Ông Đồ Houston

Mỗi năm hoa đào nở

Lại thấy Ông Đồ già...

Những tấm ảnh thật thân mến của Ông Đồ Chiêu Đức, tại Chùa Tịnh Luật Hội Xuân 2014 ở Houston USA.

 

Ảnh : Đỗ Chiêu Đức 

Xuân Dạ - 春夜 - - Nguyễn Du

Cùng Bạn .
Bây giờ đã qua rằm tháng giêng, hết mùng rồi nghĩa là hết Tết, song trời vẫn đang xuân. Kính chuyển đến Thầy và các bạn thơ bài  Xuân Dạ của thi hào Nguyễn Du để cùng thấm thía với Cụ cảnh đêm xuân xa nhà lại bịnh hoạn rề rề.

 

Xuân Dạ - 春夜 - Nguyễn Du

 春 夜
Xuân Dạ

 黑 夜 韶 光 何 處 尋
Hắc dạ thiều quang hà xứ tầm?
小 窗 開 處 柳 陰 陰
Tiểu song khai xứ liễu âm âm
江 湖 病 到 經 時 久
Giang hồ bệnh đáo kinh thời cửu
風 雨 春 隨 一 夜 深
Phong vũ xuân tùy nhất dạ thâm
羈 旅 多 年 燈 下 淚
Kỳ lữ đa niên đăng hạ lệ
家 鄉 千  里 月   中 心
Gia hương thiên lý nguyệt trung tâm
南 臺 村 外 龍 江 水
Nam Đài thôn ngoại Long Giang* thủy
一 片 寒 聲 送 古 今
Nhất phiến hàn thanh tống cổ câm (kim).

* Long Giang hay Thanh Long giang: sông Lam

Lược dịch:
Đêm xuân

Đêm tối tăm tìm đâu xuân sắc
Liễu âm u im phắt ngoài song
Giang hồ bệnh hoạn khiếp lòng
Xuân về mưa gió mịt mùng đêm sâu
Khách bên đèn lệ sầu năm tháng
Quê dặm ngàn lai láng nguyệt trông
Nam Đài Long Thủy một dòng
Cổ kim sóng tiễn lạnh lùng mãi trôi

Mailoc phỏng dịch
Cali 2-18-14                           

      Năm 1789, Tây Sơn chiếm Bắc Hà, cụ vừa 24 tuổi. Để tránh nạn binh lửa, cụ đã về ẩn tại quê vợ, huyện Quỳnh Côi(Thái Bình). Bài thơ trên nằm trong Thanh Hiên tiền hậu tập, có lẽ đã được cụ Nguyễn Du làm trong thời gian này, lúc cụ chưa tới 30 tuổi. Qua đấy ta có thể thấy thể chất của cụ không mấy khỏe mạnh do cuộc sống nghèo túng và bản thân cụ cũng hay đau ốm. Chính nơi đây đã chôn vùi quãng đời thanh xuân của cụ. Sống nơi thôn ổ, cụ đã gần gũi và hiểu biết rõ ràng đời sống và tâm tình của tầng lớp dân quê nghèo khó. Mãi hơn 10 năm sau, lúc đã 37 tuổi (1802) cụ mới ra làm quan với triều Nguyễn với chức vụ Tri Huyện Phù Dung (Hưng Yên) rồi sau đó thăng Tri phủ Thường Tín (Hà Tây).

* * *

Tiếng Lòng Đêm Xuân

Đêm sâu chẳng sáng chút nào
Bên hiên liễu rủ một màu tóc tang
Bệnh lâu thẹn đối giang san
Gió mưa điên đảo tâm can dật dờ
Lang thang rơi lệ đèn mờ
Quê hương muôn dặm ơ hờ ngắm trăng
Ngoài thôn sông nước lạnh căm
Thời gian lướt nhẹ khôn ngăn tiếng lòng

Chân Diện Mục
* * *

Đỗ Chiêu Đức cũng tham gia với bài dịch sau đây :

Đêm Xuân

Ánh xuân đêm tối biết đâu tìm,
Mờ mịt ngoài song liễu lặng im.
Bệnh tật song hồ cùng dai dẵng,
Gió mưa xuân sắc vẫn im lìm.
Dưới đèn giọt lệ sầu xa xứ ,
Bóng nguyệt quê nhà xót nhói tim.
Dòng nước Long Giang cuồn cuồn mãi,
Lạnh lùng cuốn sạch cổ cùng kim.

Đỗ Chiêu Đức

* * *
      Song Quang xin được tham gia ké bài phỏng theo đây để nhớ "Đêm Xuân" nào đã cùng chia sẻ với tiền nhân.
      Cầu chúc mọi an lành. 

Đêm Xuân

Đêm tối tìm đâu chút nắng xuân??
Ngoài song liểu rũ dáng buồn câm!
Bôn ba,thân bệnh lòng thêm then
Mưa gió đêm xuân dạ uất trầm

Năm tháng bên đèn sầu viễn xứ
Quê nhà nhìn nguyệt xót buồng tim
Long Giang chảy dọc Nam Đài xã
Sông nước lạnh lùng tự cổ kim

Song Quang

* * *

Lộc Mai xin góp bài phỏng dịch sau đây, góp vui cùng Thầy và các bạn:

Đêm Xuân

Đêm tối khôn tìm chút nắng vương
Âm u liễu rũ, ngẩn ngơ buồn
Nhọc nhằn ngày nắng, thân tiều tụy
Khắc khoải đêm mưa, dạ héo hon
Nhìn bóng đơn côi, buồn số phận
Trông trăng bàng bạc, nhớ quê hương
Ngoài xa, sông nước âm thầm chảy
Lạnh lẽo muôn đời trong gió sương.

Lộc Mai (Phương Hà)

* * * 
Quên Đi cũng góp vui với Thầy Cô và Anh Chị

Dịch thơ : Đêm Xuân

Đêm đen xuân sắc ở nơi nao
Song cửa nhìn ra liễu đậm màu
Bệnh cũ sông hồ còn nặng gánh
Xuân về mưa gió suốt đêm thâu
Bao năm xa xứ bên đèn khóc
Ngàn dậm quê nhà bóng nguyệt đâu
Cạnh xóm Nam Đài sông vẫn chảy
Tiếng vang lạnh tiễn cổ kim sầu

Quên Đi

Tiếng Thở Dài

Trèo lên hái lá sầu đâu
Hỏi rằng tháng mấy mưa ngâu lụy đò
Heo may gió lạnh co ro
Đợi người xa vắng mịt mờ khói sương.

Sầu đâu bóng mát bên đường
Sầu riêng một cõi tơ vương nỗi buồn
Em đi gió nhẹ vào hồn
Anh về góp nhặt dỗi hờn bến sông.

Xuân về nỗi nhớ mênh mông
Rưng rưng mõi mắt cánh đồng xa xa
Thập thò cây lá trổ hoa
Con đường ngày cũ la đà chiều rơi.

Em đi sóng biển rợp trời
Bỏ người ở lại đá phơi nắng vàng
Chờ em hóa bướm lỡ làng
Chập chờn giá rét nặng mang cuộc tình.

Đêm nay thao thức một mình
Trách chi người cũ chung tình… với ai
Gác tay lên trán thở dài
Đời không mấy chốc tóc mai bạc rồi!

Dương Hồng Thủy

Thơ Tranh: Chuông Mõ

Thơ: Nam Chi

Trình Bày: Kim Oanh

Phản Diện

****Tôi có một người yêu
Người yêu của tôi có nói:
_Bé thương anh
_Bé thương anh, thương nhất trên đời
Người yêu tôi cùng hỏi:
_Anh để Bé ở đâu?
_Trái tim anh có ngăn nào dành cho Bé?
Thật dễ trả lời:
_Anh dành cả trái tim này cho Bé
Một trái tim hồng rực cháy lửa yêu đương
Thêm đôi mắt nhìn em đắm đuối
Thêm vòng tay ghì chặt lấy người yêu
Thêm bờ môi tê dại nụ hôn mềm
Thêm giọng nói thì thầm ru em vào mộng

****Em yêu dấu,
_Khỏi nghi ngờ chi nữa Bé
Bởi tình xưa anh dứt khoát lâu rồi
Đã khai quật mọi mồ chôn kỷ niệm
Đã phơi trần từng nắm tóc xương khô
Bé thử nghĩ xem:
Giả thử anh không đưa Bé vào thăm nghĩa trang của tình yêu dĩ vãng
Trái lại còn vấn vương, ấp ủ, chôn giấu di vật dưới đáy hồn sâu
thì chắc chắn bây giờ
anh vẫn còn nhớ nhung chất ngất,
còn si mê da diết,còn yêu người ấy nhất trên đời
Không,
Không thể chữa những bệnh tình tâm thức
nếu không để nói ra những u uất của lòng ta
Không thể yêu ai khác bằng tình yêu tha thiết nhất
nếu không để gợi ra tình sử của đời ta

Em yêu dấu,
Để yêu em,anh đã làm như thế
Phương pháp có phũ phàng tàn bạo
nhưng hiệu nghiệm vô chừng
Nếu không có nó,làm sao anh dám nói
nói rất chân thành đang thật sự yêu em
Nếu không can đảm quật lên những nấm mồ dĩ vãng
thì ngàn năm anh chưa xứng đáng nói 2 chữ yêu em
Đừng gán ghép cho anh tiếng bạc tình ,em nhé
bởi vì anh vẫn tôn trọng người xưa
Anh không thể ngồi ôm những cái gì đã mất
mà phải đứng lên xây dựng lấy ngày mai
Trong phương pháp, anh là nhà khảo cổ
hay đúng hơn, nhà khoa học tình yêu
lấy tư liệu trong cuộc tình quá khứ
để chứng minh tình yêu hiện tại và định hướng tương lai
Chỉ phương pháp đó mới chứng minh câu này giá trị:
Anh thương em,thương Bé nhất trên đời

Em yêu dấu,
Đường chúng ta đi còn nhiều trở ngại
Hãy can đảm đợi chờ
vì tình yêu sau thử thách
mới cảm hoá được lòng ta thắng trở ngại cuối cùng

****Tôi biết lắm:
Nghe chuyện tình tôi vừa kể
người yêu tôi sẽ hờn giận nữa mà xem
bởi tư lâu tôi muốn đặt nhan đề bài thơ này là <phản diện>
viết về anh(suỵt!) nhưng thực sự viết về em.


ChinhNguyen/H.N.T./H.N.
SG 12/78

Phạm Trần Ái Minh

Sáng mai xuôi ngược về đâu nhỉ? 

Nào biết về đâu kẻ ngược xuôi!

                                       NB

      Sau khi tốt nghiệp đại học thuộc loại khá, cộng thêm với thành tích hoạt động rất năng nổ trong suốt thời gian học, hắn được nhà trường giữ lại trong ban giảng huấn. Nhưng chỉ làm việc được hơn hai năm trong không khí đạo mạo của ngành giáo dục, hắn mới biết dạng người thích hiếu động như hắn, không thể nào hợp với lối sống êm ả, đạm bạc của một ông giáo trong thành phố Sàigòn. Một thành phố luôn luôn sôi động, đổi thay đến mức chóng mặt trong thời kỳ mở cửa. Hắn đã cựa quậy tìm đủ mọi cách để thay đổi hướng đi của đời mình. Cuối cùng hắn đã tìm được một công việc khá tốt, hợp với cá tính và ước mơ tại một công ty ngoại quốc trong thành phố.

      Với công việc mới, cá tính xông xáo, thích giang hồ của hắn được thoả mãn gần như trọn vẹn! Cứ vài ba tháng lại được công ty cử đi công tác xa. Ngắn thì một vài ngày, lâu thì có khi kéo dài cả tuần lễ. Chỉ với hơn một năm làm việc hắn đã có dịp đi gần như khắp đất nước.

      Lần này hắn đại diện cho công ty để mở một gian hàng trong cuộc triển lãm ở một tỉnh miền sông nước Cửu Long. Nơi đây không xa lạ gì với hắn, trong quá khứ đã khắc ghi vào tâm hồn, trí nhớ hắn một câu chuyện tình buồn. Hơn 6 năm trước, khi đó hắn còn là sinh viên năm thứ hai. Hắn yêu thương một cô em gái của người bạn thân, nối khố của hắn từ thời trung học. Cuộc tình tưởng như trọn vẹn, được đồng ý của cả hai bên gia đình hắn và cô bé, chỉ còn chờ ngày tốt nghiệp, có công ăn việc làm của hắn là xong.

      Nhưng vào một ngày trong dịp nghỉ hè, hắn cùng với cô bé xuống thành phố này để thăm viếng gia đình người chú của cô bé. Suốt gần một tuần lễ không một quán cà phê, một tiệm ăn đặc sản hay chốn vui chơi nào của thành phố bị bỏ sót bởi hắn và cô bé. Nhưng rồi bản nhạc tình yêu của hắn không không phải toàn là những âm vang hoan lạc. Nó đã bị xáo động vỡ tan bởi một lý do rất ngớ ngẩn, không đâu chỉ vì một vài câu cãi vã rất trẻ con, trong một quán cà phê vào một buổi chiều mưa tầm tã. Hắn đã thiếu tế nhị, không tâm lý để biết hành động làm reo của một cô bé mới chớm 20 tuổi. Cái tuổi đôi khi có tí chút nổi loạn, khác người, mục đích chỉ muốn được nghe vài câu nói ngọt ngào, vuốt ve làm hoà của hắn, người mà cô ta đang yêu mà thôi. Nhưng hắn đã im lặng, với thái độ thách đố, bất cần khi nhìn thấy cô bé giận hờn đứng dậy ra đi dù lúc đó trời đang mưa như trút nước.

      Trở lại Sàigòn, cũng vì cái tự ái rởm của một người con trai mới lớn, hắn vẫn im lặng, cố làm ra vẻ bình thản, mặc dù cảm giác nhớ mong và cô đơn luôn luôn day dứt trong lòng hắn. Nhưng chỉ vài tháng sau đó, trong một lần dạo phố hắn thấy cô bé đang được săn đón, chiều chuộng bởi một người đàn ông khác, chững chạc và vững trải hơn hắn nhiều. Nhìn thấy họ, cảm giác đau khổ của một gã thất tình đổ ập đến làm cho hắn ngẩn ngơ, đứng xửng lại giữa phố đông người. Đôi chân như không còn đủ chống đỡ được thân thể hắn nữa. Lúc đó hắn mới nhìn rõ cái sai lầm, tự ái rởm của mình mà đem đến sự tan vỡ mối tình đầu tiên trong đời hắn.

      Chuyện buồn không dừng ở đó. Vào dịp thi cử cuối năm hắn nhận được thiệp cưới của cô bé, Chán chường bổ vây lấy hắn, việc học hành hoàn toàn được bỏ qua một bên. Thay vào đó là những tối đi hoang, hoà nhập với bạn bè trong những bữa nhậu thâu đêm, suốt sáng. Cuối học kỳ, lần đầu tiên trong đời đi học hắn thấm thía cảm giác xấu hổ của một kẻ trượt thi, phải học lại! Nhưng nhờ vào sự khuyên bảo của gia đình và vài những người bạn chí thiết đã giúp hắn hiểu rõ một chân lý. Người ta chỉ có thể thoát ra khỏi cái sai lầm khi biết tìm đến cái đúng để sửa sai. Nếu tìm đến chán chường, buông xuôi thì chắc chắn chẳng giải quyết đươc gì mà còn làm cho người ta càng lún sâu vào thất bại.

      Chính nhờ sự tỉnh giấc khôn ngoan đó, niềm vui trong học tập, vững trải và khôn ngoan trong lối sống đã đến với hắn, giúp hắn thành công sau khi rời ngưỡng của đại học. Với 6 năm khôn lớn đó, hắn đến với tình trường không còn vẻ ủy mị, yếu đuối của mối tình đầu tiên nữa. Ngay cả khi vướng vào những trớ trêu không như ý. Hắn dễ dàng mở rộng con tim dành cho một bóng dáng nào đó, nhưng cũng sẵn sàng nhẹ lòng ra đi khi gặp phải những phiền phức, không vui ! Với hắn tình yêu được coi như mầu mè làm cho đời sống người ta không nhàm chán quá mà thôi. Danh vọng và tiền bạc mới là cái mà người đàn ông từng trải nên để ý .

      Nhưng lần này, vì một ngẫu nhiên hắn được trở lại chốn xưa. Nhìn lại những dấu tích của mối tình trong sáng, dù có chút dại khờ thời sinh viên còn vương lại trên những con đường, góc phố, quán ăn ở cái thành phố nhỏ bé quê mùa này. Hắn cảm nhận được rất rõ ràng sự xúc động dâng trào trong tim mình. Nhìn lại những nơi kỷ niệm, hình dung ra bóng dáng nho nhỏ, e ấp của cô bé nép sát vào thân thể hắn. Cảm giác run run hoan lạc dù chỉ với cái nắm tay dạo phố hay những phút đê mê từ nụ hôn vội vàng lên má , trên môi.... Tất cả lại trở về trong ký ức, làm mềm con tim mà hắn đã tưởng rằng nó đã chai lì sau lần chia tay dưới trời mưa tầm tã của 6 năm về trước.

      Rồi cũng ngẫu nhiên hay vì quen thuộc, khi bóng đèn đường vừa bật sáng. Hắn đi vào con đường, nơi ghi dấu kỷ niệm buồn của buổi tối mưa tầm tã đó. Hắn không quên, đây chỉ là con đường cụt, cuối đường có một căn nhà ngói cổ, dáng dấp một biệt thự nho nhỏ thời Pháp, mái nhà đã hoá mầu xanh lục vì rong rêu. Chủ nhân căn nhà cũng là chủ quán cà phê, với những chiếc bàn thấp chân kê sát dưới mái hiên hay dưới những chòi lá đơn sơ, ẩn mình dưới những lùm cây ăn trái loà xoà trong khu vườn trước nhà.

      Đang lúc hắn lững thững bước chân, dìm mình vào hoài niệm , thình lình vài tiếng gọi đã kéo hắn trở lại với thực tại. Từ một quán giải khát bên đường, hai cặp trai gái mừng rỡ, ngạc nhiên chạy đến gần hắn :

-Thầy Minh, thật ngẫu nhiên chúng em lại gặp được thầy ở đây! Mời thầy vào uống nước với chúng em....

      Qua một chút ngạc nhiên ban đầu, hắn đã nhận ra họ, những sinh viên của hắn ngày xưa, khi mà hắn còn làm việc ở đại học. Vì biết nơi đây có hội chợ, lại gặp dịp có vài ngày nghỉ nên họ rủ nhau xuống tham dự. Sau vài câu thăm hỏi thông thường. Hắn lấy cớ đang đến thăm gia đình người bạn ở cuối đường để từ chối lời mời rồi từ giã họ để tiếp tục tìm đến nơi mà ngày xưa đã gieo vào trí nhớ hắn một dấu tích buồn.

Căn nhà ngói vẫn vậy, mái nhà, tường vách vẫn phủ đầy rêu phong, chủ nhân căn nhà nếu không phải vì quá nghèo không có tiền để sửa sang thì phải là một người hoài cổ. Vẫn với những chiếc bàn gỗ thấp chân được bầy biện dưới gốc cây hay trong các chòi lá hình như vừa được chỉnh trang sơ sài lại. Nếu có tí khác biệt với quán cà phê hơn 6 năm về trước, ngày nay quán đã được trang bị một dàn âm thanh rất chuẩn, dù chú ý, lắng nghe hắn cũng không thấy tiếng rè rè phát ra từ cuộn băng đã nhảo nhẹt bởi thời gian của dàn máy ngày xưa.

      Nhìn vào chỗ hắn và cô bé ngồi ngày xưa, đã được chiếm cứ bởi một nhóm thanh niên đang ồn ào nói chuyện. Hắn đến một góc khuất dưới mái hiên căn nhà, gọi ly cà phê đen nhấm nháp, đưa mắt bâng quơ nhìn ra ngoài đường, thả lỏng trí nhớ trở về với những diễn biến của mối tình đầu đời không vui trong buổi chiều mưa tầm tã. Thỉnh thoảng hắn buông tiếng thở dài khi vài câu hát nào đó rất buồn từ chiếc loa treo dưới mái hiên diễn tả phần nào tâm tư hắn :

“ Ngày tháng nào đã ra đi, khi ta còn ngồi lại. Cuộc tình nào đã ra khơi khi ta còn mãi nơi đây . 

Từng người tình bỏ ta đi như những giòng sông nhỏ. Ôi những giòng sông nhỏ, lở hẹn thề là những cơn mưa !....... Đôi khi ta lắng nghe ta, nghe sóng âm u dội vào đời buốt giá ..... Ôi tiếng buồn rơi đều, nhìn lại mình đời đã xanh rêu! (TCS)

“Những chiều không có em, phố buồn nằm im bóng . 

Ai chờ ai đây mà bâng khuâng, nhặt lấy chiếc lá úa, tiếc thời xuân xanh,tựa chiếc lá vàng kia khi mùa thu gọi hồn. 

Những chiều mây trắng bay, những chiều không có anh, người yêu ơi, còn thấy nhớ gì hay không ? 

Từ đây một người đành sống kiếp cô đơn, âm thầm, âm thầm như những chiều không trăng sao....( TH )

      Tiếng nhạc đang kéo hắn về với hoài niệm, dìm sâu cảm xúc và trí nhớ hắn vào quá khứ của một thời mơ mộng , đã bị phá vỡ vì những làn khói thuốc mù mịt, tiếng ồn ào, cãi nhau chí choé của một nhóm khách mới vào, ngồi quanh chiếc bàn bên cạnh hắn. Với tí chút bực mình, hắn đứng dậy, chậm rãi ra khỏi quán. Trở ngược lại con đường vừa đi qua, rời xa dấu vết căn nhà cổ của buổi chiều mưa hơn sáu năm về trước. Đưa tay nhìn đồng hồ, thời gian vẫn còn quá sớm. Tự nhiên hắn mong có một người nào đó để nói chuyện, rồi hắn nhớ đến nhóm sinh viên, hắn tiếc đã từ chối lời mời họ. Rảo bước nhanh hơn với hy vọng nhóm người trẻ vẫn còn đó, ít ra hòa nhập với họ, cũng đuổi đi được nỗi buồn hoài nhớ và cô đơn đang lan tràn trong lòng hắn.

Nhưng, với vẻ thất vọng, hắn đứng lại trước quán cà phê, đưa mắt nhìn vào trong, lác đác vài người khách phì phèo điếu thuốc ngồi quanh những chiếc bàn phía trong nhà. Còn chiếc bàn phía ngoài, gần lề đường nơi nhóm sinh viên ngồi đã trống không. Đang tiếc rẻ cho lỡ làng, hắn sửa soạn bước đi thì một cô gái từ trong quán vội vàng đến gần hắn, với nụ cười rất thân thiện, như đã quen biết hắn từ lâu, nói với hắn :

-Thầy Minh, em đang chờ thầy để được mời thầy vào uống cà phê đây....

Hắn cau mày nhìn sững cô gái, tự hỏi không lẽ đây lại là môt sinh viên khác mà mình không nhận ra cô ta sao ? Hình như hiểu rõ thắc mắc của hắn, cô gái lắc nhẹ đầu, nhưng vẫn không tắt nụ cười duyên dáng trên khuôn mặt tươi vui, bình thản nói với hắn :

-Em không phải là học trò của thầy đâu, nhưng qua những câu chuyện của các anh chị sinh viên vừa rồi, em đã biết khá nhiều về thầy, đã làm em cảm mến thầy, muốn làm quen với thầy mà thôi.

      Có lẽ một phần vì đang lúc cô đơn, muốn có ai đó để trút tâm tư hay ít ra cũng làm cho bớt nỗi cô quạnh trong cái thành phố buồn hiu hắt này. Nhưng có lẽ phần lớn vẫn là hình dáng khá xinh sắn, tánh tình cởi mở dễ thân thiện của cô gái Nam bộ đã làm cho hắn vui vẻ nhận lời. Mừng vui như một đứa con nít, cô gái nhanh nhẹn kéo chiếc ghế của chiếc bàn trống không, cũng chính là nơi mà nhóm sinh viên đã ngồi. Rất lễ độ, cô gái mời hắn ngồi. Rồi cũng chẳng cần hỏi han gì, cô gái nói rất nhẹ bên tai hắn, trước khi bước vào phía trong quán :

-Thầy chờ em tí chút, em vào pha cà phê nhé.

      Không lâu, với chiếc khay trên tay có một tách cà phê đen nóng bốc mùi thơm ngào ngạt, một đĩa bánh ngọt nho nhỏ. Rất nhuần nhuyễn, cô ta xếp tất cả lên trên mặt bàn, rồi kéo ghế ngồi đối diện với hắn. Nụ cười tươi vui hình như luôn luôn trên môi, rất tự nhiên cô nói với hắn:

-Ly cà phê đen rất đậm, không đường, không sữa nhưng lại cần vài chiếc bánh ngọt đúng ý của thầy đây!

      Hắn giương mắt nhìn cô gái với rất nhiều ngạc nhiên, chưa kịp phản ứng, Cô gái đã nhỏ nhẹ, tiếng nói hình như chỉ dành riêng cho hắn nghe :

-Đó không phải là thói quen, sở thích của thầy mỗi khi uống cà phê hay sao ?!

Đến lúc này thì hắn không thể nào im lặng được nữa:

-Đúng là lũ sinh viên đã nói nhiều về tôi với cô rồi !

      Ngập ngừng tí chút, đưa mắt nhìn cô gái, với vẻ đùa vui, hắn nói :

-Nhưng tôi nói thật, tìm hiểu đàn ông quá nhiều, có lẽ không phải luôn luôn là ưu điểm lắm cho cho một người phụ nữ đâu.

      Chẳng cần chú ý đến nụ cười thích thú trên môi của hắn sau câu nói đùa cợt. Cô gái liếc mắt nhìn hắn, với giọng rất nhẹ nhưng rõ ràng :

-Với đàn bà, họ tìm hiểu cái gì đó về một người đàn ông, đôi khi lại rất cần thiết, nhờ đó họ có được dịp may để gần gũi người đàn ông mà họ cảm mến, thầy Minh ạ!

      Câu chuyện giữa hắn và cô gái cứ tiếp tục trong trong vui vẻ như thế, nhưng cũng làm cho hắn ngạc nhiên với những ân cần rất đặc biệt mà cô ta đã dành cho hắn, dù cô ta chỉ nghe qua vài lời tán dương của nhóm sinh viên. Cũng qua những trao đổi đó, hắn biết, Yến(tên cô gái) sau khi tốt nghiệp cấp cao đẳng ngành thương mại, rồi vào làm kế toán cho một công ty của người chú họ trong tỉnh, đến nay đã được gần 3 năm. Ba của cô ta là phó giám đốc sở bưu điện tỉnh, nhưng cũng sửa soạn hồi hưu. Căn nhà quá rộng của gia đình đã được bà mẹ mở quán cà phê và vài món ăn nhẹ để kiếm thêm thu nhập. Quán được một cô cháu ruột của bà phụ giúp việc buôn bán. Công việc của cô cháu gái là bưng đồ ăn, nước uống cho khách. Mỗi khi cô cháu bận việc không đi làm, nhất là vào buổi chiều tối, Yến thường giúp mẹ trong việc buôn bán, đặc biệt vào buổi tối là lúc khách đông nhất.

      Ngẫu nhiên, nhìn và nghe thấy lời chào gọi của nhóm sinh viên khi họ trông thấy hắn trước quán. Rồi qua những câu chuyện họ nói về hắn, một ông thầy lãng mạn, nhiều cảm xúc với thơ văn đã làm Yến thích thú. Cô ta hoà nhập với nhóm sinh viên trong cuộc nói chuyện về hắn. Chính vì vậy thói quen uống cà phê đen, không đường rất đậm với bánh ngọt và cả đến tính mơ mộng trong thơ văn, khá buông thả cảm xúc trong lối sống của hắn cũng được nhóm sinh viên nói đến với khá nhiều. Những cái đó đã vô tình làm cho Yến thích thú, tò mò và muốn gần gũi với hắn. Cô ta biết chắc chắn hắn sẽ phải đi trở lại con đường khi trở về vì đó là con đường cụt, nên đã chú ý ngồi chờ, tìm cách kéo hắn vào quán để làm quen.

      Rồi cứ thế, giữa hắn và cô gái hình như không còn ngăn cách trong cuộc trò chuyện. Cảm giác buồn đau vì hoài niệm của mối tình lở dở đầu tiên trong đời hắn cũng được đẩy lùi vào lãng quên. Thay bằng những nụ cười vui, những câu chuyện dí dõm, duyên dáng của cô gái. Hắn có cảm tưởng như bị kéo theo lối dẫn chuyện có vẻ như ngây thơ nhưng thấp thoáng cái lãng mạn, dám dấn thân, không tính toán trong lãnh vực tình cảm của cô gái . Trong cái không khí thân tình, cởi mở đó, cô gái bất thình lình hỏi hắn vì lý do nào mà hắn đã tìm đến con đường cụt vắng vẻ về đêm này.

      Thắc mắc của cô gái đã vô tình kéo hắn ra khỏi niềm vui đang có trong cuộc gặp gỡ với cô ta. Hắn lại bị nhấn chìm trở lại với ký ức không vui về cuộc tình dang dở trong quá khứ. Nhưng đã nhờ lối nói chuyện duyên dáng của cô ta nỗi buồn đó đã được xoá nhòa đi trong lòng hắn. Hắn ngước mắt, im lặng nhìn cô gái, với vẻ buồn bã hiển hiện trên khuôn mặt, trong ánh mắt. Rất chậm rãi như để đủ thời gian gọt dũa ngôn từ, tìm tiết tấu cho vài câu thơ ngẫu hứng để trả lời cô gái:

Em đi rồi nhưng nỗi buồn để lại 

Như món quà ray rứt tặng riêng ta 

Ta về đây, hôm nay sao vắng lặng 

Dấu tích đây rồi, ngày xưa ân ái 

Gọi ta về với ký ức xa xưa 

Nhặt giùm ta lá vàng rơi thủa đó 

Bản nhạc buồn hoà trộn tiếng mưa rơi 

Em có còn vui sau ngày giã biệt 

Có còn thích những bài thơ ướt át 

Mà vần điệu là hồn ta ghép lại 

Tặng cho em làm quà buổi chia ly.

      Đọc xong, hắn buông tiến thở dài, với dáng điệu uể oải, đứng dậy, nói vài câu cám ơn lấy lệ với cô gái rồi bước ra khỏi quán. Cô gái cũng đứng lên, nhưng im lặng đưa mắt dõi theo cho đến khi hắn biến mất sau khúc quanh của con đường, Sau tiếng thở dài cô ta nói nhỏ:“ Dù thế nào thì anh ta cũng có môt tình yêu đúng nghĩa!“

Trở về khách sạn, giòng nước mát lạnh của phòng tắm đã gội rửa đi tất cả nhưng ưu buồn trong lòng hắn. Hắn lại trở về với dạng người dễ quên, dạng người mà hắn sở hữu hơn 6 năm về trước, sau cú sốc tình cảm trong đời hắn.

      Sáng hôm sau, trong tinh thần sảng khoái, hắn đến gian hàng của mình trong khu triển lãm để tiếp nối công việc của môt người điều hành. Buổi trưa, sau khi giao công việc cho vài nhân viên, hắn sửa soạn rời gian hàng đi ăn trưa. Từ đám đông khách thăm quan hội chợ. Yến, cô gái có lối nói chuyện lôi kéo đã cho hắn khá nhiều ấn tượng tối hôm qua chậm rãi đi ra, đến gần hắn. Với tí chút ngạc nhiên, hắn nói với cô ta:

-Lại gặp cô! Gian hàng của chúng tôi đang chờ đợi để phục vụ cô đây.

Cô gái mỉm cười, lắc đầu nhè nhẹ, trả lời hắn:

-Em chẳng có thích thú gì để thăm quan hội chợ. Em đến để gặp lại thầy, mời thầy đi ăn cơm trưa đây!

      Cười thành tiếng, với giọng thích thú hắn trả lời:

-Tôi có cảm tưởng cô là người rất rộng rãi trong lãnh vực giao tế thì phải? Chưa trọn một ngày quen biết mà tôi đã hân hạnh được cô mời hai lần. Tối hôm qua và cả bây giờ nữa!

Cô gái có vẻ rất vui với câu trả lời của hắn, cũng lối đùa cợt, cô ta nói :

-Em không rộng rãi như thầy nghĩ đâu. Lần này em mời nhưng người trả tiền phải là thầy đó.

      Nghe cô ta trả lời, hắn cưới to hơn. Rất thân thiện, hắn khoác vai cô gái vừa kéo cô ta đi vừa nói :

-Thế thì quá rõ ràng và hợp lý rồi! Thôi chúng ta đi.

      Rồi sau buổi cơm trưa hôm đó, những buổi trưa, buổi tối khác tiếp theo được lập lại, nhưng không chỉ là những bữa cơm trưa, cơm tối mà còn là những lúc lang thang thăm phố xá hay ngồi quán cà phê tâm sự. Sự gần gũi cũng vì vậy mà tiến triển, nhưng có một điều rất kỳ lạ. Cái kỳ lạ mà chính hắn cũng không lý giải được, cô gái vẫn không thay đổi chữ thầy xưng em. Hắn cũng vậy, vẫn chữ tôi và cô, quá lắm mới có chữ tôi và em. Đôi lúc hắn cũng muốn tìm cách đổi thay nhưng cái cảm giác quen biết tạm thời, rồi lại ra đi thì cũng chẳng cần chú ý đến những cái nho nhỏ bên lề cho phiền phức.

Hội chợ vào những ngày cuối , lại gặp buổi trời mưa nên khách thăm viếng đã có phần thưa thớt, công việc vì vậy cũng không có gì nhiều. Hôm nay hắn dặn dò công việc cho nhân viên rồi trở về khách sạn với ý định ngủ một giấc lấy lại sức bù cho những ngày bận rộn vừa qua. Sau khi tắm rửa xong, trong bộ pyjama sửa soạn đi vào giấc ngủ . Vài tiếng gõ cửa đã làm hắn bực mình, hắn nghĩ rằng lại bị làm phiền bởi người phục vụ của khách sạn. Uể oải đứng dậy, dưa tay vặn khoá cửa đồng thời mở tung cánh cửa với dáng vẻ không vui. Nhưng ngay lúc cánh cửa mở ra đã làm hắn giật mình, xững người khi nhìn thấy người đứng trước cửa không phải là nhân viên khách sạn mà là Yến. Cô gái mới quen mấy ngày qua nhưng đã cho hắn khá nhiều ấn tượng.

      Sự xuất hiện của Yến ra ngoài dự đoán đã làm hắn ngẩn ngơ, không kịp có phản ứng nào ngoài việc im lặng giương mắt nhìn. Hình như cảm nhận được phản ứng bối rối của hắn, cô gái mỉm cười nói rất nhẹ :

-Thầy không muốn mời em vào phòng sao?!

Câu nói của cô gái đã giúp hắn lấy lại bình thản, nói vài câu chào hỏi xã giao, không quên xin lỗi cái luộm thuộm của trang phục và phòng ốc trước khi hắn kéo chiếc ghế ra mời cô gái. Ngồi xuống ghế, cô gái đưa mắt nhìn bao quát căn phòng, với dáng điệu không cần dấu giếm tình cảm hiện rõ trên khuôn mặt, cô ta nói như thủ thỉ với hắn:

-Có lẽ việc em đường đột vào phòng riêng của thầy ban đêm đã làm cho thầy khó chịu phải không ?

Bình tĩnh đã trở lại, không với vẻ buông đùa, hắn trả lời cô gái:

-Khó chịu thì hoàn toàn không, nhưng tôi nói rất thật, làm như vậy là điều không nên, nó quá đường đột, không tốt cho cô mà thôi !

Im lặng tí chút, hắn nói tiếp:

-Yến, em nên nhìn rất rõ vào sự kiện. Thế nào thì chỉ còn 3 ngày nữa, khi khu hội chợ chấm dứt anh sẽ rời xa đây. Tất cả đều bình lặng chấm dứt thì việc em đến đây vào phòng của anh là điều bất lợi, không tốt cho em.

      Cô gái đứng dậy, đưa bàn tay che sát vào miệng hắn, như muốn hắn đừng nói thêm. Tay bên kia vòng ra sau lưng hắn, kéo nhẹ hắn vào sát ngực, cô ta nói rất khẽ:

-Thầy đừng thay đổi xưng danh với em như vậy, Em cũng thế, chữ thầy và em sẽ mãi mãi được hiện diện trong giao tiếp của em và thầy. Em sẽ giữ mãi xưng danh này dù ở bất cứ trạng huống nào trong tình cảm của chúng ta .

Hắn ngỡ ngàng không hiểu. Có lẽ cô gái nhìn thấy sự thắc mắc trong ánh mắt, trong thái độ của hắn. Cô ta nói tiếp:

-Sau khi Hội chợ kết thúc thầy về lại Saigon, Em chẳng có lý do gì để giữ thầy ở lại. Nói rất thật lòng, dù giữ được em cũng chẳng muốn giữ thầy ở lại. Còn em cũng chẳng có lý do gì để rời xa nơi đây. Chính vì nghĩ như vậy, thì tại sao em và thầy phải thay đổi lối xưng danh cho vô ích. Hãy gọi nhau như vậy, không biết với thầy ra sao? Nhưng với em, dù chẳng phải là học trò của thầy, nhưng em vẩn cảm nhận được cái gì rất đẹp, rất nên thơ và lãng mạn trong con tim và cảm xúc của em.

      

      Hắn vẫn im lặng, đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Sự lãng mạn của cô gái đã ra khỏi suy nghĩ và tưởng tượng của hắn. Lòng hắn chùng lại, hắn cũng vòng tay ôm lấy cô gái, nói rất nhỏ bên tai cô ta ( hắn trở lại với vai vế người thầy!) :

-Tôi không ngờ em đối với tôi đặc biệt như vậy, nhưng chỉ với mấy ngày quen biết có lẽ tôi và em nên nên suy nghĩ nhiều hơn. Tình cảm vẫn là những cái rất mù mờ dễ làm người ta ngộ nhận, bất cứ sai lầm nào, người phụ nữ vẫn là người chịu thiệt thòi nhất.

Cô gái âu yếm ép sát đầu vào ngực hắn, nói rất nhỏ như chỉ muốn chỉ con tim của hắn nghe :

-Thầy Minh, thầy có thể nghĩ em vội vàng, quá đường đột khi nói yêu thầy. Nhưng em biết chắc chắn em không sai lầm.

-Nhưng em có biết chỉ vài ngày nữa tôi sẽ rời xa em không ?...

Không để cho hắn nói tiếp, cô gái cắt ngang:

-Em đã nói với thầy rồi chuyện thầy ra đi, em ở lại, là điều rất thật và rõ ràng. Chẳng có điều kiện nào để gò bó giữa em và thầy trong tương lai cả. Điều rất dễ hiểu là em yêu thầy, dù chỉ là tinh yêu đơn phương, một hướng .

Đưa tay nâng đầu cô gái lên, hắn nhỏ nhẹ:

-Như vậy không thiệt thòi cho em lắm sao?! Hãy nhìn vào thực tế, Yến ạ. Tôi là người chẳng có gì để đặt niềm tin cho tương lai đâu!

-Tại sao thầy cứ nói đến mất mát trong tình yêu nhỉ ? Người ta có thể chung sống với người mình yêu trong vài ngày, trong một buổi hay trong chốc lát vẫn còn hạnh phúc hơn là đem cả cuộc đời mình cho nghĩa vợ chồng một cách vô vị! Đôi khi còn khốn khổ nữa là khác. Hãy nhìn chung quanh biết bao nhiêu bà vợ đóng vai trò của một tên nô lệ, một con bé ô sin.

      Dướng người lên, đặt nụ hôn trên môi của hắn, cô gái nói tiếp:

-Em ở lại đây với thầy hôm nay, ngày mai và cả ngày cuối cùng. Rồi em sẽ tiễn thầy ra đi. Xin đừng từ chối một người yêu mến thầy. Mối tình chỉ vội vàng, thoáng qua nhưng rất chân thành, chẳng có gì để em tính toán từ thầy cả.

      Ngày hôm đó cũng như hai ngày cuối cùng của hội trợ, ngoài thời gian dành cho công việc, hắn và cô gái gần gũi nhau đúng nghĩa một cặp tình nhân thân thiết. Buổi sáng của đêm cuối cùng. Hắn dự tính sau khi thức dậy sẽ cùng với cô gái dẫn nhau đi ăn sáng trước khi từ giã để hắn theo xe của công ty trở lại Sàigon. Nhưng khi thức dậy hắn cảm thấy vẻ im lắng trong phòng như có gì khác thường. Trên mặt chiếc bàn ngủ thấp lè xè cạnh giường, ngay tầm mắt của hắn, một lá thư xếp gọn ghẽ đặt dưới chiếc bút bi. Chẳng cần suy nghĩ, hắn biết là cô gái đã lẳng lặng rời xa hắn rồi. Lại thêm một cuộc tình đến và đi trong đời hắn. Cảm giác buồn thấm nhẹ trong lòng hắn. Hắn vẫn nằm trên giường, nhắm mắt tưởng nhớ đến những ngọt bùi thoáng qua và cũng muốn dành một khoảng khắc yên lặng để thay lời tiễn đưa một bóng dáng, một người đã gửi trọn yêu đương cho hắn. Dù chỉ là một thoáng qua nhưng hình như bóng hình đó chắc chắn đã ghi đậm vào tâm tư hắn những dấu ấn rất đẹp.

      Một lúc sau, buông tiếng thở dài hắn cầm lá thư lên đọc:

Thành phố .... ngày..... tháng ...... năm........

Thầy yêu mến,

Thế là chúng ta đã xa nhau rồi! Thật hạnh phúc cho những ngày mộng mơ vừa qua, nhưng cũng thật buồn đau cho lúc giã biệt mà chẳng biết bao giờ em và thầy gặp lại nhau. Chỉ vài tiếng đồng hồ nữa thầy sẽ ra đi, còn em sẽ ở lại để gìn giữa những dấu tích của những ngày qua đẹp đẽ, hoan lạc của đời em.

Thầy yêu mến của em, cám ơn thầy đã cho em biết thế nào là cảm giác yêu đương. Dù rất ngắn ngủi, chỉ với khoảng một tuần lễ bên nhau nhưng em đã tìm được niềm mơ ước của trái tim mình. Em không và cũng sẽ chẳng bao giờ hối hận vì đã yêu thầy, mặc dù em có chút linh cảm đó chỉ là tình cảm đơn phương. Chính lúc ngồi viết những giòng thư cuối cùng này em vẫn còn giữ nguyên vẹn những cảm xúc tuyệt vời của những giây phút bên thầy. Em sẽ không bao giờ quên, sẽ mang nó mãi mãi như là môt kỷ niệm tuyệt đẹp của đời em. Với em ( dù chỉ là một tuần lễ yêu đương ) thế cũng quá đủ cho một tình yêu mà em từng nuôi trong mộng mị.

Trong tương lai dù vài tháng, vài năm hay hàng chục năm sau... bất cứ khi nào dù chỉ là giây phút thoáng qua mà thầy nhớ đến em. Nhớ đến cuộc tình nhỏ bé (nhưng với em nó lại là vĩ đại ),thầy hãy trở lại nơi đây,nơi mà em luôn luôn hiện diện, mong chờ thầy. Em sẽ đón thầy với tất cả tâm hồn của một người yêu đợi chờ người yêu. Em sẽ không bao giờ rời xa căn nhà kỷ niệm, mà nơi đó em đã gặp thầy đầu tiên. Chính lần gặp gỡ đó em đã nghe được tiếng nói rất thật và lãng mạn của lòng em. Em đã tìm được tình yêu của đời mình, em đã yêu thầy.

Thôi, viết thế nào thì chúng ta cũng phải xa nhau. Em luôn luôn dành cho thầy những lời nguyện cầu tốt đẹp nhất.

( Yến )

PS. Chắc có lẽ thầy hiểu được lý do tại sao em phải viết lá thư này, bởi vì em không có đủ can đảm và nghị lực để đón nhận cảm xúc đau buồn lúc chia ly. 

      Hắn trở lại Saigòn trong buổi chiều mưa rơi lất phất, nhưng đường phố vẫn náo nhiệt, đầy xe cộ và con người. Sài gòn là thế, dù mưa hay nắng, dù buổi sáng tinh mơ hay đêm hôm khuya khoắt,vẫn có những người gò lưng kiếm sống bên cạnh người khác vô tư ăn uống, vui chơi. Chính cái xô bồ, đối chọi đó giúp người sống ở Saigon dễ dàng quên lãng hay không còn thời gian để nhớ những gì đã qua, dù là niềm vui hay nỗi buồn. Hắn cũng vậy không có gì là ngoại trừ cả. Trở lại Saigon hắn cũng phải phải đâm đầu vào công việc, bận rộn. Thời gian không dành cho hắn khoảng trống để suy tư, mơ mộng. Chỉ vài ngày sau hắn gần như quên tất cả những chuyện vừa xẩy ra ở cái thành phố nhỏ bé, miền sông nước Cửu Long mà hắn vừa từ đó trở về. Hắn trở lại với con người bình thản, không muốn lôi kéo vào những chuyện phiền phức mà hắn nghĩ rằng không cần thiết hay có thể tránh xa để khỏi bực mình.

      Nhờ thành công trong cuộc hội trợ, mấy tháng sau công ty mở thêm chi nhánh ở Hà Nội. Là dân Hà nội gốc cũng như có đủ năng lực nên hắn được đề cử làm giám đốc. Bố mẹ hắn thấy con trai đã có sự nghiệp chắc chắn nên nhờ một ông chú họ mai mối cho hắn lập gia đình. Ban đầu hắn có ý không bằng lòng với cái trò kiếm vợ cổ lỗ sĩ đó, nhưng với sự o ép của cha mẹ cũng như chính hắn cũng cảm thấy chán nản kiếp lông bông. Cuối cùng rồi đâu cũng vào đó. Vợ hắn là nhân viên đại diện cho một công ty dược phẩm quốc tế tại Hà nội, đầy đủ điều kiện đẹp, sang của một phụ nữ Hà thành. Rồi hai đứa con tiếp theo ra đời, cuộc sống cũng như con đường sự nghiệp của vợ chồng hắn được coi như khá lý tưởng trong xã hội về mọi mặt.

       Hai mươi lăm năm lặng lẽ trôi qua, tuổi hắn đã vượt quá sáu mươi ,mái tóc đã nhuộm bạc gần hết, hắn đã là một ông già đang hưu trí. Vợ của hắn trẻ hơn vài tuổi nhưng cũng sửa soạn ngơi nghỉ vào cuối năm. Đứa con trai sau khi tốt nghiệp đại học với khoảng 2 năm làm việc đã có vị trí khá tốt trong ngân hàng quốc doanh ngay trung tâm thủ đô. Đứa con gái cũng vừa hoàn tất chuyên ngành báo chí, đang bận rộn với công việc trong một toà báo kinh tế, tài chánh .

Một buổi cuối tuần, khi thu dọn chồng sách báo, giấy tờ ngày xưa, ngẫu nhiên hắn thấy lá thư của Yến, người con gái miền Nam đã đi qua cuộc đời trai trẻ của hắn với nhiều cảm xúc. Lá thư đã kéo hắn trở lại với dĩ vãng, di vãng của một cuộc tình gần 30 năm về trước, đã cho hắn khá nhiều suy tư sau buổi chia tay. Nhưng vì bận rộn với công việc và nghĩ rằng đó cũng chỉ là một dạng tình cảm thoáng qua trong cuộc đời của một đứa con trai nên hắn đã cho vào quên lãng. Đọc lại lá thư, hoài nhớ lại vẻ chân tình, lời nói lãng mạn của cô gái đã một lần làm cho hắn phải lịm người vì cảm đông. Tự nhiên hắn có cảm tưởng lời lẽ viết trong lá thư là một sự hứa hẹn chân thành, đầy quyết liệt của một người thực sự yêu thương hắn. Dù biết là thời gian đã quá lâu, nhưng hắn nghĩ nên có một sư đền bồi, dù sự đền bồi đó chỉ bằng cuộc viếng thăm, gặp lại như một sự tưởng nhớ đến một cố nhân.

       Vài ngày sau, hắn đến thành phố miền Nam xa xôi đó. Gần 30 năm thành phố đổi khác rất nhiều, không còn là thành phố nhỏ bé, quê mùa ngày xưa nữa. Những con đường rộng rãi khang trang, những căn nhà cao tầng chen nhau trong các khu phố buôn bán xầm uất. Nhưng dù thay đổi thế nào cũng không làm cho hắn phải khó khăn khi muốn tìm lại căn nhà xưa.

      Hắn thẫn thờ đứng trước nơi chốn xa xưa, vẫn là môt quán cà phê, nhưng hoàn toàn không có vẻ nhếch nhác luộm thuộm của cái quán gần 30 năm về trước. Phía trên cổng quán, treo một tấm bảng mầu xanh lá mạ hình chữ nhật, viết tên quán với dạng chữ thảo :“Cafe ĐỢI CHỜ". Ý nghĩa của tên quán đã cho hắn một cảm giác là lạ, hình như nói lên cái gì lãng mạn, thuỷ chung bên trong. Chiếc vườn rộng và dài phía trước của quán dù có bị thu ngắn lại do con đường lộ được mở rộng, nhưng vẫn có đủ không gian kê mấy chiếc bàn thấp chân dưới gốc cây trong vườn, dành cho khách vào những buổi trời nắng ráo. Sau cái vườn là căn nhà 2 tầng mới xây theo kiểu biệt thự với cái hiên nhà khá rộng.Tầng trệt dùng toàn vẹn cho việc kinh doanh. Khoảng một phần ba phía sau của tầng trệt dành cho chỗ để pha chế đồ ăn, thức uống cho khách. Ngay bên góc phải là quầy trả tiền, trên mặt quầy chỉ có một chiếc đèn nhỏ ánh sáng chiếu thẳng, qui tụ vào mặt bàn, còn lại không gian chung quanh rất mờ ảo. Chính vì vậy dù hắn đứng bên ngoài, cố ý đưa mắt quan sát bên trong nhà nhưng cũng chỉ nhìn thấy mù mờ. Hình như ở phía sau, gần quầy thâu tiền có vài ba người đang chăm chỉ sửa soạn thức uống, đồ ăn cho khách. Trong đó có một thiếu phụ khá đứng tuổi, trang phúc sang trọng ra vẻ là người chủ của quán.

       Hắn có ý định tìm một bàn nào đó gần với chỗ quầy trả tiền, nhưng thấy khói thuốc lá mù mịt phía bên trong căn nhà nên đành tìm một chỗ ở ngoài hiên. Ngồi quay mặt ra bên ngoài, mắt nhìn bâng quơ theo dõi những hoạt cảnh sống động trên con đường trước cửa quán. Hắn thả lỏng tâm hồn để cảm xúc hoà quyện với những bài hát lãng mạn nhè nhẹ từ vài chiếc loa đính trên trần nhà vọng xuống:

Tình ngỡ đã quên đi, như lòng cố lạnh lùng. Người ngỡ đã xa xăm, bỗng về quá thênh thang. Ôi áo xưa lồng lộng, đã xô dạt trời chiều, như từng cơn gió lộng, xót một ngày đìu hiu.

Tình ngỡ chết trong nhau, nhưng tình vẫn rộn ràng. Người ngỡ đã quên lâu, nhưng người vẫn bâng khuâng.......Khi cơn đau chưa dài, thì tình như chút nắng. Khi cơn đau lên đầy thì tình đã mênh mông.

Người ngỡ đã xa xưa, nhưng người bỗng lại về. Tình ngỡ sóng xa đưa, nhưng còn quá bao la. Ôi trái tim phiền muộn, đã vui lại một giờ như bờ xa nước cạn, đã chìm vào cơn mưa .

      Với chỗ ngồi khá xa, dưới ánh đèn mù mờ, tâm hồn lại bay bổng cùng âm thanh, lời hát của những bản nhạc tình ướt át. Hắn làm sao có thể hình dung ra, phía bên trong, ngay nơi quầy trả tiền. Người thiếu phụ sang trọng, đứng tuổi đã nhìn thấy hắn dưới ánh đèn, ngay từ lúc hắn ngơ ngẩn trước quán rồi lúc hắn tỏ vẻ xúc động khi nhìn thấy tấm bảng tên quán. Cũng chẳng khác gì hắn, người thiếu phụ đó mở to đôi mắt, dướn cao người lên để xác nhận rõ ràng thị giác của mình. Bà ta ấp đôi bàn tay vào lồng ngực như muốn chấn áp sự hồi hộp khi nhìn thấy sự xuất hiện bất thình lình của hắn. Sau khoảng khắc xúc động đó, hình như bà ta đã lấy lại được sự bình thản, đưa tay vẫy một cô gái trong nhóm người phục vụ của quán đến gần. Ghé sát vào tai cô gái, chỉ tay về hướng hắn đang ngồi, người phụ nữ với vẻ quan trọng và kín đáo nói khá lâu với cô gái điều gì đó. Ngay vài câu nói đầu tiên của người thiếu phụ đã làm cô gái sững sờ. Nhưng sau đó cô gái luôn luôn gật đầu hay im lặng ra vẻ thông hiểu và đồng ý với những lời chỉ dẫn của bà ta .

Ngoài hiên căn nhà, hắn vẫn dìm mình vào suy tư, không biết gì đến chung quanh. Cho đến một lúc, cô gái với chiếc khay trên tay, trên đó một tách cà phê đen đậm, toả khói nghi ngút cùng với một đĩa nhỏ đựng vài chiếc bánh ngọt. Cô gái tiến đến chỗ hắn ngồi. Rất chậm chạp, yên lặng cô ta đặt tách cà phê và đĩa bánh ngọt lên trên bàn, gần ngay tầm tay của hắn rồi nói rất nhỏ như chỉ đủ cho hắn nghe :

-Thầy Minh, ly cà phê đen đậm không đường và đĩa bánh ngọt của thầy đây!

Hành động của cô gái đã kéo hắn ra khỏi con mê. Với vẻ ngạc nhiên tột cùng, hắn chưa kịp phản ứng thì cô gái nói tiếp:

-Chắc thầy còn nhớ dì của con. Dì Yến, người đã một lần yêu thương thầy trong mấy chục năm về trước....

Quá khích động, không để cho cô gái nói hết lời, hắn cắt ngang:

-Yến dạo này ra sao? Hiện nay cô ta ở đâu ? Chú đến đây cũng chỉ vì mong muốn được gặp lại Yến.....

      Hình như nhìn tận mắt cảm xúc tột cùng thể hiện trên khuôn mặt cùng với những câu hỏi dồn dập của hắn đã làm cho cô gái cảm động. Cô ta đờ đẫn nhìn hắn, với dáng điệu rất thân thiết. Hơi run run cô ta đưa tay nắm nhẹ lấy vai hắn. Trong âm thanh gẫy khúc, cô ta ngập ngừng :

-Từ ngày xa thầy, dì Yến của con đã nghỉ việc làm ở công ty để trông coi quán cà phê kỷ niệm này. Với tên quán là “ Đợi Chờ “ ý nghĩa là dì luôn luôn tưởng nhớ đến thầy, mong ước thầy cũng nhớ đến dì mà đến thăm . Nhưng dì con đã chờ mong trong vô vọng, mấy mươi năm, không một lần thầy đến thăm đã làm cho dì Yến thất vọng, buồn đau. Vì không thể chờ đợi thêm được nữa, lại thêm sức khoẻ không tốt nên dì đã chuyển lại quán này cho mẹ con, với điều kiện là không thay đổi tên quán. Thay thế dì chờ đợi thầy như dì đã hứa và cũng không được nói với thầy biết về nơi ở, tình trạng sống của dì.

Cô gái đã kể cho hắn nghe nhiều hơn về người dì đã chọn lựa sự cô đơn, luôn luôn nghĩ và sống với kỷ niệm của những ngày hoan lạc sống bên hắn. Mấy chục năm qua một lòng chờ đợi hắn đến thăm, dù chỉ đến thăm thoáng qua một lần. Hắn cũng kể lể tất cả cho cô gái nghe về những thay đổi trong đời hắn trong mấy chục năm vừa qua. Cuối cùng với giọng nói ân hận hắn nói:

-Cuộc sống kỹ nghệ, những va chạm, ganh đua trong xã hội đã làm bản chất của chú bị che khuất. Chú đã mất đi cái tinh tế nhận thức trong tình cảm, để rồi không phân biệt được đâu là chân thật và đâu là giả dối ! Chính với sai lầm đó chú đã không nhìn thấy giá trị đích thực của tình yêu sâu nặng mà dì của cháu đã dành cho chú. Nhưng tất cả đã muộn màng, đã lặng im đi vào quá khứ . Chú biết làm gì đây khi nhìn thấy lỗi lầm của mình thì đã quá muộn !?

      Cô gái im lặng ngồi nghe hắn giải bầy, thỉnh thoảng cô ta quay mặt đi nơi khác, làm ra vẻ tự nhiên đưa tay vuốt mái tóc không gọn ghẽ xoà trên trán. Nhưng thật ra cô ta chỉ muốn kín đáo xoá chùi đi những giọt lệ lăn dài trên gò má của mình.

      Sau một lúc kể lể cho nhau nghe. Tâm sự như đã được trải bầy, hắn và cả cô gái đã tìm được ít nhiều bình thản. Không gian im lặng lại trở về với hắn và cô gái. Hắn lại dìm mình vào suy nghĩ, cô gái hình như không muốn phá vỡ tư tưởng của hắn nên im lặng đi vào phía quầy trả tiền. Nơi đó người thiếu phụ đứng tuổi vẫn kín đáo dõi theo cuộc nói chuyện giữa cô gái và hắn. Dù không nghe được nhưng bà ta cũng đoán được khá nhiều nội dung cuộc trò chuyện giữa cô ta và hắn, nhờ vậy chỉ vài câu tóm lược của cô gái đã làm bà ta hiểu rất rõ vấn đề. Nước mắt dàn dụa trên hai gò má, cô gái ôm lấy người thiếu phụ với vẻ thiết tha :

-Mẹ, tại sao mẹ không ra gặp ba? Mấy chục năm rồi con và mẹ đã sống để mong đợi có ngày hôm nay, tại sao mẹ lại không cho con gặp gỡ ba ?! Không phải nhiều lần mẹ từng nói với con. Sẽ có một lần nào đó ba sẽ tìm đến gặp mẹ con ta và chúng ta sẽ trùng phùng trong hạnh phúc. Con sẽ không bao giờ là đứa con không có cha.

      Bà mẹ run lên vì xúc động, khi nghe cô con gái nói. Choàng tay, ôm gì lấy con gái, trong nước mắt bà ta nói:

-Con ơi, hãy thương, hiểu mẹ và cũng tha thứ cho mẹ hơn! Chẳng có người mẹ nào lại không muốn con mình gặp được cha. Chẳng có một người đàn bà nào mấy mươi năm đợi chờ trông mong người mình yêu thương, nhưng khi có dịp, lại tìm cách trốn lánh cuộc trùng phùng ! Nhưng con ơi, con hãy nhìn vào thực tế, hãy đoán ra những gì sẽ xẩy ra cho con, cho mẹ và cả cho ba của con nữa! Hạnh phúc gia đình của ba con hiện nay, có nên vì mẹ con ta mà vỡ bể hay không ? Rồi với những lo lắng, trách nhiệm và lộn xộn trong cuộc sống ở tuổi già như ba con hiện nay không phải là điều nên có. Sự yên bình trong cuộc sống của mẹ con chúng ta hiện nay cũng không nên vì vội vàng, thiếu suy nghĩ để phải rơi vào xáo trộn.

      Âu yếm vuốt tóc cô con gái bà mẹ nói tiếp:

-Hãy chờ đợi để không gây ra những phiền não con ạ. Hãy biết nhận cái gì và vị trí nào để đạt được cái tốt nhất cho tất cả. Kể cả cho hạnh phúc gia đình của ba con nữa. Theo mẹ nghĩ dù hôm nay ba con không biết chắc chắn về con, về mẹ. Nhưng với người có suy nghĩ và rất nhậy cảm như ba con, chắc chắn ba con sẽ nhận biết được sự thật trong mức nào đó. Với cái mức giới hạn đó đủ để cho mọi người hạnh phúc. Vấn đề chỉ sớm hay muộn mà thôi.

Nâng mặt cô con gái lên, bà mẹ đẩy nhẹ người con và nói :

-Con hãy ra gần gũi với ba con đi! Mẹ nghĩ rằng con sẽ nhận thấy những lời nói của mẹ là đúng.

      Miệng bà mẹ mỉm cười, nụ cười rạng rỡ như đem bà ta trở về với phút giây hạnh phúc ngày xưa. Bà ta nói với con gái trước khi cô ta rời vòng tay của bà ta:

-Mẹ biết chắc chắn như vậy chỉ vì mẹ đã yêu và rất hiểu ba của con.

      Cô gái im lặng đến gần hắn, nhẹ nhàng kéo chiếc ghế ngồi xuống sát vào hắn, thân thiện đưa tay nắm lấy cánh tay của hắn rồi ngước đôi mắt đẫm lệ lên nhìn khuôn mặt hơi nhăn nheo, mái tóc hoa râm. Cặp mắt hắn nhìn bâng quơ không chủ đích hướng ra phía bên ngoài quán ... Những cái đó cho cô ta biết rằng đó là hình ảnh một ông già đang khởi đầu mệt mỏi với sinh nhai và muốn ngơi nghỉ. Cô gái tự nhiên cảm thấy thương yêu người cha mà bao nhiêu năm cô ta chỉ được nhìn thấy trong tưởng tượng qua những lời tâm sự, kể lể của bà mẹ. Với cảm xúc thương yêu tột cùng đó, cô gái run lên và phát ra tiếng khóc. Hành động thân tình và tiếng khóc của cô ta đã kéo hắn ra khỏi suy tư. Quay mặt lại nhìn cô gái với vẻ ngạc nhiên. Có chút bàng hoàng hắn hỏi :

-Tại sao cháu khóc? Có phải những tâm sự không vui của chú đã làm cháu cảm động quá mà đau lòng không?! Thôi, cho chú xin lỗi đã vô tình làm cho cháu buồn ....

Cô gái vội vàng ngắt lời hắn :

-Không, hoàn toàn không phải thế! Cháu khóc chỉ vì cháu thương dì Yến của cháu và cả chú nữa. Cháu chợt có một ước mơ, ngày nào đó chú lại xuống nơi đây, đúng lúc dì Yến cũng đến đây và hai người lại gặp nhau. Cháu lại được hàng ngày pha cà phê đen đậm đặc cho chú uống! Cháu lại được ngồi bên chú để nghe chú nói chuyện...

      Cô gái nói một thôi, toàn là những ước mơ, những hình ảnh hạnh phúc mà hắn cũng đang vẽ ra trong con tim và tưởng tượng. Cuối cùng hắn đưa tay ôm nhẹ lấy vai cô gái, với lời nói chân tình, hắn nói:

-Chú hứa sẽ xuống đây nhiều hơn thăm cháu và cũng mong có được dịp gặp lại dì Yến của cháu. Chú sẽ coi cháu thân thiết như một đứa con của chú. Chú rất sung sướng được đón chờ cháu đến thăm Hà nội. Chắc chắn cháu sẽ là người bạn rất thân thiết với hai đứa con của chú và của cả gia đình chú .

Nói xong hắn chuyển mắt nhìn vào phía bên trong quán, không còn một người khách. Đưa tay lên xem đồng hồ hắn mới biết trời đã về khuya. Có tí chút ngượng ngùng vì biết mình là người khách cuối cùng của quán. Hắn nói vài câu xin lỗi với cô gái rồi đứng dậy chuẩn bị ra khỏi quán. Cô gái im lặng cũng đứng dậy nhìn vẻ chậm chạp có chút mệt mỏi của hắn, cô nói nhẹ :

-Chú đừng quên lời nếu có dịp hãy xuống đây! Cháu và dì Yến luôn luôn mong chờ để gặp lại chú.

- Chắc chắn chú sẽ không sai hứa, không lầm lỗi nữa. Người ta chỉ lấy cái đúng để sửa cái sai, chẳng bao giờ hai cái sai thành một cái đúng cả!

      Nói xong hắn chậm rãi bước ra khỏi quán. Cô gái thẩn thờ đứng nhìn theo dáng dấp lù khù, đôi chân như dò dẫm khi chuyển động của hắn cho đến khi hắn biến mất sau khúc quanh bên ngoài chiếc cổng quán. Cũng lúc đó cô ta nghe thấy tiếng thở dài ngay sát sau lưng mình. Chẳng cần ngoái nhìn lại cô ta cũng biết đó là mẹ của mình. Bà cũng đang buồn bã dõi theo một bóng dáng mà bà đã bao năm thương nhớ, chờ mong. Quay lại nói với mẹ :

-Mẹ, con cảm thấy thấy thương ba quá! Chẳng biết ba có xuống đây gặp lại mẹ con mình nữa không?

-Con đừng lo, ba của con không thất hứa với con đâu! Hơn nữa ai có thể cấm đoán con lên Hà nội gặp ba con. Dù gặp nhau trong tư thế đứa con nuôi hay đứa cháu gái ?

Còn hắn, tương lai không biết ra sao. Hắn có sáng suốt để nhìn thấy sư thật cô gái mà hắn tâm sự vừa qua chính là đứa con gái của hắn hay không ? Nhưng hiện tại , chắc hắn hoàn toàn mù tịt về thân phận của người thiếu phụ đứng dưới ánh đèn mờ ảo sau quầy tính tiền và cô con gái, người con gái đã đến với hắn trên danh nghĩa cô cháu gái của cố nhân mà hắn muốn gặp! Thêm một điều khác nữa, hắn chẳng thế nào hình dung ra được, đó là cô gái có cái tên “Phạm Trần Ái Minh" . Với cái tên này, dù hắn có là kẻ ngu ngơ cũng đoán biết được sự thật! Phạm là họ mẹ, Trần là họ của hắn, còn Ái Minh ý nghĩa của yêu thương dành cho hắn. 

Hết

Lưu An

(Zurich, Jan. 2013) 

Dáng Hồng - Phạm Thế Mỹ - Ánh Tuyết

      Chắc có lẽ mọi người đều nghĩ rằng cái từ bóng hồng là để ám chỉ một người con gái đẹp yêu kiều thướt tha,vduyên dáng.

      Có thể chỉ cần đáng hồng ấy thoáng qua thềm trước ngõ thôi cũng đủ làm ngất ngây chàng trai nào đó, rồi đem lòng yêu thương tưởng nhớ.

      Thời gian trôi qua dáng hồng ấy rồi cũng đi vào kỹ niệm của một thời mơ mộng, một thời vụng dại mới lớn . . .

Nhạc: Phạm Thế Mỹ

Tiếng Hát: Ánh Tuyết

Trình Bày: Nguyễn Thế Bình

Yêu Là Gì...

Yêu là mình nhớ thương nhau!
Như mây nhớ gió như cau nhớ trầu.
Như bí thương nhớ giàn bầu.
Mấy sông mấy biển mấy cầu cũng qua.

Dương Thượng Trúc

Nữ Tướng Tây Sơn

Truyện Lịch Sử

                                (Trích đoạn truyện "Thần Tướng")

              

            Chớm thu. Trời quang đãng không một gợn mây. Ðêm khuya. Ngọn Kim Sơn sẫm màu âm u, cỏ cây say ngủ bên dòng Hữu giang sóng nhẹ vỗ về như ru giấc. Gió mát trời xanh, khung cảnh tịch mịch vừa thơ mộng lại vừa u hoài.

            Từ phía thượng nguồn bỗng xuất hiện một đoàn năm chiếc thuyền buồm to lớn, nối đuôi nhau thành hàng chữ nhất. Buồm no gió nhưng đoàn thuyền vẫn trôi chậm chạp, như cái mệt mỏi của người đàn bà thai nghén sắp đến ngày ở cữ. Quả vậy, lòng thuyền chất đầy hàng hóa, cao vượt như cái bụng có chửa. Những sản vật quý giá của núi rừng từ ngà voi, sừng tê, nhung nai cho đến trầm hương, kỳ nam, mật ong ... chất khẳm cả lòng thuyền. Buồm căng, gió mạnh nhưng vẫn không làm thuyền rẻ sóng mau hơn. Ði giữa đoàn, trên chiếc thuyền bốn buồm lớn nhất treo kỳ hiệu hình vuông nền xanh, giải đỏ, thêu bốn chữ vàng nổi bật: Ðại Tổng Lý Bùi. Dưới khoang thuyền rộng rải, có mui che mưa nắng đan bằng cật tre già, bên ngoài phết dầu rái bóng láng không thấm nước. Bên trong trang trí đơn sơ nhưng tiện nghi. Chiếc đèn dầu chai treo bên án thư, ở giữa là một cái bàn nhỏ bốn ghế, dính liền vào khoang là một sạp nằm bằng gỗ có trải chiếu hoa điều. Ánh sáng yếu ớt, vàng vọt nhưng cũng đủ cho thấy một phụ nữ thân hình thon thả, mặc váy áo màu xanh chàm của dân tộc người Bah Nar, tóc xõa dài trên gối, đang say sưa ngũ. Mành cửa trúc khẻ lay động, từ bên ngoài bước vào một người con gái xinh đẹp khoảng đôi mươi, dáng mạnh khoẻ, bờ mông nở nang, cặp chân dài bước đi nhẹ nhàng nhưng vững chắc. Nàng vấn lại mái tóc bị gió sông thổi xỏa tung. Hai cánh tay tròn lẳn chắc nịch, làn da phơn phớt màu nâu non, dấu vết của những ngày lặn lội trên ngàn tìm mua đặc sản quý hiếm núi rừng. Khuôn ngực người con gái thẳng đứng đầy đặn, dường như chật chội trong bộ võ phục gọn gàng màu thiên thanh. Ống quần quấn xà cạp nhà võ, chiếc đai thắt lưng là cặp nhuyển tiên mềm mại không biết làm bằng gì đã lên nước đen bóng, cuốn tròn quanh chiếc eo thon nhỏ nhắn. Trên tay cầm song kiếm. Dưới ánh đèn lung linh nàng hiện thân là một giai nhân nhưng không kém phần uy nghi, kỳ vĩ của dũng tướng. Nàng ngồi xuống vói tay nhắc ấm chè xanh rót vào chiếc bát sành có điểm hoa văn sặc sỡ. Cùng lúc người phụ nữ Bah Nar cũng vừa thức giấc. Thấy cô gái, nàng mỉm cười ngồi dậy vấn gọn lại mái tóc dài óng mượt. Nhan sắc người đàn bà trẻ miền núi cũng đẹp không kém gì cô gái, còn có phần mặn mà quyến rủ hơn. Nàng bước đến ngồi bên cạnh và hỏi cô gái:

            - Sao em không ngủ thêm?

            Người con gái mặc võ phục trả lời: 

            - Em cũng vừa thức giấc, ra ngoài xem có gì lạ không? 

            Ðưa tay đón bát nước chè xanh cô gái trao, người phụ nữ Bah Nar hỏi tiếp:

            - Thế thuyền đã đến đâu rồi em? Liệu chúng ta có kịp về trong phiên chợ ngày mai không?

          - Ở đây thuộc địa phận gần vùng núi Kim Sơn. Trước kia, nơi nầy là ổ cọp. Dân lục lâm, thổ phỉ gây án bị truy nã bí đường, thường trốn lên đây kết bè kết đảng làm ăn cướp. Quan quân sợ không dám bén mãng. Mãi đến ngày Tây Sơn Vương dấy nghĩa và Trần huynh theo lịnh, đã mấy lần vào đây tảo trừng, chiêu dụ chúng theo về dưới cờ, nay thì không còn nạn cướp bóc nữa.

            Cô gái ngừng lời, bước đến bên cửa vén mành trúc nhìn ra ngoài. Trời vẫn trong và lưa thưa ánh sao đêm. Nàng tiếp lời :

            - Bây giờ mới đầu canh ba. Nếu có gió nồm nổi lên thì thuyền ta về đến Kiên Mỹ sớm nhất cũng vào lúc trời đứng bóng.

             Cô gái quay lại bên bàn, uống bát nước rồi nhìn người phụ nữ Bah Nar tiếp lời:

            - Cô Hầu cũng biết đó, sắp đến ngày lập đàn tế cáo trời đất xuất quân nên cần nhiều kim ngân lo việc quân vụ. Chuyến nầy hàng thu mua rất nhiều nhưng chẳng có ai giám định được giá trị để bán, nên Vương mới bảo Cô Hầu cùng về với em. Vả lại, cũng đã lâu ...

            Cô gái bỏ lửng câu nói, cười vang. Người phụ nữ Bah Nar nguýt dài, dứ dứ nắm đấm dọa thiếu nữ áo xanh. Nghe nhắc đến Tây Sơn Vương, lòng cô gái Thượng bỗng rung động dạt dào. Nàng thì thầm tâm sự, như tự bảo lòng:

            - Ðã mấy mùa trăng rồi ta không được kề cận đấng phu quân. Vì chàng, vì nghiệp lớn dân tộc, ta đành bóp bụng gác lại tình riêng, chứ có mấy ai vừa lấy chồng, chưa mặn nồng hơi hướm lại muốn chia tay, phải không em?

            Lời nói làm cô gái áo xanh cảm động. Nàng chưa có chồng, chỉ mới có người yêu thôi mà khi xa nhau đã thấy xốn xang nhớ nhung, chứ nói gì đến vợ chồng mới cưới.

            Như một điều thật cao quý trội hơn tất cả mọi thứ quý giá trên đời, để người con gái yêu của vị tù trưởng lừng danh phải chấp nhận hy sinh, có chồng lại phải xa chồng. Có chăng đó là vì tình yêu đối với tổ quốc, dân tộc. Một thứ tình yêu chỉ mua được bằng xương máu, không bằng con tim. 

            Quả vậy, vốn mồ côi mẹ từ bé, cha là thủ lảnh sắc dân Bah Nar nằm sâu trong rừng nên nàng được cha cưng chiều, đón thầy về dạy học tử tế. Ngoài văn, cha còn dạy cả võ nghệ và thuật bắn tên, bắn ná cho nàng. Vừa đến tuổi cập kê, Cô Hầu đã hiểu được thế nào là tình yêu khi gặp Tây Sơn Vương Nguyễn Nhạc. Có chồng là một vị anh hùng chí lớn, đứng ra nhận lãnh trách nhiệm của dân tộc giao phó, nên chi nàng cũng sớm nhận thức được thế nào là tình yêu đối với tổ quốc, an nguy đối với muôn dân. Cô Hầu nhận công tác khai hoang vùng Mộ Ðiểu, rừng Cổ Yêm thành một khu canh tác ruộng lúa nơi thấp và khoai bắp trên cao. Chẳng bao lâu nghĩa quân đã có một kho lương thực phì nhiêu rộng hàng nghìn mẫu, tự canh tác tự bảo vệ, nổi tiếng là khu an toàn như lời dân gian vẫn thường truyền tụng:

               
Cánh đồng Cô Hầu,
Đàn trâu ông Nhạc,
Ngựa lạc vang rừng,
Voi dừng Tượng Đẫm.

            Về sau, khi Nguyễn Nhạc xưng đế, Cô Hầu được đón về Qui Nhơn phong làm thứ phi, nhưng vốn không quen chốn phồn hoa náo nhiệt và những ràng buộc lễ nghi quan cách rườm rà nơi cung đình, nên Cô Hầu xin phép chồng trở về rừng Cổ Yêm sống thảnh thơi tự do với lâm tuyền, thôn bản. Thỉnh thoảng mới xuống thành thăm chồng.

            Năm 1793, khi vua Thái Ðức băng hà, con là Nguyễn Bảo nổi dậy nhưng rồi cũng thất bại, chịu chết. Bà Chánh cung họ Trần đem hai con là Văn Ðức, Văn Lương chạy lên Mộ Ðiểu tỵ nạn ở với Cô Hầu. Cô đối xử thân ái chí tình, lo lắng hết lòng như chị em. Quan quân nhà Nguyễn đã nhiều lần lân la dọ thám, nhưng đều bị bà bắt được trị tội. Từ đó về sau chúng không còn dám bén mảng đến nữa.

            Võ văn Dũng đã nhiều lần đến thăm và đề nghị Cô Hầu chiêu binh mãi mã để khôi phục nhà Tây Sơn, nhưng Cô Hầu chỉ mỉm cười, đưa tay chỉ núi rừng chung quanh và nói :

            - Chuyện dân tộc, tổ quốc là việc quan đại, hệ trọng  dành cho người có chí lớn. Còn tôi chỉ là đàn bà, muốn sống với giang sơn riêng của mình thôi. Ðịa vị, danh vọng thật xa lạ hão huyền hơn là nương rẫy, buôn làng ...

            Danh tướng Võ văn Dũng đành từ tạ ra đi.       

* * *

            Quen nhau chưa được bao lâu nhưng cô gái áo xanh rất mến phục người đàn bà Thượng xinh đẹp nầy. Tuy là vợ của Tây Sơn Vương nhưng tấm lòng lúc nào cũng chất phát, mộc mạc như thưở còn sống trong bản làng sơn cước.

            Ðang miên man suy nghĩ, bỗng vọng trong thinh không nỗi lên tiếng tù-và rền rĩ. Âm thanh trầm đục, không khoan nhặt, từ tốn như mọi lần mà lại giục dã hối thúc, dường như báo nguy .

            Ù... ù... ù ... ừm... ừm ... ừm ... ù ù ù ... ừm ừm ...

            Nghe tiếng tù-và nổi hiệu cấp báo, hai người đàn bà bật đứng lên. Cô gái mặc võ phục chụp vội song kiếm, vén mành cửa nhảy vút lên mui thuyền, đảo mắt nhìn quanh bốn phía. Những phu thuyền đã thức giấc và túc trực ngay tại vị trí, tay đuốc tay đao sẵn sàng nghinh chiến. Chiếc thuyền đi đầu vừa nổi hiệu báo nguy, đèn đuốc thắp sáng rực đã dừng lại bố trí tại chổ chờ các thuyền theo sau cùng lên. Người con gái ngước nhìn lên đài chỉ huy đặt trên cao gần đỉnh buồm, đánh dấu tay ra hiệu. Lập tức tiếng tù-và ban lệnh được phát đi lồng lộng trong gió. Chung quanh có tiếng đáp lại. Hai thuyền đi sau được lệnh liền chỉnh buồm bỏ hàng chữ nhất, chạy chếch về phía bên trái và phải dàn thành hàng ngang, bảo vệ chiếc thuyền "Soái" của cô gái rồi ba chiếc cùng song song tiến lên. Chẳng mấy chốc đã thấy rõ trong khoang thuyền đi đầu, khoảng chục tên mặc quần áo dạ hành, bịt kín mặt, dùng vũ khí nhị khúc và đoản côn, đang đánh vùi với các phu thuyền. Gần đó, một tên bịt mặt cao lớn có lẻ là thủ lảnh, đứng chống trường côn thản nhiên lượt trận. 

            Cô gái áo xanh lẩm bẩm: "Bọn thảo khấu nào mà đần độn quá, dám chạm đến quân Tây Sơn. Phải cho chúng biết oai mới được". Các phu thuyền phản công kịch liệt và chưa bị một tổn thất nào. Thật ra, họ chính là những chiến sĩ tinh nhuệ trong đội quân "bảo an sơn phòng chiến khu" của Tây Sơn Vương. Họ được huấn luyện chính quy và xử dụng đoản đao thuần thục để ứng phó trong những vị trí chật hẹp và cận thân địch thủ. Lần nầy họ được bí mật giao công tác quan trọng là chuyển và bảo vệ hàng quý giá về đến căn cứ địa. Có thể đối đầu ngang tay với họ là đã được xếp vào hạng khá. Tuy nhiên các tay lục lâm nầy quả thật không phải hạng xoàng, chúng đã đá ngã được vài ba quân sĩ. Những phu thuyền khác còn lại lập tức nhào lên rước địch trám chổ. Cô gái yên lòng khi thấy nhân số của địch không đông. Rồi như để giải quyết nhanh chóng trận đấu và cũng muốn thử tài tên thủ lảnh, cô gái quyết định nhập trận. Nàng thét lớn một tiếng lanh lảnh thị oai, rồi dùng thế "Yến tử xuyên vân" tung người bay vèo từ mui thuyền soái đến khoang thuyền đang lâm chiến. Hai tay dang rộng, đầu hơi chúi xuống, thân nàng tựa như chim én đang bay liệng trong mây. Ðôi song kiếm rút ra khỏi vỏ sáng lấp lánh dưới ánh đuốc, bỗng tỏa thành tán rộng phủ chụp xuống đầu tên thủ lảnh lục lâm bằng thế võ sấm sét "Phong lôi động thiên". 

           Tay thủ lảnh cũng không vừa, bình tỉnh chờ ánh kiếm rơi xuống gần, lập tức dùng thế "Thiềm thừ thoát xác" tràn người né tránh, đồng thời cây trường côn trở ngọn xé gió đánh thốc vào mặt cô gái. Nàng lẹ làng thu kiếm về che mặt. Song kiếm trường côn chạm nhau toé lửa. Cô gái nương theo sức va chạm, bật người ra xa hạ chân nhẹ nhàng xuống lòng thuyền. Ðòn trao đổi đầu tiên xảy ra trong chớp mắt, rồi cô gái và gã lục lâm lại lăn xả vào nhau trổ tài, quyết tranh phần thắng. Tiếng la hét cổ vũ huyên náo. Lát sau, bỗng từ chiếc thuyền đoạn hậu một bóng vàng chao mình phóng vụt qua. Chân chưa chạm thuyền, cây nhuyển tiên trong tay đã vút ra như ánh chớp. Lại một giai nhân nữa xuất hiện. Nàng mặc võ phục toàn một màu vàng, tóc bím thắt nơ bỏ thành hai lọn gọn gàng trên bờ vai trẻ trung, mạnh khỏe. Nàng xông vào trận như hổ đói vào đàn dê, gặp đâu đánh đó. Cây nhuyển tiên như con rắn vàng, quẩy mình lồng lộn vun vút tứ phía, rình mổ bọn thảo khấu. Chỉ trong vài hiệp, xử dụng mươi thế võ, nàng đã đá ngã loại ra khỏi vòng chiến hai tên lục lâm. Hàng ngũ địch bắt đầu rối loạn. Trong khi đó cô gái áo xanh và gã đầu lĩnh đã đấu nhau đến hồi kịch liệt, bất phân thắng bại. Tài nghệ tên cầm đầu bọn cướp quả thật cừ khôi, đáng gờm. Tuy đang đối địch nhưng vẫn để tâm theo dỏi đám thủ hạ, nên lúc cây nhuyển tiên của cô gái áo vàng sa xuống đầu một tên thảo khấu thập phần nguy hiểm. Trong lúc tên cướp bó tay, chỉ còn nhắm mắt chờ chết thì gã thủ lỉnh đã kịp thời hoành thân gạt mạnh đôi song kiếm của cô gái áo xanh, rồi thi triển một loại khinh công kỳ bí, thân hình như một vệt khói mờ, chập chờn bay vút đến đở kịp ngọn roi trong gang tấc. Một tiếng "chát" khô khan nhưng dữ dội vang lên. Cô gái áo vàng ngã nhào ra sau, cây nhuyển tiên rời khỏi tay rơi xuống thuyền. Chiến trường chợt lặng đi một giây rồi lại tiếp tục. Nhưng cùng lúc đó cô gái áo xanh đã nhảy ra khỏi vòng chiến, thét lớn:

            - Tất cả hãy ngừng tay. 

            Rồi thình lình nàng vất cặp song kiếm xuống lòng  thuyền kêu loảng xoảng. Trong khi ai nấy đang trố mắt ngạc  nhiên không hiểu chuyện gì xảy ra, thì nàng đã quay sang gã thủ lãnh lục lâm, hờn dỗi nói to:

            - Trần huynh đừng đùa nữa. 

            Gã  đầu  lĩnh  bật  ra tiếng cười dòn dã, đưa tay lên tháo chiếc khăn bịt mặt. Dưới ánh đuốc hiện rõ là một thanh niên tướng mạo khôi vĩ, khuôn mặt vuông vức, chiếc cằm bạnh cương trực và đôi mắt sáng quắc như sao băng. Phong độ hiên ngang, uy vũ ngời ngời làm người đối diện phải nể sợ. Chàng cung tay hướng về cô gái áo xanh và nói:

            - Khá khen cho muội đã sớm nhận ra được huynh.

            Rồi quay qua đám lục lâm, lúc nầy cũng đã tháo khăn bịt mặt, thanh niên tiếp lời:

            - Tất cả các đệ hãy đến ra mắt nữ tướng Tây Sơn.

            Ðám lục lâm vòng tay quyền cung kính hướng về cô gái, đồng thanh nói to:

            - Chúng thủ hạ xin ra mắt Bùi Tổng Lý.

            Ðúng vậy, cô gái mặc võ phục màu thiên thanh võ nghệ siêu quần bạt chúng kia chính là nữ tướng lừng danh Tây Sơn, người cầm đầu Ngũ Phụng Thư tên là Bùi thị Xuân. Riêng cô mặc võ phục màu vàng là Hoàng phụng Huỳnh thị Cúc, một trong bốn đại đệ tử cũng là những bộ tướng thân tín của nàng.

            Ðến đây người thanh niên được cô gái gọi là Trần huynh, mới quay sang đám quân sĩ sơn phòng giả làm phu thuyền, cất tiếng nói sang sảng:

            - Ta được lệnh của chủ soái đến hộ tống đoàn thuyền về căn cứ, đồng thời cũng nhân dịp thử tài kiếm côn và tinh thần cảnh giác của các ngươi đến đâu. Ta có lời khen ngợi tất cả và sẽ có ban thưởng sau. Tuy nhiên, đừng vì thế mà lơ là rèn luyện, phải luôn luôn nhớ câu : "văn ôn, võ luyện".

            Tiếng hoan hô reo mừng vang lên tở mở. Quay qua hai nữ tướng, thanh niên tiếp lời:

            - Hoàng phụng khá lắm, đã đá ngã được hai bộ tướng của ta, quả thật là bậc anh thư. Ta sẽ về trình với chủ soái khen thưởng xứng đáng. Riêng với nữ tướng, quả không hổ danh người đứng đầu Ngũ Phụng thư. Mãi đến bây giờ tay ta vẫn còn ê ẩm vì sức mạnh của song kiếm.

            Nói đến đây, thanh niên cười cười rồi hạ thấp giọng, chỉ vừa đủ cho cô gái họ Bùi nghe :

            - Riêng nàng, chủ soái đã quyết định ban thưởng ta cho nàng. Vậy từ nay ta sẽ là nô lệ, đời đời thuộc về nàng và tùy nàng xử dụng nhé.

            Nghe người thanh niên nói, mặt cô gái bỗng đỏ bừng e thẹn, nguýt dài quay đi không nói. Ai ai cũng biết họ là đôi tình nhân khắng khít. Có thân thiết nhau mới biết được rõ loại khinh công thượng thừa vô địch, dường như đã thất truyền trên giang hồ mà thanh niên họ Trần vừa xử dụng, đó là "Hầu phong hành". Cô gái đã nghe và từng xem người yêu biểu diển. Gặp tình thế nguy cấp, buộc lòng chàng phải xử dụng để giải nguy cho thủ hạ, do đó đã để lộ chân tướng.  

            Bùi thị Xuân quay trở về Soái thuyền, tiếp tục giong buồm. Cô Hầu có dịp trêu ghẹo trả miếng. Nữ tướng một mực làm thinh, xấu hổ. Thế mới hay "nhi nữ thường tình". Có dầu là bậc cân quắc anh thư hay nữ tướng anh hào, nhưng một khi đề cập đến tình yêu trai gái vẫn thẹn thùng, bẻn lẻn.  

            Hôm sau, đoàn thuyền về đến căn cứ địa an toàn. Ðúng như lời thanh niên họ Trần nói trong đêm thử tài trên dòng Hữu giang, bên dãy núi Kim Sơn định mệnh; Tây Sơn Vương Nguyễn Nhạc đứng ra tác thành cho đôi thanh niên nam nữ anh hùng thành vợ chồng. Ðám cưới họ tiến hành đơn giản trước ngày Nguyễn Nhạc lập đàn cáo bái Trời Ðất, tế cờ xuất quân tại đèo An Khê, dưới bóng hai cây đại thọ. Ðó là ngày rằm tháng tám năm Quý Tỵ (1773). Người thanh niên anh hùng được làm chồng vị nữ tướng tài sắc, lừng danh Tây Sơn đó là Thiếu Phó Trần Quang Diệu.

* * *

            Bùi thị Xuân quê quán thôn Xuân Hoà, Phú Phong, Bình Định. Nữ công khéo, chữ viết đẹp. Mày ngài, mắt phượng. Ðã đẹp người lại còn có sức mạnh phi thường nên rất thích luyện tập võ nghệ. Lúc nhỏ thích mặc quần áo con trai, lớn lên xem sách, ảnh rồi tự mình phát thảo, chế ra những kiểu mẫu quần áo dành riêng cho hiệp nữ. Cha mẹ thương chìu, không nỡ rầy la nên Xuân được theo nghề kiếm cung. Ban đầu Bùi thị Xuân học võ với ông Ngô Mãnh là ông nội của tướng Ngô văn Sở, nhưng chỉ được ba năm thì thầy mất. Năm lên 15 tuổi, thì ngộ kỳ duyên. Ðêm đêm có một bà lão đến truyền thụ võ nghệ từ đầu hôm đến gà gáy lần thứ nhất thì ra đi. Không ai biết gốc gác lai lịch của bà lão, chỉ biết bà là một nữ lưu có võ công rất thâm hậu. Ngoài giờ học tập quyền thuật, bà chuyên luyện cho Bùi thị Xuân phép đánh nhuyển tiên (roi mềm) và song kiếm. Năm thứ nhất bà lão bắt buộc học trò phải tập nhảy từ gần đến xa rồi nhảy cao, bằng cách cột bao cát nơi hai chân, từ nhẹ đến nặng. Lúc đầu nhảy trên đất bằng rồi kế đến nhảy ở hào cạn và hào sâu. Còn nhảy xa thì ban đầu dùng sào, sau dùng tre tươi vít ngọn uốn cong xuống thấp rồi nương theo sức bật của tre mà nhảy. Cứ thế, đêm ngày Bùi thị Xuân kiên trì tập luyện, rồi gian nan cũng qua, thành công cũng đã đến. Bà lão dạy: "nữ giới dẫu có mạnh đến đâu cũng không bì kịp với nam nhân. Vậy muốn thắng chỉ còn nhờ vào tài lanh lẹ, dẻo dai. Lúc lâm chiến, chờ khi địch thủ đã mệt nhọc lơ là phòng bị, ta xuất kỳ bất ý ra đòn sẽ nắm chắc phần thắng".

            Cứ thế ròng rã suốt ba năm, bà lão ra công dạy, Bùi thị Xuân gắng sức học. Ðến năm lên 17 tuổi, thì tài nghệ nàng đã tinh thông, điêu luyện.

            Một đêm bà lão từ biệt ra đi. Bùi thị Xuân theo khóc lóc năn nỉ, bà lão mới nói:

            - Ta ở gần đây. Trong ba hôm nữa thì con sẽ biết nhưng phải tuyệt đối giữ bí mật.

            Nói rồi bà nhảy vụt vào bóng đêm mất dạng.

            Ba hôm sau, tại thôn An Vinh có một bà lão goá bụa, sống với vợ chồng người con gái, vừa mới qua đời. Khi bà Xuân tìm đến nơi thì biết đây chính là ân sư của mình nhưng nhớ lời căn dặn, bà chỉ điếu tang như một người quen. Khuya hôm đó, Bùi thị Xuân thiết bàn hương án nơi vườn dạy võ, làm lễ xin chịu tang sư mẫu.

            Nhớ ơn dạy dỗ nhưng không thể làm cách nào đền ơn, nên Bùi thị Xuân dốc lòng rèn luyện võ nghệ. Nàng thu nhận đệ tử, mở đầu phong trào võ nghệ cho phái quần thoa. Ban sơ chỉ năm, bảy người, sau lên đến vài chục người. Tài nghệ tinh thông, cách dạy dỗ đứng đắn, nàng luôn lấy tình chị em mà đối xử nên ai ai cũng kính yêu.  

            Ðể đền ơn dạy võ con gái, một phú ông họ Ðinh ở

Lai Nghi đã tặng bà Xuân một con ngựa toàn sắc màu trắng, to lớn, mạnh khoẻ, chạy suốt buổi không biết mệt, không đổ mồ hôi. Nhờ thông thạo cách luyện ngựa, do đó sau nầy bạch mã đã trở thành một chiến mã, theo chân nàng dong ruổi khắp nơi, xông pha trên mọi chiến trường.

* * *

            Sở dĩ Bùi thị Xuân biết được phương pháp luyện ngựa cũng là một kỳ duyên. Một hôm nàng đang đứng ở trường trầu Kiên Mỹ, chợt thấy một tráng sĩ trẻ tuổi tay cầm đồng côn, chân mang hài sắt, cỡi ngựa ô, từ Thuận Nghĩa chạy lên Phú Lạc thuộc vùng Tây Sơn Hạ. Tướng mạo người ấy hiên ngang nhưng khuôn mặt hiền lành. Bùi thị Xuân bí mật theo sau. Ðến Trưng Sơn, thanh niên cho ngựa chạy lên núi, quanh quất một hồi rồi dừng lại ở lưng chừng núi. Tráng sĩ thả ngựa tự do, xăn tay áo múa côn. Bài côn lạ mắt, tiếng gió vun vút, khí lạnh rợn người, côn đến đâu sương sớm ban mai tan dần ra đến đó. Hết thảo nầy đến thảo khác, luyện liên tiếp mấy bài mà mặt không hề đổi sắc, hơi thở vẫn như thường. Bỗng tráng sĩ ngưng múa đưa tay lên miệng huýt  một tiếng dài. Từ xa, tuấn mã nghe lịnh liền phi đến chủ. Chờ ngựa chạy ngang, tráng sĩ tung mình nhảy lên lưng rồi ra roi phi nước đại. Ðường núi khúc khuỷ gập ghềnh, đá lớn nhỏ chất chồng lung tung, thế mà ngựa chạy như trên bình địa. Ngồi trên lưng ngựa, tráng sĩ nhào lộn, xoay trở đủ thế đứng, nằm, nghiêng, ngữa, trái, phải dể dàng như đùa. Chợt  đâu một bầy quạ bay ngang, tráng sĩ liền giương cung bắn liên tiếp hai phát, hai con quạ rớt xuống đất tức khắc.

            Bùi thị Xuân suýt buột miệng la lên, khen tài thanh niên xuất chúng phi thường. Sau đó điều tra mới biết được lai lịch của người tráng sĩ tên là Ðặng xuân Phong. Còn con ngựa đen thần mã có tên là Ô Du. Nữ tướng liền trở về chiến khu rồi bàn bạc với Ðại Tổng lý Vũ đình Tú, xuống Dũng Hòa mời họ Ðặng cùng tham gia đại cuộc. Sau nầy nhờ Ðặng xuân Phong chỉ dẩn, Bùi thị Xuân biết được thêm một số phương pháp bí truyền trong cách luyện ngựa.

            Bùi thị Xuân cũng học được cách luyện ngựa chiến với một người khác trong hàng ngũ Tây Sơn Thất Hổ Tướng, đó là Lý văn Bưu. Ông còn có tên là Mưu, người làng Ðại Khoang huyện Phù Cát, Bình Ðịnh. Nổi danh từ thưở niên thiếu, có biệt hiệu là Phi Vân Báo (con beo bay trong mây). Gia đình họ Lý chuyên việc chăn nuôi ngựa chiến truyền từ đời ông cao tổ. Ngựa của họ đem bán khắp nơi, cả tỉnh Phú Yên đến Quảng Ngãi. Nhà giàu có, làm ăn qui mô, ở vùng thảo dã hẻo lánh nên trong nhà nuôi nhiều thầy võ bảo vệ. Do đó, từ nhỏ Lý văn Bưu đã được luyện tập võ nghệ và huấn luyện chăn nuôi ngựa. Lý văn Bưu có tài cỡi ngựa không yên cương, vừa phi nước đại vừa múa kiếm, phóng lao, bắn tên trăm phát trăm trúng. Nhờ địa thế Ðại Khoang, Thuận Truyền qua đến Thuận Ninh đất toàn gò nỗng, đồi núi cỏ hoang rất thích hợp cho việc chăn nuôi, săn bắn, luyện ngựa, tập kiếm cung và nghiên cứu binh thư đồ trận. Nhờ tài thao lược, ông được phong chức Ðô đốc cầm binh tham gia các trận đánh trong Nam và giải phóng thành Thăng Long.

            Sau khi vua Quang Trung băng hà, tình cảnh nhà Tây Sơn ngày càng suy sụp. Vua Cảnh Thịnh tranh dành quyền lực với vua Thái Ðức. Bùi đắc Tuyên lộng quyền, các võ tướng trung dũng lừng lẫy như Võ văn Dũng, Trần quang Diệu đều bị nghi ngờ, thất sủng. Lý văn Bưu chán nản, viện cớ tuổi già sức yếu xin được trở về cố hương, sống những ngày thảnh thơi với cỏ đồng hương nội, thanh thản với trời mây non nước. Từ đó ông và ngựa biệt tích giang hồ. 

* * *

            Một hôm Bùi thị Xuân cùng bộ thuộc tổ chức đi săn ở khu vực Ðồng Sim, Ðồng Trăng Thuận Ninh, bỗng bà  nghe tiếng voi gầm thét trầm thống, bi thảm. Lấy làm lạ, bà Xuân giục bạch mã phi nhanh về hướng có tiếng voi kêu cứu. Ðến vùng thung lũng xanh tươi, bên một khe suối nước bạc tuôn chảy cuồn cuộn, Bùi thị Xuân trông thấy một con voi trắng ngà dài cong vút hơn thước, đang bị một con trăn núi to lớn khủng khiếp quấn chặt, vô phương vùng vẫy. Thân hình to lớn, bề thế của voi bị trăn cuốn chặt, từ từ siết dần, siết dần đau đớn và yếu hẳn đi. Chiếc vòi voi không làm gì được trăn núi, nó giận dữ quật tứ tung làm ngã gãy tất cả cây cối chung quanh. Bùi thị Xuân bỏ ngựa men theo cây rừng lần đến bên trăn núi, rồi cẩn thận lựa thế bắn ngay một mũi tên vào mắt trăn. Bị trúng hiểm, trăn vùng vẫy nới lỏng vòng siết, quăng mình hả miệng tấn công bà Xuân. Chỉ đợi có thế, nữ tướng liền triển khai thần công, phóng ngay mũi lao đang cầm sẵn trên tay. Cây lao xé gió, tiếng rít nghe rờn rợn. Ngọn lao cắm phập vào đầu trăn núi, xuyên suốt và ghim chặt vào gốc cây to lớn. Quá đau đớn, trăn quấn mình vào thân cây lăn lộn vùng vẫy làm cây đổ. Trăn duỗi mình nằm chết, thân hình to lớn và dài thượt. Bà Xuân quay nhìn voi lâm nạn. Voi trắng đưa vòi cạ cạ vào vai bà Xuân ra chìu thân mật, rồi vươn lên cao thét mấy hồi dài làm rung động cả núi rừng. Có tiếng chân chạy rầm rập từ hướng xa, cây rừng xào xạc ngã rạp. Một đàn voi xuất hiện chung quanh voi trắng. Thêm một tiếng thét dài nữa của bạch tượng, một hiện tượng kỳ lạ diển ra, cả đàn voi đồng loạt xếp chân quỳ xuống co vòi như hành lễ bái kiến nữ tướng Bùi thị Xuân. Vốn chuyên luyện voi nên bà biết rõ đặc tính của nó. Trước cảnh đàn voi rừng làm lễ tạ ơn người đã cứu chúa đàn, ban đầu bà còn bở ngở nhưng về sau lòng vui mừng vô hạn, vì bà biết đây là cử chỉ ơn tình và thuần phục của giống vật thông minh, trung nghĩa. Ðàn voi kéo nhau theo bà về làng. Thế là nhờ cơ duyên may mắn hi hữu, Bùi thị Xuân đã có được một đàn voi trung thành, dũng cảm hàng chục con.

            Sau khi Tây Sơn khởi nghĩa, các sắc dân miền núi đem tặng thêm nhiều thớt voi nữa, cọng với số voi cống phẩm, chiến lợi phẩm, chẳng bao lâu đàn voi chiến của bà Xuân đã lên đến hàng trăm con. Về sau theo lệnh vua Quang Trung, đội tượng binh của bà được điều ra bảo vệ thành Phú Xuân, chỉ khi cần thiết mới xuất trận. Ðoàn tượng binh đã lập được nhiều chiến công lừng lẫy, nhất là trận đại phá quân Thanh ở Ngọc Hồi. Tượng binh đã đánh tan kỵ binh của Hứa thế Hanh và dày chết hàng ngàn quân Thanh ở Ðầm Mực.

            Ngoài ra bà Bùi thị Xuân đã tuyển mộ, tổ chức và huấn luyện tinh nhuệ 4 lữ đoàn nữ binh. Một lữ đoàn gồm 5 tốt tức 500 người. Trợ giúp mọi việc quân cơ có bốn nữ tướng thân cận trong Ngũ Phụng Thư là: Bùi thị Nhạn, Trần thị Lan, Nguyễn thị Dung và Huỳnh thị Cúc.  

         Năm Nhâm Tuất (1802), Nguyễn phúc Ánh xưng đế, hiệu Gia Long, kéo đại binh ra đánh Bắc Hà. Trần quang Diệu, Võ văn Dũng cùng tướng sĩ vượt thượng đạo trở ra Nghệ An. Trên đường hành quân Diệu lâm bệnh nặng, đến Hương Sơn thì bị đột kích và bị bắt. Bùi nữ tướng hay tin liền đem nữ binh đi giải cứu. Ðến Giáp Sơn thì cứu được chồng và Võ văn Dũng cùng các tướng sĩ, nhưng chạy đến sông Thành Chương thì bị đại quân nhà Nguyễn chận đánh. Quân Tây Sơn liều chết chống cự kịch liệt, dần dần yếu thế, lớp chết lớp bị thương, lần lượt bị bắt trở lại, chỉ có Võ văn Dũng và vợ chồng bà Xuân thoát được. Song, hai chân của Diệu bị bệnh sưng phù đi không nỗi. Bùi nữ tướng vừa cõng chồng, vừa đánh mở đường máu, nhưng quân nhà Nguyễn đông quá, phần bà bị thương tích chưa lành, đành sa cơ chịu giặc bắt. Riêng tướng Võ văn Dũng thoát được chạy đến Thanh Hoá thì bị bắt lại. Cả ba bị đóng cũi giải ra Nghệ An. Trên đường đi Võ văn Dũng phá cũi thoát thân và giải cứu được cả hai bạn, nhưng Diệu không đi nỗi, Bùi nữ tướng không nỡ bỏ rơi chồng, nên quyết định ở lại cùng chịu chết. Võ văn Dũng đành thoát đi một mình. Tháng 11 cùng năm, tất cả võ tướng nhà Tây Sơn đều bị thọ án tử hình. Riêng Bùi thị Xuân, Gia Long truyền dẩn đến xem mặt. Trước bá quan văn võ, Ánh hiu hiu tự đắc hỏi xách mé nữ tướng:

            - Ta và Nguyễn Huệ, ai hơn?

            Nữ tướng Bùi thị Xuân dõng dạc trả lời:

            - Nói về tài ba, thì tiên đế ta bách chiến bách thắng, với hai bàn tay trắng xây dựng nên cơ đồ. Còn nhà người thì trốn chui trốn nhủi, quỵ lụy cúc cung cầu viện hết quân Xiêm đến Pháp. Chỗ hơn kém rõ ràng như ao trời nước vũng. Nói về đức độ, thì tiên đế ta lấy nhân nghĩa mà chiêu hiền đãi sĩ, kể cả những kẻ trung thần thất thế của nhà ngươi như Nguyễn huỳnh Ðức. Còn ngươi thì ngược lại, dụng cái tâm tiểu nhân mà đối xử với những bậc nghĩa liệt, hiền tài. Chỗ hơn kém rõ ràng như ban ngày với đêm tối. Nếu tiên đế ta không sớm vãng long thì dễ gì nhà ngươi đặt chân trở lại được non sông tổ quốc nầy.

            Gia Long hỏi gằn:

            - Ngươi có tài sao không giữ được ngai vàng cho Cảnh Thịnh?

            Nữ kiệt ung dung đáp:

            - Giá như Tây Sơn có thêm một nữ tướng như ta nữa thì cửa Nhật Lệ sẽ không bao giờ lạnh lẽo. Cửa Nhật Lệ không bỏ trống thì dễ gì nhà người đặt chân lên được đất Bắc Hà. Ta đâu sợ chết mà phải hạ mình trước kẻ tiểu nhân ti tiện như nhà người để nói những lời van xin tha thứ.

            Quả như lời nữ tướng Tây Sơn nói, Gia Long căm gan, truyền lệnh đem bà về Qui Nhơn, cởi bỏ hết quần áo, cột đứng trên tù xa, dong đi khắp nơi khắp chốn. Mọi người bất nhẫn ngoảnh mặt ngó lơ. Mọi nhà đều cửa đóng then cài kín mít. Khi xe đến Ðập Ðá, nơi nổi tiếng về nghề dệt lụa, bỗng có trận gió lạ thổi tung những tấm lụa trắng tinh khôi phủ lên chung quanh tù xa. Ðám tướng sĩ hộ tống vung gươm chém đứt tả tơi lụa. Từng mảnh vải tung bay vào xe, phủ kín thân hình lỏa lồ của vị nữ tướng trung dũng bất khuất.

            Gia Long lại hỏi:

            - Ðã biết nhục chưa?

            Bùi thị Xuân mỉm cười khinh bỉ, đanh thép đáp:

            - Nhục đâu có vương vào thân ta tí nào mà chỉ tổ đổ thêm trên đầu nhà ngươi. Hãy nhìn khắp thiên hạ mà hỏi xem có đúng thế không? Quả tâm địa nhà ngươi còn độc hơn cả sài lang, bẩn thỉu hơn cả loài cẩu trệ.

            Bị nguyền rủa Gia Long tức giận, hèn hạ bắt đứa con gái của nữ kiệt đem ra giết trước mặt mẹ để cho voi dày, cốt làm nữ tướng đau lòng phải hạ mình van xin.

            Thấy voi đến, đứa con gái sợ sệt kêu lên:

            - Mẹ ơi ! mẹ cứu con với.

            Nữ kiệt trừng mắt hét lớn:

            - Con nhà tướng dẫu có phải chết cũng không được một phút khiếp nhược, hèn nhát.

            Ðến lượt xử nữ kiệt. Chúng trói bà để nằm trên cỏ rồi thúc voi đến dày. Con voi hung hãn chạy đến giơ chân trước toan chà nữ tướng. Bà Xuân trợn mắt nhìn voi, hét lớn một tiếng như sấm nổ. Voi thất kinh chùn bước thụt lui, mặc nài thúc búa chan chát lên đầu cũng không chịu tiến tới. Lính lấy giáo đâm, voi quay mình bỏ chạy.

            Gia Long bực tức sai thủ hạ áp dụng hình phạt tàn bạo là "điểm thiên đăng". Chúng lấy vải nhúng sáp lỏng rồi đem quấn vào người bà, sau đó cột nữ tướng vào trụ sắt giữa trời châm lửa đốt. Lửa cháy phừng phực như cây đuốc người. Bà Xuân vẫn bình thản không hề kêu than một lời nhỏ. Một hồi sau có tiếng nổ vang. Sọ nữ kiệt vỡ tung. Bỗng một lằn thanh quang bay vút lên trời xanh. Trưa đang nắng chang chang chợt mây đen từ đâu kéo về mờ mịt. Chốc lát mưa tuôn xối xả phủ kín bầu trời. Người dân truyền miệng rằng  nữ tướng Bùi thị Xuân đã hóa Thánh bay về trời cao, theo chồng là Trần quang Diệu về phò Tiên đế Quang Trung.

            Hàng năm vào ngày mồng sáu, tháng mười một âm lịch, người dân thành kính bày bàn hương án, tưởng nhớ vị nữ tướng Tây Sơn, nhân vật đứng đầu Ngũ Phụng Thư. Người nữ lưu xinh đẹp, hiền thục nhưng cang cường dũng liệt, đã biết vượt qua cái thường tình của nhân thế trong cuộc sống danh lợi, dẫy đầy những toan tính vị kỷ hẹp hòi dể làm con người trở nên tầm thường, nhỏ nhoi đối với mọi thử thách gian nan trong cuộc đời ... để hiến dâng trọn vẹn sinh mệnh cho tổ quốc, dân tộc. Người nữ lưu ấy đã trở thành bất tử với thời gian lịch sử, mãi mãi lưu danh thiên cổ và đời đời được ngưỡng vọng, tôn thờ. Vị anh thư kiệt xuất của triều đại Tây Sơn ấy chính là nữ tướng: Bùi thị Xuân.

              

                                                     

Atlanta, Ðông 2002

Lê Luyến