Thứ Sáu, 9 tháng 5, 2014

Nhìn Lại Thời Gian

Ba lăm năm thời gian quay nhìn lại
Vắng hoe chiều về muộn gõ màu rêu
Cuộc trần gian dòng đời thân củi mục
Lòng hoa tàn mấy độ kiếp lêu bêu.

Ba lăm năm nhân gian đầy hổn loạn
Góc thiên nhai ta đứng đó riêng mình
Sông trường hận khoang buồn từ trận địa
Buộc miệng cười thế thái cõi nhân sinh.

Ba lăm năm chiếm đi đời quá nửa
Lòng mộ buồn nghe tiếc nuối xa xưa
Và từng đêm từng đêm rưng rức nhớ
Để nghe sầu đổ trút ngập hồn thơ,

Ba lăm năm nghêu ngao lời vạn đại
Rồi một ngày…bất chợt cuộc đầy vơi
Và em đến ru ta từng giấc ngủ
Thạch ngục giờ …xiêm áo lạc miên du.


Vĩnh Trinh

Bã Trầu Cay




Còn đây cái ống ngoáy trầu
Má từng ngồi ngoáy ví dầu ầu ơ
Lời ru mấy lượt con thơ
Tay run xỉa thuốc mắt mờ tóc phai

Mớm cơm trộn bã trầu cay
Mòn răng con lớn xệ vai ẵm bồng
Chát cao thuốc đắng vôi nồng
Ẵm con nằm lửa lưng còng gối lay

Đàn con khôn lớn xa bay
Giàu sang quên miếng cơm nhai mẹ nghiền
Đêm qua mẹ bỏ trầu ghiền
Bỏ bao cay đắng ưu phiền xuôi tay

Con về têm miếng trầu cay
Nuốt đắng bã trầu khóc lạy ăn năn 


Phủ Hiền

Tình Mẹ Thiêng Liêng - Sáng Tác La Tuấn Dzũng - Quốc Đại Ca



Sáng Tác: La Tuấn Dzũng
Tiếng Hát: Quốc Đại

Có Thể Em Chưa Hề Nghĩ



Có thể em không hề nhớ đến
Những trưa hè lúc hãy còn thơ
Kẽo kẹt võng đưa hoà tiếng ầu ơ
Giọng của Má ru em vào giấc ngũ.
Có đêm vần vũ
gió bấc về
Ôm con vào lòng sưởi ấm với âu lo
Hay trái gió trở trời những khi em bịnh
Mòn mỏi sớm hôm Má chẳng thiết đến mình
Chỉ mong sao con được bình yên
Là tất cả những gì Má nguyện

Có thể em chưa hề để ý
Khi em dần lớn với thời gian
Má thêm vàng võ cùng năm tháng
Em vui khoẻ trưởng thành
Má cằn cỗi mong manh
Nhưng từ tận đáy lòng
Má tràn đầy hạnh phúc
Tình Má thật mênh mông
Biết lấy gì đong đếm
Biết lấy gì so đo...

Có thể em chưa hề nghĩ
Một ngày kia Má vĩnh viễn ra đi
Em sẽ thế nào
Khi cứ vùi đầu vào chén cơm manh áo
Khi cứ mãi tất bật bôn chen
Để rồi mỗi đêm về bóng đen phủ kín
Chỉ còn em trong yên tịnh
Sẽ nghe lòng ray rức nhớ khôn ngơi
Ôn lại khoảng thời gian thuở thiếu thời
Thật sung sướng trong vầng quang của Má.

Sao không nhân lúc Má còn tại thế
Dành thật nhiều mỗi khi em có thể
 

Khoảng thời gian bên Má thường xuyên
Để Người vui trong hạnh phúc triền miên
Được như thế
Má vô cùng mãn nguyện.


Quên Đi

Thơ Tranh: Không Ngày Hiền Mẫu


Thơ: Lê Kim Hiệp
Thơ Tranh: Kim Oanh

Em Vẫn Hát


Hát từ tình mới mớm lời trăng mật
hát từ đời vừa chạm bước chân hồng
giữa khi nắng rót mùa xuân vào mắt
em cùng chim thánh thót gọi hừng đông

Hát từ thuở núi bàng hoàng nghiêng vỡ
hát từ thời sông nức nở điêu linh
giữa khi máu và mô hôi trộn lửa
giọng đam mê quá nửa vẫn còn nồng

Hát từ đêm vọng tình trên đất hứa
hát từ ngày tim xé nửa chia đau
giữa băng tuyết trộn lời sầu nước mắt
giòng thơ anh theo tiếng hát ngọt ngào

Em vẫn hát như đời còn quyến rũ
theo lời tình và vũ trụ đang quay
men ngọt đắng chảy tràn qua ngôn ngữ
nhạc xoáy vòng theo tiếng hát say, bay

Em vẫn hát như anh còn thức đợi
một bình minh rực rỡ ở quê ta
sông núi cũ bỗng chan hòa nắng mới
giọng hát em hòa triệu tiếng chim ca !

Bài thơ này anh viết tặng riêng em
con chim nhỏ vượt bay quên cánh mỏi
mượn tiếng hát ngăn hoàng hôn xuống vội
chờ trăng về gom mộng chở vào đêm !


Cao Nguyên

Khúc Tơ Sầu


Bâng khuâng ta ngủ trời Âu
Nước non tách bến dạ sầu bấy nhiêu
Nguyệt buồn thơ thẩn tiêu điều
Lá vàng rụng tất đìu hiu mấy mùa

Thu sang gió cuốn mây đùa
Một thời áo trắng gió lùa ngẩn ngơ
Người đi ta nhớ ta mơ
Người về gom hết cung tơ hương vàng

Vầng trăng trở giấc miên man
Tim côi thổn thức đêm tàn canh thưa
Tơ sầu liễu rũ đợi mưa
Buồn da diết lắm... năm xưa đâu còn

Lục Lạc

Thứ Năm, 8 tháng 5, 2014

Tranh Vẽ : Mơ - Họa Sĩ Tín Đức





Họa Sĩ Tín Đức - Vĩnh Long

Sonnet D‘avers " Tình Tuyệt Vọng " - Félix Arvers & Khái Hưng

Sơ Lược Tiểu Sử Félix Arvers:

      Không có nhiều tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp của Félix Arvers (1806-1850) Sách văn học sử Pháp (Collection littéraire LAGARDE & MICHARD , XIXe siècle) không hề nhắc đến Ông. Từ điển Hachette giới thiệu rất nhiều nhà văn, nhà thơ thuộc nhiều thời đại cũng không ghi tên Ông. Larousse thì chỉ nói vắn tắt: “ Thi sĩ Pháp, nổi tiếng với bài Sonnet bắt đầu bằng câu: Mon âme a son secret, ma vie a son mystère”. Một tư liệu khác có vẻ cụ thể hơn cũng chỉ ghi vẻn vẹn đôi dòng ngắn ngủi:
      “Félix Arvers là tác giả nhiều vở kịch khá thành công. Tác phẩm của Ông đã bị lãng quên, ngoại trừ tập thơ Mes heures perdues (Những giờ khắc hoài phí).”
      (Félix Arvers fut l’auteur d’un grand nombre de pièces de théâtre qui connurent un grand succès. Son œuvre fut oubliée à l’exception de son recueil de poèmes “ Mes heures perdues.”)

SONNET D ‘ARVERS

Mon âme a son secret, ma vie a son mystère
Un amour éternel en un moment conçu :
Le mal est sans espoir, aussi j’ai dû le taire,
Et celle qui l’a fait n’en a jamais rien su.

Hélas ! j’aurais passé près d’elle inaperçu,
Toujours à ses côtés, et pourtant solitaire,
Et j’aurais jusqu’au bout fait mon temps sur la terre,
N’osant rien demander et n’ayant rien reçu.

Pour elle, quoique Dieu l’ait faite douce et tendre
Elle ira son chemin, distraite, et sans entendre
Ce murmure d’amour élevé sur ses pas;

À l’austère devoir, pieusement fidèle,
Elle dira, lisant ces vers tout remplis d’elle :
“ Quelle est donc cette femme ?” et ne comprendra pas.

Félix Arvers

* * *

Sơ Lược Tiểu Sử Khái Hưng:

      Khái Hưng tên thật là Trần Khánh Giư. Bút danh Khái Hưng của ông được ghép từ các chữ cái của tên Khánh Giư.
- Ông sinh năm 1896, một số tài liệu ghi ông sinh năm 1897
  Xuất thân trong một gia đình quan lại ở xã Cổ Am, huyện Vĩnh Bảo, Hải Dương, nay thuộc Hải Phòng. 
  Thân phụ ông giữ chức Tuần phủ. Cha vợ ông là Lê Văn Đinh cũng giữ chức Tổng đốc Bắc Ninh. Em ruột ông là nhà văn Trần Tiêu.
- Khái Hưng mất năm 1947. 
 Theo ông Nguyễn Tường Triệu, con nuôi Khái Hưng, tiết lộ Khái Hưng mất tích sau Tết Ðinh Hợi 22/1/1947

      Khái Hưng hẳn không phải là nhà thơ, lại càng không phải là người dịch thơ nhưng bỗng dưng với bản dịch tài tình bài thơ của Arvers, Ông lại được biết đến ở một lĩnh vực khác với sự nghiệp tiểu thuyết của mình.

Bản dịch của Khái Hưng:

Tình tuyệt vọng

Lòng ta chôn một khối tình
Tình trong giây phút mà thành thiên thâu
Tình tuyệt vọng, nỗi thảm sầu
Mà người gieo thảm như hầu không hay.
Hỡi ôi !người đó ta đây
Sao ta thui thủi đêm ngày chiếc thân ?
Dẫu ta đi trọn đường trần
Chuyện riêng dễ dám một lần hé môi
Người dù ngọc nói, hoa cười
Nhìn ta như thể nhìn người không quen
Đường đời lặng lẽ bước tiên
Nào ngờ chân đạp lên trên khối tình
Một niềm tiết liệt đoan trinh
Xem thơ nào biết có mình ở trong
Lạnh lùng lòng sẽ hỏi lòng,
Người đâu tả ở mấy dòng thơ đây ?!


Khái Hưng
(Kim Oanh sưu tầm)

Hỏi Thăm Đất Trời


Núi rừng một buổi mù tăm
Sư về thắp nến hỏi thăm đất trời
Xạc xào từng tiếng lá rơi
Từng cơn gió lộng, từng hơi thở dài
Cầm tay hỏi tấm hình hài
Cuộc sinh tử đó an bày ra sao.

Ven sông sóng vẫn dạt dào
Chung thân rồi sẽ trôi vào trùng dương
Hòa tan về tận ngàn phương
Một phương hoa tạng nhã hương nhiệm mầu
Trông ra vô lượng tinh cầu
Thả trôi y bát, chống sào qua sông.

Lý Thừa Nghiệp

Nỗi Nhớ Không Phai & Bên Dòng Sông Kỷ Niệm - Hương Nam Diễn Ngâm



Thơ: Yên Dạ Thảo & Anh Tú
Diễn Ngâm: Hương Nam

Nợ Tình



Hai khung trời chia lối rẽ tìm nhau
Đêm trăn trở con tim rung nhịp nhớ
Mảnh trăng buồn rã tan bao mảnh vỡ
Ân tình này xin  nợ đến ngàn sau
Em đang rất nhớ anh.... 

Nếu thực ngàn sau mà tình vẫn nợ
sao không thử dùm, trả dứt hôm nay
kéo thời gian, lời tăng lên nhiều lắm
mà tính anh thì vốn rất tham lam.
hay ta thử để lên cân ngã giá
xem ân tình ai nặng ký hơn ai


Anh nhớ gấp hai lần như thế


Anh ạ
Đem ngả giá ân tình ai tính được
Khi con tim rung nhịp đập yêu thương
Ngày hôm nay mình trao nhau hẹn ước
Sao ngại ngùng chưa trọn vẹn đêm thâu
Em chưa thể trong vòng tay âu yếm
Và nụ hôn chưa kịp ngọt đầu môi
Lúc trở về với bóng mình đơn độc
Em trách mình rồi tiếc nuối bâng khuâng
Em vẫn biết còn nợ anh nhiều lắm
Nên nhủ lòng...anh hãy cứ tham lam
Trong kiếp này và ở những ngàn sau
Em nguyện trả đâu tính gì hơn thiệt....

Trần Thị Dã Quỳ

Mẹo Vặt Vệ Sinh Trong Nhà

Đơn giản hóa công việc vệ sinh nhà cửa với 15 bí quyết tuyệt vời sau đây.

Mặc dù vệ sinh nhà cửa không phải là công việc yêu thích của nhiều người nhưng phần kết quả luôn khiến chúng ta thực sự hài lòng và vui vẻ. Nếu bạn thực sự muốn ngôi nhà của mình sạch bóng, lấp lánh và thơm tho thì bạn phải đầu tư công sức làm sạch nó một cách triệt để.
Để đơn giản hóa công việc vệ sinh nhà cửa giúp bạn, chúng tôi khuyên bạn nên áp dụng các bí quyết tuyệt vời sau đây:

1. Làm sạch tủ bếp bằng gỗ

Tủ bếp tích lũy rất nhiều loại chất bẩn khác nhau, lâu ngày sẽ khiến bề ngoài của nó trở nên xấu xí. Bạn có thể khắc phục vấn đề này bằng hỗn hợp tẩy rửa tự chế tại nhà. Pha trộn 1 phần dầu thực vật với 2 phần bột baking soda, bôi hỗn hợp lên vết bẩn, dùng một miếng bọt biển/bàn chải/miếng vải để lau chùi.



2. Làm sạch đồ chơi trẻ em

Đồ chơi trẻ em, đặc biệt là những miếng nhỏ thường bám rất nhiều bụi bẩn. Nếu làm sạch từng cái một thì sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức của bạn. Vì vậy, hãy chọn giải pháp đơn giản và hiệu quả hơn là bỏ tất cả chúng vào một chiếc túi giặt, rồi giặt bằng máy như bình thường. Sau đó, chỉ cần đổ chúng ra một chiếc giỏ, để khô.

3. Làm sạch bàn là với muối biển
Việc làm sạch bàn là rất đơn giản nếu bạn biết đến mẹo nhỏ sau. Đầu tiên, rải muối biển lên một miếng vải, bật bàn là ở mức nhiệt cao nhất (nhớ tắt chế độ phun hơi nếu có) và sau đó là lên lớp muối. Các vết bẩn gặp muối sẽ tự động biến mất và trả lại bề mặt sạch sẽ và sáng bóng cho chiếc bàn là của bạn.


4. Tẩy trắng ruột gối bị ố vàng
Thật khó chịu khi phải nhìn thấy và sử dụng những chiếc ruột gối ngả màu ố vàng. Nhưng tin tốt là bạn hoàn toàn có thể khắc phục nó. Chỉ cần giặt gối với đầy đủ các thành phần theo công thức sau đây: 1 cốc bột giặt, 1 cốc nước tẩy, 1/2 cốc bột hàn the và nước thật nóng.


5. Đánh bóng đồ gỗ bị trầy xước
Nếu bạn có một chiếc bàn gỗ (hoặc bất kỳ đồ dùng bằng gỗ nào) bị trầy xước và xấu xí, đừng vội thay cái mới mà hãy thử đánh bóng lại với một chút giấm và dầu ô liu xem sao. Trộn lẫn 1/2 chén giấm ăn với 1/2 chén dầu ô liu, nhúng một miếng vải vào dung dịch và chà xát lên mặt gỗ. Các vết trầy xước sẽ hoàn toàn biến mất và trả lại vẻ bóng đẹp như mới.


6. Loại bỏ vết nhiệt trên đồ nội thất
Nếu bạn vô tình tạo ra vết nhiệt màu trắng trên đồ nội, để loại bỏ chúng, bạn sẽ cần phải sử dụng nhiều nhiệt và độ ẩm hơn. Làm ẩm 3 - 5 chiếc khăn rồi đặt lên các vết bẩn. Bật bàn là ở mức nhiệt nóng nhất, ủi lên lớp khăn trong khoảng 15 giây.


7. Làm sạch ghế sofa bọc vải
Để làm sạch ghế sofa bọc vải, đặc biệt là vải nhung, vải da lộn, vải lông tuyết, bạn cần đến một miếng bọt biển màu trắng (loại không phai màu) và cồn. Đổ cồn vào trong bình xịt và xịt đều lên bề mặt vải cần làm sạch. Sau đó, dùng bọt biển chà sạch. Để khô tự nhiên.


8. Làm sạch vòi nước phòng tắm
Thay vì sử dụng các sản phẩm làm sạch có hoặc không độc hại, hãy thử một cách tiếp cận tự nhiên hơn. Ví dụ, bạn có thể làm sạch vòi nước trong phòng tắm với chanh tươi. Cắt đôi quả chanh tươi và chà xát trực tiếp lên vòi nước cho đến khi vết bẩn tan hết và đạt độ bóng mong muốn.


9. Làm sạch bầu sen của vòi tắm
Để làm sạch bầu sen của vòi tắm bạn chỉ cần chuẩn bị giấm trắng và một chiếc túi ni-lông. Đổ giấm vào túi và buộc nó quanh phần bầu sen, ngâm trong 1 giờ đồng hồ. Sau đó, rửa sạch với nước.


10. Làm sạch kiềng bếp nấu
Hầu hết các gia đình đều bỏ qua việc vệ sinh bếp nấu, nhất là những chiếc kiềng và vỉ vì chúng dính quá nhiều dầu mỡ, thức ăn. Không một ai muốn động tay vào những thứ bẩn thỉu đến như vậy. Tuy nhiên, bạn có thể vệ sinh chúng dễ dàng và nhanh chóng với sự trợ giúp của dung dịch amoniac.
Đổ 1/4 chén amoniac vào một chiếc túi ni-lông, cho kiềng bếp bẩn vào trong túi, buộc kín lại và để qua đêm. Sáng hôm sau, dùng một miếng bọt biển hoặc giẻ cọ sạch, rửa lại với nước và để ráo. Chắc chắn bạn sẽ phải bất ngờ vì không còn lại một chút dấu vết dầu mỡ nào.


11. Làm sạch thớt gỗ
Thớt gỗ lưu lại vô số vết bẩn và mùi thức ăn, do đó, bạn cần làm sạch chúng một cách triệt để. Hãy chuẩn bị: 2 thìa giấm ăn, 1 chén nước sạch, 1/2 quả chanh tươi, một ít muối biển và một chiếc khăn sạch. Đầu tiên, lau thớt bằng dung dịch giấm ăn pha với nước. Tiếp theo, nhúng nửa quả chanh vào muối biển và chà xát khắp bề mặt thớt. Cuối cùng, rửa sạch lại với nước.


12. Làm sạch vết bút lông dầu trên đồ nội thất
Nếu đứa con nhỏ của bạn vô tình vẽ bút lông dầu lên đồ nội thất hoặc sàn nhà thì cũng đừng quá lo lắng vì bạn hoàn toàn có thể làm sạch chúng. Đầu tiên, bôi một ít kem đánh răng vào vết bút lông dầu rồi dùng vải ẩm để lau sạch.


13. Làm sạch thảm lông

Một số vết bẩn có khả năng bám cứng lấy tấm thảm của bạn, làm chúng trở nên xấu xí vô cùng. Không quan trọng sản phẩm nước vệ sinh bạn đang sử dụng là gì nhưng có một giải pháp khắc phục tuyệt vời cho trường hợp này. Phun dung dịch vệ sinh trực tiếp lên vết bẩn, phủ một miếng vải hoặc khăn lên trên và dùng bàn là đã nóng là cho đến khi vết bẩn bay đi hoàn toàn.



14. Đánh bóng đồ bạc
Muối và bột baking soda là hai nguyên liệu bình dân thường được sử dụng trong các sản phẩm làm sạch tại nhà. Nhưng tại sao không kết hợp chúng với nhau? Nếu bạn làm điều này, bạn sẽ có một hỗn hợp tuyệt vời để đánh bóng đồ dùng bằng bạc trong nhà. Pha trộn muối và bột baking soda theo tỉ lệ 1/1.



15. Làm sạch miếng bọt biển rửa bát

Miếng bọt biển rửa bát ẩn chứa vô số vi trùng bên trong và việc làm sạch chúng là rất cần thiết. Bởi vì, làm sao đồ dùng nhà bếp của chúng ta có thể sạch sẽ khi được rửa bằng một miếng rửa bát bẩn thỉu. Để làm sạch, bạn chỉ cần bỏ chúng vào lò vi sóng và quay trong 5 phút. Mọi loại vi trùng đều bị "giết chết".



Lê Quan Vinh - Sưu tầm





































Thứ Tư, 7 tháng 5, 2014

Khoa Học Công Nghệ Và "Sĩ, Nông, Công, Thương" Thời Hiện Đại

“Knowing is not enough, we must apply. 
Willing is not enough, we must do.” 
(Biết thôi chưa đủ, ta phải áp dụng. 
Quyết tâm thôi chưa đủ, ta phải làm)

(J. W. von Goethe)

Điện thoại di động


Steve Jobs
      Chiếc điện thoại di động iPhone Apple, Galaxy Samsung hay Xiaomi bình dân hơn của Trung Quốc đang thống trị lĩnh vực truyền thông thế giới. Thuật ngữ ''điện thoại di động" được gán cho công cụ điện tử này có lẽ không còn đúng nữa vì nó còn nhiều chức năng khác như chụp ảnh, định vị GPS, điện thư, đọc báo, nhắn tin, quay phim, la bàn, calculator, chơi game, nghe nhạc, dự báo thời tiết v.v… Nó cũng đang trở thành một vật trang sức của giới trẻ sành điệu ai mà không sở hữu thì dễ bị người xem như là dân miệt vườn. Nó là một phát minh tổng hợp của nhiều công cụ cổ điển được làm nhỏ hơn mà ta chỉ cần làm vài tác động "chấm chấm quẹt quẹt" trên cái màn hình nho nhỏ là tìm được những chức năng mới lạ. Đúng là một sản phẩm công nghệ cao vừa hấp dẫn vừa tiện lợi nhưng ít người tiêu dùng hiểu đây là kết quả của những lý thuyết khoa học trừu tượng như cơ học lượng tử được thành hình cách đây hơn 100 năm hay phương trình sóng điện từ của James Maxwell ở thế kỷ 19.

      Cơ học lượng tử khởi đầu chỉ là sân chơi của các nhà toán học đượm màu triết gia hay lý thuyết gia vật lý có nhiều hứng thú với việc "đi đứng" của các loại hạt cực nhỏ. Từ khái niệm bó năng lượng (lượng tử) của Planck đến tính nhị nguyên sóng và hạt, nguyên lý bất định Heisenberg, phương trình sóng Schrödinger rồi đến chuyện con mèo Schrödinger, vướng víu lượng tử (quantum entanglement), viễn tải lượng tử (quantum teleportation), cơ học lượng tử cho thấy đặc tính kỳ bí của thế giới vi hạt tưởng chừng như không liên quan đến cuộc sống thường nhật trong một môi trường vĩ mô trông thấy được bằng con mắt phàm phu. Cơ học lượng tử cho con người thấy một thế giới khác không tồn tại trong ý thức con người. Cho nên nó trở nên kỳ bí. Sự kỳ bí này đã khiến cho Eisntein nghi ngờ và làm Richard Feynman phải thốt lên "Nếu bạn bảo rằng bạn đã hiểu cơ học lượng tử thì bạn chưa hiểu gì về nó cả!". Hơn 100 năm qua kể từ bó năng lượng của Planck, những khái niệm kỳ bí của lượng tử được giải mã bằng thực nghiệm và nhanh chóng đưa vào các ứng dụng cũng không kém ly kỳ như tia laser hay vi mạch chứa vài trăm triệu transistor có kích cỡ nanomét trong chiếc điện thoại di động, máy tính và những công cụ điện tử, quang điện tử càng lúc càng được thu nhỏ và đa năng.

      Ngày nay, con người được "tắm" trong sóng điện từ. Không gian sinh hoạt của chúng ta tràn ngập sóng radio cho việc truyền thanh, truyền hình, sóng radar, vi ba, sóng điện thoại và ánh sáng, tia hồng ngoại, tử ngoại từ mặt trời. Nếu không có phương trình sóng Maxwell có lẽ sẽ không có tia X, hồng ngoại y học, thiên văn học hiện đại và cũng sẽ không có những công cụ viễn thông từ những đài thu phát sóng khổng lồ, những tháp ăng-ten cao ngất ngưởng đến chiếc điện thoại di động nhỏ bé. Nó đã tạo một cuộc cách mạng trong các phương thức liên thông giữa con người và đồng loại mà còn nối kết con người với vũ trụ bao la. Nhưng dự đoán vĩ đại của Maxwell đối với cuộc sống bình lặng của thế kỷ 19 chỉ được bàng dân thiên hạ đón nhận một cách thờ ơ nếu không có thí nghiệm của Heinrich Hertz, một nhà thực nghiệm vật lý người Đức. Hertz tìm ra sóng radio bằng dụng cụ thí nghiệm đơn giản phát sóng đầu này bắt sóng đầu kia. Ông đo đạc vận tốc của sóng radio và cho câu trả lời gần con số 300.000 km/giây như dự đoán của Maxwell. Thí nghiệm Hertz mở ra thời đại vô tuyến mà chiếc điện thoại và đài radio là hai công cụ đầu tiên loài người hoan hỉ tiếp nhận.

      Cơ học lượng tử và phương trình sóng Maxwell không đứng lại ở chiếc điện thoại cầm tay xinh xắn. Giải Nobel Vật Lý 2012 được trao cho Serge Haroche và David J. Wineland, cho công trình nghiên cứu liên quan đến việc quan sát và chế ngự một vài vi hạt hay nguyên tử để mở đường cho vi tính lượng tử với vận tốc xử lý siêu việt. Mặt khác, phương trình Maxwell là nền tảng lý thuyết cho việc chế tạo siêu vật liệu (metamaterials), được xem là một cột mốc quan trọng trong vật lý hiện đại, với khả năng làm vật tàng hình, chế tạo ăng ten cực mạnh thu nhỏ, công cụ hấp thụ nhiệt, vi ba, sóng terahertz, hay vật liệu có chiết suất âm hay chiết suất cực to với nhiều tiềm năng áp dụng trong quang học.
Cũng như cơ học lượng tử và phương trình sóng Maxwell những ứng dụng của nhiều lý thuyết khoa học khác cũng lặng lẽ đi vào cuộc sống đời thường dần dần thay đổi bộ mặt của xã hội loài người. Chỉ một đơn cử về chiếc điện thoại di động, người ta nhận ngay sự đóng góp to lớn của khoa học. Nhưng biến khoa học thành công nghệ không phải là một quá trình tự phát chờ sung rụng mà là kết quả của sự quản lý khoa học chặt chẽ trong một chiến lược triển khai và nghiên cứu có tầm nhìn xa rộng để làm giàu đất nước. Trật tự phong kiến "sĩ, nông, công, thương" trong xã hội phương Đông có thể là cái rào cản ngoan cố hay là chất xúc tác mạnh mẽ cho cuộc cách mạng khoa học công nghệ. Điều này tùy vào sự nhạy cảm trước thời thế, phương pháp bồi dưỡng nhân tài và chính sách phát triển khoa học của một chính phủ.

Thăng trầm của tôn ti "sĩ, nông, công, thương"

Phác Họa Sĩ, Nông, Công, Thương
      "Sĩ, nông, công, thương" là một phản ánh thực tế trong xã hội của tư tưởng Nho giáo. "Tước hữu ngũ sĩ cư kỳ liệt. Dân hữu tứ sĩ vi chi tiên" … Uy viễn Tướng công đã khẳng định như đinh đóng cột rằng sĩ là một giai cấp tiên phong cự phách của xã hội phong kiến và phải có nhiều trọng trách hơn các giai cấp khác. Thỉnh thoảng khi thiên không thời, địa không lợi khiến cho mùa màng thất bát thì "nông" tạm thời trở thành "nhất nông nhì sĩ". Trong tư duy Nho giáo, kẻ sĩ chỉ loanh quanh ở cái việc trả nợ "tang bồng hồ thỉ" cho nên khi phải đối đấu với nền văn minh cơ khí phương Tây thì kẻ sĩ trở nên lúng túng, loay hoay không đối sách. "Công, thương" dù trong hoàn cảnh nào cũng ở hàng thứ chót.
      Tư tưởng "phi thương bất phú" vì vậy thoạt nghe thì phảng phất mùi tiền con buôn. 
Nhưng ở thời hiện đại làm "thương" trên cơ sở biến lý thuyết khoa học thành sản phẩm thương trường quả thật không đơn giản. Khoa học xuất phát từ tính hiếu kỳ của con người, nhưng công nghệ lại đi từ nhu cầu của con người. Công nghệ có thể xem như giai đoạn cuối của quá trình nghiên cứu khoa học, măc dù không phải phát hiện khoa học nào cũng có thể trở thành thương phẩm. Từ tiếng kêu khoái trá "Eureka!" (tìm ra rồi) trong phòng thí nghiệm đến sản phẩm trên thương trường không phải là con đường đầy hoa thơm cỏ lạ mà là con đường dài gian truân thậm chí chỉ là lối mòn vào ngõ cụt. Theo thống kê, trong 5000 đề tài khoa học sẽ có 1000 đề tài khả thi trên phương diện thực nghiệm. Trong 1000 đề tài nầy sẽ đưa đến 100 đề tài có khả năng ứng dụng. Và trong 100 đề tài này nhiều nhất chỉ có 5 đề tài đưa đến thành phẩm. Như vậy, xác suất thành công sẽ ít hơn 0,1 %. Hơn nữa, thành phẩm có làm thay đổi sinh hoạt con người, được khách hàng yêu thích và được những nhà đầu tư ưa chuộng hay chăng lại là những yêu cầu khác. Từ những tiêu chí này thí dụ về chiếc điện thoại di động cho thấy sự thành công mỹ mãn của việc kết hợp khoa học vào công nghệ kéo dài từ phòng nghiên cứu đến sàn chứng khoán. Và cũng từ những tiêu chí này, những nhân vật như Steve Jobs hay Bill Gates biết dùng tri thức của "sĩ" và kỹ thuật của "công" để biến chúng thành sản phẩm "thương", vừa quản lý sản xuất vừa khai thác tâm lý khách hàng và cải tạo bộ mặt xã hội loài người quả là bậc kỳ tài hiếm hoi trong thiên hạ!

Bill Gates
      Nền tảng nội lực của một quốc gia là khoa học công nghệ. Công nghiệp hóa một quốc gia không phải chỉ dựa dẫm vào việc đầu tư của nước ngoài mà còn là sự tập trung vào việc phát huy tính ứng dụng cuả khoa học, quản lý nghiên cứu khoa học và tạo môi trường kích thích sự sáng tạo và năng động của những nhà nghiên cứu. Việc phát triển công nghệ của một quốc gia đi sau để bắt kịp các nước tiên tiên tiến, dù là dân dụng hay quốc phòng, thường đi qua ba phương cách là "mua, tự chế và… ăn cắp". Hai phương pháp đầu rất tốn kém nhưng phương pháp thứ ba rẻ tiền và nhanh chóng dù là việc thập thò phi pháp! Những kỹ xảo công nghệ từ việc bình thường như các phương pháp thực nghiệm trong phòng nghiên cứu đến quá trình phức tạp chế tạo sản phẩm bán ra tiền ít được hé lộ trên các bài báo cáo khoa học và nếu có công khai thì chỉ nói một cách bao quát chung chung với vài thí dụ thực nghiệm nhằm đánh lạc hướng người đọc trên các đăng ký phát minh. Cho đến ngày hôm nay công thức chế tạo Coca-Cola hay các hương vị trong món gà nướng Kentucky vẫn là những thông tin thương mãi cực mật.

      Khi có người rắp tâm cất giấu thì cũng sẽ có người quyết tâm tìm kiếm. Những James Bond với biệt tài đạo chích khi thì có dung mạo điển trai lịch lãm khi thì có dáng dấp thật thà như anh gù nhà thờ Notre Dame có thể xuất hiện ở bất cứ ngõ ngách nào trên thế giới và bất cứ thời gian nào trong lịch sử. Chưa kể đến những kẻ không mặt mũi có đôi tay dài liên lục địa mò mẫm vào những nơi cực mật của thế giới cyber hay những điệp vụ "mỹ nhân kế" từ cổ chí kim đã làm gục ngã bao anh hùng từng bách chiến bách thắng chốn sa trường. Truyền thuyết "Trọng Thủy - Mỵ Châu" và cái nỏ thần An Dương Vương có thể xem là vụ "chôm" công nghệ quốc phòng nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam. Nhưng dù trong tình huống nào của "mua, tự chế và ăn cắp" nó đều đòi hỏi một trình độ hiểu biết cao cấp về khoa học công nghệ. Năm xưa, Anh và Pháp chế tạo máy bay Concord, thì Liên Xô (cũ) cũng nhanh chóng trình làng chiếc Tupolev Tu-144. Nhật Bản có xe lửa siêu tốc Shinkansen thì bây giờ Trung Quốc cũng sản xuất xe lửa tương tự mang tên "Hòa Giải".

      Đầu óc thực tiễn của các doanh nhân Nhật Bản với chủ trương áp dụng khoa học vào việc chế tạo và bán sản phẩm lấy ngoại tệ để phục hồi kinh tế sau đệ nhị thế chiến là việc chính danh hơn thập thò "ăn cắp" và cũng là tấm gương xán lạn cho các quốc gia đang phát triển như Hàn Quốc, Đài Loan và Singapore. Morita Akio là một thí dụ điển hình biết ứng dụng khoa học tiên tiến phương Tây vào việc chế tạo sản phẩm công nghiệp. Ông từ bỏ chức vụ giảng viên tại trường Đại học Công nghiệp Tokyo (Tokyo Institute of Technology) danh giá để xông pha vào thương trường lập ra hãng Sony. Là một ngưòi tốt nghiệp ngành vật lý, ông nhận thấy sự ứng dụng to lớn và kỳ diệu của transistor. Trong khi ba người phát minh là John Bardeen, William Shockley and Walter Brattain (giải Nobel Vật Lý 1956) vẫn chưa thấy được tầm ứng dụng của transistor của mình thì Morita sang Mỹ mua bản quyền để làm radio transistor bán ra toàn thế giới. Morita đã mở ra nền công nghiệp điện tử thu nhỏ biến chiếc radio diode cồng kềnh cổ lỗ thành radio transistor bỏ túi thời thượng.
Morita Akio
      Những trí thức với đầu óc thực dụng và ham học hỏi như Morita Akio kế tục con đường khai sáng của kẻ sĩ Nhật Bản thời Minh Trị Duy Tân đã mang ảnh hưởng sâu sắc đến hai nước láng giềng Hàn Quốc và Đài Loan còn nặng lòng với Nho học. Trong khi giai cấp sĩ tại đại lục Trung Quốc bị hạ phóng làm nông ở những vùng quê heo hút trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa thì "sĩ" đã trở thành "công, thương" tại Đài Loan và Hàn Quốc và biến hai nước này thành những con rồng châu Á. Đài Loan trong thập niên 70 của thế kỷ trước dưới sự lãnh đạo của Tưởng Kinh Quốc kêu gọi các khoa học gia người Hoa thành đạt ở nước ngoài trở về nước tham gia vào sự nghiệp công nghiệp hóa Đài Loan mà mũi nhọn là công nghiệp điện tử. Khu khoa học và công nghệ Hsinchu (Tân Trúc) được thành lập năm 1980 tại một địa điểm kề cận hai đại học hàng đầu của Đài Loan là đại học Quốc gia Thanh Hoa và đại học Quốc gia Giao Thông. Sự hợp tác giữa khu công nghệ và đại học tại Đài Loan chẳng qua là mô phỏng sự liên thông giữa đại học và các chương trình nghiên cứu và triển khai của các công ty tại Mỹ mà điển hình là đại học Stanford và Thung lũng Silicon tại California. Những sản phẩm công nghệ cao như vi mạch, linh kiện và công cụ điện tử của Đài Loan đã biến quốc đảo nhỏ bé này thành nơi dự trữ ngoại tệ đứng thứ hai trên thế giới trong hai thập niên 70, 80 của thế kỷ trước.

      Cũng vào thập niên 70, tổng thống Hàn Quốc Park Chung-hee đưa ra lộ trình phát triển công nghiệp chế tạo hàng hóa xuất khẩu đồng thời chú trọng vào khoa học công nghệ. Chính phủ Park Chung-hee theo mô hình các công ty Nhật Bản như Hitachi, Mitsubishi, Toyota, đặt nền móng cho các tập đoàn đa công nghiệp Hàn Quốc chế tạo từ những vật nhỏ nhất như linh kiện điện tử đến việc to tát, nặng nề nhất như công nghiệp đóng tàu. Vào năm 1971 chính phủ Park Chung-hee thành lập Korea Advanced Institute of Science and Technology (KAIST, Hàn Quốc Khoa học Kỹ thuật Viện), đầu tàu của nền khoa học kỹ thuật Hàn Quốc với mục đích đào tạo các nhà khoa học và kỹ sư cho việc nghiên cứu khoa học và các tập đoàn công nghiệp như Samsung, Hyundai. Hơn 40 năm qua, KAIST đã tạo một ảnh hưởng vô cùng sâu rộng cho nền khoa học công nghệ Hàn Quốc và thế giới.

      Những nước đi sau khi đạt đến một trình độ có khả năng làm chủ công nghệ và bán những sản phẩm công nghệ hay chế tạo khí tài quân sự thì việc thặng dư tài chính trong kinh thương được tái đầu tư vào việc nghiên cứu cơ bản. Một quốc gia phát triển có chiến lược không ngừng ở trình độ bắt chước hay sao chép công nghệ lẽo đẽo theo sau các nước tiên tiến mà cần phải chủ động làm khoa học, nền tảng của công nghệ. Sau 40 năm, thương hiệu của xứ sở "kim chi" lừng danh thế giới nhưng lộ trình khoa học công nghệ của Hàn Quốc không dừng ở chỗ chỉ chế tạo sản phẩm. Khi kho bạc nhà nước đã đầy tiền, cơ sở hạ tầng đã vững chắc, chính phủ Hàn bắt đầu đầu tư vào nghiên cứu cơ bản. Tháng 5, 2012 Viện Nghiên cứu Khoa học Cơ bản Hàn Quốc (Institute for Basic Science, IBS) được thành lập với kinh phí hằng năm là 600 triệu đô la, một phần trong kinh phí 15 tỷ đô la mà chính phủ Hàn Quốc cung cấp hằng năm cho các dự án R&D cả nước. Mười trung tâm IBS đầu tiên đưọc thành lập bao gồm các bộ môn cơ bản là sinh học, hóa học, vật lý và toán. Số trung tâm sẽ tăng đến 25 (năm 2013) và 50 (năm 2017) [1]. Những trung tâm này thu hút tài năng trên toàn thế giới để các nhân tài thi đua làm nghiên cứu cơ bản tạo nền tảng khoa học cho các ứng dụng công nghệ tương lai, công bố thành quả trên các tạp chí quyền uy và cuối cùng tìm kiếm vài giải Nobel khoa học. Sự hiếu học truyền thống của "sĩ" trong Nho giáo được tích cực triển khai và lòng tự hào dân tộc đã đưa Hàn Quốc trở thành thương hiệu được thế giới tin dùng và giờ đây sở hữu một trung tâm nghiên cứu khoa học có đẳng cấp quốc tế.

      Trong lúc những con rồng châu Á đứng đầu là Đài Loan và Hàn Quốc đang vẫy vùng trong ngàn mây thì đại lục Trung Quốc còn quay cuồng lặn ngụp trong Cách mạng Văn hóa. "Sĩ" trong cuộc đấu tranh giai cấp là tầng lớp khó dạy có mùi phân lại thêm cái tội làm tay sai của giai cấp tư bản "thương" bốc lột. "Công nông" trở thành giai cấp tiên phong, nhưng ở đây "nông" là bần nông không phải chuyên gia nông nghiệp làm những việc như cải biến gene hạt giống chống sâu rầy, "công" là công nhân nhà máy không phải kỹ sư hay chuyên gia kỹ thuật. Giai cấp "công nông" được chính quyền cách mạng cho phép đăng ký tự do học "đại học" để một đêm sáng ngày ù té biến thành "sĩ". Các trường danh giá như đại học Bắc Kinh, Thanh Hoa phải hạ trình độ giảng dạy đến bậc trung học cấp hai cấp ba. Khuôn viên hoa lệ của đại học trở nên nơi trồng rau cải nuôi dưỡng giai cấp tiên phong. May thay Cách mạng Văn hoá chấm dứt vào năm 1976, kẻ sĩ hơn 10 năm bị hạ phóng làm nông nay mới được giải phóng lụt tụt khăn gói trở về thành. Từ đó đến nay hơn 30 năm khoa học công nghệ Trung Quốc bùng phát như lửa rừng.

      Hiện nay các đại học Trung Quốc xuất bản các bài báo cáo khoa học có số lượng tương đương với đại học Mỹ. Trong năm 2008, đại học và cơ quan nghiên cứu có hơn 6073 đăng ký phát minh trong và ngoài nước so với 346 đăng ký năm 1999. Cơ quan đăng ký phát minh Mỹ ghi nhận sự gia tăng đăng ký tại Mỹ các phát minh Trung Quốc từ 41 năm 1992 đến 1874 năm 2008 [2]. Đằng sau những con số này là những quốc sách cải cách giáo dục, khoa học công nghệ toàn diện và quyết liệt. Năm 2008 chính phủ Trung Quốc đưa ra chương trình "Nghìn nhân tài" chiêu mộ những cựu du học sinh Trung Quốc thành đạt ở nước ngoài trở về với thù lao hậu hỉ. Trong công cuộc cải cách khoa học công nghệ, đặc điểm thứ nhất là họ học tập những nước đi trước để thiết lập một lộ trình phát triển phù hợp với hoàn cảnh Trung Quốc [3]. Đặc điểm thứ hai là sự thành hình của liên mạng các khoa học gia người Hoa trên toàn thế giới chủ yếu là Mỹ, Nhật Bản, Đài Loan, Hong Kong, Singapore, và hân hoan đón nhận các nhà khoa học nước ngoài làm nghiên cứu tại Trung Quốc. Đặc điểm thứ ba là sự quyết tâm làm chủ công nghệ qua phương thức "mua" rồi "tự chế" bằng công nghệ ngược (reverse engineering) từ chiếc máy bay tàng hình đến những linh kiện điện tử nhỏ bé như vi mạch chứa hàng tỷ transistor.

Cái bóng dài "hủ nho"

      Đã có nhiều tiếng nói của các bậc thức giả ưu thời mẫn thế lo lắng cho tiền đồ giáo dục Việt Nam. Những bất cập trong giáo dục đại học khiến cho viễn ảnh khoa học công nghệ thêm phần ảm đạm. Sự thiếu vắng một bộ óc lớn biết lãnh đạo, một chính sách, lộ trình khoa học công nghệ năng động và sự quyết tâm thực hiện để đáp ứng với thực tế khiến cho nền khoa học công nghệ Việt Nam như căn nhà tranh vốn ộp ẹp lại thường xuyên dột nước… Những nghị quyết giống nhau được sao chép từ đại hội lớn đến đại hội nhỏ lặp lại điệp khúc cũ rích "em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé …" đã gặm nhắm lòng người từ lâu lắm rồi. Điều lo ngại hơn là một số thuộc giai cấp "sĩ" vốn tha hoá lại thừa nước đục thả câu bởi kế hoạch "20.000 tiến sĩ ở năm 2020" từ chỗ hiếu học đến chỗ hiếu danh, hiếu chức. Cuối cùng để có chức có quan có tiền bằng con đường ngắn nhất thì không có gì hơn con đường học giả bằng thật, mua danh bán tước.


      Lại có một số "sĩ " học thật nhưng có mốt suy tư kiểu "giỏi toán là người thông minh". Nó khá phổ biến trong giới sinh viên thậm chí trong giới học thuật Việt Nam mặc dù trên thực tế đời thường "người thông minh chưa chắc đã giỏi toán" và trong việc tính toán không ít người làm toán giỏi nhưng tính chuyện đời không giỏi. Sự lệch lạc này đưa đến tình trạng là người làm lý thuyết "xem thường" người làm thực nghiệm hay có kỹ năng tay nghề. Chuyện "xem thường" đã có từ thời Ernest Rutherford trong câu nói "Tất cả mọi khoa học là vật lý hay chỉ là sưu tầm tem" (All science is either physics or stamp collecting). Câu nói làm phật lòng không ít các đồng nghiệp hóa hay sinh học. Thậm chí ngày nay trong khoa vật lý vẫn còn sự phân biệt của người làm lý thuyết và người làm thực nghiệm.
      Dù sao, phát ngôn của Ernest Rutherford là một bộc phát ngẫu hứng và sự phân biệt giữa "thực nghiệm" và "lý thuyết" chỉ là một thành kiến ấu trĩ của một thiểu số vì sự hài hòa giữa lý thuyết và thực nghiệm, sự liên thông và bổ túc giữa các ngành khoa học là một yếu tố then chốt của sự phát triển khoa học công nghệ. Nhưng khi sự phân biệt này lẩn khuất trong khuôn viên đại học hay cộng đồng khoa học Việt Nam thì nó cho thấy một thực trạng phũ phàng là tư duy của ta phản ánh nguồn gene "sĩ" lỗi nhịp với thời đại mà kết quả là ta có nhiều trường đại học để cấp học vị hơn là trường kỹ thuật dạy nghề. Có phải đây là con đường nối dài của giai cấp "sĩ" hủ nho sống trong tháp ngà mà hậu quả là con số các báo cáo công trình trên tạp chí quốc tế và đăng ký bằng phát minh hằng năm rất khiêm tốn? Một hệ luận hiển nhiên là ta không gầy dựng được một nền công nghiệp dân tộc làm giàu đất nước dù hệ thống đã đào tạo ra nhiều lý thuyết gia trong toán học, vật lý lý thuyết, cơ học tính toán nhưng hiếm thấy những nhà công nghệ tầm cỡ như Thomas Edison, Henry Ford hay Matsushita Konosuke (hãng Panasonic), Honda Shoichiro (hãng Honda), Morita Akio (hãng Sony) vừa có tài năng chế tác (manufacturing) vừa có đầu óc kinh doanh.

      "Sĩ, nông, công, thương" thời hiện đại không còn là một tôn ti trên dưới mà là biểu hiện của sự bổ túc ngang hàng cần thiết để phát triển nội lực quốc gia. Nguyên khí một nước thường tỉ lệ vào con số nhiều ít của các bậc thức giả hiền tài vì con người là vốn cơ bản. Nhưng bậc hiền tài ngày nay cũng thực tế như loài chim; đất không lành thì chim không đậu… Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore đã cách tân quan niệm phong kiến "sĩ, nông, công, thương" thu hút nhân tài không phân biệt quốc tịch trên toàn thế giới và quốc tế hóa khoa học công nghệ để biến thế kỷ 21 thành thế kỷ châu Á. Người khổng lồ Trung Quốc cũng chợt tỉnh giấc mộng "thiên đàng utopia" quay về với hiện thực với một quyết tâm rũ bỏ một xã hội nông nghiệp tay lấm chân bùn di sản của ngàn năm phong kiến để tạo nên một xã hội giàu có văn minh theo con đường phát triển khoa học công nghệ. Lộ trình phát triển của ta vẫn chưa thoát ra khỏi bóng tối của hủ nho, tư duy của ta còn ôm chân quá khứ bám víu vào con đường khoa bảng trọng danh hơn trọng thực. Chúng ta đang tụt hậu trầm trọng và chỉ còn một con đường thoát duy nhất: cải cách toàn diện từ con người đến hệ thống, nếu không muốn sống như con ếch trong cái giếng làng.

Tài liệu tham khảo:
1. "South Korea invests big in basic research", Physics Today, October 2012, pp. 26.
2. P.G. Altbach and Q. Wang, "Can China keep rising?", Scientific American, Oct. 2012, pp. 46.
3. "Science & Technology in China: A Roadmap to 2050", Yongxiang Lu (Editor-in-Chief), Springer Verlag, Berlin Heidelberg, 2010.


Trương Văn Tân

Tháng 11, 2012

 (Bài viết đã đăng trong quyển "Hạt Higss và Mô Hình Chuẩn", nxb Tri Thức, Hà Nội)

Tự Do, Ái Tình - Sandor Petofi

Sơ Lược về Tác Giả:
      Sandor Petofi là nhà thơ,người anh hùng dân tộc của Hungari thế kỷ 19,là biểu tượng bất tử của thi ca trên toàn thế giới.
- Sinh: 01-01-1823, Tại Kiskőrös, Hungary
- Qua đời: 31-07-1849, Tại Sighişoara, Romania

      Bài thơ này Petofi viết khi 26 tuổi trước khi lên đường tham gia cuộc chiến chống lại đế quốc Áo giành lại tự do cho đất nước Hungari.
      Chưa đầy một năm sau 27 tuổi, Petofi chết trong một trận chiến đẫm máu, đầy bi tráng.

Tự Do, Ái Tình
Tự do và ái tình.
Vì các ngươi ta sống.
Vì tình yêu lồng lộng.
Ta dâng hiến đời ta.
Vì tự do muôn đời.
Ta hy sinh tình ái.


Sandor Petofi 
* Hình như là Xuân Diệu dịch
(Hhai sưu tầm)

Trần Kiệu Bạt


Khói sương là chốn vô thường
nắng mưa là chuyện âm dương của trời
tử sinh là lẽ con người
Bạt ơi, số mạng một đời như không

Đục dòng thơ rượu khơi trong
ta nghe tiếng đứt, mệnh mông mênh chìm
hỏi mầy nằm đó lặng im
bao quanh nhang khói ai tìm hồn xưa

Một đời quanh quẩn gió mưa
khăn sô đắp mặt sao thừa rượu cay
một đời hào phóng vung tay
lòng muôn thiên hạ tình say bạn bè

Lạnh hồn một bữa cơn mê
một nơi miên viễn đi về rong chơi
bữa nay tiễn bạn ngậm ngùi

Không rơi nước mắt nhưng đời trống không

Trần Phù Thế

Ngắm Mưa




Còn chăng em bóng hình xưa?
Những ngày nắng sớm chiều mưa, phố buồn.
Sụt sùi đứng ngắm mưa tuôn.
Trong lòng thầm ước mãi còn mưa dai.
Để ta được đứng bên ai.
Được chiêm ngưỡng mái tóc dài, ướt mưa.
Nụ cười em đẹp như mơ.
Theo ta đến mãi bây giờ em ơi!


Dương Thượng Trúc
4/10/2014
 

Sổ Tay: Đón Tiếp Bạn Phương Xa

1.- Một nhóm bạn của chúng tôi từ Mỹ đã đi dự đại hội thường niên kỳ thứ 14 hội Ái Hữu cựu học sinh PTG-ĐTĐ Cần Thơ tại Úc Châu, vừa tổ chức tại thành phố Melbourne từ ngày 18/04 đến 28/04/2014.
Mở đầu tiền đại hội là Picnic lúc 12 giờ trưa ngày 18/04/2014 tại bờ sông Yarra.
Lễ khai mạc đại hội vào lúc 6.00 pm ngày 20/04/2014 bằng một đêm dạ tiệc tại Happy Reception 199-203 Union Road – Ascot Vale 3032.

Từ 21/04 đến 28/04 các bạn cùng dự chuyến du ngoạn liên tiểu bang Melbourne – Canberra – Sydney – Gold Coast – Brisbane – Sunshine Coast… (bằng đường bộ và hàng không).
Sau đó, các bạn chia tay với ban tổ chức tại Gold Coast.
Chúng tôi đã theo dõi từng bước chân của các bạn trên các nẽo đường của xứ sở xinh đẹp nầy. Một chuyến du ngoạn Úc Châu được các bạn gọi là :” vui nhất, ý nghĩa nhất và…ít tốn kém nhất”.
Các bạn đã lên máy bay về quê nhà và đáp xuống phi trường Tân sơn Nhất Sài Gòn vào chiều 29/04/2014. Chúng tôi đón các bạn tại Cần Thơ tối ngày 30/04/2014 – cũng là ngày định mệnh của 39 năm về trước. (vì trên đường về các bạn đi ngả Mỹ Tho để tham quan cầu Rạch Miễu, viếng Bến Tre và Vĩnh Long thăm mộ và đền thờ cụ Phan thanh Giản v.v…).


Sáng ngày 01/05 các bạn có chuyến du lịch vườn sinh thái Cồn Khương. Đến 12 giờ trưa, chúng tôi mời tất cả các bạn dùng một bữa cơm trưa tại “ Điểm dừng chân Chợ Nổi Cái răng “ bên chân cầu Cái Răng (phía Cần Thơ).
Phái đoàn của các bạn gồm 10 người :
- Anh chị Nguyễn công Danh
- Anh chị Nguyễn văn Đông
- Anh chị Ung ngọc Đạt
- Anh chị Nguyễn công Huân
- Cùng 2 cháu Thu và Tuân.
Đa số các bạn ở vùng Houston TX về và chúng tôi từng có dịp chào đón vài năm trước. Tuy nhiên lần nầy có một chuyện lạ : có nhà văn nữ Nguyên Nhung và đức phu quân tháp tùng về Cần Thơ.
Ngày mai các anh chị có chuyến xuôi phương Nam về miền đất mũi Cà Mau 4 ngày. Sau đó, chị Nguyên Nhung và gia đình về đất Bắc thăm lại vùng quê Sơn Tây mà chị xa cách đã bao năm. Nhóm chúng tôi kính chúc chị Nguyên Nhung và anh Đông thượng lộ bình an và tìm lại được những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ ngày nào.
Dịp nầy, chị Nguyên Nhung trao cho chúng tôi 200 đô la : một trăm tặng cho anh em TPB thuộc cựu hs PTG và một trăm tặng cho 2 người bạn của chị có cuộc sống khó khăn ở quê nhà…
Để tiếp đón các bạn, nhóm Cái Răng gồm có:
- Chs Nguyễn Lương Sinh
- Chs Ngô Văn Thanh
- Chs Vương Thủy Tùng
- Chs Đào Thanh Tòng
- Chs Nguyễn Út Gạch
- Chs Đào Thị Xuân Đào
- Chs Trần Huỳnh Mai
- Chs Nguyễn kim Quang.

Chị Kim Quang tặng các bạn bài thơ :

Dòng Sông Chợ Nổi

Cũng có lúc xa đàn, chim về tổ
Nghe reo vang tiếng hát dậy trong lòng
Thật hớn hở , cùng nhau thỏa ước mong
Bạn quay về ta mừng vui hội ngộ.

Người đi xa kẻ ở lại… đều khổ
Bước ly hương hận tủi nén trong tâm
Thật nặng trĩu từng giọt lệ âm thầm
Vẫn ngút ngàn… tình quê hương tổ quốc.

Bạn đã về nhìn dòng sông ngây ngất
Những con thuyền vờn mặt nước mênh mông
Sóng nhấp nhô khua mạnh dội qua lòng
Tình thật gần lối về sao biền biệt.

Tôi với bạn tay trong tay tha thiết
Dẫu nghìn trùng ta lại được gặp nhau
Những đôi mắt nhìn nhau thật ngọt ngào
Lưu luyến mãi bên dòng sông Chợ Nổi.


Kim Quang
(01/05/2014)

Và bạn Dương Hồng Thủy cũng tặng các bạn bài thơ : MỪNG CÁC BẠN VỀ CẦN THƠ ( theo lối khoán thủ ) :

Mừng Các Bạn Về Cần Thơ

Chào đón đồng môn Phan Thanh Giản
Mừng thăm bạn cũ thỏa hoài mong
Hai bên diện kiến mừng vui quá
Cặp mắt long lanh thấy mát lòng.

Danh thơm văn bút bang Texas
Nguyệt sáng soi như những cánh hồng
Đông tỏa trời mây ngàn nắng ấm
Nhung rền nữ sĩ phố Houston.

Về đến Tây Đô trưa nắng Hạ
Thăm người đồng điệu dạ chờ trông
Cần cho nét bút thêm tình nghĩa
Thơ vẫn gieo vần cạnh bến sông…


Dương hồng Thủy

(Điểm Dừng chân Chợ Nổi Cái Răng 01/05/2014)

Bạn NCD nhờ chúng tôi chuyển cho 12 bạn trong nhóm, mỗi người 1 chai dầu gió xanh, một hộp băng dán Salonpas loại 140 patches. Ngoài ra, bạn cũng gởi 200 đô la để tặng cho 2 người bạn đang gặp khó khăn trong cuộc sống.
Đặc biệt, vợ chồng ông bạn già NCD còn tặng riêng cho chị Trần Huỳnh Mai một cây Hurry Cane chứa trong một bọc vải rất đẹp. Cây can nầy có 3 khúc, tiếp đất có 3 chân bằng mủ, tháo ráp dễ dàng. Dùng để dò đường cho người khiếm thị.
( Chị Trần Huỳnh Mai sinh năm 1942, là chs Phan Thanh Giảng vào trường niên khóa 56 – 57.(....)
Mãi hàn huyên rồi cũng đói bụng. Chúng tôi gọi cơm trắng và ăn với những món ăn dân dả thuở nào :
- Lươn um bắp chuối
- Tôm Rim HK
- Cá trạch chiên dòn
- Cá kèo kho tộ
- Lẫu măng cá lăng.
Sau khi dùng cơm chúng tôi bịn rịn chia tay lúc 15 giờ cùng ngày…

Các bạn đang dùng bữa trưa tại Điểm dừng chân chợ nổi Cái răng.

2.- Tối 04/05/2014 các bạn từ Cà Mau đã trở về. Chúng tôi mời các bạn đúng 10 giờ sáng ngày 05/05 vào Bà Vèn để dùng cơm trưa tại nhà anh Ngô văn Thanh. Anh Thanh là một cựu học sinh PTG, vào lớp đệ Tam năm 1959. Anh đang định cư tại Greenville – South Carolina.
Bà Vèn là một con rạch nhỏ thuộc xã Đông Thạnh Huyện Châu Thành tỉnh Hậu Giang.
Ngày xưa, Đông Thạnh thuộc 2 xã Thường Đông và Thường Thạnh.
Làng Thường Thạnh ngày xưa nằm ở đoạn từ cầu Cái răng đến cây số 10, chếch về hướng Đông thuộc nhánh sông Cái răng Bé, chạy từ Bà Vèn đến Cái Muồng.
Bên nầy sông là làng Thường Thạnh, bên kia sông là Thường Đông.
Hai làng nầy có chung một dòng nước, có nhiều kênh rạch cắt ngang, xẻ dọc tạo thành một mạng lưới giao thông thủy chằn chịt…

Tại nhà anh Ngô văn Thanh, chúng tôi thấy có sự hiện diện :
- Chs Nguyễn Lương Sinh
- Chs Đào Thanh Tòng
- Chs Nguyễn Công Danh & chs Ánh Nguyệt
- Chs Ung Ngọc Đạt
- Chs Lương Lệ Quỳnh
- Chs Nguyễn Kim Tiền
- Chs Vương Thủy Tùng
- Chs Quách Thị Phụng
- Chs Lê Thị Thảo
- Chs Nguyễn Kim Quang & con gái cô Thiên Nhi
- Chs Nguyễn Ứt Gạch
- Chs Trần Huỳnh Mai.

Chủ nhà đãi các món ăn rất ngon :
- Ra gu bò + bánh mì
- Lẫu mắm + bún + rau sống
- Cá tai tượng hấp…

Chúng tôi ghi nhận vài hình ảnh sau đây :


Bữa ăn trưa tại nhà Chs Ngô văn Thanh

3.- 7 giờ 30 sáng ngày 07/05/2014, nhóm chúng tôi cùng anh Nguyễn viết Tân ăn sáng tại nhà hàng : “điểm dừng chân chợ Nổi Cái Răng”.
Anh Tân là cựu học sinh trường Chasseloup Laubat Sài Gòn, sinh năm 1939. Qua Pháp năm 1958. Anh tốt nghiệp trường Ecole Superieux d`Electric tại Paris.
Anh Tân đang định cư tại Seine – Saint Denis –Fr. Là một vùng ven thủ đô Paris ,chỉ cách trung tâm thành phố 19 cây số.
Anh là một trí thức, vui vẻ, hoạt bát và là một chứng nhân của thời cuộc. Anh sống độc thân từ nhỏ đến bây giờ.
Chúng tôi nhận thấy có sự hiện diện :
- Anh Nguyễn Viết Tân
- Anh Lâm Thành Trung
- Anh Đào Thanh Tòng
- Anh Nguyễn Lương Sinh
- Anh Quan Chí Kiên
- Anh Vương Thủy Tùng
- Chị Đào Thị Xuân Đào
- Chị Nguyễn Kim Quang.

Chủ đề xoay quanh những văn hào và tài tử điện ảnh của Pháp.
Nhà hàng nổi cạnh bờ sông buổi sáng thật rộn ràng tàu ghe dưới sông. Nhất là những tàu du lịch xuất phát từ bến Ninh Kiều vào thăm chợ Nổi và vườn du lịch sinh thái Mỹ Khánh. Đa số du khách đều tắp vào Trạm dừng chân để ăn sáng hoặc giải khát.
Trạm dừng chân chợ Nổi Cái Răng là một địa điểm lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước.
Vài hình ảnh của buổi ăn sáng :

Anh Tân & anh Tòng
Anh Kiên – Trung – Tân – Tòng – Sinh
Bến sông Cái răng : tàu du lịch & sà lan tấp nập

Dương Hồng Thủy