Cùng Bạn
Tôi thật sự rung cảm với bài Tứ Thời Thi của cổ nhân để lại.Ngày xưa thú vui của thi nhân rất thâm thúy rất giản dị nhưng cũng rất trang trọng cao sang,thi nhân biết vui hưởng cái đẹp nho nhỏ hiện có trước mắt không cần tìm cảnh đẹp hùng vĩ xa xôi, thi nhân luôn thả hồn mình lâng lâng với thiên nhiên với từng mùa để tâm hồn hoà cùng vũ trụ càn khôn.
Bài thơ Tứ Thời Thi thật tuyệt vời,đối ý, đối chử từng cập thật tài tình ,đọc lên chúng ta thấy ngay cảnh vật bốn mùa trước mắt cùng cái phong thái an nhàn của người xưa.
Nhân đây cũng gởỉ đến thi hữu chia sẻ hai bài tứ tuyệt của Thiền Sư Tuệ Khải và Cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm để tìm lại vài giây phút an nhiên vui hưởng cuối tuần.
Quý mến
Tứ Thời Thi
( Cổ nhân )
Xuân du phương thảo địa
Hạ thưởng lục hà trì
Thu ẩm hoàng hoa tửu
Đông ngâm bạch tuyết thi
Bài Thơ Bốn Mùa
(1)
Dạo bước trời xuân cỏ sắc hương
Trầm mình sen hạ nước hồ gương
Thu về nhấp chén hoàng hoa tửu
Đông đến ngâm thơ tuyết trắng đường
Mailoc
(2)
Xuân du đồng cỏ ngát hương trời
Hạ tắm sen hồ lá biếc phơi
Thu nhấp hoàng hoa men chếnh choáng
Đông ngâm thi phú tuyết tơi bời
(3)
Xuân dạo cỏ đồng hương bát ngát
Hạ tắm sen hồ nước biếc trong
Thu nâng rượu cúc ấm lòng
Đông ngâm thi phú mênh mông tuyết trời
Mailoc
(4)
Xuân dạo cỏ hương nồng
Hạ ngắm sen hồ trong
Thu về rượu cúc nhấp
Đông tới tuyết thi ngâm
Mailoc
--------------Binh Thường Tâm Thị Đạo
( Thiền Sư Tuệ Khải )
Xuân hữu bách hoa, thu hữu nguyệt
Hạ hữu lương phong , đông hữu tuyết
Nhược vô nhân sự quái tâm đầu
Tiện thị nhân gian hảo thời tiết
Dịch Thơ:
Xuân có trăm hoa thu có trăng
Hạ về gió mát , tuyết đông giăng
Ví lòng thanh thản không lo nghĩ
Ấy buổi êm đềm chốn thế gian
(Thiền Sư Thích Nhất Hạnh)
Xuân ngắm trăm hoa, thu thưởng nguyệt
Gió lành nắng hạ, tuyết đông rơi
Ví lòng vô sự tâm ngơi
Tiết trời rõ nét tuyệt vời trần gian
Mailoc
------------Cảnh Nhàn
( Nguyễn Bỉnh Khiêm )
Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao
Rượu đến gốc cây ta sẽ nhấp
Nhìn xem phú qúi tựa chiêm bao
Rượu ngon chẳng nệ ly sành
Thú Vui Bốn Mùa
Xuân đi Vegas " thắp đèn " chơi ,
Hạ ngắm sò nghêu biển tuyệt vời!
Dắt cháu thu sang trường học tựu,
Giáng Sinh đông tới bạn bè mời
Mailoc
Chú thích " thắp đèn " ý muốn đi Las Vegas thì sạch túi như bỏ tiền thắp thêm đèn cho
các casino vậy
I- Phỏng dịch bài Tứ Thời Thi
Bài Thơ Bốn Mùa
(1) Thể ngũ ngôn:
Xuân dạo miền cỏ thơm
Hạ ngắm hồ sen biếc
Thu nhấp rượu cúc vàng
Đông ngâm vần thơ tuyết
Phương Hà
(2) Thể lục ngôn:
Xuân đến dạo miền cỏ thơm
Hè về ngắm hồ sen biếc
Thu sang nhấp rượu cúc vàng
Đông lại ngâm vần thơ tuyết
Phương Hà
II- Phỏng dịch bài: Bình Thường Tâm Thị Đạo
GẶP ĐẠO GIỮA ĐỜI THƯỜNG
Xuân nở trăm hoa, thu ngập trăng
Hạ đem gió mát, đông sương giăng
Khi lòng buông xả không sân hận
Mọi việc yên bình, tâm ổn an.
Phương Hà
III- Cảm tác bài Cảnh Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Hưởng Nhàn
Mùa nào thức ấy, há lo chi
Đông: giá, thu: măng có thiếu gì !
Mật ngọt đầu xuân, sen cuối hạ
Rượu nồng luôn sẵn cứ nhâm nhi....
Phương Hà
--------------
Nhân Thầy Mai Lộc nhắc đến bài Tứ Thời Thi, Đỗ Chiêu Đức xin đựoc gởi lại bài viết nầy để Quí Thầy Cô, Thân Hữu đọc lại cho vui...
1.Ăn Chơi Bốn Mùa
Kính thưa Quý Thầy Cô và Các Bạn,
Nhân hãy còn là mùa Xuân, xin kính gởi đến quý Thầy Cô và Các Bạn bài thơ " Ăn chơi bốn mùa, Bốn mùa ăn chơi " của các Cụ ta ngày xưa, mà hồi còn bé, tôi đã chép được " nó " ở nhà của Ông Ba Hương Sư ở Ấp Yên Thượng ( Ba Láng ) như sau:
Xuân du phương thảo địa 春 逰 芳 草 地
Hạ thưởng lục hà trì 夏 賞 绿 荷 池
Thu ẩm hoàng hoa tửu 秋 飲 黄 花 酒
Đông ngâm bạch tuyết thi 冬 吟 白 雪 詩
Thích nghĩa:
Bài thơ nầy có xuất xứ từ " THẦN ĐỒNG THI " 神童诗 của Uông Châu thời Bắc Tống biên soạn (出自北宋汪洙所编《神童诗)
Mùa xuân thì đi dạo chơi trên các thảm cỏ non. Mùa hè nóng nực thì ngồi ngắm hoa sen nở trong ao. Mùa thu mát mẻ thì nhâm nhi rượu cúc đào. Mùa đông lạnh lẽo tuyết rơi thì ngâm thơ vịnh tuyết trắng.( Đây chắc phải là các Cụ ở miến Bắc, chớ Miền Nam làm sao có tuyết trắng để.... ngâm. ).
Thu ẩm hoàng hoa tửu 秋 飲 黄 花 酒
Đông ngâm bạch tuyết thi 冬 吟 白 雪 詩
Thích nghĩa:
Bài thơ nầy có xuất xứ từ " THẦN ĐỒNG THI " 神童诗 của Uông Châu thời Bắc Tống biên soạn (出自北宋汪洙所编《神童诗)
Mùa xuân thì đi dạo chơi trên các thảm cỏ non. Mùa hè nóng nực thì ngồi ngắm hoa sen nở trong ao. Mùa thu mát mẻ thì nhâm nhi rượu cúc đào. Mùa đông lạnh lẽo tuyết rơi thì ngâm thơ vịnh tuyết trắng.( Đây chắc phải là các Cụ ở miến Bắc, chớ Miền Nam làm sao có tuyết trắng để.... ngâm. ).
Chú thích:
1.- PHƯƠNG 芳: Thơm, thuộc bộ Thảo 艸, nên chỉ mùi thơm nhè nhẹ, dịu dàng của cỏ cây hoa lá. Thường được dùng đặt tên cho phái nữ. Xin lạm bàn một chút về chữ Phương nầy để thấy được rằng đàn ông Châu Á khi xưa cũng " Ga Lăng " đáo để ". Này nhé , tất cả những thứ gì thuộc về phái nữ đều có chữ PHƯƠNG liền theo bên cạnh :
* Phương danh: Tên thơm, để chỉ tên của phái nữ. Ta thường hỏi : Xin
cho biết " quý tánh phương danh ".
* Phương tâm: Trái tim thơm, chỉ trái tim và lòng dạ của phái nữ.
* Phương ý: Chỉ ý kiến hoặc tình ý của phái nữ
* Phương lân: Cô hàng xóm thơm phức, chỉ người hàng xóm là phái nữ.
.... và một từ nữa mà cả đàn ông Tây phương " ga lăng " nhất cũng phải chào thua là : Hương hạn 香汗: Mồ HÔI thơm. Ở đây không xài chữ Phương nữa mà sử dụng thẳng từ HƯƠNG để chỉ mồ HÔI của các bà các cô cũng... thơm phức làm... " mê mệt người qua lại " (thơ Nguyễn Bính).
2.- Hoàng Hoa 黄花 : Hoa vàng, một cách riêng để gọi hoa Cúc.
Diễn nôm:
Xuân chơi trên thảm cỏ non
Hè thì thưởng ngoạn sen còn trên ao
Thu nhâm nhi rượu cúc đào
Đông ngâm thơ tuyết, thú nào hơn ta?
Kính thưa Quý thầy Cô và Các Bạn,
Chúng ta có thể mỗi người cùng làm một bài thơ theo bất cứ hình thức ( Năm chữ, bảy chữ, Nôm hay Hán.... ) thể nào cũng được để diễn tả lại cái " ăn chơi " hoặc " tiêu khiển " của bốn mùa nơi mà ta đang cư ngụ, có được chăng ?. Dĩ nhiên, tôi là người bày đặt cho nên phải đi đầu, xin trình làng bài thơ của tôi như sau :
Xuân cuồng du viên hội 春 逛 游 園 會
Hạ nhập thủy công viên 夏 入 水 公 園
Thu khánh hàm ân tiết 秋 慶 含 恩 節
Thánh Đản tại nhởn tiền. 聖 誕 在 眼 前
Nghĩa:
Mùa xuân thì đi vòng quanh các Hội Chợ ( Houston có rất nhiều Hội Chợ các Chùa ). Mùa hè thì vào Công viên Nước. Mùa thu thì đón lễ Tạ ơn ( học trò nghỉ suốt tuần chót của tháng 11 ). Mùa đông thì mừng Chúa Giáng sinh đến liền trước mắt sau Lễ Tạ Ơn.
Chú thích:
Chữ CUỒNG 逛 : Động từ có nghĩa là nhàn du, là đi vòng vòng. Ta hay lầm chữ Cuồng nầy với chữ Cuồng không có bộ Xước 狂 : Cuồng nầy là Tính từ có nghĩa là mạnh bạo, là điên .Ví dụ : Cuồng Phong là Gió Xoáy mạnh, và thường thì ta hay hiểu lầm nghĩa của Câu " Tửu nhập tâm như cẩu CUỒNG tại thị ". Rượu vào bụng rồi thì như con chó chạy vòng vòng ngoài chợ.( Chớ không phải CHÓ ĐIÊN, vì nếu là chó điên thì sẽ nói là CUỒNG CẨU ).
Bài thơ nôm:
Ngày xuân ăn Tết ở Chùa
Hè Công viên Nước vui đùa cháu con
Thu sang đón Lễ Tạ Ơn
Giáng Sinh năm hết, chỉ còn khao đao ( count-down )
Đỗ Chiêu Đức
--------------
2. Bài Kệ:Tâm Bình Thường Là Đạo
(Bình thường thị đạo)平常是道
Vô Môn Huệ Khai
Xuân hữu bách hoa thu hữu nguyệt,
Hạ hữu lương phong đông hữu tuyết.
Nhược vô nhàn sự quải tâm đầu,
Tiện thị nhân gian hảo thời tiết.
春 有 百 花 秋 有 月
夏 有 涼 風 冬 有 雪
若 無 閑 事 掛 心 頭
便 是 人 間 好 時 節
Chú Thích:
Nhược 若 : là Nếu, Nếu Như.
Nhàn Sự 閑 事 : Không phải là Chuyện nhàn hạ, mà là Chuyện lặc vặc quanh cuộc sống SỐNG.
Quải Tâm Đầu 掛 心 頭 : Quải là Treo, ở đây có nghĩa là Lo lắng quan tâm. Tâm Đầu là Trong lòng, chứ không phải Đầu Tim. nên...
Quải Tâm Đầu là Lo lắng ở trong lòng.
Nghĩa Bài Kệ:
Giữ được lòng bình thường thì là Đạo đó.
Mùa xuân thì có trăm hoa đua nở, mùa thu thì có trăng sáng. Mùa hè thì có gió mát hây hây, mùa đông thì có tuyết rơi lả tả. ( Đó là chuyện bình thường của bốn mùa !).
Nếu giữ được lòng bình thản không vướng bận vì sự nóng lạnh đẹp xấu của 4 mùa (NHÀN SỰ 閑 事), thì đó mới là cái THỜI TIẾT TỐT nhất của nhân gian !
Diễn Nôm:
Xuân nở trăm hoa, thu sáng trăng,
Hè thì gió mát, đông thì tuyết.
Nếu lòng bình thản chẳng băn khoăn,
Đó chính nhân gian hảo thời tiết!
Đỗ Chiêu Đức.
---------------
3. CảnhNhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chỗ lao xao
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao
Rượu đến gốc cây, ta sẽ nhắp
Nhìn xem phú quí, tựa chiêm bao.
***
Bốn Mùa
Xuân sang mây trắng bềnh bồng
Lá hoa khoe sắc nắng hồng reo vui
Gió lay rạo rực nắng chiều
Hạ về phượng nở buồn hiu tan trường.
Mùa Thu trời tím vấn vương
Cây phơi màu úa trên đường lá rơi
Tuyết về phủ kín bên đồi
Đông sang gió bấc mình ngồi nhớ nhau.
Dương hồng Thủy
***
Bốn Mùa Hạnh Phúc
Bốn mùa hạnh phúc lứa đôi,
Xuân vui khởi sắc núi đồi xanh tươi.
Học sinh nhảy nhót khỏe cười,
Nghỉ Hè bơi lội có người nhớ quê.
Thu sang lá rụng ủ ê,
Sợi bay đen nhánh tóc thề Đông phong.
Vì em, anh chỉ ước mong,
Thờ cha kính mẹ một lòng đồng tâm.
Đôi ta vàng đá tình thâm...
Đưa nhau xuất cảnh có lầm người không!
Chuyện đời đổi dạ thay lòng,
Ôm cầm lạc điệu, nước trong đánh phèn!
Mai Xuân Thanh
Ngày 27 tháng 07 năm 2015
Bốn Mùa
Cầu đủ dừa xoài một dĩa dâng
Hái hoa phượng ép tặng ai gần
Chung trà bánh dẻo trăng đầu trúc
Đốt lửa rơm hơ ấm áp dần
Cao Linh Tử
28/7/2015
***
Đời Người Qua Bốn Mùa
Xuân tròn rạng rỡ sắc hương khoe
Hừng hực tương lai tựa nắng hè
Đến lúc vào thu lòng khắc khoải
Mơ tàn bóng ngã gió đông se
Nhàn
Sáng với ly cà phê sữa nóng
Du dương tiếng nhạc với Website
Mail Thầy Mail Bạn, tin thời sự
Thơ thẩn Vườn Thơ cũng hết ngày
Quên Đi
***
Bốn Mùa Khởi Sắc
Xuân thiên khởi sắc khỏe đi chùa,
Hạ nắng vàng tươi cháu chắt đùa.
Lá rụng Thu buồn nghe xao xuyến,
Mưa bay Đông rét mướt thêu thùa !
Đón Xuân hớn hở mừng năm mới,
Lửa Hạ như thiêu hạn hán mùa...
Chuẩn bị khai trường Thu tiễn bạn,
Ngày Đông tháng giá lạnh te tua !
Ngày Xuân chén rượu chúc cho nhau,
Tháng Hạ về quê hưởng thú câu.
Khai giảng cô thầy Thu họp mặt,
Đông sang tuyết lạnh khổ âu sầu!
Khoe sắc trăm hoa báo tiết Xuân,
Nghỉ Hè phượng vĩ nhảy tưng bừng.
Thu sang mẹ hát ru con ngủ,
Gió lạnh ngày Đông ẩm ướt chân.
Mai Xuân Thanh
Ngày 27 tháng 07 năm 2015
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét