Tống Ngọc Nhan
tiêu đề Nhãn
- BIÊN KHẢO
- CÂU ĐỐI
- CỔ THI
- GIA CHÁNH
- GIẢI TRÍ
- HÌNH ẢNH HỘI NGỘ
- HÌNH ẢNH NAY
- HÌNH ẢNH XƯA
- HỘI HỌA
- KHOA HỌC
- LỊCH SỬ
- LỜI HAY Ý ĐẸP
- LƯU NIỆM
- SỨC KHOẺ
- SƯU TẦM
- THƠ
- THƠ CẢM TÁC
- THƠ DỊCH
- THƠ DIỄN NGÂM
- THƠ NHẠC
- THƠ PHỔ NHẠC
- THƠ SƯU TẦM
- THƠ TRANH
- THƠ TRANH NGHỆ SĨ
- TIN BUỒN
- TIN VUI
- VĂN
- VŨ HỐI THƯ HỌA
- VƯỜN THƠ VIÊN NGOẠI
- XƯỚNG HỌA
- YOUTUBE
Thứ Ba, 6 tháng 5, 2014
Walt Disney Land, FL
Người
ta nói càng già càng như trẻ con. Walt Disney Land là nơi giải trí cho
trẻ con mà mãi đến bây giờ tôi mới đến xem, không ngại tuổi mình quá độ.
Trơ trơ đầu tóc bạc phơ, Sói-già-tôi thản nhiên len lỏi giữa đám khách
du ngoạn thiếu niên nhi đồng đang tung tăng bên cạnh ông bà cha mẹ.
Bài tuỳ bút ký sự này chỉ là để kỷ niệm một chuyến du ngoạn
tương tự nhiều chuyến trước đây tới nhiều thắng cảnh tại Hoa Kỳ và đã
được thuật lại trong một số tuỳ bút. Nó không thuần tuý là thể loại
hướng dẫn du lịch. Chỉ ghi chép lại một số nét cảm nghĩ còn in trong trí
nhớ hạn hẹp vì tuổi tác của mình. Cũng nên nói thêm tác giả dùng lại
bút hiệu trong Lạc Bước Đào Nguyên San Diego để nhấn mạnh rằng mình
giống như một trong đôi sói già trên vùng thảo nguyên qua truyện của một
nhà văn Liên-sô đã mất tính hoang dã, trở nên hiền hoà, yêu trẻ, hoà
mình vào thế giới đặc biệt dành cho trẻ em.
Walt Disney Land (WDL) (WD) là một thế giới trẻ em thật
rộng lớn. Sói-già chỉ có 5 ngày ở W.D.L. So với hàng trăm, hàng ngàn
địa điểm giải trí của WD thì chẳng thấm tháp vào đâu. Tuy nhiên, cũng
thấy tạm đủ để sói có được những cảm giác thảnh thơi vui thú lẫn hối hả
khó chịu...khiến có thể kết luận rằng trừ phi hội đủ 2 điều kiện: túi
tiền và thời gian, còn chẳng dại gì trở lại nơi chốn này lần thứ hai,
mặc dầu hằng năm WD có thêm sự đổi mới. Chuyển đi này của sói-già vẫn do
cơ hội thuận tiện đi ké theo sói-con nhân dịp dự workshop gì đó, vì
vậy rất yên tâm có người dẫn đường lúc ban đầu, lại đỡ được phần chi phí
di chuyển và khách sạn đầy đủ tiện nghi.
Với cuốn sách hướng dẫn du lịch, sói-già đã chọn trước
những địa điểm sẽ đi xem tại WD. Chỉ mua 2 vé thuộc loại one-day,
one-park tickets vào cửa Magic Kingdom và Epcot, mỗi khu 1 ngày, còn
ngày thứ 3 đến Downtown Disney không cần vé. Ngày đầu và ngày cuối, trừ
thời gian chạy xe, còn lại lang thang quanh khu khách sạn nằm ngay trong
WD World Resort. Lúc đầu cũng dự tính lấy thêm 2 vé Park Hopper Pass
(giá chỉ 1/2) để có thể vào cửa trong cùng 2 ngày đó, xem thoáng qua
Animal Kingdom, Hollywood Studios, hoặc Typhoon Lagoon, Blizzard Beach,
Winter Summerland, Fort Widerness Resort & Campground, nhưng sau xét
thấy không đủ hơi sức đuổi theo thời gian trong thế giới WD quá rộng
lớn này nên đành thôi. Nếu muốn đi xem khắp cả có lẽ phải ở lại hàng
tháng với túi tiền không nhỏ. Có người phải đến nhiều lần trong đời,
hoặc vào thời thơ ấu dưới sự dẫn giắt của cha mẹ, hoặc vào lúc trưởng
thành để dẫn giắt con cháu. Chừng 3,4 trăm hình ảnh đã thu vào ống kính
do chính sói chụp thì ít, mà do 2 kẻ đồng hành nữ thì nhiều, còn sói-con
không mua vé đi cùng vì có chương trình riêng.
Xe vừa ra khỏi xa lộ có toll fee chạy vào lãnh địa WD đã thấy
tòa nhà Walt Disney World Swan and Dolphin Resort xuất hiện vươn lên
trên hàng cây xanh hình tam giác chọc lên trời cao, lưng chừng có 4 bồn
phun nước, 2 con cá heo và 2 con thiên nga. Đến nơi, từ trên lầu cao,
có thể thưởng thức cảnh quan đẹp mắt của một cái hồ rộng được viền quanh
bởi một boardwalk và những nhà hàng, khách sạn nho nhỏ 2, 3 tầng san
sát nhau. Về đêm, khung cảnh trở nên diễm ảo, thơ mộng như chốn thần
tiên.
Rồi từ đây bắt đầu 3 ngày xem WDL chính thức. Cũng từ đây
những cuộc chạy đua hối hả đi khắp 3 khu đã chọn trước. Không thể nào
nhớ hết tất cả những nơi đã xem. Nếu có thể viết, có lẽ cần một cuốn
sách dày hàng ngàn trang. Tuỳ bút này cũng dành mấy đoạn ghi lại một số
nhận xét về ưu và khuyết điểm của WDL(chủ quan hay khách quan cũng
được).
* WDL có gần chục khu bao gồm hàng ngàn địa điểm trong đó có
mấy chục nơi đòi hỏi FastPast (FP) ticket, dĩ nhiên không phải trả thêm
tiền. Thích thật! Nhưng...
* Vì sói-già đến khách sạn trễ,
nên không thể nhờ quầy dịch vụ lấy FP. Dù đã đặt mua online vé vào Magic
Kingdom và Epcot, người hướng dẫn cũng là nữ đồng hành thứ hai, trẻ
tuổi, từng đến WD một lần và thành thạo ngôn ngữ, lối sống Mỹ, cũng
không khỏi ngạc nhiên về những điều rất khác cách người ta viết và quảng
cáo từ trước. Sói-già đành phải nối đuôi rồng rắn trước cổng vào, y như
những người chưa mua vé vào cửa từ trước, để lấy FP. Khó khăn bước đầu:
các sách hướng dẫn không viết, chỉ trong tờ quảng cáo của WD cho biết
mỗi vé vào cửa 1 ngày chỉ được lấy tối đa 3 FP mà thôi. Hãy thử đóng vai
bà già trầu đi chợ làm con tính nhẩm dài giòng văn tự. Mỗi ngày 1 vé
vào cửa kèm 3 FP, thì muốn xem hết mấy chục địa điểm hấp dẫn của Magic
Kingdom và Epcot không thôi cũng đòi hỏi mấy chục cái FP, tức
từ-không-dưới-10-đến-20 cái vé vào cửa 2 khu này, tức
từ-không-dưới-10-đển-20 ngày hay từ-không-dưới-10-đến-20 lần chi tiêu
số-hơn-một-trăm dollars kèm theo chi phí ăn ở khách sạn! Hãy tiếp tục
suy nghĩ kỹ hơn nữa, sẽ phải khâm phục óc moi móc hầu bao du khách thật
tài tình, thật khoa học. Nếu cường điệu nói đây là một viện bảo tàng vĩ
đại dành cho thiếu nhi thì ắt hẳn cũng là một trường học lấy học phí đắt
nhất vì mỗi em tới học cần một người lớn đi theo và lưu trú trong một
thời gian khá dài. Đa số địa điểm mà quảng cáo gọi là attraction và show
đòi hỏi FP thường chỉ diễn ra trong vòng 5 phút, rất ít kéo dài 3,4
chục phút, nếu để tự do muốn vào xem bất cứ cái nào, giờ nào không cấn
FP, dù phải sắp hàng, có lẽ sói-già đủ sức bon bon gót giày chỉ trong
vòng 3 ngày là đã đủ in dấu chân mình trên khắp 2 lãnh địa này của vương
quốc WD! Nhưng thôi, đó cũng là cái giá phải trả đổ lên đầu người tiêu
thụ đối với nguồn tư bản đầu tư khổng lồ và hàng trăm ngàn óc sáng tạo
của khoa học và kỹ thuật gia vào công trình vĩ đại WDL này, phải không!
Than làm chi nữa?
*Rời quầy bán vé để được xác nhận đã đặt mua trước và để chọn 3
FP mỗi ngày, sói-già và 2 nữ đồng hành mỗi người chỉ cần cầm trong tay 1
cái thẻ duy nhất, bắt đầu cuộc chạy đua đi xem các nơi. Không thảnh
thơi được như các tiên ông chốn bồng lai, khách luôn luôn phải thấp tha
thấp thỏm canh giờ đã được định sẵn trên FP, kẻo bỏ lỡ, cho nên đâu dám
vào xem những địa điểm không cần FP khác.. Do vội vã lúc ở quầy vé hồi
sáng sớm, sói đã chọn lầm FP vào Tomorrowland Speed Way, sau thấy môn
giải trí này cũng như một số khác di động với tốc độ rất cao không thích
hợp cho người già cả nên chỉ đứng ngoài nhìn thoáng qua những chiếc xe
nhỏ bé do tài xế trẻ lái vòng đi vòng lại trên sân.
*Kể ra thì WD vô cùng hấp dẫn và sói-già đã được xem khá nhiều,
nhưng, như đã nói, không thể liệt kê ra hết và mô tả chi tiết. Chỉ nhớ
được tên mấy cái hấp dẫn không phải vượt tốc độ quá cao mà sói-ta đã
thật sự tham dự: Parade trên Main Street, Show Peter Pan trước
Cinderella 's Castle, Under the Sea-Journey of The Little Mermaid,
Pirates of the Caribbean, Tomorrowland Transit Authority PeopleMover,
Walt Disney's Carroussel of Progress, Swiss Family Treehouse ...(ở Magic
Kingdom), và Flower&Garden Festival, Spaceship Earth, Living with
the Land, Maelstrom, The Seas with Nemo&Friends, Reflection of
China...(ở Epcot). Ngoài ra cả 2 khu đều đốt pháo bông về đêm. Nhưng tối
hôm ấy, sói chỉ cần đứng từ cửa sổ khách sạn cũng đủ nhìn thấy tia sáng
lazer và pháo hoa rực rỡ tung lên vùng trời Epcot.
*Hấp dẫn, đẹp mắt, ấy thế mà :..Nhìn toà nhà Cinderella Castle
ở M.Kingdom có tháp nhọn và cao, đẹp như cảnh thật lâu đài hoàng tử,
sói muốn vào bên trong, mong sống lại thời thơ ấu như cô bé lọ lem leo lên tận đỉnh tháp
cao; nhưng này, hãy dừng chân lại, ngẩn tò te vì người gác cửa nói bên
trong là restaurant (chắc hẳn cũng chẳng có lầu son gác tía cao mút trời
xanh! ). Như tại Epcot, khi vào xem World Showcase gồm 9 công trình đồ
xộ, nguy nga, hoành tráng với điện đài, thành quách, tháp cao của 9
nước, được gọi là pavilion, ngoài American Adventure đơn điệu nhưng đầy ý
nghĩa của Hoa Kỳ, Norway có boat ride Maelstrom xem cảnh Thụy-điển,
China và Canada có mỗi nơi 9 màn ảnh đại vĩ tuyến quay vòng quanh chỗ
khán giả đứng thật tối tân, France thơm lừng nước hoa nổi tiếng thế
giới... còn cũng tại hầu hết ở các toà nhà đó, đa số diện tích dùng làm
khu bán hàng hoá và tiệm ăn. Thực vậy, khi sói bước vào trong ngó coi
xem là cái gì thì lại phải quay ra vì là nhà hàng ăn uống. Còn thì giờ
đâu mà ngổi nhẩn nha nhấm nháp các thực phẩm địa phương? Tuy nhiên không
thể bỏ qua 15 phút thưởng thức hương vị bánh ngọt ngào của Paris. Có
một cái thú vị độc đáo nhất đối với kẻ viết bài này. Trong khi ngồi trên
xe leo track vòng vo trong quả cầu khổng lổ của Spaceship Earth lên tận
vòm cao để thưởng thức cảnh vũ trụ và xuống gần tới chặng chót, theo
lời dẫn qua máy, sói-già cứ bấm đại lên màn hình trước mặt giòng chữ ghi
địa chỉ Gmail và tên nơi du khách từ đâu tới. Thế là sau khi chuyến đi
vào không gian tuyệt vời chấm dứt, đã thấy trên một màn hình lớn gần cửa
ra xuất hiện 5 hình ảnh thật ngộ nghĩnh của chính mình và trên bản đồ
thế giới có dấu mang địa danh tiểu bang GA, nơi kẻ này cư ngụ. Khi về
nhà, mở Computer đã thấy xuất hiện sẫn trên Email 5 tấm hình độc đáo đó,
với hai hàng chữ: Thanks for visiting, Greetings from the Future.
*Hấp dẫn, đẹp mắt, thế mà phải hết sức coi chừng: len lỏi giữa
đám đông,cần phải thận trọng tránh va chạm hàng hàng lớp lớp
thiếu nhi, người già ngồi xe lăn. Tuy nhiên, trong khung cảnh chỉ toàn
là du khách, ai ai cũng đều tỏ ra rất lịch sự. Vào xế chiều ở M.Kingdom,
người nữ đồng hành kiêm hướng dẫn viên đã bị choáng váng, do lúc sáng
đứng chờ bus shuttle, đã gặp gió lạnh, nên đang đi xem phải bỏ về sớm
cùng vị đồng hành thứ hai theo để săn sóc. Chà ! lấy ai hướng dẫn đây?
Nhưng thực ra chuyến du ngoạn này đã được sói-già nghiên cứu tận tình,
giống như những chuyến du ngoạn trước; đây lại là cơ hội để sói-già tự
do giảo bước chân xông pha của phái mạnh, đi khắp đó đây trong khu
M.Kingdom. Nhờ vậy, đã vào xem được khá nhiều địa điểm khác nữa, kể cả
những nơi đòi hỏi FP nhưng còn chỗ trống nên vẫn dành cho khách không có
FP. Cuối cùng còn leo lên Walt Disney World Railroad để thoải mái theo
con tàu thưởng ngoạn một vòng quanh toàn thể M.Kingdom. Nhưng lấy ai
chụp ảnh sói đây? Đành phải (bắt chiếc tông tông OB của USA trong lần thăm
viếng Nam Phi), dùng kiểu cách chụp thời đại gọi là selfie cũng tạm
được thôi!
*Nếu so sánh M.Kingdom và Epcot, sói-già thích Epcot hơn. Trẻ em có
lẽ thích Magic Kingdom và Animal Kingdom. Người thích nghệ thuật thứ
bảy chắc không thể bỏ qua Hollywood Studios. Thanh niên có lẽ ưa thích
Bliszzard Beach và Typhoon Lagoon (nơi có Water Parks lớn). Ngoài ra
nhiều vùng phụ cận WD và Orlando còn có rất nhiều Theme Parks nổi tiếng.
Nhưng ai có thể đến tất cả những nơi đó? Đời người ngắn ngủi, thời gian
có hạn, sói-già nghĩ rằng ngay tại Hoa Kỳ và khắp nơi trên địa cầu của
chúng ta có biết bao thắng cảnh tuyệt vời mà chỉ rất ít người có đủ điều
kiện để lai vãng. Hãy dành thời gian và tiền bạc để đi thăm thêm những
nơi ấy có phải thú vị hơn không? Chọn xem 3 khu của WD để gọi là đi cho
biết đó biết đây trong đời cũng gọi là tạm đủ cho kẻ không phải là ông
Bành-Tổ! Và như vậy, nói chung, chuyến du ngoạn WDL không đến nỗi làm
sói-già hoàn toàn thất vọng, mặc dầu có những cái không được hài lòng
cho lắm.
Tomorrowland
*Nhiều hình ảnh trong những cảnh hay show được tạo dựng
theo truyện thần tiên, hay huyền thoại mà khán giả rất quen thuộc qua
những phim hoạt hoạ của W.Disney khiến cho trẻ em cũng như người lớn đều
thích thú. Nhiều khúc phim 3-D rất sinh động với nhạc nền chọn lọc về
phong cảnh thiên nhiên và lịch sử đời sống nhân loại đã được chiếu hoặc
dùng làm bối cảnh trong những cảnh tượng diễn tả theo từng chủ đề. Nhớ
năm 2011, sói-già đã xem show Disney-on-ice tại Gwinnette Arena nên càng
nhận thấy giá trị về mỹ thuật, kỹ thuật điện ảnh, giáo dục của WD đến
nỗi chính phim Beauty and the Beast đã được chàng-sói-sinh-viên-cụ muốn
thử thời vận cho cuộc sống mới tại miền đất hứa Hoa-Kỳ năm 1995 chọn làm
đề tài cho một bài essay hàng tháng.
*Nhiều hình ảnh đã trở thành ấn tượng tuyệt vời khiến
sói-già dường như được sống trở lại thời thơ ấu. Không thể quên hình như
mình đã trải qua một chuyến mộng du vào quá khứ, hiện tại và vị lai.
Nào, những con thuyền hay con tàu băng băng trên track lao vào bóng tối,
lúc nhanh lúc chậm, ngay cả trên giòng nước, qua những vùng ánh sáng ở 2
phía bên tàu chan hoà màu sắc của Alice trong Wonderland, của Nàng tiên
cá Mermaid hay mê-nữ Siren với chàng thuỷ thủ đa tình, của Cinderella
và hoàng tử hào hoa, của Peter Pan với nàng công chúa, của Aladin, của
chú chuột Mickey, của Beauty and the Beast, của Lion King, của biển cả
bao la và rừng già hoang dã, của hang động thời nguyên thuỷ, hay của
những khu trồng cây nhà lá vườn quen thuộc thời nay ..., hoặc của gầm
đại dương vang vọng tiếng nói thuyền trưởng Nemo.... Cũng những con tàu
thuyền đó êm ái đi khắp địa cầu và không gian, hay lướt qua những công
trình vĩ đại của quá khứ và tương lai của lịch sử loài người và phong
cảnh thiên nhiên hùng vĩ trên thế giới...
*Mạng lưới chuyên chở thật tốt. Từ khách sạn, sói-già có
thể dễ dàng đi khắp WD. Trong 3 ngày, dùng bus shuttle đi M.Kingdom và
Downtown Disney, dùng ferry shuttle xuyên qua hồ lớn giao lưu với mấy hồ
nhỏ đi Epcot. Cả 2 phương tiện này được gọi đúng là water và bus taxi.
Dưới đất là thế, còn trên cao có monorail như con thoi dựa trên đệm từ
trường, vùn vụt chạy qua. Nhớ hình ảnh mỗi tối, từ trên cửa sổ khách sạn
nhìn xuống hồ chỉ thấy cái khuôn hình chữ nhật tối đen viền quanh bởi
những bóng đèn vàng của mái chiếc phà, im lìm di động trong bóng đêm,
như một sinh vật hư hư ảo ảo, nhẹ trôi trên mặt hồ đen thẳm.
*Vào ngày thứ ba, tiếp theo hôm trước đã xem Epcot với
sự hướng dẫn trở lại rất linh hoạt (vì khỏi dị ứng thời tiết) của nữ
đồng hành trẻ đồng thời là phó nháy luôn luôn nhắm ống kính vào đôi sói
già như cặp tài tử điện ảnh, cả ba dùng lại bus shuttle đi Downtown
Disney. Một thành phố nhỏ giải trí muôn màu sắc rực rỡ. Một giãy phố dài
khoảng hơn 1 mile chạy ven hồ với những cửa hiệu và nhà hàng ăn uống
như Navy Pier ở Chicago. Tại đây có thể mua vé vào DisneyQuest Indoor
Interactive Theme Park, Circle du soleil, hoặc Characters In
Flight...Không nên quên vào The Art of Disney để xem những bức hoạ in
lại của Walt Disney, để thấy nhà danh họa này xứng đáng được thế giới đề
cao; đến nỗi ngay buổi tối hôm đó, khi về, sói vẫn còn say mê thưởng
thức lại những bức tranh vẽ thú vật thật dễ thương của WD dành cho thiếu
nhi trưng bày tại một phòng nhỏ hơn ở ngay trong khách sạn.
Downtown
Disney khiến sói liên tưởng đến cảnh một thị trấn, nhỏ bé hơn, giăng mắc
hoa đèn, vui nhộn vào dịp lễ hội nào đó trong phim Big Fish. Thong thả
đi dạo qua các cửa hàng, chọn mua vật kỷ niệm, hay dạo trong lòng phố,
thỉnh thoảng chợt nghe tiếng ầm ầm vang lên, thì thấy một ngọn lửa đỏ
phụt lên từ một núi lửa nhân tạo ở mé hồ. Ở đây cũng như khắp WD bày bán
vô số hàng lưu niệm. Có một thứ rẻ tiền nhất nhưng đủ tượng trưng cho
WD là tấm lắc hình nổi lâu đài
Cinderella hoặc thú vật theo tranh vẽ của hoạ sĩ WD, được tạo bằng cách
bỏ $1.25 hoặc 50Cents (tuỳ nơi) vào máy cán. Rồi vào một
nhà hàng để ăn trưa. Lại một cảnh độc đáo đối với sói-ta. Không kể toà
nhà hình cầu rất đẹp, vừa ăn ngon, vừa thưởng thức nhạc nhẹ, vừa nhìn
lên vòm trần cao trang trí nhiều cảnh vật hiện dưới bàu trời xanh điểm
mấy vì sao, thật thích thú khi thấy phần đáy cái ly nước trái cây đặc
biệt (giá không rẻ) có in hai chữ Planet Hollywood, toả sáng (vì gắn
pin và bóng đèn) và cô phục vụ không những vui vẻ mở lời sẵn
sàng để khách mang về kỷ niệm, mà còn trân trọng đem rửa và gói trong
túi đựng in hình biểu tượng của WDL là Cinderella's
Castle.
Ngược lại, một hiện tượng độc đáo khác diễn ra khi trở lại
Downtown Disney lần thứ nhì để ăn tối đánh dấu kỷ niệm của cả 4 người
trong gia đình sói-tôi. Vào một nhà hàng, trên cửa treo một bộ xương
khủng long khổng lồ, bên trong rất rộng lớn, có hang núi giả đá
băng bừng sáng ánh đèn màu và nhiều con dinosaur nhỏ trong khoảnh khắc
lại nhoài cái đầu dài thoòng hung dữ từ trần nhà xuống và gầm lên tiếng ỳ
uồm. Tại đây, trong khi khách đang ăn uống bỗng nghe tiếng vỗ tay đôm
đốp theo nhịp thật to của một nhóm phục vụ viên xăm xăm đi qua giãy bàn
ăn, sau mới biết rằng họ chào mừng sinh nhật của đám thực khách nào đó.
Hiện tượng này lặp đi lặp lại 2 lần nữa dành cho đám sinh nhật khác gây
ồn ào đáng được coi là quái đản, bởi ai sinh nhật mặc ai cớ gì bắt gần
ngàn thực khách phải sửng sốt, ngưng nói chuyện, ngưng ăn; trái với cảnh
yên tĩnh, phong thái lịch sự ở những nhà hàng khác ở khắp nơi. Thật ra
phải khen ngợi cách trang trí sinh động từ ngoài vào trong của nhà hàng
này, nhưng còn về món ăn, hai phần ăn đã được bỏ dở, có lẽ do chọn lầm
thực đơn chăng?
Cái hay dở, tốt xấu, ưu cùng khuyết điểm của WDL
đã được thành thật kể ra không ngần ngại. Đó là dấu ấn trong kỷ niệm
riêng của tác giả, nhưng cũng thầm mong có thể là một số điều nhắc nhở
phớt qua cho những du khách tương lai để thay thế cho nội dung không
phải là một bài tuỳ bút hướng dẫn du lịch viết bởi những tác giả chuyên
nghiệp. Dù sao trong đời cũng nên đến WDL một lần.
Vẫy tay chào Walt Disney Land. Tuyệt! Nhưng không ước mong tái ngộ!
Sói-già/ ChinhNguyen./ H.N.T.
Những ngày đầu tháng Tư, 2014
Chinh Phụ Ca - Đặng Trần Côn Và Đoàn Thị Điểm
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập trường Nữ Trung
Học Đoàn Thị Điểm Cần Thơ , tôi soạn bài Chinh Phụ Ca này trước hết là
để bày tỏ tấc lòng ngưỡng mộ và biết ơn các bậc tiền bối và sau nữa là
để góp vui cùng với Cựu Giáo Chức và Cựu Học Sinh Phan Thanh Giản - Đoàn Thị Điểm.
CHINH PHỤ CA
Đặng Trần Côn (1715-1750) & Đoàn Thị Điểm (1705-1746)
Ba Đoản Khúc Trích Trong Chinh Phụ Ngâm:
Đoản Khúc 1 : Thiếp Ý Quân Tâm Thùy Đoản Trường
Nguyên Tác Hán Việt
Đặng Trần Côn
Lang khứ trình hề mông vũ ngoại
Thiếp qui xứ hề tạc dạ phòng
Qui khứ lưỡng hồi cố
Vân thanh dữ sơn thương
Lang cố thiếp hề Hàm Dương
Thiếp cố lang hề Tiêu Tương
Tiêu Tương yên cách Hàm Dương thụ
Hàm Dương thụ cách Tiêu Tương giang
Tương cố bất thương kiến
Thanh thanh mạch thượng tang
Mạch thượng tang mạch thượng tang
Thiếp ý quân tâm thùy đoản trường
Diễn Nôm
Đoàn Thị Điểm
Chàng thì đi cõi xa mưa gió
Thiếp lại về buồng cũ chiếu chăn
Đoái trông thôi đã cách ngăn
Tuôn màu mây biếc trải ngàn núi xanh
Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại
Bến Tiêu Tương thiếp dõi trông sang
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng
Cùng trông lại mà cùng chắng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai
Lòng Chàng Ý Thiếp Ai Sầu Hơn Ai
PKT 05/01/2014
Chàng ra ngoài biên ải,
Thiếp trở gót phòng the.
Mây xanh đưa chàng đến ,
Núi thẳm tiễn thiếp về.
Hàm Dương người ngoảnh lại ,
Tiêu Tương ai dõi chờ.
Cây Hàm Dương thăm thẳm ,
Khói Tiêu Tương mịt mờ.
Dõi tìm nhau không thấy ,
Chỉ thấy dâu ngàn xanh .
Dâu ngàn xanh lớp lớp ,
Nỡ xa nhau sao đành.
Phụ Chú:
Hàm Dương là kinh đô nhà Tần xưa, nay thuộc tỉnh
Thiểm Tây. Tiêu Tương là tên 2 con sông Tiêu và Tương hợp lại ỏ vùng Hồ
Nam. Núi mây trùng trùng, cây Hàm Dương, khói Tiêu Tương là cả một
khoảng trời ngăn cách. Dõi nhìn theo nào thấy bóng hình, ngoài ngàn
dâu lớp lớp, xanh ngắt một màu xanh. Dâu ngàn xanh,lòng chàng ý thiếp, ai buồn hơn ai đây?
Đoản Khúc 2 : Vấn Quân Hà Nhật Qui
Nguyên Tác Hán Việt:
Đặng Trần Côn
Ức tích dữ quân tương biệt thì
Liễu điều do vị chuyển hoàng ly
Vấn quân hà nhật qui
Quân ước đỗ quyên đề
Đỗ quyên dĩ trục hoàng ly lão
Thanh liễu lâu tiền ngữ ý nhi
Ức tích dữ quân tương biệt trung
Tuyết mai do vị thức đông phong
Vấn quân hà nhật qui
Quân chỉ đào hoa hồng
Đào hoa dĩ trục đông phong khứ
Lão mai giang thượng hựu phù dung
* * *
Diễn Nôm;
Đoàn Thị Điểm
Thuở lâm hành oanh chưa bén liễu
Hỏi ngày về ước nẻo quyên ca
Nay quyên đã giục oanh già
Ý nhi lại gáy trước nhà líu lo
Thưở đăng đồ mai chưa dạn gió
Hỏi ngày về chỉ độ đào bông
Nay đào đã quyện gió đông
Phù dung lại nở bên sông bơ sờ
Hỏi Chàng Ngày Nào Về
PKT 05/01/2014
Nhớ xưa vào lúc chia tay nhau ,
Oanh vàng chưa hót trên cành liễu.
Hỏi chàng ngày nào về
Chàng hẹn mùa quyên sau.
Nay đã sang mùa ,oanh đã già
Liễu xanh trước lầu , bầy én ríu rít líu lo.
Nhớ xưa vào ngày chia tay nhau
Mai trắng đầy trời đâu đợi xuân.
Hỏi chàng ngày nào về
Chàng ước mùa đào sau.
Nay xuân đã qua, đào đã nở
Trên sông,mai rụng, phù dung sớm nở tối tàn.
Phụ Chú:
(1) Hoàng ly hay hoàng oanh là con chim oanh vàng
hót vào mùa xuân. Đỗ quyên là chim quyên , chim quốc kêu vào mùa hạ. Ý
nhi là chim én bay trong mùa xuân. Lúc ra đi vào mùa đông, hỏi chàng
ngày về , chàng hẹn mùa hạ sau. Nay hạ đã về mà người vẫn chưa thấy.
(2)
Tuyết mai là hoa mai nở vào mùa đông. Đông phong là gió mùa xuân. Hoa
đào nở vào mùa xuân. Hỏi chàng ngày về, chàng hẹn sẽ về để cùng ngắm
hoa đào nở. Nay đào đã nở , cùng lúc mai tàn , phù dung nở ven sông ,
chàng có biết hay không?
Đoản Khúc 3 : Trữ Lập Không Thế Khấp
Nguyên Tác Hán Việt:
Đặng Trần Côn
Dữ ngã ước hà sở
Nãi ước Lũng Tây sầm
Nhật trung hề bất lai
Trụy diệp đâu ngã trâm
Trữ lập không thế khấp
Hoang thôn huyên ngọ cầm
Dữ quân ước hà sở
Nãi ước Hán Dương kiều
Nhật vãn hề bất lai
Cốc phong xuy ngã bào
Trữ lập không thế khấp
Hàn giang khởi mộ trào
* * *
Diễn Nôm:
Đoàn Thị Điểm
Hẹn cùng ta Lũng Tây nham ấy
Sớm đã trông nào thấy hơi tăm
Ngập ngừng lá rụng cành trâm
Đứng trông nghe dậy tiếng cầm xôn xao
Hẹn nơi nao Hán Dương cầu nọ
Chiều lại tìm nào có tiêu hao
Ngập ngừng gió thổi chéo bào
Bãi hôm tuôn dẫy nước trào mênh mông
Đứng Đợi Âm Thầm Khóc
PKT 05/01/2014
Cùng thiếp đã ước hẹn,
Gặp nhau đồi Lũng Tây.
Nửa ngày chờ không thấy
Lá rụng vướng trâm cài.
Đứng đợi âm thầm khóc
Xóm vắng chim gọi ai.
Cùng chàng đã ước hẹn
Gặp nhau cầu Hán Dương.
Hết ngày người không lại
Gió tung vạt áo bay.
Đứng đợi âm thầm khóc
Triều ngập lạnh sông dài.
Phụ Chú:
(1) Lũng Tây là tên lũng thuộc tỉnh Thiểm Tây. Trần
Đào ,đời Đường, không rõ năm sinh năm mất, có làm bài Lũng Tây Hành,
một bài thơ biên tái nổi tiếng: "Thệ tảo Hung Nô bất cố thân / Ngũ
thiên điêu cẩm táng Hồ trần / Khả liên Vô Định hà biên cốt / Do thị xuân
khuê mộng lý nhân ".Tạm dịch:" Thề diệt sạch Hung Nô chẳng tiếc thân /
Năm nghìn tướng sĩ đã vùi thân nơi đất Hồ / Thương cho đống xương cốt
bên bờ sông Vô Định / Trong khi người ở phòng khuê ngày đêm vẫn còn nuôi
mộng người về ". Cụ Nguyễn Du trong truyện Kiều cũng có câu "Đống xương
Vô Định đã cao bằng đầu ".
(2) Cầu Hán Dương ,trên sông Trường Giang ,
thuộc huyện Hán Dương , tỉnh Hồ Bắc. Thôi Hiệu (?- 756), đời Đường,
trong danh tác Hoàng Hạc Lâu có câu: "Tình Xuyên lịch lịch Hán Dương
thụ / Phương thảo thê thê Anh Vũ châu ".
Tạm dịch :
"Cây bến Hán Dương
soi bóng lung linh trên dòng sông quang tạnh / Cỏ thơm trên cồn Anh Vũ
xanh tươi rậm rạp ngút ngàn ". Từ Lũng Tây đến Hán Dương, ước hẹn rồi
ước hẹn, không gặp được nhau, đứng khóc lặng lẽ một mình.
Phạm Khắc Trí
Đi Giữa Mùa Thu
Ta đi giữa mùa thu vời vợi
Nghe nỗi buồn rười rượi chơi vơi
Chiếc lá rơi lặng lẽ bên thềm
E chạm phải không gian tĩnh lặng
Ta đi giữa mùa thu trầm lắng
Nghe cõi lòng trĩu nặng mênh mang
Nhìn sắc thu sương khói mơ màng
Chạnh nhớ mùa thu xưa da diết
Ta đi giữa mùa thu biên biếc
Nghe giao hòa trời đất giao duyên
Kỷ niệm nào còn nhớ hay quên!
Lòng ray rứt cuộn từng chiếc lá
Ta đi giữa mùa thu phai nắng
Nhìn sương giăng mờ phủ sắc vàng
Con đường xưa còn vương hoài niệm
Dĩ vãng buồn cõi nhớ quắt quay!
Nghe nỗi buồn rười rượi chơi vơi
Chiếc lá rơi lặng lẽ bên thềm
E chạm phải không gian tĩnh lặng
Ta đi giữa mùa thu trầm lắng
Nghe cõi lòng trĩu nặng mênh mang
Nhìn sắc thu sương khói mơ màng
Chạnh nhớ mùa thu xưa da diết
Ta đi giữa mùa thu biên biếc
Nghe giao hòa trời đất giao duyên
Kỷ niệm nào còn nhớ hay quên!
Lòng ray rứt cuộn từng chiếc lá
Ta đi giữa mùa thu phai nắng
Nhìn sương giăng mờ phủ sắc vàng
Con đường xưa còn vương hoài niệm
Dĩ vãng buồn cõi nhớ quắt quay!
3/2014
Thiên Thu
Thứ Hai, 5 tháng 5, 2014
Các Trường Phái Giọng Ca Nữ Thuộc Thế Hệ Vàng Của Sân Khấu Cải Lương Miền Nam Trước 1975
Sau khi nghệ sĩ Út Trà Ôn lên ngôi vua Vọng
cổ bên phía các nam danh ca vào những năm cuối của thập niên 50, thì bên phía
các giọng ca nữ nổi tiếng thời hoàng kim của Cải lương chưa có giọng ca nào có
thể tạo thành một liên doanh đối trọng với ông.
Mãi đến đầu thập niên 60, mới có hai giọng
ca trẻ nổi lên là Thanh Hương và Út Bạch Lan hợp cùng với Út Trà Ôn trở thành
những giọng ca vàng ăn khách nhất trên dĩa hát.
Thanh Hương là con gái của cô Tư Sạng, một
danh ca ở thập niên 40-50. Còn Út Bạch Lan trước khi thành danh từng cùng với
danh cầm Văn Vĩ ngày ngày đi ăn xin ở khu vực chợ Bàu Sen-Chợ Lớn.
Các danh xưng mà giới nghệ sĩ, ký giả kịch
trường, khán giả dùng để gọi cho các nghệ sĩ thời ấy là các tước “Vương” dành
cho nam và nữ là tước “Hậu”. Có một thực tế không thể chối cãi là một nữ nghệ
sĩ dù có ăn khách cỡ nào thì số lượng khán giả ái mộ cũng không thể bằng các
nam nghệ sĩ. Và người có số lượng vai diễn đóng cặp và bài ca nhiều nhất với Đệ
nhất danh ca miền Nam Út Trà Ôn với các hảng dĩa thời ấy chính là sầu nữ Út
Bạch Lan, người được mệnh danh là “Vương hậu sương chiều”.
Nếu xét một cách tổng thể, chính giọng ca
của Út Bạch Lan mới là giọng ca số một về phía nữ. Bà đã cùng với Út Trà Ôn mở
đường đưa bản giọng cổ nhịp 32 vào trong hệ thống bài bản Cải lương. Giọng ca
của bà đã là khuôn vàng thước ngọc, trở thành trường phái thứ nhất của các nữ
nghệ sĩ cải lương.
1- TRƯỜNG PHÁI ÚT BẠCH LAN:
Út Bạch Lan có chất giọng kim pha thổ (kim
nhiều hơn), nên giọng ca trong trẻo, lảnh lót. Thời trẻ, bà có cách vô vọng cổ
chồng hơi rất ngọt, rất mùi như tiếng nức nở tận đáy lòng bộc phát lên thành
những âm thanh cao vút nghe như xé lòng. Ngoài chất giọng thiên phú, mùi mẫn,
nghệ thuật ca của Út Bạch Lan rất nhẹ nhàng, không thấy có ráng hơi mà ca như
nói. Đặc biệt, bà có cách nhấn dấu sắc lưng lửng rất hay, vút lên rồi nhẹ nhàng
rơi rơi như chiếc lá bay nhè nhẹ. Thông thường, các giọng ca nữ hành văn hay
sắp nhịp nhẹ nhàng hơn các giọng ca nam. Ở các giọng ca nữ, chủ yếu là diễn
cảm, có nghĩa là khi ca phải cho ra cái thần của nhân vật, diễn tả được nội
dung bài hát muốn thể hiện, ít có người áp dụng những kỹ thuật luyến láy, sắp
nhịp độc đáo.
Thế nhưng, Út Bạch Lan là một trường hợp
ngoại lệ. Giọng ca của bà vừa cao, vừa ngọt. vừa mùi nhưng cũng vừa điêu luyện
trong cách hành văn sắp nhịp. Có lẽ, những nghệ sĩ thời trước có khuynh hướng
ca chú trọng đến cách sắp nhịp nhiều hơn, và đẳng cấp của người ca chính là
cách sắp nhịp. Trong khi đó, làn hơi đứng hàng thứ yếu. Nếu đem so sánh giữa
các nữ nghệ sĩ ngày trước với ngày nay, thì giọng ca của các nghệ sĩ trẻ ngày
nay tương đối hiền.
Cho đến nay, giọng ca của Út Bạch Lan vẫn
là một chuẫn mực, nhưng có lẽ, cách ca của bà quá khó, nên các nữ nghệ sĩ trẻ
ngày nay chưa có ai ca mà đạt được trình độ kỹ thuật như bà! Nghệ sĩ Phượng
Liên là người ảnh hưởng sâu sắc cách ca vọng cổ của Út Bạch Lan. Nữ hoàng vọng
cổ Thanh Nga cũng vậy, bà cũng chịu ảnh hưởng ít nhiều về cách ca của Út Bạch
Lan. Ngay cả Hương Lan rồi Thanh Ngân cũng đã chịu ảnh hưởng rất nhiều đến kỹ
thuật luyến láy, nhấn chữ của Út Bạch Lan. Có thể nói, cách ca của bà thể hiện
đẳng cấp cao của nghệ thuật ca vọng cổ chính thống, không lai căng.
2- TRƯỜNG PHÁI THANH HƯƠNG:
Đây là một giọng ca lừng lẫy một thời cùng
với Út Bạch Lan. Bà có chất giọng đồng của nữ có pha một chút hơi thổ. Thanh
Hương ca chân phương, mạnh mẽ nhưng cũng rất ngọt, rất mùi. Bà thường ca chung
với Hữu Phước (như trong tuồng “Chén cơm chan máu”, Hữu Phước vai công tử Trần
Ai) tạo thành một liên doanh ăn khách trên các hảng dĩa thời đó. Theo sự nhận
định của nhiều người, Thanh Hương là giọng ca độc nhất vô nhị mà cho tới bây
giờ vẫn chưa có một giọng ca nữ nào có được như bà!
Cách ca của Thanh Hương hoàn toàn đối lập
với Út Bạch Lan. Nếu Thanh Hương mộc mạc, âm vực rộng thì giọng ca của Út Bạch
Lan mềm mại, dịu dàng, nữ tính. Hai người, Út Bạch Lan như một văn, Thanh Hương
như một võ. Thật đáng tiếc, sau này khi Thanh Hương cùng chồng là Hùng Minh lập
đoàn hát “Thanh Hương-Hùng Minh” đi lưu diễn ở các tỉnh miền Tây rồi qua đời
đột ngột tại Long Xuyên đầu năm 1975 vì băng huyết trong khi trong túi chỉ có
năm ngàn đồng bạc (theo báo hồi đó đăng tin). Vì thế, dấu ấn bà để lại không
nhiều đối với thế hệ trẻ hiện nay. Tuy nhiên, đối với những khán thính giả mộ
điệu sân khấu cải lương thuộc hàng U.50 trở lên, Thanh Hương là giọng ca hàng
đầu của sân khấu cải lương, ngang hàng với các nghệ sĩ Út Bạch Lan, Hữu Phước,
Thành Được, Thanh Hải.
3- TRƯỜNG PHÁI LỆ THỦY:
Là người chịu ảnh hưởng sâu sắc nhất lối ca
vọng cổ của danh ca Thanh Hương. Bà có chất giọng kim pha thổ, âm vực rộng,
cách ca chân phương không cầu kỳ. Sức thu hút của giọng ca Lệ Thủy là sự mộc
mạc, chân thật được thể hiện một cách hiền lành, trong sáng, có một chút khào
khào rất riêng. Bao nhiêu năm qua, bà vẫn giữ được lối ca chân phương ấy, và
vẫn là giọng ca ăn khách hàng đầu của sân khấu cải lương hiện nay! Có nhiều nữ
nghệ sĩ thuộc thế hệ sau như Bích Hạnh, Lệ Thu, Dạ Hương, Lệ Trinh và ngay cả
Thanh Kim Huệ khi mới vào nghề cũng đã chịu ảnh hưởng của giọng ca Lệ Thủy.
Trường phái Lệ Thủy hiện vẫn được nhiều nghệ sĩ trẻ hiện nay bắt chước theo
cách ca của bà.
4- TRƯỜNG PHÁI MỸ CHÂU:
Đây là giọng nữ trầm, thổ pha kim. Có thể
nói, giọng ca của Mỹ Châu là giọng ca đặc biệt nhất mà từ trước đến giờ chưa có
một nữ nghệ sĩ nào có cách ca như vậy! Giọng ca của bà có âm vực rộng, mượt mà,
trữ tình, sang trọng, trau chuốt, ca trong lòng câu rất hay. Chất giọng tự
nhiên mang nỗi buồn rười rượi. Mỹ Châu là nữ nghệ sĩ có lối sắp nhịp độc đáo
nhất, ca như không cần nhịp, bay lượn lên trên rồi bất ngờ về ngay nhịp chính. Chất
giọng trầm của Mỹ Châu ca như tự sự, như tiếng nói tự lòng mình phát ra, nên có
sức thu hút rất lạ.
Khi thu dĩa hay đứng trên sân khấu hát
chung với nhiều giọng ca tài danh khác, giọng ca Mỹ Châu có nét rất riêng của
mình, nổi bật lên không hòa lẫn vào ai, như một dòng nước êm đềm len chảy qua
rừng ngõ ngách của tâm hồn người nghe. Đây là giọng ca hiếm có của sân khấu cải
lương. Mộng Nghi, Thoại Miêu là các nghệ sĩ ảnh hưởng cách ca vọng cổ của Mỹ
Châu.
Hiện nay, chưa có giọng ca nữ trẻ nào ca
được như Mỹ Châu. Trường phái này, dường như tới thời Thoại Miêu là hết!
5- TRƯỜNG PHÁI THANH KIM HUỆ:
Lúc đầu, Thanh Kim Huệ chịu ảnh hưởng rất
nhiều với cách ca của Lệ Thủy và Mỹ Châu. Suốt mấy mươi năm liền, hai giọng ca này là hai giọng ca nữ tiêu biểu cho
giới trẻ. Nhưng dần dần, bà hiểu ra rằng muốn thành công thì phải có nét riêng
không thể sao chép được!
Thanh Kim Huệ có chất giọng kim lảnh lót,
nhẹ nhàng, trẻ trung. Khi ca rất biến hóa trong lòng câu, có nhiều cách vô vọng
cổ lạ, lạng bẻ nhưng rất chín chắn, không bị phô. Giống như Thanh Tuấn, Thanh
Kim Huệ có phong cách ca rất mới, phù hợp với giới trẻ và hiện nay, lối ca này
vẫn còn được rất nhiều người học hỏi, bắt chước theo.
Tín Đức
·
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Từ tài liệu của Soạn giả Nguyễn Phương
Mộng Đêm Nay
Em vẫn đẹp như một nàng con gái
Dáng Kiều thơm đốt cháy biết bao người
Môi khát tình môi cong vút son tươi
Đời rực rỡ trong một ngày nắng mới
Chàng thong thả hân hoan chàng sẽ tới
Trời vui lây tung mấy cụm mây hồng
Lời chàng êm nồng thắm suốt mùa đông
Ôi tuyệt dịu giữa hồn xuân thiếu phụ
Chàng đưa mắt sóng bập bùng nghiêng ngửa
Đáy lòng em thuyền đắm đã lâu rồi
Rất ân cần chàng hỏi tóc xanh vui
Tình đến muộn nhưng là tình vĩnh cửu
Em chết đuối hay em còn say ngủ
Chàng đêm nay chắc hẳn của riêng em
Trên gối buồn loi
lẽ một con tim
Chàng sẽ thở
những hơi dài đắm đuối
Em run rẩy em quên rồi tiếng nói
Chàng vỗ về tan biến nhẹ như sương
Ôi đói khát đong đưa vào giấc mộng
Lâm Hảo Dũng
Tiễn Biệt
Người về phương ấy vui duyên mới,
Ta ở nơi nầy khóc ly tan.
Người đi mang cả hồn ta đó,
Còn lại cho ta chỉ bẽ bàng.
Tiếp nối ngày qua lại những chiều,
Trở về lòng ngập nỗi cô liêu,
Ngậm ngùi ta khóc vầng trăng vỡ,
Ngơ ngác quanh mình chỉ quạnh hiu.
Tình yêu ta đã cho người hết,
Không giữ riêng ta một tí gì.
Quà đâu đưa tiễn người cất bước,
Chẳng lẽ trao người nỗi biệt ly?
Thôi nhé, từ nay đành vĩnh biệt,
Mong người tròn hạnh phúc mai sau.
Người ơi! chớ bận lòng chi nữa,
Hãy mặc thân ta quảy khối sầu!
Garden City, Kansas 1995
Mặc Thái Thủy
Túc Châu Thứ Vận Lưu Kinh
Bài "Túc Châu Thứ Vận Lưu Kinh" nổi tiếng là một trong những bài thơ hay của Tô Đông Pha , đời Tống. Từ mấy năm trước, tôi đã thử chuyển dịch nhiều lần nhưng chỉ bằng thể thơ lục bát vì đã không thể chuyển qua thể thơ Đường Luật thất ngôn bát cú như nguyên tác. Tuổi "già" mà vẫn còn "hiếu thắng" , lần này có thêm bài Đường Luật , vẫn thấy chẳng ra làm sao cả , chắc là sau này sẽ phải ngồi sửa lại thôi , nhưng vẫn muốn gửi đến mọi người thân quí để thỉnh ý và để cuối tuần đọc cho vui. (Chỉ là cái cớ cho tôi bày tỏ lòng quí mến của tôi đối với mọi người thôi mà). Cầu chúc an lành. PKT 04/11/2014
宿州次韻劉涇
蘇軾
我欲歸休瑟漸希,
舞雩何日著春衣!
多情白髮三千丈,
無用蒼皮四十圍。
晚覺文章真小伎,
早知富貴有危機。
為君垂涕君知否?
千古華亭鶴自飛。
蘇軾
我欲歸休瑟漸希,
舞雩何日著春衣!
多情白髮三千丈,
無用蒼皮四十圍。
晚覺文章真小伎,
早知富貴有危機。
為君垂涕君知否?
千古華亭鶴自飛。
Túc Châu Thứ Vận Lưu Kinh
Tô Đông Pha (1037 - 1101)
Ngã dục qui hưu sắt tiệm hi
Vũ Vu hà nhật trước xuân y
Đa tình bạch phát tam thiên trượng
Vô dụng thương bì tứ thập vi
Vãn giác văn chương chân tiểu kỹ
Tảo tri phú quí hữu nguy ky
Vị quân thùy thế quân tri phủ
Thiên cổ hoa đình hạc tự phi
Tô Đông Pha (1037 - 1101)
Ngã dục qui hưu sắt tiệm hi
Vũ Vu hà nhật trước xuân y
Đa tình bạch phát tam thiên trượng
Vô dụng thương bì tứ thập vi
Vãn giác văn chương chân tiểu kỹ
Tảo tri phú quí hữu nguy ky
Vị quân thùy thế quân tri phủ
Thiên cổ hoa đình hạc tự phi
Dịch Xuôi : Ở Túc Châu Viết Bài Họa Vận Gửi Lưu Kinh
Nghe tiếng đàn Tăng Điểm ngân tôi muốn về nghỉ hưu thôi
Để ngày ngày mặc áo xuân múa hát cùng các bạn ở trên đài Vũ Vu
Giờ đây tóc bạc đa tình đã dài ba ngàn trượng
Và, da mồi trên cái thân già lão này đã nhăn nheo bốn mươi vòng rồi
Cũng đã là muộn để nhận biết văn chương thật chỉ là tài mọn có ích gì đâu
Và, cũng đã là sớm biết phú quí chỉ là nguy cơ cạm bẫy cho tội lỗi
Ai có biết chăng ai đã vì ai mà nước mắt lặng rơi
Từ ngàn năm cánh hạc hoa đình mãi mãi vẫn bay
Chú Thích :
Hai
câu đầu trong nguyên tác, lấy ý từ một câu chuyện giữa Khổng Tử và các
môn đệ, chép trong Luận Ngữ. Khi đức Khổng Tử hỏi đến chí hướng của đám
học trò, đến lượt,Tăng Điểm, ngưng gẩy đàn, chờ tiếng đàn ngân tắt
hẳn, mới cung kính thưa, là chỉ muốn mặc áo xuân, vào lúc cuối xuân đầu
hạ ,cùng các bạn, sau khi tắm mát dưới sông Nghi, rủ nhau lên đài Vũ
Vu múa hát, rồi thảnh thơi đi về nhà. Nghe xong, Khổng Tử than:"ta
cũng muốn được như Điểm vậy"("Ngô dữ Điểm dã").
Về Thôi
Đàn ngân Tăng Điểm gọi ai ,
Áo xuân hong nắng trên đài Vũ Vu .
Tóc dài xõa trắng thiên thu ,
Da mồi mắt lão mịt mù trăng sao.
Văn chương giờ đã tào lao ,
Sớm đà danh lợi lao đao tội tình.
Thương người hạt lệ lung linh,
Ngàn xưa cánh hạc hoa đình vẫn bay
Áo xuân hong nắng trên đài Vũ Vu .
Tóc dài xõa trắng thiên thu ,
Da mồi mắt lão mịt mù trăng sao.
Văn chương giờ đã tào lao ,
Sớm đà danh lợi lao đao tội tình.
Thương người hạt lệ lung linh,
Ngàn xưa cánh hạc hoa đình vẫn bay
Về Thôi
Tiếng đàn ngân dứt hãy về thôi ,
Hong áo chiều xuân chỉ một thời.
Tóc bạc ngẩn ngơ ngày tháng lụn ,
Da mồi nhăn nhúm tuổi đời trôi.
Văn chương tiểu kỹ giờ hay nhỉ ,
Danh lợi nguy cơ sớm biết rồi.
Thiên cổ đa tình thiên cổ lụy ,
Hoa đình cánh hạc những chơi vơi !
Phạm Khắc Trí 04/11/2014Hong áo chiều xuân chỉ một thời.
Tóc bạc ngẩn ngơ ngày tháng lụn ,
Da mồi nhăn nhúm tuổi đời trôi.
Văn chương tiểu kỹ giờ hay nhỉ ,
Danh lợi nguy cơ sớm biết rồi.
Thiên cổ đa tình thiên cổ lụy ,
Hoa đình cánh hạc những chơi vơi !
***
Dịch Thơ:
Ở Túc Châu Tiếp Vần Lưu Kinh
Đàn dừng lại muốn bỏ quan ngay
Hưởng thú Vũ Vu ước có ngày
Tóc bạc phau phau tình nặng gánh
Da mồi lớp lớp phủ thân gầy
Văn chương tài mọn nay vừa hiểu
Phú quý nguy nhiều sớm đã hay
Có biết vì người tôi đổ lệ
Đình hoa thuở trước hạc buồn bay
Quên Đi
* * *Đàn dừng lại muốn bỏ quan ngay
Hưởng thú Vũ Vu ước có ngày
Tóc bạc phau phau tình nặng gánh
Da mồi lớp lớp phủ thân gầy
Văn chương tài mọn nay vừa hiểu
Phú quý nguy nhiều sớm đã hay
Có biết vì người tôi đổ lệ
Đình hoa thuở trước hạc buồn bay
Quên Đi
Vần Thơ Gửi Bạn
Cũng muốn theo Tăng(*),về nghỉ ngơi
Áo xuân múa hát, mặc tình chơi
Xõa dài mái tóc phơ phơ bạc
Khô héo làn da lốm đốm mồi
Thơ phú chẳng qua trò huyễn ảo
Giàu sang nào khác cuộc hên xui
Vì ai lặng lẽ rơi dòng lệ
Cánh hạc ngàn năm vẫn cuối trời.
Phương Hà
(*) Tăng Điềm, học trò của Khổng Tử
Chủ Nhật, 4 tháng 5, 2014
Nào Em Có Biết? - Ngô Thụy Miên - Trần Thái Hòa
Chuyện tình của chúng mình đã là dĩ vãng,trong anh bây giờ em là lá rơi là sương khói, là nắng thu trên dòng sông cũ. . .Anh đã ru em mà lỡ một thời, một thời lận đận.
Nỗi nhớ trong anh hiện chỉ là đóa quỳnh hương mà anh tưởng ra rằng, nó mang dáng dịu dàng hương thơm của em ngày xưa ấy, đó là nỗi nhớ tuyệt vời, em biết không?
Nỗi nhớ trong anh hiện chỉ là đóa quỳnh hương mà anh tưởng ra rằng, nó mang dáng dịu dàng hương thơm của em ngày xưa ấy, đó là nỗi nhớ tuyệt vời, em biết không?
Nhạc Sĩ: Ngô Thụy Miên
Ca Sĩ: Trần Thái Hòa
Thực Hiện: Nguyễn Thế Bình
Chiều Trên Quê Hương
Cơn gió đưa về giữa bến mơ
Sông xưa thương nước chảy đôi bờ
Chiều đi trên bãi buồn hiu hắt
Một bóng tôi tìm trong cõi thơ
Tôi nhớ niềm vui của ngày xưa
Cầu ao soi bóng nắng đong đưa
Có em sầu mộng ngồi giặt áo
Nón lá nghiêng che dưới bóng dừa
Thắm thoát ngày thơ quên trở lại
Tôi về trong ánh nắng năm xưa
Nước sông còn nhớ người năm cũ
Hình bóng em tôi chửa xóa mờ...
Biện Công Danh
Sept 2013
Nói Năng Gì Tình Vẫn Phôi Pha
Một thời yêu hai mươi năm qua
Khoảng đời dài dài những xót xa
Cách ngăn nhau cả vùng biển rộng
Mong tình trọn vẹn chẳng phong ba
Giấu khuất trong tim bóng dáng người
Dặn lòng duy nhất chỉ anh thôi
Ngày tháng như sông kia còn chảy
Hai mươi năm tình sầu đắng môi
Anh nói lời da diết thương mong
Tôi dệt thêu mộng đầu lâng lâng
Anh nguyện thề tình yêu chung thuỷ
Tôi mơ hoài tình mãi trăm năm
Anh chẳng tin khi trót yêu người
Lòng lại như con nước đầy vơi
Tôi vẫn tin hồn tôi thánh tích
Tin một ngày tay ấm trong tay
Tình gắng vui lây lất một thời
Đã một thời trong suốt phận đời
Hai mươi năm cướp mòn sự sống
Bất hạnh nào cho cả anh, tôi?
Người chờ người héo hắt xanh xao
Mộng đầu tàn tàn như chiêm bao
Tình chao nghiêng tình thành mơ huyễn
Mỏi mong rồi thôi phải buông nhau
Lòng anh giờ thôi hết trông mong
Lòng tôi giờ cửa khép lạnh lùng
Người chợt hững hờ như lá rớt
Tình bỗng sớm chiều hoá hư không
Hồn quạnh như nắng ngả lưng trời
Tình đắm mê một thuở trong đời
Phút chốc biến tan vào sương khói
Tôi phụ người hay người phụ tôi?
Nói năng gì tình vẫn phai phôi !!!
Vĩnh Trinh
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)