHẬT

Vũ Báy-PhươngHoa

***

Thưa anh chị Mùi Quí Bồng và Đan Tâm quí mến,

Được tin trễ Nhạc-sĩ Đan Thọ, thân-phụ của chị và nhạc-phụ của anh vừa mới qua đời.

Chúng tôi xin chân-thành chia buồn cùng anh chị và gia-quyến về sự mất mát lớn lao không những cho tang-quyến mà còn cho thế-hệ chúng tôi, những người yêu nhạc và tài-năng của người Nghệ-sĩ sáng-tác và Vĩ-cầm thủ tài-hoa này.

Cầu xin hương-linh của bác sớm được về cõi vĩnh-hằng.

Gia-đình Lê Xuân Cảnh & Bích Nhung.

***

Được hung tin Nhạc sĩ ĐAN THỌ vừa mãn phần, hưởng Bách Niên Đại Thọ (100 tuổi theo Âm Lịch).

Bùi Duy Tâm thành kính Phân Ưu cùng BS. Mùi Quý Bồng và Tang Quyến.

Đây là một Hồng Tang, một Phúc Đức lớn của một đại gia 4 thế hệ Cha Con Cháu Chắt.

Riêng tôi, Chủ tịch Phong Trào Thanh Niên Văn Hóa Gió Khơi có rất nhiều kỷ niệm êm đềm với Nhạc Sĩ Đan Thọ.

Tiếng đàn vĩ cầm tuyệt diệu của Nhạc Sĩ Đan Thọ sẽ còn âm hưởng trong lòng khách mộ điệu mãi mãi.......

Bùi Duy Tâm

*** 

THÀNH KÍNH PHÂN ƯU 

Cùng anh chị Mùi Quý Bồng và toàn thể Tang Quyến. Nguyện cầu Hương Linh Nhạc sĩ lão thành Đan Thọ sớm an vui nơi Cõi Vĩnh Hằng.

Gia đình Trần Văn Khang

***

Anh chị Qúy Bồng và Đan Tâm kính mến.

Kim Oanh vừa  hay tin Nhạc sĩ Đan Thọ, thân-phụ của chị và nhạc phụ của anh đã mãn phần.

Xin Thành Kính Phân Ưu cùng anh chị và Tang  quyến về sự mất mát lớn lao này.

Nguyện cầu cho Hương Linh Nhạc Sĩ Đan Thọ được sớm về cõi Vĩnh Hằng.

Thành Kính Hiệp nguyện.

Kim Oanh 

Trang Long Hồ Vĩnh Long Thành Kính Phân Ưu Cùng Gia Đình Chị Đan Tâm Và Anh Mùi Quý Bồng

 

Ban Biên Tập Trang Nhà vô cùng thương tiếc trước sự mất mát lớn lao, khi hay tin Nhạc Sĩ Đan Thọ 

là Thân phụ của chị Đan Tâm và Nhạc phụ của anh Mùi Quý Bồng vừa mãn phần, Thượng thọ 99 tuổi.

Thành thật chia buồn cùng anh chị và Tang quyến.

Nguyện cầu Hương Linh Cụ Ông sớm siêu sinh nơi miền Cực Lạc.

Ban Biên Tập Long Hồ Vĩnh Long

Thành Kính Phân Ưu

Đình Lộc Tưởng Nhớ Nhạc Sĩ Đan Thọ

Được tin nhạc sĩ Đan Thọ, nhạc Phụ của BS Mùi quý Bồng vừa qua đời.

 Quán nhạc Xưa xin thành thực chia buồn cùng anh chị BS Bồng va Tang Quyến.

kính mong linh hồn Bác sớm tiêu diêu miền tiên cảnh.

Thơ: Đinh Hùng
Nhạc: Đan Thọ
Tiếng Hát:Đình Lộc

Phạm Cao Tùng Tưởng Nhớ Nhạc Sĩ Đan Thọ

Thân kính mến gửi quý chị anh em Cựu SV/QGHC Thế Giới nhạc phẩm nổi tiếng: 

Chiều Tím như một nén hương lòng gửi đến gia đình cố Nhạc sĩ Đan Thọ vừa thất lộc ngày 04 Tháng 09 năm 2023 . Hưởng Đại thọ 99 Tuổi.

Phạm Cao Tùng

Thơ: Đinh Hùng
Nhạc: Đan Thọ
Tiếng Hát: Phạm Cao Tùng

Thân Phận Những “Người Làm Nghệ Thuật”!

  

 

(Bài Hát Nói cảm ơn và đáp lễ Anh Nguyễn Phú Hùng và Chị Đặng Phương Thảo đã hồi âm Đức Hùng về bài Hát Nói “Muộn Sao?” và ân cần chúc Đức Hùng “vui khỏe để sáng tác những tác phẩm để đời và có giá trị nghệ thuật cao”! Đức Hùng lúc nào cũng ngưỡng mộ tài năng, nghệ thuật của Phương Thảo, Phú Hùng!)

Thân phận những “Người Làm Nghệ Thuật” nhiều khi rất hẩm hiu, thê thảm!

Vì Nghệ Thuật là toàn bích, vô tận! Sự thưởng lãm phi thời gian, phi không gian!

Đẹp, hay, bất hủ! Càng thưởng thức, càng thấy hay hơn, đẹp hơn vô vàn!

Còn Con Người? Sinh có hạn, tử vô kỳ! Khi giàu, lúc nghèo! Thân xác tàn theo năm tháng!

Nghệ thuật cao siêu như điểm sáng!

Công trình phổ cập tựa sương mù!

“Sương mù” thì đâu đâu cũng xuất hiện, người người đều hay! Chẳng cần nêu “phạm trù”!

Tác phẩm mà được như thế chắc nghệ thuật phải “cao, sáng” thiên thu! Nhưng còn tác giả?

“Người Làm Nghệ Thuật” như Mozart, Nhà Soạn Nhạc thiên tài vĩ đại mênh mông hơn biển cả!

Nhưng chết trong nghèo đói! Đám Tang buồn khôn tả! Chỉ có một con chó theo sau!

Kìa! Thi Thánh Đỗ Phủ chết xanh xao trên chiếc thuyền con rách nát thảm sầu!

Đức hạnh cao cả “bần tiện bất năng di”. Thi tài hàng đầu “mọi thứ đều là thơ”! Xuất chúng!

Van Gogh! “Họa Sĩ không may” để lại những họa phẩm đắt nhất thế giới! Chết trong cực kỳ nghèo túng!

Danh Họa Leonardo da Vinci chết đi không hề biết Mona Lisa “vô giá” được quần chúng mãi mãi tôn thờ?

Nghệ Thuật bay bổng, hoang sơ!

Long lanh, thuần khiết, ngây thơ, thật thà!

Cao siêu, vô đối, bao la!

Ngập tràn nước mắt, sót sa, não nề!

Vượt qua tất cả khen chê!

Đức Hùng

Sydney, Úc Châu, 20/09/2023

6 tháng 8 Âm Lịch Năm Quý Mão, Ngày Tân Tỵ. Hành Kim, Trực Thành, Sao Chẩn. Cát Thần : Thiên Ân, Thiên Hỷ, Tam Hợp

Đan Thọ! Ngót Trăm Năm! - Đức Hùng

(Bài Hát Nói cảm ơn và đáp lễ Anh Nguyễn Văn Sáu đã chuyển đến phần trinh diễn của Ca Sĩ Phạm Cao Tùng nhạc phẩm “Chiều Tím” của Cố Nhạc Sĩ Đan Thọ vừa qua đời ngày 04/09/2023 tại Hoa Kỳ, hưởng đại thọ 99 tuổi!

Cảm ơn công phu và nghệ thuật của Ca Sĩ Phạm Cao Tùng. Tưởng niệm Cố Nhạc Sĩ Lão Thành Đan Thọ và thành thật chia buồn cùng Quý Tang Quyến!)

Đan Thọ! Đinh Hùng! Chiều Tím!

Giọng đàn Vĩ Cầm vừa lặng tắt! Đường Vào Tình Sử đã mờ lịm tự ngày xưa!

“Người xa vắng rồi! Vừng trăng viễn hoài” ngậm ngùi sầu muộn soi bóng lưa thưa!

Một ngôi sao sa! Nhưng tiếng kèn “Sắc Sô” da diết ấy vẫn chưa thôi dư âm man mác!

Đan Thọ mơ màng dâng nốt nhạc!

Đinh Hùng mộng mị viết lời ca!

Để lại cho đời “Chiều Tím” đẹp tuyệt vời, bất hủ, sang cả, thiết tha!

Xin cảm ơn hai Danh Tài đã đem tiết tấu, âm ba vào thiên thu bất tử!

Ngót trăm năm! Đan Đình Thọ! Mimosa bàng hoàng thôi nở vì nghe Tin Dữ!

Người Nhạc Sĩ đa tài đã lữ hành về cõi hư vô!

Bóng xưa quê hiện mơ hồ!

Tình Quê Hương ngập một hồ khó khăn!

Xa Quê Hương bước nhọc nhằn!

Dương Cầm thanh thoát vượt lằn tử sinh!

Hoàng Anh khóc mãi Thầy mình!

Đức Hùng

Sydney, Úc Châu, 09/09/2023

Kỷ niệm Ngày Song Cửu!

25 Tháng 7 Âm Lịch Năm Quý Mão, Ngày Canh Ngọ. Hành thổ, Trực Thu, Sao Vị. Cát Thần : Nguyệt Đức, Phúc Sinh, Kim Quý

Tướng tinh con ngựa, tượng trưng cho “mã đáo thành công”. Cố Nhạc Sĩ Đan Thọ chắc chắn đã về đến nơi nghỉ ngơi bình an, hạnh phúc đời đời!

Như Nguyệt Thành Thật Chia Buồn Cùng Gia Đình BS Mùi Quý Bồng

 

Chân thành chia buồn cùng anh chị Tâm Bồng và quý quyến

Cầu mong bác, nhạc sĩ Đan Thọ về nơi yên nghĩ muôn đời

Vĩnh viễn an bình, hạnh phúc ở cõi bình yên.

Như Nguyệt

Chút Kỷ Niệm Với Ðan Thọ: Nhìn Từ Những Buổi Chiều Tím Của Cuộc Đời! - Trường Kỳ

(Hình: Đan Thọ và Trường Kỳ)

*Chút cuộc đời và sự nghiệp nhạc sĩ Đan Thọ

-Hầu như người Việt, thập niên 60, 70, ai cũng thuộc lới bãn nhạc này: “Chiều tím chiều nhớ thương ai, người em tóc dài Sầu trên phím đàn, tình vương không gian Mây bay quan san, có hay? Đàn nhớ từng cánh hoa bay, vầng trăng viễn hoài Màu xanh ước thề, dòng sông trôi đi Lúc chia tay còn nhớ chăng? Ai nhớ... mắt xanh năm nào Chiều thu soi bóng, nắng chưa phai màu Kề hai mái đầu nhìn mây tím... nhớ nhau...”

Đan Thọ được nhiều người thưởng ngoạn âm nhạc trước năm 1975 biết đến là một nhạc sĩ đa tài, ông là cha đẻ của bản nhạc “Chiều Tím” lời ca Đinh Hùng bất hủ cùng những nhạc phẩm khác như : Tình Quê Hương (phổ nhạc từ thơ Phan Lạc Tuyên), Bóng Quê Xưa, Vọng Cố Đô (viết cùng nhạc sĩ Nhật Bằng) hay Xa Quê Hương (viết cùng nhạc sĩ Xuân Tiên),… Nhạc của ông được nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Đình Toàn nhận xét là : “… nhạc của ông, vui hay buồn đều chừng mực, lãng mạn nhưng không có vẻ ủy mị, đắm đuối, và nhất là luôn toát ra vẻ lịch sự, sang trọng”. Ngoài sáng tác nhạc, nhạc sĩ Đan Thọ còn chơi được nhiều loại nhạc cụ khác nhau, nhưng trong đó ông иổi tiếng nhất với ngón đàn violin điêu luyện và tiếng kèn saxophone điệu nghệ đã làm mưa làm gió một thời tại các phòng trà ca nhạc và vũ trường của Sài Gòn trước năm 75.

( Nhạc Sĩ Đan Thọ)

Đan Thọ tên thật là Đan Đình Thọ, sinh ngày 21 tháng 6 năm 1924 tại Nam Định.

Ông được học nhạc từ khá sớm, vào năm 1936 đến năm 1941 Đan Thọ theo học tại trường Saint Thomas D’Aquin dòng Lasan.

Năm 1942 – 1945, Đan Thọ được học hòa âm và sáng tác cùng với các giáo sư Tạ Phước và Vũ Đình Dự.

Năm 1945, ông bắt đầu đi làm thêm tại phòng trà Thiên Thai của nhạc sĩ Hoàng Trọng ở Nam Định với vai trò là một tay chơi đàn violin. Cũng trong năm này, Đan Thọ lập gia đình với một thiếu nữ Hà Nội mới 16 tuổi, hai người quen biết nhau qua sự giới thiệu của cнíɴн người em họ của vợ ông mà ông quen biết trước. Cho dù gia đình của cô gái có phần e ngại khi biết con gái sắp kết hôn cùng với một nghệ sĩ nhưng thời gian đã chứng minh tất cả, sau bao thăиg trầm của cuộc sống thì ông bà vẫn sống với nhau cho tới ngày nay “răиg long đầu bạc”, cùng nuôi dạy nên người một cậu con trai và ba cô con gái.

Năm 1948 – 1954, Đan Thọ gia nhập Ban quân nhạc Đệ Tam Quân Khu Hà Nội cùng với các nhạc sĩ tên tuổi khác như: Văи Phụng, Nguyễn Hiền, Nhật Bằng, Nguyễn Túc, Nguyễn Cầu,… Trong thời gian hoạt động tại đây, Đan Thọ được quân nhạc trưởng Schmetzler hướng dẫn về cách dùng Saxophone, từ đó ông chơi sành cả hai loại nhạc cụ là violin lẫn Saxophone tenor. Ngoài tham gia những hoạt động trong ban quân nhạc, Đan Thọ cùng nhạc sĩ Nguyễn Túc từng trình diễn tại nhiều phòng trà ở Hà Nội.

Năm 1952, Đan Thọ cho ra đời hai nhạc phẩm đầu tay được ông sáng tác chung với nhạc sĩ Nhật Bằng mang tên “Bóng Quê Xưa” và “Vọng Cố Đô”.

Lê văи Thiện và Đan Thọ thời kỳ thành viên ban nhạc Đại Nam

Từ trái: Lê văn Thiện (Piano), Đan Thọ. (Saxo Tenor & Violon) Nguyễn văn Hạnh (Bass). Văn Ba (Trumpet), Huỳnh Anh (Trống)

Khoảng giữa năm 1954, Đan Thọ cùng ban quân nhạc ᴅι cư vào Nha Trang rồi sau đó đặt chân đến Sài Gòn vào năm 1956. Giai đoạn này, ông đã sáng tác ca khúc “Tình Quê Hương” được phổ từ một bài thơ của nhà thơ Phan Lạc Tuyên.

Sau khi vào Nam, ông tiếp tục theo học kèn với nhạc sĩ Mano Umali người Phi Luật Tân. Với sở trường sử dụng thành thạo hai nhạc khí là Violin và Saxophone, Đan Thọ cộng tác với nhiều chương trình nhạc trên các đài phát thanh, truyền hình và phòng trà, vũ trường ở Sài Gòn.

Bên cạnh đó, ông còn là trưởng ban nhạc nhẹ của đài Ðài Phát Thanh Tiếng Nói Quân Ðội trong khoảng một thời gian dài từ năm 1956 – 1965, gồm các nhạc sĩ иổi danh như: Xuân Tiên, Xuân Lôi, Văи Ba, Nguyễn Ích, Canh Thân,… và đặc biệt là trong ban nhạc này có một người nhạc sĩ người Philippines tên Alano Badin soạn hòa âm cho những nhạc phẩm Việt Nam thu thanh, nhờ đó đã mang lại cho người nghe những âm thanh mới lạ.

Năm 1956 và 1961, Đan Thọ cùng ban nhạc của mình được cử vào phái đoàn nghệ sĩ của miền Nam, đi trình diễn tại Bangkok và Manila và đã gặt hái được nhiều thành côɴԍ đáng kể.

Năm 1962, khi có lệnh cấm khiêu vũ thì một ban nhạc của vũ trường Đại Nam tiên phong đổi qua trình diễn nhạc Jazz gồm các nhạc sĩ иổi danh như: Đan Thọ, Văи Hạnh, Lê Văи Thiện, Huỳnh Anh,… Riêng cá nhân Đan Thọ đã có dịp trình diễn cho khán giả Việt Nam lúc bấy giờ thưởng thức tiếng kèn Saxophone quyến rũ của ông qua dòng nhạc Jazz tương đối mới mẻ với người thưởng ngoạn.

Khoảng cuối thập niên 1960, Đan Thọ tham gia vào ban Shotguns của nhạc sĩ Ngọc Chánh và tiếp tục trình diễn tại nhiều phòng trà, vũ trường cho đến năm 1975.

Trong thời gian làm việc ở Sài Gòn, ngoài việc trình diễn, Đan Thọ còn sáng tác nhiều nhạc phẩm đặc sắc. Những bản tình ca ông viết mang âm điệu nhẹ nhàng, tha thiết, lời ca trong sáng như: Chiều Tím (thơ Đinh Hùng), Xa Quê Hương (viết chung với nhạc sĩ Xuân Tiên), Mimosa Thôi Nở (thơ Nhất Tuấn). Trong đó đặc biệt nhất là ca khúc “Chiều Tím”, đây có thể được xem là một trong những ca khúc đặc sắc nhất của nền tân nhạc Việt Nam. Theo một số tài liệu cho rằng nhạc phẩm “Chiều Tím” được nhạc sĩ Đan Thọ phổ nhạc cho thơ của nhà thơ Đinh Hùng. Nhưng theo tài liệu của Tạp chí Thế Giới Nghệ Sĩ thì viết rằng: “Chiều Tím, cнíɴн nhạc sĩ Đan Thọ cho biết, có lời ca do nhà thơ Đinh Hùng viết chứ không phải là thơ phổ nhạc, theo tác giả Nguyễn Đình Toàn ghi lại. Đan Thọ kể lại rằng, trong một bữa uống cà phê tại La Pagode, Đan Thọ đã đưa bản nhạc vừa viết xong của mình cho Đinh Hùng và Thanh Nam coi. Đinh Hùng nói, “moi biết chơi mandoline, để moi viết lời ca cho”. Khi Đinh Hùng viết xong lời ca, ba người gặp lại nhau, Thanh Nam đề nghị đặt tên là Chiều Tím. Ca sĩ trình bày Chiều Tím đầu tiên trên làn sóng điện là Anh Ngọc”.

Sau năm 1975, Đan Thọ cộng tác với ban nhạc của Đoàn Kịch Nói Kim Cương và cùng ban nhạc đi lưu diễn nhiều nơi như: Nha Trang, Phan Rang, Phan Thiết, vv… Lúc đó trong đoàn kịch ông làm việc chung với nhiều nhạc sĩ иổi danh trước năm 75 khác như Xuân Tiên, Lâm Thoại Nguyên, Ngọc Chánh, Lê Văи Thiện, Đài Trang, Đặng Văи Hiền, vv…

Năm 1980, Đan Thọ cùng với Đoàn Kịch Nói Kim Cương ra Hà Nội trình diễn trong vòng một tháng và được côɴԍ chúng đón nhận nồng nhiệt.

Tuy nhiên sau đó, ông quyết định xin nghỉ và dành cả thời gian của mình cho gia đình cùng với thú nuôi chim yến của ông.

Thế nhưng, tuy không còn đi lưu diễn nhưng Đan Thọ chưa thể xa rời sân khấu, ông cùng với nhạc sĩ Cao Phi Long và một số nhạc sĩ khác như Trí, Hòa,… được mời cộng tác với vũ trường Maxim’s ở trên lầu. Tại đây, Đan Thọ và các nhạc sĩ trong ban đã khiến khán giả thích thú với nghệ thuật trình bày loại nhạc Zigane, trong số có rất nhiều khán giả người ngoại quốc rất yêu thích chương trình nhạc của ông.

Năm 1985, Đan Thọ cùng gia đình rời Việt Nam đến định cư tại Hoa Kỳ. Sau khi định cư tại đây, dù lúc này tuổi cũng đã ngoài 60 nhưng vợ chồng ông vẫn cần mẫn ʟái xe hàng ngày từ Quận Cam lên Van Nuys và làm việc cho côɴԍ ty General Ribbon chuyên hãng sản xuất “ruy-băиg” cho máy điện toán. Và vào những đêm cuối tuần, ông lại chơi nhạc tại vũ trường Ritz của nhạc sĩ Ngọc Chánh.

Đến năm 1995, Đan Thọ chính thức tuyên bố giải nghệ. Tối ngày 30 tháng 6 năm 1995, ông tổ chức một đêm nhạc tại vũ trường Ritz để từ giã bạn bè tại California và xem như đánh dấu quá trình hoạt động âm nhạc cuối cùng của ông.

Sau đó, Đan Thọ về Louisiana đoàn tụ với gia đình con gái Đan Tâm và con rể là bác sĩ Mùi Quý Bồng. Ca khúc sau cùng được Đan Thọ sáng tác là “Dương Cầm” viết dựa trên ý thơ của Mùi Quý Bồng, cảm hứng được lấy từ lúc ông thấy bàn tay nhỏ nhắn xιɴh xắn của cháu gái đang lướt nhẹ trên các phím dương cầm.

Giờ đây, nhạc sĩ Đan Thọ đang sống yên bình và hạnh phúc với cuộc sống viên mãn của mình bên người vợ hiền, họ đang tận hưởng những chuỗi ngày nhàn hạ, nương tựa nhau trong tuổi xế chiều tại Houston và con cháu cũng thường xuyên qua lại thăm ông bà, cho đến ngày Ông qua đời!

(Qua Trường Kỳ)

Thương Tiếc Mùa Thu

 

 

Tôi thấy em

Mùa Thu tháng mười

Thung lũng hoa vàng buổi chiều gió lạnh

Em bước đi trên ngọn đồi dáng đỏ

Gợi nhớ thương đời

những mảng tối yêu thương.

 

Tôi mơ về em

Vạt nắng chiều huyền ảo

Hoàng hôn tím

mắt lệ muốn tuôn rơi.

 

Em hồn nhiên vui đùa trong nắng

Mặc kệ thu buồn lãng đãng mây trôi

Tôi tiếc thương những cuộc tình tan vỡ

Một đời qua, để lại nét đơn côi.

 

Một nốt nhạc trầm

Một khoảng trời tuổi trẻ

Khi ấy tuổi đời còn bé

Cho đến bây giờ

Tóc đã nhuộm màu sương

Vấn vương buồn

Những mảng tối rêu xanh

Cõi hồn tôi

Cỏ dại đã mọc đầy.

 

Một cành cây khô

Một chiếc lá đong đưa

Như muốn góp thêm

Mảnh thu sầu vàng úa.

 

Tôi bất chợt buồn

nhớ lại ngày xưa

Cơn gió rùng mình

Theo lối mòn nhỏ bé

Không một khoảng trống nào

Chứa hết mênh mông

 

Em ở nơi nào

giữa hai đầu chênh vênh

Cho nỗi buồn

mùa thu về buồn tênh

 

Buồn…!

 

Lê Tuấn

Nỗi nhớ mùa thu

 

Mưa Nhớ Cố Hương - Thơ: Đăng Nguyên - Nhạc: Trần Đại Bản - Hòa Âm: Quang Đạt - Ca Sĩ: Duyên Quỳnh

Thơ: Đăng Nguyên
Nhạc: Trần Đại Bản
Hòa Âm: Quang Đạt
Ca Sĩ: Duyên Quỳnh

Cõi Đông

 

Cô đơn gối chiếc tái tê lòng
Lạnh lẽo mùa về chạm tiết đông
Hoang vắng chiều nghiêng sầu gió bấc
Chạnh lòng sương phụ rót vào song

Đêm vội sương giăng kính phủ mờ
Đam mê ấp ủ dáng tình thơ
Say men thi vị đêm tròn mộng
Rót bóng canh tàn lạc nẻo mơ…

Kim Oanh 

Ngày cuối đông 31/8/2023

Sầu Viễn Khách

 

Đàn ai rây rứt suốt đêm thâu
Gợi nhớ gợi thương dậy nỗi sầu
Đau xót làm sao hồn viễn khách
Mịt mờ xa biệt biết về đâu!?

Nghe sao lạnh buốt đời lữ thứ
Vạn nỗi u hoài tiếp tiếp nhau
Nhớ mái nhà xưa qua ngõ hẹp
Ai còn ai mất biết nơi đâu?

Trăng khuya mờ tỏ đầu non lạnh
Mõi mòn năm tháng chạnh niềm đau
Ở đây xứ lạ cô đơn lắm
Mùa cứ thay nhau thêm nỗi sầu!

Gió bụi thời gian mờ nhân ảnh
Nên người đâu nhớ bóng tri âm
Vội quên nghĩa tình tha thiết cũ
Đau lòng năm tháng chuyện xa xăm!

Nghĩ ra mới biết mộng tàn mau
Còn lại gì đây? -chỉ mối sầu
Người đi người ở chờ trông mãi
Tao phùng?- sao biết đến bao lâu!?

31-8-2023
Hàn Thiên Lương

Mùa Tựu Trường

 

Khi hè đã ra đi
Thu về hoa cúc nở
Trở lại mái trường xưa
Bao bạn bè hớn hở

Sân trường vui chào đón
Những bước chân xôn xao
Những tuổi thơ xanh ngắt
Những tâm hồn trắng trong

Lật từng trang sách vở
Nghe tiếng nói thầy cô
Bạn bè vui sum họp
Lòng ngập tràn hân hoan

Bên nhau cùng học tập
Bên nhau cùng ước mơ
Bên nhau cùng khám phá
Tương lai còn thênh thang

Hồng Vân

Ba Năm Làm Vệ Sĩ...(Cho Em)

Bài Xướng:

Ba Năm Làm Vệ Sĩ...(Cho Em)

Đôi mắt nai tròn…chứa đại dương 
Tóc mây tung gió…góc vô thường?
Áo dài thắt vội mưa đầu ngõ.
Xe đạp quay nhanh nắng cuối đường 
Ngắm nhỏ từ khi chuông nhập học.
Chờ em đến lúc trống tan trường 
Ba năm… vệ sĩ nào ai biết!
Phải lỡ si tình … khiến vấn vương?

Vu Sơn
***
Các Bài Họa:

Một Thuở Tình Si

Dầu mưa hay nắng , đến tà dương 
Lẽo đẽo đi sau … chuyện rất thường 
Đếm bước ngẩn ngơ từng phố thị 
Theo chân mơ mộng những con đường 
Áo dài trang nhã vờn trong gió 
Cặp sách hiền ngoan trước cổng trường
Chăm bón .. cây si nào biếng nhác 
Hỏi EM … có biết kẻ tơ vương?

Hoàng Dũng

***

Mang Niềm Thương Nhớ

Nhìn em tha thướt rặng thủy dương 
Xao xuyến tim yêu đập lạ thường 
Ngỏ ý thành thơ dâng tuổi ngọc 
Tuôn lời trên bút hưởng thiên đường 
Không màng nguy hiểm đời sương gió 
Chỉ sợ lo âu dưới mái trường 
Nhịp bước quân hành vùng chiến thuật 
Mang niềm thương nhớ dấu tình vương…

Lâm Hoài Vũ
May 04 , 2020
***

Cảnh Đẹp Tà Dương

Nhìn xem cảnh đẹp lúc tà dương 
Đỉnh núi nhấp nhô ảnh khác thường 
Mặt nước dòng sông, vờn tuyệt đẹp 
Thuyền chèo trên sóng, vạch con đường 
Em kia ôm cặp chờ ai rước?
Anh nọ dắt xe đợi cổng trường …
Ra đứng đồi cao nhìn tổng quát 
Đố ai nhận biết kẻ tơ vương?

Duy An Đông
( Trích thi tập CƠ HỘI VỚI …VIỆT NAM - Hoa Tiên 48 )

Ký Ức Về Ngày Khai Trường

Nắng đã lên cao, trời xanh biêng biếc. Nắng thu không gay gắt mà phơn phớt dịu dàng quyện lấy không gian, nhẹ rải tơ vàng trên vạn vật. Đã qua rồi mùa phượng vĩ, cây phượng đứng bên bờ tường chỉ còn lác đác vài cánh hoa nở muộn cuối mùa như còn tiếc lá thương cành chưa vội rụng rơi. Cổng trường hôm nay mở rộng sau ba tháng hè khép kín cho rong chơi tuổi học trò.

Sân trường tấp nập huyên náo. Như đàn chim xa ríu rít trở về, đó đây tốp năm tốp bảy xúm xít bên nhau tay bắt mặt mừng, bao nhiêu là chuyện hàn huyên sau chín mươi ngày xa cách. Hôm nay là ngày khai trường, nhưng ngày khai trường năm nay ở đây, ở ngôi trường dòng nam này người ta nhận thấy có một cái gì rất là khác lạ, mới mẻ mà những mùa khai trường trước kia chưa hề thấy có bao giờ. Bên những bụi hoa vàng mới nở, lẫn trong đám học sinh nam đồng phục quần xanh áo trắng cố hữu, người ta thấy thấp thoáng có tà áo bay bay, những tà áo trắng thướt tha yêu kiều quyện bay theo gió của những cô nàng nữ sinh mới của trường. Một hiện tượng thật sự khác thường không thể nào xảy ra được ở nơi đây trừ khi nhà dòng đã cải tổ phá lệ. Thế thì sự hiện diện của các cô hôm nay phải chăng đã nói lên một biến chuyển, một dấu hiệu canh tân thực sự của nhà dòng. Dòng nam tu De La Salle sau hơn thế kỷ sáng lập với bao luật lệ khắt khe quá đáng giờ đây đã đến hồi cởi mở, bớt đi những gò bó sai lầm cố chấp để từ đó các tu sĩ sẽ cảm thấy phấn khởi hăng say hơn trong sứ mạng phụng vụ thiêng liêng, một sứ mạng đòi hỏi sự hy sinh dâng mình mà chỉ những ai được ơn thiên triệu mới nảy ý chọn làm hướng đi cho đời.

Trước đây nửa tháng, Như Kim và nhóm bạn của cô còn chưa dứt khoát được việc chọn trường. Trường cũ của các cô chỉ là một trường trung học đệ nhất cấp mà các cô thì vừa mới học xong lớp cuối. Để học lên tú tài, các cô đã họp nhau lại bàn tính việc chọn một trường đệ nhị cấp. Trường công trường tư lớn nhỏ ở cái tỉnh lẻ này tính ra cũng có đến năm bảy trường cho nên các cô tha hồ mà bình phẩm chọn lựa. Thanh Trúc, đứa năng nổ nhứt trong bọn vốn tính bộc trực vô tư, con người ăn ngay nói thẳng không biết nể nang ai là gì lên tiếng mở đầu cuộc hội thảo bằng cách loại bớt chê bai. Trúc nói:

- Trường Nguyễn Du thì thôi dẹp đi, khỏi cần bàn tới. Anh tao nói trường đó “ẹ” lắm, kỷ luật rất là bết bát, học sinh thường hay cúp cua trốn học, thi rớt liên miên. Mình cho dù là học sinh gương mẫu đi nữa mà chui đầu vào đó thì cũng sẽ bị mang tiếng lây, gần bùn thì sao tránh khỏi hôi tanh mùi bùn, tụi mày thấy tao nói có đúng không?

Ngọc Mỹ, cô nàng hay làm điệu trong nhóm bảo:

- Bà chị tao năm rồi học ở Phụ Huynh, chị ấy ca tụng từ ông giám thị cho tới các thầy cô, bảo tao kéo tụi bây vào học nhưng tao rất ớn phải băng qua chợ gà và con đường đất lầy lội mỗi khi mưa xuống. Trời mưa mà phải mặc áo dài đi qua đó thì còn chi là “áo em trắng quá nhìn không ra!”. Tội nghiệp tụi mình lắm!

Mỹ Lan, con bạn nhã nhặn từ tốn nhất trong đám đề nghị:

- Tao thấy trường Lam Sơn cũng có tiếng lắm tuy phòng ốc hơi chật hẹp nóng nôi. Ban giáo sư ở đó đều là thành phần ưu tú. Kỳ thi rồi tỷ số học sinh đậu rất cao so với những trường khác, tụi bây thấy sao? Hay là mình học trường bà phước đi, nghe cho có danh giá một chút, chịu không?

Tuyết Mai thì thực tế hơn lắc đầu nhăn nhó nói:

- Không được đâu, mấy bà Soeurs khó tính lắm, tao với nhỏ Kim đã trải qua cái thời kỳ tiểu học ở đó rồi, tao rất rành mấy bà ấy. Kỷ luật rất là nghiêm khắc, áo dài phải mặc loại vải dày, cổ áo thì cao đúng năm phân, eo không được ôm thắt, từ trên xuống dưới suông đuột thùng thình trông chẳng khác gì các chị đệ tử nhà tu. Gần nhà tao có vài đứa đã học với mấy bà năm rồi, nghe than ghê lắm. Mình vào đó không có lạng quạng gì được hết, chán lắm, thôi dẹp đi. Tuổi này là mình phải được quyền “xí xọn” làm dáng một chút cho đời lên hương. Mình đâu có tính đi tu đâu mà tội gì phải ăn mặc như bà vải vậy.

Chờ Mai dứt lời, Như Kim lên tiếng:

- Còn trường công Hoàng Diệu thì không dễ gì cho bọn mình chen chân, lại nữa cũng quá trễ cho niên học này rồi. Tao nghe anh bạn hàng xóm của tao học ở La Salle nói năm nay mấy ông Frères phá lệ, bắt đầu từ niên khóa này sẽ nhận học sinh nữ vào các lớp đệ nhị cấp. Trường nào tụi bây cũng cho là có vấn đề hết, hay là sẵn dịp này bọn mình vào đó học thử xem. Biết chừng đâu những lớp ấy mở ra dành cho bọn mình.

Vừa nói cô vừa đưa mắt nhìn các bạn như ngầm dọ ý. Trúc nghe vậy thích chí cười vang gật gù:

- Ừ, có lý lắm, mà sao lại may rủi trùng hợp như vậy kìa, đúng vào lúc bọn mình đang lênh đênh như con thuyền không bến, mười hai bến nước chẳng biết phải tắp về đâu. Hay quá. Chắc là ý trời, chắc dành cho mày đó Kim. Hết bà phước thì tới thầy dòng, phải đổi không khí mới thú vị cuộc đời. Mình vào phá mấy ông Frères một mách, thử xem mấy ổng dạy dỗ như thế nào rồi “dông”. Năm nay đâu phải là năm thi mà lo gì. Vậy nếu không đứa nào có ý kiến gì nữa thì tụi mình đi ghi danh ngay đi vì chỉ còn hai tuần nữa thôi là đến ngày tựu trường rồi đó.

(Hình sưu tầm)

Thế là hôm nay bọn "Ngũ Long Công Chúa" Như Kim có mặt nơi đây, ở ngôi trường dòng nam mà trong lịch sử từ xưa chưa thấy xuất hiện bóng hồng. Trường lạ người chưa quen nhưng cả bọn cộng lại cũng đầy một “bàn tay năm ngón kiêu sa” nên cũng không đến nỗi cảm thấy lẻ loi bỡ ngỡ lắm trong ngày đầu khai giảng.

Tiếng chuông bất chợt reo vang báo hiệu giờ học. Những câu chuyện đang sôi nổi, những tiếng cười đang nổ dòn như pháo tết bỗng chốc im phăng phắc để nhường cho bài diễn văn khai mạc của vị sư huynh hiệu trưởng. Đại khái ông bảo học sinh phải tuân hành kỷ luật, làm gương tốt cho nhau. Đặc biệt năm nay trường có thêm các cô nữ sinh, các em được có chị và các anh như có thêm em gái, hãy giúp đỡ chỉ dẫn nhau trong tinh thần đồng môn thân mến và hãy học chăm học gắng để làm rạng danh nhà trường.

Sau đó mỗi người lũ lượt kéo nhau ai về lớp nấy. Lớp của Kim là lớp đệ tam A (lớp 10) nằm ở đầu dãy lớp cạnh bên cầu thang dẫn lên các phòng nội trú trên lầu. Một ông Frère bước vào cho ghi thời khóa biểu. Giờ đầu là giờ Pháp văn. Frère tự giới thiệu mình là Frère Venance, phụ trách môn Pháp văn lớp này. Trông Frère hãy còn trẻ, khoảng trên dưới ba mươi, người có vẻ vui tính, nụ cười không ngớt trên môi. Frère xưng Frère và gọi các học sinh bằng các anh chị.

Trước khi vào bài Frère điểm danh. Lớp học không đông lắm so với trường cũ của bọn Kim. Hai phần ba là các nam sinh đều đã học với Frère từ các lớp dưới lên nên Frère đã biết tên vanh vách, chỉ có đám nữ sinh là “lính” mới hoàn toàn. Frère nói Frère phải gọi vài lần mới nhớ nổi. Ngoài một số nữ sinh ở trường ngoài vào còn có một số đệ tử các dòng nữ tu và hai Ma Soeurs. Đọc đến tên Kim, Frère chợt dừng lại nhìn xuống chỗ cô ngồi, mỉm cười dọ dẫm hỏi:

- Người Việt gốc Hoa thì phải? Mà có biết nói tiếng Hoa không, dạy Frère với. Cả lớp quay nhìn cô khiến cô hơi thẹn. Cô cúi đầu đáp nhỏ :

- Dạ biết chút chút.

Và cô nghĩ thầm trong bụng Frère điểm danh cả chục người trước mình, nghe qua cũng biết là con cháu nhà Tống nhà Minh chính tông chính hiệu mà sao Frère không hỏi lại nhè hỏi mình, làm ngượng quá đi.

Trúc vụt lên tiếng tào lao :

- Nó chỉ biết có vài câu ăn cơm ăn cháo “chịa pừng chịa múi” thôi Frère ơi! Nó nói bà nội nó bảo bên Tàu nghèo đói lắm, chỉ cần biết bao nhiêu đó là đủ vốn rồi. Còn nếu như no bụng rồi mà muốn tắm rửa sạch sẽ gì đó thì “chàng ếch chàng nhái” là xong.

Cả lớp cười ào lên. Cô háy Trúc một cái thật dài, ý chừng như muốn nói mới ngày đầu mà đã khua môi múa mồm rồi, muốn nổi danh sớm hay sao.

Buổi học đầu để biết trình độ học sinh, Frère cho làm một bài luận tả về tỉnh nhà. Qua giờ Pháp văn hôm sau, bài được chấm xong phát ra nhưng bài của Kim thì lại biến đâu không thấy. Cô hoang mang chạy lên bàn Frère thắc mắc tìm hỏi, lúc ấy đã sắp đến giờ học. Frère bảo :

- Bài của em và Khải hay nhứt nên Frère còn giữ lại đây để giờ chơi dán lên bảng cho các bạn cùng xem.

Cô nhăn mặt lắc đầu :

- Thôi đừng Frère ơi! Ở đây toàn là “cao thủ” không hà, em đâu dám “múa rìu qua mắt thợ”, người ta cười chết, trả lại em cho rồi.

Frère ra lệnh:

- Em về chỗ đi, ngày mai Frère mới trả, bài của em hay thật mà. Lời hay ý đẹp, văn phạm lại đúng, nếu ai cười tức là cười Frère không biết chấm bài.

Sau hai tuần học, một buổi sáng vào giờ chơi, bọn con gái vì đều là mới nhập môn còn ngại ngùng e lệ, chưa dám chạy loanh quanh nên cứ tụ nhau đứng dưới cầu thang tán láo. Trúc mở đầu câu chuyện :

- Học hai tuần rồi tụi bay thấy sao? Con Mỹ nó nói chán mấy ông thầy quá, muốn rút lui rồi đó. Nó nói bây giờ mình đổi trường còn kịp chán. Tụi bây nghĩ xem, chương trình Vạn vật năm nay toàn là sỏi đá mà ông Frère dạy môn này cũng khô khan chẳng khác chi là đá với sỏi, thật chán phèo. Ông Lý hóa thì cứ nhăn mặt nhíu mày, làm như bị…táo bón kinh niên. Ông dạy Văn thì lại là ông cha nên giảng văn nghe không “mùi” tí nào hết. Còn Frère dạy Toán thì quả là “lãnh diện nhân”, không có lấy một nụ cười, cứ mở miệng ra là các anh các chị nghe “nặng ngàn cân”. Chỉ có Frère hiệu phó dạy Anh văn và Frère Venance là vui tươi dễ dãi, khi biết hết tên mình thì gọi thẳng tên chớ không còn khách sáo màu mè. Tụi bây nghĩ sao? Có đứa nào định chuyển trường như con Mỹ hay không?

Lan chậm rãi nói:

- Tao đồng ý với sự nhận xét của mày, nhưng có thể vì từ trước đến giờ mấy Frères chưa có dịp tiếp xúc với nữ sinh, chưa biết phải có thái độ thế nào với đám nữ sinh về mặt tâm lý nên phải tỏ ra nghiêm khắc như vậy. Tao thì không có ý định đổi trường. Con Mai chắc cũng vậy vì anh chàng Dương của nó nhứt định học ở đây cho đến khi xong tú tài mới thôi.

Kim tiếp lời Lan:

- Tao cũng nghĩ như Mỹ Lan vậy. Biết đâu mấy ổng ngoài mặt thì có vẻ khô cằn như sa mạc nhưng bên trong trái tim là một dòng sông dạt dào . Mày không thấy, với tụi mình ông ta làm bộ khó đăm đăm vậy chớ với bọn con trai tao thấy ông ta cũng cười dài dài, chạy đua, chơi sport tưng bừng chớ bộ. Đi đâu thì cũng phải học thôi, thôi thì học luôn ở đây cho rồi, đổi tới đổi lui làm gì cho phiền phức. Có điều gặp ông thầy vui tính thì mình ham học hơn và mau tiến hơn.

Vừa lúc ấy, Frère Venance từ trên cầu thang đi xuống, thấy các cô đang châu đầu vào nhau to nhỏ, Frère hỏi đùa:

- Các cô nói lén gì Frère đó?

Trúc nhanh nhẩu trả lời :

- Dạ đâu có Frère, Kim nó nói Frère dạy vui và dễ hiểu. Nó đã giỏi môn Pháp văn mà gặp Frère dạy hay thì chắc nó càng thêm giỏi, tụi em sẽ không thể nào theo kịp nó đâu.

Đập nhẹ vào vai Trúc, Kim mắng đùa :

- Đồ quỷ, ai biểu đâu mà lách chách làm tài khôn vậy. Để dành hơi phá ông “lãnh diện nhân” kìa.

Frère nhìn xoáy vào mắt Kim tươi cười hỏi vặn :

- Có thật không đó? Hay là bị hỏi bất ngờ rồi Trúc phải bịa chuyện nói vậy.

Kim cười bẽn lẽn chưa kịp đáp thì Lan đã đáp thay :

- Thật mà Frère. Con nhỏ này hay mắc cở lắm, Frère đừng có hỏi nó làm gì. Em cũng nhận thấy như vậy. Có lẽ nhờ Frère mà tụi em sẽ tiến nhanh hơn trong môn học này.

Frère có vẻ cảm động :

-Nếu được vậy thì hay quá. Làm thầy mà được học sinh khen tặng một câu như thế là đủ mãn nguyện lắm rồi. Cám ơn Lan lắm. Còn Kim, sao Frère hỏi mà không nói, còn e lệ nhút nhát gì, bộ còn chưa quen với Frère hay sao? Hôm qua nghe nói Kim nhức đầu không đi học được, bữa nay đã khỏi chưa? Thôi sắp tới giờ học rồi, Frère đi các cô nhé.

Từ khi biết tên tuổi cả lớp, Frère gọi tất cả học sinh bằng tên đơn giản chớ không khách sáo gọi bằng anh bằng chị nữa. Frère vừa nói, vừa cười quay đi về hướng lớp Frère. Kim len lén nhìn theo với một chút xao xuyến trong lòng. Bất chợt cô liên tưởng đến một câu lục trong “Đọan trường tân thanh. Người ơi! gặp gỡ mà chi?”

Tiếng Trúc lại vang lên làm cô giựt mình trở về thực tại:

- Tao thấy Frère tỏ ra có cảm tình với mày lắm, liệu mà giữ hồn đó nghe Kim. Chiều hôm qua giờ Pháp văn vắng mày, không có mày để gọi, coi bộ Frère hơi buồn, dạy không hăng hái như mọi bữa. Giờ chơi tao ra đứng ở đây, thấy Frère đi tới sắp sửa lên phòng, tao làm bộ hỏi Frère có biết bài hát “L’aiguille, je suis la petite aiguille, au doigt de la jeune fille” đó, dạy tụi em với. Con Mai phát lên cười làm Frère chợt hiểu là tao muốn ám chỉ mày, Frère đỏ mặt cười xòa nói Trúc ranh mãnh quá, thôi đừng phá Frère mà.

Kim cũng mắc cười trước sự tinh nghịch của Trúc nhưng giả vờ cự nự :

- Mày sao, đúng là quỷ sứ mà. Còn tên Kim của tao có nghĩa là “or” là vàng, quý kim đó nha, chớ đâu có phải là cây kim may đồ đâu mà mày nói là “aiguille” làm tao mất giá quá đi.

Trúc cười hì hì:

- Vàng bạc châu báu gì tao không cần biết, tao chỉ muốn nói sao cho Frère hiểu là tao muốn ghẹo Frère thôi.

Cả bọn lắc đầu cười. Lan lên tiếng nhắc :

- Chuông reo rồi, thôi mình vào lớp đi.

Tuần qua tuần thật nhanh, thấm thoát mà bọn Kim vào đây học đã hơn một tháng rồi. Giờ đây các cô chỉ còn lại có bốn đứa mà thôi vì Mỹ đã bỏ sang trường Phụ Huynh học với bà chị cho có chị có em. Trúc thì nhận thấy chương trình học ở đây có vẻ rất là tài tử, học mà chơi, chơi mà học như ai đó đã nói rằng “Học mà không chơi bán rơi tuổi trẻ, chơi mà không học bán rẻ tương lai”, thật là hợp jeux với Trúc vô cùng. Vì ngoài giờ học, học sinh còn có thể tham gia các bộ môn thể thao như bóng rổ, bóng chuyền hay bóng bàn và thỉnh thoảng còn được đi picnic và du ngoạn vào ngày cuối tuần. Tất cả những sinh hoạt thể thao đầy hứng thú và hấp dẫn này đều rất thích hợp với con người linh hoạt khỏe mạnh đầy sức sống như Trúc nên Trúc không đành lòng nào mà bỏ đi cho được. Mai thì nhứt định ở lại để hằng ngày được gặp gỡ anh chàng người yêu tên Dương. Lan và Kim thì nghĩ rằng học đâu rồi sẽ quen đó, như trước kia khi còn học ở trường cũ, các cô cũng đã từng gặp các vị thầy cô khó tính nhưng các cô cũng đã học được bốn năm cho đến hết lớp của trường. Vì các cô vốn ngoan hiền và tế nhị, không làm gì trái ý họ thì làm sao họ có thể giữ thái độ nghiêm khắc mãi cho được.

Giờ Pháp văn có thể nói là giờ vui nhứt trong tất cả các giờ học. Khách quan mà nói thì Frère Venance rất có kinh nghiệm về tâm lý sư phạm nên Frère đã được lòng đa số học sinh. Chẳng hạn như hôm nào gặp phải một bài văn phạm rắc rối, Frère thường cho học trò nghỉ xả hơi năm ba phút hoặc bảo hát chung với nhau một bài hát êm dịu nào đó cho đầu óc thư giản nhẹ nhàng rồi Frère mới tiếp tục dạy lại. Sau giờ học, ít khi Frère được ra khỏi lớp đúng giờ vì các học sinh, thường là nữ sinh hay giữ Frère lại để hỏi thêm này nọ về bài Frère vừa giảng. Riêng Kim không có gì để hỏi, cô thường ra đứng ngoài hành lang trước cửa lớp nhìn mông lung chờ các bạn. Mỗi lần như thế, khi thoát được ra ngoài, đi ngang chỗ cô đứng, Frère đều dừng lại cười bâng quơ với cô và hỏi cô vài câu vớ vẩn. Có lần Frère hỏi cô về sự học :

- Em thích môn nào nhứt hở Kim?

Cô lắc đầu trả lời Frère :

- Em không thích môn nào hết vì môn nào em cũng dở, nhứt là môn toán thì em xin chào thua.

Frère cười bảo :

- Người như em, nhiều tình cảm hay mơ mộng như vậy làm sao giỏi toán cho được. Còn môn Pháp văn của Frère thì sao, Frère thấy em khá lắm, có thể nói là nhứt lớp, em cũng không thích nữa à? Làm người thì phải có mục đích, phải biết mình thích cái gì hay muốn cái gì. Sở thích và nguyện vọng sẽ giúp cho mình hăng hái sống và cuộc đời từ đó mới có ý nghĩa, em biết không?

- Cám ơn Frère đã khuyên bảo và quá khen. Thật ra em không giỏi gì đâu mà vì em đã có căn bản từ thuở nhỏ, em đã học hết bậc tiểu học chương trình Pháp ở trường bà nên bây giờ coi như là ôn lại thôi. Em còn nhớ lúc đó các bà Soeurs bắt tụi em phải nói tiếng Pháp trong lớp cũng như ngoài lớp vào giờ chơi, đứa nào lỡ quên miệng nói ra tiếng Việt là bị phạt một đồng, hết tiền ăn bánh. Vì vậy tụi em không dám quên, nói tiếng Pháp với nhau cả ngày như là đầm con vậy.

Frère phì cười hỏi tiếp :

- Sao em không tiếp tục học chương trình Pháp khi lên trung học?

- Dạ vì các Soeurs không mở lớp trung học Pháp. Nhưng như vậy thì cũng phải.

- Cũng phải như thế nào?

Cô định nói nếu học luôn chương trình Pháp thì bây giờ cũng trở thành lỗi thời, không dùng vào đâu được vì người Pháp đã cuốn cờ về nước từ lâu. Thời đại này là thời Anh thời Mỹ “làm chủ tình hình”, và Anh ngữ hiện thời được xem là một ngôn ngữ thịnh hành thông dụng nhứt trên thế giới mới là thứ ngôn ngữ cần thiết để học hơn, nhưng sực nhớ ra là Frère đang dạy Pháp văn, lời thật e sẽ mất lòng nên cô phải nói trớ đi:

- Cũng phải vậy để em khỏi học với các Soeurs nữa. Các bà Soeurs muốn cho học sinh mình công dung ngôn hạnh đủ đầy nên rất là khe khắt. Em mến các Soeurs lắm nhưng cũng rất ớn kỷ luật gắt gao ở đó nên đã ra học trường ngoài khi chuyển sang chương trình Việt. Frère biết không, Tuyết Mai và em lên đệ thất mới bắt đầu học tiếng Việt, vì vậy tụi em viết chính tả không có một chữ nào đúng khiến cô giáo dạy Việt văn tụi em phải kêu trời như bộng. Mỗi khi gặp bài của tụi em cô cứ nhắm mắt cho bừa zéro là xong chớ không cần nhọc công phải đọc cả bài. Nhưng cũng may, cô là người xóm giềng với Mai, coi nó như em cháu trong nhà nên không tiếc công nệ sức, thấy tụi em bết quá, cô phát nóng mũi nóng mặt bắt tụi em mỗi chiều sau giờ tan học phải đến nhà cô để cô chỉ dạy thêm đôi chút. Và ngoài ra cô còn buộc tụi em phải đọc thật nhiều sách, truyện cổ nước Nam hay các loại tiểu thuyết lành mạnh để học cách hành văn. Nhờ vậy mà sau hai tháng tụi em không còn trật lỗi chính tả một cách xà bát như trước nữa và những bài luận của em dần dần lên được hạng ba hạng tư trong lớp. Cô nói em có khiếu văn chương.

Frère gật gù công nhận:

- Thì đúng vậy rồi. Mấy bài luận Pháp văn bây giờ em viết rất hay, ý tưởng thật phong phú. Như bài viết về ngôi trường cũ của em hồi tuần rồi, em ví ngôi trường như chiếc nôi thời thơ ấu, những lời giảng dạy như những tiếng ru êm đềm của mẹ và những tàng phượng vĩ như những cánh tay mẹ hiền vươn ra che chở đón lấy con mình…

Mắt ngời sung sướng, cô hân hoan nói :

- Frère lại khen em nữa rồi. Frère nhớ rõ vậy sao. Tuy giờ đây em không còn học với các Soeurs nữa nhưng đó là ngôi trường đầu tiên của em nên em có một ấn tượng rất sâu sắc, nhứt là những cây phượng già tàng to rợp bóng che mát cả sân trường. Mỗi độ hè sang hoa nở đỏ ối đầy cành rực rỡ, em thích lắm, em thường nhặt hoa rụng mang về chia cho mấy đứa hàng xóm để cùng nhau chơi. Hoa phượng có nhiều trò chơi rất thú vị đối với bọn con nít. Thí dụ như thổi phồng lên đập vào trán nghe nổ cái bốp vui tai, chơi đá gà móc hai đầu ngéo vào nhau, của đứa nào gãy trước là đứa đó thua, hoặc chơi nhà chòi mua bán, hoặc làm đám cưới giả, đứa nào cũng muốn làm cô dâu để được đội vương miện hoa phượng xinh xắn, và sau hết là cái nhụy hoa có thể ăn được, ngòn ngọt thơm thơm. Hôm nào hoa rụng ít, em còn nhờ chú phu xe đưa rước hằng ngày trèo lên cây hái thêm cho em nữa.

Frère nhìn về phía cổng trường nơi có mấy gốc phượng vừa chớm tuổi dậy thì, giọng mơ màng xa xôi:

- Vậy à? Vậy thì hè năm nay em khỏi cần đi đâu cho mất công. Trường mình cũng có mấy cây phượng do chính Frère trồng lúc Frère mới đổi về đây, đến nay đã được gần bốn năm rồi. Tuy chúng chưa đủ già dặn để trổ nhiều hoa nhưng chắc cũng đủ cho em chơi đùa. Năm sau đến mùa hoa nở, Frère tặng hết cho em rồi Frère đi.

Cô đang vui chợt nghe nao nao buồn. Sao chưa gì Frère đã nói chuyện ra đi! Niên học chỉ mới bắt đầu, sân khấu vừa mở màn thôi, tuồng còn chưa kịp diễn, người chỉ mới nhập cuộc sao vội nói chi chuyện tiệc mãn đêm tàn. Bây giờ thì em đã lớn, đã qua rồi thuở bắt bướm hái hoa, đã qua rồi tuổi hồn nhiên thơ ấu, em không còn thích nữa chuyện chơi đùa, em không muốn Frère tặng hoa cho em rồi Frère đi đâu. Sao Frère biết em nhiều tình cảm và hay mơ mộng? Frère quan tâm đến em lắm hay sao? Frère biết em hay mơ mộng nhưng có biết là em mơ gì hay không? Mộng của em không lớn không nhiều nhưng nếu đã là mộng thì làm sao có thể thành sự thật, mơ chỉ để mà mơ thôi. Frère biết em nhiều tình cảm còn Frère thì sao? Có phải vì Frère đã suy bụng ta nên mới ra bụng người ? Nhạc lòng nếu không cùng âm điệu thì làm sao biết được ai là tri âm? Frère hỏi em chưa quen với Frère hay sao mà còn thẹn thùng bẽn lẽn? Frère có biết đâu mỗi lần bắt gặp ánh mắt và nụ cười của Frère hướng về em trong giờ học hoặc ngoài lớp, em đã không khỏi bâng khuâng lòng, thầm nghĩ cái nhìn trìu mến đó, nụ cười rạng rỡ kia phải chăng em đã gặp đã quen tự bao giờ! Phải chăng Frère là một người quen cũ, một người thân xưa hay một cố nhân từ muôn kiếp trước mà mãi đến kiếp này em vẫn chưa quên?

Nhưng tiếc thay! cố nhân giờ đây là thầy của cô, hơn thế nữa lại là một tu sĩ thì cái chuyện tái hợp hôm nay cũng cầm bằng như mây với gió, như nước với bèo, hợp tan tan hợp, hợp để rồi tan thôi chớ trăm năm dễ có duyên gì mà mơ...! Thôi thì hãy cứ tận hưởng chút hạnh phúc đang có trước mắt đi. Đẹp nhứt là hiện tại mà. Chuyện ngày mai thì để ngày mai hẳng hay, Que sera sera!…

Người Phương Nam

(Trích từ truyện dài Về Phương Trời Cũ)

Đêm Đen Thăm Thẳm

         

        Suốt mấy bữa nay ông bà Hương Sư Nhiêu nôn nóng với cái tin cậu ba Thạnh từ Pháp sắp về. Cậu đi du học đã năm năm, giờ vinh quy bái tổ với mảnh bằng Kỹ Sư cầu cống. Ôi tả làm sao hết nổi vui mừng của hai ông bà cũng như của cô hai Cúc Hương là cô con gái lớn. Nhờ có tấm nhan sắc lộng lẫy nên cô hai đã lọt vô mắt xanh của Trạng sư  Quang tại nhà người chị bà con bên Vĩnh Long. Quang là em chồng của cô này, học trường Luật ngoài Hà Nội. Bà Hương sư với con gái qua Vĩnh Long thăm cô cháu mới sanh, sẵn dịp sắm sửa cho cái Tết sắp tới. Chắc nhờ có ông Tơ bà Nguyệt xui khiến ông trạng sư về thăm đứa cháu trai đầu tiên của gia đình nên mới gặp cô hai.  

Cúc Hương năm đó vừa tròn mười bảy mà dung nhan đã lồ lộ. Mắt phượng mày ngài, thân hình yểu điệu, da trắng như ngó sen. Nói năng từ tốn nhỏ nhẹ. Gia tài có hai đứa con nên ông bà Hương sư cưng như vàng như ngọc. Từ năm Cúc Hương mới lên mười bốn là bà đã bắt học nữ công gia chánh. Cho nên từ thêu thùa tới bánh mứt, nấu nướng, món nào cô cũng khéo. Mới gặp người ngọc có một lần mà Quang cứ tơ tưởng mãi, nhưng không dám nói ra vì ngại tuổi tác chênh lệch quá. Rồi để tránh cái cảnh bà mẹ sốt ruột cứ nhờ mai mối hết đám này tới đám nọ, Quang đành thú thật với chị dâu là trái tim đã bị Cúc Hương tóm mất rồi!!! Cô mừng hết sức vội vàng trình lên bà má chồng. Bà lật đật biệt phái con dâu về Cao Lãnh trước thăm gia đình, sau dò ý ông bà Sư Nhiêu và Cúc Hương. Mới tưởng tượng là má vợ một ông trạng sư là bà Sư Nhiêu đã thấy muốn bay bổng tận mây xanh, nên cứ nói vô. Riêng ông còn ngần ngại vì Quang lớn hơn Cúc Hương tới một giáp. Bà cãi phăng cho rằng chồng già vợ trẻ là tiên, ông bà mình đã nói thì không bao giờ sai (!). Hơn nữa đàn bà sanh đẻ rồi mau già hơn đàn ông. Con gái bà sanh vài lần sẽ xứng đôi với chồng mấy hồi. Cúc Hương không phản đối. Quang tuy không đẹp trai như Phan An- Tống Ngọc nhưng dáng người tầm thước, khuôn mặt cương nghị, nói năng chững chạc khéo léo (nghề của chàng!) và nụ cười tươi dễ gây cảm tình. Ngó qua ngó lại ở cái quận nhỏ xíu này có ai sánh được với ông Trạng sư Quang? Thôi thì cha mẹ đặt đâu cô ngồi đó...  

          Đám cưới xong Cúc Hương theo chồng lên Sài gòn. Quang làm chung văn phòng với một Luật sư khác tọa lạc trên đường Bonard, nhưng nhà trong Gia Định gần Lăng Ông Bà Chiểu. Ông bà Sư Nhiêu tuy không phải tay cự phú, nhưng cũng có vài trăm mẫu ruộng cho tá điền canh tác. Thêm ít chục con trâu cho nuôi rẻ. Vì vậy ông bà tặng một chiếc xe hơi Peugeot màu đen láng cóng cho con gái làm của hồi môn lúc về nhà chồng.  

          Cậu ba Thạnh kém chị bốn tuổi. Sau khi học hết trung học đệ nhứt cấp dưới quê, cậu lên ở nhà chị học tiếp cho tới ngày lên đường sang Pháp du học. Trong thời gian này cô hai Cúc Hương sanh cho chồng một hơi bốn đứa con, hai trai hai gái. Càng sanh cô càng đẹp nõn nà nên ông chồng cưng như trứng mỏng.  
Nhận được dây thép của em, cô hai mừng quýnh cho người về quê báo cho cha mẹ hay liền. Bà Sư Nhiêu mừng đến nỗi mấy đêm liền không ngủ được. Ngoài chuyện mừng thằng con học thành tài, bà còn lo không biết nó về một mình, hay còn đèo thêm một con đầm mắt xanh tóc vàng? Nếu có chắc ông bà kêu trời hổng thấu!!!  
          Hai ngày trước khi tàu cập bến, ông bà Sư Nhiêu lên nhà con gái. Như thường lệ, trái cây, gà vịt, tôm cá...không thiếu thứ gì. Mấy đứa nhỏ gặp ông bà ngoại mừng lắm. Đứa ôm cổ, đứa nắm tay, miệng hỏi tía lia. Thằng cu Tùng nhỏ quá dành không lại bèn lăn xuống gạch khóc bù lu bù loa, cô hai phải ẵm lên dỗ mãi mới nín.  

          Hôm ra bến tàu đón cậu ba Thạnh, ngoài ông bà Sư Nhiêu, vợ chồng cô hai Cúc Hương còn có vợ chồng ông Trạng sư Tân là người hợp tác chung với Quang, chồng cô hai. Ông Tân sắp xỉ ngũ tuần. Hồi xưa học bên Toulouse . Qua sự quen lớn, ông nhận Quang vào làm văn phòng của ông lúc chàng mới ra hành nghề. Sau thấy hạp ý quá nên ông giữ Quang lại hợp tác luôn. Ông bà Tân có một trai hai gái. Con trai lớn còn đang du học. Cô gái kế đã lập gia đình. Cô út Huệ Khanh vẫn còn phòng không chiếc bóng. Tuy có biết bao vương tôn công tử ngắm nghé mà cô vẫn chưa vừa bụng chàng nào. Cậu này được người thì không được nết. Cậu nọ được nết thì cô lại chê xấu trai, cù lần! Cứ vậy mà cái đầu xinh đẹp của cô cứ lắc lia lắc lịa, trong khi bụng bà mẹ thì đánh lô tô. Chỉ sợ cô gái rượu lâm vào cảnh già kén chẹn hom! Cô út đẹp không thua cô hai Cúc Hương nhưng học hành cao hơn. Cô tốt nghiệp bằng Thành chung trường áo tím. Sau đó ở nhà học thêm về nữ công mà thôi. Con nhà giàu, đẹp gái lại học cao nên cô có phần hơi khó tánh trong sự kén chọn, tuy tánh tình và cách xử thế của cô rất khả ái tế nhị. Cô hai ngắm Huệ Khanh cho cậu em thân mến từ lâu, nên thường mời tới nhà ăn cơm. Ông bà Sư Nhiêu có gặp Huệ Khanh vài lần và rất vừa bụng. Hai gia đình thân lắm nên cô hai rủ ông bà Tân đi đón cậu em cho vui. Vả lại hai ông bà cũng từng gặp Thạnh lúc cậu còn học ở Sàigòn.  

          Cậu ba Thạnh xuống tàu với mấy cái valy nặng trĩu. Bà Sư Nhiêu thấy con trai xuất hiện một mình, không có mái tóc vàng nào kèm một bên thì cảm thấy nhẹ nhõm trong bụng. Lúc thằng con yêu quí đứng trước mặt tức thì những giọt nước mắt vui mừng của bà thi nhau tuôn lai láng! Cô hai Cúc Hương cũng cảm động, miệng mếu máo, nắm chặt tay em nghẹn ngào. Thấy mẹ khóc cậu ba vội ôm vai bà vỗ nhè nhẹ miệng cười:  
- Má à nín đi. Thằng con của má còn y nguyên đây mà.  
Bà Sư Nhiêu cười qua màn lệ:  
- Tía mày. Còn chọc má!  

Phe đàn ông lên tiếng hỏi thăm chuyến đi của Thạnh ra sao. Cậu tươi cười trả lời là rất êm xuôi, may mắn không gặp cướp biển hoặc trận bão nào. Ông bà Trạng sư Tân lần này gặp lại Thạnh, thấy cậu đã trở nên một thanh niên tuấn tú, hoạt bát thì đâm ra có cảm tình chan chứa. Nhứt là bà Tân bỗng dưng lại nghĩ tới cô con gái khó tánh của mình và đâm ra ước ao...  

          Thạnh ở Sàigòn mấy bữa rồi theo cha mẹ về quê. Suốt hai ngày cậu đừ câm vì họ hàng chòm xóm tới thăm. Kẻ mang vịt, người mang gà.Tôm cá ê hề. Ai cũng cổ võ cậu ăn cho bõ những ngày nhịn thèm bên xứ Phú Lãng Sa! Thạnh cảm động vô cùng trước cái nhiệt tình của xóm riềng. Chàng đem bánh Bisquit Lu, kẹo Nougat mời mấy bà mấy cô và đám con nít. Đem thuốc lá thơm mời các ông hút thử cho biết. Mấy ông già khen thuốc thơm thiệt, nhưng hút không đậm “gắt củ kiệu” như thuốc rê vô phân cá của xứ Cao Lãnh mình!  

          Tuy tiếp đãi khách khứa suốt mấy ngày mà mặt mày ông bà Sư Nhiêu vẫn tươi rói. Hôm mới về quê, ông đã dẫn Thạnh tới nhà từ đường thắp nhang, cám ơn Trời Phật và ông bà tổ tiên đã phù hộ cho gia đình ông. Con gái có một tấm chồng xứng đáng. Con trai ăn học thành tài khiến ông bà nở mày nở mặt với đời.  

          Thạnh ngủ vùi mấy ngày mới lấy lại sức. Căn phòng của chàng vẫn y nguyên như hồi xưa. Buổi sáng tiếng chim ngoài cây mận sát cửa sổ đã đánh thức Thạnh dậy. Chàng bước tới mở rộng hai cánh cửa, tì tay lên thành cửa sổ nhìn ra. Gió mát từ ngoài vườn tràn vào mang theo hương thơm của mấy thứ hoa kiểng đang nở rộ khiến Thạnh cảm thấy thoải mái dễ chịu. Cậu ngửa cổ hít không khí trong lành của buổi sáng vào đầy hai buồng phổi, người cảm thấy lâng lâng. Chợt có bóng một phụ nữ bưng thau đồ có lẽ mới giặt từ dưới sông đi lên. Cô cắm cúi đi thẳng ra sau hè, không để ý tới sự có mặt của Thạnh phía sau cửa sổ. Chàng nhìn theo nhíu mày suy nghĩ. Cái dáng thì quen thuộc lắm, nhưng chưa nhận ra là ai. Cô ta người dong dỏng, nước da hồng hào, hai cánh tay chắc nịch trong cái áo ngắn tay màu tím cà. Mái tóc đen được bới gọn thành cái búi tóc thả lửng sau ót. Thạnh lẩm bẩm không lẽ là...Hường? Nhưng Hường thấp và ốm hơn cô này mà? Liền sau đó Thạnh lại vỗ trán: Thiệt tình! Năm năm rồi chớ ít gì. Nhỏ Hường nhứt định phải lớn lên thêm! Vừa nghĩ tới đây là Thạnh vội vàng ra khỏi phòng, đi thẳng ra sau hè kiếm người con gái lúc nãy.  
          Đang phơi quần áo trên cái sào tre dài, nghe tiếng chân bước tới, quay đầu lại thấy Thạnh, cô ta mĩm cười:  
          - Cậu ba. Sao thức sớm vậy?  
Cái nụ cười quen thuộc này thì không lầm được. Thạnh reo lên:  
          - Hường. Trời ơi bây giờ lớn quá nhận không ra. Mấy bữa nay trốn ở đâu mà anh không gặp?  
Vừa nói Thạnh vừa bước tới nắm hai bàn tay còn ướt nước của Hường bóp chặt. Hường vừa giựt tay lại vừa nhìn dáo dát chung quanh, miệng nói:  
          - Dạ, mấy bữa nay tại cậu ba bận rộn quá chớ...em vẫn còn giúp việc cho ông bà như xưa.  
          - Vậy thì tốt quá. Xa cách mấy năm, Hường bây giờ còn đẹp hơn trước gấp bội. Vừa nói Thạnh vừa đưa tay định ôm, nhưng Hường né qua một bên, nói nhỏ nhẹ nhưng không kém phần cương quyết:  
          - Cậu ba đừng làm vậy coi chừng có người thấy. Bây giờ không giống hồi xưa đâu. Xin lỗi em phải vô lo dọn đồ ăn sáng.  
          Nói rồi Hường cúi xuống xách cái thau không đi một nước vô bếp, bỏ Thạnh đứng lại với vẻ ngơ ngác tột độ. Chàng tự hỏi không biết bị ông bà gì nhập mà nhỏ Hường dễ thương ngày xưa bây giờ thay đổi dữ vậy cà? Cả một dĩ vãng thơ dại bỗng hiện rõ mồn một trong trí chàng.  

          ...Chú Tám ba của Hường là dân gốc làng này. Chú nuôi rẻ trâu của ông Sư Nhiêu để cày mướn cho thiên hạ. Từ thuở thanh niên chú đã có giọng hò rất hay. Đám thôn nữ trong làng không thiếu gì cô mê mệt. Bỗng dưng năm đó, trong đám thợ gặt từ Sađéc qua gặt mướn có một cô gái vừa có nhan sắc vừa có tài hò đối. Sau vài trận so tài bất phân thắng bại, hai địch thủ bỗng đâm ra mết nhau và sau mùa gặt làng Tân An có thêm một cư dân mới. Ông bà Sư Nhiêu cho cặp vợ chồng trẻ cất căn nhà lá phía sau vườn xoài, day mặt ra con lộ trải đá xanh. Có con đường mòn băng qua vườn xoài nối liền hai nhà. Năm sau, cặp vợ chồng mới cho ra đời một đứa con gái xinh xắn. Hồi đó Thạnh được hai tuổi và cô hai Cúc Hương lên sáu. Bà Sư Nhiêu ra thăm thấy con nhỏ ngộ quá cứ bồng nựng nịu hoài. Chú tám xin bà đặt tên cho nó. Bà suy nghĩ một hồi rồi nói: Thôi con hai tên Hương, bây đặt nó tên Hường cho gọn. Hường cũng có nghĩa là hoa hường. Biết đâu lớn lên nó vừa đẹp vừa thơm như đóa hoa hường. Cái viễn ảnh đứa con gái lớn lên sẽ vừa xinh đẹp vừa thơm tho khiến hai vợ chồng chú Tám rất hài lòng!  

          Con Hường càng lớn càng dễ thương. Nó giống mẹ nên trắng trẻo, cặp mắt to đen láy. Từ khi có bầu rồi sanh con, thím tám không còn ra đồng chỉ ở nhà coi con, trồng thêm rau cải, bầu bí, nuôi heo nái, để vừa có ăn vừa có thể bán lai rai. Người ta nói gái một con trông mòn con mắt thiệt không sai. Từ khi giã biệt nghề gặt lúa suốt ngày dưới ánh nắng chói chang, da dẻ thím tám trở lại trắng trẻo mịn màng. Sau khi sanh đẻ vóc dáng cũng nảy nở đầy đặn hơn trước. Tóm lại thím quả nhiên không làm hổ danh con gái xứ Nha Mân có tiếng là đẹp xưa nay. Chú tám thương vợ thương con không biết để đâu cho hết. Cực cách nào chú cũng không ngại, miễn vợ con chú vui. Nếu không đi cày thì chú ở nhà phụ thím mọi chuyện trong ngoài, không giống nhiều ông sau một ngày cực khổ ngoài ruộng, rẫy... tối nào cũng nhâm nhi vài ly đế, hoặc đàn đúm khề khà nhậu nhẹt tới khuya. Lắm khi say bí tỉ gây gỗ, đánh đập vợ con om sòm. Hai người sống thiệt ấm êm hạnh phúc. Trong làng không thiếu gì người tỏ vẻ ganh tị với cái hạnh phúc này...  

          Trên đời, con sông nào dù phẳng lặng cách mấy cũng có lúc nổi sóng ba đào. Cái sắc đẹp chín mùi của thím tám đã khiến con lợn lòng của tên Quản Hứa nổi dậy đùng đùng. Tên Hương quản này nổi tiếng gian ác trong làng. Nhưng cái gia sản khá lớn lao của hắn khiến nhiều người phải kiêng nể. Ngoài bà vợ chánh tào khang tất nhiên không còn trẻ. Hắn dùng tiền của cộng với quyền uy cưới về một cô vợ bé trẻ măng đáng tuổi con gái hắn. Nhưng tánh ham của lạ nên vẫn dòm ngó chỗ khác. Số con gái nhà nghèo thất thân với hắn cũng không phải là ít. Mới ngoài tứ tuần lại ăn uống rặt đồ bổ béo nên hắn rất tráng kiện. Có bao nhiêu đàn bà cũng không vừa! Từ hôm tình cờ gặp thím tám ở nhà ông bà Sư Nhiêu nhân dịp đám giỗ. Cái quần mỹ a láng mướt ôm cặp mông tròn trĩnh. Cái áo túi lụa màu cánh sen cổ trái tim để lộ cái ức trắng ngần làm hắn ứa nước miếng. Hình ảnh thím tám ám ảnh hắn ngày đêm không nguôi. Hắn cho tên đệ tử thân tín hàng ngày dò la tin tức đặng biết khi nào chú tám vắng nhà. Mươi ngày sau tên này báo cáo sáng mai hừng đông là chú tám sẽ dẫn cặp trâu lên cày mướn bên Phong Mỹ vài hôm mới về. Mở cờ trong bụng nhưng Quản Hứa cố nén chờ đỏ đèn mới mò tới nhà chú tám. Trời chạng vạng nhá nhem thiên hạ ít để ý. Thím tám cơm chiều xong, dọn dẹp rồi đốt cây đèn ống khói để trên chiếc bàn bằng cây thao lao giữa nhà. Thiếm bưng rổ may ra để may tiếp bộ đồ cho con Hường. Năm nay nó được hai tuổi. Mày thanh mắt sáng rất dễ thương. Thím tám ngồi chăm chú may, con Hường ngồi bên cạnh chơi với mấy miếng vải vụn. Chợt có bóng người bước vô cửa. Thím tám ngửng đầu lên thấy Quản Hứa thì vừa ngạc nhiên vừa lo lắng. Thím đứng rột dậy hỏi:  
          - Thưa ông Quản tới có chuyện chi không?  
          Quản Hứa cười mơn:  
          - À, qua có chút chuyện đi ngang đây. Sẵn ghé thăm...em tám vậy mà!  
          Nghe cái giọng thả dê này thím tám biết ngay là có chuyện nên phát run khan:  
          - Dạ, cám ơn lòng tốt của ông Quản. Ngặt bữa nay anh tám đi khỏi, mời ông Quản bữa khác trở lại chơi...  
          Nghe vậy Quản Hứa càng yên bụng, cười hề hề:  
          - Hổng sao. Qua tới cốt để thăm em chớ không phải thăm thằng tám. Vừa nói hắn vừa bước lại gần, cặp mắt lộ đầy dục vọng nhìn vào khuôn ngực căng tròn của thím tám. Từ bữa gặp em ở nhà ông Sư Nhiêu qua mất ăn mất ngủ. Lúc nào cũng mơ tưởng tới em. Nói thiệt tình, em chịu qua đi rồi muốn gì qua cũng chìu ý hết. Muốn tiền có tiền, muốn vòng vàng có vòng vàng.  
          Nghe những lời này thím tám càng run dữ, nhưng ráng xuống giọng năn nỉ:  
          - Xin ông Quản nghĩ lại. Tui là gái có chồng...  

        - Ậy, ậy bộ em chưa nghe câu : Có chồng mặc kệ có chồng. Còn duyên anh ẵm anh bồng anh chơi! hay sao? Thôi, một khắc xuân tiêu đáng giá ngàn vàng. Đừng để mất thì giờ quý báu. Qua chờ giây phút này lâu lắm rồi! Vừa nói hắn vừa a lại ôm chặt thím tám. Thím tuy sợ nhưng quyết chống cự tới cùng. Hai bên giằng co khiến hàng nút áo của thím tám bật ra, để lộ hai gò bồng đảo trắng ngần. Cái búi tóc đen mun cũng bị xổ tung, đổ xuống tới thắt lưng. Cái hình ảnh gợi cảm này cộng thêm tiếng thở dồn dập vì mệt và vì sợ của thím tám càng kích thích Quản Hứa tới tuyệt đỉnh. Hắn như người mê, mặc cho tiếng năn nỉ của thím tám và tiếng khóc thảm thiết của con Hường, hắn kéo vật thím đè xuống cái chõng kế đó. Thím tám hoảng hốt cực độ, miệng kêu cứu cầu may vì ở đây nhà nọ cách nhà kia cả mấy chục thước. Tên dê chúa đắc ý, tưởng phen này thế nào cũng vô được động đào. Bỗng nghe một tiếng thét lớn, hắn giựt mình quay lại thì thấy chú tám chạy vô, tay cầm một khúc củi khá lớn, cặp mắt trợn trừng tóe lửa. Quản Hứa chưa kịp có phản ứng thì đã lãnh ngay một cú như trời giáng vô đầu, hắn chỉ kịp rú một tiếng rồi sụm xuống như một người bằng giấy. Chưa đã nư, chú tám còn bồi thêm mấy cây nữa miệng không ngớt gầm lên: Cho mầy chết. Cho mày chết luôn trận này. Quân khốn nạn, tính hãm hiếp vợ tao hả?!  

       Thím tám tuy hồn phi phách tán nhưng thấy chú cứ đánh mãi sợ tên này chết, nên vội vàng níu tay chú lại. Thấy máu trên đầu Quản Hứa tuôn lai láng thì cơn giận của chú tám bỗng tan như mây khói. Nhìn hắn nằm im như xác chết thím cũng xanh máu mặt run bần bật. Hai người còn đang đứng chết trân thì có bóng người bước vô. Té ra là tên đệ tử ruột của Quản Hứa. Mỗi lần hắn đi “hành sự” thì tên này có nhiệm vụ canh gác gần đó để đề phòng bất trắc. Nhưng bữa nay có lẽ hắn tới ngày tận số, nên đang canh tên này bỗng chột bụng phải đi ngoài. Hắn ra sau hè “đi” đại dưới gốc xoài. Đang thơ thới hưởng cái khoái thứ tư của cuộc đời thì nghe tiếng đàn ông rú thất thanh. Tiếng đàn bà rú thì tên này nghe thường(!). Nhưng tiếng đàn ông rú một cách hãi hùng như vậy thì hình như có chuyện không ổn. Hắn vội vàng chạy vô nhà coi thử, bỗng khựng lại khi thấy chú tám tay cầm khúc củi đứng đó. Đoán chuyện gì đã xảy ra, tên đệ tử xô vẹt chú tám qua một bên để nhìn xuống đất. Thấy Quản Hứa nằm bất động, đầu đầy máu thì ba hồn chín vía của hắn bay đi tuốt, tưởng là chủ của hắn đã hồn lìa khỏi xác! Không nói không rằng hắn vọt ra ngoài sân miệng la bài hãi:  

          - Bớ người ta, có án mạng. Có án mạng, bớ người ta.  

          Tiếng la của tên đệ tử vang rất xa vì ban đêm ở nhà quê yên lặng như tờ, chỉ có tiếng cóc nhái kêu uềng oang. Chẳng mấy hồi đã có vài người nhà ở gần đó chạy tới. Rồi người nọ báo cho người kia, tàn điếu thuốc thì thiên hạ tới chật nhà chú thím tám. Lúc hiểu rõ, người ta chạy mời ông Sư Nhiêu. Trong khi chờ đợi, mọi người xúm khiên Quản Hứa đặt nằm trên chõng, hối thím tám xé vải rồi lấy cục thuốc rê bự tổ chảng đắp lên vết thương, băng lại cầm máu tạm. Không phải họ lo lắng, thương yêu gì tên dê xồm này, nhưng họ lo hắn chết thiệt càng khổ cho chú tám. Mặc cho mọi người làm gì thì làm, chú ngồi bất động như bị hóa đá. Thím tám ẵm con Hường đang thút thít khóc...Khi ông Sư Nhiêu tới, thím tám kể lại từ đầu. Lúc đó mọi người mới biết rằng sau buổi cày bên Phong Mỹ, chú tám cảm thấy ớn lạnh như bị trúng gió, đầu lại nhức như búa bổ. Không muốn làm phiền chủ nhà, chú đành gởi cặp trâu lại rồi nhờ đứa con trai của họ chở xe đạp cho chú về nhà định bụng để thím cạo gió và xông thuốc giải cảm. Nếu hôm sau khỏe sẽ trở qua cày tiếp. Hai làng chỉ cách nhau có năm cây số. Thằng nhỏ chở chú bỏ ngoài lộ rồi quày quả đạp xe về. Đi gần tới nhà bỗng nghe tiếng vợ kêu cứu, chú hoảng hốt chạy ào vô. Lúc thấy Quản Hứa đang đè thím định làm ẩu thì chú nổi máu xung thiên, chạy ngược ra hông nhà quơ đại cây củi và kết quả thì như mọi người đã thấy.  

Ông Sư Nhiêu hỏi thằng đệ tử ông Quản có phải đúng như vậy không? Thấy mấy chục cặp mắt của dân làng đang lom lom nhìn hắn, không biểu lộ một chút xíu thiện cảm nào, hắn ta sợ không dám chối. Trước tình cảnh này Ông Sư Nhiêu đành cho chú Hương Tuần bắt trói chú tám đem giam ở nhà việc chờ sáng mai sẽ tính. Bà Quản Hứa nghe chồng bị nạn hớt hơ hớt hải chạy tới. Thấy ổng nằm thiêm thiếp, đầu quấn băng dày cộm, bả òa lên khóc rồi hối người sửa soạn ghe tức tốc chở ổng xuống nhà thương. Phần ra máu nhiều, phần vết thương trên đầu quá nặng nên mấy tháng sau Quản Hứa mới bình phục. Nhưng ông ta trở thành một người ngơ ngơ ngáo ngáo vì bộ não bị chấn thương nặng nề. Nhiều kẻ xấu miệng cho rằng từ đây đám đàn bà con gái trong làng thở phào nhẹ nhõm, hết lo “được” ông Quản để mắt xanh tới là tàn một kiếp huê!!!Không có tiền mướn thầy kiện nên chú tám bị tòa kêu mười lăm năm biệt xứ, đày ra Côn Đảo. Kể từ đó thím tám trở lại nghề xưa. Mùa cấy thím đi cấy, mùa gặt thím đi gặt. Trong lúc vắng nhà thím gởi con Hường cho người láng giềng gần nhà là thím Hai Nô. Vợ chồng thím hai có thằng con nuôi tên Trực nhỏ hơn thằng Thạnh một tuổi. Thằng nhỏ mặt mày khôi ngô thiệt dễ thương. Chú làm mấy công rẫy cũng đủ ăn. Thím ở nhà coi con và nuôi heo bán cho lái làm thịt. Thím hai trước kia là đứa tớ gái đi theo bà Sư Nhiêu lúc bà về nhà chồng. Khi lớn lên được bà gả cho chú hai cũng là người giúp việc trong gia đình. Vì vậy họ rất được ông bà Sư Nhiêu quí mến, coi như người thân. Con Hường được thím hai giữ là yên chí...  

...Dòng đời trôi lẹ như vó câu. Mấy đứa nhỏ lớn như thổi. Thằng Trực mỗi ngày cắp sách đi học với Thạnh. Con Hường chưa tới tuổi đến trường, ngày ngày ra cửa ngóng hai thằng tửng đi học về. Ba đứa chơi với nhau thân thiết như anh em một nhà. Thạnh chỉ cần băng qua vườn xoài là tới nhà con Hường. Đi thêm vài chục thước nữa là nhà thằng Trực. Quanh năm thím tám đi cấy, đi gặt, trừ mùa nước, nên con Hường ở bên thằng Trực nhiều hơn ở nhà nó. Thằng Thạnh có món gì ngon cũng đem tới cho hai đứa kia ăn chung. Hai thằng đi chơi đâu cũng dẫn con Hường theo. Trò gì cũng có con nhỏ chơi chung. Riết rồi, nếu không có mái tóc cắt bum bê, chẳng ai biết nó là con gái! Hai thằng đực rựa rất khoái đi hớt cá lia thia đem về đá. Ngày nghỉ, ba đứa xách rổ đi dọc theo bờ mẫu. Ngó cạnh mấy đám đế, đám ô rô... Thấy chỗ nào có một đám bọt nổi lên là chín phần mười có cá phía dưới. Tụi nó chỉ việc thọc sâu cái rổ xuống rồi từ từ nâng lên là tóm được.  Con Hường có phận sự ôm cái chai đi theo đựng cá. Cá hớt được đem về rộng trong mấy chai thủy tinh cắt miệng. Nói tới tài cắt miệng chai không ai giỏi hơn ông Sư Nhiêu. Ông lấy một cái niềng sắt uốn tròn vừa khít cái ni chai, hơ lửa cho thiệt nóng, sau đó tròng vô miệng chai. Nhúng chai vào nước lạnh, lập tức phần trên họng sẽ đứt lìa. Ông làm cho thằng con trai bao nhiêu chai thì cũng làm cho thằng Trực bấy nhiêu. Ông coi nó chẳng khác nào con ruột... Mỗi chai đựng một con cá, sắp một hàng năm bảy con. Bình thường phải lấy giấy chận giữa hai chai cho tụi cá không thấy nhau. Lúc muốn cho cá đá bóng chơi thì rút giấy ra. Mấy chú cá vừa thấy mặt nhau là phùng xòe, trương vi quạt đuôi đủ màu xanh đỏ cực kỳ ngoạn mục. Mấy cái lu mái đầm đựng nước mưa nhà Ông bà Sư nhiêu là nguồn cung cấp lăng quăng, thức ăn của mấy chú lia thia. Có lần đậy nắp không kỹ, thằn lằn ăn mất con cá Xiêm lai yêu quí, viên kiện tướng bách chiến bách thắng, đã từng hạ đo ván hết đám lia thia xóm Chùa, thằng Thạnh gặp thằn lằn đâu là giết đó. Sau bị mẹ rầy là giết hết thằn lằn rồi lấy gì để ăn muỗi, nó mới thôi. Ngoài cá lia thia, tụi nó còn nuôi cưởng, sáo, cho ăn ớt rồi lột lưỡi, dạy nói tiếng người. Ba thằng Trực đan mấy cái lồng tre thiệt đẹp để nhốt chim. Con Hường lãnh trách nhiệm hằng ngày bắt cào cào châu chấu cho hai con vật ăn. Cái mục tắm sông của tụi nó cũng không kém phần hấp dẫn. Hai thằng đực thường lội qua bên kia sông, chỗ có mấy cây mận da người nhánh xòe là đà gần mặt nước. Cái quần đem theo được buộc thắt hai ống, hái mận bỏ đầy rồi túm phía trên lội trở về. Tắm lội đã đời ba đứa leo lên bờ mặc quần áo rồi cùng nhau thanh toán mớ mận với muối ớt đâm sẵn. Có một chuyện xảy ra năm con Hường lên chín tuổi, thằng Thạnh mười một và thằng Trực lên mười mà mọi người cứ nhắc rồi cười hoài. Lúc ba đứa cởi quần áo nhảy xuống nước thì không có chuyện gì. Tới khi sắp lên bờ, thằng    Thạnh ngó con Hường rồi đưa ngón tay trỏ xỉ vô ngực con nhỏ hốt hoảng hỏi:  

          - Chết cha, vú mầy bị con gì cắn mà sưng vù lên rồi nè?  

          Con nhỏ bất thần bị xỉ một cái đau điếng té ngửa ra sau, hụt chân uống nước sặc sụa. May thằng Trực đứng gần đó nhào ra đỡ nó lên. Con Hường khóc một trận quá chừng. Té ra con nhỏ bắt đầu dậy vú mà không biết. Nó thấy hai bên cứ từ từ sưng lên. Rờ vô đụng một cục cứng ngắc mà đau lắm. Lấy dầu cù là xức vô hoài vẫn không bớt chút nào. Nó sợ nhưng mắc cỡ nên không dám nói với ai. Thằng Thạnh lo cho con Hường, kể cho mẹ nghe chuyện con nhỏ bị sưng hai cái vú. Vỡ lẽ, mọi người cười lăn, rồi từ đó không cho tụi nó tắm truồng nữa.  

          ...Ngày thằng Thạnh từ giã hai đứa kia để lên Sàigòn học tiếp, con Hường khóc như mưa. Hai thằng đực rựa làm gan nhứt định không khóc nhưng trong lòng buồn lắm. Thằng Trực học hết lớp trường làng thì xuống CaoLãnh học tiếp. Tới năm nó được mười sáu tuổi ông Sư Nhiêu cho nó theo phụ tá học nghề với chú biện coi nhà máy xay lúa của ông bên Tân Thuận Đông. Ông mua cho Trực cái xe đạp Peugeot, mỗi ngày đi đò qua bên đó làm việc, chiều về. Con Hường học hết lớp nhứt trường làng thì ở nhà phụ má nó coi sóc việc nhà. Thím tám sau khi chồng ở tù, có nhiều kẻ gạ gẫm nhưng thím nhứt định ở vậy nuôi con chờ ngày chồng được phóng thích. Thím nghĩ dù sao cũng tại thím chú mới lâm vào vòng tù tội. Nếu thím nhẫn tâm phụ rẫy chú Trời Đất sẽ không tha!  

Năm con Hường lên mười bốn tuổi, mỗi khi nhà có giỗ quảy, tiệc tùng, bà Sư Nhiêu đều kêu nó tới phụ. Con nhỏ sáng dạ, chỉ đâu làm đó răm rắp, lại kỹ lưỡng, gọn ghẽ nên bà rất hài lòng. Sau này sáng sớm nó tới làm việc, chiều cơm nước dọn dẹp xong mới về nhà ngủ. Từ khi nó có tiền lương, thím tám không còn đi cấy, gặt mướn nữa. Thạnh tuy lên Sàigòn có nhiều bạn mới nhưng vẫn nhớ tới thằng Trực và con Hường. Mỗi lần về quê ăn Tết hoặc nghỉ hè Thạnh đều nôn nao. Về tới nhà, sau khi chào cha mẹ xong là vội vàng chạy kiếm hai đứa kia. Bao giờ cậu cũng đem món gì đó về làm quà cho hai đứa. Hường thích nhứt cây kẹp tóc bằng đồi mồi Thạnh mua cho nó hồi cả nhà đi tắm biển Cap St-Jacques. Trực thì thích nhứt cây viết máy Parker. Mỗi năm cách ăn nói của Thạnh cũng đổi khác, nhẹ nhàng bóng bẩy chớ không còn quê mùa như Trực. Con trai đâu có để ý tới mấy chuyện nhỏ nhặt này, nhưng con gái thì nhạy lắm, nhứt là ở tuổi dậy thì. Tánh Thạnh rất tự nhiên, cậu không mày tao với Hường nữa mà kêu tên hoặc kêu em ngọt xớt. Lần đầu tiên được Thạnh xưng hô như vậy, con Hường thẹn thùng đỏ mặt, nhưng đồng thời lòng cảm thấy lâng lâng sung sướng. Trực cũng đã đổi lối xưng hô, nhưng nó chỉ thấy tức cười lúc đầu, sau này quen như không. Thiếm tám dặn bây giờ giúp việc cho nhà ông bà Sư Nhiêu, nó phải kêu Thạnh bằng cậu ba mới đúng, kêu bằng anh sợ bị bà Hương sư rầy. Lúc đầu Thạnh thấy kỳ cục, phản đối hoài không được đành mặc kệ luôn. Riêng với Trực không có gì thay đổi. Thạnh rất mừng khi nghe cha nói khi nào thằng Trực thông thạo công việc, ông sẽ cho nó coi riêng một nhà máy xay lúa trên Cái Dầu.  

Mỗi lần Thạnh về quê Hường vui như tết. Nó chịu khó nấu những món Thạnh thích ăn. Săn sóc cậu từng chút một. Cả ba đứa vẫn thân thiết như xưa. Thạnh học ở Sàigòn bạn bè phái nữ không thiếu. Cô nào cũng xinh đẹp, tự nhiên. Gia đình cô hai Cúc Hương và gia đình ông trạng sư Tân cùng đi nghỉ hè nhiều lần với nhau nên Thạnh cũng quen Huệ Khanh. Chỉ tội con nhỏ nhà giàu này được cưng chìu thái quá nên làm bộ làm tịch Thạnh không ưa lắm! Chơi với nhỏ Hường thoải mái hơn. Nó như một cô em gái nhỏ mà Thạnh không có. Nhưng trong thâm tâm của Hường, Thạnh chiếm một địa vị độc tôn. Tuy Trực ở cạnh cô nhiều hơn Thạnh, lúc nào cũng để ý săn sóc, hỏi han mà sao cô vẫn nghĩ đến Thạnh nhiều hơn Trực. Biết vậy là bất công mà vẫn không cưỡng lại được! Mỗi lần Thạnh về, không khí như sôi động hẳn lên. Ai cũng vui, nhưng chắc Hường vui nhứt. Từ thuở còn nhỏ, đêm ba mươi Tết nào ba đứa cũng thức ngồi canh nồi bánh tét. Dưới ánh lửa bập bùng, Hường như uống những lời lẽ của Thạnh khi chàng kể đủ thứ chuyện trên Sàigòn...Cô cảm thấy hạnh phúc tràn trề. Một thứ hạnh phúc đơn thuần, trong trắng như pha lê. Ở lứa tuổi mười sáu, Hường đã là một cô gái dậy thì xinh đẹp. Những chiếc áo cũ của cô hai Cúc Hương thải ra, thím tám khéo tay chỉ việc sửa lại chút đỉnh, Hường mặc vô cũng ăn đứt luôn mấy cô tiểu thơ miệt vườn ở đây. Thiếu gì chỗ gắm ghé, nhưng con nhỏ gạt ra hết. Thím tám thương con nên không bao giờ ép. Thấy cung cách của Trực đối với con gái, thím đoán được phần nào cũng yên bụng, thầm mong hai đứa nên duyên.  

           

...Lần này Thạnh về chơi lần cuối. Cậu chỉ ở hai tuần rồi trở lên Sàigòn lo việc xuất dương du học. Giấy tờ đã xong xuôi, chỉ chờ ngày xuống tàu. Họ hàng mời ăn uống lu bù. Còn hai ngày nữa là phải đi. Thạnh xin phép mẹ cho cậu cùng với Trực và Hường chiều hôm đó được ra ngủ ngoài chòi ở trong đồng, phía bên Mỹ Ngãi. Cạnh chòi có cái đìa lớn của gia đình. Cậu muốn ăn một bữa cá lóc nướng trui chấm mấm me cho đã thèm, trước khi phải nếm mùi bơ sữa trong những năm dài sắp tới! Mới đầu bà Sư Nhiêu không chịu sợ ngoài đồng gió máy. Hơn nữa con Hường dầu sao cũng lớn xộn, ra ngoài đó với hai thằng đực rựa cũng... kỳ lắm! Nhưng Thạnh năn nỉ mãi nên bà xiêu lòng, bắt phải đem mền chiếu đàng hoàng. Hường pha sẵn nước mấm me cho vô chai. Chuẩn bị đủ loại rau sống, dưa leo, chuối chát, khế, bánh tráng, chén đũav.v...v.v...Thạnh còn thủ theo một chai rượu chát. Tính kỳ này cho Trực và Hường nếm mùi vị rượu Tây cho biết. Cả ba xuống chiếc xuồng ba lá. Trực ngồi mũi, Thạnh ngồi giữa, Hường ngồi sau lái cầm cây dầm bơi. Chiếc xuồng đi dọc theo con kinh đào giữa đồng, nối liền hai làng Tân An và Mỹ Ngãi. Mùa này ruộng khô có thể đi bộ được nhưng xách đồ kềng càng mất công lại mỏi chân. Đi xuồng tiện hơn. Độ tàn cây nhang thì tới gò đất có cất cái chòi. Chòi tuy lợp tranh nhưng cao ráo sạch sẽ. Vách bằng phên tre rất kín đáo. Phía trong có cái chõng tre, có cà ràng và củi để nấu nướng. Gò này do đất vít từ đìa cách đó độ mươi thước. Ngoài căn chòi ông Sư Nhiêu còn trồng một cây gáo. Với thời gian, bây giờ cây đã cho bóng mát phủ gần hết cái gò. Mùa lúa, thợ gặt nghỉ ngơi hoặc ăn trưa đều dưới gốc cây gáo này. Mấy thợ cày cũng hay dắt trâu bò vô đây tránh nắng nên có cây rơm khá cao ở một góc. Trong đìa tháng này nước đã giựt kha khá. Nước trong veo nhìn xuống có thể thấy đủ các loại cá đang bơi lội phía dưới. Vừa tới Trực đả xăn quần cầm cái nơm nhảy xuống xách cổ hai con cá lóc bự tổ đem lên. Rửa sạch nhớt, lấy hai nhánh tre tươi lớn cỡ ngón tay xuyên từ họng cá xuống tới đuôi, cắm chổng đầu xuống đất (vì đầu lâu chín), sau đó phủ rơm lên đốt. Rơm cháy tàn thì cá cũng vừa chín. Để lên dĩa, gạt phần vảy cháy đen phía ngoài, phần thịt trắng tươi lộ ra, bốc hơi thơm phứt.  Thoa lên thêm một lớp mỡ hành thì cao lương mỹ vị cũng phải chào thua! Bộ ruột cá mới mỡ màng, béo bở cách gì. Cuốn bánh tráng, rau sống chấm nước mắm me ăn quên thôi! Trong khi ăn, Thạnh rót rượu ra ba cái ly nhỏ. Cậu ở Sài gòn đã từng thưởng thức thứ này nên không lạ. Mới đầu Trực thấy kỳ kỳ, nhưng sau thấy ngon nên uống tới ba bốn ly. Hường bị Thạnh ép phải uống vài hớp nhưng kêu chát quá, hổng ngon gì hết trơn! Rượu khiến mọi người cảm thấy phấn chấn. Cả ba vừa ăn vừa nhắc lại chuyện hồi nhỏ rồi cười như nắc nẻ.  

Cười giỡn vui quá không ai để ý là hoàng hôn đã xuống từ lúc nào. Bóng tối bắt đầu tràn vào căn chòi nhỏ. Trực đứng lên đi đốt cây đèn bão treo lên giữa nóc chòi. Thạnh phụ với Hường dọn dẹp chén dĩa bưng xuống bờ kinh rửa. Trực nhóm cà ràng bắt ấm nước lên nấu nước pha trà, rồi bày bánh thuẫn, kẹo đậu phọng ra ăn tráng miệng. Rửa chén xong Hường đòi bơi xuồng về, nhưng cả Thạnh và Trực đều không đồng ý. Thạnh nói  bữa nay bộ tam sên phải đầy đủ mới vui. Hường về rồi mất hết ý nghĩa. Tối nay Trực và cậu sẽ trải một lớp rơm dưới đất rồi trải chiếu lên trên ngủ. Nhường cái chõng cho Hường. Cô ngẫm nghĩ một hồi rồi đồng ý ở lại. Uống rượu không quen nên mới ăn một miếng bánh là Trực đã mở mắt hết nổi. Tiếng nói bắt đầu nhừa nhựa. Uống xong chung trà là cậu ta ngả xuống chiếu ngáy khò khò. Thạnh lắc đầu cười rồi lấy cái mền đắp lên cho Trực. Thạnh chỉ thấy hơi ngà ngà nên ngồi lại nói chuyện tiếp với Hường. Thấy hai ngò má ửng hồng vì không quen uống rượu của cô, Thạnh tự nhiên đưa tay ra vuốt rồi vừa cười vừa khen:  

          - Ý, nhờ hơi rượu mà bữa nay coi em đẹp hơn mọi bữa đó nghen Hường.  

          Hường mắc cỡ mặt càng đỏ thêm. Cô đứng dậy nói thôi khuya rồi mình đi ngủ cậu ba. Hường dọn dẹp, tắt đèn, kéo tấm liếp che kín cửa rồi leo lên chõng. Lăn qua trở lại, lòng ngổn ngang trăm mối. Mấy hớp rượu chát tuy ít cũng khiến đầu óc cô hơi bừng bừng. Bỗng nhiên thấy trong chòi như ngột ngạt thiếu không khí, Hường nhè nhẹ bước xuống, sẻ lén vạch tấm liếp bước ra ngoài. Không khí mát mẻ làm cô thấy tỉnh táo. Con trăng tròn lên gần tới đỉnh đầu khiến Hường chợt nhớ hôm nay đã mười bốn ta. Ánh trăng phủ xuống vạn vật một bức màn kỳ ảo. Những chùm bông điên điển vàng chói mọc cạnh đìa, dưới ánh trăng cũng có một màu vàng dịu dàng hơn. Hương sen từ dưới đìa theo gió thoảng lên thật nhẹ nhàng thanh khiết. Tiếng côn trùng lẫn trong những bụi cỏ, hòa cùng tiếng ếch nhái núp dưới đìa tạo nên một khúc trường ca bất tận. Hường ngồi xuống đám cỏ êm ái. Tay ngắt một bông cỏ đưa lên miệng nhai, dõi mắt nhìn ra xa xa. Rặng tre của làng Mỹ Ngãi đen như một vệt mực tàu. Tuy vậy cô cũng lờ mờ thấy căn nhà có mái ngói đỏ của người chị bà con cách đó không xa. Cô thở dài tự hỏi không biết Thạnh đi bao nhiêu lâu mới về. Qua bên trời Tây vui quá không biết cậu còn nhớ tới con Hường quê mùa này nữa không? ...Mãi suy nghĩ vẩn vơ, Hường giựt mình suýt rú lên khi một cánh tay ai đó choàng qua vai. Có tiếng cười nhẹ rồi cô thấy Thạnh đã ngồi bên cạnh mình! Thấy Hường nhìn như dò hỏi, Thạnh nói cậu ngủ cũng không được. Thấy Hường đi ra ngoài lâu quá không trở vô, cậu sợ có chuyện gì nên đi ra kiếm, không ngờ cô đang ngồi ngắm trăng! Hường không nói gì nhưng trong lòng bấn loạn. Lần đầu tiên cô ngồi trong vòng tay của Thạnh, làm sao còn giữ được bình tĩnh? Thạnh đưa mắt nhìn con trăng tròn như cái đĩa bạc treo lơ lửng trên nền trời lấp lánh muôn vạn vì sao, nói khẽ khàng như sợ phá vỡ cái không gian huyền diệu:  

          - Đẹp quá! Lần đầu tiên trong đời anh được ngồi thưởng thức một đêm trăng thơ mộng như đêm nay- chàng quay qua nhìn Hường, cặp mắt cũng đang đầy một trời trăng sao lấp lánh- lại còn có em bên cạnh. Chắc đây là lần cuối cùng tụi mình còn ngồi chung như vầy. Biết đâu khi anh học xong trở về, em đã ngồi ngắm trăng với người khác. Nói xong Thạnh cười, tay vẫn ôm hờ bờ vai của Hường. Như quá sức chịu đựng, cô quay hẳn người lại gục đầu vô ngực Thạnh khóc ngon lành. Chàng bất ngờ sửng sốt hết mấy giây, lúc định thần lính quýnh hỏi:  

          - Hường sao vậy? Bộ anh có nói gì không phải hay sao? Nói anh nghe đi.  

          Cô nhỏ vẫn vùi đầu vô ngực Thạnh khóc thút thít. Chàng đành ngồi yên, vòng tay ôm chặt cái thân hình mềm mại, ấm áp của Hường đang rung lên vì những cơn nức nở... Một lúc sau cơn xúc động đã qua, Hường từ từ ngửng đầu lên. Thạnh cúi nhìn cái khuôn mặt đẫm lệ, cặp mắt còn ngấn nước, sáng như hai viên ngọc dưới ánh trăng. Cặp má hồng, đôi môi mọng lên sau cơn khóc sao bỗng dưng đẹp lạ kỳ. Mùi da thịt nồng nàn và mùi chanh thơm nhẹ thoảng từ mái tóc đen nhánh của Hường cộng thêm tác dụng của mấy ly rượu khiến Thạnh ngây ngất. Người cậu bất giác cũng run lên, trái tim đập loạn trong lồng ngực. Rồi không biết có một sức mạnh gì thúc đẩy, Thạnh đưa tay ôm gọn khuôn mặt của Hường, đặt lên má cô một nụ hôn đầu tiên. Hường mê đi, cả người mềm nhũn như mất hết sức lực trong lòng của Thạnh, cô vội vàng quàng tay ôm ngang người cậu chặt cứng, hơi thở dồn dập. Lần đầu được ôm một người con gái bằng xương bằng thịt trong tay, bao nhiêu ước mơ thầm kín của một cậu con trai mới lớn, những kinh nghiệm, phần nhiều là tưởng tượng hoặc tô màu cho thêm phần gay cấn, của bạn bè trao đổi nhau, từ đâu ùa về khiến Thạnh cảm thấy rạo rực vô cùng. Cậu vừa ngả người kéo Hường nằm dài lên bãi cỏ êm ái, vừa hôn lên mặt lên cổ của cô. Một tay cho Hường kê đầu, tay kia vụng về vuốt ve khuôn ngực đầy đặn và cái eo thon tròn lẳng của cô. Hường không mảy may phản đối dù đoán biết chuyện gì sẽ xảy ra. Mẹ chẳng từng căn dặn không được cho đàn ông con trai đụng vào người đó sao? Cái trinh tiết là thứ quý giá nhứt của đời con gái, phải để dành cho người chồng sau này. Nó mất đi rồi là không ai thèm rước! Nhưng Hường có thứ gì trân quý hơn ngoài cái này để tặng cho Thạnh là người cô yêu thương âm thầm? Cậu đi rồi biết có trở về hay không. Hơn nữa còn ai biết chuyện này ngoài hai người trong cuộc? Nghĩ vậy nên Hường nhắm mắt, mặc cho Thạnh muốn làm gì thì làm. Hai đứa vụng dại yêu nhau giữa ruộng đồng bao la, dưới bầu trời lồng lộng điểm muôn vạn vì sao lấp lánh. Chỉ có sự chứng kiến của chị Hằng rạng rỡ trên cao và lũ ếch nhái đang ca hát chung quanh. Còn kỷ niệm nào có thể đẹp hơn cho một đời người? Khi cơn cuồng mê đã dịu đi, Thạnh bàng hoàng nhận thức chuyện mình đã làm. Cậu hốt hoảng:  
          -Thôi chết. Anh đã làm bậy rồi! Hường có giận anh không?  
          Cô nhỏ cười ngượng ngập, cặp mắt ánh lên dưới ánh trăng:  
          - Không. Em không giận đâu. Tại...tại em muốn... cho cậu đó!  
          Thạnh cảm động kéo Hường sát vào lòng, thì thầm:  
          - Cám ơn em. Mốt anh đi rồi. Ngày mai em có muốn “cho” anh thêm một lần nữa không? Nói thiệt đó!  
Hường mắc cỡ gỡ tay Thạnh ra, đứng lên đi một nước vô chòi sau khi đã ném lại cho Thạnh câu:  
          - Cậu ba kỳ!  

          Thạnh cười, nằm ngửa gối đầu lên hai cánh tay, ngước mắt nhìn bầu trời đen thăm thẳm lung linh muôn vạn vì sao. Cái “món quà” bất ngờ này khiến cậu cảm thấy vui lạ lùng. Nằm một chặp, sương bắt đầu xuống lạnh Thạnh mới đứng lên đi vô chòi. Trực vẫn ngủ say. Hường quay mặt vô vách, nhưng Thạnh biết chắc cô còn thức nên nói khe khẻ: ngủ ngon!  

          Hôm sau trời mới hừng sáng Hường đã dậy lo nấu nước pha trà. Lúc vừng đông vừa lên khỏi chân trời, những tia nắng vàng xuyên qua tấm phên tre, chiếu vô mặt thì hai ông tướng mới chịu thức dậy. Trực còn hơi váng vất một chút. Riêng Thạnh khi nhìn thấy Hường, bao nhiêu hình ảnh tối qua hiện về trong trí khiến cậu nở một nụ cười rạng rỡ không thua gì ông mặt trời ngoài kia. Cậu nháy mắt với Hường khiến cô mắc cỡ đỏ mặt tía tai, phải ngó lơ chỗ khác. Cả ba uống trà, ăn nốt mớ bánh ngọt còn lại rồi sửa soạn bơi xuồng về. Bà Sư Nhiêu hỏi Thạnh tối qua có vui không? Cậu bỗng nhiên cao hứng ôm cổ mẹ hun cái chụt vô má rồi vừa cười một cách sung sướng vừa nói:  
          - Vui lắm má à. Vui hơn con tưởng tượng nhiều! Thôi con đi tắm cái đã.  
Nói rồi đi vô buồng lấy quần áo. Bà Sư Nhiêu nhìn theo, lắc đầu miệng lẫm bẩm:  
- Cái thằng, lớn đầu rồi mà còn như con nít!  
Ăn trưa xong, Hường đang rửa chén ngoài sàn nước thì Thạnh đến bên cạnh nói nhỏ:  
          - Chút nữa mọi người ngủ trưa, anh chờ Hường ngoài vựa lúa nghen.  

          Không đợi cô trả lời, Thạnh bỏ đi một nước, chắc chắn là cô nhỏ sẽ tới chỗ hẹn. Thạnh vòng ra sau hè tới vựa lúa ở cuối vườn, mở cửa bước vào. Bên trong tối om, Thạnh phải đứng một lúc mới thấy rõ chung quanh. Vựa khá lớn, có thể chứa tới mấy ngàn giạ lúa. Bên trên có căn gác lửng. Chỗ này dành cho những người đàn ông giúp việc ở. Nhưng từ hai năm nay bỏ trống. Vì có chủ ý nên Thạnh đã cẩn thận lén đem cái mền nỉ và cái gối của mình lên căn gác từ trước. Cậu lấy một xấp bố tời trải xuống dưới sàn rồi mới trải mền lên trên cho êm. Xong rồi mở cánh cửa sổ nhỏ xíu phía trên cho thoáng mát. Cửa sổ nhìn ra bụi tre nên không sợ ai ngó thấy. Thạnh khoan khoái nằm xuống, đầu óc nghĩ lan man tới Hường rồi chợp mắt lúc nào không hay...Không biết bao nhiêu lâu, như linh cảm có ai đó bên mình, Thạnh mở bừng mắt. Hường đang quỳ gối, hai tay để lên đùi nhìn chàng chăm chú. Thấy Thạnh thức dậy cô nhoẻn miệng cười nhưng vẫn bất động. Thạnh cũng cười rồi xuất kỳ bất ý nắm tay Hường kéo mạnh. Cô nhỏ bất ngờ té sấp lên mình cậu. Thạnh cười giòn ôm chặt cái thân thể nồng nàn của cô gái hôn say sưa. Hai cơ thể trẻ trung, mạnh khỏe quấn lấy nhau không biết mệt. Hường dâng hiến với tất cả tấm lòng yêu thương của cô đối với Thạnh. Nhưng cậu chỉ thụ hưởng vì sự đòi hỏi của thể xác. Rất đơn giản, Hường cho thì cậu nhận chẳng cần nghĩ ngợi xa xôi.  

...Rồi Thạnh từ giã mọi người lên đường du học. Lúc đầu còn nhớ nhà, nhớ cha mẹ, bạn bè. Nhưng sau đó mải mê vùi đầu vào sách vở và vài mối tình con thoáng qua không để lại nhiều kỷ niệm, Thạnh nguôi ngoai dần. Ngày tháng xa cách thường làm phai mờ những tình cảm dù sâu đậm nhứt, nhưng hai người bạn thuở ấu thời đối với Thạnh vẫn là một kỷ niệm thân thương. Từ lúc về nước, sự bận rộn không ngừng khiến cậu chưa kịp hỏi về tin tức của Trực và Hường. Tới sáng nay, sự lạnh nhạt của cô lúc gặp lại khiến Thạnh bối rối. Trong bữa ăn lót lòng, Thạnh hỏi mẹ thì được bà trả lời:  
          - Má quên nói con hay là bây giờ con Hường đã có chồng. Mà đâu phải ai xa lạ, chính là thằng Trực đó.  
          Nghe tới đây Thạnh reo lên:  
          - Như vậy là tốt rồi. À sao mấy bữa nay con không thấy thằng Trực vậy má?  
          - Ờ, bây giờ ba con để nó coi nhà máy xay lúa trên Cái Dầu. Hai ba bữa nó mới về một lần. Nghe tin con về chắc nó mừng lắm. Tụi nó bây giờ có hai đứa con, một trai một gái đều ở chung với thím tám. Đáng lẽ con Hường theo thằng Trực lên Cái Dầu nhưng thím không chịu đi, nên nó phải ở lại.  
          - Còn chú Tám thì sao?  
          Bà Hương Sư chép miệng:  
          - Con đi ít lâu thì chú được thả về. Nhưng trải qua mười mấy năm trong tù ăn uống cực khổ, thuốc men thiếu thốn, chú về đâu hai năm thì bị bịnh qua đời. Tội nghiệp hết sức! Được cái con Hường biết mặt ba nó và săn sóc ổng một thời gian, coi như trả hiếu. Chỉ tội thím tám, có chồng mà như ở góa cả đời!..Chút nữa rảnh con nhớ ra thăm thím với ba má thằng Trực.  
          Ăn cơm xong, Thạnh theo con đường mòn sau hè đi ra hướng lộ mới. Nhớ tới thái độ của Hường ban sáng, Thạnh cho rằng vì cô đã có chồng, có con nên mới né mình như vậy. Cậu bật cười một mình khi ý tưởng Hường sợ cậu “ ngựa quen đường cũ” đòi hỏi cô chuyện gì nữa chăng?  

          Thím Tám mừng rỡ hết sức khi thấy Thạnh tới thăm. Thím kêu hai đứa cháu ngoại ra chào. Thằng con trai năm nay hơn bốn tuổi. Mặt mày thanh tú giống mẹ. Đứa con gái lên ba, giống Trực nhiều hơn. Thấy người lạ hai đứa đứng nép vào lòng bà ngoại đưa mắt nhìn một cách sợ sệt. Lúc Thạnh móc túi đưa ra một nắm kẹo thì sự xa cách không còn nữa, hai đứa nhỏ đã cười với chàng. Thạnh ngồi chơi một lúc thì Trực đạp xe về tới. Cả hai tay bắt mặt mừng. Trực xin lỗi vì nhà máy bận quá nên không về đón Thạnh sớm hơn...Thạnh thì mừng cho bạn đã có gia đình vợ con đề huề. Trực cười chúc lại Thạnh sớm sớm cho ông bà Sư Nhiêu có cháu ẵm. Cả hai hẹn sẽ có một buổi nhậu túy lúy càn khôn trước khi Thạnh trở lên Sài gòn. Cái hẹn này không khỏi khiến Thạnh chạnh lòng nhớ tới cái buổi cả ba ăn cá lóc nướng trui ngoài đồng năm cũ. Nhưng chàng cố xua đuổi cái hình ảnh này vì bây giờ Hường đã là vợ của Trực. Chuyện cũ phải dứt khoát quên...  

Thạnh ở chơi một tuần thì trở lên Sàigòn. Trong thời gian này Thạnh ráng giữ ý, không dám thân mật với Hường như xưa. Nhờ quen biết nhiều nên ông anh rể đã kiếm được cho cậu công việc trong Bộ Công Chánh. Thời gian đầu Thạnh vẫn ở tạm nhà của chị rồi tính sau. Ông bà Sư Nhiêu đang nhờ người dọ hỏi mua một căn biệt thự trên Sàigòn, trước cho con trai, sau có chỗ cho ông bà nghỉ ngơi mỗi lần lên thăm. Bên cô hai Cúc Hương mấy đứa nhỏ đã lớn xộn nên nhà hơi chật chội.  

Cuộc sống mới của Thạnh khá bận rộn. Từ khi gặp lại Huệ Khanh, thấy cô đã trở nên một thiếu nữ xinh đẹp, hoạt bát, không còn điệu hạnh như trước, chàng không phản đối khi bà chị có ý muốn hai người tìm hiểu nhau sâu sắc hơn. Phần Huệ Khanh, cô không thấy Thạnh có điểm nào đáng chê thì cũng nghe lời mẹ đi chơi riêng với chàng để tìm hiểu. Hai người đưa nhau đi xem ci nê, đi ăn tiệm hoặc cuối tuần đi Thủ Đức, Lái Thiêu...Thỉnh thoảng ông bà Hương Sư lên thăm thì hai gia đình tổ chức đi chơi Đà Lạt hoặc Vũng Tàu. Lần lần hai người trẻ tuổi trở nên khắng khít hơn. Huệ Khanh theo cô hai Cúc Hương và Thạnh về quê chơi ít ngày. Vốn tánh sợ ma nên cái cảnh tối tăm về đêm, lẫn với tiếng ễnh ương, cóc nhái ở đây khiến cô rất e ngại. Trong suốt thời gian có mặt Huệ Khanh, Hường cố gắng tránh né không gặp mặt hai người. Thạnh vẫn vô tư, dẫn Huệ Khanh đi thăm thím tám để gặp hai đứa con dễ thương của Trực và Hường. Lần này hai đứa trẻ không còn sợ Thạnh, nhưng lại e dè trước cô khách lạ quá sang trọng. Tối về Hường cằn nhằn mẹ sao nhận nhiều quà của Thạnh cho hai đứa nhỏ. Cô cho rằng như vậy sẽ bị “người ta” khi dễ! Trước bộ mặt chù ụ của con gái, thím tám không giấu được sự ngạc nhiên. Trực trái lại tỏ ra rất vui mừng khi được giới thiệu với Huệ Khanh. Cậu thành thật chúc cả hai sớm cho mọi người được uống rượu mừng. Như có trớn, Thạnh cười hỏi cô:  
          - Em nghĩ sao về lời chúc của Trực?  
          Huệ Khanh làm bộ cắn ngón tay suy nghĩ rồi nghiêng đầu làm điệu:  
          - Còn anh, anh nghĩ sao?  
          Thạnh cười:  
          - Anh hả? Hy vọng là anh nghĩ...giống em!  
          - Xí, làm sao anh biết em nghĩ gì mà đòi giống?  
          - Thôi thì anh nói thử nghen. Anh nghĩ là đã tới lúc anh nên cầu hôn với em. Tết này mình làm đám cưới đi. Thấy mấy đứa nhỏ của Trực anh...thèm lắm rồi!  
Huệ Khanh háy Thạnh :  
          - Khôn dữ. Bộ tính cưới em về làm cái máy đẻ hả?  
          Chàng giựt mình, vội vàng đính chánh:  
          - Chết, anh đâu có ý đó. Anh chỉ ao ước sau này tụi mình có mấy đứa con dễ thương như vậy thôi mà. Nếu con gái anh sau này giống mẹ nó thì anh càng mừng.  
 Huệ Khanh cười, không giấu được sự sung sướng:  
          - Chỉ giỏi tài nịnh em.  
          Nghe vậy Thạnh nắm hai bàn tay Huệ Khanh, mắt sáng rỡ:  
          - Vậy em bằng lòng rồi phải hôn. Có chứng của Trực đó nghen. Để anh đi nói với má.  
          Huệ Khanh mắc cỡ, giựt tay lại nói:  
          - Em không biết. Thôi không nói chuyện với anh nữa. Em đi kiếm chị hai. Nói rồi gật đầu chào Trực xong đi thẳng vô buồng cô hai Cúc Hương. Thạnh ngó theo, miệng cười mím chi, mặt lộ vẻ sung sướng. Trực nói:  
          - Như vậy coi như cổ chịu rồi. Anh còn chờ gì nữa mà không thưa với ông bà? Thôi tôi cũng xin kiếu. Cơm trưa xong tôi phải trở lên Cái Dầu.  

          ...Đám cưới của Thạnh và Huệ Khanh được tổ chức trọng thể trên Sàigòn. Quan khách toàn dân tai to mặt lớn, những nhà giàu sụ bạn của hai gia đình nên quà cáp chất đầy. Bộ hột xoàn trên mình cô dâu đã khiến các bà các cô bàn tán cả tháng trời! Ai cũng ca tụng cô dâu, chú rể thiệt xứng đôi. Vợ chồng Thạnh về quê làm lễ ra mắt ông bà tổ tiên. Ông bà Hương Sư tổ chức một tiệc lớn mời ban Hội Tề và bà con trong họ mà thôi. Ở hai ngày, vợ chồng Thạnh trở lên Sàigòn để đi Đàlạt hưởng tuần trăng mật. Thằng cu Vượng được thành hình trong thời gian này, vì chỉ có hơn chín tháng sau là nó oe oe chào đời. Nói thật một ông hoàng tử con chắc cũng chỉ được cưng chìu, săn sóc tới vậy là cùng! Bà Hương Sư lên thăm thằng cháu nội đích tôn có một tuần, nhưng bà Trạng sư Tân thì có mặt nhà con gái hầu như thường xuyên. Cô hai Cúc Hương cũng cưng cháu như cục vàng. Cô cho Huệ Khanh nhiều lời khuyên đến nỗi cô ta phải nói giỡn:  
          - Khoan khoan, đợi em lấy giấy ra ghi mới nhớ hết. Với mớ kinh nghiệm vô cùng phong phú này, em thấy chị hai nên xuất bản một cuốn sách giúp mấy bà mẹ trẻ cách nuôi con.  
          Bị em dâu chọc, cô hai chỉ cười trừ vì cô thương Huệ Khanh như em ruột.  

          Ngày tháng trôi, thằng cu Vượng chập chững biết đi thì Huệ Khanh cấn thai lần nữa. Thạnh thấy mình là người đàn ông hạnh phúc nhứt thế giới. Vợ đẹp con ngoan còn ước gì nữa? Huệ Khanh tính tình hòa nhã với kẻ trên người dưới, chỉ tội hơi có máu Hoạn Thư một chút. Trong mấy bữa tiệc, cô nào, bà nào có nhan sắc mà cứ rề rề một bên Thạnh là phải coi chừng. Nội cái tia nhìn sắc như dao cạo của cô cũng có thể xuyên thủng tim kẻ địch dễ như chơi. Thạnh đã từng bị nếm mùi “cấm vận” vài lần mặc dầu không phải là lỗi của chàng...  

          Bà Sư Nhiêu sau này không còn mạnh như xưa nên vài ba tháng Thạnh hay về thăm mẹ vài ngày. Huệ Khanh lấy cớ con nhỏ và cái bụng bầu ột ệt thường để chồng về quê một mình. Lần này gần Tết Trung thu nên Thạnh đem mấy hộp bánh trung thu thượng hạng, định bụng biếu Trực và Hường một hộp. Hường sau này chỉ lo hai bữa cơm cho ông bà Sư Nhiêu, những việc khác có con nhỏ giúp việc làm hết. Cô định tập cho con nhỏ này thạo việc thì nghỉ luôn.  

          Sau bữa cơm trưa, Thạnh nằm chợp mắt một chút rồi dậy, thả bộ theo con đường mòn ra nhà thím tám, tay xách hộp bánh trung thu. Buổi trưa yên tĩnh, tiếng chim hót trong vườn và cái không khí mát mẻ ở nhà quê khiến chàng cảm thấy tinh thần rất thoải mái nên vừa đi vừa huýt sáo một bản nhạc vui. Vừa bước lên thềm nhà, tiếng cãi vã bên trong vọng ra làm Thạnh khựng lại. Rồi tiếng Trực gay gắt cất lên trong đó có tên chàng khiến Thạnh giựt mình đứng nép một bên vách nghe coi chuyện gì:  
          - Cho tới bây giờ anh mới biết rõ trong tim em vẫn còn hình bóng anh Thạnh. Mỗi khi vô tình thấy em ngồi buồn bã, xa vắng lòng anh đau như dao cắt em có biết không? Nói đi nói lại cũng tại anh. Từ thuở nhỏ, dù biết cảm tình của em nghiêng về phía anh Thạnh, anh vẫn một lòng thương em. Cho tới khi ảnh đi xa mới dám có hy vọng.Vậy mà, cuối cùng anh vẫn là người thua cuộc!  
          Giọng Hường van nài:  
          - Tại anh cứ nghĩ quấy cho em chớ em quên cẩu từ lâu rồi. Anh coi từ khi cậu ba về nước, em có làm điều gì có lỗi với anh đâu? Anh hãy tin em đi mà.  
          Trực nói giọng cay đắng:  
          - Anh biết không thể nào sánh nổi với người ta. Nhưng em coi bao nhiêu năm qua anh đối xử với mẹ con em ra sao. Anh thương yêu, săn sóc thằng Trung có khác nào đứa con ruột của anh hay không?  
          (Thạnh giật nẩy mình: -Hả??????)  
          Giọng Hường sủng đầy nước mắt:  
          - Em biết. Em vẫn mang ơn anh đã đối xử tốt với mẹ con em. Không có anh hồi đó chắc em không sống nổi tới bây giờ.  
          Trực gằn giọng, nhưng không giấu được niềm đau đớn:  
          - Em mang ơn anh? Trời ơi, cái tình của anh từ bao năm nay chỉ được em trả lại bằng tấm lòng biết ơn thôi sao? Nói thiệt anh không cần tới cái lòng biết ơn của em đâu. Anh thương em đến nỗi không ngại đóng vai quạ nuôi con tu hú...Anh hy vọng em thương anh mà quên anh Thạnh. Ai ngờ...mình đã ngu dại thay ảnh làm cha thằng Trung! Thiệt đáng đời cho anh!  

          Nghe tới đây thì hai đầu gối của Thạnh đã mềm nhũn cơ hồ muốn quị xuống. Tai chàng ù đi, đầu óc quay cuồng không còn nghe hai người trong nhà nói gì nữa. Thạnh cố gắng lê bước trở lại đường cũ về nhà. Lúc đi vui bao nhiêu, bây giờ chàng như người mộng du, đầu óc mơ hồ không biết mình đang làm gì, nghĩ gì?! Trực mong mình đang nằm chiêm bao. Chỉ cần thức dậy là hết, là trở lại bình thường như trước...  
          Bà Sư Nhiêu đang ngồi ăn trầu trên vộ ván gõ, thấy con bước vô mặt mày thất sắc thì lo lắng hỏi:  
          - Chèn ơi, trưa nắng mà con đi đâu về vậy. Để má coi có bị trúng gió không mà mặt mày xanh lè vầy nè?  
          Thạnh chỉ lắc đầu, ngồi phịch xuống cạnh mẹ không nói không rằng, miệng mím chặt, vầng trán cau lại. Bà Sư Nhiêu thấy thái độ kỳ quặc của con đâm lo lắng nhưng cũng ngồi yên. Một lúc sau, Thạnh thở ra một hơi dài hỏi mẹ:  
          - Má à, hồi đó thằng Trực với Hường cưới nhau trong trường hợp nào?  
             - Té ra con muốn biết chuyện này. Ờ hồi đó con đi đâu được hai tháng thì con Hường đột nhiên bắt đầu ụa mữa, hôi cơm tanh cá. Má nghi nó có bầu mà hỏi thì nó cứ chối. Nhưng cái bụng của nó càng ngày càng đội áo. Thím tám tức quá đánh nó một trận tính đuổi đi. Rồi thằng Trực ra mặt nhận cái bầu là của nó. Làng xã nể ba con nên không bắt thú phạt. Vậy rồi hai đứa nó làm đám cưới.  
          - Vậy không ai nghi chuyện gì sao?  
          Nghe con hỏi, bà Sư Nhiêu ngạc nhiên:  
          - Nghi? Bộ có chuyện gì khác sao? Hồi nào tới giờ có ai nói gì đâu nà!  
Thạnh ngập ngừng:  
          - Má à. Hồi nãy con tính ra thăm thím tám. Rồi cho mấy đứa nhỏ hộp bánh trung thu. Bà Sư Nhiêu ngắt ngang:  
          - Thím tám dẫn hai đứa nhỏ về bên Nha Mân ăn đám giỗ rồi.  
          - Bởi vậy mới tới trước cửa con nghe thằng Trực với Hường cãi lộn. Bất đắt dĩ con phải đứng ở ngoài nghe lén. Do đó con mới biết thằng cu Trung chính là...con của con! Bà Sư Nhiêu không tin ở tai mình:  
          - Hả? Cái gì? Nói lại lần nữa cho má nghe coi.  
          Thạnh thở dài:  
          - Tất cả là lỗi của con. Má có nhớ hôm ba đứa tụi con ra đồng ăn cá lóc nướng trui không? Chính đêm đó con đã hại đời em Hường. Thiệt tình con không ngờ cổ lại có thai.  
          Bà Sư Nhiêu lườm con trai, giọng không dấu được niềm cay đắng:  
          - Má biết. Đàn ông là loại thích đi gieo giống khắp nơi mà không cần nghĩ tới hậu quả! Trời đất ơi bao nhiêu năm sống gần thằng cháu nội mà má không hay biết gì hết trơn. Hay là ông trời muốn...  
          Nói tới đây bà bỗng nín ngang. Thạnh tò mò hỏi:  
          - Ông Trời muốn gì hả má?  
          Bà Sư Nhiêu lắc đầu:  
          - Không có gì. Bây giờ con tính sao?  
          Thạnh ôm đầu:  
          - Chuyện này đột ngột quá con chưa biết phải làm sao nữa. Đầu óc con đang rối như mớ bòng bong!  
          - Cần nhứt là con đừng để vợ chồng thằng Trực biết là con đã nghe lén. Chuyện đổ bể tùm lum không tốt.  

          Thạnh dạ rồi uể oải đứng lên vô buồng nằm. Gác tay lên trán lòng ngổn ngang trăm mối. Nghĩ tới thằng cu Trung lòng chàng đau như bị trăm ngàn lưỡi dao đâm trúng. Cũng là con mà cu Vượng thì ở nhà cao cửa rộng, được kẻ hầu người hạ, tưng tiu như trứng mỏng. Còn thằng Trung tuy không thiếu tình thương, nhưng dầu sao Trực cũng chỉ là cha hờ, tình thương sâu đậm làm sao bằng ruột thịt. Hơn nữa Trực chỉ vì muốn cứu Hường nên mới chấp nhận đứa con. Thiệt tình cái tội này của chàng có trả mười đời cũng không hết! Bây giờ Thạnh mới hiểu tại sao Hường cố ý tránh mặt chàng và từ lúc mới gặp thằng nhỏ, chàng đã quyến luyến nó tới như vậy. Té ra là do tình máu mủ! Trời ơi, bây giờ phải làm sao, phải làm sao đây? Câu hỏi hóc búa này cứ lởn vởn trong đầu khiến Thạnh muốn điên luôn. Chàng vùng dậy bước ra khỏi nhà, định thả bộ ngoài vườn cho đầu óc bớt căng thẳng, không ngờ gặp Hường bưng rổ rau càng cua mới hái ngoài vườn đi vô. Thạnh cố tạo bộ mặt bình thường gọi:  
          - Hường. Lúc này khỏe không?  
          Hường ngước mặt nhìn Thạnh, cặp mắt còn đỏ hoe, cười gượng:  
          - Cậu ba. Cám ơn, em vẫn mạnh. Cậu và mợ ba cũng khỏe chớ? Thôi để em đi nấu cơm kẻo trễ.  
          Nói rồi Hường cắp rổ rau quày quả bước vô bếp. Thạnh phải cố gắng phi thường mới không chạy theo kéo cô lại để hỏi chuyện chàng đã nghe lén hồi trưa.  

Sáng sớm hôm sau Thạnh trở lên Sàigòn. Trong tâm tư, chàng đã trở nên một người khác hẳn. Bề ngoài ráng giữ thái độ bình thường, nhưng trong lòng Thạnh là cả một trời phong ba bão táp. Càng nhìn thằng cu Vượng chàng càng nhớ thương thằng cu Trung, đứa con mà chàng không thể nhìn nhận trước mặt mọi người. Nếu Huệ Khanh biết được? Thạnh rùng mình không dám tưởng tượng tới cảnh này! Cô chỉ mới ghen bóng ghen gió mà chàng đã mệt cầm canh. Nếu biết được chuyện tày trời này thì có nước nhà tan cửa nát!!! Đôi khi bất chợt bắt gặp Thạnh thẩn thờ, mắt ngó mông lung, hơn nữa dạo này Thạnh ăn uống có vẻ không ngon, Huệ Khanh lo lắng hỏi có bị bịnh không, thì Thạnh mượn cớ lúc này sở bận nhiều chương trình quan trọng nên chàng hơi mệt mỏi. Huệ Khanh với cái bầu gần ngày sanh hay làm mệt, nghe chồng nói vậy cũng yên lòng. Thạnh tự phỉ nhổ sự hèn nhát, gian dối của mình. Nhưng gia đình đang hạnh phúc như vậy, không lẽ vì cái tội vô tình tạo nên của chàng trong lúc tuổi trẻ bồng bột mà trở nên tan nát?! Đôi khi Thạnh muốn đem nỗi khổ đang xâu xé trong lòng kể cho chị nghe, hầu tìm ra giải pháp ổn thỏa nhưng không dám. Chàng không lạ gì cái tánh trọng mặt mũi của bà chị yêu dấu. Nói ra chỉ tổ bị bả xài xể không ích gì. Thạnh có cảm tưởng chàng đang lặn ngụp trong một đêm đen thăm thẳm. Tìm kiếm hoài vẫn không có một chút ánh sáng cỏn con nào!  

Hai tuần sau chịu không thấu, Thạnh nói với vợ hôm trước về quê chàng sơ ý bỏ quên một tài liệu quan trọng. Giờ cần tham khảo mới nhớ lại. Chàng chỉ về hôm trước hôm sau sẽ trở lên ngay. Thạnh gặp cha cũng nói như vậy, nhưng bà Sư Nhiêu nhìn vào mắt con là hiểu liền. Tuy vậy trước mặt ông, bà cũng giả lơ không dám hỏi, chỉ báo cho con hay là bắt đầu tháng tới Hường sẽ dọn lên Cái Dầu ở luôn với chồng. Tội nghiệp thím tám sẽ sống thui thủi một mình. Nghe tin này Thạnh thấy đau nhói trong lòng. Ăn cơm xong chàng cầm một túi bánh thả bộ ra nhà thím tám. Thím với hai đứa nhỏ cũng vừa cơm nước xong. Thấy chàng thằng Trung chạy tới nắm tay mừng rỡ. So với những lần trước, lần này Thạnh có một cảm giác khác hẳn. Nắm hai bàn tay nhỏ bé của con mà trong dạ bồi hồi. Niềm thương cảm dâng lên khiến chàng muốn ứa nước mắt. Thạnh chỉ muốn ôm siết nó vào lòng, nói cho nó nghe ngàn lời yêu thương của chàng đối với nó. Nhưng tiếng thím tám cất lên khiến Thạnh trở về thực tại:  
          - Cậu ba mới về chơi hả? Nè hai đứa bây để cậu ba ngồi xuống ghế uống nước trà. Làm gì mà đeo dính vậy?  
          Thạnh ngồi xuống, hai tay vẫn ôm hai đứa nhỏ:  
          - Không sao. Thím tám để tụi nó tự nhiên. Nghe nói tháng tới Hường lên Cái Dầu hả thím? Mấy đứa nhỏ theo luôn hay sao? Cha, trên đó xa quá chắc lâu lắm mới gặp lại tụi nó.  

          Nói tới đây Thạnh thấy lòng quặn thắt. Mới biết nó là con mình thì đã phải cách xa. Còn gì đau hơn nữa?! Chàng ngồi cà kê dê ngỗng với thím tám, cốt để gần gũi thằng Trung nhiều chừng nào hay chừng nấy. Hai anh em nó vẫn vô tư ngồi trong lòng Thạnh ăn bánh ngon lành. Hường về nhà thấy cảnh này thì khựng lại, mặt lộ vẽ hơi bối rối. Tuy vậy cô cũng đứng lại nói từ giã chàng, vì lần sau Thạnh về chắc chắn không gặp. Chàng hứa có dịp sẽ lên Cái Dầu thăm gia đình Hường. Nán lại một chút chàng từ giã ra về. Ông Sư Nhiêu đã đi ngủ nhưng bà còn ngồi bỏm bẽm ăn trầu có ý đợi Thạnh. Chàng ngồi xuống cạnh mẹ. Bà Sư Nhiêu hỏi Thạnh có tìm ra giải pháp gì chưa? Chàng lắc đầu mặt lộ vẻ buồn rầu vô hạn. Một lúc sau Thạnh nói:  
          - Má à, hay con cứ nói thẳng với vợ chồng thằng Trực cho con nhận lại thằng Trung. Con sẽ đem nó lên Sàigòn cho ăn học đàng hoàng. Nghĩ tới cuộc sống sung sướng của thằng Vượng, trong khi cũng là con mà phải sống trong cảnh thiếu thốn, con thiệt chịu không nổi. Má thấy con làm vậy được không?  
           Bà Sư Nhiêu lắc đầu:  
          - Rồi con giải thích sao với vợ con? Nếu thằng Trực biết con đã biết sự thật, má sợ hai đứa bây khó lòng nhìn mặt nhau nữa. Với lại thằng Trung hồi đó tới giờ vẫn coi thằng Trực là ba của nó. Chắc gì nó chịu theo con lên Sàigòn.  
          Thạnh nhăn nhó:  
           - Nhưng thằng Trực dù sao cũng là người dưng.  
          Nghe câu này, bà Sư Nhiêu cúi đầu có vẻ suy nghĩ lung lắm. Cuối cùng bà ngửng lên, nhìn thẳng vô mắt Thạnh nói chẩm rải:  
          - Má có chuyện này muốn nói với con. Đáng lẽ má tính sống để bụng chết đem theo, nhưng bây giờ tình thế bắt buộc má phải nói ra. Con hứa với má là không được nói với ai dầu là chị hai của con. Bà ngừng lại đợi Thạnh hứa rồi mới tiếp:  
          - Thằng Trực không phải người dưng. Nó là em cùng cha khác mẹ với con!  

          Như vừa lãnh một đòn trí mạng, Thạnh chới với, mắt trợn tròn xoe nhìn mẹ, á khẩu! Thông cảm được cái cảm giác của con, bà Sư Nhiêu thở ra:  

          - Phải, nó là con riêng của ba con. Để má kể đầu đuôi cho con nghe. Hồi má sanh con thì bị sản hậu tưởng chết. Sau đó tuy thuốc thang dữ lắm nhưng cứ đau rề rề hoài. Má rúc trong nhà không dám ra ngoài nắng gió. Người yếu đuối, xanh chằng xanh mét, ai cũng tưởng má sẽ không mạnh lại nỗi. Ba con thương má, hễ nghe đâu có thầy giỏi cũng ráng rước về. Một hôm đi góp lúa ruộng trong Láng Linh, ổng ở nhờ nhà một tá điền từ xưa tới nay vốn rất tin cẩn. Ông nầy có đứa con gái năm đó đâu cũng cỡ mười tám mười chín, khá xinh đẹp. Ổng biết là má bịnh nặng nên nảy ra dã tâm phục rượu ba con rồi đưa ổng vô ngủ với đứa con gái của họ. Có lẽ họ nghĩ nếu má có bề gì thì chắc con họ cũng sẽ được ba con đoái hoài tới. Con nghĩ coi, từ chỗ khỉ ho cò gáy, đồng chua nước mặn mà về đây thì như được lên thiên đường. Sáng hôm sau lúc ba con tỉnh rượu thì chuyện đã rồi. Hơn nữa ba con lúc đó còn trẻ, đang sung sức. Má bịnh mấy tháng trời ổng cũng bị thiếu thốn. Ổng nghĩ thôi thì đã lỡ cho lỡ luôn. Bà Sư Nhiêu cười buồn, hơn nữa đứa con gái mơn mởn đào tơ, ba con cầm lòng sao đậu nên trong suốt thời gian ở đó ổng cứ tự nhiên ăn ở với cô nọ. Tức nhiên ba con kín như bưng, đâu có nói với má chuyện này. Rồi chắc số má chưa tận nên khi dì Tư con qua thăm, khuyên má qua nhà thương Cù Lao Giêng. Nghe nói mấy bà Phước bên đó trị thuốc tây hay lắm. Mà thiệt, má qua nằm bên đó đâu được nửa tháng thì từ từ khỏe lại. Ba con mừng lắm, tặng cho cô nhi viện của mấy bả một số tiền lớn để đền ơn. Má về nhà khoảng hai ba tháng gì đó thì một hôm cái thái độ bối rối, nửa muốn nói nửa không của ba con khiến má lấy làm lạ. Má hỏi ổng có chuyện gì thì lúc đó ổng mới thú thiệt. Sáng nay người tá điền dẫn đứa con gái với cái...bầu đã gần bốn tháng từ Láng Linh ra kiếm ổng. Ban đầu má giận lắm, khóc lóc, trách cứ ba con đủ điều. Ổng chỉ biết cúi đầu nhận lỗi, năn nỉ má muốn khô nước miếng luôn. Ổng thề là không hề thương yêu gì cô ta, chỉ gần gũi vì vấn đề thể xác. Bây giờ má định làm sao ổng theo làm vậy. Giận thì giận, ít ngày sau má cũng nguôi dần. Má suy nghĩ mãi, cuối cùng bàn với ba con đem cổ về gởi nhà của vợ chồng con Lài. Bả là má thằng Trực sau này đó. Khi má về nhà chồng, bà ngoại cho nó theo má để đỡ tay đỡ chưn. Về sau má gả nó cho thằng Nô. Không hiểu sao hai đứa ở với nhau bao nhiêu năm vẫn không có con. Hai người họ rất trung thành với má. Họ nói với mọi người cô kia là cháu gái. Mới có bầu thì chồng bị tai nạn chết, phải về nương náu với họ. Sau khi sanh xong cổ giao đứa nhỏ cho vợ chồng con Lài nuôi. Ba má cho cổ một món tiền rất lớn làm vốn để sau này đi lấy chồng. Vợ chồng con Lài cũng được đền ơn bằng bốn công đất rẫy thượng hạng. Ba má lúc nào cũng kín đáo chăm sóc thằng Trực. Chắc con cũng thấy ba má đối với nó đặc biệt hơn những đứa khác trong làng mình. Cái nhà cũ của thím tám đó, khi thằng Trực lấy con Hường, ba má cũng cho nó tiền làm mái ngói, vách tường đàng hoàng. Ba má còn tính sau này sẽ kiếm cách chia cho nó cái nhà máy xay lúa trên Cái Dầu. Dầu sao nó cũng là máu mủ của ba con. Cho tới bây giờ nó cũng chưa biết cái bí mật này. Tính ra như vậy, nó là chú của thằng Trung, cũng là ruột thịt đó.  

          Thạnh ôm đầu rên rỉ:  
          - Má à, má còn cái bí mật khủng khiếp nào nữa, cứ nói ra luôn một lần đi. Ai có thể tưởng tượng thằng Trung là con riêng của con, thằng Trực là con riêng của ba không chớ? Bây giờ thằng con riêng của ba lại trở thành cha thằng con riêng của con. Má à, con có cảm tưởng con sắp phát điên lên rồi!  
          Thấy con như vậy Bà Sư Nhiêu cũng hết hồn, vội trấn an:  
          - Từ từ đi con. Ở đời chuyện gì rồi cũng sẽ qua. Con phải bình tĩnh mới được. Trước tiên phải nghĩ là vợ con sắp sanh. Bất cứ chuyện buồn gì cũng ảnh hưởng tới cái thai. Con biết tánh vợ con hay ghen giàng trời. Nó mà biết được là làm ầm ĩ lên liền không có gì tốt hết. Rồi biết chừng đâu gia đình con tan nát, gia đình thằng Trực cũng rã bèng. Lúc đó mọi người ai cũng khổ! Thà con ráng chịu khổ một mình. Từ đây má cũng để ý tới thằng cu Trung nhiều hơn trước. Dầu gì nó cũng là cháu nội của má mà. Ứ hự. Không ngờ chuyện cũ lại tái diễn một lần nữa trong cái gia đình này!  

          Thạnh ngồi nghe mẹ phân tách thấy rất có lý, nhưng trong lòng vẫn nặng trĩu u sầu. Trước kia chàng và Trực có cuộc sống không khác biệt gì mấy. Nhưng bây giờ cuộc sống của hai thằng Vượng và Trung khác nhau một trời một vực, bảo sao Thạnh không thấy lương tâm cắn rứt? Mẹ chàng là người thuộc thế hệ cũ lại rộng lượng nên tha lỗi dễ dàng. Huệ Khanh chắc chắn không bao giờ tha thứ cho chàng. Tự ái của cô tiểu thơ xinh đẹp con nhà giàu này to như cái đình, không đời nào chịu để mất mặt mũi vì một cô thôn nữ quê mùa như Hường đâu!  

          Thạnh bước ra vườn. Trên cao mảnh trăng thượng huyền đổ xuống vạn vật một thứ ánh sáng nhạt nhòa. Chàng ngửng đầu hít không khí mát rượi vào đầy buồng phổi, đầu óc thấy bớt căng thẳng hơn. Chàng lẫm bẩm thôi thì tới đâu hay tới đó. Cứ xuôi theo dòng đời. Mình đã tạo ra oan nghiệt thì hãy ráng nhận lãnh hậu quả một mình. Vợ con vô tội không nên lôi kéo họ vào. Phải để cho họ sống vui vẻ. Vợ chồng Trực cũng chỉ là nạn nhân. Họ đã buồn nhiều lắm rồi, mình không nên khơi ra nữa để họ càng thêm đau đớn. Ông Trời ơi, Đức Phật Tổ ơi, các ngài trên cao xin phù hộ cho con đủ nghị lực gánh chịu cái khổ nạn này. Huệ Khanh, Trực, Hường ơi, các con yêu dấu của ba ơi, xin các người hãy tha thứ cho tôi. Tha thứ cái lỗi lầm tôi đã vô tình tạo ra. Tôi xin một mình gánh hết. Một mình gánh hết....Tiếng thì thầm của Thạnh hòa lẫn với tiếng côn trùng chung quanh chìm dần vào đêm sâu thăm thẳm....  

Tiểu Thu