Tình cờ đọc bài Hồi Hương Ngẫu Thư Biến Cải của Trần-Lâm Phát, tôi tìm bài Hồi Hương Ngẫu thư của Hạ Tri Chương.
回鄉偶書 變改 Hồi Hương Ngẫu Thư Biến Cải
三 十 離 鄉 六 十 回 Tam thập ly hương lục thập hồi
鄉 音 無 改 鬢 毛 衰 Hương âm vô cải tấn mao suy
同 門 相 見 不 相 識 Đồng môn tương kiến bất tương thức
笑 問 客 君 尋 找 誰 Tiếu vấn khách quân tầm trảo thùy
Diễn dịch:
Biến chế Bài Ngẫu nhiên viết khi về quê
Ba mươi đi sáu mươi về lại
Giọng nói quê mùa rụng tóc mai
Bạn học nhìn nhau nhưng chẳng nhận
Vừa cười vừa hỏi ông tìm ai
Trần-Lâm Phát
Sài gòn 2011
(Phỏng bài Hồi Hương Ngầu Thư của Hạ Tri Chương)
***
Bài thơ Hồi Hương Ngẫu Thư là bài thơ thứ 261 trong quyển "Đường Thi tam Bách Thủ" lưu trữ trong thư viện Trường Đại Học Virginia và trong trang web 300 Tang shi:
回鄉偶書 Hồi Hương Ngẫu Thư
少小離家老大回 Thiểu tiểu ly gia lão đại hồi
鄉音無改鬢毛衰 Hương âm vô cải tấn mao suy
兒童相見不相識 Nhi đồng tương kiến bất tương thức
笑問客從何處來 Tiếu vấn khách tòng hà xử lai
賀知章 Hạ Tri Chương
***
Dịch nghĩa:
Tuổi trẻ ra đi, già mới về,
Giọng nhà quê vẫn không đổi, râu tóc đã rụng hết.
Trẻ con trong thấy, không nhận ra,
Cười hỏi, khách từ phương nào đến?
Đây là 1 trong 20 bài thơ của Hạ Tri Chương (659-744). Ông là một nhà thơ nổitiếng thời Đường, người Quảng đông, tự là Quý Chân. Ngoài thơ ra, ông còn viết truyện. Ông đậu tiến sĩ năm 695, làm Thái tử tân khách rồi đến Bíthư giám. Đầu đời Thiên Bảo, ông từ quan về làng tự xưng là Tứ Minh cuồng khách.
Bài thơ mang tâm trạng ngậm ngùi của tác giả khi từ quan về quê cũ sau hơn 50 năm xa cách và trẻ em ngỡ là khách lạ mới đến.
Nhiều người đã dịch và biến cải bài thơ trên.
Ngẫu Nhiên Viết Khi Về Quê
Lúc trẻ ra đi già trở lại
Tóc râu đã bạc giọng chưa thay
Trẻ con thấy mặt không quen biết
Cười cợt hỏi đùa ông là ai.
Phí Minh Tâm
***
Diễn Dịch:
Tuổi trẻ ra đi biệt cố hương
Khi già trở lại luống bi thương
Người xưa tiếng nói nghe còn rõ
Trẻ nhỏ ngỡ rằng khách bốn phương
Hương Lệ Oanh
***
Diễn dịch qua thất ngôn bát cú:
Chạnh Lòng Hồi Hương
Xa quê biền biệt biết bao năm
Cuộc sống công danh lúc lại trầm
Khi nhỏ ra đi cầu sự nghiệp
Về già trở lại chẳng ai thăm
Giọng quê rành rõ người nơi cũ
Tóc bạc thưa dần chẳng tiếng tăm
Trẻ nhỏ trông qua ngờ khách lạ
Quay về thoáng chốc đã nhiều năm
Hương Lệ Oanh
***
Hoài Hương
Biền biệt tha phương hai mấy năm
Chạnh nghe ngao ngán những thăng trầm
Bồi hồi ngoảnh lại dòng sông nhớ
Ngơ ngác trông về ngọn núi thăm.
Vẫn đấy trường xưa thêm rạng rỡ,
Mà sao bạn cũ lại mù tăm?
Tuổi già, tóc bạc, lòng đâu bạc
Ôm nỗi hoài hương suốt tháng năm.
Chạnh nghe ngao ngán những thăng trầm
Bồi hồi ngoảnh lại dòng sông nhớ
Ngơ ngác trông về ngọn núi thăm.
Vẫn đấy trường xưa thêm rạng rỡ,
Mà sao bạn cũ lại mù tăm?
Tuổi già, tóc bạc, lòng đâu bạc
Ôm nỗi hoài hương suốt tháng năm.
Minh Tâm
***
Tự Thán: Tấm Thân Lưu Lạc
Thấm thoái ly hương mấy chục năm;
Thân ta trôi dạt, đủ thăng trầm.
Nhớ thời oanh liệt, bao người viếng;
Gẫm lúc suy tàn, hiếm khách thăm.
Núi chắn làng xưa... xa mút chỉ ;
Biển ngăn quê cũ...cách mù tăm.
Cuối đời lưu lạc, buồn hiu quạnh,
Mơ ước ngày về, đếm tháng...năm.
Thân ta trôi dạt, đủ thăng trầm.
Nhớ thời oanh liệt, bao người viếng;
Gẫm lúc suy tàn, hiếm khách thăm.
Núi chắn làng xưa... xa mút chỉ ;
Biển ngăn quê cũ...cách mù tăm.
Cuối đời lưu lạc, buồn hiu quạnh,
Mơ ước ngày về, đếm tháng...năm.
Thảo Chương TQV
17-10-2019
***
Vọng Cố Hương (I)
Tha hương tị nạn mới mười năm
Ngẫm lại đời như nốt nhạc trầm
Mộ mẹ bìm leo chưa buổi viếng
Mồ cha cỏ mọc chẳng lần thăm
Người nơi đất khách còn xa dạng
Kẻ chốn phương trời vẫn vắng tăm
Nhớ lúc ra đi thầm ước nguyện
Cầu xin cách biệt chỉ vài năm.
Ngẫm lại đời như nốt nhạc trầm
Mộ mẹ bìm leo chưa buổi viếng
Mồ cha cỏ mọc chẳng lần thăm
Người nơi đất khách còn xa dạng
Kẻ chốn phương trời vẫn vắng tăm
Nhớ lúc ra đi thầm ước nguyện
Cầu xin cách biệt chỉ vài năm.
Vọng Cố Hương (II)
Ngày đi những tưởng chỉ đôi năm
Đâu biết đời đang bỗng lại trầm
Tuế nguyệt xoay vần quê chửa viếng
Tang thương biến đổi xứ chưa thăm
Người xưa nhớ mãi mơ hình bóng
Bạn cũ đi dần vắng dạng tăm
Thất quốc vong gia sầu lữ khách
Thời gian lặng lẽ tháng rồi năm.
Đâu biết đời đang bỗng lại trầm
Tuế nguyệt xoay vần quê chửa viếng
Tang thương biến đổi xứ chưa thăm
Người xưa nhớ mãi mơ hình bóng
Bạn cũ đi dần vắng dạng tăm
Thất quốc vong gia sầu lữ khách
Thời gian lặng lẽ tháng rồi năm.
Đinh Tường
***
Ngày Về
Xa cách quê nhà mấy chục năm
Cuộc đời trôi nổi bước thăng trầm
Ra đi xứ khác không ai biết
Bỏ lại mẹ già chẳng kẻ thăm...
Nay nhớ quay về tìm quá khứ
Trẻ con thấy lạ chạy mù tăm
Lòng buồn lặng lẽ quay chân bước
Lạc lõng quê người mấy chục năm!
Nguyễn Cang
***
Trở Lại Quê Nhà
Biệt bóng quê nhà ngần ấy năm
Trải bao gian khó bước thăng trầm
Ngày đi trai trẻ xây đời mộng
Giờ đến làng xưa nhã ý thăm
Cảnh đổi bạn đâu tìm chẳng thấy
Đò trôi bến vắng mịt mờ tăm
Bé con tưởng khách nhìn ngơ ngác
Mái tóc nhoà sương bởi tháng năm.
Kim Trân
***
Vọng Cố Hương
Tuổi đời xót lại đếm hằng năm
Sự thế tang thương bỗng hóa trầm
Mấy thuở nhà xa chưa trở lại
Bây giờ quê cũ đã về thăm
Đâu vì núi thẫm chim vang bóng
Hay bởi sông dài cá biệt tăm
Khách lạ chiều nay tìm dĩ vãng
Vỡ òa kỷ niệm nén hằng năm.
Nguyên Triêu Dương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét