Lời phi lộ
Những con ma men của Bạch Cư Dị thường rất hiền hòa như đã từng đề cập mấy lần trước. Nay chỉ tóm tắt sơ qua: tửu lượng tầm thường, ít khi say khướt, ít khi uống một mình….
Nguyên tác Dịch âm
對酒其四 Đối Tửu Kỳ 4
百歲無多時壯健 Bách tuế vô đa thì tráng kiện,
一春能幾日晴明 Nhất xuân năng kỷ nhật tình minh.
相逢且莫推辭醉 Tương phùng thả mạc thôi từ tuý,
聽唱陽關笫四聲 Thính xướng "Dương quan đệ tứ thanh".
Chú giải:
Dương quan đệ tứ thanh: Mượn 2 câu thơ trong bài “ Vị Thành Khúc” của Vương Duy:
勸君更盡一杯酒, Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu,
西出陽關無故人. Tây xuất Dương quan vô cố nhân.
(Xin anh hãy cạn thêm một chén rượu nữa, Ra khỏi phía tây cửa Dương sẽ không còn người thân nữa đâu)
Dịch thơ
Trước Rượu Kỳ 4
Mấy lúc trong đời thân tráng kiện?
Một ngày tỉnh táo một mùa xuân...
Gặp nhau không thể không say khướt:
"Ra khỏi Dương Quan hết bạn thân"
Lời bàn
Tửu lượng của Bạch Cư Dị bao giờ cũng tiết chế, điều độ, không bê tha như Lý Bạch, Đỗ Phủ.
- Câu1:
Chờ lúc tráng kiện mới say.
- Câu 2:
Mà cũng chỉ say một ngày tỉnh táo trong một mùa xuân thôi.
-Câu 3:
Không say một mình mà say khi có bạn.
- Câu 4:
Biện minh cho cái say “vì bạn chứ không vì rượu” của mình, họ Bạch nói: ta giống như Vương Duy uống để tiễn bạn ở cửa Dương quan ngày xưa.
Nét say rượu của Bạch Cư Dị như thế đó; ông say bạn chứ không say rượu!
Con Cò
***
Nguyên tác: Phiên âm:
對酒其四-白居易 Đối Tửu kỳ 4 - Bạch Cư Dị
百歲無多時壯健 Bách tuế vô đa thì tráng kiện,
一春能幾日晴明 Nhất xuân năng kỷ nhật tình minh.
相逢且莫推辭醉 Tương phùng thả mạc thôi từ túy,
聽唱陽關笫四聲 Thính xướng "Dương quan đệ tứ thanh"
Bài tuyệt cú này thường được đăng chung trong bài Đối Tửu Ngũ Thú trong các sách: Ngự Định Toàn Đường Thi Quyển 449 cũng như các sách khác như: Bạch Thị Trường Khánh Tập - Đường - Bạch Cư Dị 白氏長慶集-唐-白居易 , Bạch Hương San Thi Tập - Đường - Bạch Cư Dị 白香山詩集-唐-白居易 , Vạn Thủ Đường Nhân Tuyệt Cú - Tống - Hồng Mại 萬首唐人絕句-宋-洪邁 , Ngự Định Toàn Đường Thi - Thanh - Thánh Tổ Huyền Diệp 御定全唐詩-清-
聖祖玄燁 . Riêng Đường Nhân Vạn Thủ Tuyệt Cú Tuyển - Tống - Hồng Toại
唐人萬首絕句選-宋-洪遂 in bài Đối Tửu kỳ 4 riêng lẻ với tựa Đối Tửu 對酒.
Ghi chú:
Đối tửu: tên một bài nhạc phủ, đối diện với rượu Dương Quan đệ tứ thanh: chỉ hai câu thơ trong bài Vị Thành Khúc của Vương Duy: Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu, Tây xuất Dương Quan vô cố nhân 勸君更盡一杯酒, 西出陽關無故人 (Xin chàng hãy cạn thêm một chén rượu, Ra khỏi Dương Quan sẽ không còn người quen nữa).
Dịch nghĩa:
Trước Rượu Kỳ 4
Đời người trăm năm không mấy lúc thân thể tráng kiện,
Một mùa xuân cũng phải giữ cho được vài ngày tỉnh táo.
Tuy nhiên gặp nhau đây không thể không say,
Vì đã nghe qua câu "Dương quan đệ tứ thanh".
Dịch thơ:
Trước Rượu
Đời người bao lúc thân cường tráng,
Cần tỉnh quanh năm nên cũng e.
Tuy nhiên đã gặp hãy cùng uống,
Dương Quan xa lắm không bạn bè.
Facing Wine No.4 by Bai Ju Yi
In our life time, our body may not be always healthy and strong,
At least every spring keep it sane and sound.
However as we meet, there is no reason not to celebrate with wine,
Just listen to the saying: no friends on the other side of Yang Guan.
Phí Minh Tâm
***
Trước Rượu.
Mấy lúc trăm năm người khỏe mạnh,
Mùa xuân tỉnh táo giữ đôi ngày.
Lẽ nào gặp gỡ không nâng chén,
Vượt khỏi Dương Quan hết bạn say.
Mỹ Ngọc phỏng dịch.
Sept. 2/2023.
***
Góp ý:
Kỳ này, ÔC đưa ra một bài lạ của Bạch, BS chưa đọc bao giờ, đọc xong cũng không mấy hứng thú, nhất là câu chót lại còn lấy ý từ bài Vị Thành Khúc của Vương Duy.. Tại sao ÔC không lấy bài của Vương? Bài này hình như ai cũng biết, riêng BS lại cảm phục chữ Tân, rất độc đáo trong câu “ khách xá thanh thanh liễu sắc tân “.
Đây là bài dịch “Trước Rượu “ :
Cuộc sống không nhiều lúc khỏe thân,
Mùa xuân tỉnh táo được bao lần,
Gặp nhau chẳng thể không say khướt,
Nghe khúc Dương Quan tiễn cố nhân.
Bát Sách.
(ngày 04/09/2023)
***
Uống Rượu Kỳ 4
1-
Trăm tuổi mấy khi thân tráng kiện
Mỗi xuân tỉnh táo một đôi ngày
Gặp nhau không thể không say khướt
Nghe được “Dương Quan câu bốn” hay!
2-
Trong đời người sức đâu toàn hảo
Một đôi ngày tỉnh táo mỗi xuân
Gặp nhau say khướt một lần
Dương quan ra khỏi người thân đâu còn!
Lộc Bắc
Mai21
***
Bên Tiệc Rượu Kỳ 4
Trăm năm có mấy lần cường tráng?
Tỉnh táo một ngày như một xuân
Không thể không say khi bạn ghé
Ải Dương khuất bóng vắng kim bằng
Kiều Mộng Hà
Sept05th2023
***
Say Với Bạn
Trăm năm tráng kiện cố không say
Tỉnh táo đón Xuân đêm tới ngày
Gặp bạn tạc thù ta cạn chén
Dương Quan xa lắc chẳng còn ai
Thanh Vân
***
Lưu Linh Nhấp Cùng Bạn Hiền Đời người đến tuổi trăm năm,
Mấy khi tráng kiện, trâu văm sức tài?
Mùa xuân phải giữ thân trai,
Vài ngày tỉnh táo - miệt mài tháng qua.
Tương phùng hội ngộ bạn già,
Cách chi không xỉn - hoan ca say đời?
Lắng nghe tường thấu mù khơi,
Dương Quan chả có bên đời người thân.
11/9/2023
Khánh-Hưng
***
Góp ý:
西出陽關無故人=Tây xuất Dương Quan vô cố nhân (Vương Duy)
陽關=Dương Quan là tên của ải địa đầu hướng Tây Hoa Lục, ở Cam Túc, 60km Tây-Nam Đôn Hoàng. Dương Quan là đơn vị hành chánh xa nhất về phương Tây của cổ Hoa Lục, được xây dựng thời Hán Vũ Đế. Ải có tên đó vì nó nằm hướng Nam của 玉門關=Ngọc Môn Quan và hai ải đó được gọi chung là 二關=Nhị Quan, hai ải quan trọng nhất ở hướng Tây trên con đường tơ lụa. Ải Dương Quan bị phá hủy quanh năm 900.
Di tích một tháp trên Dương Quan Sơn
Ra khỏi Dương Quan thì khó mà còn gặp người Hán hay bạn cũ.
Huỳnh Kim Giám
***
@Phí Minh Tâm bổ túc về Dương Quan
Dương Quan là địa danh của nhiều nơi khác nhau tùy thời đại. Thời nhà Đường thì như anh Giám đã viết. Và điển tích Dương Quan trong bài thơ nói đến quan ải này. Thời Xuân Thu là một ấp mà ngày nay là thành phố Thái An, tỉnh Sơn Đông. Thời Hậu Hán, ngày nay là thành phố Vũ Châu, tỉnh Hà Nam. Thời Chiến Quốc, là một trong ba cửa ải của Nước Ba. Pmt
***
Bài Cảm Tác:
Ở quê huynh đệ tương tàn
Triền miên khói lửa trong màn khói sương
Xứ người tị nạn vấn vương
Gập lại bạn cũ đêm trường rượu say
Đồ Cóc
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét