La Tombe d’Amante
Demain dès l'aube, à l’heure où blanchit la campagne,
Je partirai. Vois-tu, je sais que tu m’attends.
J’irai par la forêt, j’irai par la montagne.
Je ne puis demeurer loin de toi plus lomgtemps
Je marcherai les yeux fixés sur mes pensées
Sans rien voir au dehors, sans entendre aucun bruit
Seul, inconnu, le dos courbé, les mains croisées
Triste, et le jour pour moi sera comme la nuit
Je ne regardai ni l’or du soir qui tombe
Ni les voiles au loin descendant vers Harfleur
Et quand j’arriverai, je mettrai sur ta tombe
Un bouquet de houx vert et de bruyère en fleur.
Victor Hugo (1802-1885)
***
Dịch Thơ:
Mộ Người Yêu
Đồng quê còn sớm tinh sương
Biết em mong đợi lên đường từ lâu
Băng rừng vượt núi anh mau
Anh đâu muốn ở xa nhau bấy chừ.
Đăm đăm đôi mắt suy tư
Không nghe không thấy cảnh từ hai bên
Cô đơn xa lạ buồn tênh
Xót xa kẻ sống ngày đêm chẳng màng.
Nắng vàng len lỏi ngày tàn
Xa xa nào thấy nghĩa trang sương chiều
Đặt trên nấm mộ người yêu
Bó hoa tươi thắm diễm kiều, nhớ em!
Phí Minh Tâm
***
Mộ Người Yêu
Ngày mai loé ánh bình minh
Làng quê còn phủ trắng inh sương mờ
Ra đi biết đang mong chờ
Vượt núi băng rừng chẳng nỡ thiếu em
Suy tư mắt đăm chiêu thêm
Tiếng động cảnh vật hai bên không màng
Nỗi buồn đơn độc riêng mang
Mặt trời rạng ngỡ đêm đang buông màn
Chiều len nắng úa nhạt vàng
Tối trời phủ xuống nghĩa trang tiêu điều
Đây rồi! Nấm mộ dấu yêu
Đặt cành hoa thắm khơi nhiều luyến thương!
Kim Oanh
***
Sớm Mai
Ngày mai từ lúc rạng đông
Khi bình minh rọi trắng vùng thôn quê
Cha băng rừng núí, con chờ
Còn cha không thể xa dời con lâu
Chân đi mắt để trong tâm
Chẳng màng nghe ngóng hay trông ngắm gì
Lom khom, xa lạ, một mình
Buồn nên ngày cũng như đêm thôi mà.
Mắt không nhìn ánh dương tà
Hay buồm xuôi hướng Harfleur xa vời
Khi nào cha đã tới nơi
Viếng con một bó ô-rô trên mồ.
ChinhNguyen/H.N.T.
Mar.2016
***
Ngày Mai, Mờ Sáng…
Ngày mai, khi cánh đồng vừa rạng
Lên đường ngay buổi sáng. Biết đang chờ
Băng qua rừng núi tinh mơ
Xa nhau chẳng thể ơ hờ lâu hơn…
Ta bước đi trí luôn suy tưởng
Chẳng thấy gì, chẳng vướng âm thanh
Lưng còng, tay chéo, vô danh
Lòng buồn, ngày hạ cũng thành đêm đông
Chẳng nhìn ngắm ráng hồng buông xuống
Lẫn buồm xa xuôi hướng Harfleur
Đến nơi cha đặt lên mồ
Bó hoa thạch thảo, ô rô ngậm ngùi!!!
Lộc Bắc
Mai17
***
Mai, Vưà Hửng Sáng
Mai, đồng vưà hửng sáng thôi
Ta lên đường bởi biết người chờ mong
Ta đi, vượt núi, băng rừng
Xa nhau mỗi kẻ mỗi phương chẳng đành.
…
Ta đi, trĩu nặng tâm tình
Tai nghe như điếc, mắt nhìn như đui
Lưng còng, tay chắp, lạc loài
Lòng buồn thấy cảnh ban ngày như đêm.
…
Chiều vàng nắng xế chẳng nhìn
Luôn cánh buồm ấy xuôi miền Harfleur
Tới rồi, ta đặt trên mồ
Chùm hoa thạch thảo, ô-rô xanh rờn.
(Trầm Tư – 1856)
Hoàng Xuân Thảo
***
Bản Anh ngữ
Tomorrow, at dawn, in the hour when the countryside whitens
I’ll leave. You see, I know that you are waiting for me
I’ll go by the forest, I ‘ll go by the mountain
I can’t stay far from you any longer.
I’ll go, the eyes fixed on my thoughts
Without seeing anything outside, nor hearing any sound
Alone, unknown, the back curved, the hands crossed
Sad, and the day for me will be like the night.
I’ll not look at the gold of the evening which falls
Nor the faraway sails descending towards Harfleur
And when I arrive, I’ll put on your tomb
A green bouquet of holly and of flowering heather.
Hoàng Xuân Thảo
Xứ Lá Phong , Muà thu 2017
***
Bản Anh ngữ
Tomorrow, at dawn, in the hour when the countryside whitens
I’ll leave. You see, I know that you are waiting for me
I’ll go by the forest, I ‘ll go by the mountain
I can’t stay far from you any longer.
I’ll go, the eyes fixed on my thoughts
Without seeing anything outside, nor hearing any sound
Alone, unknown, the back curved, the hands crossed
Sad, and the day for me will be like the night.
I’ll not look at the gold of the evening which falls
Nor the faraway sails descending towards Harfleur
And when I arrive, I’ll put on your tomb
A green bouquet of holly and of flowering heather.
Hoàng Xuân Thảo
Xứ Lá Phong , Muà thu 2017
***
Chú Giài:
Bài thơ này Victor Hugo viết năm 1847, vào ngày giỗ thứ tư của con gái lớn Léopoldine Hugo, đã chết cùng chồng mới cưới vì đắm tàu trên sông Seine, thị trấn Villequier, vùng Normandie.
Bài thơ gồm ba đoạn:
Đoạn đầu tả cuộc khởi hành lúc tờ mờ sáng và hành trình băng rừng, vượt núi để tới với người thương yêu vì không chịu nổi sự chia cách nữa, khiến ta tưởng tượng người ông sắp gặp hẳn là một người yêu đang mong chờ ông.
Đoạn hai gợi lên nỗi buồn rầu trong khi đi đường, lòng chỉ nghĩ tới người yêu, mắt chẳng buồn nhìn, tai chẳng buồn nghe, cảm thấy cô đơn, lạc loài, lưng đi khom khom, tay bắt chéo và thấy cảnh ngày cũng như đêm mà thôi vì lòng buồn cảnh có vui đâu bao giờ.
Đoạn ba còn thảm thiết hơn nữa, bước đi trong bóng chiều vàng rơi mà cũng chẳng biết, cả cánh buồm trên sông đang trôi xuôi về bến Harfleur trong khi ông đang đi trên bờ cũng không buồn nhìn nữa. Rồi đột nhiên có sự chuyển biến ở hai câu cuối khiến người đọc tưng hửng, hóa ra ông chẳng đi thăm người yêu như ta tưởng nghĩ mà ông đi thăm mộ con gái qua một ngày đường từ lúc sáng tinh mơ tới chiều tối khi nắng đã tắt. Hai câu tuyệt cú này khiến người đọc xúc động và xao xuyến trong lòng.
Hoa thạch thảo thường nở vào cuối thu khi các loài hoa khác đã tàn, hoa còn tượng trưng cho sự mỏng manh, yếu đuối nhưng tràn đầy nữ tính và đặc biệt nhắc nhở nỗi thương nhớ không bao giờ nguôi cho tới chết. Hoa ô rô cũng nở vào cuối thu nhưng lá lúc nào cũng xanh tươi, tượng trương cho sự tái tạo, ý niệm bất tử. Nhà thơ đã thành công trong niềm mong muốn con gái ông còn sống mãi vì mỗi khi đọc tới bài thơ này là người đời lại nhớ tới Léopoldine và bài “ Mai, vưà hửng sáng” cũng là một trong những bài thơ của Victor Hugo mà người đời yêu thích nhất.
Về thi pháp, ông dùng cách đối thoại với “thì hiện tại/temps présent” trong đoạn đầu khiến ta tưởng người ông đi thăm còn đang sống nơi xa xôi đâu đó. Ông lại nhắc đi nhắc lại chữ Ta và các chữ Đi chứng tỏ quyết tâm đi thăm của ông dù đường xa, rừng ngăn, núi cách. Ông gợi cho ta cảm thấy nỗi buồn mênh mông trong lòng ông qua những hình ảnh miêu tả ở đoạn hai mà tuyệt nhiên không hề kêu ca, than vãn gì cả. Đọc tới gần hết bài thơ ta vẫn tưởng đây là một bài tình ca để rồi chới với khi hay ra ông đem hoa đặt trên mộ con gái ông và bài thơ bỗng mang lại ý tưởng một bài tưởng niệm. Ông còn cắt nhịp trong mỗi câu, câu ba nhịp 6/6, câu bốn và câu sáu nhịp 3/3/3/3, câu năm nhịp 4/4/4 trở lại nhịp 6/6 ở câu chín và câu 11. Sự cắt nhịp tượng thanh cho tiếng nức nở với những hàng lệ khi vắn khi dài trong lòng người cha. Bài thơ còn đặc sắc ở chỗ gợi lên tình cảm trải rộng theo không gian và trải dài theo thời gian. Trước hết là những hình tượng trong không gian: cánh đồng, rừng, núi, ngoại cảnh mà ông chẳng buồn nhìn, con thuyền, bến Harfleur, mộ chí; còn về thời gian: ngày mai, vừa hửng sáng, ngày đêm, bóng chiều vàng rơi, thuyền xuôi, khi ta tới nơi.
Tóm lại, bài thơ đưa ta từ sự tưởng tượng ra một bản tình ca giữa hai tình nhân tới một sự thật là một bài hoài niệm của một người cha đối với một người con gái. Bài thơ có những đặc tính của trường phái lãng mạn với sự miêu tả thiên nhiên qua các phong cảnh và sự diễn tả tâm trạng cô đơn cùng sự trầm tư của tác giả.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét